TELUGU EDITORIAL 18.12.09

 

Please contact the list owner of subscription and unsubscription at: editorial@samarth.co.in 

 

media watch with peoples input                an organization of rastriya abhyudaya

Editorial

month december 18, edition 000023, collected by  b. ramesh kumar, managed by durgesh kumar mishra, published by – manish manjul

 

 Editorial is syndication of all daily- published newspaper Editorial at one place.

http://editorialsamarth.blogspot.com

For TELUGU EDITORIAL http://editorial-telugu-samarth.blogspot.com

For ENGLISH EDITORIAL http://editorial-eng-samarth.blogspot.com

 

******************************************************************************************

EENADU

 EDITORIAL

-"„¾-A-†¾dª-¦µŒ-Ê
ªÃ †¾Zª ‚ªŸî-@Á-¯Ãª"Ÿµ¿ "„¾Ÿä-¬ü'à «ÖJ «âœ¿Õ XêÃ-™-«Û-ÅîªC. ͽL-«Õª-{™ ®Ôè-¯þ©ð '¹Õªœç-«Õª-{™Õ "„¾èy-JLx Å癪-'ú, ®Ô«Öª"Ÿµ¿ „¾ªŒ-'¹-ºÇ™ NŸÄu-Jn-©ð¿ª ¦µŒ'¹Õ_-«Õª-šðªC. "„¾Åäu¿ Å癪-'Ã-ºå„j êª"Ÿ¿ª ²ÄÊÕ-¿ڙ "„¾Â¿-{Ê Íä®Ï¯Ã ŸÄEå„j ‡©ÇªšË „¾Ûªî-'¹-B ©ä¿-¤ò-«-œ¿ªÅî "„¾•Ç"„¾A-E-Ÿµ¿Õ-™Åî ¿™®Ï ®¾ª§½á¿h ÂêÃu-ͽ-ªŒº C¬Á'à ¿Ÿ¿-©Ç-™E …²Ät-E§½Ö NŸÄu-ªŒÕn™ ®¾ª§½á¿h ÂêÃu-ͽ-ªŒº ®¾NÕA EªŒg-ªáª-*ªC. ®Ô«Öª-"Ÿµ¿©ðx N¬Áy-N-ŸÄu-™-§½Ö-™Fo «âŽ-„¾-œ¿'à ®¾XçÕi¿u ‚ª"Ÿµ¿ E¯Ã-Ÿ¿ªÅî …Ÿ¿u«Õª …Ÿ¿l´%-Ž-«Õ-«Û-ÅîªC! "„¾Åäu¿ Å癪-'Ã-ºÂ¿Ù «Õ÷L-¿ª'à «ÕŸ¿lÅ½Õ „¾L-ÂËÊ Âê"é'®þ, ÅçŸä¤Ä, "„¾ªÃ-¤Ä™ ¬Ç®¾-Ê-®¾-¦µÇ-„¾-Â~Ã™Õ E™Õ-«Û¯Ã <L ‡«J "¤ÄªÅ½ «Õ¯î-¦µÇ-XÃ-™ÊÕ XêŒÕ '¹šËd'à NE-„Ï-®¾Õhª-œ¿{ªÐ ÆEo ¤ÄKd™ ¿{Õd-¦Ç{Öx *µ"Ÿ¿-«Õ-§½Öu-§½Õ-Ê-œÄ-EÂË ®¾Ö*¿. ÆEo "„¾ŸµÄÊ ¤ÄKdMo „¾šËd ¿ٟ¿Õ-„¾Û-ŽÕÊo ªÃè-Â̧½Õ ®¾ªÂ~î-¦µÇ-EÂË ‡Â¿ˆœÄ \¯Ãœ¿Ö ©äŸ¿Õ ®¾J-¤ò-L¿! ªÃ³ÄZEo -‚ª-Ÿî-@Á-Ê¿ªŒ „¾-J®Ïn-ŽÕ-©ðxÂË ¯çšËd '¹Å½uª-ŽªŒª \NÕšð ÂÃÊ¿ êª"Ÿ¿ª-©ðE §½á.„Ï.‡."„¾¦µŒÕ-Žy«â F@Áßx Ê«á-™Õ-ÅîªC. êª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕŽy NŸµÄ-¯ÃEo "„¾¦µÇ-NŽª Íäæ® C¬Á'à œµËMx©ð ƒªŒÕ-«-ªÃ_™ ©ÇH-ªáª'þ «á«Õt-ªŒ-XçÕiÊ Ÿ¿¬Á©ðРƪŸ¿-JÂÌ ‚XçÖ-Ÿ¿-§çÖ-'¹u-XçÕiÊ „¾J-³ÄˆªŒª Æ¿~-ªÃ©Ç ¿Ah-OÕŸ¿ ²Ä«á. \ª Íä®Ï¯Ã êª"Ÿ¿XäÕ Í秽Öu-™E ªÃ†¾Z "„¾¦µŒÕŽyª, ¤ÄKd™Õ XçÖªŒ-²Ä* œµËMx «ªÂ¿ ͽ֮¾Õhª-œ¿-{ªÅîРŽŸ¿Õ-„¾J EªŒg§½Õª «Íäa-ŸÄÂà ªÃ†¾Zª©ð "„¾«Ö-Ÿ¿-¿ªŒ "„¾A-†¾dª-¦µŒÊ Žæ„p-{{Õx ©äŸ¿Õ! 'Å癪-'Ã-ºå„j ‡ªŸ¿Õ¿٠ÅíªŸ¿-ªŒ-„¾-œÄf-ѪŒ-E §½á.„Ï.‡. ¦µÇ'¹-²Äy-«Õu-„¾-Â~Ã™Õ E™-D-§½Õœ¿ª, ŽÂËˆÊ ªÃ³ÄZ-©ðxÊÖ XäªÃp{Õ ‚ªŸî-@Á-Ê™Õ å„ͽa-J-™x-œ¿ªÅî "„¾®¾ÕhŽ ®¾«Õ-®¾uÊÕ •ÇB§½Õ Ÿ¿%Âîˆ-ºª©ð OÂË~ª--ÍÃ-Lq-Ê „¾J-®ÏnA -…-Êo-{Õx -"„¾-ŸµÄ-E -«Ö-{-™Õ -ÍÃ-{Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. •ä„ÔÅî ¦µäšÌ ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'ÃÐ ¤ÄKd™Õ ŠÂ¿-«Ö{ Íç„Ïp «Õªî „¾E Íä¬Ç-§½ÕE, "„¾è™ °N-ŽªÅî ‚œ¿Õ-¿Ù-¯Ão-§½ÕE "„¾ŸµÄE Xäò-§½ÖªŒÕ. \ ªîšË Ÿ¿'¹_ªŒ ‚ ¤Ä{ ®¾«Õ-ÂÃ-MÊ ªÃè-ÂÌ-§½Ö™ Ÿ¿ÕªŒx-¿~ºª ÂÃ'Ã, ÊÖ{ ¤ÄA-êÂ@Áx Âê"é'æ®q ŸÄEÂË ‚C '¹ÕªŒÕ«Û. Âê"é'®þ •ÇB§½Õ ¤ÄKd ƪá¯Ã, Å癪-'ú ƪ¬Áª-OÕŸ¿ Âê"é'®þ ¬Ç®¾-Ê-®¾-¦µÇ-„¾-¿~XäÕ éªªœ¿Õ «ªÃ_-™Õ'à XçÖ£¾Ç-Jª-ͽ-œ¿ªå„j "„¾ŸµÄE \«Õª-šÇªŒÕ?

ªÃè-Â̧½Õ ¤ÄKd™Õ ¦ÇŸµ¿u-ŽÅî E•Ç--§½Õ-B'à ÆGµ-"¤Ä-§½Ö™Õ Xç™x-œËª-ÍÃ-™E, ¦µÇªŒÅ½ "„¾¦µŒÕ-ÅÃy-EÂË «Ö{ ƒÍäa-«áªŸ¿Õ ‚*-ŽÖ* «u«-£¾Ç-Jª-ÍÃ-™Êo "„¾ŸµÄE XÃuÈu „¾ÜJh'à ƪŒn-«ªÅ½ª. Å癪-'Ã-ºå„j ¯äœ¿Õ ¿@Áx¿٠¿œ¿Õ-ÅîªC Âê"é'-®þ-®¾£¾É ÆEo-¤Ä-Kd™ CXÃ-©Ç-Âî-ªŒÕ-Žʪ! 2004©ð ÅçªÃ-®¾Åî ¤ñŽÕh å„{Õd-ÂíE ‡Eo-¿™ ÿJ-©ðÂË CT-Ê-„¾Ûpœ¿ÕÐ Å癪-'ú "„¾è™ «Õ¯î-¦µÇ-XÃLo '¹ÕJhª-ÍÃ-«Õª-{Ö¯ä 骪œî ‡²ÄqKq \ªÃp-{Õ-Íä-²Äh-«ÕE «ÖuE-儶²òd-©ð Âê"é'®þ "„¾Â¿-šËª-*ªC. êª"Ÿ¿ª©ð §½á.„Ï.‡. ¤Ä™-Ê¿٠C¿Úq* ƪáÊ Â¿F®¾ …«ÕtœË ÂêŒu-"¿«Õª Ÿ¿'¹_-ªŒ-Âí-Íäa-®¾-JÂËР骪œî ‡²ÄqKq «Ö§½ÕXçÕi ŽTÊ Í½ªŒu™Õ, \ÂÃ-Gµ-"¤Ä§½Õ ²ÄŸµ¿Ê, ®¾éªjÊ ®¾«Õ-§½Õª©ð Å癪-'ú \ªÃp{Õ „¾J-Q-™Ê å„jÂË Åä©Çªá. ƪŸ¿Õ-Âª \ªÃp-˜ãjÊ "„¾º¦ü ¿NÕšÌ éªªœ¿Õ ¯ç™©ðx ‚ ŽŽª'¹ª ƪÅà «áT-®¾Õhª-Ÿ¿E 愪툯ÃoÐ -Xçá-Êo-šË -‡-Eo¿-™ «áªŸ¿Õ -Æ-C -\ÂÃ-Gµ-"¤Ä-§½Õª ²Ä-Ÿµ¿u„¾-œ¿-©ä-Ÿ¿ª-C. G.•ã.„Ï. «ÕŸ¿l-A-²Äh-«Õ¯Ão Âê"é'®þ ¿ڜË-ªÃ-¿-¤ò-«œ¿ª, «Õª"A „¾Ÿ¿-NÂË ªÃ°-¯Ã«Ö, œµËMx©ð EªÃ-£¾É-ªŒ-D¿~, ‡ª„Ô ®Ô{ÕÂ¿Ú ªÃ°-¯Ã«Ö ŽC-ŽªŒ ê®Ô-‚ªý ŠAh-@Áx¿٠§½á.„Ï.‡. XçÕŽh-ÿ-œ¿-¿-¤ò-«œ¿ªÐ Å癪-'ú ƒÍäa …Ÿäl¬Áª êª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕ-ÅÃy-EÂË ©äŸ¿Êo ®¾ªêÂ-ÅÃLo ÆEo ¤ÄKd-™Â¿Ú „¾ª¤Äªá. Å癪-'ú ƒ²Äh-«ÕE ƒ«y-¿٪œÄ 'œ¿ÿÕ©ü ê'XþÕÑ ‚œ¿-{ª-ŸÄyªÃ Âê"é'®þ ªÃè-ÂÌ-§½Õª'à ¤ñªŸ¿Õ-ŽÕÊo ™Gl´E ŠœË-®Ï-„¾-šÇd-™Êo ™Â¿~uªÅî Åç--Ÿä¤Ä, "„¾ªÃ-¤Ä™Õ Åëá å®jŽª "„¾Åäu¿ ¦µÇ«-Ê¿٠«ÕŸ¿l-A-²Äh-«ÕE "„¾Â¿-šËª-Íêá. ê®Ô-‚ªý EªÃ-£¾É-ªŒ-D¿~ 優*Ê …"C-¿h-Ž™ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð EªŒy-£ÏǪ-*Ê ÆGµ-"¤Ä-§½Õ-æ®-¿-ªŒº ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª-'ÃÊÖ Âê"é'®þ Å½Ê EªŒg-§½ÖEo "„¾Â¿-šËª-ͽ-¿-¤ò-«-œ¿ªÅîРƪÅà ¤ÄŽ «u«-£¾É-ªŒXäÕ Å½„¾p ÂíŽh'à \OÕ …ªœ¿-Ÿ¿¯ä "„¾ŸµÄÊ ¤ÄKd™Õ ¦µÇNª-Íêá. ŠÂ¿-²Ä-ªŒª{Ö êª"Ÿ¿ £¾Çôª«Õª"A "„¾Â¿-{Ê Xç™Õ-«-œÄf¿РÅçŸä¤Ä, "„¾ªÃ-¤Ä-™-Åî-¤Ä{Õ Âê"é'®þ Â¿ÚœÄ E™Õ-«Û¯Ã <L-¤ò-«-œÄ-EÂË å®jŸÄl´ª-A¿ CXÃ-©Ç-Âî-ªŒÕ-Ž-ÊXäÕ Âꌺª. ªÃ†¾Zª©ð ªÃè-Â̧½Õ ®¾ªÂ~Œª ¤ÄKd™ ®¾y§½Õª-¿%Žª.

ŽÂËˆÊ ªÃ³ÄZ-©ðxE XäªÃp{Õ …Ÿ¿u-«Ö-™Åî Å癪-'Ã-ºÊÕ ®¾J-¤ò©äa O©äx-Ÿ¿Êo-C ÅçªÃ®¾ Xß¿Ê. N¦µŒ-èÊ N†¾-§½Õª-©ð ªÃ†¾Z Æ宪Hx BªÃt-ʪÅî ENÕŽhª ©äŸ¿Êo ê®Ô-‚ªý Xß¿--¯Ã ªÃ•Çuª-'¹-ÿ-Ÿ¿l´-XäÕ! ÂÃF, ÅÕÇ'à "„¾ŸµÄE «Õ¯ît-£¾Ç-¯þ-®Ïª'þ Íç„Ïp-Ê{ÕxÐ 'ŸÄE "„¾¦µÇ«ª Ÿä¬Áª-©ðE ƒÅ½ªŒ "¤ÄªÅÃ-™-OÕŸ¿ Â¿ÚœÄ …ª{ÕªCÑ! ÂÃÿ˜äd, êª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕ-Žy-„¾-ªŒª'à ƪŽ Â̙¿ "„¾Â¿-{Ê Íäæ®-«áªŸ¿Õ Ž«Õ-¯çª-Ÿ¿Õ¿٠®¾ª"„¾--Aª-ͽ-©ä-Ÿ¿Êo "„¾¬ÁoLo "„¾ŸµÄ-Ê-«Õª"A ÂÃuG-¯çšü ®¾£¾Ç-ͽ-ªŒÕ-™-ÊÕªÍä ‡Ÿ¿Õ-ªîˆ-XÃLq «*aªC. „¾Pa-«Õ-¦ãª-'Ã-©ü-©ðE '¹ÖªÃ^-©Çuªœþ, §½á.„Ï.©ð ÿÕªŸä-©ü-Ȫœþ, „¾ÜªÃyª-ͽ©ü, £¾ÇJ-Ž-"„¾-Ÿä¬ü, «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z©ð NŸ¿ªŒs´, ¿ªÃg-{-¿©ð ¿ڪý_, H£¾É-ªý©ð NÕC±-©Çª-ͽ©ü, '¹Õè-ªÃ-Åý©ð ²ùªÃ†¾Z ŽC-ŽªŒ œË«Öªœ¿x ¿ªC-K-'¹™ Ž՘ãdÊÕ Â¿-C-Lª-ͽ¿٪-œÄ ®¾«á-*Ž EªŒg§½Õª "„¾Â¿-šËª-ÍÃ-LqÊ ¦ÇŸµ¿uŽ §½á.„Ï.‡. ®¾ªÂ̪Œg ®¾ªÃˆ-ªŒÕå„j …ªC. ÍÃJ-"Ž-¿ª'à ͽÖæ®h, XçÊ-¿-¦Ç-{Õ-Ž-ÊXäÕ XäªÃp{Õ ¦µÇ«-Ê-™Â¿Ù H•Ç-XÃ-„¾Êª Íä²òhªC. ®¾«Õ-ŽÕ-©Ç-Gµ-«%Cl´ ƪ{Ö «Õ¯ît-£¾Ç¯þ "„¾¦µŒÕŽyª ƪá-Ÿä-@Áx-¿Ù-å„j'à ‡Eo "„¾Â¿-{-Ê™Õ Í䮾Õh¯Ão ‡Â¿ˆœ¿ Xä®ÏÊ 'íª'¹œË Æ¿ˆœä …ªC! ‚ª"Ÿµ¿-"„¾-Ÿä¬ü ‚N-ªÃs´« ®¾«Õ-§½Õª-¯ÃšË -Æ-Gµ-«%-Cl´ £¾É-OÕ-™Õ, -Š„¾pª-ŸÄ-™Õ Æ«Õ-™Õ- ÂÃ-ʪ-Ÿ¿Õ-«-©äx "„¾Åäu¿ Xß¿ª Å癪-'Ã-º©ð „¾ÛJ-N-„ÏpªC. "„¾•Ç ®¾«Õ-®¾u™ "„¾•Ç-²Äy-«Õu-§½áŽ „¾J-³Äˆ-ªÃ-Eê ͽ{d-®¾-¦µŒ-™Õ-ÊoC. "„¾ŸµÄÊ ¤ÄKd-™Â¿Ù ÍçªCÊ 141 «ÕªC ‡XçÕt-©äu™Õ ªÃ°-¯Ã-«Ö™Õ ®¾«Õ-Jpª-ͽ-œ¿ªÅîÐ ªÃ†¾Z ¬Ç®¾-Ê-®¾¦µŒ …ªŸî ©äŸî ÅçL-§½ÕE Ÿ¿Õ®ÏnA. "„¾•Ç°«-ʪ©ð ‚ªŸî-@Á-Ê™Õ «á«Õt-Jª* ‡Â¿ˆ-œË-¿-¿ˆœ¿ ªÃèu-XäÕ-™Õ-ŽÕÊo ®¾ªÂ~Œª ŽyªŒ'à ®¾Ÿ¿Õl-«Õ-º-'ÃL. "„¾ŸµÄ-Ê-«Õª"Åä "„¾Â¿-šËª-*-Ê{ÕxÐ \ª Íä®Ï¯Ã Ÿä¬Á Æ«-®¾-ªÃ-™ÊÕ, ªÃ†¾Z "„¾è™ «Õ¯î-¦µÇ-XÃ-™ÊÕ ÆEo "¤ÄªÅÙ ‚Âê-¿~™Õ, ‚ªŸî-@Á-Ê-™ÊÕ Ÿ¿%†Ïd©ð …ªÍ½Õ-ÂíE Í䧽Ö-LqÊ Æ«-®¾ªŒª …ªC!

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

"„¾'¹-A æ„-Ÿ¿-J¿ª-©ð-¯ä...

Âí-Žh -©ã¿ˆ-™Õ... Âí-Eo -E-•Ç-™Õ

Ÿä ¬Áª©ð Âí¯äo-@Áx©ð æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu å„J-TªŸÄ? "'ÃOÕº ¦µÇªŒ-Žª-©ðE "„¾A „¾C-«Õª-C©ð ¿-F®¾ª «á'¹Õ_ªŒÕ æ„Ÿ¿-©ä¯Ã? Æ«Û-ʯä ƪšðªC "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª. "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª E§½Õ-NÕª-*Ê ®¾Õꪬü ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ XçáÊo œË宪-ÿªŒÕ „¾Ÿî ÅäDÊ EXä-C¿ ®¾«Õ-Jpª-*ªC. æ„Ÿ¿-J-¿ªå„j ‚ȪŒÕ •ÇB§½Õ -Ê-«â-¯Ã ®¾êªy ƪͽ-¯Ã-™ÊÕ ÆC "„¾Â¿-šËª-*ªC. ŸÄE "„¾Âꌪ, 2004Ð05©ð Ÿä¬Á XçáŽhª è¯Ã-¦µÇ©ð 37.2¬ÇŽª æ„Ÿ¿©ä. "'ÃOÕº "¤ÄªÅéðx 41.2¬ÇŽª, „¾{dº "¤ÄªÅéðx 27.5¬ÇŽª æ„Ÿ¿™Õ …¯Ão-ªŒE ÆC ÅäLaªC. "„¾¦µŒÕŽyª 2007©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿™ Íä®ÏÊ '¹ºÇª-ÂÙ "„¾ÂꌪР"'ÃOÕº æ„Ÿ¿-J¿ª 28.3¬ÇŽª'à …ªC. ƪ˜ä "'Ã«Õ "¤ÄªÅéðx "„¾A „¾C-«Õª-C©ð «á'¹Õ_ªŒÕ æ„Ÿ¿--™Õ. -ÅÃ-•Ç -ƪ-ͽ-¯Ã-™ -"„¾Âꌪ æ„-Ÿ¿-™ ®¾ªÈu -¦Ç'à å„-J-Tª-C.

-N®¾h%-Ž -"¤Ä-A„¾-C¿-™Õ

®¾Õꪬü ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ‡«ªî Âß¿Õ, "„¾ŸµÄE ‚Jn¿ ®¾™-£¾É-®¾ª„¶¾Õª «Ö° ÆŸµ¿u-¿~Ùœ¿Õ. "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª ‚Ÿä-¬Ç-ÊÕ-²ÄªŒª ‚§½ÕÊ ÆŸµ¿u-¿~-Å½Ê …Êo ¿NÕšÌ ÆŸµ¿u-§½Õʪ èJ-„ϪC. æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo ©ãÂˈª-ͽ-œÄ-EÂË ®¾«-Jª-*Ê N-ŸµÄ-¯Ã-Eo ÆC ÆÊÕ-®¾-Jª-*ªC. ‡Eo ê™-K™Õ B®¾Õ-¿٪-{Õ-¯Ão-ªŒ-ÊoC ƒ„¾pšËŸÄÂà B®¾Õ-¿٪-{ÕÊo "¤ÄA-„¾-C¿. ¨ ¿NÕšÌ ŸÄ¯äo Âÿ٪œÄ ƒªÂà Ưä¿ ƪ¬Ç-™ÊÕ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-¿٪C. ‚X, ‚ªî'¹uª, ƒªŸµ¿-¯Ã™Õ, ¿ڜ¿Ö-'¹ÕœÄf «ªšË XÚËE "¤ÄA-„¾-C-¿-™Õ'à B®¾Õ-¿ÙE æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo EªÃl´-Jª-*ªC.

˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ EXä-C-¿ÊÕ "„¾¦µŒÕŽyª ‚XçÖ-Cª-ͽ-«-™®Ï …ªC. "„¾¦µŒÕŽy NŸµÄ-¯ÃEo ƒC ‡ªÅî "„¾¦µÇ-NŽªÍäæ® Æ«-ÂìÁª …ªC. ƪÅä-Âß¿Õ, •ÇB§½Õ æ„Ÿ¿-J¿ NŸµÄ-¯ÃEo ÆÊÕ-®¾-Jª* ÆŽu-CµÂ¿ ®¾ªÈu©ð æ„Ÿ¿™Õ …Êo ªÃ³ÄZ-™Â¿Ù «ÕJEo «Ê-ªŒÕ™Õ ®¾«Õ-¿Ú-ªÃa-™-ÊoD ÂÌ™-ÂÃ-ª¬Áª'à «Öêª ®¾Öͽ-Ê™Õ …¯Ãoªá. "„¾¦µŒÕ-Žyªå„j ‚Jn¿ ¦µÇªŒª 優Œ-'¹-œ¿XäÕ Âÿ٪œÄ «%Cl´ ÂêŒ-ÂÃ™Ö "„¾¦µÇ-N-Ž-«Õ-«Û-Åêá. NNŸµ¿ ®¾ª®¾n™Ö «u«-®¾n™Ö NGµÊo NŸµÄ-¯Ã™ ŸÄyªÃ ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È¿٠C'¹Õ-«Ê …Êo XÃJÂË ®¾ªÿª-Cµª* ©ã¿ˆ™Õ ¿œ¿Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. ‚§½Ö ªÃ³ÄZ©ðx ªÃè-Â̧½Õ ÆE-XÃ-ªŒu-Ž™ ÂêŒ-ºª'à 感¿™ ®¾ªÈuÊÕ ‡Â¿Ùˆ« Ž¿و-«™Õ Íä®Ï ͽք¾Û-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. DE-«™x ŠÂ¿ ªÃ†¾Zª©ð ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È¿٠C'¹Õ-«Ê …Êo XÃ骪-Ÿ¿ªŒÕ ÆÊoC ¿*a-Žª'à EªÃl´-ªŒº Â뜿ª ©äŸ¿Õ. XäêªyªŒÕ ƪͽ-¯Ã™Õ, ƪé媅 ®¾ªÈu™ «™x ƧçÖ-«Õ-§½Ö-EÂË ‚²ÄˆªŒª \ªŒp-œ¿Õ-ÅîªC. ¨ Ÿ¿%³Ädu æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo E¿ˆ-*a'à ƪͽ¯Ã Xä殪-Ÿ¿Õ¿٠„¾Â¿-œ¿sªD „¾Ÿ¿l´-AE ¿ÊÕ-'í¯ä ¦ÇŸµ¿u-ŽÊÕ "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª «ªšË ®¾ª®¾n B®¾Õ-Âî-«œ¿ª «Õª*-Ÿä. æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu, Ÿä¬Áª©ð æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã-™å„j N„¾x-XÃ-Žt¿ ®Ï¤¶Ä-ªŒÕq™Õ Íä®ÏÊ ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý EXä-C¿ ¨ ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'à „¾J-Q-™-¯ÃªŒ|ª.

"„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª 2007©ð Nœ¿Õ-Ÿ¿™ Íä®ÏÊ ÆªÍ½-¯Ã-™ÊÕ ÿšËd ͽÖæ®h, 2004Ð05©ð Ÿä¬Áª©ð 30.17Âî{Õx (27.5¬ÇŽª) æ„Ÿ¿™Õ …¯ÃoªŒÕ. ƪŸ¿Õ©ð „¾{dº "¤ÄªÅ½ æ„Ÿ¿™Õ 25.7¬ÇŽª, "'ÃOÕº "¤ÄªÅ½ æ„Ÿ¿™Õ 28.3¬ÇŽª. „¾{dº "¤ÄªÅ½ æ„Ÿ¿™ N†¾-§½Õª©ð æ„< ©äŸ¿Õ. "'ÃOÕº æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu N†¾-§½Õª-©ð¯ä N«Õ-ªŒz™Õ «ÍÃaªá. Ÿä¬Áª©ð æ„Ÿ¿-J¿ª Ž'¹Õ_-Åîª-Ÿ¿E "„¾„¾ª-ÍÃ-EÂË ÍÃšË Í焾p-œÄ-Eê "„¾¦µŒÕŽyª "'ÃOÕº æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈuÊÕ Å½Â¿Ùˆ« Íä®Ï ͽքϪ-*ª-Ÿ¿Êo ‚ªî-„¾-º™Õ Xç™Õx-Xç-ÅÃhªá. æ„Ÿ¿-J-ÂÃ-EÂË ®¾ªÿª-Cµª* ÆCµ-ÂÃ-J¿ ƪͽ-¯Ã-™å„j B"« N«Õ-ªŒz™Õ Íç™-êª-TÊ Ÿ¿J-NÕ©ÇÐ ¨ ƪ¬ÇEo „¾J-Q-Lª* ÂíŽh ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-ÈÊÕ, ƪͽ-¯Ã-™ÊÕ ®¾Ö*ª-ͽ-œÄ-EÂË "¤ñ儶-®¾ªý ®¾Õꪬü ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ÆŸµ¿u-¿~-Å½Ê E„¾Û-ºÕ™ ¿NÕ-šÌE "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª \ªÃp{Õ Íä®ÏªC. -Æ-C ¨ ƪ¬ÇEo ¿ڙª-¿-†¾ª'à „¾J-Q-Lª-*ªC. ªÃ³ÄZ™ XÃK'Ã, Ÿä¬Á-XÃu-„¾hª'à "'ÃOÕº, „¾{dº "¤ÄªÅéðx æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã¿٠ÂíŽh „¾Ÿ¿l´-AE ®¾Ö*ª-*ªC. ¿Ù{Õªÿ «u§½Ö-™å„j •ÇB§½Õ -Ê-«â-¯Ã ®¾êªy (‡¯þ.-‡-®þ.-‡®þ.) ƪŸ¿-•ä-®ÏÊ '¹ºÇªÂ¿ N«-ªÃ™Õ 2004Ð05©ð æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã¿٠"„¾ºÇR¿ ®¾ª„¶¾Ö-EÂË "¤ÄA-„¾-C-¿-™Õ'à …„¾-¿-Jª-Íêá.
ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È¿٠C'¹Õ-«Ê ‡ªÅ½ «ÕªC …¯Ãoªî '¹ºËª-ͽ-œ¿ª-Åî-¤Ä{Õ XçáŽhª è¯Ã-¦µÇ©ð æ„Ÿ¿™ ¬ÇÅÃEo ƪͽ¯Ã ¿˜ädª-Ÿ¿Õ¿٠\ªÃp-˜ãjÊ ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ, æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo ©ãÂˈª-ͽ-œÄ-EÂË ²ñªÅ½ NŸµÄ-¯ÃEo ªŒÖ¤ñª-Cª-*ªC. êª"Ÿ¿ '¹ºÇªÂ¿ ®¾ª®¾n ‚Ÿµ¿y-ªŒuª-©ðE •ÇB§½Õ Ê«â-¯Ã ®¾êªy ®¾ª®¾n ŸÄyªÃ ¿Ù{Õª-¦Ç™ ¿F®¾ NE-§çÖ'¹ ²ÄnªáE "¤ÄA-„¾-C-¿'à B®¾Õ-ÂíE æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo ƪͽ¯Ã Xäæ® „¾Ÿ¿l´A \œî Ÿ¿¬Á¿ª ÊÕª< Æ«Õ-™-«Û-ÅîªC. æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã¿٠ªîV-XÃJ Ž™-®¾J ê™-K™ ƪŸ¿Õ-¦Ç{Õ ("'ÃOÕº "¤ÄªÅéðx 2,400; „¾{dº "¤ÄªÅéðx 2,100)ÊÕ «Õ÷L¿ "¤ÄA-„¾-C-¿'à B®¾Õ-Âíª-{Õ-¯ÃoªŒÕ. 1973Ð74¯ÃšË Ÿµ¿ªŒ™ ‚ŸµÄ-ªŒª'à Ž™-®¾J NE-§çÖ'¹ «u§½ÖEo „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-ÂíE "„¾®¾ÕhŽ ÆCµ-ÂÃ-J¿ ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-ÈÊÕ ªŒÖ¤ñª-Cª-ÍêŒÕ. ƪŸ¿Õ-Âª "¤ÄA-„¾-C-¿'à B®¾Õ-ÂíÊo «®¾Õh-æ®-«-™ÊÕ ‚¯ÃšË ÊÕª* «ÖªŒa-©äŸ¿Õ. ªÃ†¾Z Ÿµ¿ªŒ™ ®¾Ö<-™ÊÕ ÿšËd EKgŽ ÂéÇ-«-Ÿµ¿Õ©ðx Ÿµ¿ªŒ-™ÊÕ ®¾«-J-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÂÃF, 1973¯ÃšË ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È©ð ¤ñªŸ¿Õ-„¾-ªŒ-*-Ê ê™K ©ã¿ˆ («uÂËh-'¹Å½ NE-§çÖ--T ®¾Ö-*)E «Ö"Žª \@Áßx '¹œ¿Õ-®¾Õh¯Ão «ÖªŒaœ¿ª ©äŸ¿Õ.

«uÂËh'¹Å½ ê™K-™ '¹J†¾e „¾J-NÕA Åí™-Tª-ͽœ¿ª ŸÄyªÃ "„¾®¾ÕhŽ E§½Õ-«Ö™Õ, "„¾«Ö-ºÇ-™ÊÕ ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ „¾ÜJh'à «Öêªa-®ÏªC. æ„Ÿ¿-J¿ª ÿ£¾Ý-«áÈ ®¾«Õ®¾u ÆE ¿NÕšÌ '¹ÕJhª-*ªC. •ÇB§½Õ -Ê-«â-¯Ã ®¾êªy ®¾ª®¾n (‡¯þ.‡-®þ.-‡-®þ.Š.) æ®Â¿-JªÍä ¿Ù{Õªÿ NE-§çÖ'¹ «u§½Ö™ ‚ŸµÄ-ªŒª'ïä æ„Ÿ¿-J¿ª -ƪ-ͽ-¯Ã ÂíÊ-²Ä-T-²Äh-«ÕªC. ÆŸä ®¾«Õ-§½Õª©ðÐ •ÇB§½Õ ²Änªá©ð ªÃ³ÄZ™XÃK-'à Ÿµ¿ªŒ™ ®¾Ö<-™ÊÕ "¤Ä«Ö-ºË¿ª Íä®ÏªC. ‚X, NŸ¿u, ‚ªî'¹uª, ƒªšË ÆŸçl, "„¾§½Öº ȪŒÕa «ªšË XÚËF «uÂËh-'¹Å½ NE-§çÖ-'Ù •ÇG-ÅÃ-©ðÂË ÍäJa, æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã¿٠"¤ÄA-„¾-C-¿-™Õ'à B®¾Õ-ÂíªC. ŸÄªÅî ŸÄJ-"Ÿ¿u-êªÈ ƪͽ-¯Ã¿٠B®¾Õ-ÂíÊo "¤ÄA-„¾-C¿ N®¾h%-Ž-XçÕiªC.

¨ «ÖªŒÕpÊÕ ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ „¾ÜJh'à ®¾«Õ-Jnª-ͽÕ-¿٪C. ƪŸ¿Õ¿٠ÆC Ưä¿ ÂêŒ-ºÇ™Õ ͽքϪC. ÆNÐ Q"„¶¾Õ ‚Jn-¿-«%Cl´, °«Ê "„¾«Ö-ºÇ™ XçÕªŒÕ-'¹Õ-Ÿ¿™ ÂêŒ-ºª'à 感¿™ NE-§çÖ-'¹-²Änªá å„J-TªC. ƒ©Çª-{-„¾Ûpœ¿Õ "Ÿ¿Xîu-™s-ºÇEo «Ö"ŽXäÕ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-ÂíE …•Çb-ªáª-„¾Û'à Ÿµ¿ªŒLo ®¾ªŒÕl-¦Ç{Õ Í䧽՜¿ª «™x ÂíEo ªÃ³ÄZ©ðx "'ÃOÕº "¤ÄªÅéðx ¿¯Ão „¾{dº "¤ÄªÅéðx æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu ‡Â¿Ùˆ-«'à …Êo{Õx ÊXçÖ-Ÿ¿-«Û--ŽժC. "'ÃOÕº è¯Ã¦µÇ ‡Ÿ¿Õ-ªíˆª-{ÕÊo "Ÿ¿Xîu-™s-ºÇEo ƪͽ¯Ã X䧽Õ-œÄ-EÂË "¤Ä«Ö-ºË-¿ª'à B®¾Õ-Âíª-{ÕÊo «u«-²Ä§½Õ ¿ÚM™ NE-§çÖ'¹ Ÿµ¿ªŒ™ ®¾Ö*E Ž¿و-«-Íä®Ï ͽք¾Û-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ŸÄªÅî "'ÃOÕº æ„Ÿ¿-J-ÂÃ-EÂË ®¾ªÿª-Cµª* Xî¾h-N¿ ©ã¿ˆ™Õ ͽք¾-©ä-¿-¤ò-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. NŸ¿u, ‚ªî-'Ãu-™å„j ¿Ù{Õª-¦Ç™ «u§½ÖLo æ„Ÿ¿-J¿ª ƪͽ-¯Ã¿٠ƒC«ªŒÂ¿Ù „¾J--Q-™-Ê-©ðÂË B®¾Õ-Âí-¯ä-XêŒÕ Âß¿Õ. ‚ «u§½Ö™Õ ªîV-ªî-VÂ¿Ú å„J-T-¤ò-ŽÕ-¯Ãoªá. ¨ ƪ¬Ç-™-Eoª-šËF -©ã¿ˆ-©ðÂË B®¾Õ-ÂíÊo ¿NÕšÌ å„J-TÊ °«Ê "„¾«Ö-ºÇLo „¾J-'¹--ºËª-* æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo EªŒy-*ª-*ªC. "'ÃOÕº "¤ÄªÅéðx 41¬ÇŽª (32Âî{Õx) „¾{dº "¤ÄªÅéðx 27.5¬ÇŽª (8.71Âî{Õx) æ„Ÿ¿-J¿ª …ªŸ¿E, EªŒÕšË ¿¯Ão ƒC ‡Â¿Ùˆ-«E ÅäLaªC. "'ÃOÕº "¤ÄªÅéðx ¯ç™Â¿Ù ªŒÖ.446, „¾{dº "¤ÄªÅéðx ¯ç™Â¿Ù ªŒÖ.580 Ž™-®¾J «u§½Õª'à ÂíŽh "„¾«Ö-ºÇ™Õ EªŒg-ªáª-*ªC.

\ Ÿä¬Áª-©ð-¯çj¯Ã ®¾êª æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu ¦µÇK'à å„J-Tª-Ÿ¿ª˜äÐ ÆC ªÃè-Â̧½Õ „¾ªŒ-XçÕiÊ Æª¬Áª'à «ÖJ-ʘäx. Ưä¿ ‚®¾-ÂËh-ŸÄ-§½Õ¿ "„¾¬Áo-™ÊÕ ©ä«-¯çÅäh „¾J-ºÇ-«Õ--NÕC. ƒšÌ-«L ÂÙª©ð «ÕÊ-Ÿä-¬Áª©ð "ÿ£¾Étª-œ¿-XçÕiÊ «%Cl´ ÊXçÖ-Ÿçj-Ê-„¾p-šËÂÌ, ƪŸ¿Õ¿٠ÆÊÕ-'¹Õ-ºª'à 感¿-J¿ª Ž'¹_-©ä-Ÿ¿-ÊoC ÂíŽh N†¾-§½Õ-XäÕOÕ Âß¿Õ. ‡Eo ê™-K™Õ B®¾Õ-Âíª-{Õ-¯Ão-ªŒÊo ŸÄEÅî ¤Ä{Õ ƒÅ½ªŒ 殫-™ÊÖ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-Âí-Êo-„¾Ûpœ¿Õ «ÕÊ-Ÿä-¬Áª©ð æ„Ÿ¿™ ®¾ªÈu ƒC-«-ªŒ-¿šË ƪͽ-¯Ã™ ¿¯Ão „¾C ¬ÇŽª ‡Â¿Ùˆ-«-'Ã¯ä …ª{ÕªC. '‚XþÕ ‚DtÑ Âª ¤Ä{Õ-„¾-œ¿Õ-ŽÕ-¯Ão-«Õª-{ÕÊo "„¾¦µŒÕŽy Xî¾h« „¾E-B-ªŒÕ¿٠"„¾A-Gª-ÿ-NÕC.
æ„Ÿ¿-J¿ª '¹º-Ê¿٠ÆÊÕ-®¾-J-®¾ÕhÊo NCµ NŸµÄ-¯Ã©ðx «Õ÷L¿ «ÖªŒÕp Åç*a-ʪ-Ÿ¿Õ¿٠˜ãªœ¿Ö-™ˆ-ªýÊÕ ÆGµ-ʪ-Cª-ÍÃL. ‚Jn¿ «u«-®¾n©ð, "„¾è™ °«Ê ¬ëjL©ð «*aÊ N„¾x-XÃ-Žt¿ «ÖªŒÕpLo ‚§½ÕÊ ²ÄªŒ-Ÿ±¿uª-©ðE ¿NÕšÌ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-¿٪C. æ„Ÿ¿-J-ÂÃ-EÂË ®¾ªÿª-Cµª* 1970™ ÊÕª* ÆÊÕ-®¾-J-®¾ÕhÊo «Õ÷L¿ NŸµÄ-¯ÃEo ÆC Nè-§½Õ-«ª-Žª'à «ÖªŒa-'¹-L-TªC. ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È¿٠C'¹Õ-«Ê …Êo (G.„Ï.-‡©ü.) ¿Ù{Õª-H-Â¿Ù™Õ æ„Ÿ¿-J¿ª …¿و ®¾ªéÂ@Áx ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œ¿{ª ¿†¾d-«ÕE, ƪŸ¿Õ-«™x ‚¿-L-«Õª-{Lo ‚ªŒp-œ¿XäÕ "„¾¦µŒÕŽy NŸµÄ-¯Ã™ ™Â¿~uª ÂÃXÃ-™E 1970™ «ªŒÂ¿Ú ¦µÇNª-Íä-XêŒÕ. ÂíŽh ®¾£¾Ç-"²Ä-Gl©ð NŸ¿u, XçjŸ¿uª å®jŽª ÂÌ™-Âê-¬Ç©ãj ‚Jn¿ «u«®¾n «Õ÷L¿ ®¾yªŒÖ„¾ ®¾y¦µÇ-XÃ©ä «ÖJ-¤ò-§½Öªá. "„¾è™Õ ŸÄJ-"Ÿ¿uª©ð ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œÄ-™ª˜ä ¨ Æ«-®¾-ªÃ™Ö BªÃLqª-Ÿä-ÊÊo EªÃl´-ªŒ-ºÂ¿Ù E„¾Û-ºÕ™ ¿NÕšÌ «*aªC.

-Æ-«Õ-™Õ -‡„¾Ûp--œ¿Õ?

æ„Ÿ¿-J-ÂÃEo '¹ºËª-ͽ-œÄ-EÂË NŸ¿u, ‚ªî'¹uª, ƒªšË ÆŸçl-™ÊÕ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-Âî-«œ¿ª £¾ÇªŒ¥-ºÌ§½Õ „¾J-ºÇ-«Õ-«ÕE ®¾Õ"„Ôª-ÂÕd ‚£¾ÉªŒ £¾Ç¿و ¿NÕ-†¾-ʪý £¾Çªý¥ «Õª-Ÿ¿ªý XÃu'Çu-Eª-ÍêŒÕ. ®¾Õꪬü ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ EXä-C¿ „¾{x ‚§½ÕÊ ²ÄÊÕ-¿Ú-™ª'à ®¾pªCª-ÍêŒÕ. '¨ ªîV©ðx ŠÂ¿ OCµ ¦Ç™Õœ¿Õ ªîV¿٠ªŒÖ.100 ®¾ª¤Ä-C-®¾Õh-¯Ão-œ¿-ÊÕ-ÂíªŸÄª. ƒ„¾Ûpœ¿Õ ÆÊÕ-®¾-J-®¾ÕhÊo NCµ NŸµÄ-¯Ã™ "„¾ÂÃ-ªŒ-XçÕiÅä ÆŽœ¿Õ æ„Ÿ¿-J¿ª ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œÄL. ÂÃF, ÆŽ-œËÂË ‚X …ªŸÄ, NŸÄu ®¾Ÿ¿Õ-¤Ä-§½Ö™Õ ƪŸ¿Õ-¦Ç-{Õ©ð …¯Ão§½Ö, XçjŸ¿u "„¾§çÖ-è-¯Ã™Õ ƪŸ¿Õ-ŽÕ-¯Ão§½Ö ÆÊoO ͽ֜ÄL ¿ŸÄÑ ÆE ‚§½ÕÊ ÆGµ-"¤Ä-§½Õ-„¾-œÄfªŒÕ. æ„Ÿ¿-J¿ª '¹º-Ê¿٠B®¾Õ-Âíª-{ÕÊo "„¾«Ö-ºÇLo ƒšÌ-«-L ®¾ª«-Žq-ªÃ©ðx "„¾¦µŒÕŽyª ¿F®¾ ²ÄnªáÂË Å½T_ª-*ªC. ‚ XäÕªŒÂ¿Ù æ„Ÿ¿-J¿ EªŒÖt-™Ê ÂêŒu-"¿-«Ö-™å„j «u§½Õª-©ðÊÖ ÂîŽ-å„-šËdªC. ‚£¾ÉªŒ NE-§çÖ'¹ª, Ž™-®¾J ‚ŸÄ§½Õª ÆÊoN ®¾ªÂ¿Ù-*Ž "„¾«Ö-ºÇ™Õ. ŸÄJ-"ŸÄuEo ©ã¿ˆ-¿-{d-œÄ-EÂË ÆN ‡ªÅ½ «Ö"Žª ®¾J-¤ò«Û. ˜ãªœ¿Ö-™ˆªý ¿NÕšÌ ÆGµ-"¤Ä-§½Õ-„¾-œËÊ NŸµ¿ª'à «u¿Ùh™Õ æ„Ÿ¿-J¿ª ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œÄ-™ª˜ä NŸ¿u, ‚X, ‚ªî'¹u "„¾«Ö-ºÇ™Õ XçÕªŒÕ-'¹Õ-„¾-œÄ-LqªŸä. ¨ ®¾Ö*-¿-™¯ä "¤Ä«Ö-ºË-¿ª'à B®¾Õ-ÂíE, XÃJ ÿŽÕ-Â¿Ù™Õ ¦Ç'¹Õ Íä殪-Ÿ¿Õ¿٠ͽªŒu™Õ Í䄾-šÇd-LqªŸä. ¨ ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'à 骪œ¿Õ ƪ¬Ç™Õ «áªŸ¿Õ¿٠«®¾Õh-¯Ãoªá. "„¾ºÇ-R¿ ®¾ª„¶¾Õª ®Ï¤¶Ä-ªŒÕq-™ÊÕ "„¾¦µŒÕŽyª ‚XçÖ-C-®¾ÕhªŸÄ ƯäC Xç៿šË ƪ¬Áª. æ„Ÿ¿-J¿ª EªÃl´-ªŒ-ºÂ¿Ù ®¾ªÿª-Cµª-*Ê ÂíŽh "„¾«Ö-ºÇ-™ÊÕ 2004Ð05 ÊÕª* Æ«Õ™Õ Íä²ÄhªÃ ©äŸÄ 2009Ð10 ÊÕª* Æ«Õ-©ðxÂË Åç²ÄhªÃ ÆÊoC 骪œî ƪ¬Áª. ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-ÈÊÕ "¤ÄA-„¾-C-¿'à Í䮾Õ-Âí¯ä "„¾¦µŒÕŽy ÂêŒu-"¿-«Ö™Õ ªŒÖ¤ñª-C-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. EŸµ¿Õ™Õ «u§½Õª Í䮾Õh-¯ÃoªŒÕ. ƒ©Çª-{-„¾Ûpœ¿ÕÐ «ÖªŒÕ-ŽÕÊo ²Ä«Ö->¿ ®ÏnA-'¹-ŽՙÕ, °«-Ê- '¹-A-K-Žՙ ‚ŸµÄ-ªŒª'à ŸÄJ-"Ÿ¿u-êª-È¿٠C'¹Õ-«Ê …Êo XÃéª-«-ªŒ-ÊoC EªÃl´-Jª-ͽ-«-™-®ÏÊ Æ«-®¾ªŒª …ªC. æ„Ÿ¿-J-ÂÃ-EÂË ®¾éªjÊ EªŒy-ͽʪ ƒ«y-œÄ-EÂË ÆŸä "¤ÄA-„¾-C¿ ÂÃ'¹-™Ÿ¿Õ.
(ªŒÍ½-ªáŽ ¦µÇªŒ-B§½Õ éªjÅ½Õ ®¾ª„¶¾Ö™ ®¾«ÖÈuÐ

®Ï.‰.-‡-„¶þ.‡. "¤Ä•ã¿Ùd œçjéª-¿dªý)

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

-ͽªŒa-™- C-¬Á'à -…-©Çp´!

-Æ-²ò-XþÕ-©ð -ÅÃ-•Ç „¾-J--ºÇ-«Ö-™Õ

Æ ²ò-XþÕ©ð «âœ¿Õ Ÿ¿¬Ç¦Çl™ ¤Ä{Õ «ÖªŒ-º-£¾Çô-«Ö-EÂË «â™ÂêŒ-º-XçÕi-Ê Eæ†-CµÅ½ ®¾ª®¾n §½á¯çj-˜ãœþ Lÿ-êª-†¾¯þ "„¶¾ªšü ‚„¶þ Ʋòª (…©Çp´) Æ®ÏhŽyª Âî©ðp§äÕ ®ÏnAÂË Í䪌Õ-¿٪C. …©Çp´ ÆŸµ¿u-¿~Ùœ¿Õ ƪŒ-NªŸþ ªÃ•ü-'ð-XÃ, ‚§½ÕÊ ¦µÇªŒu, ƒŸ¿lªŒÕ „Ï™x™Õ, ƪ'¹-ªŒ-¿~-¿ٜ¿Õ ªÃV ¦ÇªŒÕXÃ, …©Çp´ ®¾y§½Õª "„¾Â¿-šËŽ NŸä-¬Çª-'¹-¬ÇÈ ÂêŒu-Ÿ¿Jz ¬Á-PŸµ¿ªý Í÷Ÿ¿J ®¾£¾É „¾C «ÕªCE ÿª'Ãx-Ÿä¬ü ªÃè-ŸµÄE œµÄÂéð ¤òM-®¾Õ™Õ Æ骮¾Õd -Íä--¬ÇªŒÕ. ¨¯ç™ ¯Ã™Õ-'¹ÕÊ XäÕ„¶¾Ö-™-§½Õ-©ðE ŸÄyÂË Æ«Û-šü-¤ò®¾Õd «Ÿ¿l ®¾J-£¾ÇŸ¿Õl ¦µŒ"Ÿ¿Åà Ÿ¿@Ç-EÂË Æ„¾p-Tª-ÍêŒÕ. "„¾«áÈ ²ÄyŽª"Žu ®¾«Õ-ªŒ-§çÖ-Ÿµ¿Õœ¿Õ …«Ö-ÂêÅý ªÃ•ü Âí¯þ-Xêý ¿٫֪ŒÕœçjÊ ªÃ•ü-'ðXà 1992©ð ¦µÇªŒÅý ÊÕª* ¤ÄJ-¤ò-§½Öœ¿Õ. Æ„¾pšË ÊÕª* «Õ§½Õ-¯Ãtªý, ¦µŒÖšÇ¯þ, ÿª'Ãx-Ÿä¬ü, ¯ä¤Ä©ü, Íçj¯Ã-™©ð Ž™-ŸÄ-ͽÕ¿٪{Ö XäªÃp-{Õ-Xß¿ª œË«Öª-œ¿ÕÅî Ʋò-XþÕ©ð £ÏǪ®¾Â¿Ù ‚Ÿ¿Õu-œË'à EL-ÍÃ-œ¿Õ. ÆªáŸ¿Õ Ÿä¬Ç™ (¦µŒÖšÇ¯þ, ¯ä¤Ä©ü, «Õ§½Õ-¯Ãtªý, ÿª'Ãx-Ÿä¬ü, Íçj¯Ã)Åî ®¾J-£¾Ç-Ÿ¿Õl-'¹™ ¨¬ÇÊu ¦µÇªŒ-Žª-©ðE ÆA-å„Ÿ¿l ªÃ†¾Zª Ʋò-XþÕ©ð «á„¾p´§äÕu-@Áßx'à *ͽÕa å„œ¿Õ-ŽÕ-¯Ãoœ¿Õ.

¤ñªŒÕ'¹Õ Ÿä¬Ç©ðx ®¾ª¦µŒ-Nª-*Ê ªÃè-Â̧½Õ „¾J-ºÇ«Ö™Õ, NŸµÄ-Ê-„¾-ªŒ-XçÕiÊ EªŒg-§½Ö™ ÂêŒ-ºª'à Âí¯äo@Áx ÊÕª* …©Çp´Â¿Ù ‡Ÿ¿Õ-ªŒÕ-Ÿç-ÿs™Õ Ž'¹Õ-™Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. 2003©ð Ž«Õ Ÿä¬Áª-©ðE …©Çp´ ²Än«-ªÃ-™ÊÕ ¦µŒÖšÇ¯þ Ÿµ¿yª®¾ªÍä®ÏªC. ÿª'Ãx-Ÿä¬ü©ð ¦ä'¹ª ÈMŸÄ >§½Ö £¾Ç§½Ö-«á©ð …©Çp´Â¿Ù Æœ¿Õf ©ä¿٪œÄ ¤òªáªC. £¾Ç®Ô¯Ã XÕãŸþ ÆCµ-ÂÃ-ªŒª-©ðÂË «ÍÃa¿ „¾J-®ÏnA «ÖJªC. …©Çp´ ‚'¹-œÄ-™ÊÕ ®¾£ÏǪ-ͽ-¦ð«ÕÊo XÕãŸþ "„¾Â¿-{Ê Å½ªŒ-XÃŽ Æ"'¹-¯äŽ™Õ Æéª-®¾d-§½ÖuªŒÕ. «Íäa ¯ç™©ð £¾Ç®Ô¯Ã ¦µÇªŒÅ½ „¾ªŒu-{Ê ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'à …¦µŒ§½Õ Ÿä¬Ç™ «ÕŸµ¿u «âœ¿Õ Š„¾pª-ŸÄ-™å„j ®¾ªÅ½-ÂÃ™Õ èªŒ-'¹-ÊÕ-¯Ãoªá. XÚ˩ð ¯äªŒ-®¾Õh™ Æ„¾p-TªÅ½ Š„¾pªŸ¿ª "„¾ŸµÄ-Ê-XçÕiªC.

…©Çp´ ÆCµ¯äŽ ªÃ•ü-'ðXà Æ骮¾Õd Ÿ¿J-NÕ©Ç Í½ªŒa™ "„¾"Â˧½Õ «Õªî-²ÄJ Å窌-å„jÂË «*aªC. …©Çp´ Æ"'¹-¯ä-Ž-™ªÅà ͽªŒa-™Â¿Ù ®¾Õ«á-ÈÕª'à …Êo{Õx XêŒh™Õ «®¾ÕhÊo ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð, ®¾ÕD-ªŒ`-ÂÃ-™ª'à ªÃ†¾Zª©ð ¯ç™ÂíÊo ƬǪAÂË Å窌-„¾œä Æ«ÂìÁª …ªC. êª"Ÿ¿ £¾Çôª«Õª"A „Ï. *Ÿ¿ª-ÿªŒª, ªÃ†¾Z «áÈu-«Õª"A ŽªŒÕºý 'í'î-§ýÕ Í½ªŒa™Â¿Ù ®¾ª®Ï-Ÿ¿l´Å½ «u¿hª Íä®Ï¯ÃÐ £ÏǪ®¾ÊÕ Nœ¿¯Ãœ¿{ª, ²ÄªŒy-¦µ÷-«ÕŽy œË«Öª-œ¿ÕÊÕ …„¾-®¾ª-£¾Ç-JªÍ½ÕÂîXÃ-™E ®¾p†Ôd-¿-Jª-ÍêŒÕ. ƪáÅä, «Õ§½Õ-¯Ãt-ªý©ð Ž™-ŸÄ-ͽÕ-¿ÙÊo …©Çp´ ¿«Öª-œ¿ªýÐ ƒ¯þÐ <„¶þ „¾êª-¬ü ¦ÇªŒÕXà ͽªŒa-™Â¿Ù N«áȪ'à …¯ÃoªŒÕ. œË«Öª-œ¿xÊÕ ÆªU-¿-Jæ®h¯ä ͽªŒa-™Â¿Ù «áªŸ¿Õ¿٠«²Äh-«ÕE ÍçÿÕ-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ªÃ•ü-'ðXà Æ骮¾Õd Æʪ-ŽªŒª …©Çp´©ð NÕT-LÊ \éÂj¿ Æ"'¹ ¯Ã§½Õ-¿ٜ¿Õ ¦ÇªŒÕXà ŠÂ¿ˆêª. -¦ÇªŒÕ-XÃ-ÊÕ ÆŽuªÅ½ "„¾«Ö-Ÿ¿-¿-ªŒ-XçÕiÊ «uÂËh'à ¤òM-®¾Õ™Õ „¾J-'¹-ºË-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÆŽ-Eå„j ƒª{-ªý-¤ò©ü 骜þ-ÂÃ-ªŒoªý ¯îšÌ-®¾Õ™Õ ƒ*aªC. ÆŽÊÕ *ÂˈÅä «ÕªŒ-º-P¿~ „¾œä Æ«-ÂìÁª …ªŸ¿E ¤òM®¾Õ «ªÃ_™Õ ÍçÿÕ-ŽÕ-¯Ãoªá. ͽªŒa-™Â¿Ù N«á-È-«ÕÊo ¦ÇªŒÕXà «Ö{-™ÊÕ „¾šËdª-ͽÕ-Â¿Ù¯ä „¾J-®Ïn-A©ð …©Çp´ ¯Ã§½Õ-¿Žyª ©äŸ¿E ÅÃ•Ç „¾J-ºÇ«Ö™Õ ÅçL-§½Õ-•ä-®¾Õh-¯Ãoªá. '¹Å½ª©ð ¦ðœî-™-ÅîÊÕ, ƒÅ½ªŒ <L¿ «ªÃ_-™Åî ͽªŒa™Õ èJ-¤Ä-«ÕE, Æ©Çê' ¦ÇªŒÕXà ©ä¿¤ò-ªá¯Ã …©Çp´Åî ͽªŒa™Õ ²ÄŸµ¿u-XäÕ-ÊE «áÈu-«Õª"A ŽªŒÕºý 'í'î-§ýÕ Æª{Õ-¯ÃoªŒÕ.

¦ÇªŒÕXà ©ä¿٪œÄ èJæ„ Í½ªŒa™Õ „¶¾™-«ªÅ½ª ÂëE '¹Å½ª©ð …©Çp´ ŽªŒ-„¶¾ÛÊ Í½ªŒa©ðx ¤Ä©ó_Êo ªŒÍ½-ªáŽ, •Çc-Ê-„Ôª¸ý ÆXêŒÕf "'¹£ÔÇŽ ƒªCªÃ 'î²ÄyNÕ ÆGµ-"¤Ä-§½Õ-„¾-œ¿Õ-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. …©Çp´©ð ‚§½ÕÊ ÂÌ™-¿-¯äŽ. ¤òªÃšÇEo «áªŸ¿Õ¿٠B®¾Õ-¿Ù-Xç-@Áx-œÄ-EÂË Æ«-®¾-ªŒ-XçÕiÊ ‚§½á-ŸµÄ™Õ, "„¾è-™-ÊÕª* «®¾Ö™Õ Íä®ÏÊ -²ñ-«át ‚§½ÕÊ -ÆDµ-ʪ-©ð¯ä …¯Ãoªá. Ÿ¿¬Ç-¦Çl™ ®¾ÕDªŒ` ¤òªÃ{ªÅî Æ™-®Ï-¤ò-ªáÊ 53®¾ª«-Žq-ªÃ™ ƪŒ-NªŸþ ªÃ•ü-'ðXà «Ö"Žª ¦ÇªŒÕXà ©ä¿٪-œÄ¯ä ͽªŒa™ C¬Á'à «áªŸ¿Õ¿٠²Ä'ÙE ¦µÇN®¾Õh¯ÃoªŒÕ. "„¾Åäu¿ Ÿä¬Áª «ªšË œË«Öª-œ¿xÊÕ "„¾„¾ª-ͽª-©ðE \ "„¾¦µŒÕŽy«â ƪU-¿-Jª-ͽ-Ÿ¿E ‚§½Õ-Ê¿٠¦ðŸµ¿-„¾-œËªC. ͽªŒa-™Â¿Ù CT-ªÃ-¿٪˜ä ÂíŽh ꮾÕ-™Õ XçÖæ„ Æ«ÂìÁª …ªC. OšË ÊÕª* N«á¿hª ÂÃXÃ-™ª˜ä \@Áx ŽªŒ-ÿœË •ãj©ðx …ªœÄL. ÂÕd™ ͽÕ{Öd AªŒ'ÃL. ꮾՙ ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œäª-Ÿ¿Õ¿٠ªÃ•ü-'ðXà å£jÇÂÕd ¯Ãu§½Õ-XÃC G•ã¯þ «Õ£¾É-•ã-¯þÊÕ E§½Õ-NÕª-ͽÕ-¿Ù-¯ÃoªŒÕ. ¨ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð ͽªŒa™ 愪ŒÕÅî ꮾÕ-™ ‡Ah-Xä-Ž¿٠«ÖªŒ_ª ®¾Õ'¹«Õª Í䮾Õ-Âî-«-œ¿XäÕ «Õª*Ÿ¿E ¦µÇN-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. å„j'à "„¾è©ðx …©Çp´ ¯Ã§½Õ-¿Žy "„¾A†¾e ¦Ç'à Ÿçÿs-AªC. «áÈuª'à XÃu¤ÄªŒÕLo ¦ãC-Jª* œ¿ÿÕs «®¾Ö™Õ Í䧽՜¿ª, £ÏǪ²ÄŽt¿ ͽªŒu™Õ XÃJE "„¾è-™Â¿Ù Ÿ¿ÖªŒª Íä¬Çªá. „¾™Õ-«ÛªŒÕ Æ"'¹-¯äŽ™Õ •ãj©ðx …ªœ¿{ªÅî ®¾ª²Än-'¹-Žª-'ÃÊÖ …©Çp´ ÿ™-£ÔÇ-Ê-„¾-œËªC. 1998Ð2005 «ÕŸµ¿u 3,435 «ÕªC ©óªT-¤ò-§½ÖªŒÕ. *Ÿ¿ª-ÿªŒª êª"Ÿ¿ £¾Çôª«Õª"A Ƨ½Öu¿ ¦µŒ"Ÿ¿Åà Ÿ¿@Ç™Õ 'ÃLª-„¾ÛÊÕ «á«ÕtªŒª Íä¬Çªá. …©Çp´ „¾{Õd ®¾œ¿-LÊ N†¾§½Õª ªÃ•ü-'ðXÃÂ¿Ú ¦ðŸµ¿-„¾-œËªC. Æéª-®¾d-ªáÊ ‚§½ÕÊ ÍäŽÕ-™Â¿Ù ¦äœÎ™Õ Xä®Ï ¨¯ç™ ƪá-Ÿ¿ÕÊ ÂÃXþÕ-ªŒÖ„þ <„¶þ V-œÎ†Ï-§½Õ©ü XäÕ>-æ®Zšü ÂÕd©ð £¾Éè-ªŒÕ„¾ªŒÍêŒÕ. ÍäŽÕ-™Â¿Ù ¦äœÎ™Õ X䧽Õ-œÄEo EªŒ-®Ï®¾Öh ÂÕd «Ÿ¿l …©Çp´ «ÕŸ¿l-ŽÕ-ŸÄ-ªŒÕ™Õ E¯Ã-ŸÄ™Õ Í䧽Õ'à "„¾è™ ÊÕª* "„¾A-®¾pª-Ÿ¿Ê ™Gµª-ͽ-©äŸ¿Õ. «âœ¿Õ Ÿ¿¬Ç-¦Çl-™-¤Ä{Õ £ÏǪ®¾Â¿Ù ¤Ä™p-œËÊ «uÂËh ÍäŽÕ-™Â¿Ù ¦äœÎ™Õ X䧽Õ¿ „¾Ü™-Ÿ¿ª-œ¿™Õ Xä²ÄhªÃ ÆE „¶¾ªŒÖÂú Æ£¾Ç-«ÕtŸþ Ưä ÆŸµÄu-„¾-¿ٜ¿Õ "„¾PoªÍêŒÕ.

…©Çp´ ͽJ"Ž ÅçL-®ÏÊ XÃéª-«ªŒÖ ŸÄE «Ö{-™ÊÕ N¬Áy-®Ïª-ͽªŒÕ. „Ï.N.-Ê-ªŒ-®Ïª-£¾É-ªÃ«Û £¾Ç§½Ö«á©ð ͽªŒa™ 愪ŒÕÅî •ãj™ÕÊÕª* ÿ§½Õ-{¿٠«*aÊ ¯äŽ™Õ ¤ÄJ-¤ò-ªáÊ ÍäŸ¿Õ •Çc„¾-ÂÃ™Õ £¾Çôª ¬ÇÈ ÆCµ-ÂÃ-ªŒÕ™ÊÕ ƒ„¾p-šËÂÌ X窚Ç-œ¿Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. …©Çp´ 'íªÅç«Õt Âî-J¿-™ ÂêŒ-ºª'à '¹Å½ª©ð èJ-TÊ Í½ªŒa™Õ «áªŸ¿Õ¿٠²Ä'¹-©äŸ¿Õ. ‰Â¿u-ªÃèu ®¾NÕA "„¾A-ECµ ®¾«Õ-¿~ª©ð ͽªŒa™Õ 誌-'Ã-™E, "„¾Åäu-¿-Ÿä-¬Áª'à Ʋò-XþÕÊÕ "„¾Â¿-šËª-ÍÃ-™Êo ƪŒnª-„¾ªŒnª ©äE œË«Öªœ¿xN. ®¾yŽª"Ž "„¾A-„¾Ah, XçÊ-¿-ÿ-œËÊ "¤ÄªÅÙ ÆGµ-«%-Cl´ÂË ÆŸ¿-Ê„¾Û EŸµ¿Õ™ «ÕªWªŒÕ, ¯äŽ-™å„j ê®¾Õ ‡Ah-XäŽ «ªšË ®¾æ£Ç-ŽÕ¿ œË«Öª-œ¿xÊÕ „¾Â¿ˆ-Ê-å„šËd Æ™-N-«Ö-LÊ Âî骈™Õ Âœ¿ª …©Çp´ê ÍçLxªC. …©Çp´ ÿ™-£ÔÇ-Ê-„¾-œËÊ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð êª"Ÿ¿-«â ͽªŒa-™Â¿Ù ÅíªŸ¿-ªŒ-„¾-œ¿{ª ©äŸ¿Õ. èÊ-«J, „¶Ï"ÿ-«J «Ö²Ä©ðx ͽªŒa™Õ 誌¤Ä™E êª"Ÿ¿ª ¦µÇN-²òhªC.

骪œ¿Õ Ÿ¿¬Ç-¦Çl-™Õ'à Ʋòª ÊÕª* "„¾ŸµÄE «Õ¯ît-£¾Ç-¯þ-®Ïª'þ ªÃèu-®¾-¦µŒÂ¿Ù "¤ÄA-EŸµ¿uª «£ÏÇ-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ‚§½ÕÊ £¾Ç§½Ö«á©ð 2005 ÆÂîd-ÿ-ªŒÕ©ð, 2006 „¶Ï"ÿ-«J \œ¿ÕÊ, 2006 W¯þ 22Ê «âœ¿Õ Ÿ¿¤¶Ä-™Õ'à ͽªŒa™Õ èJ'êá. ¨²ÄJ ͽªŒa™Õ ƪŒn-«ª-Žª'à ²ÄT Ʋò-XþÕ©ð ¬ÇªA-²Än-„¾-Ê¿٠¿%†Ï Í䧽Ö-LqÊ ¦ÇŸµ¿uŽ …¦µŒ§½Õ „¾Â~Ã-™å„j …ªC.
Ð '-ªÃV «Õ™x-„¾-ªÃV

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

Xç᣾Ç"ªŒª "„¾¬Á®Ïh

„¾ ¬Áߎyª ÊÕª* …Žh«Õ «ÖÊ-«-ÅÃy-EÂË «ÖªŒ_ª ͽք¾-'¹-™-XêŒÕ „¾N"Ž æ®Xà Ÿ¿ÕªŒªŸµ¿-ªŒÕ™Õ, «Õ£¾É-«Õ-£¾Ý™Õ. XêŒÕ ®¾«á-ÊoŽ Ÿµ¿ªÃtEo ‚ͽ-Jª* ¯çjA-Âî-„¾-Ÿä¬Áª Íä²ÄhªŒÕ. N¬Áy-"æ„«Õ ¦µÇ†¾Â¿Ù °«ª ¤ò²ÄhªŒÕ. ©ð¿-£ÏÇŽª „¾ªŒ-«Õ-™-¿~uª'à EªŒª-ŽªŒª ¤Ä{Õ-„¾-œ¿-ÅêŒÕ. ƩǪšËXÃJ ͽJ"Ž ‚Ÿ¿ªŒzª'à E™Õ-®¾ÕhªC. £¾Ç"èÅý ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þ ¨ Âî«Â¿Ù ÍçªC-Ê-XêŒÕ. ¿ٙ-«Õ-ÅÙ¿B-Žª'à •ÇB§½Õ ®¾XçÕi-¿u-Ž¿٠*£¾Çoª'à EL-*Ê „¾C-ªî-V™ Xç᣾Ç"ªŒª ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'à "„¾•Ç-ÂîšË ¨§½Õ-ÊÊÕ ®¾tJ-®¾ÕhªC. ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þ ªÃͽ-J-ÂÃ-EÂË ‡Ÿ¿ÕªŒÕ AJ-'êŒÕ. "„¾•Ç-²Äy«Õu „¾J-ªŒ-¿~º Âª ªÃ¿~-²ÄEo Eª„¾Û-ÂíÊo «Õ£¾É ¬Á"ŽÕ-å®j-ÊuªÅî ®¾„¾-J-XÃ-ªŒª'à ‚§½ÕÊ Oªî-*-Žª'à ¤òªÃœË Íä®ÏÊ "¤Äº-ÅÃu'¹ª ‡™x™Õ ŸÄšËÊ ‚¬Áa-ªÃuEo, 'äŸÄEo ©ðÂÃ-EÂË NÕT-LaªC. Xç᣾Ç"ªŒª èJê' „¾C-ªî-V™Õ N³ÄŸ¿ êªÈ™Õ Æ™-«á-Âí-ÊoXä. ÂÃE, ‡ªÅ½-«Ö"Žª „¾ªŒy-C-¯Ã™Õ ÂëÛ. Xç᣾Ç"ªŒª «Ö®¾ª ‚ªŒª¦µŒª ªîVÊ ƒ²ÄxXþÕ ÊÖÅ½Ê ®¾ª«-ŽqªŒª "¤ÄªŒª-¦µŒ-«Õ-«Û-ŽժC.

"ÂÌ.¬Á. 632©ð «Õ£¾Ç-«ÕtŸþ "„¾«Â¿h (®¾) „¾ªŒ-«Õ-„¾-Cª-*Ê Æʪ-ŽªŒª Æêª-G§½Ö Ÿä¬Áª©ð "„¾è™Õ "„¾•Ç-²Äy«Õu KA©ð Ž«Õ "„¾A-E-Ÿµ¿ÕLo ƪ˜ä ÈM-¤¶Ä-™ÊÕ ‡ÊÕo-Âí-¯ä-XêŒÕ. ªÃè-ÂÌ-§½Õ-„¾-ªŒª'à ƒ²Äx-XþÕ©ð ÈM¤¶Ä «u«®¾n …ªC, ÂÃE ªÃͽ-J¿ «u«®¾n ©äŸ¿Õ. £¾Ç"èÅý ÆÿÖ-ÿ"Âú ®ÏDl'ü, £¾Ç"èÅý …«Õªý, £¾Ç"èÅý …²Ät¯þ, £¾Ç"èÅý ÆM ¨ NŸµ¿ª'à ‡Eo-éÂjÊ ÈM-¤¶Ä©ä. XÃJ „¾J-¤Ä-™-Ê©ð "„¾•Ç-²Äy«Õuª ®¾ª„¾Ü-ªŒgª'à „¾J-œµ¿-N-LxªC. ¯Ã™Õ'î ÈM¤¶Ä £¾Ç"èÅý ÆM ŽªŒ-XÃŽ "„¾•Ç-²Äy-«Öu-EÂË ®¾ªéÂ@Áßx -G-T-¬Çªá. ƒ«ÖXþÕ £¾Ç®¾¯þ, ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þÐ ƒªŒÕ-«ÛªŒÕ Ÿçj« "„¾«Â¿h «Õ£¾Ç-«ÕtŸþ (®¾) «ÕÊ-«™Õ. £¾Ç"èÅý ÆM ŽÊ-§½á™Õ. £¾Ç"èÅý ÆM ŽªŒXÃŽ "„¾è™Õ ƒ«ÖXþÕ £¾Ç®¾-¯þÊÕ "„¾A-E-Cµ'à ‡ÊÕo-Âí-¯ÃoªŒÕ. Æ„¾Ûpœ¿Õ ®ÏJ§½Ö "¤ÄªÅ½ '¹«-ªŒoªý «ÖN§½Ö. ÆŽ-E©ð ÆCµ-ÂêŒ ŸÄ£¾Çª å„J-TªC. ¿AhÅî ªÃ•ÇuEo £¾Ç®¾h-'¹Å½ª Í䮾Õ-Âî-XÃ-™E ¿Ù"{ „¾¯Ãoœ¿Õ. §½áŸ¿l´ª "„¾Â¿-šËª* ƒ«ÖXþÕ £¾Ç®¾-¯þÊÕ '¹Ÿçl-Cª-ÍÃ-™-ÊÕ-Âí-¯Ãoœ¿Õ. §½áŸ¿l´ª©ð ¤Ä©ó_ª˜ä Æ«Ö-§½Õ¿ ²òŸ¿ªŒ "„¾è™Õ "¤ÄºÇ™Õ Âî©ðp-ÅÃ-ªŒ¯ä ¦ÇŸµÄ-Ž„¾h £¾Ç%Ÿ¿-§½ÕªÅî ªŒº EXÃ-ªŒº Âª ƒ«ÖXþÕ £¾Ç®¾¯þ "„¾è™Õ ŽÊ¿٠¿{d-¦ã-šËdÊ „¾Ÿ¿-NE Žu>ª-ÍêŒÕ. «ÖN§½Ö ¿Ù"{ „¶¾Lª-*ªC. ƪáÅä ÂíCl «u«-Cµ-©ð¯ä £¾Ç®¾¯þ N†¾-"„¾-§çÖ-'Ã-EÂË '¹Õéªj £¾Ç-ŽÕ-™-§½ÖuªŒÕ. EªŒª-¿Ù-¬Áª'à «ÖN§½Ö Å½Ê Â¿Ù«Ö-ªŒÕœ¿Õ §½Õ°-ŸþÊÕ ªÃ•Çu-Cµ-ÂÃ-J'à Æʪ-ŽªŒª E§½Õ-NÕª-ÍÃœ¿Õ. ƒ²Äx-OÕ§½Õ Ÿµ¿ªŒt-¬Ç-²ÄY-Êo-ÊÕ-®¾-Jª* ®¾ª"„¾--Aª-„¾Û©ä ®¾«Õ-®¾u™ NXçÖ-ͽ-Ê¿٠«ÖªÃ_™Õ. ͽªŒa-™-Âª ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þ ªÃè-ŸµÄE ¿٤¶Ä¿٠ÿ§½Õ-©äl-ªÃªŒÕ. §½Õ°-Ÿþ¿٠N†¾§½Õª ÅçL-®ÏªC.¤Ä³Äº £¾Ç%Ÿ¿-§½á--œçj-Ê ÆŽœ¿Õ ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j-¯þÊÕ «ÖªŒ_ª-«Õ-Ÿµ¿u©ð Æœ¿Õf-ÂíE ©óª'¹-D-®¾Õ-Âî-«-œÄ-EÂË å®j¯ÃuEo „¾ª¤Äœ¿Õ. ƒ«ÖXþÕ „¾J-XÃ-ªÃEo ¿ªŒs©Ç Ưä Íî{ Æœ¿f-Tª* §½Õ°-ŸþÊÕ ªÃV'à ƪU-¿-Jª-ͽ-«ÕE å®j¯Ãu-Cµ-„¾A å£Çͽa-Jª-ÍÃœ¿Õ ©äŸÄ §½áŸÄl´-EÂË ®ÏŸ¿l´„¾œ¿-«Õ-¯Ão-œ¿Õ. ƒ«ÖXþÕ Æ«Õ%-Åî-¿ÙhLo ™Â¿~u å„{d-©äŸ¿Õ. NÕ"ŽՙÕ, ¿Ù{Õªÿ ®¾¦µŒÕu™Õ, ®ÔY™Õ, „Ï™x™Õ ¿™®Ï XçáŽhª 72 «ÕªC ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þ Xçª{ …¯ÃoªŒÕ. „¾C-ªî-V™Õ §½áŸ¿l´ª èJ-TªC. ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j¯þ „¾J-Xꌪ ®¾y™p-XçÕi¯Ã Oªî-*-Žª'à ¤òªÃœË ƬÁß-«Û™Õ ¦Ç®ÏªC. „¾-ŸîªîV £¾Ýå®j¯þ ŠÂ¿ˆêª NÕT-©ÇªŒÕ. Æ®¾-«ÖÊ „¾ªÃ-"¿«Õª "„¾Ÿ¿-Jz®¾Öh ¬Á"Å½Õ æ®ÊÊÕ ¯ä™ ¿ڙÕ-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÆC ¬Áß"¿-Xꌪ «ÕŸµÄu£¾Ço ®¾«Õ§½Õª. Ê«Ö•ü Âª ¬Á"ŽիÛÊœËT ÂíEo ENÕ-³Ä™Õ ÆÊÕ-«ÕA ¤ñªŸÄªŒÕ. "¤ÄªŒn-Ê©ð E«Õ-'¹o-XçÕi-…ª-œ¿'à ¬Á"ŽÕ-«Û™Õ HµªŒÕ-«Û©ãj ƒ«ÖXþÕ £¾Ýå®j-¯þÊÕ XçÊÕo-¤ò{Õ ¤ñœË* ®¾ª£¾Ç-Jª-ÍêŒÕ. ¨ ®¾ª„¶¾Õ-{Ê èJT 1400 ®¾ª«-Žq-ªÃ™Õ '¹œ¿-*ªC. ¯ÃšË ŸÄªŒÕº ®¾ª„¶¾Õ-{-Ê™ ®¾t%ŽuªŒnª Xç᣾Ç"ªŒª „¾C-ªî-V™Õ N³ÄŸ¿ C¯Ã-™Õ'à ¤ÄšË-²ÄhªŒÕ.

EªŒ-Žª ŸµÄªŒÕ-ºË©ð ¬ÇªA ²ù'Çu™Õ ¬ðGµ-™x-œÄ-EÂË Å½XçÖ-'¹Õºª ÊPª-ÍÃL. ®¾«á-ÊoŽ ¦µÇXÃ™Õ N¬Áy-è-Fʪ, N¬Ç™ª, ÆȪœ¿ª ÂÃXÃLÐ ÆÊoŸä -Xç᣾Ç-"ªŒXþÕ ‚Âê¿~.

Ð œÄ¿dªý æ†Âú -«Õ£¾Ç-«Õt-Ÿþ «á®¾h¤¶Ä

***************************************

******************************************************************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

ఉద్యమాలు ఒత్తిడికే పరిమితం కావాలి

 

తెలంగాణాకు ప్రత్యేక రాష్ట్రం అంశంపై రాష్ట్రంలోని పార్టీలే కాక, కాంగ్రెస్‌, బిజెపి నేతృత్వాలలోని యుపిఎ, ఎన్‌డిఎ భాగస్వామ్య పక్షాలు కూడా ద్వంద్వ లేదా అవకాశవాద వైఖరిని అనుసరిస్తున్నాయి. యుపిఎలోని ప్రధాన భాగస్వామ్య పక్షాలైన నేషనలిస్టు కాంగ్రెస్‌ పార్టీ (ఎన్‌సిపి), ఎన్‌డిఎలోని ప్రధాన భాగస్వామ్య పక్షమైన యునైటెడ్‌ జనతా దళ్‌ల వైఖరులే ఇందుకు నిదర్శనం. కేంద్ర వ్యవసాయ మంత్రి శరద్‌ పవార్‌ నేతృత్వంలోని ఎన్‌సిపి తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి (తెరాస)కు గతంలో మద్దతు ప్రకటించింది. తెరాస నిర్వహించిన ర్యాలీలకు పవార్‌ను పలు సార్లు ఆహ్వానించారు.

గోదావరిపై బాభ్లీ వద్ద మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం నిర్మిస్తున్న రిజర్వాయర్‌కు వ్యతిరేకంగా సాగిన ఆందోళనలో తెరాస పాల్గొనకపోవడానికి ఈ బాదరాయణ సంబంధమే కారణమని అప్పట్లో తెలుగు దేశం, కాంగ్రెస్‌ ఆరోపించాయి. అలాగే, ఐక్య జనతా దళ్‌ సీనియర్‌ నాయకుడు అయిన బీహార్‌ ముఖ్యమంత్రి నితీశ్‌కుమార్‌ బిజెపితో మైత్రిని కొనసాగిస్తూనే (ఆయన ప్రభుత్వాన్ని కాపాడుతున్నది బిజెపియే), జాంåండ్‌ను తిరిగి బీహార్‌లో విలీనం చేయాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. చిన్న రాష్ట్రాలకు తాము అనుకూలం అంటూనే బిజెపి వారు సమయానుకూలంగా వ్యవహరిస్తున్నారు. తెరాస అధ్యక్షుడు కె. చంద్రశేఖరరావు ఆరోగ్య పరిస్థితి క్షీణించినప్పుడు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిన అఖిల పక్ష సమావేశంలో తెలుగు దేశం, ప్రజారాజ్యం వంటి పార్టీలు తెలంగాణాకు మద్దతు ప్రకటించడంతో ఏకాభిప్రాయం లభించిందన్న ఉద్దేశ్యంతో కేంద్ర హోం మంత్రి పి. చిదంబరంతో తెలంగాణాకు అనుకూల ప్రకటన చేయించవలసి వచ్చిందని ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ బుధవారం తనను కలిసిన లోక్‌సత్తా అధ్యక్షుడు, మాజీ ఐఎఎస్‌ అధికారి డాక్టర్‌ జయప్రకాశ్‌ నారాయణ్‌కు చెప్పారట. పార్టీల గందరగోళ వైఖరి వల్ల ఈ సమస్య నానాటికీ మరింత జటిలం అవుతోంది.

ఈ పార్టీలన్నింటివీ అవకాశవాద వైఖరి అనడం కన్నా, తెలంగాణాను ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా విడగొట్టడంలోని ఇబ్బందులను పరిగణనలోకి తీసుకునే వారు తమ వైఖరిని మార్చుకున్నారని ఎందుకనుకోరు? మెగాస్టార్‌ చిరంజీవి గత సంవత్సర నెలకొల్పిన ప్రజారాజ్యం సామాజిక తెలంగాణాకు కట్టుబడి ఉంటానని ప్రకటించి ఇప్పుడు సమైక్యాంధ్రకు జై కొట్టింది. ఆ పార్టీ మూలాలన్నీ కోస్తా, రాయలసీమ ప్రాంతాలలోనే ఉండడం వల్ల ఎప్పటికైనా ఆ పార్టీ సమైక్యాంధ్ర అనక తప్పదని రాజకీయ పరిశీలకులు ముందే అంచనా వేశారు. తెలంగాణా ప్రాంతానికి అన్యాయం జరిగింది కనుక సామాజిక తెలంగాణా సాధిస్తామని ఆయన వాగ్దానం చేశారు. తెలంగాణా ప్రాంతానికి గతంలో ఇచ్చిన హామీలను లేదా, కుదిరిన ఒప్పందాలనూ, జిఒలను సక్రమంగా అమలు జరపకపోవడం వల్లే ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమానికి అన్ని వర్గాలూ మద్దతు లభిస్తోంది. ఈ ఒప్పందాలనూ, జిఒలూ అమలు జరగకపోవడంలో అధికారంలో ఉన్న పార్టీలదే ప్రధాన బాధ్యత అయిన మాట వాస్తవమే అయినా, ఇంత కాలం ఆయా పార్టీల ప్రభుత్వాల్లో కీలకమైన పదవుల్లో ఉన్న తెలంగాణా నాయకుల బాధ్యత కూడా ఉందన్న వాస్తవాన్ని తెలంగాణా వాదాన్ని తలకెత్తుకున్న నాయకులు అంగీకరించకపోవడం ఏకపక్షమే అవుతుంది. అయితే, పెద్ద మనుషుల ఒప్పందంలోని ప్రధానాంశమైన ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవిని తెలంగాణా ప్రాంతీయునికి ఇవ్వకపోవడం వల్లే ఈ సమస్య తరచు తలెత్తుతోందని పరిశీలకుల అభిప్రాయం. తెలంగాణా నాయకుడు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నప్పుడు కోస్తా, లేదా రాయలసీమ వారికీ, ఈ రెండు ప్రాంతాల్లో ఏదైనా ప్రాంత నాయకుడు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నప్పుడు తెలంగాణా ప్రాంతీయునికీ ఉప ముఖ్యమంత్రి పదవిని ఇవ్వాలన్నది పెద్దమనుషుల ఒప్పందంలోని ముఖ్యాంశం. అన్ని సమస్యలకూ అదే మూలం. పదవుల కోసమే రాజకీయ నాయకులు ప్రాంతీయ వాదాలను రెచ్చగొడతారన్నది వాస్తవం. మన రాష్ట్రంలోనే కాక, మహారాష్ట్ర, కర్నాటకలతో సహా ఇరుగుపొరుగు రాష్ట్రాల్లోనూ ఇదే పరిస్థితి. అయితే, అక్కడ ప్రాంతీయ ఉద్యమాలను నడిపేవారు తెగేదాకా లాగకుండా, ఒత్తిడి ఎత్తుగడ (ప్రెషర్‌ టాక్టిక్స్‌)గా ప్రాంతీయ ఉద్యమాలను ఉపయోగించుకుంటున్నారు. తెలంగాణా డిమాండ్‌ను కూడా ఆ కోణం నుంచే జనం చూస్తూ వచ్చారు. అయితే, ఇంతకాలం తెలంగాణా రాకపోవడానికి దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్‌ వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డే కారణమంటూ ఆరోపిస్తూ వచ్చిన కాంగ్రెస్‌ సీనియర్లు ఇప్పుడు తమ యత్నాలను మరింత ముమ్మరం చేసి కేంద్రంపై ఒత్తిడి పెంచారని సీమాంధ్ర నాయకులు అభిప్రాయ పడుతున్నారు. ఈ వాదంలో నిజం లేకపోలేదనడానికి కాంగ్రెస్‌ సీనియర్లు చేసిన ప్రకటనలే ఉదాహరణ. అయితే, రాజశేఖరరెడ్డి లేకపోయినా ఇప్పుడు సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమం ఉధృతంగా సాగడాన్ని బట్టి ప్రత్యేక తెలంగాణా ఆయన వల్లే ఇంతకాలం ఆగిపోయిందన్న ఆరోపణలో నిజం లేదని తేలింది. తెలంగాణాకు రక్షణలు లేదా ప్రత్యేక సదుపాయాలు కల్పించడం ద్వారా సమైక్య రాష్ట్రాన్ని కొనసాగించాలని కోరుతున్నవారు కూడా ఉన్నారు. ప్రజలకు ఇచ్చిన వాగ్దానాలను విస్మరిస్తున్నట్టుగానే ప్రాంతాల అభివృద్ధి కోసం ఇచ్చిన హామీలనూ, చేసుకున్న ఒప్పందాలనూ అధికారంలో ఉన్నవారు పట్టించుకోకపోవడం వల్లే ఈ సమస్య తలెత్తుతోంది. రేపు ప్రత్యేక తెలంగాణా ఏర్పడినప్పుడు కూడా ఇలాంటి సమస్యలే ఉత్పన్నమవుతాయి. విదర్భ, బుందేల్‌ఖండ్‌, ఉత్తరాంచల్‌, గూంåాలాండ్‌ వంటి ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమాలన్నీ ఈ విధంగా ప్రారంభమైనవే. తెలంగాణా ఇచ్చేందుకు కేంద్రం సమ్మతించింది కనుక తమ డిమాండ్లను సాధించుకోవడానికి ఇదే సమయమని ఈ ప్రాంతీయ ఉద్యమాల నాయకులు ఇప్పటికే ప్రకటించారు. గూంåాలాండ్‌ నాయకులైతే నిరవధిక నిరాహార దీక్షను వారం రోజుల క్రితమే ప్రారంభించి కొనసాగిస్తున్నారు. విదర్భలో కూడా ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఉద్యమం త్వరలో ప్రారంభించనున్నట్టు కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నాయకుడు విలాస్‌ ముత్తెంవార్‌ ప్రకటించారు. ఈ కారణాలన్నింటి దృష్ట్యానూ, ఇటు సీమాంధ్ర ప్రాంతాల్లో సమైక్య ఉద్యమం ఉధృతంగా సాగుతున్న దృష్ట్యానూ కేంద్రం పునరాలోచనలో పడింది. ప్రాంతీయ ఉద్యమాల వల్ల ప్రజాజీవనం ఇప్పటికే బాగా దుర్భరంగా మారింది. ప్రజల సహనానికి కూడా పరిమితులు ఉంటాయని గ్రహించడం ఎంతైనా అవసరం. పట్టుదలలకూ, పంతాలకూ పోకుండా వాస్తవ పరిస్థితిని అన్ని పార్టీలు పరిగణనలోకి తీసుకోవాలి.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు కానివ్వం

 

విజయవాడ, డిసెంబర్‌ 17: రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు కానివ్వమని నిరాహార దీక్ష చేస్తున్న విజయవాడ పార్లమెంటు సభ్యుడు లగడపాటి రాజగోపాల్‌ అన్నారు. ప్రజలు అమ్ముడుపోరని, ప్రజాభీష్టాన్ని కాదని కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏమీ చేయలేదని ఆయన అన్నారు. సమైక్యాంద్ర ఉద్యమం ప్రజల్లోంచి ఉద్భవించిందని, నాయకుల్లోంచి వచ్చిన ఉద్యమం కాదని, ఈ ప్రజా ఉద్యమం ఉవ్వెత్తున ఎగిసిందని ప్రజాబలం గమనించిన కేంద్రప్రభుక్వం ఖచ్చితంగా సమైక్యాంధ్ర పట్ల స్పష్టమైన ప్రకటన చేస్తుందని ఆయన ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు. నిరాహారదీక్ష శిబిరంలో గురువారం రాత్రి ఏర్పాటు చేసిన విలేఖరుల సమావేశంలో రాజగోపాల్‌ మాట్లాడుతూ, సమైక్యాంధ్ర ముక్కలుగా విడిపోతే రాజకీయ సన్యాసం చేస్తానన్నారు. 3వేల సంవత్సరాల చరిత్రగల తెలుగుప్రజల మనోభావాలను అన్నిరాష్ట్రాల నాయకులు అర్ధం చేసుకుని సమైక్యాంధ్ర కే మొగ్గు చూపుతున్నారని అన్నారు. తెలంగాణప్రాంతం కంటే ఆంధ్రా రాయలసీమ ప్రాంతాలు విద్యా, వ్యవసాయ విద్యుత్‌ పారిశ్రామిక రంగాల్లో వెనుకబడి ఉందని, ఈ విషయంపై కెసిఆర్‌తో బహిరంగ చర్చకు సిద్దమని అన్నారు. చిన్నరాష్ట్రాలను ధనవంతులు తమ చెప్పుచేతల్లో ఉంచుకునే అవకాశం ఉంటుందని కాబట్టి రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు చేయడం సరైంది కాదన్నారు. తాను సమైక్యవాదినని అందుకోసమే ఇతర నాయకులను రమ్మని ఆహ్వానిస్తున్నామని, పార్టీలకతీతంగా నాయకులు కదలి రావాలని పిలుపునిచ్చారు.

విద్యార్ధులంటే నాకు అమితమైన ప్రేమ. ఉస్మానియా విద్యార్ధుల కోరిక మేరకు త్వరలోనే వస్తా. మీరు చెప్పేది ఎన్నిగంటలైనే వింటా.. నాకు గంట సేపు అవకాశం ఇవ్వండి. మీరు, నేను ఇంటికి వెళ్ళి ఆత్మవిమర్శ చేసుకుందాం అని

ఉస్మానియా యూనివర్శిటీ విద్యార్ధులను లగడపాటి రాజగోపాల్‌ కోరారు. సమైక్యాంధ్ర కోరుతూ నగరంలోని స్వరాజ్య మైదానంలో ఆయన చేపట్టిన ఆమరణ నిరాహార దీక్ష గురువారంతో నాల్గవ రోజుకు చేరుకుంది. ఈ సందర్భంగా లగడపాటి మాట్లాడుతూ, విద్యార్ధులపై వేదాంతం వివరించారు. తన చిన్నవయస్సులో ప్రిన్సిపాల్‌కు వ్యతిరేకంగా దీక్ష చేపట్టానని, అయితే ఆ సమయంలో ప్రిన్సిపాల్‌కు క్షమాపన చెప్పమన్నా నిరాకరించానని, ఆ సమయంలో ప్రిన్సిపాల్‌ నన్ను పిలిచి మంచి మాటలు చెప్పినా పెడచెవిన పెట్టానని, 5 సంవత్సరాల తర్వాత ప్రిన్సిపాల్‌కు క్షమాపణ చెప్పానని తెలిపారు. అలాగే ఉస్మానియా విద్యార్ధులు కూడా ఆలోచించాలన్నారు. హైదరాబాద్‌లోని ఉస్మానియా యూనివర్శిటీకి విద్యార్ధి నాయకుడిగా, తెలుగువాడిగా వెళతానన్నారు. వారిని నా సొంత వారిగా భావిస్తానన్నారు. విద్యార్ధుల కోరిక మేరకు వెళతానని వారు చెప్పింది విని తర్వాత నేను మాట్లాడతానని, మీరు, నేను ఇంటికి వెళ్లి ఆత్మ విమర్శ చేసుకుందామని అన్నారు. అదేవిధంగా సమైక్యాంధ్రకు మెగాస్టార్‌ తన పదవికి రాజీనామా చేసి మద్దతు పలకడం శుభపరిణామమని, ఆయనతోపాటు సినిమారంగం, కవులు ముందుకురావాలన్నారు. అలాగే జూనియర్‌ ఎన్టీఆర్‌ తన నిర్ణయం ప్రకటించాలని డిమాండ్‌ చేశారు. ప్రజలందరూ ఎన్టీఆర్‌ నిర్ణయంకోసం ఎదురుచూస్తున్నారన్నారు. అన్ని రంగాల వారు మద్ధతు తెలిపితే తెలుగుజాతి ముక్కలు కాకుండా కాపాడుకోకగలుగుతామని అన్నారు. అలాగే రాష్ట్ర నాయకులతో పాటు చంద్రబాబు కూడా తమ నిర్ణయయాన్ని ప్రకటించాలని డిమాండ్‌ చేశారు. సిపిఐ నారాయణ, బిజెపి బండారు దత్తాత్రేయ, తెలుగువాడిగా కెసిఆర్‌ సమైక్యాంధ్రకు మద్ధతు తెలిపే రోజుకోసం ప్రజలు ఎదురుచూస్తున్నారన్నారు. కరుణానిధి, మాయావతి, శరద్‌పవార్‌, జయలలిత, తదితర నేతలు రాష్ట్రం సమైక్యాంధ్రగానే ఉండాలని కోరుకుంటున్నారన్నారు. విద్యార్ధులు శాంతి భద్రతలకు ఆటంకం కలిగించకుండా ఉద్యమాలు చేయాలని పిలుపునిచ్చారు. మహాత్మాగాంధీ, పొట్టిశ్రీరాములు బాటలోనే ముందుకు వెళ్ళదామని, కేంద్రం వెంటనే తన నిర్ణయాన్ని మార్చుకోవాలన్నారు. అలాగే అనంతపురంలోని ఎస్‌.కె. యూనివర్శిటీలో అధికారులను బదలీ చేయడంతో తన పర్యటన రద్దుచేసుకున్నట్లు తెలిపారు.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

తెలంగాణా ఏర్పాటుకు అసెంబ్లీ తీర్మానం అక్కర్లేదు

 

కేంద్ర హోమ్‌ మంత్రి చిదంబరం తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ ప్రారంభం అవుతుందని అందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం అసెంబ్లీ తీర్మానం చేస్తుందని ప్రకటించడంతో ఒక్కసారిగా ఆంధ్రా, రాయలసీమ నాయకుల అసలు రంగు బయటపడింది. పార్టీలకతీతంగా కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అధినాయకత్వం తీసుకున్న నిర్ణయాన్ని సైతం ధిక్కరిస్తూ సొంత పార్టీ ఎంపీల నుండి ఎం.పి.టీ.సీ.ల వరకు రాజీనామాలు చేశారు. తెలంగాణను వ్యతిరేకించండంలో వీరి ఐక్యతను మనం అభినందించాలి. తెలంగాణ ఎం.పీ.లకు, ఎం.ఎల్‌.ఏ.లకు, మంత్రులకు ఇకనైనా కళ్లు తెరుస్తారని ఆశిద్దాం. అయితే ఈ నెల 7 న జరిగిన అఖిలపక్ష సమావేశంలోనూ, 2009 ఎన్నికల సందర్భంగా అన్ని (ఆ పంతాల నాయకుల అభిప్రాయాన్ని తీసుకొని తెలంగాణకు అనుకూలంగా తీర్మానం చేసి ఆ ప్రక్రియ ప్రారంభించాలని కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించడంతో ఖంగుతిన్న తెలుగుదేశం, తన నిజ స్వరూపాన్ని బయటపెట్టింది. గతంలో ఎన్‌.డి.ఏ. ప్రభుత్వం తెలంగాణాను ఇవ్వడానికి పూనుకున్నప్పుడు అడ్డంపడిన తెలుగుదేశం నేడు యు.పి.ఏ. ప్రభుత్వానికి అడ్డుపడుతున్నది. తెలుగుదేశం అడ్డుపడినంత మాత్రాన ఆంధ్ర, రాయలసీమ, కాంగ్రెస్‌, ప్రజారాజ్యం పార్టీల ఎం.ఎల్‌.ఏ.లు, ఎం.పీలు రాజీనామాలు చేసినంత మాత్రాన తెలంగాణ ప్రక్రియ కాస్త ఆలస్యం కావచ్చునేమో కాని ఆగిపోయే ప్రసక్తేలేదు. ఎందుకంటే రాష్ట్రాలను ఏర్పాటుచేసే అధికారం రాజ్యాగం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఇచ్చింది. అసెంబ్లీ తీర్మానంతో నిమిత్తం లేకుండా కొత్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడ్డాయి. రాష్ట్రం పేరు మార్చే అధికారం కూడా అసెంబ్లీకి లేదు. అటువంటి పరిస్థితుల్లో ఆంధ్రా, రాయలసీమ నాయకులు తమ స్వార్ధం కోసం, హైదరాబాద్‌లో తాము పెట్టుబడి పెట్టిన సంపద రక్షణ కోసం మూడున్నర కోట్ల తెలంగాణ ప్రజలు గత 40 సం||లుగా చేస్తున్న ప్రజాస్వామిక హక్కులను భంగపరుస్తూ తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియలను అడ్డుకుంటున్నారు. నాటి కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి నుండి నేటి వరకు తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పాటు కాకుండా అడ్డుపడుతున్నారు. వీరికితోడు కమ్మ సామాజిక వర్గానికి చెందిన వారి ఆస్తల పరిరక్షణ కోసం మాత్రమే చంద్రబాబు కోట్లాది తెలంగాణ ప్రజల కోర్కెను కాదంటున్నాడు. ఇకనైనా చంద్రబాబు ద్వంద్వ వైఖరిని ఎండగొట్టాల్సిన బాధ్యత తెలంగాణ ప్రజలపై ఉంది. అయినా ప్రాంతీయ పార్టీ నాయకుడైన చంద్రబాబు కేంద్ర ప్రభుత్వం చేపట్టే తెలంగాణ ప్రక్రియను అడ్డుకోలేరు. ఎందుకంటే యు.పి.ఎ. ప్రభుత్వం సంపూర్ణ మెజార్టీ కలిగి ఉండడమే కాక ప్రధాన ప్రతిపక్ష పార్టీలు బి.జె.పి. బి.ఎస్‌.పి. తదితర పార్టీలు తెలంగాణ ఏర్పాటుకు మద్దతు ఇస్తున్నాయి. ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో ఏర్పడిన రాజకీయ సంక్షోభానికి ప్రధాన కారకులు ఆంధ్రా, రాయలసీమ నాయకులే కాకుండా వీరికి పెట్టుబడిపెడుతున్న బడా పారిశ్రామిక వేత్తలు గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ను కబ్జా చేసిన వీరు అన్నిరంగాల్లో తమ ఆధిపత్యాన్ని సాధించారు. రాజకీయం, సినిమా, రియల్‌ ఎస్టేట్‌, పత్రికా, ఎలక్ట్రానిక్‌ మీడియా, చివరకు ఉద్యోగ రంగంలోనూ వీరిదే ఆధిపత్యం. అమాయకులైన తెలంగాణ ప్రజలను అన్ని రకాలుగా దోపిడీ చేసి అభివృద్ధి చెందిన కోస్తా, రాయలసీమ నాయకులు, పెట్టుబడిదారులు, హైదరాబాద్‌ తమదే అంటున్నారు. నాడు తమిళనాడులో ఉన్నప్పుడు మద్రాసు పట్టణాన్ని మేమే అభివృద్ధి చేశాము కనుక మాకే ఇవ్వాలని వీరు పోరాటం చేశారు. నేడు తెలంగాణకు గుండెకాయ అయిన హైదరాబాద్‌ను మేమే అభివృద్ధి చేశాము దాన్ని ప్రత్యేక రాష్ట్రం లేదా కేంద్రపాలిత ప్రాంతంగా ప్రకటించాలని డిమాండ్‌ చేస్తున్నారు. 1956 కంటే ముందు ప్రపంచ సంపన్న నగరాల్లో హైదరాబాద్‌ ఒకటి. ఢిల్లీ నగరం కంటే కూడా హైదరాబాద్‌ నగరం ఆంధ్ర రాష్ట్రం ఏర్పడకముందే ఎంతో అభివృద్ధి చెందింది. మరి మీరు క్రొత్తగా చేసిన అభివృద్ధి ఏమిటి? మీ సంపదను పెంచుకోవడం తప్పా? మహారాష్ట్ర నుండి గుజరాత్‌ విడిపోయినప్పుడు కూడా గుజరాతీయులు బొంబాయి నగరాన్ని మేమే అభివృద్ధి చేశాము గనుక మాకే బొంబాయి కావాలని డిమాండ్‌ చేశారు. మరాఠీలు ఇచ్చేశారా? అటు తమిళులు గాని ఇటు మహారాష్ట్రీయులు గానీ తమ నగరాలను ఎందుకు ఇవ్వలేదు? అని వారి సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు నిలయాలు తమ అస్తిత్వానికి, ఆత్మ గౌరవానికి చిహ్నాలు, శ్రమశక్తితో నిర్మించుకున్న నగరాలను ఆ ప్రాంత ప్రజలు ఎలా వదులుకుంటారు? పెట్టుబడి పెట్టిన వాడివే నగరాలు అనుకుంటే ఆంగ్లేయులు దేశంలోని ప్రముఖ నగరాలను అభివృద్ధి చేశారు. వారికే ఇచ్చేద్దామా మన మహానగరాలను? కాబట్టి ఆంధ్రా, రాయలసీమ నాయకులు, పెట్టుబడి దారులు చేసే వాదన అశాస్త్రీయం, అవకాశవాదం.

ఆంధ్రా, రాయలసీమ విద్యార్థి మేధావుల్లారా ఒక విషయం గమనించాలి. మీ ప్రాంతాల్లో అభివృద్ధి చెందిన విశాఖ, విజయవాడ, తిరుపతి పట్టణాలను మేము అడగడం లేదు. మీ ప్రాంతంలోని గజం జాగను కూడా మేము కబ్జా చేయాలని కోరుకోవడం లేదు. మిమ్మల్ని మా హైదరాబాద్‌ నుండి వెళ్లిపోవాలని కోరుకోవడం లేదు. మా ప్రాంత స్వయం పరిపాలనను మాత్రమే మేము కోరుకుంటున్నాం. భారత రాజ్యాంగం కూడా ఇదే చెబుతున్నది. రాజ్యాంగ నిర్మాత డా|| బాబాసాహెబ్‌ అంబేడ్కర్‌ చిన్న రాష్ట్రాలను కోరుకున్నారు. 1954 లో మొదటి రాష్ట్రాల పునర్విభజన కమిషన్‌కు లేఖ రాస్తూ భాషా ప్రాతిపదికన రాష్ట్రాల ఏర్పాటు అశాస్త్రీయమని 2 కోట్ల జనాభా ఉన్న ఏ ప్రాంతానైనా ఒక రాష్ట్రంగా ప్రకటించాలని కోరారు. అయితే స్థానిక సంస్కృతి, సంప్రదాయాలను పరిరక్షిస్తూ ఉత్తర, దక్షిణాది రాష్ట్రాల మధ్య సమతుల్యాన్ని పాటిస్తూ 100 రాష్ట్రాలుగా ఈ దేశాన్ని విభజించినా ఫర్వాలేదు అన్నారు. ఎందుకంటే పరిపాలన సౌలభ్యం కోసం, సమగ్ర ప్రగతి కోసం చిన్న రాష్ట్రాలు ఏర్పాటు చేయడమే మార్గం అన్నాడు. ఇదే విషయాన్ని మే, 2003 లో ఇండియా టుడే సర్వే ప్రకారం ప్రముఖ ఆర్థికవేత్తలు వివేక్‌ దేవరాయ్‌, లవీశ్‌ భండారీలు తమ అభిప్రాయాన్ని వెలిబుచ్చారు. వారి సర్వే ప్రకారం దేశంలో భిన్న రాష్ట్రాలైన గోవా, ఢిల్లీ, పంజాబ్‌, కేరళ, హిమాచల్‌ప్రదేశ్‌లు అభివృద్ధి, పరిపాలన రంగంలో ముందు వరుసలో ఉండగా అతి పెద్ద రాష్ట్రాలైన ఉత్తర్‌ప్రదేశ్‌, మధ్యప్రదేశ్‌, బీహార్‌, పశ్చిమ బెంగాల్‌, ఆంధ్రప్రదేశ్‌ వెనుబడి ఉన్నాయి. స్వర్ణాంధ్రప్రదేశ్‌ అని చంద్రబాబు, హరితాంధ్రప్రదేశ్‌ అని డా|| వై.ఎస్‌.లు చేసిన అభివృద్ధి కేవలం సంపన్న వర్గాలను మరింత సంపన్నులుగా చేయడానికి మాత్రమే ఉపయోగపడ్డాయి తప్ప ప్రజల మౌలిక అవసరాలను తీర్చలేదు. శక్తివంతమైన మహిళానేతగా ప్రపంచంలో గుర్తింపు పొందిన సోనియా గాంధీ తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు పూనుకున్నారు. ఆమెను ఈ సందర్భంగా అభినందించాల్సిందిపోయి సొంత పార్టీ నాయకులే ఇలా అప్రజాస్వామికంగా వ్యవహరించడం తగదు. నేడు కొత్త రాష్ట్రాల ఏర్పాటు ఆమె చేతిలో ఉంది. 2004 లో తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితితో ఎన్నికల పొత్తు పెట్టుకున్నప్పుడు కాని కేంద్ర, రాష్ట్రాల్లో తెరాస నాయకులు కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ప్రభుత్వంలో చేరినపుడు గాని లేని అభ్యంతరాలు ఇప్పుడెందుకు? 2004 నాటి కేంద్ర ప్రభుత్వం ఏర్పాటులో కీలక పాత్ర పోషించిన చంద్రశేఖర్‌ రావును ఆనాడే ఎందుకు నిందించలేదు? ఇంకెంత కాలం ఈ కలహాల కాపురం? అన్నదమ్ముల్లా విడిపోదాం. ఎవరికీ అన్యాయం జరగకుండా మన పంపకాలను డిమాండ్‌ చేద్దాం. దేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం 1960 లోనే ''బేరుబారి'' బాబులాల్‌ కేసులలో చిన్న రాష్ట్రాలను ఏర్పాటు చేసే అధికారం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి మాత్రమే ఉంది అని స్పష్టం చేసింది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల అనుమతి అందుకు అక్కర్లేదు. రాష్ట్ర అసెంబ్లీ తీర్మానం లేకుండా కూడా భారత రాజ్యాంగ అధికరణలు 2, 3, 4 ప్రకారం ఒక రాష్ట్రాన్ని విడగొట్టే లేదా కలిపే అధికారం, రాష్ట్ర సరిహద్దులు, పేర్లు మార్చే అధికారం కేవలం కేంద్ర ప్రభుత్వానికి మాత్రమే ఉంది. కేంద్రం తెలంగాణ రాష్ట్రాన్ని ఏర్పాటు చేయాలని నిశ్చయించింది. దాన్ని అడ్డుకునే అధికారం ఎవ్వరికీ లేదు. అడ్డుకున్నా తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రక్రియ ఆగదు.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

మీడియాను జడిపిస్తారా

 

అత్త మీద కోపం దుత్త మీద చూపించినట్లుగా' ఉంది పాత్రికేయ మిత్రులపై రాజకీయ వాదులు కొంతకాలంగా కురిపిస్తున్న నిందలు, నిష్ఠురాలూ చూస్తుంటే!

ఇవాళ ఒకమాట అనడం, అలా అన్నట్లుగా మీడియాలో పేపర్లో రాగానే, సదరు ఆసామిపై పైవారి అక్షింతలు పడడం, ఆ వెంటనే ''నేను అలా అనలేదు... పత్రికల వారే నా మాటలను వక్రీకరించి రాశారు'' అని డబాయించి మరో స్టేట్‌మెంట్‌ ఇవ్వడం ఈ మధ్య సర్వసాధారణమైపోయింది. కొందరు 'రౌడీ నాయకులైతే' తమకు 'అనుకూలంగా లేదనిపించిన' పత్రికల ప్రతినిధులపై చేయి చేసుకోవడమూ 'మామూలై' పోయింది. తాజాగా హైదరాబాద్‌ ప్రెస్‌ క్లబ్‌ మేనేజర్‌ రాంచందర్‌ పై జరిపిన దౌర్జన్యం పెచ్చరిల్లిపోతున్న రాజకీయ కుసంస్కృతికి, దిగజారిపోతూ వున్న నాగరిక విలువలకు పరాకాష్ఠగా!

'ఈ ప్రపంచంలో రెండే అధికారాలున్నాయి. ఒకటి కత్తి, మరొకటి కలం ఎప్పుడూ కత్తిపై కలమే విజయం సాధిస్తుంది' అన్నాడు నెపోలియన్‌. అంతేకాదు వెయ్యి తుపాకులకంటే, వార్తాపత్రికలంటేనే తనకు భయమన్నాడు. కాళోజీ చెప్పినట్లు 'అక్షర రూపం దాల్చిన ఒక్క సిరా చుక్క లక్ష మెదళ్లకు కదలిక.' ఆ అంశాన్ని గుర్తించకుండా, పశుబలం తమకు ఉంది కదా అని కొందరు రాజకీయవాదులు బాధ్యతా రహితంగా ప్రవర్తిస్తూ, 'మీడియా'ను భయ భ్రాంతులకు గురి చేయాలనుకోవడం అవివేకం.

పాత్రికేయుల అంకిత భావం, పరిశోధనాత్మక దృష్టితో నిజానిజాలను ప్రపంచానికి తెలియజేయాలన్న పట్టుదల కారణంగా మీడియా సాహసాల వల్ల గతంలో కొన్ని ప్రభుత్వాలే కూలిపోయాయన్న చారిత్రక సత్యాలను రాజకీయ వాదులు విస్మరించరాదు. సగటు రాజకీయ వాదులు స్వార్థం, సంకుచిత భావాలతో తాత్కాలిక ప్రయోజనాలను ఆశిస్తూ హంగామాలు చేస్తుంటారు. కానీ మీడియా దృష్టి ఎప్పుడూ 'విశాలంగా' ఉందంది. భావితరాల సంక్షేమాన్ని కూడా ఆశిస్తూ, వ్యవహరిస్తుంది. ఆ విధంగా అంచనాలలో తేడాలు రావచ్చు. నూటికో కోటికో ఒకరిద్దరు అంచనాలలో తేడాలు రావచ్చు. నూటికో కోటికో ఒకరిద్దరు పరిస్థితులకు లొంగిపోవచ్చు. రాజీపడిన ధోరణిలో తప్పుదారి తొక్కి ఉండవచ్చు. కొంతమంది 'సెన్సేషనలిజం' గాలికి ఆకర్షితులై కొట్టుకుపోవచ్చు. అంతమాత్రం చేత 'మీడియా' మొత్తాన్నీ విమర్శించే ధోరణిని రాజకీయ నాయకులు మానుకోవాలి. నిజానికి ప్రాణాలకు తెగించి ఉద్యమాలు, అల్లర్లలో పాల్గొని, ఆఖరుకు పోలీసుల దెబ్బలకు గురై కూడా 'న్యూస్‌' కోసం, 'పరిశోధన' కోసం పాటు బడుతున్న 'మీడియా' మిత్రుల కృష్టికి ఇవాళ సరైన గుర్తింపు లభిస్తున్నదా అంటే లేదనే చెప్పాలి.

గర్భంలో ఉన్నది ఆడ శిశువని తెలియగానే హత్యకు గురికావడం అందరికీ తెలిసిందే. దాంతో భవిష్యత్తులో ఆడపిల్లల సంఖ్య మరింత 'అన్యాయంగా' తగ్గిపోయే ప్రమాద ఘంటికలు అంతటా వినిపిస్తున్నాయి. 'ఇది మన సమాజానికే సిగ్గుచేటు' అని మన ప్రధాని మన్మోహన్‌సింగే అంగీకరించారు. దీనికి సంబంధించిన కథనాలను జర్నలిస్టులే వెలుగులోకి తెచ్చారు. వారి కృషికి గుర్తింపుగా 'పాపులేషన్‌ ఫస్ట్‌' 'భూమిక' కలిసి యుఎన్‌ఎఫ్‌పిఎ లాడ్లీ మీడియా అవార్డులను మన రాజధానిలో అందజేస్తున్నారు. ఈ సందర్భంగా అందరినీ అభినందిస్తూ, ఈ సత్సంప్రదాయం అన్ని విభాగాలలోని 'మీడియా' వారికీ విస్తరించాలని కోరుకుందాం. ఎందుకంటే, ప్రజాహితాన్ని కోరుకోవడంలో పత్రికా రచయితలే ఎప్పుడూ ముందుంటారు.

పాత్రికేయులు నిరంతరం సత్యశోధనలో నిమగ్నమై ఉంటారనడానికి ఇటువంటి గుర్తింపులే దోహదం చేస్తాయి. 'మీడియా' ను చులకన చేసి చూసేకొందరు రాజకీయ వాదులకు అప్పుడే మీడియా 'శక్తి' ఏమిటో కొంతైనా

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

త్రిలింగ శబ్దమే తెలంగాణ

 

సొంత రాష్ట్రంలోనే ద్వితీయ శ్రేణి పౌరులు : కంచి పరమాచార్య చంద్రశేఖరేంద్ర సరస్వతి స్వామి వారు డిఎంకె వారి బాధలు తట్టుకోలేక వారణాసి వెళ్లి కొంతకాలం తలదాచుకున్నారు. తెలుగువారు కూడా ఈ బాధలు భరించలేక పొట్టి శ్రీరాములు, బులుసు సాంబమూర్తి, కాశీనాధుని నాగేశ్వరరావు పంతులు వంటివారి సారథ్యంలో ప్రత్యేక ఆంధ్ర ఉద్యమం మద్రాసులోనే నడిపారు. ఇప్పుడు మళ్లీ ప్రత్యేక తెలంగాణా సమైక్య ఆంధ్ర ప్రత్యేక రాయలసీమ అంటూ ఉద్యమాలు ఊపందుకున్నాయి. ఫలితం ఏమిటి? తెలుగు వారు తమ రాష్ట్రాలలోనే తమకు తెలియకుండానే ద్వితీయ శ్రేణి పౌరులు అవుతున్నారు.

అందరూ పెట్టుబడులు పెట్టవచ్చు : ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాజధాని హైదరాబాద్‌ కావటం వల్ల 1958 నుండి ఇక్కడికి వలసలు పెరిగాయి జనసాంద్రత పెరిగింది. ఉత్పాదక అనుత్పాదక రంగాల్లో పెట్టుబడులు పెట్టారు. అదే కర్నూలు లేదా విజయవాడ రాజధాని అటు ఉన్నట్లయితే ఈ అర్థ శతాబ్దంలో ఆ ప్రాంతాలు అభివృద్ధి చెంది ఉండేవి. తెలంగాణాలోని ప్రముఖులు అక్కడ వ్యాపార సంస్థలు పెట్టుకొని ఉండేవారు. ఇదంతా రాజధానిని హైదరాబాద్‌కు మార్చటం వల్ల వచ్చిన ప్రధాన సమస్య. ఇప్పుడైనా ఉమ్మడి రాష్ట్రం ఉండవచ్చు. హైదరాబాద్‌ను ఢిల్లీ తర్వాత రెండవ భారత ఉప రాజధాని చేయవచ్చు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌కు గుంటూరు లేదా కర్నూలు రాజధాని చేసుకోవచ్చు.

భాష, సంస్కృతి భూభాగం (టెరిటరీ) ఆర్థిక వ్యవహారాలు హార్థిక సంబంధాలు మతం, ఇవన్నీ ఒక జాతిని కలిపి ఉంచే సాధనాలు. గౌరవనీయులు కాసు బ్రహ్మానందరెడ్డి విగ్రహాన్ని పగలగొట్టి ఆ పార్కుకు అసఫియా పార్క్‌ అని పేరు పెడితే సౌమనస్యం ఎట్లా పెరుగుతుంది? బ్రహ్మానందరెడ్డి వంటి సౌమ్యునికన్నా ప్రజా కంటకులైన అసఫ్‌ జాహేలు మనకు హితులా? సన్నిహితులా??

నా తెలంగాణా నాకు కావాలి. అంటే వందలాది సంవత్సరాలుగా సాంస్కృతికంగా ఉన్న మా వీరశైవ శ్రేతశైవ తెలంగాణా నాకు కావలె త్రిలింగ శబ్దం తెలంగాణాగా మారింది.

'మూడు లింగాలూ మూడుచోట్ల ఉన్నాయి : ఆ త్రిలింగములు ఇప్పుడు ''నిజాం రాష్ట్రం'' లో అంటే నేటి హైదరాబాద్‌ సంస్థానం తెలంగాణాలో లేదు. ఒకటి మాత్రమే (కరీంనగర్‌) ఉంది. ఒకటి రాయలసీమలో ఉంది (కర్నూలు జిల్లా) ఒకటి కోస్తాలో ఉంది. (తూర్పు గోదావరి ద్రాక్షారామం)

అంటే భద్రాచలం మీదుగా గోదావరీ ప్రవాహ ప్రాంతాలు, ఇటు నల్లమల ప్రాంతాలు (శ్రీశైలం) కలిస్తే త్రిలింగ దేశం అవుతుంది.

షాబాజ్‌ అహ్మద్‌ ఆంతర్యం : అది గ్రేటర్‌ తెలంగాణా ఒరిజినల్‌ తెలంగాణా నాటి 16 జిల్లాల తెలంగాణాలో నాందేడ్‌ వర్సిణి వంటి ప్రాంతాలు మహారాష్ట్రలో కలిశాయి. బీదర్‌ కర్నాటకలో చేరింది. 'మా 16 జిల్లాల 'నిజాం' తెలంగాణా మాకు కావాలి అన్నారు. ఆలిండియా సున్నీ ఆర్గనైజేషన్‌ అధ్యక్షుడు షాబాజ్‌ అహ్మద్‌! ఇలా గ్రేటర్‌ నిజాం రాష్ట్రం. (కర్ణాటకలోని రెండు మహారాష్ట్రలోని నాలుగు జిల్లాలు కలిపి) ఏర్పాటు చేయాలని అటు యడ్యూరప్ప (కర్ణాటక సి.ఎం.) ఇటు చౌహాన్‌ (మహారాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి)కు షాబాజ్‌ అహ్మద్‌గారు లేఖలు రాశారు. ఈ లక్ష్యసాధన కోసం వారు సింగిరెడ్డి శ్రీనివాస్‌ రెడ్డి ప్రభృతులతో పర్యటన కార్యక్రమాలకు శ్రీకారం చుట్టినట్టి తెలియజేశారు. మంచిదే కదా! మాతో సంప్రదించకుండా మీలో మీరు ఎలా నిర్ణయాలు తీసుకుంటారు?'' అని సలాఉద్దీన్‌ కొడుకు అసదుద్దీన్‌ బెదిరించారు.

ఇదిలా ఉండగా తమిళనాడును రెండుగా విభజిస్తే దక్షిణ తమిళనాడులో టెర్రరిస్టుల ప్రభావం పెరుగుతుంది అని తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రి కరుణానిధి అన్నారు. గూంåాలాండ్‌ 105 సంవత్సరాల నాటి డిమాండ్‌ అంగీకరిస్తే అక్కడ విదేశీ టెర్రిరిస్టుల కార్యకలాపాలు ప్రబలుతాయని ప్రణబ్‌ ముఖర్జీ భయం అందుకని కాంగ్రెస్‌, తృణమూల్‌ కాంగ్రెస్‌, ఉభయ కమ్యూనిస్టులు కూడా గూంåాలాండ్‌ ఇచ్చే ప్రశ్నే లేదని స్పష్టంగా చెపుతున్నారు. దీని సారాంశం ఏమిటో పాఠకులు బాగా అర్థం చేసుకొని ఉంటారు. ప్రాకృతంలో తొలి తెలుగు కవి గుణాఢ్యుడు ఇతని తల్లి మహారాష్ట్ర వనిత, తండ్రి తెలుగువాడు పేరు నాగరాజు. కరీంనగర్‌ జిల్లా! 11వ శతాబ్దం నాటి నన్నయను పోషించినవాడు రాజ రాజ నరేంద్రుడు ఆయన కుమారుడే రాజాకు లోత్తంగ చోళుడు, తమిళ దేశాన్ని పాలించాడు. తెలుగు దేశానికి పూర్వం అంధక దేశం అనే నాగభూమి అని వజ్ర భూమి అనీ దగ్ధ రాష్ట్రం అని పేర్లు ఉండేవి. తెనుగు అంటే త్రినగముల మధ్య మాట్లాడే భాష, తెలుంగు అన్నా తెలంగాణా అన్నా మూడు శివలింగ క్షేత్రాలున్న మధ్య భాగం అని అర్థం. ఆంధ్ర శబ్దం జాతి వాచకం అని కొందరు భాషా వాచకం అని కొందరు అంటున్నారు. తెలుగు, తమిళం, కన్నడం, మలయాళం సోదర భాషలు అని కొందరంటే కాదు తెలుగు మహారాష్ట్ర ప్రాకృత జన్యం అని కొందరన్నారు. ఈ వాదానికి విస్తృత ప్రచారం నేడు లేదు. సారాంశం ఏమంటే 10వ శతాబ్దం వరకూ తెలుగు కన్నడ భాషలకు ఒకే లిపి ఉండేది. తెలుగు కన్నడ తమిళ ప్రాంతాల పాలకులు కలిసే ఉండేవారు. కృష్ణరాయలు తెలుగు ప్రభువు కన్నడ ప్రభువు నేటి తెలంగాణాలోని ఖమ్మం వరకు ఆయన సామ్రాజ్యం విస్తరించింది. ఇవాళ ఎవడు ఆంధ్రుడు? ఎవడు ఉత్తరాంధ్రుడు? ఎవడు రాయలసీమ వాడు? ఎలా చెప్పగలము? హైదరాబాద్‌లో రాజధాని ఏర్పడ్డాక 1956లో వచ్చిన వ్యక్తి రెండవ తరం వారు హైదరాబాద్‌లో ఉన్నారు. 'ఆంధ్రావాలో' అంటే వీరంతా మళ్లీ కోనసీమకూ చిత్తూరుకూ పోవలసిందే'! మహారాష్ట్ర అసెంబ్లీలో ఒక ముస్లిం మరాఠీలో కాక హిందీలో ప్రమాణ స్వీకారం చేసినందుకు అతనిని కొట్టిన రాజ్‌ఠాకరే వంటి మహాపురుషులకు జన్మనిచ్చిన పుణ్యభూమి ఇది!! ఇవాళ తెలుగువారు ప్రపంచం ముందు నవ్వుల పాలైనారు. ఈ మొత్తం ఉద్యమాల వెనుక అంతర్జాతీయంగా అమెరికా చైనా దేశాల ప్రత్యక్ష జోక్యం ఉన్నట్లు తోస్తున్నది?

పోతనను బంధించిన రాచకొండ దొర : 15వ శతాబ్దంలో రాచకొండలో ఒక దొరగారు ఉండేవాడు. ఆయనకు నేటి వరంగల్‌ జిల్లాలోని బమ్మెర గ్రామంలో జన్మించిన పోతన అనే కవి మీద కోపం వచ్చింది. ఫలితంగా పోతన రచించిన భాగవతం భూస్థాపితం చేయబడింది. నేటికీ పోతన గారి ఒరిజినల్‌ పద్యాలు చాలా స్కందాలు లుప్తమైనాయి ఇదీ మన దొరల కక్ష!!

మళ్లీ ఆ 'దొర'ల పాలన వచ్చేనా?

భాష సంస్కృతి సాహిత్యం జాతీయ సమగ్రత అన్నీ ఇక గత స్మృతులేనా? 'ఏ రెండు జాముల ఇనుని వేడిమి వచ్చి కలిసిపోయెనో త్రిలింగ ప్రభువుల' అన్నాడు మహాకవి విశ్వనాథ సత్యనారాయణ తన ఆంధ్ర ప్రశస్తి కావ్యంలో 'త్రిలింగ' అంటే తెలంగాణా!

''ఆ జగత్‌ శ్రేయసంబులై అలరు తొంటి వేగిరాజుల పాద పవిత్ర చిహ్న గర్భితం బైనయీ భూమి ఖండమందు అశ్రువులు గార్త్రు జీవచ్ఛవాంధ్ర జనులు''

(విశ్వనాథ)

మళ్లీ మళ్లీ మళ్లీ చరిత్ర పునరావృతమవుతున్నది!

కృష్ణా గోదావరి తుంగభద్రలకు సమాంతరంగా తెలుగువారి కన్నీరు మరో మహానదిని సృష్టించింది. ఎవరి పాపం? ఎవరి శాపం? రక్షింపవలసిన ఢిల్లీ పాలకులకు ఎందుకింత కక్ష?

***************************************

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

******************************************************************************************

SAKSHI

EDITORIAL

"E´ë«¨'MìS Aѱ† `yýl

 

{V>Ò$×æ iÐ]l¯]l çÜ…iÐ]l°V> VýS$Ç¢…ç³# ™ðl^èl$aMýS$¯]l² JMýS Ñç³ÏÐé™èlÃMýS Äñæ*^èl¯]l& gê¡Ä¶æ$ {V>Ò$×æ E´ë«¨ àÒ$ ç³£ýlMýS…. ¯éË$VóSâ¶æ$ÏV> ĶæÊï³H {糿¶æ$™èlÓ… AÐ]l$Ë$ ^ólçÜ$¢¯]l² B {糆Úët™èlÃMýS ç³£ýlM>°² MýS*yé Aѱ†, AÐ]lMýS™èlÐ]lMýSË `yýlç³#Æý‡$VýS$Ë$ ¿¶æ„ìSçÜ*¢ õ³§ýlË MýSyýl$ç³# Möyýl$™èl$¯é²Ä¶æ$¯]l² çÜÐ]l*^éÆý‡… AÑ$™èl »ê«§éMýSÆý‡…. B ç³£ýlM>°² A™èl$Å™èl¢Ð]l$…V> AÐ]l$Ë$^ólçÜ$¢¯]l² Æ>çÙ‰…V> {ç³Ô¶æ…çÜË$ A…§ýl$Mö¯]l² Æ>fÝ릯ŒlÌZ¯ól Cr$Ð]l…sìæ BÆøç³×æË$ ÐðlË$ÏÐðl™èl¢yýl… Ð]l$Ç…™èl Ñ^éÆý‡MýSÆý‡…. Aѱ† Æý‡íßæ™èl…V> ç³£ýlMýS… AÐ]l$Ë$ M>ÐéË° MøÆý‡$™èl$¯]l² ´ûÆý‡çÜÐ]l*f Ð]lÅÐ]lçܦËMýS*, {糿¶æ$™éÓ°MîS Ð]l$«§ýlÅ C¨ ÑÐé§é…Ô¶æ…V> Ð]l*Ç çœ$Æý‡Û×æËMýS* §éÇ ¡Æ‡¬Ýù¢…¨. {ç³Ð]l¬Q çÜ…çœ$ õÜÑMýS AÆý‡$×êÆ>ÄŒæ$ ¯ól™èl–™èlÓ…ÌZ Ð]l$…VýSâ¶æÐéÆý‡… ¯éyýl$ Ogñæç³NÆŠ‡ÌZ Ð]l…§ýlÌê¨ Ð]l$…¨ {V>Ò$×æ$Ë$ çÜÐ]l*^éÆý‡ çßæMýS$P¯]l$, E´ë«¨ çßæMýS$P¯]l$ E§éƒsìæ…^ól °¯é§éË$ ^ólçÜ*¢ Ð]l¬QÅÐ]l$…{† C…sìæÐ]lÆý‡MýS$ Æ>ÅÎ °Æý‡Óíßæ…^éÆý‡$.

{V>Ò$×æ ºyýl$VýS$ËÌZ Mö¯]l$VøË$ Ô¶æMìS¢° ò³…^èlyýl…, BçÜ$¢Ë¯]l$ Ð]l–¨® ^ólĶæ$yýl…, Ð]l˜ÍMýS Ð]lÅÐ]lçܦ¦ ˯]l$ °ÇÃ…^èlyýl… çÜà A¯ólMýS E¯]l²™èl Ë„>ÅË™ø AÐ]l$Ë$ ^ólçÜ$¢¯]l² D ç³£ýlMýS… ºçßæ$Ð]l¬RêË$V> Ýë¯]l$MýS*Ë {糿êÐ]l… ^èl*í³…_…§ýl° Ñ…r$¯é²…. _Ð]lÇMìS [Oò³ÐólsŒæ Æý‡…VýS…ÌZ MýS*yé M>ÇÃMýS$Ë Ðól™èl¯éË ò³…ç³#¯]l$ D ç³£ýlMýS… A°ÐéÆý‡Å… ^ólíÜ…¨. C…™èl {ç³Äñæ*f¯]lMýSÆý‡ ç³£ýlMýS… MýS*yé Aѱ†, A{MýSÐ]l*Ë ÑçÙç³# çÜ…MðSâ¶æϯ]l$ ™èlí³µ…^èl$MøÌôæMýS´ùÐ]lyýl… G…O™ðl¯é Ñ^éÆý‡MýSÆý‡…. E¯]l²™èlÝë¦Æ‡¬ÌZ {´ë×æ… ´ùçÜ$MýS$¯]l² E™èl¢Ð]l$ çÜ…MýSÌêµË ç³Ñ{™èl VýS…VýS MìS…¨MìS {ç³Ð]líßæ…^ól {MýSÐ]l$…ÌZ _Ð]lÇMìS Ð]l¬Æý‡$VýS$ ±sìæ ´ëËÐ]l#™èl$¯]l² §ýl–Ô>Å°² MýSâ¶æÏMýS$ MýSsìæt…^ól E§éçßæÆý‡×æËÌZ C¨ MýS*yé JMýSOsñæ¯]lr$t MýS°í³Ýù¢…¨.

ÐólË MørÏ Æý‡*´ëĶæ$Ë$ {ç³Ð]líßæ…^ól D ç³£ýlMýS…ÌZ Aѱ†MìS ™éÑ^óla AÐ]lM>Ô>˯]l$ ç³£ýlMýS Æý‡^èlƇ¬™èlË$ Ð]l¬…§ól Fíßæ…_; A™èlÅ…™èl ´ëÆý‡§ýlÆý‡ØMýS…V>, ç³MýSyýl¾…©V> ç³£ýlM>°² AÐ]l$Ë$ ^ólõÜ {ç³{MìSĶæ$¯]l$ ^èlrt…ÌZ¯ól ´÷…§ýl$ç³Ç^éÆý‡$. ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæ °Æý‡Óíßæ…^é˯]l²¨ A…§ýl$ÌZ JMýS Ð]l¬QÅ °º…«§ýl¯]l. õ³§ýlË iÑ™éË Æý‡*ç³#Æó‡Q˯ól Ð]l*Æý‡aVýSË D ç³£ýlMýS… {糿êÐé°² VýSÐ]l$°…_ ´ûÆý‡çÜÐ]l*f Ð]lÅÐ]lçܦË$, Ð]lÅMýS$¢Ë$ E™ól¢h™èl$Ë$ M>Ð]lyýl…ÌZ BÔ¶æaÆý‡Å… Ìôæ§ýl$. §é° AÐ]l$Ë$ çÜ{MýSÐ]l$…V> fÇVóSÌê °çœ*ò³rtyýl… ™èlÐ]l$ »ê«§ýlÅ™èlV> ¿êÑ…^èlyýl…ÌZ¯]l* Ñ…™èl Ìôæ§ýl$. ™èl糚 A…™èlMýS…sôæ Ìôæ§ýl$.

Æ>fÝ릯ŒlÌZ° ÀÌêÓÆ> hÌêÏÌZ E´ë«¨ àÒ$ 糯]l$ËOò³ ´ûÆý‡çÜÐ]l*f çÜ¿¶æ$ÅË$, {糿¶æ$™èlÓ… ç܅Ķæ¬MýS¢…V> fÇí³¯]l ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæ {ç³{MìSÄôæ$ AÐ]lMýS™èlÐ]lMýSË VýS$r$t¯]l$ Æý‡r$t ^ólíÜ E¿¶æĶæ¬Ë Ð]l$«§ýlÅ çœ$Æý‡Û×æ Ðé™éÐ]lÆý‡×ê°² çÜ–íÙt…_¯]lr$t çÜÐ]l*^éÆý‡…. Ð]l$^èl$aMýS$ 11 {V>Ð]l$ ç³…^éĶæ$¡ËÌZ ÝëÐ]l${W Mö¯]l$Vøâ¶æÏMýS$ çÜ…º…«¨…_¯]l ¼Ë$ÏË$, Ðø^èlÆý‡$Ï ç³ÇÖÍ…_¯]l ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæ º–…§ýl… Møsìæ¯]l²Æý‡ Æý‡*´ëĶæ$Ë E´ë«¨ °«§ýl$Ë$ §éÇ Ð]l$ãϯ]lr$Ï VýSÐ]l$°…_…¨. Ððl¬™èl¢… Æ>çÙ‰…ÌZ D Ñ«§ýl…V> Hyé¨MìS Æý‡*. 800 MørÏ ¯]l$…_ Æý‡*. 1000 MørÏ Ð]lÆý‡MýS$ §éÇ Ð]l$âôæÏ AÐ]lM>Ô¶æ… E¯]l²r$t A…^èl¯é ÐólíÜ…¨.

Ð]l$çÜtÆŠ‡ ÆøÌŒæÞ¯]l$ ™éÆý‡$Ð]l*Æý‡$ ^ólĶæ$yýl…, g껌æM>Æý‡$zË$ A§ýl–Ô¶æÅ… M>Ð]lyýl…, Ðól™èl¯éËÌZ gêç³Å…, Ìôæ§é ´ë„ìSMýS…V> ^ðlÍÏ…^èlyýl…, °º…«§ýl¯]lËMýS$ ÑÆý‡$§ýl®…V> Ð]l*¯]lÐ]l{Ô¶æÐ]l$ Ý릯]l…ÌZ Ķæ$…{™é˯]l$ Eç³Äñæ*W…^èlyýl…, ¯]lMìSÎ ¼Ë$ÏË$, ^ól†™ø Æ>íܯ]l ¼Ë$ÏË$ §éQË$ ^ólĶæ$yýl…, ¯éíÜÆý‡MýS… ÝëÐ]l${W° Ðéyýlyýl…, «§ýlÆý‡Ë$ ò³…_ ^èl*í³…^èlyýl… Ð]l…sìæ A¯ólMýS AÐ]lMýS™èlÐ]lMýSË$ ÐðlË$VýS$^èl*Ô>Ƈ¬. A¯]l«¨M>ÇMýS ¼Ë$ÏË™ø çÜà Æý‡MýSÆý‡M>Ë ÌZ´ëË$ Ð]l¬…§ól {糿¶æ$™èlÓ… §ýl–íÙtMìS Ððlâ¶æÏyýl…, AÑ ç³#¯]lÆ>Ð]l–™èl… M>MýS*yýl§ýl…r* Oò³¯]l$…_ MýSÌñæMýStÆý‡ÏMýS$ E™èl¢Æý‡$ÓË$, B§ólÔ>Ë$ gêÈ M>Ð]lyýlÐ]lÊ fÇV>Ƈ¬.

M>± „óS{™èl Ýë¦Æ‡¬ÌZ AÑ AÐ]l$Ë$ M>Ð]lyýl… Ìôæ§ýl¯]l² çÜ…VýS† ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæÌZ ºrtºÄ¶æ$ËƇ¬…¨. M>MýS´ùV>; çÜÆý‡µ…^ŒlË$, Æ>fMîSĶæ$Ðé§ýl$Ë$, ÝëÐ]l${W çÜÆý‡çœÆ> ^ólõÜ çÜ…çܦË* ÀÌêÓÆ> ™èlÆý‡à ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæ¯]l$ C™èlÆý‡ hÌêÏËMýS$ ÑçܢDžç³gôæõÜ {糿¶æ$™èlÓ {ç³Ä¶æ$™é²Ë¯]l$ AyýlzW…^éË° ™égêV> °Æý‡~Ƈ¬…^èl$ MøÐ]lyýl… ÑÑ«§ýl Ð]lÆ>YË Ð]l$«§ýlÅ `MýSsìæ çÜ…º…«§éË$ G…™èl A¿ôæ§ýlÅOÐðl$¯]l ÑçÙÐ]lËĶæ$…V> Ð]l*Æ>Äñæ* AÆý‡¦… ^ólçÜ$MøÐ]l^èl$a. {糿¶æ$™èlÓ… MýS*yé D Ð]lÅMýS$¢ËMýS$ ™èlËÐ]l…_¯]lr$t MýS°í³…^èlyýl…, ÐéÇ Ððl¯]l$²M>õÜ {ç³Ä¶æ$™èl²… ^ólÝù¢…§ýl¯]l² ¿êÐ]l¯]lMýS$ AÐ]lM>Ô¶æÑ$Ð]lÓyýl… ©°MìS Ð]l$Æø Ñç³È™èl ´ëÆý‡ØÓ…. ™èl¯]l E™èl¢Æý‡$Ó˯]l$ ™èl¯ól ±Æý‡$ V>Æý‡$a™èl*, A¯]l«¨M>ÇMýS ¼Ë$Ï˯]l$ MýS*yé BÐðl*¨…^ól ÐðlçÜ$Ë$»êr$¯]l$ MýS͵…_…§ýl° MýS*yé A…r$¯é²Æý‡$. A…™ólM>§ýl$, ´ûÆý‡çÜÐ]l*f º–…§éË gZM>Å°² MýS*yé {ç³Õ²…^èlyýl…, _Ð]lÆý‡MýS$ E¿¶æĶæ¬Ë Ð]l$«§ýlÅ çœ$Æý‡Û×æ HÆý‡µyýlyýl… ÑçÜ$¢VöÍõ³ ç³Ç×êÐ]l*Ë$. CÐól °fOÐðl$™ól ç³£ýlMýS Æý‡*ç³MýS˵¯]lÌZ BÕ…_¯]l {ç³Äñæ*f¯éË$ ç³NÇ¢V> VýSËÏ…O™ðl A¯ólMýS ÑçœË ç³£ýlM>Ë gê¼™éÌZ C¨ MýS*yé ^ólÆý‡yé°MìS GMýS$PÐ]l M>Ë… ç³rt§ýl$.

Ñ$Wͯ]l Æ>Ú‰ëËÌZ {V>Ò$×æ E´ë«¨ àÒ$ ç³£ýlMýS… AÐ]l$Ë$ ¡Æý‡$™ðl¯]l$²Ë$ MýS*yé ^èlÆý‡aMýS$ Æ>Ð]lËíܯ]l çÜ…§ýlÆý‡Â… C¨. D ç³£ýlM>°MìS ´ëÆý‡§ýlÆý‡ØMýS™ól {´ë×æ…. A¨ ÌZí³…_¯]l糚yýl$ D ç³£ýlMýSÐ]lÊ Ð]l$–™èl{´ëĶæ$Ðól$. AÐ]lMýS™èlÐ]lMýSË$ fÇW™ól ºÄ¶æ$rò³sêtÍ. fÆý‡VýSMýS$…yé ^èl*yéÍ. »ê«§ýl$Å˯]l$ Õ„ìS…^éÍ. AçÜË$ H… fÆý‡$VýS$™ø…§ø A°² ÑçÙĶæ*Ë* A…§ýlÇMîS ™ðlÍĶæ*Í. Ð]l$¯]l Æ>çÙ‰…ÌZ OòÜ™èl… ´ëÆý‡§ýlÆý‡ØMýS™é ÌZç³… VýS$Ç…_¯]l BÆøç³×æË$ Ñ°í³çÜ$¢¯é²Æ‡¬. ÝùçÙÌŒæ ByìlsŒæ °Ðól¨MýSË$ ºÄ¶æ$sìæMìS Æ>Ð]lyýl… Ìôæ§ýl¯]l² AÀÄñæ*VýSÐ]lÊ E…¨. õ³§ýlÇMýS °Æý‡*Ã˯]lÌZ ´ëÔ¶æ$ç³™éç܈… Ìê…sìæ ç³£ýlM>°² GÐ]lÆý‡$ Ð]lÐ]l¬Ã ^ólíܯé A¨ AÑÐólMýSÐ]lÊ, A˵™èlÓÐól$ AÐ]l#™èl$…¨. ^èlÇ{™èl ÐéÇ° „ýSÑ$…^èl§ýl$.

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

Æð‡…yø GÝëÞÈÞÄôæ$ Ð]l*Æý‡Y…

Ñ«§ýlÓ…çÜ… M>§ýl$, ç܅Ķæ$Ð]l$¯]l… ¯ólsìæ AÐ]lçÜÆý‡…

 

VýS™èl I§ól-â¶æ$ÏV> Æ>Ú‰ëÀ-Ð]l–-¨®MìS, ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢MýS$,ò³r$t-ºyýl$-ËMýS$ AÐ]l-M>-Ô>-Ë$¯]l² ¯]lVýS-Æý‡…V> Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Æý‡*ç³#¨§ýl$ªMýS$…r$¯]l² çÜÐ]l$-Ķæ$…ÌZ, ò³r$t-ºyýl$Ë$ Æ>Ð]lyýl… {´ëÆý‡…-À…_¯]l ™èlÆý‡$-×æ…ÌZ, Æ>fMîSĶæ$ ¯ól™èlË$ Ð]lÊyýl$ Ð]l¬MýSP-Ìêr (Ð]lÊyýl$ Æ>Ú‰ëË$) {´ëÆý‡…-À…^èlr… OÐðlG‹Ü BÔ¶æĶæ*ËMýS$
Ððl¯]l$²-´ùr$ ´÷yýl-Ð]lyýl… M>§é? Æ>çÙ‰ ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢¯]l$, Ð]l¬QÅ…V> ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS ¿ýæÑçÙÅ™èl$¢¯]l$ ç³×æ…V> ò³rtyýl… M>§é A° M>…{VðS‹Ü ¯éĶæ$-MýS$Ë$ ™èlÐ]l$¯]l$ ™éÐ]l¬ {ç³Õ²…^èl$-Mø-ÐéÍ.

Æ>ډ밲 Ð]lÊyýl$-Ð]l¬-MýSPË$ ^ólÝë¢Æø, ¯éË$VýS$ Ð]l¬MýSPË$ ^ólĶæ$Æø V>± Æ>fMîSĶæ$ ¯éĶæ$-MýS$Ë$ Æ>Ú‰ëÀ-Ð]l–-¨®° Hyðl-¯]l-MýS-ËMýS$ ¯ðlsìæt ÐólçÜ$¢-¯é²-Æý‡° °çÜÞ…§ól-çßæ…V> ^ðlç³µ-Ð]l^èl$a. Ð]lÊyýl$ ç³#Ð]l#ÓË$, BÆý‡$ M>Ķæ$-Ë$V> AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…§é-ÍÞ¯]l Æ>ډ밲 BÆý‡$ Ð]l¬MýSPË$ Hyýl$ ^ðlMýSPË$ ^ólĶæ*Ë…r$¯é²Æý‡$. çÜÐ]l$-çÜÅË$ ™èlÌñæ-†¢-¯]l-糚-yýlÌêÏ B™èlÃ-çßæ-™èlÅË$, ºçÜ$ÞË «§ýlÓ…çÜ…, {糿¶æ$™èlÓ BçÜ$¢Ë ¯]lçÙt…, M>â¶æ$Ï^ól™èl$Ë$ ÑÆý‡-VöY-r$t-Mø-Ð]lyýl…. _Ð]l-Æý‡MýS$ Ñ$WÌôæ¨ º*yìl§ýl. JMýS糚yýl$ ¯]lVýSÆý‡… ^èl$r*t Mö…yýl-Ë$, ™ö…yýlË$ MýS*yé VýS$yýl$Ïò³rt° Æ>â¶æ$ÏÆý‡ç³µË$. CÐéâ¶æ ¯]lVýSÆý‡… º…V>Æý‡$ VýS$yýl$Ïò³yýl$-™èl$¯]l²¨. Ðésìæ° «§ýlÓ…çÜ… ^ólçÜ$-MýS$…r$-¯é²…. B¯éyýl$ BÍÓ¯Œl JMýSPsôæ. CÐéâ¶æ C¨ Ð]l…§ýlË "BÍÓ-¯Œl'Ë ¯]lVýSÆý‡….

¨Ð]l…VýS™èl Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{† OÐðlG‹Ü Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz I§ólâ¶æÏ ´ë˯]l VýS$Ç…_ G…™èl ¡{Ð]l-OÐðl$¯]l ÑÐ]l$-Æý‡Ø-OÌñæ¯é ^ólĶæ$-Ð]l^èl$a. BĶæ$¯]l {ç³fËMýS$ ç³#Ð]l#ÓË ´ë¯]l$µ-ÌôæÒ$ ç³Æý‡-^èl-MýS´ùƇ¬¯é B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ, Ð]l¬QÅ…V> Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýSÆý‡… ò³r$t-ºyýl$Ë$ ò³rt-§ýl-W¯]l ^ør$V> VýS$Ç¢…ç³#¯]l$ Ý뫨…^èl-yýl…ÌZ ^ólíܯ]l MýS–íÙ° GÐ]lÆý‡* M>§ýl-¯]l-ÌôæÆý‡$. AÌêVóS Ð]l*i Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{† ^èl…{§ýl-»ê-º$¯]l$ A¯ólMýS ÑçÙĶæ*ÌZÏ »Z¯]l$ÌZ °Ë»ñæ-rt-Ð]l-^èl$a-¯ól-Ððl*-V>± Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýS-Æ>°² OòܺÆ>-»ê-§ŠlV> Ð]l*Æý‡a-yé-°MìS BĶæ$¯]l Ðólíܯ]l ç³#¯é-¨° GÐ]lÆý‡* M>§ýl-¯]l-ÌôæÆý‡$. Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl, ÑÔ>Q ¯]lVýS-Æ>Ë$ ¿ýæÑçÙÅ-™Œl ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS MóS…{§é-Ë$V> Æý‡*´÷…§ýl$™èl* Ð]l^éaƇ$$. §ólÔ¶æ… Ððl$$™èl¢…ÌZ Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýSÆý‡… C¨Ð]l-Æý‡MóS ºÌŒæ-P{yýl-VŠSÞ MóS…{§ýl…V> VýS$Ç¢…ç³# Ý뫨…^èl$-MýS$…¨. Æ>çÙ‰…ÌZ ò³r$t-ºyýl$Ë$ ò³rt-yé-°MìS §ólÔ¶æ ѧól-Ô>Ë ¯]l$…yìl ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýSÐól™èl¢Ë$ E™éÞ-çßæ… ^èl*ç³#™èl$¯é²Æý‡$.

1960 §ýlÔ¶æMýS… _Ð]lÇ ¿êVýS…ÌZ MóS…{§ýl {糿ýæ$™èlÓÆý‡…VýS ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë Ýë¦ç³-¯]l™ø Æ>çÙ‰… §ýlÔ¶æ †ÇW…¨. MóS…{§ýl {糿ýæ$™èlÓ {Oò³-Ðól-sŒæÆý‡…VýS A¯]l$-MýS*Ë Ñ«§é-¯éË çœÍ™èl…V> Oòßæ§ýlÆ>»ê§ŠlÌZ JMýSP ½òßæ-^ŒlD-GÌŒæ ™èlç³µ Ñ$VýS™é ¿êÈ ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$-˱² RêƇ¬Ìêç³yìl¯é, B ™èlÆ>Ó™èl Æ>çÙ‰…ÌZ JMýSP ïÜtÌŒæ´ëÏ…sŒæ ™èlç³µ A…™èl ¿êÈ ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$-ÌôæÒ Ýë¦í³…^èlMýS´ùƇ¬¯é, Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýS-Æ>-°MìS Ð]l$…_ ¿ýæÑçÙÅ-™Œl E…§ýl¯ól ¿êÐ]l-¯]l¯]l$ ™èl¯]l íܦÆý‡-ç³-Ç´ë-˯]l §éÓÆ> OÐðlG‹Ü ¯]lÐ]l$Ã-M>°² MýSÍW…^èl-VýS-Í-V>Æý‡$. ÉìlÎÏ, Ð]l¬…O»ñæ, ^ðlO¯ðl², MøÌŒæ-MýS™é ¯]lVýS-Æ>Ë$ Ñ$†Ò$-ǯ]l ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MîS-MýS-Æý‡-×æ™ø EMìSP-ǼMìSPÇ AÐ]l#-™èl$…sôæ, Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýS-Æ>-°MìS, AÌêVóS ÑÔ>Q ¯]lVýS-Æ>-°MìS AÌê…sìæ ç³Çíܦ† §éç³#-Ç…^èl-Ìôæ§ýl$. CMýSPyýl àƇ$$V> V>Í ï³Ë$a-MýS$-¯ól-r…™èl Ðé™é-Ð]l-Æý‡×æ… E…§ýl¯]l² VýS$Ç¢…ç³# Ý뫨…_ ò³sêtÆý‡$ OÐðlG‹Ü.
Ð]l˜ÍMýS-Ð]l-çÜ-™èl$ËÌZ, ѧýl$Å-™Œl çÜÆý‡-çœ-Æ>ÌZ ÌZr$-´ër$Ï E¯]l²ç³µsìæMîS, AÌê…sìæ çÜÐ]l$-çÜÅË$ Ìôæ° ¯]lVýS-Æ>Ë$ §ólÔ¶æ…ÌZ E¯é²-Äýæ* A¯]l²© {ç³Ôóæ². MýS$yìl-^ól™ø¢ Gyýl-Ð]l$-^ól™ø¢ ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë Ýë¦ç³-¯]lMýS$ M>Ð]l-Ëíܯ]l ¿ýæ*Ñ$° G°² ÑÐ]l$-Æý‡ØË$ G§ýl$-ÆöP…r$¯é² OÐðlG‹Ü MóSsê-Ƈ$$…ç³#Ë$ ^ólçÜ*¢ Æ>Ð]lyýl… fÇW…¨. ¯]lVýS-Æ>°² §ólÔ¶æ…ÌZ BÆý‡Ð]l Ððl${sZ-´ë-Ír¯Œl ¯]lVýS-Æý‡…V> ¡Ça-¨§ýlª-yé-°MìS MýS–íÙ ^ólççÜ$¢¯]l² ™èlÆý‡$×æ…ÌZ OÐðlG‹Ü AM>Ë Ð]l$Æý‡×æ…™ø B {ç³Ä¶æ$-™é²-°MìS VýS…yìl ç³yìl…¨. VýS™èl I§ól-â¶æ$ÏV> Æ>Ú‰ëÀ-Ð]l–-¨®MìS, ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢MýS$, ò³r$t-ºyýl$-ËMýS$ AÐ]l-M>-Ô>-Ë$¯]l² ¯]lVýS-Æý‡…V> Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Æý‡*ç³#¨§ýl$ªMýS$…r$¯]l² çÜÐ]l$-Ķæ$…ÌZ, ò³r$t-ºyýl$Ë$ Æ>Ð]lyýl… {´ëÆý‡…-À…_¯]l ™èlÆý‡$-×æ…ÌZ, Æ>fMîSĶæ$ ¯ól™èlË$ Ð]lÊyýl$ Ð]l¬MýSP-Ìêr (Ð]lÊyýl$ Æ>Ú‰ëË$) {´ëÆý‡…-À…^èlr… OÐðlG‹Ü BÔ¶æĶæ*ËMýS$ Ððl¯]l$²-´ùr$ ´÷yýl-Ð]lyýl… M>§é? Æ>çÙ‰ ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢¯]l$, Ð]l¬QÅ…V> ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS ¿ýæÑçÙÅ™èl$¢¯]l$ ç³×æ…V> ò³rtyýl… M>§é A° M>…{VðS‹Ü ¯éĶæ$-MýS$Ë$ ™èlÐ]l$¯]l$ ™éÐ]l¬ {ç³Õ²…^èl$-Mø-ÐéÍ.

Ððl¯]l$-MýS-»ê-r$-™èl¯]l… AçÜË$ çÜÐ]l$Çüå

™ðlË…-V>×æ çÜÐ]l$çÜÅ {糫§é-¯]l…V> Ððl¯]l$-MýS-»ê-r$-™èl-¯é-°MìS ^ðl…¨¯]l çÜÐ]l$çÜÅ. Æ>çÙ‰…ÌZ }M>-MýS$â¶æ…, ÑfĶæ$-¯]l-VýSÆý‡…, A¯]l…™èlç³#Æý‡… Ð]l…sìæ hÌêÏË$ §ýlÔ>-»êªË M>Ë…V> Ððl¯]l$-MýS-ºyól E¯é²Æ‡$$. §ólÔ¶æ…ÌZ Ððl¯]l$-MýS-ºyìl¯]l Æ>Ú‰ëË$ ÌñæMýSPMýS$ Ñ$MìSPÍV> E¯é²Æ‡¬. ^ðl¯é²-Æð‡yìlz, Ððl…VýS-â¶æ-Æ>Ð]l#, A…fĶæ$Å ™ðlË…-V>×æ Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{™èl$Ìôæ VýS§é! AçÜË$ çÜÐ]l$çÜÅ HÑ$-r…sôæ, Æ>fMîS-Ķæ$…V> MóSïÜ-BÆŠ‡MýS$ E¯]l² MøÆð‡P ¡Æý‡-MýS-´ù-Ð]l-yýl…™ø, ™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl Ððl¯]l$-MýS»êr$™èl¯é°² AÐ]l-M>-Ô¶æ…V> ¡çÜ$-MýS$°, ™èl¯]l Ð]lÅMìS¢-VýS™èl Æ>fMîSĶæ$ Ë„>-Å°² Ý뫨…^èl$-Mø-Ð]l-yé-°MìS ^ólçÜ*¢ Ð]l_a¯]l {ç³Ä¶æ$-™èl²Ðól$ ™ðlË…-V>×æ E§ýlÅÐ]l$…. D ¯ólç³-£éÅ°² Ð]l$¯]l-çÜ$ÌZ E…^èl$-MýS$° {ç³™ólÅMýS ™ðlË…V>×æ

E§ýlÅ-Ð]l*°² ÑÔóæÏ-íÙ…^éÍ.

ѧéÅ-Æý‡$¦Ë ^ól™èl$ÌZÏMìS E§ýlÅ-Ð]l$…

ѧéÅ-Æý‡$¦Ë$ E§ýlÅÐ]l$ ¯éĶæ$-MýS-™éÓ°² Æ>fMîSĶæ$ ¯éĶæ$-MýS$Ë ^ól™èl$ÌZÏ ¯]l$…_ ÌêMöP° Mö°² AÐé…bèl-±Ä¶æ$ ç³Ç×ê-Ð]l*-ËMýS$ M>Æý‡-MýS$-ËÄýæ*ÅÆý‡$. D íßæ…Ýë-™èlÃMýS çœ$r¯]lË$ ^èl*íܯ]l ™èlÆ>Ó™èl H ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MýS-Ðól™èl¢ AƇ$$¯é O«§ðlÆý‡Å… ^ólíÜ ç³Ç{Ô¶æÐ]l$ Ýë¦í³…^èl-yé-°MìS Ð]l¬…§ýl$MýS$ Ð]lÝë¢-yé? Cç³µ-sìæMóS ¿ýæ*Ð]l¬Ë$ MóSsê-Ƈ$$…_¯]l ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ ÐðlË$-Ýë¢-Äýæ*? ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ Æ>MýS-´ù™ól ѧéÅ-Æý‡$¦-ËMýS$ ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢ÌZ E´ë«¨ ËÀ-çÜ$¢…§é? Æ>çÙ‰… HÆý‡µ-yìl-¯]l…™èl Ð]l*{™é¯]l Ððl¯]l$-MýS-»ê-r$-™èl¯]l… ´ù™èl$…§é? {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰ °Æ>Ã-×ê-°MìS ÐólËMørÏ °«§ýl$Ë$ GÌê? I§ólâ¶æÏ {MìS™èl… {´ëÆý‡…-À…_¯]l fËĶæ$-fq… GÌê °«§ýl$Ë MöÆý‡™èl G§ýl$-ÆöP…r$…§ø ^èl*çÜ$¢-¯é²…. AÌê…sìæ¨ Ððl¯]l$-MýS-ºyìl¯]l ™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl… °«§ýl$Ë$ çÜÐ]l$-MýS*-Æý‡a-VýS-Ë$-VýS$-™èl$…§é? ™ðlË…-V>×æ Æ>çÙ‰… HÆý‡µ-yìl™ól BçÜ$¢-Ë™ø-´ër$ A糚Ë$ MýS*yé ç³…^èl$-Mø-ÐéÍÞ Ð]lçÜ$¢…¨. {ç³çÜ$¢™èl… Æ>çÙ‰… çÜ$Ð]l*Æý‡$ Ë„> ´ë†MýS-ÐólË MørÏ Æý‡*´ë-Ķæ$Ë A糚ÌZÏ E…¨.

™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl… Ð]lÊyø-Ð]l…™èl$ M>ºsìæt ¯]lËO¿ñæ-ÐólË MørÏ Aç³šË ¿êÆý‡…™ø HÆ>µr$ AÐ]l#-™èl$…¨. AÌê…r糚yýl$ {´ëgñæ-MýS$tË °Æ>Ã-×ê-°MìS °«§ýl$Ë$ GMýSPyìl ¯]l$…_ Ð]lÝë¢-Ƈ$$? {´ëgñæ-MýS$tË$ ç³NÇ¢-M>-°§ól E´ë«¨ ËÀ-çÜ$¢…§é? Ððl¯]l$-MýS-»ê-r$-™èl¯]l… ´ù™èl$…§é? }M>-MýS$â¶æ… hÌêÏÌZ Ð]l…Ô¶æ-«§éÆý‡ {´ëgñæMýS$t °Æ>Ã×æ… ç³NÇ¢ ^ólĶæ$yýl… VýS$Ç…_ Ðól$Ð]l¬ ç³#sìæt-¯]l-ç³µsìæ ¯]l$…_ Ñ…r*¯ól E¯é²…. }Æ>…Ýë-VýSÆŠ‡ Æð‡…yýlÐ]l §ýlÔ¶æ G糚yýl$ {´ëÆý‡…-¿ýæ-Ð]l$-Ð]l#-™èl$…¨? G糚yýl$ ç³NÇ¢ AÐ]l#-™èl$…¨? ™ðlË…-V>×æ Ð]lõÜ¢ °Æý‡$-§øÅVýS… ç³ÇÚë-PÆý‡… AƇ$$-´ù-™èl$…§é? ÐólÆ>µ-r$-Ðé§ýl… çÜÆý‡Ó-Æø-VýS- °Ðé-Ç×ìæ M>¯ól-Æý‡§ýl$. ѧéÅ-Æý‡$¦Ë$ ™èlÐ]l$ ¿ýæÑçÙÅ-™èl$¢MýS$ ™éÐól$ Vø™èl$Ë$ ™èlÐ]l#Ó-MýS$…r$-¯é²-Æó‡Ððl* BÌZ-_…^èl$-Mø-ÐéÍ. ÐéÆý‡$ HÆ>µr$ ^ólçÜ$-Mø-Ðé-ÍÞ…¨ ѧéÅ-À-Ð]l–-¨ªMìS, E´ë«¨ AÐ]l-M>-Ô>-ËMýS$, Æ>Ú‰ëÀ-Ð]l–-¨®MìS gêƇ$$…sŒæ Äýæ*MýSÛ¯Œl MýSÑ$-sîæË$ M>± {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ MøçÜ… M>§ýl$.

™ðlË…-V>-×æÌZ AçÜ…-™èl–í³¢, AçÜ-çßæ¯]l… Ìôæ§ýl° A…r$-¯é²Æ> A° Ò$Æý‡$ Ayýl-VýS-Ð]l^èl$a. E…¨M>±, GÐ]l-ÇÌZ? 1969ÌZ ^ðl¯é²Æð‡yìlz ™ðlË…-V>×æ E§ýlÅÐ]l$… {´ëÆý‡…-À…_¯]l çÜ…§ýl-Æý‡Â…ÌZ, ¯ól¯]l$ ™øsìæ ´ë{†MóSĶæ$ Ñ${™èl$-Ë™ø ¯]lVýS-Æ>-°MìS ^éÌê §ýlVýSY-Æý‡V> E¯]l² JMýS {V>Ð]l*-°MìS Ððlâ¶æÏyýl… ™èlríܦ…_…¨. {V>Ð]l$… A…™é {ç³Ô>…™èl…V> E…¨. B…§ø-â¶æ¯]l béĶæ$Ë$ GMýSPyé ÌôæÐ]l#. E§ýlÅÐ]l$… {糿êÐ]l… {V>Ð]l*-ËÒ$§ýl G…™èlV> E…§ø ™ðlË$-çÜ$-Mø-Ðé-Ë° {ç³f˯]l$ ÐéÇ çÜÐ]l$-çÜÅ-Ìôæ-Ñ$sìæ A° {ç³Õ²õÜ¢, {V>Ð]l$…ÌZ Ð]l$…_±sìæ ÝûMýS-Æý‡Å… Ìôæ§ýl°, Æð‡…yýl$ MìSÌZ-Ò$-rÆý‡Ï §ýl*Æý‡… ¯]lyìl-_ÐðlãÏ ¡çÜ$-Mö° Æ>ÐéÍÞ Ð]lÝù¢…§ýl° Ðé´ù-Äýæ*Æý‡$. ™ðlË…-V>×æ E§ýlÅÐ]l$… G…™èl ÌZ™èl$V> ÑçÜ¢-Ç…_…§ø ™ðlË$-çÜ$-Mø-Ð]l-yé-°MìS C§öMýS E§é-çßæ-Æý‡×æ Ð]l*{™èlÐól$. M>± ^ðl¯é²-Æð‡yìlz E§ýlÅÐ]l$… {´ëÆý‡…-À…^èl-yé°MìS M>Æý‡×æ… {V>Ò$×æ ÝûMýS-Æ>Å-Ë ÌôæÑ$ M>§ýl$.

AçÜË$ ™ðlË…-V>×æ E§ýlÅÐ]l$… {´ëÆý‡…-¿ýæ… M>Ð]l-sê-°MìS M>Æý‡×æ… {ºàÃ-¯]l…-§ýl-Æð‡yìlz A…sôæ ¯]lÐ]l¬Ã-™é-Æ>? A糚yýl$ E§ýlÅÐ]l$… {´ëÆý‡…-¿ýæ… M>Ð]l-sê-°MìS Ð]l¬…§ýl$ Æ>çÙ‰…ÌZ G°²-MýSË$ fÇW¯]l-糚yýl$ Gç³µ-sìæ-ÌêVóS sìæMðSrÏ MøçÜ… MýS$Ð]l¬Ã-Ìêr {´ëÆý‡…-¿ýæOÐðl$, AçÜ…-™èl–ç³¢ M>…{VðS‹Ü ¯éĶæ$-MýS$Ë$ C…yìl-ò³…yðl…-sŒæV> ´ùsîæ-^ólíÜ GMýS$PÐ]l çÜ…QÅÌZ G°²MýS M>Ð]lyýl… {ºàÃ-¯]l…-§ýl-Æð‡-yìlzMìS Møçç³… ™ðlí³µ…_…¨. Òâ¶æÏMýS$ ´ëuý‡… ^ðl´ëµ-Ë° hÌêÏ ç³ÇçÙ-™èl$¢Ë-¯]l$ Æý‡§ýl$ª-^ólíÜ, MóSÐ]lË… ç³ÇçÙ-™Œl A«§ýlÅ-„ýS$Ë$ MýSÌñæ-MýStÆŠ‡ C§ýlª-Ç™ø MýSÑ$sîæ HÆ>µr$ ^ólĶæ$-yýl…™ø A糚-yýl-糚yól A«¨-M>Æý‡… Æý‡$_ ^èl*çÜ$¢¯]l² ^øsê M>…{VðS‹Ü ¯éĶæ$-MýS$Ë AçÜ…-™èl–-í³¢° BçÜÆ> ^ólçÜ$MýS$° ^ðl¯é²-Æð‡yìlz ÐéÇ° ´ùVýS$-^ólíÜ Ogñæ ™ðlË…-V>×æ A¯é²Æý‡$. AƇ$$-™ól C¨ M>Æý‡×æ… M>§ýl…-r$-¯é²Æý‡$ Mö…§ýlÆý‡$. M>±, Ð]lÊË… Ð]l*{™èl… ™ðlË…-V>×æ Ððl¯]l$-MýS-»ê-r$-™èl¯]l… M>§ýl$, A«¨-M>Æý‡ §éçßæÐól$. A§ól Aç³µ-sìæMîS Cç³µ-sìæMîS E§ýlÅ-Ð]l*-ËMýS$ Ð]lÊË….

AÀ-Ð]l–-¨®MìS B…§ø-â¶æ¯]l Ð]l¬MýS$-™éyýl$

AÀ-Ð]l–¨® ÑçÙ-Äýæ*-°MìS Ð]lõÜ¢ Isîæ Æý‡…VýS… »êV> {´ë^èl$-Æý‡Å… ´÷…¨…¨. VýS™èl BǦMýS çÜ…Ð]l-™èlÞ-Æý‡…ÌZ §ólÔ¶æ… D Æý‡…VýS…ÌZ 18 Ô>™èl… (32 ÐólË MørÏ Æý‡*´ë-Ķæ$Ë$) BÇj…_…¨. A…§ýl$ÌZ B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ Ðésê 15 ÐólË Mør$Ï. ÇĶæ$ÌŒæ GõÜt-sŒæ ÐéÅ´ëÆý‡… ÐólË MørÏÌZ E…¨. Cç³µ-sìæMóS A糚-yýl-糚yýl$ {糿ýæ$™èlÓ °Æý‡Ï-„ýSÅ… Ð]lËÏ Mö°² ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ C™èlÆý‡ Æ>Ú‰ëË-MýS$ ™èlÆý‡-Í´ù-™èl$-¯é²-Ķæ$¯ól ÑÐ]l$-Æý‡ØË$ ѯ]l-ºyýl$-™èl$-¯é²Æ‡$$. D ¯ólç³-£ýlÅ…ÌZ Æ>çÙ‰…ÌZ, ¯]lVýS-Æ>ÌZÏ B…§ø-â¶æ¯]l MýSÍW…^ól ç³Ç×ê-Ð]l*-˯]l$ çÜ–íÙtõÜ¢ HÐ]l$Ð]l#-™èl$…§ø Fíßæ…^èl-yé-°MóS ¿ýæĶæ$-Ðól$-çÜ$¢…¨. Æ>Ðé-ÍÞ¯]l ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ Æ>MýS-´ùV>, E¯]l² ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ ™èlÆý‡-Í´ùÄôæ$ ç³Çíܦ† MýS͵õÜ¢ ¯]lçÙt-ç³-yól¨ ™ðlË…-V>×æ {´ë…™èlÐól$. C¯ø¹-íÜ‹Ü Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl MóS…{§ýl… OÐðl‹Ü {ò³-íÜ-yðl…sŒæ ¯éÆ>-Ķæ$-×æ-Æð‡yìlz çܵ…¨çÜ*¢ ""ѧól-Ô>Ë ¯]l$…_ Ð]l^óla ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MýS-Ðól-™èl¢Ë$ çÜ$íܦ-Æý‡-™èl¯]l$ MøÆý‡$-MýS$…sêÆý‡$ M>ºsìæt B çÜ$íܦ-Æý‡-™èl¯]l$ G…™èl ™èlÓÆý‡V> ¡çÜ$-Mö-°Ð]lõÜ¢ A…™èl Ð]l$…_¨' A¯é²Æý‡$.

Ð]l$ÆöMýS Ýë‹œtÐólÆŠ‡ çÜ…çܦ Ðól$¯ól-h…VŠS OyðlÆð‡-MýStÆŠ‡ çܵ…¨çÜ*¢ Ý린MýS$-ËMóS E§øÅ-V>-ÍÐéÓË° A…sôæ A¨ çÜ…„ø-¿ê-°MìS §éÇ¡çÜ$¢…§ýl-¯é²Æý‡$. 1956MýS$ Ð]l¬…§ýl$ Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl GMýSPyýl? CÐéÓâ¶æ Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl GMýSP-yýl? ¯]lVýS-Æý‡…ÌZ D AÀ-Ð]l–¨ª ™ðlË…-V>×æ, B…{«§ýl-{´ë…™èl-Ðé-çÜ$Ë$ MýSÍíÜ Ý뫨…_, §ólÔ¶æ ѧól-Ô>Ë §ýl–íÙt° BMýS-ÇÛ…_¯]l ¯]lVýSÆý‡…. fÇW¯]l AËÏÆý‡ÏÌZ «§ýlÓ…çÜ… ^ólíÜ…¨ ¿o†MýS BçÜ$¢Ë¯]l$ Ð]l*{™èlÐól$ M>§ýl$& C…™èl AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…¨¯]l ¯]lVýS-Æ>°² Ð]l$¯]lÐól$ ï³MýS í³íÜ-MóS-çÜ$¢-¯é²…. ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MýS…V> §ólÔ¶æ…ÌZ A{VýS-Ýë¦-¯]l…ÌZ E¯]l² VýS$fÆ>-™Œl, Ð]l$àÆ>çÙ‰, ™èlÑ$-â¶æ-¯éyýl$, MýSÆ>~-rMýS ™èlÆ>Ó™èl Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl ¯]lVýSÆý‡… Ð]lçÜ$¢…¨. §ólÔ¶æ…ÌZ ѧólÖ ò³r$t-ºyýl$-ËMýS$ BÆø Ý릯]l…ÌZ Æ>çÙ‰… E…¨. G¯ø² ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ MýS*ÅÌZ E¯é²Æ‡$$. ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ Æ>Ðé-Ë…sôæ Ð]l˜ÍMýS ÝûMýS-Æ>ÅË MýS˵¯]l AÐ]l-çÜ-Æý‡…& §é°MìS ÐólË Mør$Ï M>ÐéÍÞ Ð]lçÜ$¢…¨. B ÝûMýS-Æ>Å-˯]l$ JMýS ç³MýSP «§ýlÓ…çÜ… ^ólçÜ*¢ Ð]l$Æø ç³MýSP B ÝûMýS-Æ>Å-˯]l$ MýS͵…^èlÌôæ-§ýl° {糿ýæ$-™éÓ°² °…¨…-^èl-yýl-Ð]l*?

Æ>Ú‰ë°Mø ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS Ñ«§é¯]l… E…¨. {糆 I§ól-â¶æÏMýS$ §é°° çÜÐ]l-ÇçÜ$¢…sêÆý‡$. Ð]l^óla-çÜ…-Ð]l-™èlÞÆý‡… Ððl$$§ýlsìæ ¯ðlËÌZÏ Mö™èl¢ Ñ«§é¯]l… {ç³MýS-sìæ-Ýë¢Æý‡$. Ð]l$Ç°² {´ù™éÞ-çßæ-M>Ë$, Ñ$¯]l-àƇ$$…ç³#Ë$ {ç³MýS-sìæ…^èlyýl… fÆý‡$-VýS$-™èl$…¨. íÜÐðl$…r$, EMýS$P, M>W™èl…, Ð]l$…§ýl$Ë$, Ð]lç܈ ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$ÌZÏ Ð]l^óla Æð‡…yól-â¶æÏÌZ Ðésìæ E™éµ-§ýlMýSÔ¶æMìS¢ Æð‡…yìl…™èlË$ M>»Z™èl$¯]l²¨. Æý‡*. 38,671 MørÏ ò³r$t-ºyìl™ø D M>Æý‡Å-{MýSÐ]l$… fÆý‡$-VýS$-™èl$…§ýl° ÆøÔ¶æĶæ$Å {ç³MýS-sìæ…^éÆý‡$. 1,30,000 Ð]l$…¨MìS E´ë«¨ ËÀ-çÜ$¢…§ýl° A¯é²Æý‡$. ѧólÖ ò³r$t-ºyýl$Ë$ MýS*yé Ð]lÝë¢-Ķæ$° ^ðl´ëµÆý‡$. Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{† Ð]l*r˯]l$ ÑÐ]l$-ÇØ…^ól-ÐéÆý‡$ VýSÐ]l$-°…^é-ÍÞ¯]l ÑçÙ-Ķæ$-Ðól$-Ð]l$…sôæ VýS™èl Ð]lÊyýl$-¯]l²Æý‡ Hâ¶æÏÌZ MóSÐ]lË… ™èlÄýæ*È Æý‡…VýS…ÌZ Æý‡*. 12,350 Mør$Ï ò³r$t-ºyýl$Ë$ Ð]l^éaƇ$$. 1,72,616 Ð]l$…¨MìS E´ë«¨ ËÀ…_…¨.

Ð]lÝë¢-Ķæ$-¯]l$-MýS$¯]l² ò³r$t-ºyýl$Ë$ A±² Æ>MýS-´ù-Ð]l^èl$a M>± A…™èl-ò³-r$t-ºyìl ò³rt-yé-°MìS Ð]l¬…§ýl$MýS$ Æ>Ð]l-yýlÐól$ Æ>çÙ‰… AÀ-Ð]l–¨® ç³£ýl…ÌZ Ð]l¬…§ýl…f ÐólçÜ$¢¯]l²§ýl° ^ðlõ³µ…§ýl$MýS$ §éQÌê. D Ñ«§ýl…V> Ð]l$¯]l Æ>{Úë-t°MìS ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS Æý‡…VýS…ÌZ JMýS Ý릯]l… MýS͵…_…¨ ¨Ð]l…-VýS™èl Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{† OÐðlG‹Ü. Æ>çÙ‰…ÌZ çÜÐ]l$-çÜÅË ç³ÇÚë-P Æ>-°MìS B…§ø-â¶æ-¯]lË$, E§ýlÅ-Ð]l*Ë$ fÆý‡$-VýS$-™èl$…sêƇ$$. M>± Ñ«§ýlÓ…Ýë-°MìS ´ë˵-yýlr… A…sôæ B çÜÐ]l$çÜÅ Ððl¯]l$MýS {ç³gê-ºË… Ìôæ§ýl¯ól AÆý‡¦….

Ð]l*MýS$ {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰… M>Ðé-Ë…sôæ, Ð]l*MýS$ M>Ðé-Ë° §ólÔ¶æ…ÌZ ¯]lË$-Ð]lÊ-ËË ¯]l$…_ yìlÐ]l*…yŠlË$ Ð]lçÜ$¢-¯é²Æ‡$$. D «§øÆý‡-×ìæ° VýSÐ]l$-°…_¯]l OÐðlG‹Ü Æð‡…yýlÐ]l Æ>çÙ‰ ç³#¯]l-ÇÓ-¿ýæ-f¯]l MýSÑ$-çÙ¯Œl HÆ>µr$ ^ólÄýæ*-˯ól AÀ-{´ë-Äýæ*°² G糚yø Ð]lÅMýS¢… ^ólÔ>Æý‡$. ™ðlË…-V>-×æ™ø çÜà AÌê…sìæ yìlÐ]l*…yýlÏ-°²…sìæ± MýSÑ$-çÙ-¯ŒlMýS$ Aç³µ-gñæí³µ, °ÇªçÙt M>Ëç³-ÇÑ$-†ÌZ §é° íܸë-Æý‡$ÞË$ A…§ýl-gôæ-Äýæ*-Ë° B§ól-Õ…^éÍ. Ð]l^óla f¯]l-Æý‡ÌŒæ G°²-MýSË$ B MýSÑ$-çÙ¯Œl íܸë-Æý‡$ÞË Ò$§ýl {糿ýæ$-™èlÓ… °Æý‡~Ķæ$… Ðól$Æý‡MýS$ fÆý‡-V>Í.

C¨ fÆý‡-VýSyé-°MìS Mö…™èl çÜÐ]l$Ķæ$… ç³rt-Ð]l^èl$a. A…§ýl$-^ól™èl AÌê…sìæ yìlÐ]l*…yýl$Ï E¯]l² Æ>Ú‰ëÌZÏ Ððl¯]l$-MýS-ºyìl¯]l {´ë…™èl AÀ-Ð]l–-¨®MìS ºyðlj-sŒæËÌZ {ç³™ólÅMýS MóSsê-Ƈ$$…ç³#Ë$ ^ólÄýæ*Í. B Ððl$$™é¢°² QÆý‡$a-^ólíÜ A«¨-M>-Æ>°² {´ë…¡Ä¶æ$ MýSÑ$-sîæ-ËMýS$, Æ>çÙ‰ {ç³×ê-ãMýSMýS$ ÌZºyìl CÐéÓÍ. ¯ólsìæ Ķæ¬Ð]l-MýS$Ìôæ Æó‡ç³sìæ ´ëËMýS$Ë$, Ñ«§ýlÓ…Ýë-ËMýS$ ç³N¯]l$-MýS$…sôæ, B™èlÃ-çßæ-™èlÅË$ ^ólçÜ$-MýS$…sôæ Ðéâ¶æÏ ¿¶æÑçÙÅ™èl$¢ HÑ$ M>ÐéÍ? GÐ]l-Ç° ç³Ç´ë-ÍÝë¢-Æý‡$? ç³Æý‡$-VðS-†¢ ´ëË$ ™éVóS-MýS¯é² °Ëºyìl ±â¶æ$Ï ™éVýSyýl… Ð]l$…_¨.

Ñ.çßæ-¯]l$-Ð]l$…-™èl-Æ>Ð]l# ' ïܰĶæ$ÆŠ‡ ´ë{†MóSĶæ¬Ë$

G‹Ü.Ñ.çÜ$»ê¾Æ>Ð]l# ' ´ëÇ{Ô>Ñ$MýSÆý‡…VýS °ç³#×æ$Ë$

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

¯éĶæ$-MýS$-°™ø¯ól BÔ¶æ-Ķæ*Ë$ MýS*yé AçÜ¢-Ñ$-Ýë¢-Ķæ*?

 

 

¯éĶæ$-MýS$yýl$ AçÜ¢-Ñ$…^èl-V>¯ól BĶæ$¯]l Ë„>-Å˯]l$, BÔ¶æ-Ķæ*-˯]l$ Ð]l$Æý‡-_´ù-Ð]lyýl… H ´ëÈt-OMðS¯é, {´ë…™é-°OMðS¯é B™èlÃ-çßæ-™éÅ-çÜ-§ýl–Ô¶æ…. yéMýStÆŠ‡ OÐðlG‹Ü ÑçÙ-Ķæ$…ÌZ C§ól fÆý‡$-VýS$-™èl$-¯]l²¨. OÐðlG‹Ü iÑ…_ E…sôæ ™ðlË…-V>×æ HÆ>µr$ {ç³MýS-r¯]l ÑçÙ-Ķæ$…ÌZ C…™èl VýS…§ýl-Æý‡-Vø-âê-°MìS ^ør$ E…yól-§é? JMýS Æ>ډ밲 Ñ¿¶æ-h…^ól-r-糚yýl$ Ñ¿¶æ-f¯]l MøÆý‡$-™èl$¯]l² ÐéÇ AÀ-{´ëĶæ$…, Ìôæ§é "òÜ…sìæ-Ððl$…sŒæ' Ð]l¬QÅ-OÐðl$-¯]l§ól M>Ð]l^èl$a. M>± Ñ$Wͯ]l ¿êVýS… {ç³fË AÀ-{´ëĶæ$…, A¿¶æ-Å…™èlÆý‡… A…™èl MýS…sñæ Ð]l¬QÅ-Ð]l$° MóS…{§ýl {糿¶æ$-™èlÓ… ¿êÑ…^èl-MýS-´ù-Ð]l-yýlÐól$ §ýl$Æý‡-§ýl–-çÙt-MýSÆý‡… M>§é? C糚yýl$ {糆 B…{««§ý-l$-yìl-ÌZ¯]l$ ™èlÌñæ-™èl$¢-™èl$¯]l² {ç³Ô¶æ² C§ól. Ð]l¬QÅ…V> çÜOÐðl$-MýSÅ-™èl¯]l$ MøÆý‡$-™èl$¯]l² ÐéÇ° Ðól«¨-çÜ$¢¯]l² {ç³Ô¶æ². ¯éĶæ$-MýS$Ë Ð]l*r GÌê E¯é², Æ>çÙ‰… EÐ]l$Ã-yìlV> E…yé-Ë° MøÆý‡$-™èl$¯]l² ÐéÇ çÜ…QÅ ™èlMýS$PÐ]l M>§ýl$.

C§ðl…§ýl$MýS$ ç³ÇVýS-×ìæ…^èl-Æý‡$? OÆð‡™ól-Æ>k °¯é-§ýl…™ø yéMýStÆŠ‡ Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz Æ>çÙ‰ M>…{VðS-‹Ü¯]l$ ¯]lyìl-í³…^éÆý‡$. 2004ÌZ¯]l$, 2009ÌZ¯]l$ MýS*yé Æ>çÙ‰… ¯]l$…_ ËÀ…_¯]l ºË…-™ø¯ól MóS…{§ýl…ÌZ M>…{VðS‹Ü {糿¶æ$-™èlÓ… HÆý‡µ-yìl…¨. 2004 ™èlÆý‡$-Ðé™èl fÇW¯]l ç³Ë$ Ý린MýS G°²-MýS-ËÌZ (™ðl-Ë…-V>×æ {´ë…™èl…™ø çÜà) M>…{VðS‹Ü ´ëÈtÄôæ$ ÑfĶæ$… Ý뫨…_…¨. C¨ M>§ýl-¯]l-Ìôæ° çÜ™èlÅ…. BQÇMìS ™ðlË…-V>×æ Æ>çÙ‰çÜÑ$† MýS*yé BĶæ$¯]l Ð]l$…{†-Ð]l-Æý‡Y…ÌZ ¿êVýS-ÝëÓÑ$ AƇ¬…¨.

C§ýl…™é OÐðlG‹Ü {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰ yìlÐ]l*…yŠl¯]l$ çÜÐ]l$-Ǧ…^èl-MýS$…yé Ý뫨…^éÆý‡$. VýSyýl-_¯]l I§ýl$-¯]l²-Æó‡â¶æÏ M>Ë…ÌZ ™ðlË…-V>×æ HÆ>µr$ VýS$Ç…_ A¯ólMýS J†¢-yýl$Ë$ Ð]l^éaƇ¬. Æ>çÙ‰… IMýSÅ…V> E…yýl-yýlÐól$ {ÔóæĶæ$-çÜP-Æý‡-Ð]l$° OÐðlG‹Ü VýSsìætV> ÑÔ¶æÓ-íÜ…^éÆý‡$. M>ºsôæt çÜOÐðl$MýSÅ OÐðlQÇ° A¯]l$-çÜ-Ç…^éÆý‡$. ™èl¯]l ÑÔ>Ó-çÜ…-ÌZ° ^éÇ{™èl-MýS-™èl¯]l$, ÑÔ¶æÓ-çÜ-±Ä¶æ$-™èl¯]l$ Ñ$Wͯ]l ÐéÆý‡$ MýS*yé VýSÐ]l$-°…^èlMýS ™èlç³µ° ç³Çíܦ-†° BĶæ$¯]l MýS͵…^éÆý‡$. 2009 G°²-MýSË ¯ésìæMìS ™ðlË…-V>×æ Ðé§ýl… Ð]l$äÏ Fç³…-§ýl$-MýS$…¨.

©°™ø Gç³µsìæ ¯]l$…^ø çÜOÐðl$MýSÅ Ðé§é°² A¯]l$-çÜ-Ç…_¯]l ´ëÈtË$ MýS*yé ™ðlË…-V>×æ Ðé§ýl… OÐðlç³# Ððl¬VýS$Y ^èl*´ëƇ¬. AƇ¬¯é OÐðlG‹Ü ™èl¯]l ¯]lÐ]l$Ã-M>°² çÜyýl-Ë°Ð]lÓ-Ìôæ§ýl$. Oò³V> ™ðlË…-V>×æ ÝëÐ]l*¯]lÅ {ç³gê-±MýS…ÌZ ™ðlË…-V>×æ Ðé§ýl… Ò$§ýl {ç³çÜ$¢™èl… E¯]l² V>Éýl-™èl¯]l$ MýS*yé OÐðlG‹Ü VýSÐ]l$-°…_¯]l…-™èlV> GÐ]lÆý‡* ç³íÜ-VýS-rt-Ìôæ§ýl$. A¨ çœÍ™é-ËÌZ {糆çœ-Í_…¨. ™ðlÆ>çÜ ^éÐ]l#-§ðlº¾ †¯]l²¨. B ´ëÈt {Ôóæ×æ$Ë$ ^ðlÌêÏ-^ðl-§ýl$-OÆð‡-¯éƇ¬. ™ðlË…-V>×æ Æ>çÙ‰… °¯é§ýl… §é§éç³# ÒW´ù-Ƈ¬-¯]l-rt-Ƈ¬…¨. AƇ¬™ól OÐðlG‹Ü §ýl$Æý‡Ã-Æý‡×æ… ™èlÆý‡$-Ðé™èl Ð]l$äÏ D °¯é-§é°² Ð]l¬…§ýl$MýS$ ™ðl^éaÆý‡$. {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰ {ç³MýS-r¯]lMýS$ C¨ §éÇ¡íÜ…¨.

C糚yýl$ M>…{VðS‹Ü ´ëÈt Æ>çÙ‰…ÌZ V>°, MóS…{§ýl…ÌZ V>° OÐðlG‹Ü BÔ¶æ-Ķæ*°² V>ÍMìS J¨ÌôæõÜ È†ÌZ Ð]lÅÐ]l-çßæ-Ç…^èlyýl… G…™èl-Ð]l-Æý‡MýS$ çܺº$? ™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl M>…{VðS‹Ü ¯ól™èlË$ G…ï³Ë$, GÐðl$Ã-ÌôæÅË$, G…GÌŒæ-ïÜË$ {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰… MøçÜ… ¡Æ>ï]l… BÐðl*-¨…_ ç³…´ëÆý‡$. OÐðlG‹Ü iÑ…_ E…sôæ D ç³Ç×êÐ]l$… Ý뫧ýlÅ-Ð]l$-Äôæ$Ũ M>§ýl¯ól A°í³-çÜ$¢…¨. D ^èlÆý‡Å Æ>çÙ‰…ÌZ ç³sìæçÙt ¯éĶæ$-MýS-™èlÓ… Ìôæ§ýl¯]l² çÜ…MóS-™éË$ MýS*yé A«¨-Úë-x¯]l… çÜÓĶæ$…V> ç³…í³¯] rtƇ¬…¨. ™ðlÆ>çÜ ºËOÐðl$¯]l Ô¶æMìS¢V> E¯]l²r$t MýS°í³-çÜ$¢¯]l² M>Ë…-ÌZ¯ól OÐðlG‹Ü Æð‡…yýl$ Ý뫧é-Æý‡×æ G°²-MýS-˯]l$ AÐ]l-ÎËV> ¯ðlr$t-Mö-^éaÆý‡$.

™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl… ç³rÏ, AMýSPyìl AÀ-Ð]l–¨® ç³rÏ OÐðlG‹Ü ò³sìæt¯]l §ýl–íÙt™ø BĶæ$-¯]lOò³ B…{«§ýl, Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ {´ë…™èl {ç³fË™ø ´ër$ ™ðlË…-V>×æ {ç³gê-±MýS… MýS*yé ¯]lÐ]l$ÃMýS… ò³…^èl$-MýS$…¨. Æ>çÙ‰…ÌZ BÆó‡â¶æÏ ´ër$ M>…{VðS‹Ü ´ëÈt A…sôæ OÐðlG‹Ü, OÐðlG‹Ü A…sôæ M>…{VðS‹Ü ´ëÈt A¯]l² ȆÌZ fÇW…¨. M>± OÐðlG‹Ü MýS¯]l$²-Ð]lÊíÜ BÆý‡$-Ð]l*-Ýë-OÌñæ¯é M>MýS$…yé BĶæ$¯]l çÜOÐðl$MýSÅ B…{«§ýl MýSËMýS$ Ñçœ*™èl… MýSÍW…^ól ȆÌZ ´ëÈt ¯ól™èlË$ Ð]lÅÐ]l-çßæ-Ç…^èlyýl… Ñ^é-Æý‡-MýSÆý‡…. OÐðlG‹Ü çÜOÐðl$-MýSÅ™èl °¯é§ýl… {¿¶æÐ]l$ M>§ýl$. A¨ JMýS AÐ]l-çÜÆý‡…. A¨ ç³Ë$ çÜ…§ýl-Æ>Â-ËÌZ G°²-MýSÌôæ Æý‡$kÐ]l# ^ólÔ>Ƈ¬. C¨ VýSÐ]l$-°…^èl…yìl.

MýSsêt Ððl…MýS-rËMýS-ÿĶæ$Å ' {´÷§ýl$ª-r*Æý‡$, MýSyýlç³ hÌêÏ

***************************************

******************************************************************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

"¯éÅÄæý$' ÑÔèýÓçܱÄæý$™èþ

fíÜt‹Ü ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ¯èþ$ AÀÔèý…íÜ…^èþyé°Mìü {糆糄æü çÜ¿æý$ÅË$ Mö…§æþÆæÿ$ {ç³Äæý$™é²Ë$ {´ëÆæÿ…À…_¯èþ ¯óþç³£æþÅ…ÌZ ¯éÅÄæý$ ÐèþÅÐèþçܦ ÑÔèýÓçܱÄæý$™èþ¯èþ$ M>´ëyóþ ÑçÙÄæý$Ððþ$O ^èþÆæÿa E«§æþ–™èþÐðþ$O…¨. ¯éÅÄæý$ ÐèþÅÐèþçܦÌZ fÐéº$§éÈ™èþ¯é°² {ç³ÐóþÔèý ò³rtyé°Mìü {糿æý$™èþÓ… D çÜÐèþ*ÐóþÔéËÌZ¯óþ ¼Ë$Ï {ç³ÐóþÔèý ò³rt¯èþ$¯èþ²r$t ™ðþË$Ýù¢…¨. D ¯óþç³£æþÅ…ÌZ ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ ÑÐé§æþ… ¯éÅÄæý$ÐèþÅÐèþçܦÌZ Ðèþ$^èþa ç³yìþ¯èþÐéÇò³O §æþÆ>Åç³#¢ fÇõ³ Ñ«§é¯èþ…ò³O ^èþÆæÿaV> Ðèþ*Ç´ùÆÿ$$…¨.

ÝëÓ™èþ…{™èþÅ… Ðèþ_a¯èþ ¯ésìý ¯èþ$…_ ¯éÅÄæý$ ÐèþÅÐèþçܦ VúÆæÿÐèþ±Äæý$Ððþ$O¯èþ¨V>, ÑÔèýÓçܱÄæý$Ððþ$O¯èþ¨V> Væü$Ç¢…ç³# ´÷…¨¯èþ§æþ¯èþyæþ…ÌZ çÜ…§óþ çßý… Ìôý§æþ$. AÆÿ$$¯èþç³µsìýMîü BÆøç³×ýËò³O §æþÆ>Åç³#¢ fÇõ³…§æþ$Mæü$ Ðèþ$Ç…™èþ çÜ$Ë¿æý™èþÆæÿÐðþ$O¯èþ çÜÓ™èþ…{™èþ ÐèþÅÐèþçܦ E…yé˯óþ AÀ{´ëÄæý$… Mæü*yé {MæüÐèþ$…V> ºËç³yæþ$™èþ$¯èþ²¨.

¿æý* A{MæüÐèþ$×ýË$ G§æþ$ÆöP…r$¯èþ² MæüÆ>~rMæü òßýOMøÆæÿ$t {糫§é¯èþ ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ç¢ fíÜt‹Ü í³.yìþ. ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ¯èþ$ AÀÔèý…íÜ…^éË° MøÆæÿ$™èþ* CsîýÐèþË ¼gñý í³, çÜÐèþ*gŒýÐé¨ ´ëÈt, f¯èþ™é §æþâŒý (Äæý$$) AM>ΧæþâŒý, ÐéÐèþ$糄>ËMæü$ ^ðþ…¨ ¯èþ G…í³Ë$ ™èþÐèþ$ í³sìýçÙ¯Œþ¯èþ$ Æ>fÅçÜ¿æý ^ðþOÆæÿïŒþ çßýÒ$§Šþ A¯éÞÈMìü çÜÐèþ$ǵ…^éÆæÿ$.

D í³sìýçÙ¯Œþò³O 76 Ðèþ$…¨ çÜ¿æý$ÅË$ çÜ…™èþMæü… ^óþÔéÆæÿ$. AÀÔèý…çܯèþ {ç³{MìüÄæý$ {´ëÆæÿ…À…^èþyé°Mìü ÌZMŠüçÜ¿æýÌZ¯ðþO™óþ Ðèþ…§æþ Ðèþ$…¨, Æ>fÅçÜ¿æý AÆÿ$$ ™óþ 50 Ðèþ$…¨ G…í³Ë$ í³sìýçÙ¯Œþò³O çÜ…™èþMæü… ^óþÄæý*ÍÞ E…r$…¨. {ç³çÜ$¢™èþ… ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþò³O í³sìýçÙ¯ŒþMæü$ çÜ¿æý$ÅË çÜ…QÅ çÜÐèþ$Mæü*Ç…¨. AÆÿ$$™óþ AÀÔèý…íÜ…^éË…sôý Ðèþ*{™èþ… Ðèþ$$…§æþ$ MæüÑ$sîý ÐóþíÜ BÆøç³×ýËò³O §æþÆ>Åç³#¢ ÝëW…^éÍÞ E…r$…¨. B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ E¿æýÄæý$ çÜ¿æýËÌZ ÑyìþV> BÐðþ*§æþ… ´÷…§éÍÞ E…r$…¨.

C¨ A…™èþ çÜ$Ë¿æý… M>§æþ° ^ðþç³µÐèþ^èþ$a. ò³OV> M>…{Vðü‹Ü ´ëÈt ™èþ¯èþ AÀ{´ëÄæý*°² C…M> ÐðþËÏyìþ…^èþ¯óþ Ìôý§æþ$. ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ ¿æý* B{MæüÐèþ$×ýË$, A{MæüÐèþ$ MæürtyéË$, A«¨M>Ææÿ §æþ$ÇÓ°Äñý* Væü… A¯óþ BÆøç³×ý˯èþ$ G§æþ$ÆöP…r$¯é²Ææÿ$. C…§æþ$ÌZ {糫§é¯èþ BÆøç³×ý& ¿æý*Ðèþ$$Ë §æþ$Æ>{MæüÐèþ$×ý.

™èþÑ$âæý¯éyæþ$ÌZ BÄæý$¯èþ õ³Ææÿ, Mæü$r$…º çÜ¿æý$ÅË õ³Ææÿ JMæü ^ør 550 GMæüÆ>Ë$, Ðèþ$Æø ^ør 440 GMæüÆ>Ë ¿æý*Ñ$ E…¨. C…§æþ$ÌZ ç³sêt¿æý*Ðèþ$$Ë™ø ´ër$ ´ùÆæÿ…»ZMŠü ¿æý*Ðèþ$$Ë$, õ³§æþËMæü$ MóüsêÆÿ$$…^èþÐèþËíܯèþ ¿æý*Ðèþ$$Ë$ Mæü*yé E¯é²Æÿ$$. çÜ${ï³… MøÆæÿ$t {糫§é¯èþ ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ç¢ D BÆøç³×ýËò³O çÜ…º…«¨™èþ hÌêÏ MæüÌñýMæütÆŠÿ ¯èþ$…_ °Ðóþ¨Mæü ™ðþí³µ…^èþ$Mæü$¯é²Ææÿ$. ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþò³O Ðèþ_a¯èþ BÆøç³×ý˯èþ$ D °Ðóþ¨MæüÌZ «§æþ–ÒMæüÇ…_¯èþr$t ™ðþË$Ýù¢…¨.

AÆÿ$$™óþ D B{MæüÐèþ$×ýËò³O {糿æý$™èþÓ A«¨M>Ææÿ$Ë$ HÐðþO¯é ¯øsîýçÜ$Ë$ C^éaÆ>, ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$Mæü$¯é²Æ>, ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ç¢ ™èþ¯èþ 糧æþÑ ÐèþËÏ ËÀ…^óþ {´ëºÌêÅ°² Eç³Äñý*W…^èþ$Mæü$¯é²Æ> A¯óþ ÑÐèþÆ>Ë$ Ðèþ*{™èþ… ™ðþÍÄæý$yæþ… Ìôý§æþ$.

¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ A«©¯èþ…ÌZ° ¿æý*Ðèþ$$ËÌZ ÐéÐèþ$糄æü M>ÆæÿÅMæüÆæÿ¢Ë$ gñý…yéË$ ´ë† B…§øâæý¯èþMæü$ ¨V>Ææÿ° Mæü*yé ™ðþË$Ýù¢…¨. Væü™èþ…ÌZ ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ MæüÆæÿyæþ$VæüsìýY¯èþ ¯óþÆæÿçÜ$¢ËMæü$ ˼® ^óþMæü*Æóÿ Ñ«§æþ…V> »ñýÆÿ$$ÌŒý A§éË™Œþ °ÆæÿÓíßý…^éÆæÿ°, Væü…r ÐèþÅÐèþ«¨ÌZ 500 Ðèþ$…¨Mìü »ñýÆÿ$$ÌŒý Ðèþ$…lÆæÿ$ ^óþÔéÆæÿ° {ç³Ðèþ$$Q ¯éÅÄæý$Ðé¨ Ôé…† ¿æý*çÙ׊ý AÆøí³…^èþyæþ… VæüÐèþ$¯éÆæÿá…. Væü™èþ ¯ðþËÌZ MæüÆ>~rMæü òßýOMøÆæÿ$t ÌZ ¯éÅÄæý$Ðé§æþ$Ë$ ¨¯èþMæüÆæÿ¯ŒþMæü$ ÐèþņÆóÿMæü…V> VöyæþÐèþ ^óþÔéÆæÿ$.

¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ ™èþ¯èþò³O Ðèþ_a¯èþ BÆøç³×ý˯èþ$ Q…yìþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. AÆÿ$$™óþ ¨¯èþMæüÆæÿ¯ŒþMæü$ ÐèþņÆóÿMæü…V> ÝëVæü$™èþ$¯èþ² B…§øâæý¯èþ Ðèþ$*Ë…V> BÄæý$¯èþ çÜ${ï³… MøÆæÿ$t ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ç¢V> G…í³MðüO Mæü*yé B AÐèþM>Ôé°² MøÌZµÄæý*Ææÿ$. Cç³µsìýMîü ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ç¢V> ™èþÐèþ$ »ê«§æþÅ™èþË$ ¯ðþÆæÿÐóþÆæÿayé°Mìü Ayæþz…Mæü$Ë$ HÒ$ Ìôý¯èþç³µsìýMîü, ¯ðþO†Mæü M>Ææÿ×êË$ Ayæþ$zç³yæþ$™èþ$¯é²Äæý$¯èþÐèþ^èþ$a.

¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþò³O ÐèþņÆóÿMæü™èþMæü$ {糫§é¯èþ M>Ææÿ×ý… ™èþÑ$âæý¯éyæþ$ ÝëÐèþ*hMæü ÐèþÆ>YË Ðèþ$«§æþÅ ¯ðþËMö¯èþ² ÐðþOçÙÐèþ$Å… A¯óþ AÀ{´ëÄæý*°² Mæü*yé Mö…§æþÆæÿ$ ÐèþÅMæü¢… ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ §æþã™èþ$yæþ$ M>Ðèþyæþ… ÐèþËϯó BÄæý$¯èþ çÜ${ï³… MøÆæÿ$t ÌZ {ç³ÐóþÕ…^èþMæü$…yé Ayæþ$zMæü$…r$¯é²Ææÿ¯óþ BÆøç³×ý Mæü*yé E…¨.

™èþÑ$âæý¯éyæþ$ÌZ fíÜt‹Ü Mæü×ý~§éçܯŒþ Æ>çÙ‰ Mæü¯èþ*ÞÅÐèþ$ÆŠÿ ¸ùÆæÿ…Mæü$ °Äæý$Ñ$™èþ$Ë$ AÆÿ$$¯èþç³#µyæþ$ Mæü*yé Ðèþ${§éçÜ$ òßýOMøÆæÿ$tÌZ° JMæü ¯éÅÄæý$Ðé§æþ$Ë º–…§æþ… BÆøç³×ýË$ ^óþíÜ Ayæþ$zMæü$…§æþ±, Cç³#µyæþ$ A§óþ º–…§æþ… ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþò³O ÐèþņÆóÿMæü {ç³^é Ææÿ… {´ëÆæÿ…À…_…§æþ° Mö…§æþÆæÿ$ BÆøí³çÜ$¢¯é²Ææÿ$.

¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþò³O BÆøç³×ýËÌZ° °gê°gê˯èþ$ Ý뫧éÆæÿ×ýȆÌZ Mösìýt´ëÆóÿÄæý$ yæþ… M>±, °Æ>®Ç…^èþyæþ… M>± Ý뫧æþÅ… M>§æþ$. C¨ ¨¯èþMæüÆæÿ¯ŒþMæü$ çÜ…º…«¨…_¯èþ çÜÐèþ$çÜÅ Ðèþ*{™èþÐóþ$ M>§æþ$. Ý뫧éÆæÿ×ý…V> ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ææÿ$¢Ëò³O BÆø×ýç³×ýË °Æ>®Ææÿ×ý fÇW, AÀÔèý…íÜ…^èþyæþ… A¯óþ¨ A™èþÅ…™èþ MìüÏçÙtÐðþ$O¯èþ {ç³{MìüÄæý$.

1991 ÌZ fíÜt‹Ü Æ>Ðèþ$ÝëÓÑ$ AÀÔèý…çܯèþMæü$ Mæü*yé {ç³Äæý$™é²Ë$ fÇW MìüÏçÙt {ç³{MìüÄæý$ Ðèþ$*Ë…V> °Í_´ùÄæý*Æÿ$$. ¨¯èþMæüÆæÿ¯Œþ §øíÙ M>Mæü´ùÐèþ^èþ$a. M>± JMæü ¯éÅÄæý$ Ðèþ$*Ç¢ò³O BÆøç³×ýË$ Ðèþ_a¯èþç³#µyæþ$ çÜ$Ë¿æý…V> §æþÆ>Åç³#¢ fÇõ³ Ñ«§é¯èþ… Mæü*yé E…yéÍ. ©°ÐèþËÏ ÐéÇò³O ç³yìþ¯èþ Ðèþ$^èþa ™öËW´ù™èþ$…¨.

¯éÅÄæý$ÐèþÅÐèþçܦ Cç³µsìý ÐèþÆæÿMæü$ M>´ëyæþ$Mæü$…r* Ðèþ_a¯èþ ÑÔèýÓçܱÄæý$™èþ Mæü*yé §ðþº¾†¯èþMæü$…yé E…r$…¨. ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ææÿ$¢Ëò³O Ðèþ_a¯èþ BÆøç³×ýËò³O §æþÆ>Åç³#¢Mæü$ gê¡Äæý$ kyîþíÙÄæý$ÌŒý Mú°ÞÌŒý HÆ>µr$ ^óþÄæý*Ë…r* 2006ÌZ JMæü ¼Ë$ϯèþ$ ´ëÆæÿÏÐðþ$…r$ ÌZ {ç³ÐóþÔèý ò³sìýt¯èþç³µsìýMîü B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ A¨ M>Ë… ^ðþÍÏ´ùÆÿ$$…¨. kyîþíÙÄæý$ÌŒý Mú°ÞÌŒýÌZ ¯éÅÄæý$Ðèþ$*Ææÿ$¢Ìôý E…yéË° D ¼Ë$Ï °ÆóÿªÕ…_…¨.

AÆÿ$$ ™óþ ´ëÆæÿÏÐðþ$…rÈ Ýë¦Æÿ$* çÜ…çœ$… Ðèþ*{™èþ… Ôéçܯèþ, ¯éÅÄæý$, M>ÆæÿÅ°Æ>ÓçßýMæü ÔéQË {糆°«§æþ$Ë™ø Ðèþ$Ç…™èþ ÑçÜ¢–™èþ…V> E…yéË° AÀ{´ëÄæý$ç³yìþ…¨. {ç³gêÝëÓÐèþ$Å ÐèþÅÐèþçܦMæü$ Ðèþ$*Ë çÜ¢…¿êËÌZ JMæüsñýO¯èþ ¯éÅÄæý$ÐèþÅÐèþçܦ çÜÓ™èþ…{™èþ {糆糆¢ §ðþº¾†¯èþ° ȆÌZ¯óþ D §æþÆ>Åç³#¢ ÐèþÅÐèþçܦ¯èþ$ ¯ðþËMö˵ÐèþËíÜ E…r$…¨.

 

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

ÆæÿWÍ…_¯èþ M>…{VðüõÜ ^èþÌêÏÆ>aÍ
& yé. Mðü. ¯éÆ>Äæý$×ý

»ê«§æþÅ™éÄæý$$™èþ Ý릯éÌZÏ E¯èþ²ÐéÆæÿ$ AÐèþM>ÔèýÐé§æþ Æ>fMîüÄæý$ ÐèþNÅàËMæü$ ç³N¯èþ$Mæü$…sôý H… fÆæÿ$Væü$™èþ$…§ø Æ>çÙ‰ Æ>fMîüÄæý*˯èþ$ ^èþ*õÜ¢ AÆæÿ¦Ðèþ$Ðèþ#™èþ$…¨. Æ>çÙ‰… B…§øâæý¯èþË™ø AW²ç³ÆæÿÓ™èþ…Ìê E…¨. yìþòÜ…ºÆŠÿ ™öÑ$çæþÐèþ ™óþ© §éM> ™ðþË…V>×ýÌZ B…§øâæý¯èþ fÇW…¨. _§æþ…ºÆæÿ… ^óþíܯèþ {ç³Mæür¯èþ™ø ™ðþË…V>×ý B…§øâæý¯èþ ^èþÌêÏÇ…¨. ™ðþËÏÐéÆóÿçÜÇMìü A§óþ {ç³Mæür¯èþ MøÝ뢅{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ÌZÏ B{V>ÐóþÔéË™ø Mæü*yìþ¯èþ B…§øâæý¯èþMæü$ M>Ææÿ×ýÐðþ$O…¨.

çßZ…Ðèþ$…{† {ç³Mæür¯èþ™ø MøÝë¢, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ ÔéçܯèþçÜ¿æý$ÅË$, ´ëÆæÿÏÐðþ$…r$ çÜ¿æý$ÅË$ Ðèþ$$QÅ…V> M>…{Vðü‹Ü ´ëÈt ÐéÆæÿ$ B{Væüíßý…^éÆæÿ$. Æ>i¯éÐèþ*Ë™ø Æ>fMîüÄæý$ çÜ…„ø¿æý… ¡{Ðèþ™èþÆæÿÐðþ$O…¨. Væü™èþ…ÌZ ™ðþË…V>×ýò³O M>…{Vðü‹Ü ÐéÆæÿ$ A«¨Úëx¯èþ… H… ^ðþ¼™óþ §é°² A…XMæüÇÝë¢Ðèþ$°, AÌêVóü Ýù°Äæý* Ðèþ*r Ðèþ* A…§æþÇMìü ÕÆø«§éÆæÿÅ… A° {ç³VæüÌêÂË$ ç³ÍM>Ææÿ$.

D Ðèþ$àÔèýÄæý$$Ë$ Cç³#µyæþ$ §æþÓ…§æþÓ ÐðþOQÇ™ø Æ>i¯éÐèþ*Ë$ G…§æþ$Mæü$ ^óþíܯèþr$t? Væü™èþÌZ D A…Ôèý… ^èþÆæÿaMæü$ Ðèþ_a¯èþç³#µyæþ$ °ÆöÃçßýÐèþ*r…V> AÀ{´ëÄæý* Ë$ G…§æþ$Mæü$ ÐðþËÏyìþ…^èþÌôýMæü´ùÄæý*Ææÿ$? ™ðþË$Væü$ §óþÔèý…ÌZ òÜO™èþ… G°²MæüË Ðèþ$$…§æþ$ {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ýMæü$ Mæür$tºyìþ E…sêÐèþ$¯èþ² ¯éÄæý$Mæü$Ë$ Cç³#µyæþ$ MøÝë¢, ïÜÐèþ$ {´ë…™éÌZÏ gñý…yéË$ ç³r$tMö° çÜÐðþ$OMæüÅ B…{«§æþ °¯é§æþ…™ø Æ>Ýë¢ÆøMøË$ °ÆæÿÓíßý…^èþyæþ…ÌZ B…™èþÆæÿÅÐóþ$Ñ$sìý?

ÔéçܯèþçÜ¿æýÌZ ¡Æ>ïèþ… ò³yìþ™óþ ºËç³Ææÿ$Ýë¢Ðèþ$° ^ðþí³µ¯èþ sîýyîþï³ A«¨¯óþ™èþ ^èþ…{§æþ»êº$¯éÄæý$$yæþ$, {ç³gêÆ>fÅ… A«¨¯óþ™èþ _Ææÿ…iÑ D ç³Ç×êÐèþ*Ë™ø Væü…§æþÆæÿVøâê°Mìü Væü$ÆæÿÄæý*ÅÆæÿ$. Móü…{§æþ… Gsìýt ç³Çíܦ†ÌZ ™ðþË…V>×ý CÐèþÓÌôý§æþ° C™èþÆæÿ Æ>Úë‰ËÌZ HÆæÿµ yóþ J†¢âæýÏ çœÍ™èþ…V> H§ø 糧æþ®†ÌZ §érÐóþçÜ$¢…§æþ° ÐéÆæÿ$ ¿êÑ…_ E…sêÆæÿ$. JMæüPÝëÇV> Ðèþ_a¯èþ {ç³gê…§øâæý¯èþ™ø ÐéÆæÿ$ Ððþ¯èþMæü$P ™èþV>YÆæÿ$.

™èþÐèþ$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ çßýu>™èþ$¢V> "ÆðÿOsŒý A»osŒý rÆŠÿ²' †ÆæÿVæüyæþ…™ø ™ðþË…V>×ýÌZ° ÐéÇ ÔéçܯèþçÜ¿æý$Å Ë$, ¯éÄæý$Mæü$Ë$ °Æ>ƒ…™èþ´ùÄæý*Ææÿ$. ™èþÐèþ$ ¯éÄæý$Mæü$Ë Ò$§æþ ™èþÐèþ$ ´ëÈt Ò$§æþ †Ææÿ$Væü$»êr$ gñý…yé G™é¢Ææÿ$. MøÝ뢅{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ÌZÏ Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$, ÑÀ¯èþ² ÐèþÆ>YË {ç³fËÌZ çÜÐðþ$OMæüÅ™èþMæü$ çÜ…º…«¨…_ {ç³V>ÉæþÐðþ$O¯èþ MøÇMæü E¯èþ² ¨. ™ðþË…V>×ý B…§øâæý¯èþ ç³NÆ>Óç³Æ>Ë Væü$Ç…_, Móü…{§æþ… ¡çÜ$Mæü$¯èþ² °Ææÿ~Äæý$… Ððþ¯èþ$Mæü E¯èþ² ^èþÇ{™èþ Væü$Ç…_ ÐéÇMìü ™ðþÍÄæý$gôýÄæý$Ìôý§æþ$.

MøÝë¢, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {ç³f˯èþ$ Ðèþ*¯èþíÜMæü…V> çܯèþ²§æþ®… ^óþÄæý$Ìôý§æþ$. Mæü±çÜ… B {ç³Äæý$™èþ²… ^óþÄæý$Ìôý§æþ$. MóüïÜBÆŠÿ °ÆæÿÐèþ«¨Mæü °Æ>àÆæÿ©„æü Æðÿ…yæþÐèþ ÌôýMæü Ðèþ$*yæþÐèþ ÆøkMæü$ ^óþÆæÿ$Mæü$¯èþ² çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ Móü…{§æþ {糿æý$™èþÓ… MøÝë¢, ïÜÐèþ$ ¯éÄæý$Mæü$Ë™ø Mæü*yé ^èþÇa…_ E…yéÍÞ…¨. ÐéÇ° Jí³µ…_ ¡Æ>à ¯èþ… {ç³ÐóþÔèýò³yæþ™éÐèþ$° {ç³Mæür¯èþ C_a E…yé͵…¨. C…™èþ çÜ$°²™èþÐðþ$O¯èþ çÜÐèþ$çÜůèþ$ GÌê…sìý {ç³Äæý$™èþ²… ÌôýMæü$…yé BÚëÐèþ*ïÙV> {ç³Mæüsìý…^èþyæþ… çÜ…MìüÏçÙt ç³Çíܦ†Mìü §éÇ¡íÜ…¨.

yìþòÜ…ºÆŠÿ ™öÑ$çæþÐèþ ™óþ© Æ>{† Móü…{§æþ çßZ…Ðèþ$…{† _§æþ…ºÆæÿ… sîýBÆŠÿG‹Ü íܧ鮅™èþMæüÆæÿ¢ fÄæý$Ôèý…MæüÆŠÿ™ø ¸ù¯ŒþÌZ Ðèþ*sêÏyæþ$™èþ* ¡Æ>ïèþ… ^óþÄæý*Ë…sôý B Æðÿ…yæþ$ {´ë…™éË ÔéçܯèþçÜ¿æý$Å˯èþ$, {ç³f˯èþ$ Jí³µ…^éË°, A¨ Ððþ…r¯óþ Ý뫧æþÅ… M>§æþ ° ¯èþ^èþa^ðþ´ëµÆæÿ$. MóüïÜBÆŠÿ °Æ>àÆæÿ©„æü Eç³çÜ…çßýÇ…^éË° MøÆ>Ææÿ$. M>° B gê{Væü™èþ¢ AÆæÿ®Æ>{† BÄæý$¯èþ ^óþíܯèþ {ç³Mæür¯èþÌZ {糆¼…¼…^èþÌôý§æþ$.

Móü…{§æþ çßZ…Ðèþ$…{† fÄæý$Ôèý…MæüÆŠÿ™ø Ðèþ*sêÏyæþ$™èþ$¯èþ²ç³#µyæþ$ ïÜï³I ¯éÄæý$Mæü$Ë$ çÜ$ÆæÿÐèþÆæÿ… çÜ$«§éMæüÆæÿÆðÿyìþz, ïÜï³I ÔéçܯèþçÜ¿æý糄æü ¯óþ™èþ h. Ðèþ$ÌôýÏ‹Ù, Æ>…¯èþÆæÿíÜ…àÆ>Ðèþ# Mæü*yé AMæüPyóþ E¯é²Ææÿ$. AW²Mìü BfÅ… ´ùíܯèþr$tV> çßZ…ÔéQ M>ÆæÿŧæþÇØ {ç³Mæür¯èþ ^óþÄæý$yæþ…, Ðèþ$äÏ Mö…™èþ õÜç³sìýMìü ™é¯èþ$ AÌê A¯èþÌôý§æþ° Ððþ¯èþ Mæü$P ¡çÜ$MøÐèþyæþ… ÐèþËÏ Væü…§æþÆæÿVøâæý… HÆæÿµyìþ…¨.

yìþòÜ…ºÆŠÿ ™öÑ$çæþÐèþ ™óþ©¯èþ ´ëÆæÿÏÐðþ$…r$ÌZ ïÜï³I ¯óþ™èþ Væü$Ææÿ$§é‹Ü §é‹ÜVæü$´ë¢ Ðèþ*sêÏyæþ$™èþ* gê¡Äæý$ Ýë¦Æÿ$$ÌZ AÀË糄æü çÜÐèþ*Ðóþ Ôèý… HÆ>µr$ ^óþíÜ ™ðþË…V>×ý çÜÐèþ$çÜÅ ç³ÇÚëPÆæÿ… ^óþÄæý*Ë° yìþÐèþ*…yŠþ ^óþÔéÆæÿ$. {糫§é°° MæüÍíÜ ^ðþ´ëµÆæÿ$. I¯é C™èþÆæÿ ´ëÈt˯èþ$ çÜ…{糨…^é˯óþ BÌZ^èþ¯èþ ^óþÄæý$Ìôý§æþ$.

™èþÐèþ$ ´ëÈtMìü Æ>fMîüÄæý$ ˼® MæüËV>˯óþ çÜ…Mæü$_™èþ™èþÓ…™ø Ðèþ$$…§æþ$MðüâêÏÆæÿ$. Aç³µ sìý ÐèþÆæÿMæü$ Ýù°Äæý* HÑ$ ^ðþ¼™óþ A¨ ÕÆø«§éÆæÿÅ… A° ï³ïÜïÜ, ïÜGÌŒýï³, ¨Ðèþ…Væü™èþ ÐðþOG‹ÜBÆŠÿ Ððþ$$§æþË$ M>…{Vðü‹Ü ´ëÈt ¯éÄæý$Mæü$Ë…™é ^ðþ´ëµÆæÿ$. ™ðþË…V>×ý B…§øâæý¯èþ ç³rÏ °ÆæÿÏ„æüÅ…V>, »ê«§æþÅ™éÆæÿíßý™èþ…V> ÐèþÅÐèþçßýÇ…_, MóüïÜBÆŠÿ BÆøVæüÅ… {ç³Ðèþ*§æþÝë¦Æÿ$$Mìü ^óþÆæÿ$Mæü$¯èþ²§æþ¯èþ² ÐéÆæÿ¢™ø Væü…§æþÆæÿVøâæýç³yéz Ææÿ$. BËçÜÅ…V> çܵ…¨…^éÆæÿ$. JMæü A°ÐéÆæÿÅÐðþ$O¯èþ °Ææÿ~Äæý*°² A™èþÅ…™èþ ÑÐé§æþçܵ§æþ… ^óþÔéÆæÿ$.

CÐèþ±² AÐèþ*Äæý$Mæü…V> fÇW¯èþ ç³Ç×êÐèþ* Ë$ M>Ðèþ#. AÐèþM>ÔèýÐé§æþ Æ>fMîüÄæý*Ë$, E¯é²Äæý$¯èþ² BÆøç³×ýË$¯é²Æÿ$$. sîýBÆŠÿG‹Ü Væü™èþ G°²MæüÌZÏ òœ*ÆæÿÐðþ$O¯èþ KrÑ$´ëË$ M>Ðèþyæþ…™ø ™ðþË…V>×ý çÜÐèþ$çÜÅ çÜÐèþ$íÜ´ùÆÿ$$…§æþ¯èþ$Mæü$¯èþ² Móü…{§æþ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ…, B…§øâæý¯èþ ¡{Ðèþ™èþÆæÿ… M>Ðèþyæþ…™ø JMæüP °Ææÿ~Äæý$… ™ø Ðèþ$*yæþ$ í³rt˯èþ$ Mört§æþË$^èþ$Mæü$…¨.

1) ™ðþË…V>×ý CÐèþÓ yæþ… §éÓÆ> CMæüPyæþ B…§øâæý¯èþMæü$ ç³ÇÚëPÆæÿ… ^èþ*ç³yæþ….
2) çßýu>™èþ$¢V> ™ðþË…V>×ý {ç³Mæüsìý…^èþyæþ… §éÓÆ> sîýyîþï³° MæüM>ÑMæüË$ ^óþíÜ B ´ëÈtÌZ `ÍMæüË$ ™ðþ_a ºËïßý¯èþç³Ææÿ^èþyæþ….
3) ÐðþOG‹Ü Ðèþ$Ææÿ×ý… ™èþÆ>Ó™èþ BÄæý$¯èþ Mæü$Ðèþ*Ææÿ$yæþ$ fVæü¯Œþ¯èþ$ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† ^óþÄæý*Ë° Móü…{§æþ…ò³O J†¢yìþ ™ðþ_a çÜÐéË$ ^óþíܯèþ {Væü*ç³#˯èþ$ ºËïßý¯èþç³Ææÿ^èþyæþ…. M>± D ÐèþNÅçßý…ÌZ Mö…™èþ ¿êVæüÐóþ$ ÑfÄæý$Ðèþ…™èþÐðþ$O…¨. sîýyîþï³ Væü…§æþÆæÿVøâæý…ÌZ ç³yìþ…¨.

{´ë…¡Äæý$ B…§øâæý¯èþÌZ M>…{Vðü‹Ü Æðÿ…yæþ$ÐðþOç³#Ìê Æðÿ…yæþ$ ÐðþOQÆæÿ$Ë$ AÐèþË…¼…_…¨. Cç³#µyæþ$ Móü…{§æþ °Ææÿ~Äæý*°Mìü ÐèþņÆóÿMæü…V> M>…{Vðü‹Ü ¯éÄæý$Mæü$Ìôý Ò«§æþ$ÌZÏ E¯é²Ææÿ$. B{Væüçßý…™ø E¯èþ² B…§øâæý¯èþM>Ææÿ$Ë$ ^èþ…{§æþ»êº$ ¨íÙt»ŸÐèþ$Ã˯èþ$ ™èþVæüË»ñýyæþ$¢¯é²Ææÿ$. D E{¨Mæü¢™èþ¯èþ$ G§æþ$ÆöPÌôýMæü sîýyîþï³ Mæü*yé Ææÿ…Væü…ÌZ ¨W…¨. °ÆæÿÐèþ«¨Mæü °Æ>àÆæÿ ©„æüËMæü$ ç³N¯èþ$Mæü$…¨. M>° M>…{Vðü‹Ü rMæü$PrÐèþ*Ææÿ ѧæþÅË Ðèþ$$…§æþ$ C™èþÆæÿ$Ë…§æþÆæÿ$ ºË§æþ*ÆŠÿ.

ËVæüyæþ´ësìý Æ>fVø´ëÌŒý, B¯èþ… ÑÐóþM>¯èþ…§æþÆðÿyìþz, ÐðþOG‹Ü. ÑÐóþM>¯èþ…§æþÆðÿyìþz JMæüÐðþOç³# ÐéÇ° çÜÐéË$^óþçÜ*¢ Ñòßý^Œþ, Ðèþ*iÐèþ$…{™èþ$Ë$ ´ëÌêÓÆÿ$$ VøÐèþÆæÿ®¯èþÆðÿyìþz, BÆŠÿ.§éÐðþ*§æþÆæÿÆðÿyìþz, iÐèþ¯ŒþÆðÿyìþz ™èþ¨™èþÆæÿ$Ìôý Ò$yìþÄæý*ÌZ §æþÆæÿدèþÑ$çÜ$¢¯é²Ææÿ$. ÐéÆóÿ JMæüÇò³O JMæüÆæÿ$ çÜÐéâæý$Ï ÑçÜ$Ææÿ$™èþ$¯é²Ææÿ$. ÐéÆæÿ$ çÜÆæÿ$ªMøÐèþyæþ… °Ñ$ÚëË ç³°. sîýyîþï³Mìü A…™èþ çÜ$Ë¿æý… M>§æþ$. ï³BÆŠÿï³ C…M> Væü…§æþÆæÿVøâæý…ÌZ E¯èþ²¨.

Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ ¯èþ$…_ Æðÿ…yæþ$ÐóþË Ðèþ$…¨ Væü$…yéË$ Ðèþ^éaÆæÿ° yìþòÜ…ºÆŠÿ G°Ñ$§æþÐèþ ™óþ©¯èþ Mö…§æþÆæÿ$ {ç³^éÆæÿ…ÌZ ò³sêtÆæÿ$. ÑfÄæý$Ðéyæþ ¯èþ$…_ 2000 Ðèþ$…¨ Væü$…yéË$ ÐèþçÜ$¢¯é²Ææÿ° Ðèþ$ÆöMæü {ç³^éÆæÿ… Mö…§æþÆæÿ$ ^óþÔéÆæÿ$. Væü$†¢ §æþVæüYÆæÿ E´ë«§éÅÄæý$$Ë$ Æ>Ýë¢ÆøMø ^óþçÜ$¢…sôý, »ñý…Væü$âæý*Ææÿ$ Ððþâæý$¢¯èþ² JMæü ™ðþË…V>×ý GÐðþ$ÃÌôýÅ M>Ææÿ$ Mö…™èþ õÜç³# Bí³™óþ "§éyìþ {ç³Äæý$™èþ²…' A° "§éyìþ' A° JMæü bé¯èþÌŒý 糧óþ糧óþ {ÝùPÍ…VŠüÌZ ^èþ*´ëÆæÿ$.

ïÜï³I GÐðþ$ÃÎÞ fÍÏ ÑËÞ¯ŒþMæü$ Mæü*yé Mø§éyæþ Ðèþ§æþª {ç³Ðèþ*§æþ… fÇW™óþ "MøÝ뢅{«§æþ M>Ææÿ$™ø ™ðþË…V>×ý ÐéyìþMìü {ç³Ðèþ*§æþ…' A° ÐéÆæÿ¢ Æ>ÔéÆæÿ$. BÐóþÔèý…™ø B{Væüçßý…™ø ^óþõÜ {ç³Mæür¯èþË$, Møç³…™ø òßýOMøÆæÿ$tÌZ JMæü Ðèþ$íßýâê ¯éÅÄæý$Ðé¨ †sìýt¯èþ º*™èþ$Ë™ø Mæü*yìþ¯èþ §æþ–ÔéÅ˯èþ$ {糆 I§æþ$ °Ñ$ÚëËMöMæüÝëÇ ç³§óþ糧óþ ^èþ*´ëÆæÿ$. C¨ Ò$yìþÄæý* ÐèþÅÐèþçßýÇçÜ$¢¯èþ² ¡Ææÿ$. ÔéçܯèþçÜ¿æý$ÅË Æ>i¯éÐèþ*Ë$ ò³…yìþ…Væü$ÌZ E¯é²Æÿ$$.

Ðèþ$…{™èþ$Ë Æ>i¯éÐèþ*Ë Mæü™èþ$¢Ë$ ÆøÔèýÄæý$Å ™èþËò³O ÐóþÌêyæþ$™èþ$¯é²Æÿ$$. ÔéçܯèþçÜ¿æý çÜÐèþ*ÐóþÔèý… °ÆæÿÐèþ«¨Mæü…V> ÐéÆÿ$$§é ç³yìþ…¨. D ÌZV> "Æ>çÙ‰ {糿æý$™èþÓ…' (A…sôý ÔéçܯèþçÜ¿æý) ™èþ¯èþ AÀ{´ëÄæý$… Móü…{§é°Mìü ™ðþÍÄæý$gôýõÜ¢¯óþ ™ðþË…V>×ý HÆ>µr$ {ç³{MìüÄæý$ {´ëÆæÿ…¿æýÐèþ$Ðèþ#™èþ$…§æþ° Móü…{§æþ BǦMæü Ðèþ$…{† {ç³×ý»ŒýÐèþ$$QÇj {ç³Mæüsìý…^éÆæÿ$. _ÐèþÆæÿMæü$ ÔéçܯèþçÜ¿æý çÜÐèþ*ÐóþÔèý… fÆæÿVæü±Äæý$Mæü$…yé Br…Mæü ç³Ç^éÆæÿ$. ÔéçܯèþçÜ¿æý °ÆæÿÐèþ«¨Mæü ÐéÆÿ$$§éç³yìþ…¨.

òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ ËVæüyæþ´ësìý çßýyéÐèþ#yìþ ç³Çíܦ†° Ðèþ$Ç…™èþ fsìýË… ^óþíÜ…¨. A…§æþÆæÿ* ÔèýMìü¢ Mö¨ª Ðèþ$…r˯èþ$ Ðèþ$Ç…™èþ GVæü§øçÜ$¢¯é²Ææÿ$. A¯óþMæü ÆæÿM>ÌñýO¯èþ AçÜ…º§æþ®Ðé§æþ¯èþË$ Ðèþ$$…§æþ$MöçÜ$¢¯é²Æÿ$$. ÔéçܯèþçÜ¿æýÌZ ™ðþË…V>×ý ¡Æ>ïèþ… ò³sìýt Kyìþ…^é˯óþ {ç³Äæý$™èþ²… A…§æþ$ÌZ ¿êVæü…. A¨ fÇW™óþ Ðèþ$ÆøÝëÇ ™ðþË…V>×ý AW² Væü$…yæþÐèþ$Ðèþ#™èþ$…¨. Cç³#µyæþ$ ¡Æ>ïèþ… BÐðþ*¨õÜ¢ MøÝë…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ ¿æýVæü$YÐèþ$…sê Æÿ$$.

DÌZV> çÜÐéâæý$Ï, {糆çÜÐéâæý$Ï Æ>fMîüÄæý$ E{¨Mæü¢™èþË$ ò³ÇVóü {ç³Ðèþ*§æþ… E…¨. ç³ÆæÿçܵÆæÿ ѧóþÓÚëËMæü$ ™ðþË$Væü$ {ç³f Ë$ ºËÄôý$Å ç³Çíܦ† E…¨. B…{«§æþ{糧óþÔŒýMæü$ AW² ç³È„æü ò³sìýt¯èþ Móü…{§æþ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ M>…{Vðü‹Ü A«¨¯óþ™èþË$ AÐèþM>ÔèýÐé§æþ Æ>fMîüÄæý$ ÐèþNÅà˯èþ$ Ðèþ*¯èþ$MøÐéÍ.

BÐóþÔéË™ø E¯èþ² {ç³fË iÑ™éË™ø ^ðþËV> r… Ðèþ*¯éÍ. Æ>fMîüÄæý$ E{¨Mæü¢™èþ˯èþ$ ^èþÌêÏÆóÿa {ç³Äæý$™èþ²… M>…{Vðü‹Ü ¯èþ$…_ {´ëÆæÿ…¿æý… M>ÐéÍ. ¯éÄæý$Mæü$Ë Æ>i¯éÐèþ*˯èþ$ Eç³çÜ…çßýÇ…ç³gôýÄæý*Í. çÜ…Äæý$Ðèþ$¯èþ…™ø ^èþÆæÿaËMæü$ A¯èþ$ÐðþO¯èþ Ðé™éÐèþÆæÿ×ý… HÆæÿµÆæÿ^éÍ. B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Móü…{§æþ… {糆´ë¨…_¯èþ ç³£æþMæü… AÐèþ$Ë$ Væü$Ç…_ ^èþÆæÿa {´ëÆæÿ…¿æý… M>ÐéÍ.

CÌê…sìý çÜ…§æþÆ>¾ÌZϯóþ §æþ–Éæþ _™èþ¢…™ø °Ëºyìþ A…§æþÇ° çÜÐèþ$¯èþÓÄæý$ç³Ç_ Jí³µ…^èþVæüÍW¯èþ Ðéyóþ ¯éÄæý$Mæü$˯èþºyæþ™éÆæÿ$. M>° Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† ÆøÔèýÄæý$Å gêÇ´ùÐèþyæþÐèþ$¯óþ¨ Æ>çÙ‰ {ç³fË…§æþÇMìü BÔèýaÆ>Å°Mìü Væü$Ç ^óþíÜ…¨. Ðèþ$ÆøÐðþOç³# ÐðþOG‹Ü {糿æý$™èþÓ…ÌZ Ðèþ$…{† 糧æþÐèþ#Ë$ Ë¿æýÅ… M>° ÐéÆæÿ$, fVæü¯Œþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† M>ÐéË° MøÆæÿ$Mæü$¯óþÐéÆæÿ$ D E§æþÅÐèþ$… ÌZ Æðÿ…yæþ$ ÐðþOç³#Ìê ¯éÄæý$Mæü™èþÓ… ÐèþíßýçÜ$¢¯é²Ææÿ$.

D çÜÐèþ$çÜÅ ç³ÇÚëPÆ>°Mìü ´ùÎçÜ$Ë$, Ò$yìþÄæý* Mæü*yé ™èþÐèþ$ Ðèþ…™èþ$ ´ë{™èþ °ÆæÿÓíßý…^éÍ. {VóürÆŠÿ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ {ç³™óþÅ Mæü Æ>çÙ‰… M>Ðé˯óþ Ðèþ$ÆöMæü yìþÐèþ*…yŠþ™ø D çÜÐèþ$çÜůèþ$ MæüÌêV>ç³#ËVæü… ^óþÄæý$Mæü$…yé íßý…ÝëÄæý$$™èþ çœ$r¯èþËMæü$ §éÇ¡Äæý$Mæü$…yé JMæü {´ë…™èþ ÐéçÜ$Ëò³O Ðèþ$ÆöMæüÆæÿ$ §éyìþ ^óþçÜ$MøMæü$… yé çÜ…Äæý$Ðèþ$¯èþ… ´ësìý…^éÍ. ÝëÐèþ$ÆæÿçÜÅ ç³NÆæÿÓMæü…V> D çÜÐèþ$çÜůèþ$ ç³ÇçÙPÇ…^éÍÞ¯èþ ¯ðþO†Mæü »ê«§æþÅ™èþ ´ëËMæü$Ëò³O¯é, Ñ糄>Ëò³O¯é E…¨.

(ÐéÅçÜMæüÆæÿ¢ ïÜï³I Æ>çÙ‰ M>ÆæÿŧæþÇØ)

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

ÐóþÆ>µr$Ðé§æþ… çÜÐèþ$…fçÜÐèþ*?

& ¼.´ë´ëÆ>Ðèþ#

1969 ¯ésìý {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý, 1972&73 ¯ésìý B…{«§æþ E§æþÅÐèþ*ËMæü$ ¯óþç³£æþÅ… E…¨. A…™èþsìý E«§æþ–™èþ E§æþÅÐèþ*Ìôý ™èþVæü$ ç³ÇÚëPÆ>Ë™ø A°² {´ë…™éË {ç³gêÐðþ*§æþ…™ø Eç³ÔèýÑ$…^éÆÿ$$. Æ>çÙ‰… çÜÆæÿÓ™øÐèþ$$RêÀÐèþ–¨® Ý뫨çÜ*¢ A°² {´ë…™éË {ç³fË ò³r$tºyæþ$ Ë$, MæüçÙt…, ™ðþÍÑ ™óþrË™ø §óþÔèý…ÌZ¯óþ ™èþËÐèþ*°Mæü…V> °Ëºyìþ…¨.

Ððþ$$™èþ¢… Æ>çÙ‰ {糿æý$™èþÓ B§éÄæý$…ÌZ 51 Ôé™èþ… Mæü…sôý GMæü$PÐèþV> JMæüP òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¯èþ$…^óþ ÐèþÝù¢…§æþ…sôý A°² Ææÿ…V>ÌZÏ Ðèþ$¯èþ Æ>f«§é° ¯èþVæüÆæÿ… Ý뫨…_¯èþ {ç³Væü†Mìü A§æþª… ç³rtyæþ… Ìôý§é? Væü™èþ AÆæÿÐðþO Hâæý$ÏV> ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ$… AÑ{Ôé…™èþ…V> E…yìþ E…sôý C…™èþsìý {ç³Væü† Ý뫧æþÅç³yóþ§é? ™ðþË…V>×ý {´ë…™óþ™èþÆæÿ$Ë$ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ C…™èþsìý ¿êÈ ò³r$tºyæþ$Ë$ ò³sôýtÐéÆ>?

Ðèþ* E§øÅV>Ë$, Ðèþ* ±âæý$Ï, Ðèþ* Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë$ A¯óþ ™ðþË…V>×ý Ðé§æþ$Ë BÆøç³×ýËÌZ {ç³çÜ$¢™èþ… AÆæÿ¦… E…§é? {ç³ç³…^èþ…ÌZ 40 §óþÔéÌZÏ E¯èþ² Ðèþ* ™ðþË…V>×ý E§øÅVæü$Ë$ Ðèþ*Mæü$ çÜ…ïœ$¿êÐèþ… ™ðþË$ç³#™èþ$¯é²Ææÿ…r$¯é²Æóÿ, 1956Mæü$ Ðèþ$$…§æþsìý A…™èþMæü…sôý Ðèþ$$…§æþsìý °gê… Æ>^èþÇMæü, ¿æý*ÝëÓÐèþ$Å ò³r$tºyìþ§éÆæÿ$ Ë, §öÆæÿË, §óþÔŒýÐèþ$$RŒüË, ç³sôýÌŒý, ç³sêÓÈË §éïÙtM>Ë ™ðþË…V>×ý¯èþ$ JMæüPÝëÇ ¯óþsìý ™èþÆæÿ… ™ðþË$çÜ$MøÐéÍ.

Mö°² Ë„æüË Ðèþ$…¨ ™ðþË…V>×ý {´ë…¡Äæý$$Ë$ §óþÔèý, ѧóþÔéÌZÏ çÜÐèþ$$_™èþ Ý릯éÌZÏ ™èþÐèþ$ õÜÐèþË…¨çÜ*¢ {ç³Væü† ç³£æþ…ÌZ §æþ*çÜ$Mæü$´ù™èþ$¯é²Ææÿ$. Ðèþ* ±âæý$Ï A…r$¯é²Ææÿ$. GMæüPyìþ ¯èþ$…^ø Ðèþ$àÆ>çÙ‰ ¯èþ$…_ ÐèþçÜ$¢¯é²Æÿ$$ Mæü–Úë~, Vø§éÐèþÇ ±âæý$Ï. çÜçßýf…V> §æþMæüP¯èþ$ ï³uæÿ¿æý*Ñ$ AÆÿ$$¯èþ ™ðþË…V>×ý {´ë…™èþ…ÌZ {V>Ñsìý™ø ±Ææÿ$ A°² {´ë…™éËMæü$ Ðèþ$ãÏ…^èþyæþ… MæüçÙt….

Vø§éÐèþÇ hÌêÏÌZÏ Mæü*yé Ððþ$rt {´ë…™éËMæü$ D Vø§éÐèþÇ ±Ææÿ$ Eç³Äñý*Væüç³yæþMæü$…yé 70Ôé™èþ… Mæü…sôý GMæü$PÐèþ Ðèþ–£éV> çÜÐèþ$${§æþ…ÌZ MæüÍíÜ´ù™èþ$¯èþ² çÜ…Væü† Ðèþ$Ç_´ùMæü*yæþ§æþ$. §éÇ{§æþÅ…, MæüÆæÿ$Ðèþ# A°² {´ë…™é ÌZÏ E…¨. Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë$ Ðèþ*Ñ A…sôý »ŸVæü$Y™ø¯ø ÌôýMæü Ðèþ$ÇMö¨ª Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë™ø¯ø H {´ë…™èþ… AÐèþçÜÆ>Ë$ çÜÐèþ${Væü…V> ¡ÆæÿÐèþ#. gê¡Äæý$ ç܅糧æþË$ çÜÐèþ$´ëâæýÏÌZ AÐèþçÜÆ>ËMæü$ A¯èþ$Væü$×ý…V> ç³…í³×îý AÆÿ$$¯èþç³#µyóþ çÜÐèþ$¯éÅÄæý$… ËÀçÜ$¢…¨.

Ar$ Ðèþ$àÆ>çÙ‰, MæüÆ>~rMæüË$ A{MæüÐèþ$…V> ±sìý, ѧæþ$Å™Œþ {´ëgñýMæü$tË$ ^óþç³sìýt ™èþÓÇ™èþVæü†¯èþ ç³NÇ¢ ^óþçÜ$¢…sôý D {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ ^èþrtçÜ¿æýÌZÏ {´ë†°«§æþÅ… ÐèþíßýçÜ*¢ G¯èþ²yðþO¯é {ç³Õ²…_¯èþ §éQÌêË$ E¯é²Äæý*? Æ>çÙ‰…ÌZ¯óþ A†ò³§æþª «§é¯éÅV>Ææÿ…V> Væü™èþ 150 Hâæý$ÏV> õ³Æö…¨¯èþ ç³ÕaÐèþ$ Vø§éÐèþÇ°, 16Ë„æüË r¯èþ$²Ë «§é¯èþÅ… ç³…yìþ…_¯èþ MæüÈ…¯èþVæüÆŠÿ hÌêÏ Æðÿ…yæþÐèþ Ý릯èþ…ÌZ E…^èþVæüËVæüyæþ… °f… M>§é?

™ðþË…V>×ýÌZ° ¯éË$Væü$ hÌêÏË$ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ÌZ° A°² hÌêÏË Mæü…sôý AÀÐèþ–¨®ÌZ Ðèþ$$…§æþ$ E¯é²Äæý$¯èþ² ÐéçÜ¢ÐéË$ Ðèþ$Ç_´ùVæüËÐèþ*? C§æþ…™é H§ø BÆøç³×ýË$, {ç³™éÅÆøç³×ýË MøçÜ… Æ>Äæý$yæþ… Ìôý§æþ$. AçÜË$ B…{«§æþ A¯èþ² õ³Ææÿ$ ¯óþyæþ$ ç³#sìýt…¨ M>§æþ$. I™èþÆóÿÄæý$ {»êçßýÃ×ý… (Ðèþ$*yæþ$ ÐóþË HâæýÏ {Mìü™èþ…)ÌZ¯óþ B…{«§æþ Ôèýºª… E…¨. ™ðþË$Væü$ÐéÆðÿO¯èþ Ôé™èþÐéçßý¯èþ$Ë$, C„>ÓMæü$Ë$, ^éâæý$Mæü$ÅË$ M>Mæü¡Äæý$$Ë$ Ôèý™é»êªË ™èþÆæÿºyìþ ´ëÍ…^éÆæÿ$.

™ðþË…V>×ý {ç³fËMæü$ ò³§æþª ^èþÇ{™èþ Ðèþ#…¨. ™ðþË$Væü$ÐéÆæÿ…§æþÆæÿ* MæüÍíÜÐðþ$ËíÜ iÑ…^èþyæþ… Ôèý™é»êªË IMæüÅ™èþ. CÐéâæý çßý§æþ$ªË$ XíÜ Ñyæþ©õÜ¢ Æ>»ZÄôý$ ™èþÆ>Ë$ Ðèþ$¯èþ Ͳ „æüÑ$Ýë¢Äæý*? E{§óþM>Ë™ø A† ™óþÍMæüV> {õ³Æóÿí³…ç³ºyóþ D AËfyæþ$Ë$ çÜÑ$íÜ´ù™éÄôý$Ððþ*V>° Ðèþ$¯èþ çßý–§æþÄæý*Ëò³O ç³yóþ D Ðèþ$^èþa GÌê ´ù™èþ$…¨? D {ç³™óþÅMæü Ðé§æþ… ç³#¯èþÆø§æþÂÐèþ ¯óþç³£æþÅ…, {ç³™óþÅMæü Æ>Úë‰Ë ´ëÈtË ç³#r$tMæüË$, M>Ææÿ×êË$ fVæüÐðþ$ÇW¯èþ çÜ™èþÅ….

A§æþ…™é Ðèþ$Ææÿ_ MóüÐèþË… Æ>fMîüÄæý$ {ç³Äñý*f¯éËMøçÜ… §óþÔèý…ÌZ° Ñ$Væü™é {ç³™óþÅMæü Æ>Úë‰Ë Ðé§æþ¯èþ ™ðþË…V>×ý Ðé§é°Mìü À¯èþ²Ððþ$O¯èþÐèþ°, ™ðþË…V>×ý Ðé§æþ… 60 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë ¯èþ$…yìþ Ðèþ#…§æþ° {ç³×ý»Œý Ðèþ$$QÈj ^ðþç³µyæþ… BÄæý$¯èþ ^éÇ{™èþMæü AÐèþV>çßý¯é ÌôýÑ$Mìü Æ>fMîüÄæý$ {ç³Äñý*f¯éËMæü$ A§æþª… ç³yæþ$™ø…¨. B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ E§æþÅÐèþ*Ë$ Mö¯é²âæýÏMæü$ çÜÐèþ$íÜ´ù™éÄæý$r. C¨ B {´ë…™èþ {ç³f˯èþ$ òœ*Ææÿ…V> AÐèþÐèþ*°…^èþyæþ… M>§é?

A§óþ ±† MðüíÜBÆŠÿ °Ææÿçܯèþ ©„æü ¯óþç³£æþÅ…ÌZ Ðèþ_a¯èþ AËÏÆæÿÏÌZ ç³°MìüÆ>Ìôý§é? òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ™ðþË…V>×ýÌZ A…™èþÆ>ÂVæü…, òßýO§æþÆ>»ê§Šþ™ø Mæü*yìþ ¯èþ ™ðþË…V>×ý M>Ðé˯èþr… òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Æ>ºyìþò³O Mæü¯óþ²íÜ M>§é? Ðèþ$¯èþ CË$Ï Ðèþ$¯èþ M>…´û…yŠþ Ðèþ$¯èþ C…sìý çÜÇçßý§æþ$ª ÌZç³Ë H ò³{sZ ÌŒý »êÐø ç³yæþ¯èþ…™èþÐèþÆæÿMóü. JMæüPÝëÇ ¯èþ*¯ðþ °„óü´ëË$ ç³yìþ™óþ A¨ gê¡Äæý$ çÜ…ç³ §óþ AÐèþ#™èþ$…¨.

òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¿o†Mæü…V> ™ðþË…V>×ý {´ë…™èþ…ÌZ Ðèþ#…yæþÐèþ^èþ$a. JMæüPÝëÇ A¨ Ðèþ$*yæþ$ {´ë…™éËMæü$ Æ>f«§é° AÆÿ$$ A…§æþÇ Mæü–íÙ, ò³r$tºyæþ$Ë Ðèþ˯èþ C…™èþsìý íܦ†Mìü ^óþÇ™óþ B ç܅糧æþ…™é JMæüP ™ðþË…V>×ý {´ë…™é°Móü ™èþÆæÿÍ…^èþ$Mæü$…sêÐèþ$¯èþr… GÌê…sìý ¯éÅÄæý$…, GÌê…sìý «§æþÆæÿÃ…?

AçÜË$ Ñyìþ´ùÐèþyæþÐèþ$… r* fÇW™óþ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰…V>¯ø, Móü…{§æþ´ëÍ™èþ {´ë…™èþ…V>¯ø Ðèþ#…yé˯èþyæþ…ÌZ ¯éÅÄæý$… Ìôý§é? CÐéâæý ´ëÆæÿÏÐðþ$…r$ÌZ Vö…™èþ$ _…^èþ$Mæü$° {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý A…r$¯èþ² A§éÓ± ¯ðþO†Mæü™èþ JMæüPÝëÇ ç³ÇÖÍ…^èþ…yìþ.

Äæý$$í³G {糿æý$™éÓ°Mìü Ðèþ$$…§æþ$ G¯ŒþyìþG A«¨M>Ææÿ…ÌZ Ðèþ#…yæþV> JMæüÝëÇ ÚùÌêç³NÆŠÿ Ððþâæý$™èþ* ÌôýMŠüÐèþNÅ Vðü‹ÜtçßogŒýÌZ BVæüyæþ… fÇW…¨. Aç³#µyæþ$ {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý Væü$Ç…_ Ò$yìþÄæý* AyìþW¯èþç³#µyæþ$ ÑÐèþÆæÿ×ý ^èþ*yæþ…yìþ& "bèþ¡¢‹ÜVæüÉŠþ, gêÆæÿU…yŠþ, E™èþ¢Æ>…^èþÌŒý {ç³™óþÅMæü Æ>Úë‰Ë¯èþ$ AÑ ´ë˯éç³Ææÿ…V> Æ>f«§é¯èþ$ËMæü$ G…™ø §æþ*Ææÿ…ÌZ Ðèþ#…yìþ, ÑÐèþ„æüMæü$, Ððþ¯èþ$Mæü»êr$™èþ¯é°Mìü Væü$ÆæÿÐèþ#™èþ$…sôý C^éa….

B Æ>Úë‰Ë$ ™èþÐèþ$ Æ>f«§é¯èþ$Ë$ HÆæÿµÆæÿ$aMæü$¯é²Æÿ$$. A…™óþV>° AçÜË$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ (Æ>f«§é°) ™ðþË…V>×ýÌZ Ðèþ#…sôý C…M> {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰Ðóþ$Ñ$sìý?' A° G§óþªÐé ^óþíܯèþ çÜ…Væü† C…™èþÐèþ$…¨ Æ>fMîüÄæý$ §æþ$Ææÿ…«§æþÆæÿ$Ë$ GÌê Ðèþ$Ææÿ_´ù™èþ$¯é²Ææÿ$? B ™èþÆ>Ó™èþ ^èþ…{§æþ»êº$ Ayæþz… Ðèþ^éaÆæÿ$, ÌôýMæü´ù™óþ Aç³#µyóþ C^óþaÐéâæýÏÐèþ$¯èþyæþ… G…™èþsìý AÐèþM>ÔèýÐé§æþÐðþ* BÌZ_…^èþ…yìþ.

_¯èþ²Æ>Úë‰ËÐèþËÏ D Ñ${ÔèýÐèþ$ {糿æý$™éÓË ç³Ç´ë˯èþÌZ »ôýÆæÿÝëÆ>Ë™ø {ç³gê{糆°«§æþ$Ë$ »êVæü$ç³yæþ™éÆóÿ ™èþç³µ Æ>Úë‰Ë$ M>Ðèþ° MæüâæýÏ Ðèþ$$…§æþ$¯èþ² °gêË$ ^ðþç³#¢¯é²Æÿ$$. §øí³yîþ§éÆæÿ$Ë$ GÐèþÆðÿO¯é H {´ë…™èþ… ÐéÆðÿO¯é ÝëÐèþ*¯èþÅ f¯èþ»êçßý$âæýÅ… G¨Ç…_ ´ùÆ>yìþ Ýë…íœ$Mæü ¯éÅÄæý$… Ý뫨…^éÍ.

{ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰Ðóþ$ M>Ðé˯èþ$Mæü$…sôý §æþÔé»êªË ™èþÆæÿºyìþ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ, ™ðþË…V>×ý hÌêÏÌZÏ íܦÆæÿç³yìþ¯èþ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {´ë…¡Äæý$$Ͳ ™èþÐèþ$™ø MæüË$ç³#Mæü$° D {´ë…™èþ… Ðèþ*¨ A¯óþ ¿êÐèþ… Mæü͵…^óþ {ç³Äæý$™èþ²… Gç³#µyðþO¯é ^óþõÜÆ>? AÌê Mæü͵…^éÍÞ¯èþ »ê«§æþÅ™èþ ÐóþÆ>µr$Ðé§æþ ¯éÄæý$Mæü$˨ M>§é?

Æ>çÙ‰ Æ>f«§é° AÆÿ$$¯èþ M>Ææÿ×ý…V> òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Ðèþ$à¯èþVæüÆæÿ… ´ëÇ{ÔéÑ$Mæü…V>, ´ë˯éç³Ææÿ…V>, Ýë…çÜP–†Mæüç³Ææÿ…V> AÀÐèþ–¨® ÌZ A{Væü¿êV>¯èþ °Ë_ iÐèþ¯ø´ë«¨Mìü B«§éÆæÿ…V> °Ë$çÜ$¢…¨. çÜçßýf…V> GÐèþÆðÿO¯é iÐèþ¯ø´ë«¨MìüV>°, ÐéÅ´ëÆ>ËMæü$V>°, ѧæþÅMæü$V>°, ™èþÐèþ$ Æ>f«§é°Mìü Æ>Ðèþyæþ… ÐèþËçÜÐé§æþÐèþ*?

™ðþË…V>×ý Ðéâæý$å B…-{«§æþ-{´ë…™èþ…ÌZ ç³r$tÐèþ$° 糨 Mæü$r$…»êÌñýO¯é E¯é²Äæý*, JMæüP GMæüÆæÿÐðþ$O¯é ´÷Ë… Mö¯èþ$Mæü$P¯é²Æ> A¯èþyæþ… G…™èþ àÝëÅçܵ§æþÐðþ* BÌZ_…^èþ…yìþ. CÐéâæý ÚùÌêç³NÆŠÿÌZ Mö°² ÐóþËÐèþ$…¨ ^óþ¯óþ™èþ M>ÇÃMæü$Ë$ ™ðþË…V>×ý {´ë…™èþ… ¯èþ$…_ íܦÆæÿç³yézÆæÿ$. A§óþ M>§æþ$ Ððþ$$™èþ¢… B…{«§æþ{糧óþÔŒýÌZ G…™èþ Ðèþ$…¨ ™ðþË$Væü$ÐéÆæÿ$¯é²Æø A…™óþ Ðèþ$…¨ §óþÔèý…ÌZ C™èþÆæÿ Æ>{ÚëtËÌZ, ѧóþÔéÌZÏ Gç³µsìý¯èþ$…^ø, §æþÔé»êªË¯èþ$…_ íܦÆæÿç³yézÆæÿ$.

Ðèþ$¯èþ D¯ésìý ç³Çíܦ™èþ$Ë$, AMæüPyæþ ÐéÇ º™èþ$Mæü$Ëò³O GÌê…sìý {糿êÐèþ… ^èþ*ç³#™èþ$…§ø BÌZ_…^èþÐèþ§éª? Æðÿ…yæþ$ Æ>Úë‰Ë$, Æðÿ…yæþ$ Æ>f«§é¯èþ$Ë$ Ðèþ#…sôý, Æðÿ…yæþ$ Æ>Úë‰Ë$ G…™ø AÀÐèþ–¨® ^ðþ…§æþ$™éÄæý$…sôý Mæü*yé çÜÐðþ$OM>Å…-{«§æþMðüO B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$Ë ÐéÆæÿ$ Ððþ$$Væü$Y ^èþ*ç³yæþÐðþ$…§æþ$Mø BÌZ_…^èþ…yìþ.

MóüÐèþ Ë… òßýO§æþÆ>»ê§Šþ §øí³yîþMðüO ÐóþÆ>µr$Ðé§æþ¯éÄæý$Mæü$Ë$ ^èþ*yæþr…, òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ° B…{«§æþ{´ë…™èþ ÐéÇ A¿æý{§æþ™é ¿êÐèþ…, B™èþÃVúÆæÿÐèþ çÜÐèþ$çÜÅM>§é? BǦMæü AÀÐèþ–¨® hyìþí³ ò³Ææÿ$Væü$§æþË Æóÿr$ ™ðþË…V>×ýÌZ 6.02 Ôé™èþ… MøÝë¢ÌZ 4.97 Ôé™èþ…, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ÌZ 4.8 Ôé™èþ… Ðèþ#…¨. Ðèþ$Ç {ç³™óþÅMæü Æ>{çÙt… {ç³fËM>, Æ>fMîüÄæý$ °Æ>{ÔèýÄæý$ °Ææÿ$§øÅVæü$ËM> BÌZ_…^èþ…yìþ.

 

***************************************

******************************************************************************************

 VAARTHA

EDITORIAL

 

పరిస్థితికి అద్దంకేంద్ర మంత్రివర్గ రాజకీయ వ్యవహారాల కమిటీ మంగళ వారంనాడు ప్రధాన మంత్రి మన్మోహన్‌సింగ్‌ అధ్యక్షతన సమావేశమై రాష్ట్ర రాజకీయ పరిస్థితి గురించి చర్చించిన తర్వాత విడుదల చేసిన ప్రకటన, ప్రస్తుత పరిస్థితులలోని క్లిష్ట స్థితికి అద్దంపడుతున్నది. కాని, ఆలోచన ఏమిటో, నిర్ణయాలు ఏమిటో వెల్లడించేందుకు సాహసించలేని అశ క్తత అందులో స్పష్టంగా కన్పిస్తున్నది. నిజానికి మంగళవా రంనాడు ఎఐసిసి అధ్యక్షురాలు సోనియాగాంధీ కోస్తా, రాయలసీమ కాంగ్రెస్‌ ఎంపిలతో సాయంత్రం సమావేశం కాగలరని, తమ నిర్ణయాన్ని ఆ తర్వాత ప్రకటించగలరని మధ్యాహ్నం నుంచి వార్తలు వెలువడ్డాయి. కోర్‌ కమిటీ సమావేశమై తుది నిర్ణయంవంటిదేదో తీసుకోనున్నట్లు  కూడా వార్తలు సూచించాయి.

మంగళవారంనాడు లోక్‌ సభలో తెలుగుదేశం సభ్యులు సమైక్యాంధ్రా నినాదాలు చేయటంలో విశేషం లేకున్నా, కాంగ్రెస్‌ సభ్యులు సైతం తెలంగాణ-సీమాంధ్రల ప్రాంతాల వారీగా చీలిపోయి నినా దాలు చేయటం అనూహ్యమైన పరిణామం. తర్వాత సభ బయట కూడా, తెలంగాణ కాంగ్రెస్‌ ఎంపిలు రాయలసీమ ఎంపి జగన్మోహనరెడ్డి తీరును బహిరంగంగా నిరసించి క్రమశిక్షణా సంఘం అధ్యక్షుడైన ఆంటోనీకి ఫిర్యాదు చేయ టం, ఆ పని చేసిన వారిలో వైఎస్‌కు విధేయులుగా పేరు బడ్డవారు సైతం ఉండటం మాత్రం తప్పకుండా విశేషమే. దీనినిబట్టి తక్కిన పార్టీలతో పాటు కాంగ్రెస్‌ సైతం ప్రాం తాలవారీగా ఎంత స్పష్టంగా చీలిపోయిందో గమనించ వచ్చు. ఈ విధమైన లోక్‌సభ ఉదంతం కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠా నాన్ని తీవ్రమైన కలవరపాటుకు గురి చేసిందని,కనుక కోర్‌ కమిటీ, సోనియాగాంధీ కూడా బుధవారం సాయంత్రానికి తగు నిర్ణయాలు తీసుకోనున్నట్లు బాగా ప్రచారం జరి గింది.

ఈ రెండు సమావేశాలలో ఏదీ జరగలేదు సరికదా అందుకుబదులు రాజకీయ వ్యవహారాల కమిటీ సమావేశ మైంది. ఇందుకు అర్థం లేకపోలేదు.రాష్ట్ర విభజనపై కేంద్ర పార్టీ నాయకత్వం రెండు పక్షాల అభిప్రాయాలను అనేకమార్లు విన్నది. కొత్తగా వినేందుకు మిగిలిందేమీలేదు. తెలంగాణపై ప్రక్రియ ప్రారంభిస్తామని హోంమంత్రి చేసిన ప్రకటన నుంచి ప్రభుత్వం వెనుకకు తగ్గలేదు. అటువంటి స్థితిలో జరగవలసింది విషయాన్ని ముందుకు తీసుకు పోవటం సాధ్యమేనా కాదా యుపిఎలోని ఇతర భాగ స్వామ్య పక్షాలతో చర్చించాలి.అంతిమంగా బిల్లు ఆమో దానికి వారి మద్దతు అవసరం.  ఆ దృష్టితోనే యుపిఎ లోని మూడు పెద్ద పార్టీలైన డిఎంకె, ఎన్‌సిపి, తృణ మూల్‌ మంత్రులతో ప్రధాని సమావేశమయారని చెప్పాలి.

కాని వార్తలనుబట్టి చూడగా వారెవరూ సుముఖత చూప లేదు. తెలంగాణకు పూర్తి అనుకూలమని  భావించే శరద్‌ పవార్‌, సుముఖం కాకున్నా తటస్థమని మనం ఇంత కాలం విన్న డిఎంకె ప్రతినిధి మంగళవారంనాడు తీసు కున్న వైఖరి టిఆర్‌ఎస్‌కు అననుకూల పరిణామం అనాలి. దీనిపై వారి స్పందన ఏమిటో ఇంకా తెలియదు. దానిన ట్లుంచితే, రాజకీయ వ్యవహారాల కమిటీ సమావేశం దరి మిలా కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానానికి అనిశ్చితి ఇంకా పెరిగి ఉం డాలి. సమావేశం మరునాడు మనకు తెలుస్తున్న దానిని బట్టి, మొత్తంమీద ఆ కమిటీ చిదంబరం ప్రకటన ఉపసం హరణనైతే కోరలేదుగాని, రాజకీయ ఉద్రిక్తతల మధ్య నిర్ణయాలు, చర్యలు తగదని మాత్రం అభిప్రాయపడింది.

 ఆ రాత్రి వెలువడిన ప్రకటన ఇందుకు  అద్దం పట్టింది. అందులో రాష్ట్ర విభజన ప్రశ్నపై అనుకూలంగాగాని, ప్రతి కూలంగాగాని, నేరుగా గాని, పరోక్షంగాగాని ఎటువంటి ప్రస్తావనాలేదు. రాష్ట్రంలో ప్రజలంతా శాంతి సామర స్యాలు చూపాలని,  హింసకు పాల్పడవద్దని మాత్రం కోరింది. మంగళవారంనాడు ''అందరికీ ఆమోదయోగ్య మైన ప్రకటన చేస్తామన్న నాయకత్వం ఆ విధంగా ఎవ రికీ ఏమీ అర్థంకాని 'అప్రకటన (నాన్‌ స్టేట్‌మెంట్‌) తో సరిపుచ్చుకోవలసి వచ్చింది. అసెంబ్లీ ఎట్లాగూ లేనందున ఇక పార్లమెంటు ప్రస్తుత సమావేశాలు క్రిస్మస్‌ సెలవుల కోసం మరికొద్ది రోజులలో ముగిసేలోగా ఢిల్లీలోనూ ఏమీ జరిగే అవకాశం లేదు. ఆ విధంగా దృశ్యం పూర్తిగా రాష్ట్రా నికి బదిలీ అవుతుంది.ఇక్కడ అన్ని పార్టీలూ ప్రాంతాల వారీగా మరింత చీలిపోతున్నట్లు బుధవారంనాడు చిరం జీవి పార్టీ పరిణామాలు చెప్తున్నాయి. మొత్తం మీద రాష్ట్ర విభజన సాంకేతికంగానైతే జరగలేదుగాని, మనుషులు వారి మనసులు, పార్టీల చీలికలు జరిగిపోతున్నట్లు చెప్పే పరిణామాలు రోజు రోజుకు ఎక్కువవుతున్నాయి. ఇటు వంటి పరిస్థితుల మధ్య సమైక్యత అన్న మాటకు అర్థమే మిటో బోధపడటం లేదు.

***************************************

VAARTHA

EDITORIAL

మూడు రాష్ట్రాల ఆవశ్యకతకొట్టు శేఖర్‌

తెలంగాణ ఏర్పాటుకు వ్యతిరేకంగా రాయలసీమ, కోస్తా జిల్లాలలో  పెల్లుబుకుతున్న నిరసన ప్రజా స్వామ్య వాదులను మేధావులను నివ్వెరపరుస్తు న్నది. ఈ అంశంపై దాదాపు వంద మంది శాసన సభ్యులు తమ రాజీనామాలను స్పీకర్‌కు సమర్పించడం స్వతంత్ర భారత చరిత్రలో ఇదే ప్రథమం. విభజనకు వ్యతిరే కంగా సమరోత్సాహంతో ముందుకు సాగుతున్న ప్రజాప్రతి నిధులు కొన్ని మౌలికమైన ప్రశ్నలకు సమాధానం చెప్పవలసి ఉంది. అదేవిధంగా సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమం యొక్క తీరు తెన్ను లను విశ్లేషించవలసి ఉంది.

 తెలంగాణ సమస్య ఏభై మూడేళ్ళుగా నలుగుతుంది. హైద్రా బాద్‌ రాష్ట్ర ప్రజల మనోభావాలను పరిగణనలోనికి తీసుకో కుండా దానిని ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో విలీనం చేసి ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ఏర్పాటు చేసారు. చట్టబద్ధతలేని పెద్దమనుషుల ఒప్పందంపై ఏడుగురు పెద్దలు సంతకాలు చేసి కొత్త రాష్ట్రాన్ని సృష్టిం చారు. నాడు ఫజిల్‌ ఆలీ కమిషన్‌ లేవనెత్తిన అభ్యంతరాలను తోసిరాజని ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ఏర్పాటులో కోస్తా రాయలసీమ నాయకులు చూపిన అత్యుత్సాహంలో తెలుగువారంతా ఒక్క టవ్వాలన్న ధ్యేయం కన్న విశాలమైన హైద్రాబాద్‌ నగరాన్ని కైవసం చేసుకుని రాజధానిగా కొనసాగించాలన్న తపనే కని పించింది. నాటి చరిత్రను నేడు ఉద్యమిస్తున్న నాయకులకు, విద్యార్థులకు విడమరచి బోధపరచవలసిన అవసరం ఉంది. ప్రాంతీయ అసమానతలు,ఉపప్రాంతీయ ఆకాంక్షలు తద్వారా ఉద్భవించే ఉద్యమాలు భారత సామాజిక రాజకీయ పటంలో కోకొల్లలుగా కనిపిస్తాయి. వాటిలో కొన్ని విజయవంతమ య్యాయి. కొన్ని విఫలమయ్యాయి. మరికొన్ని దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్నాయి. వాటిలో తెలంగాణదే అగ్రతాంబూలం.

 ప్రాంతీయ అస్థిత్వాలను, ఆధిపత్య ప్రాంతాలవారు ఏనాడూ గుర్తించరన్నది నిరూపితమైన చారిత్రక వాస్తవం. తెలంగాణ ఉపప్రాంతీయ అస్థిరత్వం ఆ ప్రాంతంలో స్థిరపడిన ఆధి పత్య ప్రాంతాలకు చెందిన కొన్ని వర్గాల చేతనే కాక సామా న్యుల చేత కూడ అవహేళన కాబడింది.వెనుకబడిన ప్రాంతా లకు బ్రతుకు తెరువుకై వలస వెళ్ళిన వర్గాలు, ముఖ్యంగా సాంస్కృతిక పరిణితి ఉన్న సమూహాలు లేదా కులాలు తాము వలస వెళ్ళిన ప్రాంతాలలో తమకన్న ఉన్నతమైన సాంస్కృతిక రూపాలనుగాని, రమణీయమైన ప్రకృతి దృశ్యా లను గాని, చారిత్రక కట్టడాలనుగాని చూసే ఆత్మన్యూనతా భావంతో సతమతమవుతాయి. ఆ భావంలో నిబిడీకృతమైన, సహజ సిద్ధంగా ఉన్న అహంకారం ఆధిపత్య ధోరణిగా రూపు దిద్దుకుంటుంది. ఈ కాలక్రమేణా సామూ హిక భావన లో పాతుకుపోయి వలస ప్రాంతాల వారిని చులకనగా చూడడం, వారి ఔన్న త్యాన్ని కాదని, వారి ఆకాంక్షలను తుంచివేయటం జరుగు తుంది.

తెలంగాణలో జరిగిందదే. ఉత్తరాంధ్రలో జరుగుతు న్నదదే. హైద్రాబాద్‌, విశాఖపట్నాలు తాము అడుగుపెట్టక పూర్వం అసలు ఊళ్ళే కావన్నట్లు వలస ఆసాములు ఉటం కించడం వింతగా ఉంటుంది. 1956కు పూర్వమే అన్ని వస తులతో విరాజిల్లే అంతర్జాతీయ స్థాయి నగరం హైద్రాబాద్‌. ప్రకృతి అందాలకు, పారిశ్రామిక ప్రగతికి ప్రశాంతతకు, విద్యార్జనకు నెలవు విశాఖపట్నం, వలసలెక్కువైన తరువాతే విశాఖలో రిటైల్‌, భూస్వామ్య సంస్కృతులు, కులతత్వం పెరిగాయి. ఈ చర్చను ఇక్కడితో ముగిద్దాం. పోటీ ప్రపం చంలో మంచి భవిష్యత్తుకై శ్రమిస్తూ, తీరికవేళలో వినోద పరిశ్రమ అందించే అంతులేని ఆనందాన్ని ఆస్వాదించే విద్యార్థి యువతకు పై విశ్లేషణ రుచించకపోవచ్చును.

 ఇక మన నాయకుల సంగతి చర్చిద్దాం. 2001లో తెరాస ఆవిర్భావం నుండి 2009 ఎన్నికల వరకు కాంగ్రెస్‌ ఏనాడూ తెలంగాణకు వ్యతిరేకమని ప్రకటించలేదు. 2005లో తన ఓటు తెలంగాణకే అని బిజెపి స్పష్టం చేసింది. 2009లో తెలుగుదేశం, సిపిఐ, ప్రజారాజ్యం తెలంగానం ఆలాపిం చారు. అప్పుడు ఈ పార్టీల శాసనసభ్యులు కించిత్‌ అభ్యంత రం కూడ తెలుపలేదు. ఇక్కడ నాలుగు విషయాలు అర్థమవు తున్నాయి. ఒకటి వీరికి రాష్ట్ర విభజన పట్ల పెద్దగా ఆసక్తి గాని అవగాహనగాని లేకపోయి ఉండవచ్చు. రెండు విభజన వలన మనకు పోయేదేమిటని భావించి ఉండవచ్చును. మూడు విభజన జరగదని అనుకొని ఉండవచ్చును. నాలుగు విభజన జరిగినప్పుడు అడ్డుకుందామని నిర్ణయించుకొని ఉండవచ్చును.

 సోనియాగాంధీ మాతో సంప్రదించలేదని ఈ నాయకులు వాపోవడం చోద్యంగా ఉంది. ఇందిరాగాంధీ హయాంనుండి కాంగ్రెస్‌ అధిష్టానం ముఖ్యమంత్రులనే సంప్రదించటం ఆగి పోయింది. ఇక మంత్రులు శాసనసభ్యులు సంగతి వేరే చెప్ప నక్కర్లేదు. ఎదురు తిరిగిన బహుగుణ, దేవరాజ్‌ అర్స్‌, శరద్‌ పవార్‌, చెన్నారెడ్డి లాంటి దిగ్గజాలు పార్టీని వీడి వెళ్ళడమో లేదా దేహీ అంటూ స్వంత గూటికి రావడమో జరిగింది.తెలంగాణ లాంటి సంక్లిష్ట సమస్యను పరిష్కరించే దిశగా గత ఐదేళ్ళుగా ఏకాభిప్రాయ సేకరణ జరుగుతూనే ఉంది. సోనియా నిర్ణయమే మాకు శిరోధార్యం అని లేక్కలేనన్నిసార్లు ప్రకటించారు. హఠాత్తుగా వీరిలో ఆవేశం పెల్లుబికి రాజీనా మాల వరకు వెళ్ళడం, అర్థంకాని పరిణామం.సోనియా గాంధీయేగాదు, ఎన్‌టిరామారావు, చంద్రబాబు నాయుడు, రాజశేఖరరెడ్డి మంత్రివర్గ సహచరులను సంప్రదించకుండ తీసుకున్న నిర్ణయాలే ఎక్కువ.

మన రాష్ట్రానికి రావలసిన సదుపాయాలుగాని, రాయితీలుగాని పరాయివారు తన్నుకు పోతుంటే స్పందించని మన ఎంపిలు, నామ మాత్రపు మంత్రిత్వశాఖలు కేటాయించినా కిమ్మనని ఎంపిలు నేడు తెలంగాణపై తిరబడడం అనూహ్యంగా అగుపిస్తుంది.రాష్ట్రవిభజన, రాజకీయాలు, ఫ్యూడల్‌ వ్యాపార వర్గాల పెత్త నం, సామాజిక న్యాయం లాంటి అంశాలతో ముడిపడి ఉంది. ప్రత్యేక తెలంగాణ అంటే రాష్ట్రాన్ని పరిపాలిస్తున్న రెండు బలవమైన వర్గాల ప్రాబల్యానికి కొంత వరకు గండి పడుతుందన్న నిజం కాదనలేనిది. ఈ రెండు వర్గాలు ఎట్టి పరిస్థితులలో తెలంగాణను ఆమోదించరన్నదీ అంతే నిజం. 1972లో ఉవ్వెత్తున ఎగిసిన జై ఆంధ్ర ఉద్యమం, ముల్కి నిబంధనల కంటే పి.వి.నరసింహారావు ప్రవేశపెట్టిన భూసంస్కరణలకు  వ్యతిరేకంగా అన్న విషయం బహిరంగ రహస్యమే. అదే పరిస్థితి దేశంలోనే అనుభవజ్ఞులైన రాజ కీయవేత్తలలో ఒకరైన రోశయ్యకు ఎదురవ్వడం దురదృష్ట కరం. ఎంత ఆలోచించినా, ఎలాంటి విమర్శాత్మక కోణం నుండి చూసినా రోశయ్యకున్న అనర్హత ఏమిటో అర్థంకాదు.  నాడు జై ఆంధ్రా ఉద్యమానికి నాగార్జునసాగర్‌ పుణ్యమా అని సంక్రమించిన కరెన్సీ చోదకశక్తి కాగా, నేటి సమైక్యాంధ్రకు వెన్నుదన్నుగా మైనింగ్‌, సారా, భూఆక్రమణలు, సెటిల్‌మెం ట్‌ల ద్వారా వచ్చి పడిన కాసులు ఉన్నాయన్న వాదన లేక పోలేదు.

 ఇంత వరకూ దేశంలో ఎక్కడ ఉప ప్రాంతీయ ఉద్యమాలు జరిగినా ప్రభుత్వాలు దమనకాండ జరిపాయే తప్ప ఇతర ప్రాంతాల వారు వారి సోదరుల ప్రయోజనాలకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమించలేదు. ఆంధ్రులు 1953 మద్రాసు నుండి విడిపో తామన్నప్పుడు ఒకే ఒక్క సందర్భంలో రాజాజీ విరిసిన వ్యంగోక్తి మినహా తమిళ సోదరులేనాడూ మన ప్రజాస్వామ్య కోరికను వ్యతిరేకించలేదు. మన నాయకులు కీచులాటలు మాని మరి కొంచెం శ్రమించి ఉంటే మద్రాసు కూడ దక్కేది. 1936లో కాస్త జాగ్రత్త వహించి ఉంటే దక్షిణ ఒరిస్సాలో సహజ వనరులకు ప్రసిద్ధిగాంచిన కొరాఫుట్‌ జిల్లా మనకు దక్కేది. (అది ఒరిస్సాలోనే ఉన్నందున అక్కడి వారు ప్రశాం తంగా ఉన్నారన్న వాస్తవం వేరే చెప్పనక్కర్లేదు). చెన్నైలో ఆరు దశాబ్దాలు బ్రతికిన మన సినిమా రంగం (ఈ అరవ య్యేళ్ళూ గోంగూర, ఉలవచారులను  స్తుతిస్తూ, తెలంగాణ, ఉత్తరాంధ్రలను కించపరిచే సినిమాలే ఎక్కువ వచ్చాయి).
మా రాజధానికి మేం తరలిపోతున్నాం అని చెన్నైను వద లిననాడు, ఆ రాష్ట్రానికి కోట్లు నష్టం వాటిల్లినా వారు అభ్యం తరం తెలుపలేదు.ఛత్తీస్‌ఘడ్‌, ఉత్తరాఖండ్‌లు ఉద్యమించి నప్పుడు, మధ్యప్రదేశ్‌, ఉత్తరప్రదేశ్‌ ప్రజలు సహకరించారు గాని పోటీ ఉద్యమాలు చేయలేదు.అత్యంత హింసాత్మక మైన రాష్ట్రంగా పేరున్న బీహార్‌లో జార్కండ్‌ ఏర్పాటును ఎవరూ వ్యతిరేకించలేదు. అస్సాంలో బెంగాలీలపై దాడులు జరుగుతున్నప్పుడు, పశ్చిమ బెంగాల్‌లో పోటీగా దాడులు గాని ఉద్యమాలుగాని చేపట్టలేదు. కడుపు నిండనివాడు ఉద్యమిస్తాడు.కాని నీకు ఆకలిలేదు, ఒకవేళ ఉన్నా నేను పారవేసినదే తినాలి, నీ సుఖః సంతోషాలు, వనరులు నా గుప్పిట్లోనే ఉండాలి అన్న ధోరణినే ్గా అభి వర్ణిస్తారు. నేడు తెలంగాణ, రేపు ఉత్తరాంధ్ర. చరిత్ర పునరా వృతమవ్వటానికి ఈ కాలంలో దశాబ్దం చాలు. శ్రీకాకుళం, విజయనగరం జిల్లాల ప్రజలు తమ భూములను తెలిసో తెలి యకో ఏ ప్రాంతాల వారికైతే విక్రయించారో, అవే ప్రాంతా లలో, అవే ఊళ్ళలో, ఆ ఆసాముల వీధులలో, ఇళ్ళలో పని మనుషులుగా, రిక్షా కార్మికులుగా బ్రతుకులు ఈడుస్తున్నారు. వారి అమాయకత్వం మరో పేరు 'సోమరితనం భూములు కొనుకున్నవారి 'చాతుర్యం పేర్లు 'ప్రతిభ 'శ్రమ.

 తెలంగాణలో మనవారికి భద్రత లేదన్న గోబెల్స్‌ ప్రచారం మాయలో యావత్‌ కోస్తా ప్రజలను పడవేసే కుటిల ప్రయ త్నం జరుగుతుంది. నిజాం నిరంకుశ పాలనలోనే తెలం గాణలో వ్యవసాయం చేసుకొని కొన్ని వేల కుటుంబాలు (కోస్తా నుండి వలస వెళ్ళిన) ఇంతింతై వటుడింతై అన్న చం దంగా  పెద్దవారయ్యారు. అన్ని రాష్ట్రాలలో లక్షల మంది తెలుగువారు అన్ని రంగాలలో రాణిస్తున్నారు. కర్నాటకలో రాష్ట్ర రాజకీయాలనే శాసిస్తున్నారు. అమెరికా లాంటి అభ్యు దయ, నాగరిక, దేశంలో కుల సంఘాలు పెట్టి మరీ వర్థిల్లు తున్నారు.అలాంటిది తెలంగాణలో మన భద్రత ప్రశ్నార్థక మంటే ఎలా నమ్మాలి. ప్రపంచీకరణ పుణ్యమా అని, విపణి వ్యాపారం ఎక్కడైనా మనుగడ సాగించగలవు. ఎటొచ్చీ ప్రత్యేక తెలంగాణలో సెటిల్‌మెంట్‌లు అంతగా సాగవు. అది వేరే విషయం. ప్రస్తుత పరిస్థితుల దృష్ట్యా, చారిత్రక, భౌగో ళిక కారణాల నేపథ్యంలో రాష్ట్ర విభజన అనివార్యం. రాయ లసీమ వాసుల డిమాండ్‌ కనుగుణంగా మూడు రాష్ట్రాలైనా మంచిదే. ఇచ్ఛాపురం నుండి సూళ్ళూరుపేట వరకు గల తీర ప్రాంతానికి ఉజ్వల భవిష్యత్తు ఉంది. దీనిని దృష్టిలో ఉంచు కునే, హర్షకుమార్‌, హరిరామజోగయ్య, చలసాని శ్రీనివాస్‌, వసంతనాగేశ్వరరావులు 2007లో ప్రత్యేకాంధ్ర ఉద్యమం చేపడితే, వ్యతిరేకత కాదు కదా, ప్రజలు స్వాగతించారు.సామాజికాంధ్ర ఏర్పడడానికి అదే మంచి మార్గమని తలచారు.

 గత ఐదేళ్ళుగా ఉత్తరాంధ్ర హక్కులు, అస్థిత్వాన్ని పరిర క్షించేందుకు జరిగిన కొన్ని వందల సభలలో, చర్చా కార్యక్ర మాలలో రాష్ట్ర విభజన జరిగితే మన ప్రాంతానికీ లాభమని, తెలంగాణ వారివలె మనం కూడ ఆధిపత్య ప్రాంతాల, కులాల వలస వాదానికి వ్యతిరేకంగా  పోరాడాలని, మేధా వులు, సమస్యల పట్ల అవగాహన ఉన్న విద్యార్థులు తీర్మా నాలు చేసారు. ఒక్క రోజులో ఆ స్ఫూర్తి ఎలా మాయమ య్యిందో అర్థం కాకుండా ఉంది.  ఇక ప్రత్యేక రాష్ట్రానికి వస్తే, కోస్తా ప్రజలు విజ్ఞులు, ప్రగతి కాముకులు, సహజ వనరులతో, పరిశ్రమలతో రేవులతో, నిండిన కోస్తా రాష్ట్రం దేశానికీ తలమానికంగా ఉంటుందనడంలో  సందేహం లేదు. సంపద సృష్టిలో, ఆరితేరిన కోస్తా వారికి రాజధాని నిర్మించ డం కష్టం కాదు. కాని అది నిర్మిత మయ్యేవరకు, హైద్రా బాద్‌ రాజధానిగా కొనసాగాలి. మూడు రాష్ట్రాలు, మూడు సంస్కృతులు, మూడు రాజధానులతో హిందీవారికి పోటీగా తెలుగువారు తమ గొప్పతనాన్ని చాటాలి.

***************************************

VAARTHA

EDITORIAL

వేర్పాటువాదం సుస్థిరతకు గొడ్డలిపెట్టు

జె.శివరామ్‌
మళ్ళీ ప్రత్యేక తెలంగాణా వాదం తెరపైకి లేచింది. సమ్మెలతో, బందులతో ప్రజాజీవనం అస్తవ్యస్తమవుతోంది. బడుగు జీవుల బతు కులు దుర్బరమవుతోంది. అగ్నికి ఆజ్యం పోసి నట్లు తెలంగాణా ప్రాంతం ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా కోరుతున్న రాజకీయ నాయకుల తంత్రాలకు విద్యార్థులు తోడై రాష్ట్ర రాజధానిలో అలజడి సృష్టిస్తున్నారు. రాజకీయ నాయకుల చేతుల్లో పావులుగా మారి వారి చక్కని భవిష్యత్తుకు బీడులాగా ఆటంకం కలిగించుకుంటున్నారు. అసలు ఈ వేర్పాటు వాదానికి కారణాలు ఏమిటి ఎందువల్ల ప్రత్యేక రాష్ట్రం కోరుతున్నారు? ఆర్థికాభివృద్ధి లేకనా అన్నది విశ్లేషించవలసిన ఆవశ్యకత ఎంతైనా ఉంది.

అసలు ఒకప్పుడు ఆంధ్ర, తెలంగాణా ప్రాంతాలు నిజాము పరిపాలనలోనే ఉండేవి. సర్కారు ప్రాంతంనుండి వచ్చే నిధులతో నిజాం రాజ్యం సుసంపన్నమైంది. ఈ నిధులతోనే నిజాం హైదరాబా ద్‌లో ఎన్నో నిర్మాణాలు చేపట్టారు. 1800 సంవత్సరంలో అప్పు గురించి ఈస్ట్‌ ఇండియా కంపెనీకి నిజాంచే రాయలసీమ దత్తమండలాలు అప్పగించడం జరిగింది. పిమ్మట 1823 వ సంవత్సరంలో నైజాం నవాబుకు బ్రిటిష్‌ వారు 116.5 లక్షల రూపాయలు ఇచ్చి ఉత్తర కోస్తా జిల్లాల సమస్త హక్కులు కొనివే సారు. ఇట్లా విడిపోయిన తెలుగుజాతి 1 నవంబర్‌ 1956న రాష్ట్రాల పునర్విభజన చట్టం క్రింద ఏకమై ఆంధ్రప్రదేశ్‌గా ఏర్ప డటం గర్వకారణం కాక మరేమి?
భౌగోళికంగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను మూడు ప్రాంతాలుగా విభజిం చవచ్చు.అవి కోస్తా ఆంధ్ర,రాయలసీమ,తెలంగాణా ప్రాంతాలు. వెనుకబాటుతనం అన్నది ప్రతిప్రాంతానికి వర్తిస్తుంది. ఎందు వలనంటే కొన్ని ప్రాంతాలు వ్యవసాయరంగంలో అభివృద్ధి చెం దినా మరికొన్ని రంగాలలో వెనుకబడి ఉన్నాయి. కొన్ని పారి శ్రామికంగా ముందున్నామిగతా రంగాల్లో వెనుకబడి ఉన్నాయి. దుర్భిక్ష ప్రాంతమైన రాయలసీమ దాదాపు అన్ని రంగాల్లోనూ వెనుకబడి ఉంది. ఈ దిశలో నిష్పక్షపాతంగా ఏ ప్రాంతం వెనుకబాటుతనానికి గురైంది. అధికార గణాంకాల ప్రకారం బేరీజు వేసి విశ్లేషించ వలసిన ఆవశ్యకత ఎంతైనా ఉంది.

తలసరి ఆదాయం

ఏప్రాంతమైనా ఏమేర అభివృద్ధి చెందింది తెలుసుకోవాలంటే ప్రజల జీవనస్ధాయిని బటవ్టి బేరీజు వెయ్యవచ్చు. తలసరి ఆదాయ గణాంకాలు ఇందుకు దోహద పడతాయి. రాష్ట్ర ఆర్థిక సర్వే ప్రకారం రాయలసీమలో రూ10735 ఉండగా తెలంగాణాలో రూ.11558, కోస్తా ఆంధ్రలో రూ.13196 గా ఉంది.

నీటి పారుదల రంగం

నికరంగా నీటిపారుదల క్రింద ఉన్న భూమి విస్తీర్ణం తాజా గణాంకాల ప్రకారం సగటున కోస్తా ఆంధ్రలో 2.56 లక్షల హెక్టార్లు ఉండగా తెలంగాణాలో 1.89 లక్షల హెక్టార్లు, రాయలసీమలో 1.58 లక్షల హెక్టార్లుగా ఉంది. పండించిన భూభాగం సగటున రాయలసీమలో 7.71 లక్షల హెక్టార్లు ఉండగా తెలంగాణాలో 6 లక్షల హెక్టార్లు, కోస్తా ఆంద్రలో 5.94 లక్షల హెక్టార్లు ఉంది. జలయజ్ఞం కార్యక్రమం క్రింద 2004-05 నుండి 2008-09 వరకు చేసిన సంచయన వ్యయం తెలంగాణా ప్రాంతంలో రూ.18072 కోట్లు, రాయల సీమ ప్రాంతంలో రూ.10888 కోట్లు, ఆంధ్ర ప్రాంతంలో రూ.7878 కోట్లు వ్యయం చేసారు.

పారిశ్రామిక రంగం

పారిశ్రామిక రంగంలో ఏ ప్రాంతం వెనుకగా ఉన్నది తెలుసు కోవాలంటే ఆయా ప్రాంతాల్లో ఉన్న ఫ్యాక్టరీలు ఉన్నాయి, వాటిలో ఎంతమంది ఉద్యోగులు ఉన్నారు, నెట్‌ వ్యాల్యూ యాడెడ్‌ ఏమేర ఉన్నది విశ్లేషించవలసిన ఆవశ్యకత ఎంతైనా ఉంది. రాష్ట్ర అర్థ గణాంక శాఖ విడుదల చేసిన గణాంక సంగ్రహం 2008 ప్రకారం రాష్ట్రం మొత్తం మీద 18568 ఫ్యాక్టరీలు ఉండని ప్రాంతాల వారిని చూస్తే కోస్తా ఆంధ్రలో 7154 ఫ్యాక్టరీలు, తెలంగాణలో 5.82 లక్షల్లో ఉండగా కోస్తా ఆంధ్రలో 2.92 లక్షలు, రాయలసీమలో 58 వేల ఉద్యోగులు ఉన్నారు. గమనించదగ్గది ఉంటే తెలంగాణాలో సగటున ఒక ఫ్యాక్టరీలో 95మంది ఉద్యోగులు ఉండగా కోస్తా ఆంధ్రలో 41మంది, రాయలసీమలో 26 మంది ఉద్యోగులు సగటున ఉన్నారు. రాష్ట్రం మొత్తం మీద నమోదయిన నెట్‌ వ్యాల్యూ యాడెడ్‌లో కోస్తా ఆంధ్ర వాటా 48.8 శాతం కాగా తెలంగాణా వాటా 47.8 గానూ, రాయలసీమ వాటా 3.4 శాతం మాత్రమే ఉంది.

 తలసరి విద్యుత్‌ వినియోగం రాష్ట్ర మొత్తం మీద 703 కెడబ్ల్యుహెచ్‌గా ఉండగా కోస్తా, రాయలసీమలో అన్ని జిల్లాలు, తెలంగాణాలో మహబూబ్‌నగర్‌, ఆదిలాబాద్‌, కరీంనగర్‌, వరంగల్‌, ఖమ్మం రాష్ట్రం మొత్తం మీద నమో దయిన తలసరి విద్యుత్‌ వినియోగం కూడా తక్కువగా ఉన్నాయి.

విద్యారంగం
విద్యారంగం అభివృద్ధికి చిహ్నం. ఈ విద్యా రంగంలో 1-టెన్త్‌ క్లాసుల మధ్య బండికి వెళ్ళట్మంఆనేసిన వారి రేటు(డ్రాప్‌ అవుట రేట్‌) రాష్ట్రం మొత్తం మీద 60.73 గా ఉండగా ప్రాంతాల వారిగా చూస్తే కోస్తా ఆంధ్రలో గుంటూరు, ప్రకాశం, జిల్లాలు, రాయలసీమలో కర్నూలు జిల్లా, తెలంగాణాలో మహ బూబ్‌నగర్‌, మెదక్‌, నిజామాబాద్‌, ఆదిలాబాద్‌, వరంగల్‌, ఖమ్మం, నల్గొండ జిల్లాల్లో డ్రాప్‌ అవుట్‌ రేటు రాష్ట్ర స్థాయి కన్నా అధికంగా ఉంది.

 పౖౖె విశ్లేషణ బట్టీ గమనించదగ్గదేమంటే రాష్ట్రంలోని అన్నీ ప్రాంతాలలో ఏదో రంగంలో అసమానతలు ఉన్నట్లు కాన వస్తోంది. ఉమ్మడి కుటుంబంలో ఉంటేనే అనేక లాభాలు ఉంటాయి కాని మనస్పర్థలు ఉండకూడదు. ఇప్పటికే మన రాష్ట్రం పొరుగు రాష్ట్రాలతో జల జగడాలతో సతమతమవు తోంది. ప్రత్యేక తెలంగాణా, ప్రత్యేక రాయలసీమ, కోస్తా రాష్ట్రాలుగా ఇప్పుడు సమైక్య ఆంధ్రప్రదేశ్‌ చీలిపోతే అప్పుడు జల వివాదాలు పెరిగిపోతాయి.

 రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాద్‌లో అన్ని ప్రాంతాల తెలుగు ప్రజలు భారీగా పెట్టుబడులు పెట్టి హైదరాబాద్‌ అభివృద్ధికి కారణభూతులైనారంటంలో ఏమాత్రం సందేహం లేదు. మరీ ఇంతగా అభివృద్ధి చెందిన హైదరాబాద్‌ను కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంగా ప్రకటించవలసి వస్తుంది. ప్రస్తుతం కర్ణాటకలో ఉన్న బీదర్‌, గుల్‌బర్గా, రాయచూర్‌, మహారాష్ట్రలోని నాందేడ్‌, ఖర్‌, ఔరంగాబాద్‌, ఉప్మానాబాద్‌, పర్భని ప్రాంతాలు ఒక ప్పుడు హైదరాబాద్‌ సంస్థానంలోనివే. మరి అక్కడ ప్రభు ఆశయమేమిటో ఎవరైనా తెలుసుకొన్నారా? ప్రత్యేక ఉద్య మాలు ఆప్రాంత అభివృద్ధికి దోహదపడి ఉద్యమాలుగా ఉండాలే తప్ప అదే రాష్ట్రంలోని ఇతర ప్రాంతాల మీద ద్వేషం రెచ్చకొట్టేదిగా ఉండకూడదు.

 అసలు వెనుకబాటుతనానికి పాలకులు కారణమేమో కాని సామాన్య కోస్తా, రాయలసీమ ప్రజలు కాదు. దేశంలో ఎవ రౖనా, ఎక్కడైనా స్థిరపడే హక్కు రాజ్యాంగం ఇచ్చినపుడు కోస్తా, రాయలసీమ ప్రజలు తెలంగాణా ప్రాంతానికి రాకూడదనడం పొరపాటే అవుతుంది. తెలుగు మాట్లాడేవారే కాక ఈ ప్రాం తంలో, తమిళులు, కన్నడిగులు, మరాఠీలు, మరి ఎంతోమంది ఇతర రాష్ట్రాల వారు జీవిస్తున్నారు. మరి వారిని కూడ వెనక్కు పంపేస్తారు. భావ సారూప్యం ఉండాలి గాని సంకుచిత భావం ఉండరాదు. వసుధైక కుటుంబం అనే రీతిలో జీవనం సాగిం చాలి తప్ప వైషమ్యాలకు తావివ్వరాదు. 1956-57 నుండి 1967-68 వరకు రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో ఆంధ్ర, తెలంగాణా ప్రాంతాలకు విడి విడిగా బడ్జెట్‌ కేటాయింపులు చూపంచడం జరిగింది. ఇప్పుడు ప్రాంతాల మధ్య వైషమ్యాలు, అపోహలు తొలగాలంటే రాష్ట్రంలోని మూడు ప్రాంతాల వారిగా బడ్జెట్‌ కేటాయింపులు చూపించి ఆయా ప్రాంతాల అభివృద్ధికి ప్రాంతీయ ప్రణాళికా సంఘాలను నిపుణులతో చట్టబద్ధంగా ఏర్పాటు చేసి అవినీతికి తావివ్వకుండా కృషి జరపవలసిన తరుణం ఆసన్నమైంది. వేర్పాటువాదం తెలుగుజాతి సమైక్య తకు గొడ్డలి పెట్టు.

***************************************

******************************************************************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

ఆపరేషన్‌ శాంభవి

 

బాబాలు, స్వాములు, మాతాజీలకు ప్రజల అమాయకత్వం, అజ్ఞానం, అవివేకమే పెట్టుబడి అనడానికి శాంభవి ఉదంతం తాజా ఉదాహరణ. ఇప్పటివరకు ఇలా తెరకెక్కినవారు పెద్దలు కాగా, శాంభవి చిలకపలుకులు పలికే చిన్నారి కావడమే ఆశ్చర్యం. వచ్చీరాని మాటలతో పునర్జన్మల గురించి, కాలచక్రం గురించి ఏకరువు పెడుతున్న ఆ పాపకు జనం చేతులెత్తి మొక్కుతున్నారు. ఆధునిక శతాబ్దమని, ఇంటర్నెట్ల యుగమని మురిసిపోతూ డప్పు కొట్టుకుంటున్న ఈ కాలంలో కూడా భక్తిరసం అడ్డూఅదుపూ లేకుండా ప్రవహిస్తోంది. జనం ఇదే అమాయకత్వంలో పడి కొట్టుకుపోతే ఆచార్య శాంభవి కథ అనంతంగా సాగిపోయేదేమో! హేతువాదులు చూపిన చొరవ కారణంగా మెల్లగా వాస్తవాలు వెలుగుచూస్తున్నారు!! నిన్నటిదాకా శాంభవికి తను కేవలం కేర్‌టేకర్‌ని మాత్రమే అని చెప్పుకొచ్చిన ఉషారాణి ప్లేట్‌ ఫిరాయించింది. శాంభవి తన సొంత బిడ్డేనని ఒప్పుకొంది. దీన్నిబట్టి చూసినా ఎన్నో ప్రశ్నలకు జవాబులు తెలియాల్సి వుంది. ఎవరీ శాంభవి, ఉషారాణి? కర్నూలు జిల్లాలోని సూర్యనందిలోనే ఎందుకు తిష్టవేశారు? ప్రపంచంలో ఇంతమంది వుండగా దలైలామా మాత్రమే గత జన్మలో తన మిత్రుడని ఎందుకు చెప్పింది? వీరి వెనుక వున్న అదృశ్య వ్యక్తులెవరు? ఎవరి ప్రయోజనాలేంటి? వంటి అనేక అనుమానాలు కలుగుతాయి.

అజ్ఞానం, దుర్భర దారిద్య్రం, ఈతిబాధలతో అల్లాడుతున్న సామాన్య ప్రజానీకం సులభంగా బాబాలను, స్వామీజీలను నమ్మేస్తారు. వీరి బలహీనతలను ఆసరాగా చేసుకొని స్వార్థపర శక్తులు కొందరిని దేవుళ్లుగా కూచోబెట్టి సొమ్ము చేసుకోవడం కూడా చూస్తుంటాం.

ఉద్దేశపూర్వకంగానే సంఘవ్యతిరేక శక్తులు ఇలాంటివారిలో కొందరిని ప్రోత్సహించి తమ అక్రమాలకు ఆలంబనగా చేసుకోవడం కద్దు. అనధికార స్వయంప్రతిపత్తితో వెలిగిపోయే ఇలాంటి ఆశ్రమాలు పోలీసులుగాని, పౌర బృందాలుగాని పర్యవేక్షించడానికి వీలుండదు. అక్కడ వారిదే రాజ్యం. రాజకీయ నాయకులు సైతం వారి దర్శనార్థం క్యూ కడుతుంటే ఇంక సామాన్యులెంత! తమ మోసాలు, దగాలు బయటపడి దొరికిపోయిన ఎందరు బాబాలు, స్వామీజీలు, మాతాజీలను చూడలేదు! హత్యలు, భూకబ్జాలు వంటి కేసుల్లో ఇరుక్కొని ఎందరు శ్రీకృష్ణజన్మస్థానానికి చేరుకోలేదు!! తాజాగా శాంభవి ముద్దు ముద్దు మాటలను నిశితంగా పరిశీలిస్తే వాటి వెనుక వున్నవారు సామాన్యులు కారన్న విషయం తెలుస్తుంది. ఒక పథకం ప్రకారం, చక్కటి శిక్షణనిచ్చి పాపను తెరపైకి తీసుకొచ్చారు. ఈ ఎపిసోడ్‌లో దలైలామా దర్శనం, గతజన్మ స్మృతులు అదనపు ఆకర్షణలు.

గత జన్మలో తాను దలైలామా మిత్రురాలినని చిన్నారి శాంభవి ప్రకటించింది. దానికి తగ్గట్టే దలైలామా కూడా ఐదారు సంవత్సరాల క్రితం ఓ ఇంటర్వ్యూలో మాట్లాడుతూ తన వారసుడు ఈసారి ఓ ఆడపిల్ల కావచ్చన్నాడట. ఆయన మాటలకు, శాంభవి చెప్పినదానికి లింకు పెట్టి ఆ ఆడపిల్ల ఈ శాంభవేనని ప్రచారం చేసేశారు. ఇకపోతే భవిష్యత్తు గురించి శాంభవి అన్నట్టుగా చెప్తున్న వాటిలో రెండు విరుద్ధాంశాలున్నాయి. 2012లో యుగాంతమౌతుందన్నది ఒకటి. 2012లో పోతులూరి వీరబ్రహ్మంగారు మళ్లీ జన్మిస్తారనేది మరోటి. 2012లో యుగాంతమయ్యేట్లయితే అదే సంవత్సరంలో బ్రహ్మంగారు మళ్లీ జన్మించడమేంటి? ఎవరికి జన్మిస్తారు? జన్మించి ఏం చేస్తారు? అన్న అనుమానం కలగొచ్చు. అయితే ఇక్కడ శాంభవి ఒక చమక్కు విసిరింది. యుగాంతం అవుతుందిగానీ... భారతదేశం, టిబెట్‌ అలాగే వుంటాయట. అలాగే 2012లో బ్రహ్మంగారు వచ్చాక టిబెట్‌కి స్వాతంత్య్రం వస్తుందట. పాప నోటివెంట తరచూ చైనా గురించి, టిబెట్‌ స్వాతంత్య్రం గురించి రావడం అసంకల్పితం కాదు.

చైనాలో అంతర్భాగమైన టిబెట్‌ను ఒక స్వతంత్ర దేశంగా ప్రకటించుకున్న పెద్దమనిషి దలైలామా! అలాంటి వ్యక్తి తన విచ్ఛిన్న కార్యకలాపాలకు కేంద్రంగా మన దేశాన్ని ఉపయోగించుకోవాలని చూడడంలో ఆశ్చర్యమేముంది? 2006వ సంవత్సరంలో అమరావతిలో జరిగిన కాలచక్ర తంతు గురించి అప్పుడే మర్చిపోతామా! కాలచక్ర పూజల ముసుగులో పచ్చి కమ్యూనిస్టు వ్యతిరేక ప్రచారం చేశాడని విస్మరిస్తామా!! మూఢనమ్మకాల ముసుగులో రాజకీయాలు చేయడమంటే ఇదే. అందుకు పావుగా శాంభవిని ఎన్నుకున్నట్టు అగుపిస్తోంది. ఇందుకు వేదికగా కర్నూలుజిల్లాలోని సూర్యనందినే ఎంచుకోవడంలో కూడా స్వార్థం వుంది. అది వెనుకబడిన ప్రాంతం. ఎన్నో మూఢనమ్మకాలకు, పేదరికానికి పెట్టింది పేరు, ఆర్థిక వృద్ధి ఫలాలు చేరని చోటు. అందుకే శాంభవి ట్రూప్‌ వారణాసి నుంచి ఇక్కడికి వచ్చి చేరింది. రియల్‌ ఎస్టేట్‌ వ్యాపారులు, పెద్దలు, మీడియా తొలి దశలో శాంభవి ట్రూప్‌కి వంతపాడినా, సాయం చేసినా తర్వాత్తర్వాత వెనక్కితగ్గారు.

ఎక్కడ మూఢనమ్మకాలు, విశ్వాసాలు వుంటాయో అక్కడ ప్రత్యక్షమై ప్రజల్ని చైతన్యవంతులను చేసే జనవిజ్ఞానవేదిక ఈ విషయంలోనూ ప్రశంసనీయమైన కృషి నిర్వహించింది. శాంభవి ఉదంతాన్ని మొట్టమొదటిసారిగా బయటపెట్టి ...అదంతా మోసమని, ఆ పాప వుండాల్సింది బళ్లోకాని గుళ్లోకాదని చెప్పింది. మానవహక్కుల కమిషన్‌కు ఫిర్యాదు చేసింది. జిల్లా కలెక్టర్‌ మానవహక్కుల సంఘానికి సమర్పించిన నివేదిక ప్రకారం శాంభవి సామాన్య బాలికేనని, ఎటువంటి మానవాతీత శక్తులు లేవని తేలింది.

తాజాగా ఉషారాణి కూడా తానే పాప తల్లినని చెప్పేసింది. తీగ లాగితే డొంకంతా కదిలినట్టు ఒక్కొక్క వాస్తవం బయటికొస్తోంది. వాస్తవాలు బయటపడడానికి సహకరించిన అధికారులను, మీడియావారిని అభినందించాల్సిందే. అయితే ఇదంతా ఉషారాణితోనే ఆగిపోకూడదు. తెరవెనుక వున్న అసలు సిసలు దుష్టశక్తులెవరు? గూడుపుఠాణీ ఏంటనేది లోతుగా శోధించి సాధించాలి. చదువుకున్నవారు, అక్షరజ్ఞానం లేనివారు అన్న తేడా లేకుండా ప్రతి ఒక్కరూ ఈ ఉదంతం చూశాకైనా విజ్ఞతను ఉపయోగించడం నేర్చుకోవాలి. శాంభవిని బడికి పంపాలి.

***************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

క్యూబా మార్గం అనుసరణీయం

·         మాష్టారి కాలమ్‌

సెప్టెంబర్‌8 అంతర్జాతీయ సాక్షరతా దినోత్సవం. ప్రధానమంత్రి పటిష్టం చేయటం కోసం జాతీయ రాష్ట్ర స్థాయిలో దీనిని పునర్‌వ్యవస్థీకరించి ఈ కింది లక్ష్యాలను పేర్కొన్నారు.

1. ఫంక్షనల్‌ లిటరసీ (చేస్తున్న పనితో అనుసంధానం చేయటం)

2. కంటిన్యూయింగ్‌ ఎడ్యుకేషన్‌( చదువులో ఆగిపోయిన వారికి అవకాశాలు కల్పించటం)

3. మారిన పరిస్థితులకనుగుణంగా కొత్త నైపుణ్యాలను నేర్పడం

4. రాబోయే సమాజం జ్ఞాన సమాజం కాబట్టి వయోజనులకు కూడా కొత్త అవకాశాలు కల్పించేందుకు చదువు నేర్పటం

లిటరసీ మిషన్‌ అనేది రాజకీయ ప్రక్రియ. కొన్ని సోషలిస్టు దేశాల్లో వయోజన విద్యను సమాజ పరివర్తన కోసం ఉపయోగించడం జరిగింది. దీనికి రాజకీయ సంకల్పం చాలా ముఖ్యం. అది లేకుండా జరుగదు. ఒక తరంలో వచ్చి నటువంటి నైపుణ్యాన్ని రెండోతరానికి బదిలీ చేయటం. తను చేస్తున్న పనిలో నైపుణ్యాన్ని పెంచటం చేయాలి. ఈ రెండింటిపై క్యూబాలో ప్రయోగాలు జరిగాయి. క్యూబా చిన్న దేశం. అది ప్రపంచంలో విజ్ఞాన దేశంగా ఎలా మారింది. విజ్ఞాన శాస్త్రాల్లో ఎలా రాణించగలిగింది. అక్కడి ఉపాధ్యాయుల్లో ఎక్కువ నైపుణ్యం ఉండటం వల్ల జరిగిందా లేదా తల్లిదండ్రులు చదువుకోవటం వల్ల జరిగిందా? కుటుంబ ప్రభావం, సామాజిక పరిస్థితులు మారడం వల్ల జరిగిందా? దీన్ని పరిశీలిస్తే ఈ మూడింటిపైననే వారు కేంద్రీకరించారు. దీనిలో వయోజన విద్యపై కేంద్రీకరించటం వల్ల తల్లిదండ్రులు చదువుకుంటే పిల్లల చదువుపైన కూడా ఎక్కువ శ్రద్ధ వహిస్తారని వారి అభిప్రాయం.

బాగా చదువుకున్న తల్లిదండ్రులు మరింత మెరుగైన తరాన్ని సృష్టించగలుగుతారని క్యూబా ఆచరణాత్మకంగా చూపించగలిగింది. దాన్నే హ్యూమన్‌ క్యాపిటల్‌ ( మానవ సంపద) అంటున్నారు. వారి పిల్లల చదువుల ప్రగతి, చదువుకోని తల్లిదండ్రుల పిల్లల కంటే ఎంతో మెరుగుగా ఉంటుంది. ముఖ్యంగా తల్లి చదువుకున్నవారైతే పిల్లలలో చదువు ప్రగతి ఎక్కువగా ఉంటుంది. గర్భవతి తల్లులు చదువుకున్న వారైతే శిశువులు ఆరోగ్యకరంగా పుట్టటమే గాకుండా జనాభాను కూడా నియంత్రించడం సులువవుతుందని వారి అభిప్రాయం. అంతేగాకుండా పిల్లలకు భాషా, ఉచ్ఛరణ సామర్థ్యం కూడా బాగా పెరుగుతుంది. క్యూబాలో పిల్లల్లో భాషా ప్రావీణ్యం పెరగడానికి ఇదే కారణం. పిల్లవాణ్ని బడికి తయారుచేయటంలో తల్లి పాత్ర, హోంవర్క్‌లో తల్లిపాత్ర ఉండటం, పిల్లల అనుమానాలు తొలగించటం వల్ల పిల్లల్లో ప్రతిభను వెలికితీయటం సులభమవుతుంది. దీన్ని ఆచరణాత్మకంగా క్యూబా విద్యారంగం నిరూపించింది.

తల్లి బడి గురించి మాట్లాడటం, పిల్లవాళ్లతో కలిసి చదవటం, ఉపాధ్యాయులతో మాట్లాడటం, పిల్లలకు లైబ్రరీ పుస్తకాలతో పరిచయం చేయటం, పిల్లలపై మంచి ప్రభావాన్ని కలిగించింది. తల్లికి ఏ చైతన్యమైతే వచ్చిందో అది తరం మార్పుకు సంకేతమయ్యింది. తండ్రి చదువుకన్నా తల్లి చదువు విజ్ఞానం పిల్లలను ఎక్కువ ప్రభావితం చేస్తుందని క్యూబాలో జరిగిన పరిశోధనల్లో తేలింది. కాబట్టే చదువుకున్న తల్లి ప్రస్తుత విద్యకు కవచం అయ్యింది. అదే గాకుండా చుట్టుపక్కల ప్రజల ఆలోచనా విధానం పిల్లల ఆశయాలపై ఎక్కువ ప్రభావం చూపుతుంది.పిల్లలు ఏ వర్గంతో కలిసి తిరుగుతారో ఆ పిల్లల ఆశయాలపైన దాని ప్రభావం తప్పక ఉంటుంది. సమాజం చదువుకంటే ప్రస్తుత తరం కూడా బాగుపడుతుంది. ఒక మురికివాడలో ఉన్న పిల్లవాణ్ని అభివృద్ధి పరచేందుకు క్యూబాలో మురికివాడల్లో వయోజన విద్యపై మొదట ప్రత్యేక దృష్టిని పెట్టారు.

ఆ పిల్లలకు కొత్త పుస్తకాలతో పరిచయం చేస్తారు. మానవ సంపదతో పాటుగా సామాజిక సంపదను సృష్టించారు. ఇది కేవలం బడులు పెట్టటం వల్ల సాధించలేదు. ఆదర్శమైన స్కూళ్లను ఇవ్వటం ఒక భాగమైతే, తల్లిదండ్రులను విద్యావంతుల్ని చేయటం, సమాజాన్ని జ్ఞాన సమాజంగా మార్చటం మరో ముఖ్య భాగం ఈ రెండు సమాంతరంగా జరిగినప్పుడే విద్యా ప్రమాణాలు మెరుగుపడతాయని క్యూబా నిరూపించింది. వయోజన విద్యపై పెట్టే ఖర్చు ఒక సంక్షేమ కార్యక్రమంగా గాకుండా అది పెట్టుబడిగా భావించి ఖర్చు చేయాలి. ప్రస్తుత మున్న తరంలో ప్రగతి సాధించవచ్చు.వయోజన విద్యతో వారు ఇతర రంగాల్లో అభివృద్ధి సాధిస్తూ రాబోయే తరంలో విద్యను మరింత మెరుగుపరుచుకోవాలి. వయోజన విద్య మిషన్‌గా ఉండాలి. అది ఒక రాజకీయ లక్ష్యం కలిగినట్టిది. కాని దీన్ని వరల్డ్‌బ్యాంకు బహుళజాతి కంపెనీల, పరిశ్రమల వ్యాపార ప్రకటనలు చదవటానికే ఉపయోగించుకుంటుంది. అప్పుడది మార్కెట్‌ చదువు అవుతుంది.

వయోజన విద్యను ఒక వ్యవస్థ నిర్మాణానికి ఉపయోగించాలి కానీ ఉపాధికోసమని, నైపుణ్యం కోసమని ఉపయోగించే కార్యక్రమంగా దీనిని చూడరాదు. ఇది సోషలిస్టు దేశాలు అసమానతలు తొలగించటానికి చేసిన ఒక అపూర్వ ప్రయోగం. ఈ చదువులో ప్రభుత్వాన్ని, రాజకీయ లక్ష్యం ఉన్న వారిని ఇందులో భాగస్వాములను చేయాలి. ప్రయివేటు భాగస్వామ్యం పేరుతో ఈ రంగంలో కార్పొరేట్‌ రంగానికి అవకాశమిస్తే అది వస్తు వినిమయ మార్కెట్‌కు ఉపయోగపడవచ్చు కాని చైతన్యానికి ఉపయోగపడదు. అక్షరం మార్పుకు సంకేతం కావాలి. అక్షరం దారిద్య్రం నుంచి విముక్తి చూపేందుకు ఉపయోగపడాలి. చీకటి వెలుగుకు దారి చూపేది కావాలి. ప్రస్తుత తరానికి స్ఫూర్తినిచ్చేందుకు ఉపయోగపడాలి. అక్షరాస్యత మిషన్‌ పెట్టటం ప్రధానం కాదు. ఏ లక్ష్యంతో పెట్టామన్నది ప్రధానం. క్యూబా మార్గాన్ని మన కేంద్ర ప్రభుత్వం కూడా అనుసరిస్తుందని ఆశిద్దాం.

***************************************

******************************************************************************************

SURYA

EDITORIAL

కాశ్మీర్‌లో మేలి మలుపు !

 

ఇంకా పాకిస్థాన్‌ నుంచి చొరబాట్లు ఆగలేదని, పాక్‌ వైఖరిలో ఎటువంటి మార్పు రాలేదని హోం మంత్రిత్వ శాఖ చెబుతున్నది. ఈ నేపథ్యంలో శాంతి చర్చలు పటిష్ఠంగా కొనసాగే వాతావరణం అక్కడ అవసరం. ఇప్పుడిప్పుడే ప్రజలు ప్రజాస్వామ్యం పట్ల మక్కువ చూపుతున్నారు. తమకు వేర్పాటువాదంకన్నా అభివృద్ధి అవసరమనే భావనకు వస్తున్నారు. తీవ్రవాదుల బెదిరింపులకు లొంగకుండా ఎన్నికలలో పాల్గొంటున్నారు.పైగా జమ్మూ- కాశ్మీర్‌లో శాంతి ప్రక్రియ బలపడితేనే పాక్‌ వైఖరిలో కూడా మార్పు వచ్చే అవకాశముంటుంది. అందుకే వేలాది ప్రాణాలను బలిగొన్న తీవ్రవాదాన్ని తరిమికొట్టి సుందర కాశ్మీరంలో శాంతి నెలకొనేలా కృషి చేయవలసిన బాధ్యత కేంద్ర ప్రభుత్వంపై ఉన్నది.

జమ్మూ- కాశ్మీర్‌ నుంచి కేంద్రం దాదాపు 30వేల మంది సైని కులను ఉపసంహరించినట్టు రక్షణ మంత్రి ఎ.కె. ఆంథోనీ చేసిన ప్రకటన ఇప్పటికే రహస్యంగా ప్రారంభమైన శాంతి ప్రక్రియ పునాదులను బలోపేతం చేసేందుకు దోహదపడ గలదు. పరిస్థితులు మరింత మెరుగైన దాఖలాలు కనిపిస్తే ఆ రాష్ట్రంలో సైనిక దళాలను తగ్గించగలమని ఆంథోనీ హామీ ఇవ్వడం ఆహ్వానించవలసిన పరిణా మం. ఐదు లక్షలమంది దాకా సైనికులు ఆ ప్రాంతంలో ఉన్నట్టు తెలు స్తున్నది. దాదాపు రెండు దశాబ్దాలపాటు తీవ్రవాదంతో అట్టుడికిన ప్రాంతంనుంచి ఒక్కసారిగా పెద్దఎత్తున దళాలను ఉపసంహరించడం కూడా ప్రజలకు క్షేమదాయకం కాబోదు.

అక్కడ రాష్ట్ర పోలీసులకు శాంతి భద్రతల బాధ్యతను అప్పగించే ముందు రాష్ట్రంలో శాంతి నెల కొని ప్రజా జీవనం సజావుగా నడుస్తున్న స్పష్టమైన దాఖలాలు అవ సరం. కేంద్ర ప్రభుత్వం అందుకు అవసరమైన చర్యకు చిత్తశుద్ధితో శ్రీకారం చుట్టినట్టే కనిపిస్తున్నది. గత అక్టోబర్‌ మాసంలో ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ అక్కడకు వెళ్ళినప్పుడు వేర్పాటువాద నాయకులను చర్చలకు ఆహ్వానించడమే కాదు, ఆ రాష్ట్రంలో రైలు మార్గాన్ని ప్రారం భించారు. శీతాకాలంలో వారికి విద్యుత్తు సరఫరా చేస్తామనే హామీ ఇవ్వడం ద్వారా అక్కడి ప్రజల సంక్షేమం పట్ల తమకు గల నిబద్ధ తను చాటుకున్నారు.

కాశ్మీరులో శాంతి ప్రక్రియ ఎప్పటికప్పుడు చిక్కు ముడిగానే ఉంటూ వస్తున్నది. ప్రతి పర్యాయం చర్చలు చేపట్టేందుకు ప్రయ త్నించిన వెంటనే అందుకు కృషి చేసిన నాయకుడిని తీవ్రవాదులు హత్యచేసి మరీ అడ్డుకుంటూ వస్తున్నారు. రాష్ట్రాన్ని అతలాకుతలం చేస్తున్న హింసకు ముగింపు పలికేందుకు 1990లో ప్రయత్నించిన ఆల్‌పార్టీస్‌ హుర్రియత్‌ కాన్ఫరెన్స్‌ నాయకుడు మర్వాజ్‌ ఉమర్‌ ఫరూ క్‌ తండ్రి మీర్వాజ్‌ మహమ్మద్‌ ఫరూక్‌ను, అలాగే చర్చలకు సుము ఖుడైన హిజ్‌బుల్‌ ముజాహిదీన్‌ కమాండర్‌ అబ్దుల్‌ మజీద్‌ దర్‌ను 2003లో ఆయన సహచరులే హత్య చేశారు.

ఆ తదుపరి సంవత్స రంలో హుర్రియత్‌ నాయకుడు, శాంతికోసం తపించిన అబ్దుల్‌ ఘనీ లోనేను లష్కర్‌ తీవ్రవాదులు హతమార్చారు. ఈ పర్యాయం కూడా ఆల్‌ పార్టీస్‌ హురియత్‌ కాన్ఫరెన్స్‌తో కేంద్రం చర్చలు జరిపేందుకు కృషి చేసినమితవాద హుర్రియత్‌ నాయకుడు ఫజల్‌ హక్‌ ఖురేషీపై హత్యాయత్నం జరిగింది.కానీ ఈసారి కేంద్రం వెనుకకు తగ్గకుండా శాంతి ప్రక్రియను ముందుకు నడిపించే ప్రయత్నమే చేస్తున్నట్టు ఈ చర్యలను బట్టి అర్థమవుతున్నది. ముఖ్యంగా పాకిస్థాన్‌ తిరిగి సంక్షో భంలో పడబోయే సూచనలు కనిపిస్తున్న నేపథ్యంలో కాశ్మీర్‌లో శాం తి వారికే కాదు, దేశానికి కూడా ఎంతో అవసరం.

దాదాపు ఇరవై ఏళ్ళ క్రితం జమ్మూ- కాశ్మీర్‌లో ప్రారంభమైన తీవ్ర వాదం రాష్ట్ర అభివృద్ధిని తీవ్రంగా అడ్డుకున్నది. ఈ రెండు దశాబ్దాల లో నాలుగు సంవత్సరాల పైగా కాలం నిత్యం బంద్‌లు, హర్తాళ్ళ తో గడిచిపోయినట్టు జమ్మూ- కాశ్మీర్‌ పోలీస్‌ విడుదల చేసిన నివేదిక పేర్కొనడం గమనార్హం. ఆ నివేదిక ప్రకారం 1990వ సంవత్సరం ఆక్టోబర్‌ నాటికి దాదాపు 1,536 హర్తాళ్ళు జరుగగా, 2009 నాటికి అవి 31కి దిగిపోయినట్టు ఆ నివేదిక పేర్కొన్నది. అభివృద్ధి నిరోధకం గా మారి రాష్ట్ర ఆర్థిక పరిస్థితులను దిగజార్చిన బంద్‌లు, హర్తాళ్ళతో విసిగిపోయిన కాశ్మీరీలు అందుకే తీవ్రవాదులు ఎన్నికలలో పాల్గొ నవద్దని పిలుపునిచ్చినా ఈ పర్యాయం పెద్ద ఎత్తున ఓటింగ్‌లో పాల్గొ న్నారు. గతసంవత్సరం జరిగిన అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో దాదాపు 61.23 శాతం ప్రజలు ఓటింగ్‌లో పాల్గొని తమకు తీవ్రవాదం కన్నా అభి వృద్ధే ముఖ్యమని తీర్పు చెప్పారు. అంతేకాదు గత రెండు దశాబ్దా లలో అతి తక్కువ హింసతో పూర్తి అయిన ఎన్నికల ప్రక్రియ కావడం తో ఇది మరింత ప్రత్యేకతను సంతరించుకున్నది.

ప్రస్తుతం పొరుగునఉన్న పాకిస్థాన్‌లో పరిస్థితులు తిరిగి సంక్షో భంలోపడే సూచనలు కనిపిస్తున్నాయి.అక్కడ పరిణామాల ప్రభావం తప్పనిసరిగా ఈ రాష్ట్రంపై ఉంటుందనేది మనకు అనుభవంలోకి వచ్చిన సత్యం. ఇంకా పాకిస్థాన్‌ నుంచి చొరబాట్లు ఆగలేదని, పాక్‌ వైఖరిలో ఎటువంటి మార్పు రాలేదని హోం మంత్రిత్వ శాఖ చెబుతు న్నది. ఈ నేపథ్యంలో శాంతి చర్చలు పటిష్ఠంగా కొనసాగే వాతావ రణం అక్కడ అవసరం.ఇప్పుడిప్పుడే ప్రజలు ప్రజాస్వామ్యం పట్ల మ క్కువ చూపుతున్నారు. తమకు వేర్పాటువాదంకన్నా అభివృద్ధి అవసర మనే భావనకు వస్తున్నారు. తీవ్రవాదుల బెదిరింపులకు లొంగకుండా ఎన్నికలలో పాల్గొంటున్నారు.పైగా జమ్మూ- కాశ్మీర్‌లో శాంతి ప్రక్రియ బలపడితేనే పాక్‌ వైఖరిలో కూడా మార్పువచ్చే అవకాశముంటుంది. అందుకే వేలాది ప్రాణాలను బలిగొన్న తీవ్రవాదాన్ని తరిమికొట్టి సుందర కాశ్మీరంలో శాంతి నెలకొనేలా కృషి చేయవలసిన బాధ్యత కేంద్ర ప్రభు త్వంపై ఉన్నది.

 

***************************************

SURYA

EDITORIAL

మహా చిక్కు ముడి !

ముఖ్యమంత్రి రోశయ్య ఆచి తూచి మాట్లాడడంలో, సమయోచితంగా చెణుకు చెళ్ళుమనిపించడంలో దిట్ట.నడుస్తున్న సమైక్యాంధ్రోద్యమాన్ని తనవద్ద గల గీటురాయి మీద గీచి గురువారంనాడు ఆయన వెలిబుచ్చిన అభిప్రాయాన్ని ఆ ప్రాంతీయుడుగా ఆయన పక్షపాత దృష్టితో ఆడిన మాటలుగా భావించడం ఎంతమాత్రం తగదు. రాష్ట్ర విభజన కోసం తెలంగాణలో సాగిన ఉద్యమం నేపథ్యంలో 9వ తేదీ రాత్రి 11.30 కి ప్రత్యేక రాష్ట్ర తీర్మానం శాసనసభలో ప్రవేశపెడతామనే హామీతో కేంద్రంనుంచి ప్రకటన వెలువడగా 10వ తేదీ తెల్లవారేసరికి ఏ రాజకీయపార్టీ పిలుపు ఇవ్వకుండానే కోస్తా రాయలసీమ ప్రాంతాలలో ఉద్యమాలు మొదలయ్యాయని, మొదట్లో వారూ ప్రత్యేక రాష్ట్రాలు కోరినా ఇప్పుడు అక్కడ సమైక్యరాష్ట్ర భావన, వాదన ప్ర స్ఫుటంగా కనుపిస్తున్నాయి, వినిపిస్తున్నాయి అని ముఖ్యమంత్రి పలికిన పలుకులు వాస్తవ పరిస్థితికి పట్టిన అద్దాలే గాని తెలంగాణ వేర్పాటును వ్యతిరేకిస్తూ అన్నమాటలుగా పరిగణించలేము.

రాష్ట్రంలోని రెండు ప్రాంతాల ప్రజలూ వేర్పాటు, సమైక్య వాదాలవైపు బలంగా చీలిపోయి ఉన్న సంగతిని తెలంగాణ, సీమాంధ్ర ప్రాంతాల తాజాఉద్యమాలు చాటుతున్నాయి. ఇక్కడ గాని అక్కడ గాని నాయకుల, నాయకత్వాల పాత్ర కంటె విద్యార్థుల,ప్రజల నిమగ్నతే ఈ ఉద్యమాలలో ఎక్కువగా ప్రస్ఫుటమైంది. అందుకే రోశయ్య తాను గతంలో చూసిన ఉద్యమాలకు వీటికి చాలా తేడాఉన్నదని అనవలసి వచ్చింది. తెలంగాణలో మొ న్న ఉవ్వెత్తునలేచిన ఉద్యమానికి కె.సి.ఆర్‌. దీక్ష ప్రేరణ మాత్రం గానే పనిచేసింది. ఆ తర్వాత ఆయన పళ్ళరసం తాగి విరమిం చుకోబోతే ఆయనపట్ల విశ్వవిద్యాలయాల విద్యార్ధి లోకం నిరసన జ్వాలలు మిన్నంటిన తీరు అప్పటికే ఉద్యమం ఆయనను దాటి ప్రజలలోకి వెళ్ళిపోయిన వాస్తవాన్ని చాటింది.అందుచేత రెండు ప్రాంతాల ప్రజల ఉద్యమాల వెనుక సహేతుకత ఉన్నది. వాటికి బలమైన మూలాలు ఉన్నాయి. తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి కె. చంద్ర శేఖరరావు తన సహజ పరుష ధోరణిలో వ్యాఖ్యానించినట్టు సీ మాంధ్ర ప్రాంతాలలో జరుగుతున్నది బోగస్‌ ఉద్యమం కాదు. రా జకీయనాయకులు గత ఏభై మూడేళ్ళుగా ఆడిన దొంగాటకు ద గా అయిపోయిన ఆప్రాంత ప్రజలు మొన్నటి చిదంబరం ప్రకట నతో ఉన్న పళంగా కాళ్ళకింద నేల కదిలిపోతున్నట్టు భయ భ్రాం తులై ఉద్యమంలోకి ఉరికారు.

తెలంగాణ ప్రాంతీయులది అర్థంచేసుకోదగిన ఆవేదన. ఎందు కంటే వారు ఆనాడు తమకు తాముగా ఆంధ్రతో కలిసి ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో ఉండాలనుకోలేదు. వారు ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో భాగస్వా ములవుతున్నందుకు విద్య, ఉద్యోగాలలో ఇతర అవకాశాలలో తగిన ప్రాధాన్యం వారికి ఇస్తామని ఆంధ్ర ప్రాంత నాయకులు హామీఇచ్చి ఒప్పందాలనుకూడా కుదుర్చుకున్నారు. తెలంగాణేత రులు ముఖ్యమంత్రులైతే తెలంగాణ ప్రాంతానికి ఉపముఖ్య మం త్రి పదవిని కేటాయిస్తామని కూడా అంగీకరించడం జరిగింది. అనుభవంలో ఒప్పందాల ఉల్లంఘనే వారిని వెక్కిరించింది. ఇటు వంటి అనేకానేక అన్యాయాలను చూపి తెలంగాణ నాయకులు ఆ ప్రాంత ప్రజలలో ప్రత్యేక రాష్ట్ర కాంక్షను ఆరనివ్వకుండా అదేపనిగా రగిలిస్తూ వచ్చారు. ఇప్పుడు కెసిఆర్‌ దీక్ష, దానినంటి సాగిన ఉద్యమం ఫలితంగా వెలువడిన చిదంబరం ప్రకటన తక్షణమే రాష్ట్రం ఏర్పాటు చేస్తామని చెప్పలేదు.

కాని ఇంతవరకూ అవలం బించిన దాటవేత ధోరణికి పూర్తి భిన్నంగా ఏర్పాటు ప్రక్రియను ప్రారంభిస్తామని చిదరబరం ప్రకటించారు. అంతటితో ఆగలేదు. ఎందుకైనా మంచిదని దానికొక మెలిక వేశారు. ప్రత్యేకరాష్ట్ర ఏ ర్పాటు ప్రక్రియకు నాందిగా రాష్ట్ర శాసన సభలో ఆ మేరకు ఒక తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టిస్తామన్నారు. పూర్తిగా చేజారిపోయిన వ్యవ హారంలో ఆంధ్ర, రాయలసీమ నాయకులకు ఇక్కడే ఒక పిసరు ఆధారం లభించింది.శాసనసభ్యుల రాజీనామాల శరపరంపర ద్వారా ప్రత్యేక రాష్టర్రాజకీయ ప్రక్రియకు సాహసించడానికి వీలు లేని అపూర్వ ప్రతిష్టంభనను వారు సృష్టించారు.

వారికి వెన్ను దన్నుగా ఆ రెండు ప్రాంతాల ప్రజలు, విద్యార్ధులు వెల్లువెత్తి వీధు ల్లోకి వచ్చారు. దానిని చూసిన కేంద్రం సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమాన్ని చల్లార్చే సాధనాల వెతుకులాటను హడావిడిగా మొదలు పెట్టింది.అసెంబ్లీలో తీర్మానం ఆమోదిస్తేనే ప్రత్యేకరాష్ట్రం ఏర్పడేది లేకపోతే లేదు అనే పల్లవిని అందుకున్నది.ఢిల్లీవచ్చి తనను కలిసిన ఆం ధ్ర, రాయలసీమ ప్రజా ప్రతినిధులకు, నాయకులకు ఆ మాటే చెప్పింది. అయినా అక్కడ ఉద్యమ జ్వాలలు ఆరడంలేదు. ఈ లోగా ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ కోపెన్‌హాగెన్‌ పర్యటనతో ఉద్య మం ఆగకుండా సాగే పరిస్థితే కనిపిస్తున్నది. రాష్ట్రంలో మూడింట రెండొంతుల ప్రాంతంలో జనజీవనం స్తంభించిపోయింది. సమై క్య ఉద్యమకారులకు, ఆ ఉద్యమానికి నాయకత్వం వహిస్తున్నవారికి సంతృప్తి కలిగించి ఆ రెండు ప్రాంతాల ప్రజల వద్ద వారికి ముఖం చెల్లేలా చేసే మరో అధికారికమైన ప్రకటన కేంద్రం నుంచి వెలువడితే గాని పరిస్థితి సద్దుమణగదు. ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ ప్రారంభిస్తామని తెలంగాణ ప్రాంతీయులకు చేసిన వాగ్దానాన్ని వెనుకకు తీసుకోవడం అంత తేలికైన విషయం కాదు. మరి ఏమి చేయాలి?

తగువు తీర్చవలసిన కేంద్రమే చిదంబరం ప్రకటన ద్వారా ఒ వైపు మొగ్గిపోయింది. తిరిగి మధ్యవర్తి పాత్రలోకి వెళ్ళడం దానికి అలవికానిపనే. రాష్ట్రం ఏర్పాటు ప్రక్రియకు అసెంబ్లీ తీర్మానం మార్గాన్ని ఎంచుకోవడంలో కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం, యుపి ఎ ప్రభు త్వం ప్రదర్శించిన తెలివిమీరిన తనం స్పష్టమే. అయితే దాని ద్వా రా అదే ముందు నుయ్యి వెనుక గొయ్యి వంటి ఇరకాట స్థితిలో పడిపోయింది. ప్రత్యేకరాష్ట్రం ఏర్పాటుకు సూత్రప్రాయంగా అంగీ కరించినట్టూ అయిపోయింది. కెసిఆర్‌ దీక్ష విరమింపచేయడం కోసమే చిదంబరంచేత ఆ ప్రకటన చేయించారని కాంగ్రెస్‌ అధి ష్ఠాన ప్రతినిధులు ఎంతగా సన్నాయి నొక్కినా దానినుంచి వెనుక కు మళ్ళితే దాని విశ్వసనీయతకు తెలంగాణ ప్రాంతంలో కలిగే ముప్పు ఇంతా అంతాకాదు.

మరో మార్గంలో అంటే పార్లమెంట్‌ లో బిల్లు ఆమోదింపచేయడం ద్వారా ముందుకుపోతే కోస్తా, రాయలసీమ ప్రాంతాల్లో జరగబోయే ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్‌ ఘోర పరాజయాలు చవిచూడడం ఖాయం. నెపం రాష్ట్రంలోని రాజ ీయపక్షాల మీద, అఖిలపక్ష సమావేశంలో ప్రతిపక్షాలు తీసుకున్న వైఖరి మీదకు నెట్టివేసినా కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం ఒక పథకం ప్రకా రమే ఇతరేతర ప్రయోజనాలు ఆశించి చిదం బరం అర్థరాత్రి ప్రక టనకు ఆయువు పోసిందని అనుకోవలసి ఉన్నది. కాని అది బెడిసి కొట్టి రాష్ట్రంలో ప్రత్యేక రాష్ట్రోద్యమానికి ప్రతిగా సమైక్య రాష్ట్రోద్య మానికి పురుడు పోసింది.

అటు అన్యరాష్ట్రాలలో వేర్పాటు ఉద్య మాలూ నిద్రలేచి గాండ్రించడం ప్రారంభించాయి. అసలు 2004 ఎన్నికలలో టిఆర్‌ఎస్‌తో పొత్తు కుదుర్చుకొని ప్రత్యేక రాష్ట్ర వాగ్దానం చేసి తెలంగాణలో గెలిచిన క్షణమే కాంగ్రెస్‌ను తెలంగా ణకు కట్టిపడేసింది. అటు పిమ్మట ఏకాభిప్రాయ సాధన ద్వారా తెలంగాణను ఇస్తామని యుపిఎ కనీస ఉమ్మడికార్యక్రమంలో చేర్చడంతో అది ఒక అనుల్లం ఘనీయ అంశమైపోయింది. అయితే ఆ ఏకాభిప్రాయమనే దగ్గర ఆగకుండా రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ కు శ్రీకారం చుడతామని చిదరబరం చేత చెప్పించడంతో వెను డుగు దారులను కాంగ్రెస్‌ తనంతట తానే మూసి వేసుకున్నది.

అన్ని ప్రాంతాల ప్రజలు అనివార్యంగా హైదరాబాద్‌వచ్చి నివా సాలేర్పరచుకోక తప్పని విధంగా రాష్ట్రంలోని పరిస్థితులు అఘో రించాయి. 2004లో అధికారంలోకి వచ్చినప్పటి నుంచైనా హైదరాబాద్‌కు మారుగా రాష్ట్రంలో అటు ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాలలో మరో నగరాన్ని లేక నగరాలను అభివృద్ధి చేసి ఉపాధులు, ఉద్యోగాల గమ్యాలుగా తీర్చి దిద్దే కృషి పెద్ద ఎత్తున చేపట్టి ఉండవలసింది. హైదరాబాద్‌ను విశేషంగా అభివృద్ధిచేసి అన్ని ప్రాంతాల ప్రజలు ఒక ప్రవాహం మాదిరిగా వచ్చి రాజ ధానిలో స్థిరపడేలా చేసిన తర్వాత ఇప్పుడు విడిపోవడమనే తలం పు కలగడంతోనే వెరపు పుట్టే స్థితికి మిగతా రెండు ప్రాంతాల ప్రజలు చేరుకున్నారు. సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమంలోకి ఆ రెండు ప్రాంతాల ప్రజలు అంతగా స్వచ్ఛందంగా దుమకడానికి ప్రధాన కారణం ఇదే. రాష్ట్ర విభజన తెలంగాణ వేర్పాటు దగ్గర ఆగిపోయే సూచనలు కనిపించడంలేదు.

హైదరాబాద్‌ హోదా విషయంలో పేచీ ఉండనే ఉన్నది. గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ ఏర్పాటు చేసినప్పుడే రాష్ట్రం చీలిపోయే పరిస్థితులలో ఈ మహానగరాన్ని కేంద్ర పాలిత ప్రాంతంగా అవతరింప చేయాలనే యోచన డాక్టర్‌ వైఎస్‌ రాజశే ఖరరెడ్డిలో కలిగిందని ముందునుంచీ అనుకుంటున్నదే. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ రాష్ట్రం ఏర్పాటైన తర్వాత తెలంగాణ విశేషంగా అభివృద్ధి చెందిందని, హైదరాబాద్‌ కేంద్రంగా విశేష ప్రగతిని సాధించడం జరిగిందని వాదించే వారున్నారు. మిగతా రెండుప్రాంతాల నుం చి అమితంగా పెట్టుబడులు హైదరాబాద్‌కు తరలి వచ్చాయన్న కారణం చూపి నగరంపై హక్కు విషయంలో వివాదం రగులుకునే అవకాశమున్నది. దీనికితోడు రాయలసీమ, ఆంధ్ర ప్రాంతాల మధ్య రాజధాని తదితర విషయాలలో ఎలాగూ భేదాభిప్రాయలు తప్పవు.ఒక్కసారిగా పాముల బుట్టను తెరిచినట్లవుతున్నది. అన్నింటికీ మించి తెలంగాణ ఏర్పాటైతే కీలక నదుల ఎగువ రాష్ట్రంగా జలాలను కిందకు ప్రవహించకుండా అడ్డుకునే ప్రమాద మున్నదనే భయం ఆంధ్ర, రాయలసీమ వాసులలో ఉన్నది.

ఇటు వంటి అనేక కారణాల రీత్యా సమైక్య రాష్ట్రంగానే కొనసాగాలని ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాల నాయకులు, ప్రజలు కోరుకుం టున్నారని భావించవలసి ఉన్నది. ఇంతగా చిక్కు పడిన ముడిని విప్పే బాధ్యత కేంద్ర ప్రభుత్వం మీదనే ఉన్నది. రాష్ట్రాన్ని విభజించ డమా, మానడమా అనే ఒక్క పాయింటు మీదనే దృష్టి పెట్టడానికి బదులు ఇంతటి క్లిష్ట పరిస్థితికి దారి తీసిన అంశాల మీద చూపు సారించవలసిఉన్నది. వాటన్నింటినీ తొలగించడానికీ, పరిష్కరిం చడానికి నిర్ణీతవ్యవధితో కూడిన ప్రణాళికను తయారు చేసి తగిన న్ని నిధులతో దానిని అమలు చేయడానికి నడుం కట్టాలి. అంతకు ముందు వరకూ జై తెలంగాణ అన్న పార్టీలు, ఆ పారీ ్టలకు చెందిన ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాల నాయకులు చిదంబ రం ప్రకటనతో గింగిరాలు తిరిగిన తీరు చూస్తుంటే రాజకీయ అవకాశవాదం ఎన్ని విన్యాసాలైనా చిత్తగించగలదనిపించక మానదు.

పార్టీ నాయకత్వాల అనుమతి, ఆమోదాలతో నిమిత్తం లేకుం డా ఎమ్మెల్యేల రాజీనామాల ప్రయోగం, ఆ రెండు ప్రాంతాలలో నిరాహార దీక్ష శిబిరాలు వెలిసిపోవడం, చిరంజీవి లెంపలేసుకొని సమైక్య రాష్ట్ర నినాదాన్ని చేపట్టి ఆంధ్ర, రాయలసీమలలో వారం రోజుల టూర్‌ ప్రోగ్రాం చేపట్టడం రాష్ట్ర రాజకీయ చరిత్రలో నిలిచి పోయే అసాధారణ పరిణామాలు. సమైక్య రాష్ట్రం కొనసాగడం ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రజల ప్రగాఢ ఆకాంక్షగా రుజువైపోయిం ది. కాబట్టి వారి అభిమానాన్ని కోల్పోరాదనే దృష్టి పార్టీలలో కలిగింది. అంతే కాదు రాష్ట్రం చీలిపోవడమే తథ్యమైతే రెండు రాష్ట్రాల లోనూ తక్షణమే ఏర్పడేది కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వాలే అయినప్పటికీ ఎన్నిక లొస్తే మాత్రం ఆంధ్ర, రాయలసీమలలో ఆ పార్టీ దెబ్బతిన గల అవకాశాలు మెండు. అటువంటి పరిస్థితి నుంచి దానిని కా పాడడంద్వారా అక్కడ అధికారాన్ని చేపట్టాలన్నది సమైక్య రాష్ట్రో ద్యమానికి నాయకత్వం వహిస్తున్న లగడపాటి రాజగోపాల్‌ వ్యూ హం అని భావిస్తున్నారు.

ఏమైనా ముందుగా రాజీనామాను సమ ర్పించి ఉద్యమంలోకి లంఘించి నాయకత్వం చేపట్టిన ఖ్యాతి ఆయనకు దక్కుతుంది. తెలుగుదేశం పార్టీ కూడా ఆంధ్ర, రాయ లసీమలలో సమైక్య దీక్షాశిబిరాలు నిర్వహిస్తున్నది. దాని కీలక ఎమ్మెల్యేలు దీక్షలో ఉన్నారు. అయితే తెలంగాణపై తీర్మానం పెడితే సహకరిస్తాం అని అఖిలపక్షంలో మాట ఇచ్చిన చర్య వల్ల ఆ రెండు ప్రాంతాలలో తెచ్చుకున్న అప్రతిష్ఠ నుంచి ఆ పార్టీని ఈ దీక్షలు ఎంత వరకు కాపాడగలవో వేచి చూడాలి. ప్రజారాజ్యం పార్టీ అధినేత చిరంజీవి రాష్ట్ర రాజకీయాలలో మరొక్కసారి తన అదృష్టాన్ని పరీక్షించుకోవడానికి సుదీర్ఘంగా ఆలోచించి ఆలస్యం గా సమైక్య నినాదం చేపట్టారు. ఆలోచించి వ్యవహరించవలసిన సమయంలో తొందరపాటు, త్వరపడవలసిన తరుణంలో తాత్సా రం ఆయనకు వెన్నతో పెట్టిన విద్యలని చాటుకున్నారు.

రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి పదవి కోసం తిరుగుబాట పడతాడనే అభిప్రాయం కలిగించి అంతిమంగా నాయకురాలికి సాగిలపడిన మరో యువనేత పార్లమెంటులో పరాయిపార్టీ ప్లకార్డ్‌ మాటున సమైక్య వాదాన్ని వినిపించి అధిష్ఠాన దేవత ఆగ్రహాన్ని చవిచూశాడు. ఇలా ఎవరికి వారు కల్లోల జలధిలో రాజకీయ చేపల వేట సాగిస్తున్నా రు. అదెలా ఉన్నప్పటికీ ఉద్యమం పులి మీద నుంచి దిగే దారి ఎవ రికీ కనిపించడం లేదు.వారిని దించే మార్గం కానరాక కేంద్రం లోని యుపిఎ నాయకత్వం కోపెన్‌ హాగెన్‌లోనూ, ఢిల్లీలోనూ బుర్ర గోక్కుంటున్నది. కెసిఆర్‌ ఒక్కడే తాంబూలాలిచ్చేశాం తన్నుకు చావండన్నట్టు తగిలించి తమాషా చూస్తున్నాడు. సమ యోచితంగా వ్యవహరించి సంక్షోభం త ఎత్తకుండా చూడగల సామర్ధ్యమున్న పటిష్ఠ నాయకత్వం కొరవడినందువల్ల తలఎత్తిన వరుసఉద్యమాలకు రాష్ట్రం మాత్రం దారుణంగా రక్తమోడుస్తున్నది.ప్రాంతీయ విద్వేషాగ్నులు చిమ్ముతున్నది.

ఎం.సౌభాగ్య

***************************************

SURYA

EDITORIAL

నమ్మదగ్గ మిత్రుడు రష్యా

 

ప్రధానమంత్రి మాస్కో పర్యటన భారత్‌, రష్యాల మధ్య వార్షిక సదస్సులో భాగంగా క్రమబద్ధ చర్యగానే భావించినప్పటికీ ఆశ్చ ర్యకరంగా అది విజయవంతమయింది. ప్రధానమంత్రి అమెరికా అధికారిక పర్యటన పూర్తి చేసిన వారం లోపే మాస్కో పర్యటనకు వెళ్ళడంతో ఈ రెండు పర్యటనలను పోల్చడం సహజం.అమెరికా అధ్యక్షుడు బరాక్‌ ఒబామా ఆహ్వానం మేరకు మన్మోహన్‌ సింగ్‌ వాషింగ్టన్‌ పర్యటన జరిపిన నేపథ్యంలో ఒబామాను గమనిస్తున్న అమెరికన్లలో అది చాలా ఆసక్తిని రేకెత్తించింది. అనేక కార్యక్రమాలలో అధ్యక్షుడు ఒబామా, ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ కలిసినప్పటికీ, ఇరు నాయకుల మధ్య దె్వైపాక్షిక సమావేశానికి అదే తొలి అవకాశం.

దక్షిణ ఆసియా ప్రాంతంపై తన ప్రభుత్వ ఆలోచన గురించి కొన్ని అపార్ధాలను దూరం చేయడానికి, అనేక దె్వైపాక్షిక, అంతర్జాతీయ అంశాల మీద అభిప్రాయాల మార్పిడికి అధ్యక్షుడు ఒబామా ఈ సందర్భాన్ని వినియోగించుకున్నారు. అన్ని రకాలుగానూ ఈ సమావేశం చాలా ఉపయుక్తమైంది. ఇరువురి నాయ కుల మధ్య వ్యక్తిగత సాన్నిహిత్యం పెరగ డానికి ఇది దోహదం చేసింది.అమెరికా పర్యటన ఆర్భాటంగా, ఆహ్లాదంగా సాగినప్పటికీ విషయపరంగా అది సాధించింది తక్కువనే చెప్పాలి. దానితో పోలిస్తే రష్యా పర్యటన ఎంతో ఫలప్రదమైంది. భారత్‌, రష్యా 2000వ సంవత్సరంలో శ్రీకారం చుట్టిన వార్షిక సదస్సులు ఏటా నిర్వి ఘ్నంగా కొనసాగుతున్నాయి. ఒక సంవత్సరం భారత రాజధానిలోనూ, మరో సంవత్సరం రష్యా రాజ ధానిలోనూ ఇవి జరుగు తున్నాయి. ప్రస్తుత పర్యటన సందర్భంగా ఇరు ప్రభుత్వాల మధ్య రొటీన్‌ వ్యవహారాలను చర్చించి కొన్ని పత్రాలపై సంతకాలు చేశారు. కొద్ది సంవత్సరాలుగా వెనుకబడి ఉన్న వాణిజ్య, ఆర్థిక సంబంధాలను మెరుగుపరచడంపై దృష్టి పెట్టారు.

పౌర అణు సహకార ఒప్పందంపై భారత్‌, రష్యాల మధ్య అంతర్‌ ప్రభుత్వ ఒప్పందంతో సహా ఈ పర్యటన సందర్భంగా ఇరు పక్షాలు ఆరు ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. కుదంకుళం అణు ప్రాజెక్టుకు రష్యా అణు రియాక్టర్ల సరఫరాతో ఇరు దేశాల మ ధ్య అణు ఇంధన సహకారం ఇప్పటికే కొనసాగుతున్నప్పటికీ తాజాగా చేసుకున్న ఒప్పం దం అమెరికాతో సంతకం చేసిన 123 ఒప్పంద పరిధికన్నా విస్తృ తమైంది. రష్యా ఒప్పందం అణు సరఫరాలనే కాక స్పెంట్‌ న్యూక్లియర్‌ ఫ్యూయెల్‌ను పునరుత్పత్తి చేసు కోవడానికి అనుమతిస్తుంది. ఈ పునరుత్పత్తి హక్కును అమెరికా ప్రభుత్వం ఇంకా ఆమోదించలేదు. అందుకు కారణం ఆ హక్కు ను ఇవ్వాలంటే వారు స్వదేశీ చట్టాలలో సవరణలు చేసుకోవడమే కాక ఇరు దేశాల మధ్య ఈ విషయమై ఒక నిర్దిష్ట ఒప్పందాన్ని చేసుకోవాలి.

మన్మోహన్‌ సింగ్‌ పర్యటనకు ముందే యురేనియం శుద్ధి, పున రుత్పత్తికి సంబంధించి అమెరికా, భారత అధికార బృందాల మధ్య ఒక ఒప్పందం కుదురుతుందని, అలా జరిగితే సింగ్‌ తన పర్యటన సం దర్భంగా అణు ఒప్పందంపై సంతకాలు చేస్తారని భావించారు. ఇరు పక్షాలూ ఎంతో కృషి చేసినప్పటికీ ఒప్పందం కుదరలేదు. యురేనియం శుద్ధి, పునరుత్పత్తి హక్కు భారత్‌- అమెరికా అణు ఒప్పందంలో భాగమే అయినప్పటికీ అమెరికా స్వదేశీ అవసరాల నిమిత్తం దానిని ఒక నిర్దిష్ట పత్రంగా రూపొందిం చవలసి ఉంది.గత కొన్నిఏళ్ళుగా వాషింగ్టన్‌తో సాన్నిహిత్యంపైనే న్యూఢిల్లీ దృష్టి కేం ద్రీకరించిందనే అపోహలను తొలగించిన నేపథ్యంలో రష్యా పర్యటన విజయవంతమైందని చెప్పవచ్చు. అమెరికాతో న్యూఢిల్లీ వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని పెంచుకొని పౌర అణుఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకున్న నేప థ్యంలో రష్యాతో భారత్‌ ఒప్పందాలను వెనక్కినెట్టడం జరిగిందనే భావ న మాస్కోలో నెలకొనిఉన్నది.

కానీ ఇటీవల ఇరు దేశాల మధ్య పరస్పర పర్యటనలు పెరిగాయి. రక్షణమంత్రి ఎకె. ఆంటోని, వాణిజ్య మంత్రి ఆనంద్‌ శర్మ, విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రి ఎస్‌ఎమ్‌ కృష్ణ మాస్కోలో పర్య టించి సుదీర్ఘకాలంగా నెలకొనిఉన్న అంశాలను చర్చించడం ద్వారా కదలిక వచ్చేందుకు దోహదంచేశారు. రాష్టప్రతి ప్రతిభాపాటిల్‌ రష్యా పర్యటన ఇరుదేశాల మధ్య ఉన్న సంబంధాలలోతును నొక్కి చెప్పడానికి దోహదపడింది. భారత అత్యున్నత నాయకులు చేసిన పర్యటనల కారణంగా భారత- రష్యా సంబంధాలు మరో మెట్టు ముందుకు వెళ్ళాయి. ఇరుపక్షాలూ తమ సంబంధాలను బలోపేతం చేసుకునేందుకు ఆసక్తి చూపుతున్నాయనే సంకేతాలను ఇవి ఇచ్చాయి.
అణు ఇంధనంపై ఐజిఎ కాకుండా, భారత్‌- రష్యా పక్షాలు బహు ళార్థక రవాణా విమానాలను సంయుక్తంగా ఉత్పత్తి చేయడానిి అంగీ కారానికి వచ్చాయి. దీనితో పాటుగా రష్యాలో భారతీయ వస్తువులు, సేవలకు 100 మిలియన్‌ డాలర్ల మేరకు రుణమివ్వాల ని, ఎయిర్‌ క్రాఫ్ట్‌ కారియర్‌ అడ్మిరల్‌ గోర్షకోవ్‌ ధరలకు సంబంధించి చేసుకున్న ఒప్పందాలన్నీ కూడా మాస్కో తిరిగి భారత్‌తో కలుస్తోందని వెల్లడి చేశాయి.ఇరుపక్షాలూ విభేదాలను తొలగించుకోవడానికి, గోర్షకోవ్‌ ఒప్పందంపై సుదీర్ఘకాలంగా పెండింగ్‌లో ఉన్న చర్చలను జరపడానికి కృషి చేస్తున్నాయి.

ఈ సంవత్సరం జూన్‌లో రష్యాలోని యెకటెరిన్‌బర్గ్‌ పట్టణంలో జరిగిన షాంఘాయ్‌ సహకార సంస్థ (ఎస్‌సిఒ) సదస్సుకు హాజరె ైనప్పుడు ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ మాస్కోకు బలమైన సంకేతాలు పంపారు. కేబినెట్‌ మంత్రి స్థాయి వారే గత ఎస్‌సిఒ సదస్సులలో భార త్‌ నుంచి పాల్గొనేవారు. అందుకు కారణం ఆ సంస్థలో భారత్‌కు కేవలం పరిశీలక హోదా ఉండటమే. అయితే ఈ సారి సదస్సులో పాల్గొనాలని ప్రధాన మంత్రి నిర్ణయించడాన్ని రష్యా ఆహ్వానించింది. మధ్య ప్రాచ్యంలో భారత్‌ ఆసక్తిని అది నొక్కి చెప్పింది.భారత్‌, రష్యా ఒకేరకమైన ముప్పును ఎదుర్కొంటున్నాయని ప్రధాని మన్మోహన్‌కు చర్చలలో భాగంగా రష్యా అధ్యక్షుడు దిమి త్రీ మెద్వెదేవ్‌ చెప్పారు.

'మనం మన తీవ్రవాద వ్యతిరేక మూలాన్ని స్థిరీకరించు కోవ లసి ఉన్నది. తీవ్రవాద వ్యతిరేక కార్యకలాపా లకు నిర్దిష్టమైన సహా యాన్ని అందిస్తాం' అని రష్యా అధ్యక్షుడు చెప్పారు. అఫ్ఘానిస్థాన్‌లో పరి స్థితి పట్ల భారత్‌, రష్యాలకు ఒకే రక మైన అభి ప్రాయాలు ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా అఫ్ఘాని స్థాన్‌ నుంచి 2011 నాటికి దళాలను ఉప సంహరించాలని అమెరికా తీసుకున్న నిర్ణ యం అక్కడ అస్థిరతకు దారితీస్తుందని ఇరు దేశాలు అభిప్రాయ పడు తున్నాయి. వాషింగ్టన్‌ గత కొద్ది కాలంగా ప్రచారంలో పెడుతున్న మిత వాద తాలిబన్లు, అతివాద తాలిబన్ల వాదన సమర్ధనీయం కాదని చర్చలలో భాగంగా ఇరు పక్షాలూ అంగీకరిం చాయి.
రష్యాతో చేసుకున్న అణుఇంధన ఒప్పందం ఆ తరహా ఒప్పందాలలో మూడవది. మొదటిది అమెరికాతో, తర్వాత ఫ్రాన్స్‌తో భారత్‌ ఒప్పం దాలు చేసుకున్నది. ప్రపంచంలో అణు విద్యుత్‌ కేంద్రాలకు ప్రధాన సరఫరాదారులుగా ఈ మూడుదేశాలు ఉన్నాయి. వీటిలో ఫ్రాన్స్‌, రష్యా లు వాణిజ్యపరమైన చర్చలు ప్రారంభించడానికి సిద్ధంగా ఉండగా, అమెరికన్లు అందుకు అవసరమైన ఒక ఒప్పందాన్ని తయారు చేయడా నికి కృషి చేస్తున్నారు.

యురేనియం శుద్ధి, పునరుత్పత్తి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని భారత్‌కు అందించేందుకు రష్యా సిద్ధంగా ఉండగా, వాషింగ్టన్‌ ఇంకా తాత్సారంచేస్తోంది. రష్యాతో అణుఇంధన ఒప్పందాన్ని చేసుకున్న కొద్ది రోజులలోనే అమెరికా అణుఇంధన కంపెనీలకు చెందిన 30 మంది ప్రతినిధులు చర్చలు జరిపేందుకు న్యూఢిల్లీకి వచ్చారు. ఈ ఒప్పందాన్ని త్వరిత గతిన అమలులోకి తెచ్చేందుకు ఈ అమెరికా కంపెనీలు ప్రభుత్వంతో లాబీయింగ్‌ చేస్తాయి. ఎందుకంటే రష్యా, ఫ్రెంచి కంపెనీలు మంచి కాంట్రాక్టులను చేజిక్కించుకుంటాయని వారు భావిస్తున్నారు. రష్యా మనకు ఎంత చక్కటి మిత్రదేశమో ఈ అణు ఒప్పందం మరోసారి బహిర్గతం చేసింది.

శుభాసింగ్‌

***************************************

SURYA

EDITORIAL

ప్రజాస్వామ్య ముసుగులో రాజరికం

 

అధిష్ఠానం! నేడు అత్యంత విరివిగా వినబడుతున్న మాట ఇది. గతంలో 'అధిష్ఠానం' ప్రస్తావన పార్టీపరమైన విషయాల్లోనే వినబడుతూవస్తే; గత కొన్నాళ్లుగా- నిన్నటి వై.యస్‌. మరణాంతర కాలంనుండి నేటి రాష్టచ్రీలిక నిరర్ణయం దాకా- ప్రజాఉద్యమాలకు సంబంధించిన విషయాల్లో కూడా వినిపిస్తోంది. ఈ విపరిణామం ప్రజాస్వామిక వాదుల్లో అనేక ఆలోచనల్ని రేకెత్తించటమే కాక; మనముంటున్నది ప్రజాస్వామ్యంలోనా, రాచరికంలోనా, లేదా ప్రజాస్వామ్య ముసుగులో ఉన్న రాచరికంలోనా అనే ప్రశ్నను లేవదీస్తోంది. గత నాలుగు మాసాలుగా ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో పరంపరగా జరుగుతున్న ప్రజాభిప్రాయ వ్యక్తీకరణను, వీలు వెంబడి అధిష్ఠానం తీసుకొంటున్న నిర్ణయాన్ని గమనిస్తూ ఉంటే- పై వాదనను ప్రజాస్వామిక వాదులెవరూ కాదనలేరు.

ఇక నేటి పరిస్థితులు చూస్తే - కీలకమైన, క్లిష్టమైన, సున్నితమైన రాష్ట్ర విభజన ప్రక్రియ భాషా ప్రాతిపదికనే కాక; సామాజిక, రాజకీయ, ఆర్ధిక వెనుకబాటుతనాల్ని కూడా ప్రాతిపదిక చేసుకొని రాష్ట్రాలను విభజన చేయాలని దేశం నలుమూలలనుండి అనేక జాతుల నుండి డిమాండ్లు వస్తున్న నేపథ్యంలో ఆంధ్ర రాష్ట్ర విభజన సమస్య సంక్లిష్టమై కూర్చుంది. అలాగే మహారాష్టల్రోని విదర్భ; యు.పి.లోని ఉత్తరాఖండ్‌, బుందేల్‌ఖండ్‌; పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని గూర్ఖాలాండ్‌; అస్సాంలోని బోడోలాండ్‌, దిమాసా, కార్సీ రాష్ట్రాల విభజన విషయం కూడా ఇంతే సున్నితమై, సంక్లిష్టమై కూర్చున్నాయి. ఇట్లాంటి సంక్లిష్ట సమయాల్లో ఆయా ప్రజా ప్రభుత్వాలు 'రిఫరెండం'ను చేపట్టి తదనుగుణ నిర్ణయాలు చేయాల్సి ఉండగా- 'అధిష్ఠాన నిర్ణయం' పేరిట ఏకవ్యక్తి, ఏకపార్టీ నిర్ణయాన్ని ప్రజలపై రుద్దడం అప్రజాస్వామికం! అందువ్ల జరిగే విపరిణామాలు, విధ్వం సాలు, ఆందోళనలు ఎంతతీవ్రంగా హింసాత్మకంగా ఉంటాయో ప్రజలు గమనిస్తున్నారు.

వాటి బారిన పడి ప్రజలు నలిగిపోతున్నారు. ధన, ప్రాణ నష్టం సంభవిస్తోంది. వీటిని ఆయా ప్రభుత్వాలు, 'అధిష్ఠానాలు' గమనించి, బాధ్యతతో మెలగాల్సిన అవసరం ఉంది. కాంగ్రెస్‌పార్టీ తన శతాధిక చరిత్రలో బహునాకత్వాన్ని తయారు చేసుకొని, దాని ఫలితంగానే విచ్ఛిన్న దశకు చేరుకొనే తరుణంలో సోనియా నేతృత్వం దానికి కొత్త ఊపిరి పోయడమే కాక పార్టీ బలపడేందుకు దోహదం చేయడం వాస్తవమే అయినా; ఈ బలంతో 'అధిష్ఠానం' అహం పెంచుకోవడం అవాంఛనీయం !వై.యస్‌.జనహృదయ నేతగా కీర్తి గడించి, మరణించిన అనంతరం తదుపరి నాయకత్వ ఎన్నిక విషయంలో చేసినట్టుగానే; కేసిఆర్‌ ఆమరణ దీక్ష విషయంలోనూ యుపిఏ అధిష్ఠానం అట్టి 'అహాన్నే' ప్రదర్శించింది.

కేసిఆర్‌ తాను దీక్ష చేపట్టే ముందు చాలా బాధ్యతగా - తన దీక్షానంతరం జరగబోయే పరిణామాల్ని హెచ్చరిస్తూనే వచ్చారు. ఆయన మాటల్ని పరిగణనలోనికి తీసుకొని ఆనాడు ఈ 'అధిష్ఠానం' ఇప్పటి 'వ్యూహాత్మక ప్రకటన'ను చేసి ఉండాల్సింది. అందువల్ల ఇప్పుడు జరుగుతున్న అపార జన, ధన నష్టాలు, మానవ సంబంధాల విచ్ఛిన్నాలు; ప్రాంతీయ విద్వేషాలను నివారించడానికి వీలయ్యేది. 'అధిష్ఠాన అహానికి' నేడు అమాయక ప్రజలు బలవుతున్నారు. ప్రజాందోళనలు ప్రజాప్రతినిధుల అదుపునుండి తప్పించుకొని నేరుగా ప్రజల్ని జాగృతం చేస్తున్నాయి. ఇలాంటి సందర్భాల్లో ప్రజా ఉద్యమాల్ని అధిష్ఠానం నియంత్రించలేదు. వీటన్నింటినీ, ఈ క్రమాన్ని చూస్తూఉంటే 'అధిష్ఠానం' ఓ పార్టీని నియం త్రించగలదేగానీ; ప్రజాభీష్టాల్ని, ప్రజాందోళనల్ని నియంత్రించలేదని బహిర్గతమౌతోంది.

ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో నేడో రేపో రాష్టప్రతి పాలన విధించాల్సివస్తే - అది కూడా అధిష్ఠాన అనాలోచిత చర్య వల్లనే జరిగిందనేది ఒప్పుకొని తీరాలి. పార్టీ అధిష్ఠానాల్ని భుజానికెత్తుకొనే విషయంలో పార్టీ శ్రేణులే కాక; ఆయా స్థాయిల్లోని ప్రజాప్రతినిధులంతా తప్పు చేస్తూ ప్రజల్ని తప్పుదారి పట్టిస్తున్నారు. వీరు 'రిఫరెండం'ను కోరకుండా; అధిష్ఠానం నిర్ణయాన్ని డిమాండు చేయటం తప్పు. అధిష్ఠానం తీసుకొనే నిర్ణయం ఆయా పార్టీ శ్రేణులకు, ప్రజాప్రాతినిధ్య వర్గాలకు అనుకూలంగా వుంటే సరేసరి! లేకుంటే, ప్రజల భావోద్వేగాల్ని రెచ్చగొడుతూ అమాయక ప్రజలను ఆందోళనలకు ఉసిగొల్పుతూ ఉంటారు. నేడిది అన్ని శ్రేణుల్లోని/ స్థాయిల్లోని అధిష్ఠానాలకు వర్తిస్తుంది. ఇది అప్రజాస్వామికం ! రాచరిక లక్షణం!

రచయిత ఎపి దళిత్‌ సోషల్‌ వాచ్‌ రాష్ట్ర కన్వీనర్‌

మాకా రాజేంద్రన్‌

 

***************************************

 

 

 

Project By

 

SAMARTH

a trust – of the people by the people for the people

An Organisation for Rastriya Abhyudaya

(Registered under Registration Act 1908 in Gorakhpur, Regis No – 142- 07/12/2007)

Central Office: Basement, H-136, Shiv Durga Vihar, Lakkarpur, Faridabad – 121009

Cell: - 0091-93131-03060

Email – samarth@samarth.co.in, central.office@samarth.co.in

Registered Office: Rajendra Nagar (East), Near Bhagwati Chowk, Lachchipur

Gorakhnath Road, Gorakhpur – 273 015