TELUGU తెలుగు EDITORIAL SAMARTH: TELUGU EDITORIAL 08.12.09

Please contact the list owner of subscription and unsubscription at: editorial@samarth.co.in

media watch with peoples input an organization of rastriya abhyudaya

Editorial

month december08, edition 0000017, collected by b. ramesh kumar, managed by durgesh kumar mishra, published by – manish manjul

Editorial is syndication of all daily- published newspaper Editorial at one place.

http://editorialsamarth.blogspot.com

For TELUGU EDITORIAL http://editorial-telugu-samarth.blogspot.com

For ENGLISH EDITORIAL http://editorial-eng-samarth.blogspot.com

******************************************************************************************

ENNADU

EDITORIAL

-‡-™x-©xä-E -Ê-™x-Ÿµ¿-Êª

'Æ Cµ-ÂÃ-ªŒÕ-™Â¿Ù Í½Ö„¾-Â¿ÙªœÄ ŸÄ*-å„-šËdÊ, „¾ÊÕo----™Õ -‡'í_-šËd-Ê ‚ŸÄ-§½ÕXäÕ Ê™x-Ÿµ¿Êª... ƒŸä ®¾«Öª-Å½ªŒ ‚JnÂ¿ «u«®¾n ©äŸÄ Æ"Â¿«Õ ‚JnÂ¿ «u«®¾n!ÑÐ ¯ä†¾-Ê©ü ƒE-®Ïd-{Öušü ‚„¶þ „¾GxÂú å„¶j¯Ã¯þq ƒ*aÊ "¤Ä«Ö-ºËÂ¿ EªŒy-Í½-Ê-«ÕC. ©ãÂÃˆ „¾"Å½ª ©äÂ¿ÙªœÄ Ÿä¬Áª ©ð„¾™, Xç™Õ-„¾™ Â¿Ù„¾p™Õ Åç„¾p-™Õ'Ã ¤ò'¹Õ-„¾-œ¿Õ-Å½ÕÊo Æ©ÇªšË Æ"Â¿«Õ ®¾ª„¾-Ÿ¿å„j Â¿Ú™ª-Â¿†¾ ®¾êªy EªŒy-£ÏÇª-ÍÃ-™E ¤ÄªŒx-XçÕª-{K ®¾ª„¶¾Õª „Ï™Õ-„Ï-*aÊ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ðÐ êÂª"Ÿ¿ ÅÃ•Ç ®¾ªÂ¿™pª Xç™Õ'¹Õ Í½Ö®ÏªC. NŸä-¬Ç-™Â¿Ù Å½ªŒ-L-¤ò-Å½ÕÊo Ê™x-Ÿµ¿Êª Â¿Ú„Ô ©Ç'¹-œÄ-EÂË ®¾ªÃˆªŒÕ ®¾Êo-Ÿ¿l´-«Õ-«Û-ÅÃ-Êª-šðªC. \œ¿Õ ¯ç™-™-¯ÃšË ÆªÅ½-ªÃb-B§½Õ EXä-CÂ¿ "„¾ÂÃªŒªÐ 2002 ™'Ã-§½ÕÅ½Õ \šÇ Ÿä¬Áª-ÊÕª* ƒÅ½ªŒ "¤ÄªÅÃ-™Â¿Ù Æ"Â¿-«Õª'Ã ÍäªŒÕ-Å½ÕÊo XçáÅ½hª ®¾Õ«ÖªŒÕ 2700Âî{x œÄ™ªŒÕx (ªŒÖ¤Ä-§½Õ©ðx ŸÄŸÄ„¾Û ™Â~Ã «áå„jp´ Xä™-Âî{Õx)! ŸíœËf-Ÿî-«Ê ‡™x™Õ ŸÄ{Õ-Å½ÕÊo ²ñXäÕt NŸäQ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™ ªŒÖæ„ºÇ AJT Ÿ¿ªÃb'Ã Ÿä¬Áª-©ðÂË "„¾Xä-P-®¾Õh-Êo-Ÿ¿Êo ‚ªî-„¾-º-™Â¿Ù ÂíŸ¿« ©äŸ¿Õ. „¾ÊÕo ‡'¹-Xä-Å½Â¿Ù ªÃÍ½-«ÖªŒ_ª Í½Ö„¾Û-Å½ÕÊo «ÖªŒÂ¿ êÂª"ŸÄ©ðx «ÖJ-†¾-®þC å„Ÿ¿l-„Ô{. ÅíNÕt-Ÿä-@Áßx'Ã -Ÿä-¬Áª-©ðÂË -"„¾-«£ÏÇª-*-Ê ¯Ã™Õ-'¹Õ-™-Â¿~™ Âî{x ªŒÖ¤Ä-§½Õ™ XäÕªŒÂ¿Ù NŸäQ "„¾Å½uÂ¿~ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ©ðx -™Â~Ã-ÆªŒ-Xçj- Xä-™Âî-{xÂ¿Ù å„j'Ã ÆÂ¿ˆ-œË-ÊÕª* «*a-ÊXä. «ÖJ-†¾-®þ-Åî-¤Ä{Õ ¯Ãêªy, ¯çŸ¿-ªÃxªœþq, ®Ïy{b-ªÃxªœþ, „¶ÏL-„Ôp¯þq ©ÇªšË ¤ÄAÂ¿ Ÿä¬Ç-™Åî Â¿ÙŸ¿Õ-ªŒÕa-Â¿ÙÊo „¾ÊÕo Šœ¿ª-ÿ-œË-Â¿Lo ®¾«Õ-"'¹ª'Ã ®¾OÕ-ÂË~ª* ¦µÇK «ÖªŒÕp-™Â¿Ù §½ÕAo-²Äh-«Õª-šðªC «Õ¯ît-£¾Ç¯þ ®¾ªÃˆªŒÕ. ƒªÂî 51 Ÿä¬Ç-™Åî ®¾ª"„¾-Aª-„¾Û™ Ÿ¿J-NÕ©Ç ®¾ÕªÂÃ™ Š„¾pª-ŸÄMo ®¾«-J-²Äh-«Õª-šðªC. Í½{dª Â¿@Áßx-Â¿„Ïp ÍäÅ½Õ™Õ «ÖªŒÕ-Å½ÕÊo ™Â¿~™ Âî{x ªŒÖ¤Ä-§½Õ™ "„¾XÃ-£¾É-EÂË Æœ¿Õf-Â¿{d Xä®Ï Æ"Â¿-«Ö-ªŒÕˆ™ ©ð'¹Õ-{Õd-«Õ{Õx ªŒ{Õd Íä²Äh-«Õª--{ÕÊo ®¾ªÃˆK ®¾«Õ-ªŒ-¯Ã-ŸÄEo ‚™-ÂËæ®hÐ ‚¬Á ¦ðCµ-²òhªC, ÆÊÕ-«ÖÊª ¦ÇCµ-²òhªC!
²ÄyÅ½ª"Å½uª ™Gµª-ÍÃÂ¿ ‚ªŒÕ Ÿ¿¬Ç-¦Çl™ ÂÃ©Ç-«-Cµ©ð Æ"Â¿«Õ Å½ªŒ-Lª-„¾Û™ ªŒÖæ„ºÇ ¦µÇªŒ-Å½-Ÿä¬Áª ‡ÂÃ-§çÕÂË ªŒÖ.72™-Â¿~™ Âî{Õx Ê†¾d-¤òªá …ª{Õª-Ÿ¿E ÆªÍ½¯Ã. ÆC, ¦ãª'¹-@ÁÚªŒÕ ‰.‰.-‡ª.©ð ‚Jn-Â¿-¬Ç®¾Y ‚ÍÃ-ªŒÕu™Õ œÄÂ¿dªý XçjŸ¿u-¯Ã-Ÿ±¿¯þ ÅäLa Íç„ÏpÊ ©ãÂ¿ˆ! ®Ïy®þ ¦ÇuªÂ¿Ù©ðx ÂîšÇxC œÄ™-ªŒxÊÕ Æ"Â¿-«Õª'Ã ŸÄ*Ê «uÂ¿Ùh™Õ, ®¾ª®¾n-™Â¿Ù ®¾ªÿª-Cµª-*Ê ®¾«Ö-ÍÃ-ªÃEo „¾C-æ£Ç-¯ä@Áx "ÂËÅ½XäÕ ¦µÇªŒÅý æ®Â¿-Jª-*ª-Ÿ¿ª{Ö êÂª"Ÿ¿ éªXç-ÊÖu-¬ÇÈ «Ö° …Êo-ÅÃ-Cµ-ÂÃJ ŠÂ¿ªŒÕ Xç™x-œËª-Í½œ¿ª ƒšÌ-«™ '¹'î_™Õ „¾ÛšËdª-*ªC. «ÕJ ƒ¯äo-@Áx©ð "„¾¦µŒÕÅ½yª E«ÕtÂ¿Ù Féª-Ah-Ê{Õx ‡ªŸ¿ÕÂ¿Ù NÕÊo-Â¿Ùª-œË-¤ò-ªáª-Ÿ¿Êo •ÇA-è-ÊÕ™ ®¾ªŸä-£¾É-EÂË ÿŸ¿Õ-LÍäa ¯ÃŸ±¿Õœ¿Õ ©äœ¿Õ. "„¾„¾ª-Í½ª-©ðE \ ¦ÇuªÂ¿Ú Å½«Õ 'ÇÅÃ-ŸÄ-ªŒÕ™ N«-ªÃLo ÆªŸ¿ªŒÖ Í½Öæ®ª-Ÿ¿ÕÂ¿Ù O™Õ'Ã «áªŸ¿Õ-'¹C "„¾ŸµÄÊ ŸÄyªŒª-«Ÿ¿l …ªÍ½-Ÿ¿E êÂª"Ÿ¿ NÅ½h-«Õª"A "„¾º¦ü «áÈKb ¯Ã™Õ'¹Õ ¯ç™-™-¯Ãœ¿Õ Ÿ¿Õ™-„¾-Jª-Íä-®¾Õ-Â¿Ù-¯ÃoªŒÕ. „¶ÏL-„Ôp¯þq «Ö° ÆŸµ¿u-Â¿~Ù™Õ å„¶Jf-¯Ãªœþ «Öªîˆ®þ, å£jÇB ÆŸµ¿u-Â¿~Ù™Õ œ¿ÕXÃ-L-§½Õªý, ¯çj°-J§½Ö «Ö° ÆCµ-¯äÅ½ ®¾F Æ¦ÇÍÃ "„¾¦µŒ%-Å½Õ™ ®Ïy®þ-¦ÇuªÂ¿Ù 'ÇÅÃ-™å„j Í½{d-ÿŸ¿l´ Í½ªŒu™Õ ²ÄŸµ¿u-„¾-œ¿'Ã ©äECÐ NXÃ-ŸÄ-®¾pŸ¿ ¦µÇªŒ-B-§½á™ „¾Ÿ¿Õl™Õ \¯Ãœ¿Ö ‡ªŸ¿ÕÂ¿Ù ÿ{d-ÿ-§½Õ™Õ ÂÃ«Û? NŸäQ ¦ÇuªÂ¿Ù©ðx Â¿Úœ¿-¦ã-šËdÊ '¹Õ„¾h-E-Ÿµ¿ÕLo ®¾yŸä-¬Ç-EÂË ªŒ„Ïpª-ÍÃ-™Êo *Å½h-¬ÁßCl´ …Êo \ Ÿä¬Á-XçÕi¯Ã Åí™ÕÅ½ ÆÊÕ-«Ö-E-Å½Õ™ Æ«-Â¿-Å½-«-Â¿-™å„j Â¿~Ùºoª'Ã Ÿ¿ªÃu„¾Ûh èJ-„Ïª-ÍÃL. ‚å„j NŸäQ "„¾¦µŒÕ-ÅÃy™ ÅîœÄp-{ÕÊÕ Æ¦µŒu-Jnª-ÍÃL. êÂª"Ÿ¿ª©ð ‚ ®¾p%£¾Ç «ÕÍ½Õa-éÂj¯Ã ©äÂ¿-¤ò-«œ¿ª ÆN-FA Â¿Ùª¦µŒ-Âî-ºÇ-®¾Õ-ªŒÕ-™Â¿Ù Æ§½Ö-*Å½ «ªŒ-«Õ-«Û-ÅîªC. ‚«ÕŸµ¿u ®¾Õ"„Ôª-Âî-ªŒÕd©ð ŸÄÈ-©ãjÊ "„¾•Ç-"„¾-§çÖ-èÊ XÃuèuª ‡™Õ-é'-Ahª-Ÿ¿Ÿä. ªÃè-ÂÌ§½Õ XÃu•ÇuEo Åî®Ï-„¾Û-ÍÃa-™Êo êÂª"Ÿ¿ Nèc-„ÏhE EªÃ-Â¿-Jª-*Ê ¯Ãu§½Õ-²ÄnÊªÐ „¾Ûºã XÃu¤ÄJ £¾Ç®¾¯þ ÆM êÂ®¾Õ©ð ®¾ªÃˆK EªÃy-ÂÃEo ®¾ÖšË'Ã Å½„¾Ûp-„¾-šËdªC. ÆÅ½-'Ã-œËÂË ®Ïy®þ ¦ÇuªÂ¿Ù©ðx ™Â¿~-©ÇC œÄ™ªŒx ®¾ª„¾Ÿ¿ …Êo{Õx ªŒÖœµË'Ã ÅçL-®Ï¯ÃÐ „¾ÊÕo ‡'¹-XäÅ½, ÊÂËM ¤Ä®þ-¤ò-ªŒÕd™ ‚ªî-„¾-º-™êÂ "„¾¦µŒÕÅ½yª „¾J-NÕ-Å½-XçÕiªC! £¾Ç®¾¯þ ÆM 'ÇÅÃ™ N«-ªÃ™Õ ÂîªŒÕÅ½Ö ®¾«Õ-Jpª-*Ê „¾"ÅÃ™Õ ¤¶òªŒb-K-«E ®Ïy®þ §½Õª"ÅÃª'¹ª ®¾p†Ôd-Â¿-Jª-*¯Ã ¯ç™™ Å½ªŒ-ÿœË …™ÕÂ¿Ú „¾™ÕÂ¿Ú ©äE êÂª"Ÿ¿ª, ÂíÅ½h'Ã 76 Ÿä¬Ç-™Åî Šœ¿ª-ÿ-œË-Â¿Lo ®¾OÕ-ÂË~-²Äh-Êª˜ä N¬Áy-®Ïª-Íä-Ÿç-«ªŒÕ?
£¾ÇŸ¿Öl „¾Ÿ¿Öl ©äÂ¿ÙªœÄ å„Ÿ¿l-§çÕ-Å½ÕhÊ ®¾ª„¾Ÿ¿ Ÿä¬Áª ŸÄšË-¤ò-Â¿ÙªœÄ E§½Õª-"Aª-Í½-œ¿ª©ð, „¾ÊÕo Í½šÇdLo ®¾"Â¿-«Õª'Ã æ£ÇÅ½Õ-ÿ-Ÿ¿l´ª'Ã Æ«Õ-™Õ-„¾-ªŒ-Í½-œ¿ª©ð êÂª"Ÿ¿ Xçj„¶¾-©ÇuEo ¤ÄªŒx-XçÕª-{K ²Änªâ-®¾ª„¶¾Õª Å½ÖªÃp-ªŒ-ÿ-šËdªC. ®ÏnªÃ®Ïh ÂÃªŒu-Â¿-©Ç-¤Ä™Õ, NŸäQ XÃºËèuª Å½C-Å½-ªÃ©ðx NCµ-E-æ†-ŸµÄLo „¾Â¿-œ¿sª-D'Ã «Jhª-„¾-•ä-§½Õ-œ¿ª©ð Æ™-®¾Å½yª ÆXÃª-Íµ½-F§½Õ „¾J-ºÇ-«Ö-™Â¿Ù ÅÃN-²òhª-Ÿ¿E ®¾J-'Ã_¯ä N¬ìx-†Ïª-*ªC. ‚ «Ö{-Âíæ®hÐ ‚JnÂ¿ «u«-®¾n©ð ŠÂ¿ ²ÄnªáÂË NÕª*Ê "„¾A ©ÇXÃ-ŸäO Å½ªŒ-Å½«Õ ¦µäŸÄ-™Åî Ê™x-Ÿµ¿-¯ÃEo å„ª*-¤ò-†Ï-²òhªC. GµÊo ªŒª'Ã-™Â¿Ù ÍçªCÊ «uÂ¿Ùh™Õ, ®¾ª®¾n™Õ Å½«Õ ‚ŸÄ-§½ÖLo XÃu¤ÄªŒ ©ÇXÃ-Ÿä-OLo Â¿„Ïp-„¾Û-Í½aœ¿ª, Å½Â¿Ùˆ-«-Íä®Ï Í½Ö„Ïª-Í½-œ¿XäÕ Ê™x-Ÿµ¿Êª XÃu„ÏhÂË "„¾ŸµÄÊ æ£ÇÅ½Õ«Û. ¤òÊÕ-¤òÊÕ ÆC èœ¿™Õ NªŒ-¦ð-®¾Õ-Â¿ÙE £¾ÇXÃ©Ç ©ÇXÃ-Ÿä-O™Õ, ²ÄdÂú-«Ö-éªˆšðx ªŒ£¾Ç®¾u å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™ ²ÄnªáE ŸÄšË ªÃè-ÂÌ§½Õ '¹ºÇ-™Â¿Ù XÃšÇ™Õ, NŸä-¬Ç©ðx E™y-™Õ'Ã "AN-"Â¿-«Ö-«-ÅÃªŒª ŸÄ-Laª-Ÿ¿-Êo-C ÍäŸ¿Õ Eèª. ®Ïy{b-ªÃxªœþ, L'ü-{-¯þ-®Ôd¯þ, ™éÂqª-ÿªý_... ‡Â¿ˆ-œ¿ª˜ä ÆÂ¿ˆœ¿ Å½™-*ªŸä Å½œ¿-«Û'Ã «á©ãx™Õ E™y-Íäæ® ¬ÁÂËh-²Ä-«Õ-ªÃnuLo ®¾ªÃˆK Æ«u-«æ®n "„¾²Ä-C-®¾Õh-Êo-Ÿ¿-Ê-œÄ-EÂË £¾Ç®¾¯þ ÆM™Õ, «ÕŸµ¿Õ ÂîœÄLo Å½™-Ÿ¿¯äo Æ"Â¿-«Ö™ „¶¾ÕÊÕ™Õ, Æ„¾ªŒ Â¿Ù¦ä-ªŒÕ™ M©ÇN©Ç-²Ä©ä E™Õ-XçÅ½Õh Ÿ¿%³Ädª-ÅÃ™Õ! ƒªšÇ ¦ãjšÇ ®¾«Õ-ªŒnª'Ã Â¿{dœË Íäæ®h¯ä œÄ™ªý ANÕª-'¹-©Ç™Õ „¾{Õd-ÿ-œ¿-ÅÃ-§½ÕEÐ Æ"Â¿«Õ Ÿµ¿Ê-"„¾-XÃ-£¾ÉEo ÆXçÕ-JÂÃ, §½á¯çj-˜ãœþ ÆªŒ¦ü ‡NÕ-êªšüq E§½Õª-"A-®¾ÕhÊo XçjÊª ÍÃ{Õ-ÅîªC. £¾ÇXÃ©Ç ¬ÁÂ¿Ùh-™Åî ªÃè-ÂÌ§½Õ ªÃÿª-Ÿ¿Õ™ ÆÊÕ-ÿª-ŸµÄEo ÍµäCª* ‚JnÂ¿ ¯äªŒ-'Ã@Áx ÂîªŒ™Õ å„J-êÂæ® -‚ -Å½ªŒ£¾É Eÿ-Ÿ¿l´Å½, „¾{Õd-Ÿ¿™ ŸäQ-§½Õª'Ã ‡Â¿ˆ-œ¿Õ-¯Ãoªá?

***************************************

ENNADU

EDITORIAL

‚„¾-ÅÃˆ-™ª... -Æª-Ÿ¿-E ²Ä-§½Õª

éªj-Å½Õ-ÊÕ -‚-Ÿ¿ÕÂî-E „¾ª-{-™ ----H-«Ö

Ÿä ¬Á "„¾è-™ª-Ÿ¿-JÂÌ ‚£¾É-ªÃEo ®¾«Õ-Â¿Ú-ªŒa-œ¿-XäÕ-ÂÃÂ¿, è¯Ã-¦µÇ-©ðE ŸÄŸÄ„¾Û ÆªŒ-Xçj-¬Ç-ÅÃ-EÂË …¤ÄCµ Â¿Lp-®¾Õh-ÊoC «u«-²Ä§½Õ ªŒª'¹XäÕ. ÆªŸ¿Õ-«™xÐ ¨ ªŒª'ÃEo „¾J-ªŒ-ÂË~ª-Í½œ¿ª "„¾¦µŒÕÅ½y "„¾Ÿ±¿«Õ Â¿ªŒh«uª. ÆªáÅä, æ®Ÿ¿u-ªŒª-'Ã-EÂË "„¾¦µŒÕÅ½yª Â¿Lp®¾Õh-Êo ªŒÂ¿~º „¾šË-†¾eª'ÃÂÃF, ®¾Õ®ÏnªŒ «u«-²Ä-§½Ö-Gµ-«%-Cl´ÂË Ÿî£¾Ç-Ÿ¿-„¾œä NŸµ¿ª-'Ã-ÂÃF ©äŸ¿Õ. ‚ª"Ÿµ¿-"„¾-Ÿä-¬ü©ð EªŒÕœ¿Õ ÈK„¶þ ®Ôè-¯þ©ð „¾ª{ Ê†¾d-¤ò-ªáÊ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù ÆªŸÄ-LqÊ H«Ö „¾J-£¾ÉªŒª (éÂxªá-XþÕ™Õ) ÆªŸ¿-Â¿-¤ò-«œ¿ª ƒªŸ¿ÕÂ¿Ù ‹ …ŸÄ-£¾Ç-ªŒº. ¨ éÂxªá-«á™ ÍçLxª-„¾Û©ðx ƒ„¾p--šËÂÌ •Ç„¾uª èªŒÕ-'¹Õ-Å½Õª-œ¿{ªÐ ÆÊo-ŸÄ-Å½-™-ÊÕ H«Ö ªŒÖæ„ºÇ ‚Ÿ¿Õ-Â¿Ù¯ä N†¾-§½Õª©ð "„¾¦µŒÕÅ½yª ÆÊÕ-®¾-J-®¾ÕhÊo NŸµÄ-¯Ã™Õ ®¾"Â¿-«Õª'Ã ©ä«Êo XÃ®¾h-XÃ-EÂË «Õªî-²ÄJ ÆŸ¿lª „¾œ¿Õ-ÅîªC.

êÂª-"Ÿ¿ª -…-ŸÄ®Ô-Ê -Xçj-È-J‚ª"Ÿµ¿-"„¾-Ÿä-¬ü-©ðE 1,128 «Õªœ¿-©Ç-™-Â¿Ù-'ÃÊÕ 981 «Õªœ¿-©Ç-™ÊÕ Â¿ªŒ«Û „ÔœËÅ½ "¤ÄªÅÃ-™Õ'Ã '¹Å½ª©ð "„¾Â¿-šËª-*Ê ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕÅ½yª ÅÃ•Ç'Ã «Õªî ‡Ê¦µãj\œËª-šËF ‚ •ÇG-ÅÃ©ð ÍäJaªC. DªÅî, ªÃ†¾Zª-©ðE Â¿ªŒ«Û „ÔœËÅ½ «Õªœ¿-©Ç™ ®¾ªÈu 1,068ÂË å„J-TªC. ƒšÌ-«™ Â¿ÙJ-®ÏÊ ¦µÇK-«-ªÃ¥™ ÂÃªŒ-ºª'Ã „¾™Õ >©Çx©ðx „¾ª{-™Â¿Ù å„Ÿ¿l-§çÕ-Å½ÕhÊ Ê†¾dª XÃšË-LxªC. Â¿ªŒ«Û „¾J-®Ïn-Å½Õ™ ÂÃªŒ-ºª'Ã éªjÅ½Õ™Õ ¯Ã¯Ã Æ'¹-ÍÃ{Õx „¾œ¿Õ-Å½Õ-¯ÃoªŒÕ. „¾J-®Ïn-Å½Õ™Õ ƒªÅ½'Ã N†¾-NÕª-*Ê Å½ªŒÕ-ºª-©ðÊÖÐ H«Ö éÂxªá-«á-™Â¿Ù Å½Ê- «ªÅ½Õ XÃšÇÊÕ ÍçLxª-ÍÃ-LqÊ êÂª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕÅ½yª ‚ ¦ÇŸµ¿u-Å½ÊÕ EªŒy-Jhª-Í½-©äŸ¿Õ. ¨ Æª¬Áªå„j «áÈu-«Õª"A éÂ.ªî-¬Á§½Õu, ªÃ†¾Z «u«-²Ä§½Õ¬Ç-È-«Õª"A ‡¯þ.-ªŒ-„¶¾á-O-ªÃ-éªœËf êÂª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕ-ÅÃy-EÂË ©äÈ™Õ ªÃ¬ÇªŒÕ.

Å½Ê-«ªÅ½Õ XÃšÇ'Ã ƒ«y-«-™-®ÏÊ ªŒÖ.358.58Âî{xÊÕ êÂª"Ÿ¿ª Nœ¿Õ-Ÿ¿™ Íä®Ï-ÊªÅ½«Ö"ÅÃÊ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù å„Ÿ¿l'Ã …„¾-¬Á-«ÕÊª Â¿™-'¹-Â¿-¤ò-«-Í½Õa.-ÂÃF, Å½Ê XÃšÇ EŸµ¿ÕLo Nœ¿Õ-Ÿ¿™ Íä§½Õ-Â¿-¤ò-«œ¿ªÐ ®¾«Õ-®¾u-„¾{x êÂª"Ÿ¿"„¾¦µŒÕÅ½y …ŸÄ-®ÔÊ XçjÈ-J¯ä ®¾Ö*-²òhªC. E•Ç-EÂË, H«Ö ªŒÖæ„ºÇ -«Õ-Ê éªjÅ½Õ-™Â¿Ù ²Ä§½Õª'Ã ÆªŸÄ-LqÊ XçáÅ½hª ªŒÖ.808.07Âî{Õx. (ƒªŸ¿Õ©ð êÂª"Ÿ¿ª XÃšÇ ªŒÖ.358.58Âî{Õx, ªÃ†¾Z®¾ªÃˆªŒÕ XÃšÇ ªŒÖ.361.44Âî{Õx, H«Ö ®¾ª®¾nÂ¿Ù ®¾y§½Õª'Ã éªjÅ½Õ©ä ÍçLxª-*Ê "„ÔNÕ§½Õª ²ñ«át ªŒÖ.88.05Âî{Õx) éªjÅ½Õ-™Â¿Ù XÃšË-LxÊ Ê³Äd-™Åî ¤òLæ®hÐ XÃJÂË H«Ö ªŒÖæ„ºÇ ÆªŸä ªŒÖ.808.07Âî{Õx ®¾y™p XçáÅ½hXäÕ. ‡ªŸ¿Õ-Â¿ª˜ä, „¾ª{-™-«™x H«Ö ªŒÂ¿~ºÍµ½"Å½ª „¾J-Cµ-©ðÂË éªjÅ½Õ-™ª-Ÿ¿ªŒÖ ªÃªŒÕ. ¦ÇuªÂ¿Ù™ ÊÕª* ªŒÕºÇ™Õ ¤ñªŸ¿-'¹-L-TÊ éªjÅ½Õ™Õ «Ö"Å½XäÕ «²ÄhªŒÕ. Â÷™Õ éªjÅ½Õ-™Åî ®¾£¾É Æ¯ä-Â¿-«ÕªC *Êo éªjÅ½Õ-™Â¿Ù ®¾ª²Än'¹-Å½ª'Ã ªŒÕºÇ™Õ ™Gµª-Í½«Û. „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ±¿-Â¿ª©ð ®¾yÍ½a´ª-Ÿ¿ª'Ã ÍäêªXÃJ ®¾ª'Çu Å½Â¿Ùˆ-«-'Ã¯ä …ª{ÕªC. XÃªŒÕ ÍçLxª-ÍÃ-LqÊ "„ÔNÕ§½Õª êª{Õx ÆCµ-Â¿ª'Ã …ªœ¿{ª ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù ÂÃªŒºª. „¾ª{™ ®Ôè¯þ, Xä®ÏÊ „¾ª{ÊÕ ÿšËd éªjÅ½Õ™Õ ÍçLxª-ÍÃ-LqÊ "„ÔNÕ§½Õª êª{Õx éªªœ¿Õ¬ÇÅ½ª ÊÕª* ƒªŒXçj¬ÇÅ½ª -NÕª-* …ªšÇªá. «u«-²Ä§½Õª ŸÄyªÃ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù NÕ'¹Õ-™Õ-Å½Õ-ÊoCÐ XÃªŒÕ "„ÔNÕ§½Õª ¦µÇªÃEo XçÖ§½Õ-'¹-L-T-Êª-Å½- ²Än-ªá©ð ©äŸ¿Õ. ‚ XÃ®¾h-XÃEo „¾šËdª-Í½Õ-Âî-Â¿ÙªœÄÐ XÃªŒÕ ÍçLxª-ÍÃ-LqÊ XÃ®¾h-NÂ¿ "„ÔNÕ§½Õª êª{xÊÕ "„¾¦µŒÕÅ½yª EªŒg-ªá-²òhª-Ÿ¿--E „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃ™ BªŒÕ-Åç-ÊÕo™Õ "„¾®¾Õp´{ª Íä®¾Õh-¯Ãoªá.- -ÅÃ-ÊÕ ---‚-Pª-*-Ê -K-A-©ð -H-«Ö éÂxªá-«á-™-ÊÕ ¦µŒ-Kh-Íäæ® -N-Ÿµ¿ª'Ã éªj-Å½Õ-™ -"„Ô-NÕ-§½Õª-™Õ -©ä-Êª-Ÿ¿Õ-¯ä --H-«Ö „¾-J£¾ÉªŒª -Íç-Lxª„¾Û -N-†¾-§½Õª-©ð -"„¾-¦µŒÕ-Å½yª -"„¾®¾Õh-Å½ª -•Ç„¾uª -Íä®¾Õh-Êo-Ÿä-XçÖ!

„¾ª{™Õ Ê†¾d-¤ò-ªáÊ éªjÅ½ÕLo ‚Ÿ¿Õ-Âî-«-œÄ-EÂË „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ¿l´-AE "„¾Xä-¬Á-å„-šÇd-™Êo ‚©ð-Í½Ê ÂíÅ½h-Ÿä-OÕ-ÂÃŸ¿Õ. «ÕÊ-Ÿä-¬Ç-EÂË ®¾yÅ½ª"Å½ª «*a-Ê-„¾p-šË-ÊÕª< ‚ C¬Á'Ã "„¾¦µŒÕÅ½yª Â¿®¾-ªŒÅ½Õh Íä®¾Öh¯ä «*aªC. „¾ª{™ H«ÖÂ¿Ù ÆÊÕ-XçjÊ ŠÂ¿ „¾Ÿ±¿-ÂÃEo ®¾Ö*ª-Í½-œÄ-EÂË 1947Ð48©ð¯ä ÆŸµ¿u-§½ÕÊ ÿ%ªŸÄEo \ªÃp-{Õ-Íä-¬ÇªŒÕ. „¾ª{™ H«ÖÂ¿Ù éªªœ¿Õ Ê«â-¯Ã-™ÊÕ ‚ ÿ%ªŸ¿ª ®¾Ö*ª-*ªC. H«Ö ²ùÂ¿ªŒuª Â¿Lpª-Í½-œÄ-EÂËÐ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù, XÃJ Â¿«Õ-ÅÃ-™Â¿Ù XÃšË-LxÊ Ê³ÄdEo ÆªÍ½-¯Ã -Xäæ® NŸµÄÊª XÃšË©ð XçáŸ¿-šËC. XÃu«-²Ä-§½ÕÂ¿ XÃÅÃ-«-ªŒºª ŠêÂ-B-ªŒÕ©ð …ªœä "'Ã«Õª/-¦Çx-Â¿Ù/-ÅÃ-™Ö-ÂÃ-™ÊÕ „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-Â¿ÙE ®¾ªÿª-CµÅ½ "¤ÄªÅ½ª©ð „¾ª{-™Â¿Ù XÃšË-LxÊ Ê³ÄdEo ÆªÍ½¯Ã Xä§½Õœ¿ª éªªœî NŸµÄÊª. ¨ éªªœ¿Õ Ê«â-¯Ã-™ÊÕ ÆŸµ¿u-§½ÕÊª Íä®ÏÊ Å½ªŒ-XÃÅ½Ð éªªœî NŸµÄ-Êª-Xçjæ„ Xçá'¹Õ_-Í½Ö-¤ÄªŒÕ. éªjÅ½Õ™Õ, XÃJ Â¿«Õ-ÅÃ-™Â¿Ù èJ-TÊ Ê†¾dª "¤ÄA-„¾-C-Â¿'Ã H«Ö Â¿LpªÍä „¾Ÿ±¿Â¿ª «u§½ÕªÅî Â¿Úœ¿Õ-Âí-Êo-Ÿ¿E ¦µÇNª-Í½œ¿ª ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù ÂÃªŒºª. -H-«Ö „¾-J£¾ÉªŒª Âî®¾ª éªj-Å½Õ-™Õ -Å½„¾Ûp-œ¿Õ -©ãÂ¿ˆ-™Õ -Í½Ö„¾-«-Í½Õa-Ê-E -"„¾-¦µŒÕ-Å½yª -¦µÇ-Nª-Í½-œ¿ª -«Õªî ÂÃªŒ-ºª. éªj-Å½Õ-™ „¾-{x -¤Ä-™Â¿Ù-™Â¿Ù -Ê-«ÕtÂ¿ª -©äÂ¿ -¤ò-«-œ¿ª -¬ð-Í½-F-§½Õª. ®¾ªÃˆªŒÕ ªŒÖ-¤ñª-Cª-*-Ê -H-«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃEo ‚XçÖŸ¿ª ENÕÅ½hª ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕ-ÅÃy-™Â¿Ù êÂª"Ÿ¿ «u«-²Ä§½Õ «Õª"A-Å½y-¬ÇÈ „¾ª„ÏºÌ Íä®ÏªC. -ŸÄ-Eo Æ«Õ-™Õ- Íä-§½Õ-œÄ-EÂË ªÃ†¾Z®¾ªÃˆªŒÕx AªŒ-®¾ˆ-Jª-ÍÃªá. „¾Ÿ±¿Â¿ª Æ«Õ-™Õ-«™x „¾œä ‚JnÂ¿ ¦µÇªÃEo ªÃ³ÄZ©ä XçÖ§½Õ-«-™-®Ï-ªÃ-«œ¿ª ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù ÂÃªŒºª. „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃ-EÂË ®¾ªÿª-Cµª* êÂª"Ÿ¿ª 1965©ð «ÕSx ŠÂ¿ G™ÕxÊÕ "„¾Xä-¬Á-å„šËd, ªÃ³ÄZ-™Â¿Ù „¾ª„Ïª-*ªC. -ŸÄ-Eo Æ«Õ™Õ Íä§½Õ-œÄ-EÂÌ ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕ-ÅÃy™Õ ‚®¾ÂËh Â¿Ê-ÿ-ªŒ-Í½-©äŸ¿Õ. ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù ÂÃªŒº«â XÃšËå„j „¾œä ‚JnÂ¿ ¦µÇªŒXäÕ.

E„¾Û-ºÕ-™Åî \ªÃp-˜ãjÊ «Õªî Â¿NÕšÌ 1970©ð Íä®ÏÊ ®Ï¤¶Ä-ªŒ®¾Õ XäÕªŒÂ¿ÙÐ ¦µÇªŒÅ½ °N-Å½- H«Ö ®¾ª®¾n (‡©ü.-‰.-®Ï.)-©ðE ²ÄŸµÄ-ªŒº °N-Å½- H«Ö N¦µÇ'¹ª (èÊ-ªŒ©ü ƒÊÖq-éª¯þq œË¤Ä-ªŒÕdXçÕªšü) 'å£ÇÍýÐ4Ñ „¾AhÂË „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃEo "„¾Xä-¬Á-å„-šËdªC. 1972©ð ‚ N¦µÇ-'ÃEo •ÇB§½Õª Íä®ÏÊ Å½ªŒ-XÃÅ½ 'èÊ-ªŒ©ü ƒÊÖq-éª¯þq ÂÃªíp-êª-†¾¯þ (>.‰.®Ï.)Ñ \ªŒp-œËªC. å£ÇÍýÐ4 „¾Ah H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃEo Æ«Õ-™Õ-Íäæ® ¦ÇŸµ¿u-Å½ÊÕ ®ÔyÂ¿Jª*Ê ‚ ®¾ª®¾n ÆÊª-Å½-ªŒ-ÂÃ-™ª©ðÐ XäªŒÕ-å®-Ê'¹, 'îŸµ¿Õ«Õ, ÿª'Ã-@Ç-Ÿ¿Õª-„¾-«ªšË „¾ª{-™ÊÖ Å½Ê „¾ª{-™- H«Ö „¾Ÿ±¿-Â¿ª©ð ÍäJaªC. '¹Õè-ªÃÅý, «Õ£¾É-ªÃ†¾Z, Å½NÕ-@Á-¯Ãœ¿Õ, ‚ª"Ÿµ¿-"„¾-Ÿä¬ü, Â¿ªÃg-{Â¿, „¾Pa«Õ¦ãª'Ã-©üÅî ®¾£¾É ‡ª„ÏÂ¿ Íä®ÏÊ ÂíEo ªÃ³ÄZ©ðx ‚ „¾Ÿ±¿-ÂÃEo >.‰.®Ï. Æ«Õ-™Õ-„¾-ªŒ-*ªC. -Æ-C 1978Ð79 «ªŒÂ¿Ù ÂíÊ-²Ä-Tª-C. XçáÅ½hª'Ã 3,110 «ÕªC éªjÅ½Õ-™Â¿Ù H«Ö „¾J-CµE «Jhª-„¾-•ä-®ÏªC. ‚ „¾Ÿ±¿-Â¿ª-©ðE éªjÅ½Õ™Õ ÍçLxª-*Ê ®¾'¹{Õ "„ÔNÕ§½Õª ªŒÖ.4.54™Â¿~™Õ. „¾ª{™Õ Ê†¾d-¤ò-ªáÊ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù H«Ö éÂxªá-«á™ ªŒÖæ„ºÇ ÍçLxª-*Ê XçáÅ½hª ªŒÖ.37.88™Â¿~™Õ. ¦ÇuªÂ¿Ù™ ÊÕª* ªŒÕºÇ™Õ ¤ñªCÊ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù «Ö"Å½XäÕ «Jhª-Íä©Ç „¾ª{™ H«ÖÂ¿Ù ®¾ªÿª-Cµª-*Ê ‹ ÂíÅ½h „¾Ÿ±¿-ÂÃEo 1979©ð 13 ªÃ³ÄZ©ðx "„¾Xä-¬Á-å„-šÇdªŒÕ. ŸÄEo 1984Ð85 «ªŒÂ¿Ù Æ«Õ™Õ Íä¬ÇªŒÕ. 6.23™Â¿~™ «ÕªC éªjÅ½Õ-™Â¿Ù „¾J-CµE N®¾h-Jª-„¾-•ä-®ÏÊ ¨ „¾Ÿ±¿Â¿ª ÂËªŸ¿ -XÃ-J ÊÕª* "„ÔNÕ-§½Õª'Ã «®¾Ö™Õ Íä®ÏÊ XçáÅ½hª ªŒÖ.197™Â¿~™Õ ÂÃ'Ã, éÂxªá-«á™ ªŒÖæ„ºÇ XÃJÂË ªŒÖ.157™Â¿~™Õ ÍçLxª-ÍÃªŒÕ.

-Å½Â¿~-º²Ä-§½Õª ---™Â¿~uª ÂÃ-XÃ-L

'®¾«Õ"'¹ „¾ª{™ H«Ö „¾Ÿ±¿Â¿ª (®Ï.®Ï.-‰.-‡®þ.)Ñ æ„J{ 1985©ð ƒªŒ-Xçj-éªªœ¿Õ ªÃ³ÄZ™Õ, êÂª"Ÿ¿¤ÄLÅ½ "¤ÄªÅÃ©ðx "„¾Xä-¬Á-å„-šËdÊ «Õªî „¾Ÿ±¿Â¿ª 1999 «ªŒÂ¿Ù Æ«Õ-™Õ©ð …ªC. ªŒÖ.24,922Âî{x N™Õ« Íäæ® „¾ª{Â¿Ù H«Ö ²ùÂ¿ªŒuª Â¿Lpª-*Ê ®Ï.®Ï.-‰.-‡®þ. „¾J-Cµ-©ðÂË 7.62Âî{x «ÕªC éªjÅ½Õ™Õ «ÍÃaªŒÕ. „¾C-æ£Ç-¯ä-@Áx©ð, Æª˜ä 1985 ÊÕª* 1999 «ªŒÂ¿Ù ¨ „¾Ÿ±¿Â¿ª ÂËªŸ¿ éªjÅ½Õ™ ÊÕª* ªŒÖ.403Âî{xÊÕ "„ÔNÕ-§½Õª'Ã «®¾Ö™Õ Íä¬ÇªŒÕ. H«Ö éÂxªá-«á™ ªŒÖæ„ºÇ ªŒÖ.2,365Âî{xÊÕ ÍçLxª-ÍÃªŒÕ. ¨ XçáÅ½hª©ð ªÃ³ÄZ-™Fo Â¿L„Ï ªŒÖ.830Âî{Õx, Å½Ê «ªÅ½Õ'Ã êÂª"Ÿ¿ª ªŒÖ.1,535Âî{Õx ÍçLxª-ÍÃªá. ƒC ÍÃ©Ç å„Ÿ¿l XçáÅ½hª'Ã ¦µÇNª-ÍÃªŒÕ. Ÿ¿J-NÕ©ÇÐ H«Ö éÂxªá-«á-™Â¿Ù ÆÊÕ-'¹Õ-ºª'Ã XÃ®¾h-NÂ¿ "„ÔNÕ§½Õª êª{Õx …ªœÄ-™Êo „¾Ÿ¿l´-AE "„¾ºÇ-RÂ¿ ®¾ª„¶¾Õª ÅçªŒ-å„jÂË Åç*aªC. ŸÄEÂË ÆÊÕ-'¹Õ-ºª'Ã ®Ï.®Ï.-‰.-‡®þ. ²Än¯ä 1999©ð •ÇB§½Õ «u«-²Ä§½Õ H«Ö „¾Ÿ±¿Â¿ª (‡¯þ.-‡.-‰.-‡®þ.) "„¾Xä-¬Á-å„-šÇdªŒÕ. ¨ „¾Ÿ±¿Â¿ª "„¾ÂÃªŒªÐ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù ÍçLxªÍä H«Ö „¾J-£¾ÉªŒ XçáÅÃhEo êÂª"Ÿ¿, ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕ-ÅÃy™Õ ÍçJ-®¾'¹ª ¦µŒJª-ÍÃL. ®Ï.®Ï.-‰.-‡®þ. "„¾ÂÃªŒªÐ éÂxªá-«á'Ã ÍçLxª-ÍÃ-LqÊ XçáÅ½hª©ð «âœËª{ ŠÂ¿ «ªÅ½Õ H«Ö ®¾ª®¾n ÍçLx-®¾ÕhªC. NÕT-LÊ XçáÅÃhEo êÂª"Ÿ¿, ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕ-ÅÃy™Õ ÍçJ-®¾'¹ª ÍçLx-²Ähªá. ‡¯þ.-‡.-‰.-‡-®þ.Â¿Ù ÍçLxªÍä "„ÔNÕ-§½Õª©ð -*-Êo éªj-Å½Õ-™Â¿Ù XçáŸ¿šË \œÄC 50¬ÇÅ½ª ®¾Gq-œÎE ƒ²ÄhªŒÕ. \šÇ 10¬ÇÅ½ª Íí„¾ÛpÊ Å½T_®¾Öh Æªá-Ÿä-@Áx©ð ‚ ®¾Gq-œÎE XçáÅ½hª ‡Ah-Xä-²ÄhªŒÕ. DEo-ÿšËdÐ „¾ª{™ H«Ö Íäªáª-Í½Õ-Â¿Ù¯ä éªjÅ½Õ©ä ‡Â¿Ùˆ« ¦µÇªÃEo XçÖ§½Ö-™-ÊoC "„¾¦µŒÕÅ½yª …Ÿäl-¬Á-«ÕE ®¾p†¾d-«Õ-«Û-ÅîªC. ‡¯þ.-‡.-‰.-‡-®þ.ÊÕ Æ«Õ™Õ Íä§½Õ-œÄ-EÂË 2002©ð '«u«-²Ä§½Õ H«Ö Â¿ªå„F (‡.‰.®Ï.)Ñ æ„J{ ‹ ®¾ª®¾nÊÕ \ªÃp{Õ Íä¬ÇªŒÕ. èÊ-ªŒ©ü ƒÊÖq-éª¯þq ÂÃªíp-êª-†¾¯þ (>.‰.®Ï.), ¯Ã¦Çªýf, «âœ¿Õ H«Ö ®¾ª®¾n™Õ (¯ä†¾-Ê©ü, ‹J-§½Õª-{©ü, §½á¯çj-˜ãœþ ƒÊÖq-éª¯þq Â¿ªå„-F™Õ) ‡.‰.-‡-®þ.ÊÕ "„¾XçÖšü Íä¬Çªá. ‚ ®¾ª®¾n \ªÃp-˜ãj-Ê-„¾pšË ÊÕª* 19 ®Ôè-ÊxÂ¿Ù (1999Ð 2000 ªŒH ÊÕª* 2008Ð 2009 ªŒH «ªŒÂ¿Ù) Â¿L„Ï ‡¯þ.-‡.-‰.-‡®þ. ÂËªŸ¿ «u«-²Ä-§½Ö-EÂË Â¿Lpª-*Ê ªŒÂ¿~-º-Íµ½"Å½ª ÆªÅ½ª-Å½-«Ö-"Å½XäÕ.

‚ª"Ÿµ¿-"„¾-Ÿä-¬üÂ¿Ù "„¾®¾ÕhÅ½ª ÆªŸä ªŒÖ.800Âî-{x å„j-*-™ÕÂ¿Ù -Xçá-Å½-hªÐ 7.57 ™Â¿~-™-«ÕªC éªjÅ½Õ-™Â¿Ù «Ö"Å½XäÕ ÆªŸ¿Õ-Å½ÕªC. éªjÅ½Õ™Õ ‡Ÿ¿Õ-ªíˆª-{ÕÊo Æ®¾™Õ ®¾«Õ-®¾uLo „¾J-'¹-º-Ê-©ðÂË B®¾Õ-Âî-Â¿ÙªœÄ H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃ-™ÊÕ ªŒÖ¤ñª-Cª-Í½œ¿ª ¨ Ÿ¿Õ®Ïn-AÂË ÂÃªŒºª. "„¾¦µŒÕÅ½yª XÃºËèu Ÿ¿%Â¿p-Ÿ±¿ªÅî ‚©ð-*ª-Í½-Â¿ÙªœÄÐ „¾ª{ Ê†¾d-¤ò-ªáÊ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù, «áÈuª'Ã *Êo Â¿«Õ-ÅÃ™ éªjÅ½Õ-™Â¿Ù Å½Â¿~ºª „¾J-£¾ÉªŒª ÆªŸä©Ç H«Ö „¾Ÿ±¿-ÂÃ-™ÊÕ ªŒÖ¤ñª-Cª-ÍÃL. ÆN éªjÅ½Õ™ ¯çAhÊ ¦µÇªÃEo XçÖæ„ NŸµ¿ª'Ã …ªœ¿-ªÃŸ¿Õ.

***************************************

ENNADU

EDITORIAL

ÿÕ†þ ŸÄJ-©ð¯ä Š¦Ç«Ö

-Æ--¤¶Ä_-¯þå„j -Å½„¾Ûp-œ¿Õ ---«Üu£¾Çª

Æ Eo ®¾«Õ-®¾u-™Â¿Ù §½áŸ¿l´-Xçá-Â¿ˆ˜ä „¾J-³Äˆ-ªŒ-«ÕE ¦µÇNª-Í½œ¿ª Æ•ÇcÊª. ‚ N†¾§½Õª ÅçL®Ï Â¿ÚœÄ ‡©Ç-é'j¯Ã §½áŸ¿l´ª ÂíÊ-²Ä-Tª-ÍÃ-™-ÊÕ-Âî-«œ¿ª „¾ªŒ«Õ «âªŒ^Å½yª. å®å„dª-ÿªŒÕ 11 ŸÄœ¿Õ™ Å½ªŒ-XÃÅ½ ‚¯ÃšË ÆXçÕ-JÂÃ ÆŸµ¿u-Â¿~Ùœ¿Õ •ÇJb ÿÕ†þ ÆÊÕ-®¾-Jª-*ªC XçáŸ¿šË «ÖªŒ_ª. £ÏÇª²Ä-Å½tÂ¿ >£¾ÉD XÃŸÄEo EªŒÖt-Lª-Í½-œÄ-EÂË '"„¾„¾ªÍ½ §½áŸ¿l´ªÑ "„¾Â¿-šËª-ÍÃ-ªÃ-§½ÕÊ. ÆXçÕ-JÂÃ "„¾®¾ÕhÅ½ ÆŸµ¿u-Â¿~Ùœ¿Õ ÿªÃÂú Š¦Ç«Ö éªªœî «ÖªÃ_Eo ÆÊÕ-®¾-J-®¾Õh-Êo{Õx Â¿E-„Ï-²òhªC. Æ¤¶Ä_-E-²Än-¯þÂ¿Ù «ÕJEo æ®ÊLo „¾ª¤Ä-™E EªŒg-ªáª-*Ê ‚§½ÕÊ, ÿÕ†þ «ÕŸµ¿u©ð «C-L-å„-šËdÊ „¾EE „¾ÜJh Íä§½Ö-™-ÊÕ-Âíª-{Õ-¯ÃoªŒÕ. „¾Pa-«Ö-®Ï§½Ö ªŒÖ„¾Û-êª-ÈLo Å½Ê ÆHµ-³Äd-EÂË ÆÊÕ-'¹Õ-ºª'Ã BJa CŸÄl-™-ÊÕ-Â¿Ù-¯ÃoªŒÕ ÿÕ†þ. ÆªŸ¿Õ-Âî-®¾XäÕ §½áŸ¿l´ª Íä¬ÇªŒÕ. ¯çÅ½Õh-˜äªŒÕx ¤ÄªÃªá. È•Ç¯Ã 'ÇS Æ§äÕu „¾J-®ÏnA «*aªC. *«-JÂË ‚§½ÕÊ \OÕ ²ÄCµª-Í½-©ä-Â¿-¤ò-§½ÖªŒÕ. Æ¤¶Ä_¯þ §½áŸ¿l´ª©ð „¾ªÃ-è§½Õª Å½„¾p-Ÿ¿E ÆXçÕ-JÂÃ "„¾è™Õ "'¹£ÏÇª-ÍÃªŒÕ. ÆªŸ¿ÕêÂ ‚"'¹-£ÏÇª-ÍÃªŒÕ. EªŒÕœ¿Õ èJ-TÊ ‡Eo-Â¿©ðx ÿÕ†þ ²ÄnÊª©ð ÆŸä (J„¾-Gx-Â¿¯þ) ¤ÄKdÂË ÍçªCÊ •Ç¯þ XçÕÂú-éÂ-ªá¯þ ÿŸ¿Õ™Õ œçXçá-"ÂÃ-šËÂú ¤ÄKd Æ¦µŒuJn ÿªÃÂú Š¦Ç-«ÖÊÕ Ÿä¬Ç-Ÿµ¿u-Â¿~Ù-œË'Ã ‡ÊÕo-Âí-¯ÃoªŒÕ. Å½ŸÄyªÃ ÂíÅ½h Æ-ŸµÄu--§½Ö-EÂË ¡ÂÃªŒª Í½ÕšÇdªŒÕ. "„¾„¾ªÍ½ «u«-£¾É-ªÃ©ðx Å½Ê BªŒÕ-Åç-ÊÕoLo «ÖªŒÕa-Âí¯ä Æ«-ÂÃ-¬Ç-Eo ÆXçÕ-J-ÂÃÂ¿Ù Â¿Lpª-ÍÃªŒÕ. Æ¤¶Ä_-¯þÂ¿Ù ®¾ªÿª-Cµª* Å½Ê ÅÃ•Ç XçjÈJ ŸÄyªÃ Š¦Ç«Ö ¨ Æ«-ÂÃ-¬ÇEo •ÇªŒ-N-œ¿Õ-Í½Õ-Âí-Êo˜äx Â¿E-„Ï-²òhªC. ÿÕ†þ £¾Ç§½Ö-«á©ð NŸµ¿yª®¾ª ÂíªÅ½-«-ªŒêÂ ²ÄTªC. ƒ„¾Ûp-œ¿Õ «ÕJªÅ½ ¯çÅ½ÕhªŒÕ ¤ÄJª*, Ÿµ¿Ê«u§½Õª Íä®Ï ‚ „¾EE „¾ÜJh Íä§½Õ-œÄ-EÂË Š¦Ç«Ö "„¾¦µŒÕÅ½yª ®ÏŸ¿l´-„¾-œË-¤ò-ÅîªC.

ŠÂ¿-„¾pšË ÆXçÕ-JÂÃ ÆŸµ¿u-Â¿~Ùœ¿Õ JÍ½ªýf EÂ¿q¯þ Æœ¿Õ-'¹Õ-•Ç-œ¿-©ðx¯ä Š¦Ç«Ö Êœ¿Õ-®¾Õh-Êo{Õx Â¿E-„Ï-²òhªC. N§½ÕÅÃoª §½áŸÄl´-EÂË «áTª„¾Û „¾™Õ-Â¿Ù-ÅÃ-ÊE EÂ¿q¯þ 1968©ð ÆXçÕ-JÂÃ ÆŸµ¿uÂ¿~ „¾Ÿ¿-NÂË ¤òšÌ-„¾-œË-Ê-„¾Ûpœ¿Õ £¾ÉOÕ ƒÍÃaªŒÕ. „¾Ÿ¿-N-©ðÂË ªÃ'Ã¯ä ‚§½ÕÊ „¾Ÿ¿l´A «ÖJ-¤ò-ªáªC. Å½Ê ¬ÁÂËh ²Ä«Õ-ªÃnu™Õ EªŒÖ-„Ïª-Í½Õ-Âí¯ä Æ«-ÂÃ¬Áª ÆŸä-Ê-Êo{Õx «u«-£¾Ç-Jª-ÍÃªŒÕ. §½áŸÄl´Eo «ÕJªÅ½ N®¾h%Å½ª Íä¬ÇªŒÕ. «u§½Ö™Õ Å½œË-®Ï-XçÖ-å„œ¿Õ ÂÃ«-œ¿ªÅî, Å½©Ç-ÂÃ®¾h ¦µŒJª-Í½-«-™-®Ïª-C'Ã ÆXçÕ-JÂÃ ¤ùªŒÕLo ÂîªÃªŒÕ. ƒªÅ½ Íä®Ï-Ê-„¾pšÂÌË, *«-JÂË ŠJ-Tª-ŸäOÕ ©äŸ¿Õ. N§½ÕÅÃoª §½áŸ¿l´ª©ð ÆXçÕ-J-ÂÃÂ¿Ù „¶¾ÕðªŒ „¾ªÃ-è§½Õ, „¾ªÃ-¦µŒ-XÃ™Õ Å½„¾p-©äŸ¿Õ.
„¾J-®ÏnA Íä•Ç-ªŒ-Â¿-«áªŸä XäÕ™Õ-Âî-XÃL. Å½Â¿~ºª Ê†¾d EXÃ-ªŒº Í½ªŒu™Õ Íä„¾-šÇdL. ªÃè-F-A-èc-Å½Â¿Ù EŸ¿-ªŒz-Ê-«ÕŸä. ¨ N†¾-§½Õª©ð EÂ¿q¯þ „¾ÜJh'Ã N„¶¾-™-«Õ-§½ÖuªŒÕ. N§½ÕÅÃoª §½áŸ¿l´ „¾ªÃ-è§½Õª ÆXçÕ-J-ÂÃÂ¿Ù «Ö§½ÕE 'Ã§½ÕXçÕi NÕT-LªC.
…"'¹-XÃŸ¿ ÍçªŒ ÊÕª* Æ¤¶Ä_-E-²Än-¯þÊÕ NœË-„Ï-²Äh-ÊE Š¦Ç«Ö Æª{Õ-Êo-„¾p-šËÂÌ, ‚§½ÕÊ «Ö{™Õ Ê«Õt-¬Á-Â¿uª'Ã ©ä«Û. Æ®¾™Õ ÆC ²ÄŸµ¿u-„¾œä „¾J-®Ïn-Å½Õ©ä Â¿E-„Ïª-Í½œ¿ª ©äŸ¿Õ. Æ¤¶Ä_-¯þ©ð Š¦Ç«Ö *Êo-¤ÄšË Nè§½Õª ²ÄCµª-ÍÃ-™¯Ão ‡¯îo Æ«-ªî-ŸµÄ™Õ ÆCµ-'¹-NÕª-Í½-«-™®Ï …ª{ÕªC. Xçá{d-Xçá-Ÿ¿{ ‚ Ÿä¬Áª©ð ŠêÂ-«Ö{, ŠêÂ-¦Ç-{'Ã ²Äê' "„¾¦µŒÕÅ½yª …ªœÄL. ¦µÇK ®¾ªÈu©ð, ®¾ªŒy-®¾-«Õ-ªŒn-XçÕiÊ Æ¤¶Ä_¯þ ¦µŒ"Ÿ¿ÅÃ Ÿ¿@Ç™Õ …ªœÄL. NÕ"Å½-Ÿä-¬Ç™Õ ÆŸ¿-Êª'Ã Xä™ ®¾ªÈu©ð å®jE-Â¿ÙLo „¾ª„¾-«-™®Ï …ª{ÕªC. ‚ Ÿä¬Ç™Õ Æ¤¶Ä_-E-²Än-¯þ-©ðE Å½«Õ æ®ÊLo ƒ„¾p-šËêÂ …„¾-®¾ª-£¾Ç-Jª-Í½Õ-Âíª-{Õ-¯Ãoªá. B"« ‚-JnÂ¿ ƒÿsª-Ÿ¿Õ-™Åî ®¾Å½-«Õ-Å½-«Õ-«Û-Å½ÕÊo ÆXçÕJÂ¿ÊÕx §½áŸ¿l´ ÈªŒÕaLo «ÕJª-Å½'Ã ¦µŒJªÍä „¾J-®Ïn-A©ð …¯ÃoªÃ ÆÊoD «áÈuXäÕ. Æ¤¶Ä_¯þ "„¾•Ç-FÂ¿ª «ÕŸ¿lÅ½Õ, ®¾ª„¾ÜªŒg ®¾£¾É-§½Õ-®¾-£¾Ç-ÂÃ-ªÃ™Õ ÆªÅ½-Â¿¯Ão ÂÌ™Â¿ª. Xä™ ®¾ªÈu©ð «*a-„¾-œ¿Õ-Å½ÕÊo NŸäQ å®jE-Â¿Ù™Õ NŸäQ Ÿ¿ÕªÃ-"Â¿-«Õ-º-ŸÄ-ªŒÕ™Õ ÂÃŸ¿E, XÃªŒÕ Å½«ÕÂ¿Ù XäÕ™Õ Íä§½Õ-œÄ-EêÂ «ÍÃa-ªŒE Æ¤¶Ä_ÊÕx «ÕÊ-®¾Öp´-Jh'Ã Ê«Õt-«-™®Ï …ª{ÕªC.
XÃ®¾h« „¾J-®ÏnA \NÕšð Š¦Ç-«ÖÂ¿Ù Åç™Õ®¾Õ. Æ¤¶Ä_¯þ §½áŸÄl´Eo Š¦Ç«Ö §½áŸ¿l´ª'Ã «Öêªa …Ÿäl¬Áª ‚§½Õ-ÊÂ¿Ù ©äŸ¿-ÊoD ®¾p†¾d-«Õ-«Û-Å½Ö¯ä …ªC. Æ©Çª-{-„¾Ûpœ¿Õ, Æ¤¶Ä_¯þ §½áŸÄl´-EÂË ÆªÅ½ª „¾™Õ-Â¿Ù-ÅÃ-ÊÊo «Ö{ÊÕ ‚§½ÕÊ ‡ªŸ¿ÕÂ¿Ù E™-¦ã-{Õd-Âî-«œ¿ª ©äŸ¿Õ? §½áŸ¿l´ª «áTª-Í½-œÄ-EÂË ™Gµª-*Ê Æ«-ÂÃ-¬ÇEo ‡ªŸ¿ÕÂ¿Ù ®¾Cy-E-§çÖ'¹ª Íä®¾Õ-Âî-«œ¿ª ©äŸ¿Õ?
ÆXçÕ-JÂÃ NŸµÄ-¯Ã©ðx «ÖªŒÕp™Õ ÅçÍäa ÿŸ¿Õ™Õ Š¦Ç«Ö ®¾y§½Õª'Ã ‚ NŸµÄ-¯Ã-™Â¿Ù ÿªD Æªá-Ê{Õx Â¿E-„Ï-²òhªC.

«áÈuª'Ã éªªœ¿Õ ªŒÂÃ™ "¦µŒ«Õ©ðx Š¦Ç«Ö ÅäL-§½Ö-œ¿Õ-Å½Õ-¯ÃoªŒÕ. ÆXçÕ-JÂÃ "„¾è™ ¦µŒ"Ÿ¿Å½, ¦Ç'î-'¹Õ™Õ Æ¤¶Ä_-E-²Än¯þ „¾J-ºÇ-«Ö-™å„j ‚ŸµÄ-ªŒ-„¾œË …¯Ão-§½Õ-ÊoC XçáŸ¿šË "¦µŒ«Õ. Æ¤¶Ä_-E-²Än-¯þÊÕ <Â¿-šðxª* Xç™Õ-'¹Õ-©ðÂË ÊœËæ„ NècÅ½, ²ÄŸµ¿Ê ®¾ª„¾Ah ÆXçÕ-J-ÂÃÂ¿Ù …¯Ão-§½Õ-ÊoC éªªœî "¦µŒ«Õ. XçáŸ¿šË "¦µŒ«ÕÂ¿Ù ‚ŸµÄªŒª å®å„dª-ÿªŒÕ 11 ŸÄœ¿Õ™Õ. Æ¤¶Ä_-E-²Än¯þ «u«-£¾É-ªÃLo N®¾t-Jª-*-Êª-Ÿ¿Õ-«©äx ‚ ŸÄœ¿Õ™Õ èJ-'Ã-§½ÕE, ¦µŒN-†¾u-Å½Õh©ð Æ©ÇªšË …"'¹-XÃŸ¿ ŸÄœ¿Õ™Õ „¾ÛÊ-ªÃ-«%Å½ª ÂÃÂ¿ÙªœÄ Eªî-CµªÍä ¦ÇŸµ¿uÅ½ Å½Ê-Ÿä-ÊE ÆXçÕ-JÂÃ ¦µÇN-²òhªC. ŸÄªÅî "„¾¦µŒÕÅ½y ®¾ª®¾n™ Æ®¾-«Õ-ªŒnÅ½-ÊÕ, Xçj„¶¾-©ÇuLo Â¿„Ïp-„¾Û-*a-Ê-{x-«Û-ÅîªC. éªªœî "¦µŒ«ÕÂ¿Ù "¤ÄA-„¾-CÂ¿ ƒªÃÂú §½áŸ¿l´ª. ƒªÃÂú §½áŸ¿l´ª©ð „¶¾ÕÊ-N-è§½Õª ²ÄCµª-ÍÃ-«ÕE ÆXçÕ-JÂÃ 'í„¾p'Ã Íç„¾Ûp-Âíª-šðªC. ÂÃF, 2003 «ÖJa©ð ƒªÃ-Âúå„j Ÿ¿ÕªÃ-"Â¿-«Õº èªŒ-„¾-œÄ-EÂË ÅÃÊÕ Í½Ö„ÏÊ ÂÃªŒ-ºÇ-™Fo ÿÖ{-Â¿-XçÕi-Ê-Xä-ÊÊo XÃ®¾h-XÃEo ÆXçÕ-JÂÃ «ÕªŒ-*-¤ò-ÅîªC. ƒªÃ-Âú©ð ²Ä«â-£ÏÇÂ¿ èÊ-£¾Ç-ÊÊ ‚§½á-ŸµÄ-©äO ÿ§½Õ-{-„¾-œ¿-©äŸ¿Õ. ®¾ŸÄlª £¾Ýæ®q-¯þÂ¿Ù, Æ©ü-'ãj-ŸÄÂ¿Ù «ÕŸµ¿u ®¾ªÿª-ŸµÄ-™Õ-Êo{Öx "Ÿµ¿Õ«-„¾-œ¿-©äŸ¿Õ. ƒ²Äx-NÕÂú "„¾„¾ª-Í½-«ÕªÅÃ "„¾•Ç²Äy«Õuª Âî®¾ª „¾J-Å½-„Ï-²òhª-Ÿ¿E, …Ÿ¿u-NÕ-²òhª-Ÿ¿E ÆXçÕ-JÂÃ Íä®ÏÊ XÃŸ¿-ÊÂ¿Ú ¯äšË ŸÄÂÃ ‡©ÇªšË ‚ŸµÄªŒª ™Gµª-Í½-©äŸ¿Õ. ÆXçÕ-JÂÃ Nè§½Õª «Ö˜ä-XçÖ-ÂÃF ƒªÃÂú©ð £ÏÇª²Ä-ÂÃªœ¿ EÅ½u-Â¿%-Å½u-XçÕi-¤ò-ªáÊ XÃ®¾h-XÃEo ‡©Ç N®¾t-Jª-Í½-'¹™ª?

"„¾®¾ÕhÅ½ „¾J-®Ïn-Å½Õ©ðx Æ¤¶Ä_-E-²Än-¯þÂ¿Ù «ÕJEo æ®ÊLo „¾ª„¾-œ¿-«Õª˜äÐ ÿÕ†þ Íä®ÏÊ Å½„¾ÛpLo ÂíÊ-²Ä-Tª-Í½-œ¿XäÕ. …"'¹-XÃ-Ÿ¿ªå„j §½áŸ¿l´ª ²ÄTª-ÍÃ-LqªŸä ÂÃF, ŸÄEo ÿÕ†þ ÊœË-„ÏÊ BªŒÕ "„¾„¾ª-Í½-XÃu-„¾hª'Ã B"« N«Õ-ªŒz-™Â¿Ù, EªŒ-®¾-Ê-™Â¿Ù '¹ÕéªjªC. ÆŸä „¾ªŸ±Ä©ð Š¦Ç«Ö ²Ä'¹-œ¿ª©ð ÆªŒnª ©äŸ¿Õ. £ÏÇª²Ä-Å½tÂ¿ >£¾ÉD …"'¹-XÃ-ŸÄEo EªŒÖt-Lª-Í½-œÄ-E-Â¿ª{Ö Å½Ê-éÂªÅî Ÿ¿ÖªŒª©ð …Êo Ÿä¬Ç-™Â¿Ù å®jE-Â¿ÙLo „¾ª„Ï, §½áŸÄl´-™Â¿Ù Åç'¹-ÿ-œ¿-{ª-«™x ÆXçÕ-J-ÂÃÂ¿Ù ŠÊ-'¹Ö-œä-ŸäOÕ ©äÂ¿-¤ò'ÃÐ «uA-êª-Â¿Å½ «ÕJªÅ½ "„¾ÿ-™œ¿ª 'Ç§½Õª. Š¦Ç«Ö ‚©ð-Í½-Ê-„¾-ªŒÕœä. «Õª* Íçœ¿Õ-©ä-NÕšð ÅçL-®Ï-Ê-XÃœä. ÿÕ†þ £¾Ç§½Ö-«á-©ð èJ-TÊ Å½„¾ÛpLo ®¾J-CŸäl ¯ç„¾ªÅî ‚§½Õ¯Ã ÿÕ†þ ŸÄJ©ð Êœ¿-«-œ¿XäÕ ‚¬ÁaªŒuª Â¿L-T-²òhªC. Å½„¾Ûpœ¿Õ ®¾™-£¾É-L-Íäa-XÃªŒÕ ‡„¾Ûp-œçj¯Ã, ‡Â¿ˆ-œçj¯Ã …ªšÇªŒÕ. Å½¤ñp-„¾Ûp-©ä-NÕšð ®¾y§½Õª'Ã EªŒg-ªáª-Í½Õ-ÂíE, ®¾éªjÊ „¾ªŸ±Ä©ð ²Ä'¹-œÄ-EÂË '¹Õªœç ŸµçjªŒuª ÂÃXÃL. Æ©Çª-šË-ŸäOÕ ©äÂ¿ÙªœÄ \Ÿî «ÖªŒÕp ÅçÍäa-²Äh-«Õª˜äÐ ÆC èªŒ-'¹E „¾E.

Ð ‚ª"œ¿Öu •ã.ÿ-å®-NÍý

('©Ç®þ \ª-•ã-L®þ ˜ãjXþÕqÑÅî "„¾ÅäuÂ¿ \ªÃp{Õ)

***************************************

ENNADU

EDITORIAL

®¾«Õ Ÿ¿ªŒzÊª

'„¾ª œËÅ½®¾q«Õ Ÿ¿ªŒzÊÓÑ ÆE ¦µŒ'¹-«-D_Å½ ÍçÿÕ-Å½ÕªC. „¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ®¾%†Ïd©ð "„¾A „¾ŸÄ-ªŒnª-©ð, °N-©ð, ®¾y§½Õª-'ÃÊÕ, ®¾«Ö-Êª-'ÃÊÕ "„¾ÂÃ-P-®¾Õh-¯Ãoœ¿Õ. -‚ „¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕºËo '¹Õ-Jª-* ®¾ª„¾Ü-ªŒgª'Ã Åç™Õ-®¾Õ-Âí-Êo-XÃœä „¾ªœË-Å½Õœ¿Õ.

„¾ÜªŒyª E•Çª ªÃ†¾Zª-©ðE '¹ŸÄy™ ®¾ª²Än-Êª©ð ŠÂ¿ «Õ£¾É-„¾ª-œË-Å½Õœ¿Õ …ªœä-XÃœ¿Õ. ÆÅ½E æ„ªŒÕ '¹Õªœä-ªÃXþ £¾ÇªÃˆêª. ÆÅ½-œíÂ¿ ªîV ƒªšË «áªŸ¿Õ E™-ÿ-œË-…ª-œ¿'Ã 'Ã-œË-Ÿ¿ «*a Å½EoªC. -‚ -Ÿç-ÿsÂ¿Ù ÆÅ½œ¿Õ ÂËªŸ¿-„¾-œË-¤ò-§½Öœ¿Õ. ƒC '¹«Õ-Eª-*Ê ƒªšðxEXÃ@Áßx, ÿ§½Õ-šË-XÃ@Áßx „¾ªŒÕ'¹Õ-Ê -«-ÍÃaªŒÕ. ÂíªŸ¿ªŒÕ ÆÅ½ºË-o „¾šËd-©ä„Ï 'Ã§½Ö-™Â¿Ù «ÕªŸ¿Õ ªÃ¬ÇªŒÕ. «ÕJ-Âíª-Ÿ¿ªŒÕ Æ§çÖu... ‡ªÅ½ „¾¯çjªC ÆE ²ÄÊÕ-¦µŒÖA "„¾Â¿-šËª-ÍÃªŒÕ. ƒªÂÃ ÂíªŸ¿-éªjÅä 'Ã-œË-Ÿ¿Â¿Ù ¬Ç„¾-¯Ã-ªÃn™Õ å„šÇdªŒÕ. '¹Õªœä-ªÃXþ «Ö"Å½ª Åíº-Â¿-Â¿ÙªœÄ …¯Ãoœ¿Õ. ƒªÅ½©ð ŠÂÃ-§½ÕÊ Â¿™-'¹-•ä-®¾Õ-ÂíE ''ÃœËŸ¿ NÕ«ÕtLo Å½Êoœ¿ª«™x OÕêÂOÕ ¦ÇŸµ¿ Â¿™-'¹œ¿ª ©äŸÄ?Ñ ÆE "„¾Poª-ÍÃœ¿Õ. ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù '¹Õªœä-ªÃXþ ''ÃœË-Ÿ¿Â¿Ù «ÕÊ-©Ç'Ã •ÇcÊª ©äŸ¿Õ. ÆC ÊÊÕo …Ÿäl-¬Á-„¾Ü-ªŒy-Â¿ª'Ã Å½Êo-©äŸ¿Õ. Â¿ÊÕÂ¿ ¯äÊÕ ¦ÇŸµ¿-„¾-œ¿-«-™-®ÏÊ „¾E ©äŸ¿ÕÑ ÆE ®¾«Ö-ŸµÄ-Ê-NÕ-ÍÃaœ¿Õ. '¹Õªœä-ªÃXþ 'Ã§½Ö-™ÊÕ Â¿ÚœÄ ©ãÂ¿ˆ-Íä-§½ÕÂ¿, ÆªŸ¿ªŒÖ ‚¬Áa-ªŒu-„¾-œ¿Õ-Å½Õª-œ¿'Ã ÂÃT-Å½«â Â¿™«â Åç„Ïpª-Í½Õ-ÂíE ''ÃªŒl-¦µÇ-†¾dÂ¿ªÑ æ„ªŒÕÅî ®¾ª®¾ˆ%-Å½ª©ð ¬ðxÂÃ™Õ ªŒ*ª-ÍÃ-œ¿{.
„¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ®¾ªÃyª-Å½-ªÃuNÕ. '¹Õªœä-ªÃXþ ÆEo "¤ÄºÕ-©ðx-©Ç'Ã 'ÃªŒl-¦µŒª-©ðÊÕ „¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕºËo Ÿ¿Jzª-*Ê „¾ªœË-Å½Õœ¿Õ. Â¿ÊÕ-Â¿¯ä ÆÅ½-E-éÂ-©ÇªšË ¦Ç-ŸµÄ Â¿™-'¹-©äŸ¿Õ.

"ÿ£¾Çt-•Çc-EÂË "¤ÄºÕ-™Fo Å½ÊÅî ®¾«Ö-Êª-'Ã¯ä Â¿E-„Ï-²Ähªá. ÆEoª-šË©ð \Â¿-ÅÃyEo ²ÄCµª-*Ê „¾ªœË-Å½Õ-EÂË XçÖ£¾Çª-'ÃE, ¬ðÂ¿ª 'ÃE …ªœ¿«Û. ŠÂ¿-²ÄJ ªÃ«Õ-Â¿%†¾g „¾ªŒ-«Õ-£¾Çª-®¾Â¿Ù ¦µŒÂ¿Ùh-œí-ÂÃ-§½ÕÊ „¾K-Â¿~'Ã ŠÂ¿ ®¾ª*©ð éªªœ¿Õ NGµÊo «®¾Õh-«ÛLo å„šËd ÿ£¾Þ-Â¿-Jª-ÍÃ--œ¿Õ. ‚ éªªœËª-šË©ð ŠÂ¿šË «ÕšËd«áŸ¿l, éªª-œî-C ÿª'ÃªŒÕ«áŸ¿l. „¾ªŒ-«Õ-£¾Çª®¾ -Xäêª-OÕ -‚--©ð-*ª-Í½Â¿Ùª-œÄ ÿª'ÃªŒÕ«áŸ¿lÊÕ ÂÃŸ¿E «ÕšËd-«á-Ÿ¿lÊÕ ®ÔyÂ¿-Jª-ÍÃ-œ¿{. ¦µŒÂ¿Ùhœ¿Õ 'ƒŸä-NÕ ²Äy-OÕ?Ñ ÆE "„¾Poª-ÍÃ--œ¿Õ. ÆªŸ¿ÕÂ¿Ù „¾ªŒ-«Õ-£¾Çª®¾ ®¾-«Ö-ŸµÄ-ÊªÐ '¨ éªªœ¿Õ «áŸ¿l-©ðxÊÕ ¯ÃÂ¿Ù „¾ªŒ-«ÖÅät ®¾«Ö-Êª'Ã Â¿E-„Ï-®¾Õh-¯Ãoœ¿Õ. Æ©Çª-{-„¾Ûpœ¿Õ ŠÂ¿šË N™Õ« ©äEC, ŠÂ¿šË N™Õ« Â¿L-Tª-Ÿ¿E ‡©Ç ¦µÇNª-Í½ÊÕ? «ÕšËd-'ÃE, ÿª'ÃªŒª 'ÃE éªªœ¿Ö ¦µ÷A-Â¿-XçÕi-Ê-Xä, Æ¬Ç-¬Áy-Å½-XçÕi-ÊXä. «ÕÊª Æ¬Ç-¬Áy-Å½-XçÕiÊ è'¹-Å½Õh©ð ¬Ç¬ÁyÅ½ „¾ªŒ-"ÿ-£¾ÇtÊÕ Í½Öœ¿-«-™®Ï …ªCÑ ÆE!

ÅîšË "¤ÄºÕ™ OÕŸ¿ "æ„«Õ …Êo-XÃ-œËÂË ÆªŸ¿-J©ð „¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕœä Â¿E-„Ï-²Ähœ¿Õ. --Æ--©Çª-šË „¾ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕºËo Í½Öœ¿--{XäÕ ®¾«Õ-Ÿ¿-ªŒzÊª.
Ð -‚-ÍÃªŒu «Õ®¾Ê ÍçÊo„¾p

***************************************

******************************************************************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

కేంద్రం కదిలింది

దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్‌ వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి హెలికాప్టర్‌ ప్రమాదంలో దుర్మరణం పాలైన మూడు నెలల వారం రోజుల తరువాత ఆయనకు రాష్ట్ర శాసనసభ నివాళులర్పించింది. భౌతికంగా, మానసికంగా ఆయన లేని లోటు భర్తీ చేయలేని పరిస్థితిలో ముఖ్యమంత్రి పదవి బాధ్యతలను స్వీకరించిన పార్టీ సీనియర్‌ నాయకుడు కొణిజేటి రోశయ్య గడచిన మూడు నెలల నుంచి పాలన సాగిస్తున్నారనడం కన్నా కత్తి మీద సాము చేస్తున్నారనడం సబబుగా ఉంటుంది. మంత్రులు, పార్టీ ఎమ్మెల్యేల నుంచి తగిన సహకారం లేకపోవడం ఒక ఎత్తు అయితే, వరదలు, వర్ష బీభత్సం సృష్టించిన విలయం మరో వైపు ఆయన సహనాన్నీ, సమర్థతను సవాల్‌ చేశాయి. ఈ రెండింటినీ సమర్థంగా ఎదుర్కొన్న రోశయ్య ఇప్పుడు తెలంగాణ ఉద్యమం విసురుతున్న సవాల్‌ను ఎదుర్కొంటున్నారు. ఈ సమస్య పరిష్కారం కోసం కేంద్రం ఇప్పుడు సరికొత్తగా కసరత్తు ప్రారంభించిన దృష్ట్యా ప్రజల ఇబ్బందులను దృష్టిలో ఉంచుకుని తెలంగాణా ఉద్యమకారులు కొంత విరామాన్ని పాటించడం ఎంతైనా అవసరం. ముఖ్యంగా, తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి (తెరాస) అధ్యక్షుడు కె. చంద్రశేఖరరావు గడచిన తొమ్మిది రోజుల నుంచి జరుపుతున్న నిరాహార దీక్ష రాష్ట్రాన్నే కాక, అటు ఢిల్లీ పాలకులను కూడా ఒక్క కుదుపు కుదిపింది. ఇక ఎంత మాత్రం ఈ సమస్యను వాయిదా వేయలేమన్న వాస్తవాన్ని ఢిల్లీ పాలకులు గ్రహించారు. అయితే, ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ రష్యా పర్యటన నుంచి రెండు రోజుల్లో తిరిగి వచ్చిన తరువాతే కేంద్రం తన నిర్ణయాన్ని ప్రకటించే అవకాశం ఉంది. ఈ సమస్యపై కేంద్రం సానుకూలంగా ఉన్నట్టు ఇప్పటికే పలువురు నాయకుల ద్వారా సంకేతాలు పంపింది. అందువల్ల కెసిఆర్‌ ఇకనైనా తన దీక్షను విరమించి ఉద్రిక్తత తగ్గడానికి సహకరించాలి. ముఖ్యమంత్రి రోశయ్య ఆదివారం రాత్రి కెసిఆర్‌ను పరామర్శించినప్పుడు ఇదే విజ్ఞప్తి చేశారు. ఇది రాష్ట్ర ప్రభుత్వ పరిధిలోని అంశం కాదు. జాతీయ స్థాయిలో అందరినీ సంప్రదించి, అన్ని కోణాల నుంచి లోతుగా పరిశీలించి కేంద్రం తీసుకోవలసిన నిర్ణయం. ఇలాంటి సున్నితమైన అంశాలపై కేంద్రం సైతం ఏకపక్షంగా, తొందరపడి నిర్ణయం తీసుకోలేదు. గతంలో ఇలాంటి సందర్భాల్లో ఆనాటి పాలకులు అనుసరించిన వ్యూహాలను కూడా కేంద్రం పరిగణనలోకి తీసుకోవలసి ఉంటుంది. ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ విభజన జరిగిన వెంటనే తమ ప్రాంతాన్ని కూడా విభజించి ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ప్రకటించాలన్న డిమాండ్‌ చాలా ప్రాంతాల నుంచి ఇప్పటికే వచ్చింది. ఆ మాదిరిగా ముక్కలు చేసుకుంటూ పోతే ఇప్పటికిప్పుడు పది కొత్త రాష్ట్రాలు ఏర్పడతాయి. ఇప్పుడున్న రాష్ట్రాలకే మౌలిక సదుపాయాలు అంతంత మాత్రంగా ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా, భద్రతా దళాలు, వాటికి అవసరమైన పరికరాలు, వాహనాలు, ఇతర వనరులను సమకూర్చలేని పరిస్థితిలో ఉన్న తరుణంలో మరో పది రాష్ట్రాలు ఏర్పడితే వాటికి వనరులను సమకూర్చగలదో లేదో ఆలోచించుకోవలసిన బాధ్యత కేంద్రం మీద ఉంది. కేంద్రం ఈ అంశంపై ఆగమేఘాలపై స్పందించకపోవడానికి ప్రధాన కారణం ఇదే. ఒక ప్రాంతం సంస్కృతినీ, ప్రజల భావోద్వేగాలను గుర్తించడం, గౌరవించడం వేరు. వారు కోరిన విధంగా వారి ప్రాంతాన్ని విడగొట్టి ఇవ్వడం వేరు. ఈ ప్రక్రియలన్నీ ప్రజాస్వామ్యబద్ధంగా, రాజ్యాంగ పరిధిలో జరగాలి. అధికార కూటమి అయిన యుపిఎ చైర్‌పర్సన్‌గా సోనియా గాంధి తనను కలిసిన నాయకులతో చెబుతున్నది ఇదే. అయితే, ఆ నాయకులు మాత్రం ప్రజలను మభ్యపెట్టేందుకు ఆమె చెప్పిన మాటలకు చిలవలూ, పలవలూ కలిపి ప్రజల వద్ద చెబుతూ వచ్చినందు వల్లే ఈ అంశంపై ఇంత ఉద్రిక్తత ఏర్పడింది. ముఖ్యంగా, ఇందుకు కాంగ్రెస్‌ సీనియర్‌ నాయకులే బాధ్యత వహించవలసి ఉంటుంది. తెలంగాణాపై పేటెంట్‌ హక్కు ఎక్కడ చేజారిపోతుందోనన్న ఆందోళనతో, తాము ఎవరికీ తీసిపోమన్న అభిప్రాయం కలిగించడం కోసం సోనియా తమతో చెప్పారంటూ హైదరాబాద్‌ వచ్చి ప్రకటనలు చేస్తూ ప్రజల్లో ఆశలు మరింతగా ఊరించిన మాట యథార్థం. అంతేకాదు, ప్రత్యేక తెలంగాణా కోసం ఇప్పుడు స్వరాన్ని పెంచిన కాంగ్రెస్‌ నాయకుల్లో చాలా మంది సంవత్సరాల తరబడి మంత్రి పదవుల్లో ఉన్నవారే. అధికారంలో ఉన్నప్పుడు తెలంగాణా ప్రాంతం అభివృద్ధిని గురించి కానీ, తెలంగాణాకు జరుగుతున్న అన్యాయానికి వ్యతిరేకంగా కానీ వీరు గట్టిగా పోరాడిన దాఖలాలు లేవు. ఇప్పుడు పరిస్థితి చేజారిపోయే ప్రమాదం ఏర్పడడంతో అందరికన్నా తాము ముందున్నామని అనిపించుకోవడం కోసం జై తెలంగాణా అని అంటున్నారు. పైగా, రాజశేఖరరెడ్డి అడ్డు తొలగిపోయాడు కనుక తెలంగాణాను సాధించుకోవడానికి ఇదే తగిన తరుణం అని అంటున్నారు. వైఎస్‌ అడ్డుకోవడం వల్లే తెలంగాణా ఆగిపోయిందనడం అన్యాయం. వైఎస్‌ రాజకీయాల్లోకి రాకపూర్వం నుంచి ఈ ఉద్యమంలో పాల్గొన్న పెద్దలు తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్రం అంశంపై మొదటి నుంచి రాజీలేని వైఖరిని ప్రదర్శించి ఉంటే పరిస్థితి ఇంత వరకూ వచ్చి ఉండేది కాదన్నది ప్రజల అభిప్రాయం.

వైఎస్‌ అడ్డుకోవడం వల్లే తెలంగాణా ఆగిపోయిందన్న ఆరోపణలో ఎంత నిజముందో తెలియదు కానీ, తెలుగు జాతి ఐక్యత కోసం దృఢ వైఖరిని ప్రదర్శించింది దివంగత మాజీ ముఖ్యమంత్రి ఎన్‌టి రామారావు తరువాత ఆయనేనని తెలుగు ప్రజలు ఇప్పటికే గ్రహించారు. తెలంగాణా సెంటిమెంట్‌ను గౌరవిస్తూనే తెలుగు జాతి ఐక్యతను ఆకాంక్షించడం తప్పేమీ కాదు. అటువంటి వారు రాష్ట్రంలో చాలా మంది ఉన్నా, ఆవేశకావేశాలు పెల్లుబికిన సమయంలో తమ అభిప్రాయాలను ధైర్యంగా వెల్లడించలేరు. రాజకీయాలకూ, దురభిమానాలకూ అతీతంగా ఆలోచించేవారు ఎప్పుడూ ఉంటారు. మైనారిటీల అభిప్రాయాన్ని కూడా గౌరవించాలని మన రాజ్యాంగం ఉద్ఘోషిస్తోంది. ప్రత్యేక తెలంగాణా అంశంపై కేంద్రం దృష్టిని సారించింది కనుక కెసిఆర్‌ నిరాహార దీక్షను విరమించడం ద్వారా తిరిగి మామూలు పరిస్థితులు ఏర్పడేందుకు సహకరించాలి. తెలంగాణా ఎంత ముఖ్యమో, ఆయన ప్రాణాలు కూడా అంత ముఖ్యమని ఇప్పటికే విద్యార్థి సంఘాల నాయకులు చేసిన అభ్యర్థనను కెసిఆర్‌ మన్నించాలి.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

ప్రత్యేక(తల) తెలంగాణ కావాలి

స్వాతంత్య్రం రాకముందు, స్వరాజ్యమా, సురాజ్యమా, ఏది ప్రధానాంశం అనే మీమాంస జరిగేది. మేధావులు సురాజ్యానికి ప్రాధాన్యతను చూపించినా, ఎక్కువమంది నాయకులు ముందు స్వరాజ్యం రావాలి. సురాజ్యం తర్వాత స్వచ్ఛందంగా ఏర్పరచుకుంటామని చెప్పి కృతకృత్యులయ్యారు. కేవలం ప్రత్యేక తెలంగాణా కావాలా, వద్దా అనే ఏకాంశంపై ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ (రిఫరెండం) చేస్తే, తెలంగాణాలోని 80 శాతం పై చిలుకు ప్రజలు తెలంగాణా రాష్ట్రం కావాలని చెబుతారు. దురదృష్టవశాత్తూ, మన రాజ్యాంగంలో ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ కనుగుణమైన అధికరణ లేదు. 79 సార్లు రాజ్యాంగాన్ని సవరించాం. ఇప్పుడైనా సవరించి, ప్రజాభిప్రాయం సేకరిస్తే, ఒక్క తెలంగాణాయే కాక మరెన్నో సమస్యలను, హింసారహితంగా సకాలంలో పరిష్కరించవచ్చు.

భాష గాని, మతం గాని, రెండూ కలిపి గాని, ప్రజలను ఒకే రాష్ట్రంలో ఉంచలేవు. అరబ్బులది, మరో జాతి వారిది ఒకే భాష! ఒకే మతం (ఇస్లాం)!! కాని సార్వభౌమత్వంతో 16 దేశాలు, పలు రాష్ట్రాలున్నాయి. భావావేశంతో కొన్ని (ఈజిప్ట్‌, సూడాన్‌, లిబియా, ఈజిప్ట్‌, సిరియాలు) దేశాలు విలీనమైనా బహుస్వల్ప కాలంలో విడిపోయాయి. ఒకే మతస్థులైన ఇరాన్‌ -ఇరాక్‌లు ఆరేళ్లు యుద్ధం చేసుకున్న బద్ధశత్రువులు! మతోన్మాదంతో భారతదేశాన్ని విభజించి ఏర్పరచుకున్న పాకిస్తాన్‌ రెండు ముక్కలై, మరెన్నో ముక్కలయ్యేందుకు సిద్ధంగా ఉంది. ఒకే భాష, ఒకే మతం (కాని వివిధ తెగలు), ఉన్న చిన్న ఐర్లాండ్‌ రెండు రాష్ట్రాలుగా ఉంది. అమెరికా -కెనడాల జాతి భాష, మతం ఒక్కటే, అయినా అవి వేర్వేరు దేశాలు, అలాగే జర్మనీ, ఆస్ట్రియాలు, దక్షిణ -ఉత్తర కొరియాలు, దక్షిణ అమెరికా ఖండంలో, ఒకేభాష, ఒకే మతం, ఒకే జాతి, బహుకాలం ఒకే చారిత్రిక వారసత్వం గల ప్రజలు ఎనిమిది రాజ్యాలు దేశాలుగా ఉంటున్నాయ్‌. ఇక మన దేశానికి వస్తే తమిళ భాషీయులకు, మరాఠీ, బెంగాలీ భాషీయులకు రెండేసి రాష్ట్రాలున్నాయ్‌, హిందీ భాషీయులకు పది రాష్ట్రాలున్నాయ్‌. తెలుగువారికి ఒకటికన్నా ఎక్కువ రాష్ట్రాలెందుకుండకూడదు?

కాకతీయ రాజ్య పతనానంతరం, తురుష్కుల పాలనలో తెలుగు భాషా ప్రాంతాలు, వివిధ రాజుల, నవాబుల పాలన కింద విభజింపబడ్డాయి. చివరకు ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాలు బ్రిటిష్‌ పాలనలో, తెలంగాణా ముస్లిం కుతుబ్‌ షాహీ/ నిజాం షాహీ పాలనలో, ఎంతో తేడాతో పరిణామం పొందాయి. నిజాం పాలనలో తెలుగు త్యజింపబడి, నిరసింపబడి ప్రత్యేక మాండలికాన్ని సంతరించుకొంది. బ్రిటిష్‌ పాలనలో, ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాల్లో భాషా వికాసమే గాక, పాలనలో ఎన్నికల ద్వారా ప్రజాప్రాతినిధ్యం పెరుగుతూ, స్వచ్ఛందాభివృద్ధికి అవకాశం ఏర్పడింది. ఈ విధంగా ఈ రెండు ప్రాంతాల ప్రజల్లో, విద్యా, వ్యవసాయక, పారిశ్రామిక, భాషా సాంస్కృతిక రంగాల్లో, చేతన స్థితిలో అంతరం ఏర్పడింది. ఉమ్మడి రాష్ట్రంలో 53 సంవత్సరాల కృషి కూడా, అసమానతలను అంతమొందించి, సమైక్యతా, ఏకాత్మతాభావాన్ని సాధించలేకపోయింది. ఇందుకు ఎవరు బాధ్యులన్న చర్చ సమస్యను పరిష్కరించదు. చేమకూరి వెంకట కవిగారు విజయ విలాసంలో సుభద్రార్జుల ప్రేమాయణం వర్ణిస్తూ ''వలపులను రావి మొలక లెదిగిన కొలది చిత్తఛిత్తిక విలువలె చిటిలివచ్చె'' నని రాశారు. ఆంధ్ర -తెలంగాణ ప్రాంతాల ప్రజలమధ్య ఏమోకాని, నాయకుల మధ్య కలతలను రావిమొలక లప్పుడప్పుడూ మొలుస్తూ, సమైక్యత అనే చిత్తఛిత్తికలను వేరుచేసి, పగులగొడుతున్నాయ్‌. అందుకనే సమైక్యాంధ్ర ప్రదేశ్‌ అనే దివ్య భవనం, బలహీనపడుతూ శిథిల దిశలో ఉంటోంది. 1956 అనంతరం ఉమ్మడి మహారాష్ట్ర, గుజరాత్‌ రాష్ట్రం హింసాయుత, ప్రజల ఉద్యమంతో రెండయిపోయింది. మృతుల స్మారకంగా ముంబయ్‌లో 'హుతాత్మ చౌక్‌' వెలసింది. హింసాయుత ఉద్యమం వల్లే ఉమ్మడి పంజాబ్‌, హర్యానా, పంజాబ్‌ సూబాలుగా విభజింపబడింది. జార్ఖండ్‌ ముక్తి మోర్చా ఎన్నో ఉద్యమాలను నిర్వహించింది. స్థానిక ప్రజల ఆకాంక్షలను మన్నించి, బి.జె.పి. నాయకత్వంలోని ఎన్‌డిఏ ప్రభుత్వం, జార్ఖండ్‌, ఛత్తీస్‌ఘడ్‌, ఉత్తరాంచల్‌ రాష్ట్రాలను శాంతియుతంగా ఏర్పాటు చేసింది. తెలుగుదేశం మీద ఆధారపడవలసిన కారణంగా, ప్రత్యేక తెలంగాణా రాష్ట్రాన్ని, ఎన్‌డిఏ భాగస్వాముల వ్యతిరేకతవల్ల జమ్ము, లడఖ్‌ రాష్ట్రాలను ఏర్పరచలేకపోయింది. ఆంధ్రప్రదేశ్‌ కాంగ్రెస్‌ బహిరంగంగా, నిర్ద్వంద్వంగా తెలంగాణాను వ్యతిరేకించడంలా! తెలుగుదేశం పార్టీ చివరికి 2009లో తెరాసతో పొత్తుతో, తన వ్యతిరేకతను ఉపసంహరించుకున్నట్లే, బి.జె.పి. ఎప్పటినుండో తెలంగాణకు సుముఖమే. ప్రజాజీవన స్రవంతికి ఎప్పుడూ ఎదురుగా ఉండే 1.8 శాతం కన్నా ఎక్కువ ఓట్లు తెచ్చుకోలేని మార్క్సిస్ట్‌ కమ్యూనిస్ట్‌ పార్టీ, ముస్లింల ఎంఐఎం లు మాత్రమే తెలంగాణా ఏర్పాటును వ్యతిరేకించాయి. మరో రెండు కమ్యూనిస్ట్‌ పార్టీలు ప్రత్యేక రాష్ట్రానికి సుముఖులే. తెలంగాణ రాష్ట్ర స్థాపనను వ్యతిరేకించే, బలవంతమైన, దుర్బేధ్యమైన ప్రచ్ఛన్న శక్తి గాని వ్యక్తి గాని యున్నారా? ఎంతో ప్రాణనష్టం, సంపద విధ్వంసం, విద్వేష వృద్ధి జరిగిన తర్వాతే తెలంగాణా ఇస్తారా? ఏ ఒక్కరి యొక్క ''ఏకాభిప్రాయం'' కోసం, ఎంతమంది ఆహుతి అవ్వాలి?

(1956లో ఆంధ్రప్రదేశ్‌ అవతరణకు ముందు, తర్వాత కూడా తెలంగాణా ప్రత్యేక రాష్ట్రంగా ఉండాలనే బహుజనాభిమతం వివిధ తీవ్రతతో వ్యక్తమవుతూనే ఉంది. గుణాత్మకమైన ప్రజాస్వామ్యంలో పలు విషయాలపై ఉద్యమాలు తలెత్తడం, పరిష్కారం లేకుండా సమసిపోయి, తిరిగి విజృంభించడం చారిత్రక సత్యం.)

ఆంధ్ర ప్రాంత ప్రజలు 1973 లో, తెలంగాణా నుంచి విడిపోవాలని విఫల ఉద్రిక్త ఉద్యమం నడిపారని విస్మరించరాదు. రాయలసీమ వారు, మద్రాసు నుండి విడిపోయి ఆంధ్ర రాష్ట్రావతరణకు షరతులు విధించారు. శ్రీబాగ్‌ ఒడంబడిక దాని పర్యవసానం. తెలంగాణా ఏర్పడటం తోనే, రాయలసీమ రాష్ట్ర ఉద్యమం ఊపందుకుంటుంది. అక్కడ కూడా సురాజ్యమా, స్వరాజ్యమా అనే ప్రశ్నే ఉద్యమానికి ఊపిరిగా ఉంటుంది. ఈశాన్యాంధ్ర ప్రాంతం (విశాఖ, విజయనగరం, శ్రీకాకుళం జిల్లాలు), తెలంగాణా, రాయలసీమ కన్నా బీద, వెనుకబడ్డ ప్రాంతం, వారూ మాకు ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలంటున్నారు, తెలంగాణా రాయలసీమలతోపాటు కాని మనం మూడు రాష్ట్రాలయి, విశాఖపట్నాన్ని ఆంధ్రకు రాజధానిగా చేస్తే, ఏ విధంగా రాజధాని హైదరాబాద్‌ పరిసర రంగారెడ్డి, మెదక్‌ తదితర ప్రాంతాలు విద్యా, పరిశ్రమ పరంగా అభివృద్ధి చెందాయో, అలాగే విశాఖ పరిసర ఈశాన్యాంధ్ర ప్రాంతం అభివృద్ధి చెందుతుంది. కనుక మరింత నరమేధం, సంపద విధ్వంసం జరుగకుండా ఆంధ్రప్రదేశ్‌ని మూడు -తెలంగాణా, ఆంధ్ర, రాయలసీమ -రాష్ట్రాలుగా పునరుద్ఘాటన చేయడం సకల శ్రేయస్కరం. ఆంధ్రకోసం పొట్టి శ్రీరాములు గారు ఆత్మాహుతి చేసుకున్నారు, అలాగే కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్‌ రావు గారు ఆత్మాహుతి చేసుకున్న తర్వాతే తెలంగాణ నేర్పరుద్దామంటే అది విజ్ఞత అవ్వదు.

తెలుగుభాష, వారసత్వం, కళల అభివృద్ధిని, నదీ జలాల ఉపయోగానికి, రోడ్డు రవాణా, నౌకాశ్రయాల అభివృద్ధికి, ఉపయోగానికి సమన్వయం, సహకారం, సమిష్టి పథక రచనకూ మూడు రాష్ట్రాల, ఆయా రంగాలలోని మేధావులతో, కమిషన్‌లను ఏర్పరచి, వైషమ్యంతో గాక, హింసతో గాక, దూరదృష్టితో, విశాల హృదయంతో మూడు రాష్ట్రాలను ఫలానా తేదీకి పూర్వం ఏర్పరుస్తామని ప్రకటించి, రాజకీయ, పరిపాలనా ప్రక్రియలను ఆరంభించడం అందరికీ శ్రేయస్సు. ముందు ముందు, మనసులు కుదిరితే విభాజిత జర్మనీలు ఏకమయినట్లు, మనం కూడా ఏకమవ్వవచ్చు.

- -డా|| త్రిపురనేని హనుమాన్‌ చౌదరి

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

దళారీ శక్తుల ద్వారా తెలంగాణ రాదు

తెలంగాణ ప్రజలకు ప్రత్యామ్నాయం వలస కోస్తాంధ్ర అగ్రకుల దోపిడీ శక్తుల నుండి విముక్తి. ఈ లక్ష్యంతో 1969కి పూర్వం నుండి ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలనే డిమాండ్‌తో పోరాటాలు తీవ్రరూపం దాల్చాయి. మర్రి చెన్నారెడ్డి ద్రోహం తలపెట్టిన అనంతరం 1996లో ప్రారంభమైనా రెండవ దశ ఉద్యమానికి అమరుడు మారోజు వీరన్న (సిపియుఎస్‌ఐ -డిబిఎస్‌వి) పార్టీ నాయకత్వంలో ఆదివాసీ, దళిత, బహుజన సామాజిక ప్రజాస్వామ్య అస్థిత్వ ఉద్యమాలతోపాటు, ప్రాంతీయ ప్రజాస్వామిక ఉద్యమంగా తెలంగాణ ఉద్యమాన్ని 2001లో తెరాస ఏర్పడకముందే నిర్మించి చరిత్రను సృష్టించారు. ఆనాటి నుండి 5 ఏళ్ళపాటు నిత్యం వార్తల్లో ఉంది. 1996 -97 నాటికి తెలంగాణ జనపరిషత్‌, తెలంగాణ (దళిత బహుజన) మహాసభ లాంటి ప్రధాన ప్రజా ఉద్యమ సంస్థలు ఏర్పడి తెలంగాణ ప్రజా ఆకాంక్షకి ప్రజా ఉద్యమ రూపమిచ్చాయనేది దాచేసిన దాగనిది చరిత్ర.

ఉ. సాంబశివరావు (ఉ.సా.), దళిత బహుజన విప్లవ శక్తుల నాయకత్వంలో ఈ న్యాయమైన డిమాండ్‌ను బలపరుస్తూ 1998 ఎన్నికల సందర్భంగా ఏర్పడిన మహాజన ఫ్రంట్‌, ఆ తర్వాత మహాజన పార్టీ రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా ముఖ్యంగా కోస్తాంధ్రలో ''రెండు రాష్ట్రాలు, రెండు రాష్ట్రాల్లో శ్రామిక మహాజనులకు రాజ్యాధికారం'' అని సభల్ని నిర్వహించింది. ఈ నూతన అవగాహనను తెలంగాణ విప్లవోద్యమ శక్తులపై విశేష ప్రభావం చూపటంతో పీపుల్స్‌ వార్‌ విప్లవ సంస్థ, జనశక్తి, ఇతర విప్లవ సంస్థలు అప్పటికి ''వెనుకబడిన ప్రాంతాల్లో అభివృద్ధి మండలాల స్థాపన'' డిమాండ్‌కి పరిమతమయ్యాయి తప్ప ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆకాంక్షల్ని కూడా గుర్తించలేదు. క్రమంగా సాంప్రదాయ విప్లవ శక్తులు అయిష్టంగానైనా వీరిని క్రమక్రమంగా అనుసరించక తప్పలేదు. 2001లో కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్‌ రావు (కెసిఆర్‌) నాయకత్వంలో ప్రత్యేక పార్టీతో ఉద్యమం నిర్మాణమవుతూ వచ్చింది. హింసాత్మకంగా మారరాదనే పేరుతో లాబీయింగ్‌, ఎన్నికల పరిధిలోకి పరిమితం చేశారు. అయినా ప్రత్యామ్నాయ శక్తులుగా దళిత బహుజన విప్లవ శక్తులు చెపుతూ పోరాడుతూనే వస్తున్నాయి. తెలంగాణ పేరుతో పబ్బం గడుపుకుంటున్న ఉద్యమ రహిత పాలకవర్గాలు వారి సంక్షోభం నుండి బైటపడడానికి, అగ్రకుల దళారీ బూర్జువా పాలకుల ప్రజాప్రతినిధి నాయకత్వంలో తెలంగాణ కోసం ఆమరణ నిరాహారదీక్షను నాటకీయ పరిణామాల మధ్యలో 29 నవంబర్‌ 2009న గాంధేయ మార్గంలో తలపెడుతున్నట్లు ముందుగానే ప్రకటించారు. గాంధేయ మార్గంలో మొదలైన ఆయన ఉద్యమ స్వరూపం తెలిసీ ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం కేంద్రంగా, మద్దతుగా ఉద్యమం ఉధృతరూపం దాల్చింది. ఈ సందర్భంగా పోలీసులు చేసిన లాఠీ చార్జీలకు శ్రీకాంత్‌ నాయక్‌ మరణించడం జరిగింది. పృధ్వీరాజ్‌, వెంకన్న నాయక్‌, భూక్య ప్రవీణ్‌లు కలత చెంది తెలంగాణ రాష్ట్రం కోసం వారి ప్రాణాలను బలిదానం చేసుకున్నారు. మరణించిన ఆ వీరులకు టిబిఎస్‌యు జోహార్లు తెలుపుతోంది. ఆ కుటుంబాలకు సానుభూతిని ప్రకటిస్తోంది. మరొక యువకుడు టిఆర్‌విఎస్‌వి నాయకుడు కాసోజు శ్రీకాంత్‌ ఎల్‌బి నగర్‌లో ఒంటిపై పెట్రోల్‌ పోసుకుని నిప్పంటించుకుని దవాఖానాలో మృత్యువుతో పోరాడి చివరకు నిన్న తుది శ్వాస ఒదిలాడు. మెదక్‌ జిల్లా నారాయణ్‌ఖేడ్‌ మండలం పలుగుతండాలో ఏడుగురు గిరిజన విద్యార్థులు ఆత్మహత్యా ప్రయత్నం చేసుకున్నారు. నిజామాబాద్‌ జిల్లా కామారెడ్డి పట్టణంలో పోలీస్‌ కానిస్టేబుల్‌ కిష్టయ్య సర్వీస్‌ రివాల్వర్‌తో కాల్చుకుని ఆత్మహత్య చేసుకున్నాడు. మల్లేయ్యనేని రాజ్‌కుమార్‌ అనే విద్యార్థి ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు. వీరంతా బిసిలు, గిరిజనులు కావడం మరో విశేషం.

విద్యార్థులు విజ్ఞానాన్ని పొందినవారు కావడం మూలంగా ప్రశ్నిస్తూ నూతన సమాజానికి బాటలు వేయడం వారి నైజం. ఇలాంటి సందర్భంలోనే ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయంలో కెసిఆర్‌ దీక్షకు మద్దతుగా తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రం కావాలనే ఏకైక డిమాండ్‌తో ఐక్యంగా ఉప్పెనగా విద్యార్థులు వెల్లువెత్తారు. ఇది తెలంగాణ,పాలమూరు, కాకతీయ తదితర విశ్వవిద్యాలయాలకు విస్తరించింది. న్యాయమైన డిమాండ్‌ను బలపర్చిన విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థులను అణచడం కోసం పోలీసు క్యాంపులతో ఒకరోజు ముందు నుండే నింపడం దేశ సరిహద్దుల వద్ద కాపలాగా ఉండాల్సిన జవానులను యూనివర్శిటీలో విద్యార్థులపై లాఠీలను ఝళిపించడం ''యుద్ధక్షేత్రం'' కోసం ఉపయోగించడం అంటే విద్యాలయాలను సరిహద్దులుగా మార్పించివేయడమే అవుతుంది. మరోవైపు నక్సలైట్‌ పార్టీలు ఈ ఉద్యమంలో చొరబడ్డారనే అపవాదును అంటగట్టి మరింత నిర్బంధకాండను ప్రయోగించడానికి సిద్ధపడింది. మన పాలకుల దృష్టిలో మన దేశంలోకి చొరబాటుదారులుగా వస్తున్నవారు ఈ దేశ భావిపౌరులైన విద్యార్థులటా. వీరిపై యుద్ధం చేయడం పాలకుల యుద్ధనీతటా. విద్యార్థులు తెలంగాణ ఉద్యమంలో కీలకపాత్రను పోషించకూడదనే విద్యాసంస్థలకు సెలవులివ్వడం జరిగింది. దేశానికి సరిహద్దు తెలంగాణ కాదు. విశ్వవిద్యాలయాలు అంతకన్న కావు. ప్రభుత్వం తన పోలీసు బలగాలను, క్యాంపులను ఎత్తివేయాలి. విశ్వవిద్యాలయ విద్యార్థులపై విచక్షణా రహితంగా, అకారణంగా, అప్రజాస్వామికంగా దాడిచేసిన పోలీసులపై కఠినంగా శిక్షించి, చర్యలు తీసుకోవాలి. చత్తీస్‌ఘడ్‌, జార్ఖండ్‌, ఉత్తరాఖండ్‌ రాష్ట్రాలు రాజకీయ నాయకుల రాజీ లాబీయింగ్‌ ద్వారా రాలేదని ప్రజలు ఉమ్మడిగా ఉద్యమిస్తేనే వచ్చాయని అందరూ గ్రహించాలి.

- --పాపని నాగరాజు

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

సరిలేరు నీకెవ్వరూ....!

లిబర్హాన్‌ నివేదిక : నాదొక్కటే బాధ. జస్టిస్‌ లిబర్హాన్‌ వంటివారు మన రాజకీయ రంగంలో, 1947 కు ముందు ఎందుకు లేరా అని. అలాంటి వారుంటే, దేశ విభజనే జరిగి ఉండేది కాదేమో అనిపిస్తుంది. వారి నివేదిక అంత చురుకైంది, అంత 'విలువ' గలది.

వారి నియామకం కూడా, జడ్జి పదవిలో ఉండగానే జరిగింది: వారు 1998 -2000 ల మధ్య మన హైకోర్టులో ప్రధాన న్యాయమూర్తిగా ఉన్నారు. అంతకుముందు, 1992 డిసెంబర్‌ లోనే వీరి నియామకం జరిగింది.

అతి ముఖ్యమైన అభిప్రాయం ఇలాంటి సమస్యలకు -న్యాయ శాస్త్రవేత్తలు, రాజకీయ నాయకులు లేదా పత్రికా రచయితలు, వారెంత ప్రతిభావంతులైనా, ఎంత చదివినవారైనా -సమాధానం చెప్పలేరు, పరిష్కరించలేరు!

దానికి మన కేంద్రం ఎటిఆర్‌ (యాక్షన్‌ టేకెన్‌ రిపోర్టు)లో 'అంగీకరించాం' అని ముక్తాయింపు ఇచ్చింది.

తరువాత, వారి నివేదికలో -ఫైనెస్ట్‌ చరిత్రకారులు, మానవ శాస్త్రవేత్తలు, పురాతత్వ శాస్త్రవేత్తలు -(హిస్టోరియన్స్‌, యాంత్రోపాలజిస్ట్సు, ఆర్కియాలజిస్ట్స్‌) వీరితో ఒక కమిటీ వేసి, వారందరికీ అధునాతన యంత్ర సామగ్రిని ఇచ్చి, వారిచేత ఈ చారిత్రక ప్రదేశాల పరంపరను నిర్ణయించాలి.

దీనికి మన ప్రభుత్వపు ఎటిఆర్‌: ఆర్కియలాజికల్‌ సర్వే ఆఫ్‌ ఇండియాను కోరారు, విదేశీ శాస్త్రజ్ఞులను కూడా చేర్చుకోమన్నారు! కాబట్టి, అయోధ్య విషయాన్ని ఒక విదేశీ నిపుణుడు లేదా విదేశీ నిపుణుల సమూహం తేలుస్తుంది.

మిగతావి ఒద్దులెండి. ఒక ఆంగ్ల దినపత్రికలో, డిసెంబరు 2న, ఎడిట్‌ పేజీలో, 'లిబర్హాన్‌ ఫిట్‌ ఫర్‌ ది బిన్‌', అంటే డస్ట్‌బిన్‌ -చెత్తబుట్టకు తగిందని రాసింది. ఆమె ఆ పత్రిక రాజకీయ సంపాదకురాలు కూడా!

చైనా పురాణం (1 డిసెంబర్‌ తరువాయి) 'అసలు ఎప్పుడో 1913 మే లోనే, పాల్‌కి ఈ సందేహాలన్నీ ఎందుకు కలిగాయి? విశాలమైన భూభాగాలు, అఖండమూ ప్రాచీనమూ అయిన సాంస్కృతిక పరంపరలకు, నెలవులుగా ఉన్న ఈ రెండు దేశాల మధ్య ఘర్షణలు చోటుచేసుకున్న సందర్భాలు చరిత్రలో ఎక్కడా కనపడవు. క్రీ. పూ. 4వ శతాబ్ది నాటిదని చెప్పబడుతున్న కౌటిల్యుని అర్ధశాస్త్రం కంటే ముందు నుంచే, భారత్‌ -చీనాల మధ్య వాణిజ్య సంబంధాలున్నాయి. క్రీ. పూ. 3, 2 శతాబ్దాల నుండే భారతీయ బౌద్ధ భిక్షువులు, చీనా యాత్రకు వెళుతుండే వారన్న ఆధారాలు మనకు లభిస్తున్నాయి.

'క్రీ. శ. 4వ శతాబ్దంలో షాహియాన్‌ నుంచి, 7వ శతాబ్దంలోని హ్యూయాన్‌సాంగ్‌, ఇత్రింగుల యాత్రావర్ణలను బట్టి, చైనా ప్రజ మనదేశం పట్ల, ఎంతో శ్రద్ధ కలిగివుండే వారని స్పష్టమవుతుంది. చీనా వాసులందరూ, ఒక్కసారైనా భారత భూమిని సందర్శించాలనీ, తీర్థయాత్రలు చేయాలనీ, తహ తహ లాడుతుండేవారు. ఈ దేశాన్ని తమ గురువుగా భావించుకుని, పూజలు సల్పుతూ ఉండేవారు. అటువంటి చీనా, ఈ దేశం పాలిట పెనుముప్పు కాగలదని బిపిన్‌పాల్‌కి ఎందుకు అనిపించింది?...

'నిజాంని 1949 అక్టోబర్‌ 1న ఏర్పడిన కమ్యూనిస్టు చైనాను ప్రపంచం స్వాగతించలా, దూరంగా ఉంచేందుకే ప్రయత్నించింది. అప్పటికి కేవలం రెండు సంవత్సరాల క్రితమే స్వాతంత్య్రం సంపాదించుకున్న భారత దేశానికి, ఎంతో ప్రతిష్ఠ ఉండేది. వ్యక్తిగతంగా తనకు కమ్యూనిస్టు సిద్ధాంతం పట్ల ఉన్న మోజు కారణంగా, మన ప్రధాని తన ప్రతిష్ఠను పణంగా పెట్టి, మావో నాయకత్వంలోని, కమ్యూనిస్టు ప్రభుత్వానికి గుర్తింపునిచ్చి, 'అస్పృశ్యుని' స్థాయి నుండి చీనాను బయటవేశారు. నెహ్రూకి నిజంగా చారిత్రక దృష్టి ఉన్నట్లయితే, 1949 డిసెంబరులో, కమ్యూనిస్టు సేనలు టిబెట్‌ను ఆక్రమించుకోవటాన్ని, చూసీ చూడకుండా వదిలేసేవారు కాదు.''... 'స్వతంత్రంగా విలసిల్లే టిబెట్‌, భారత్‌కు చైనాకు మధ్య ఒక స్నేహ సేతువు వంటిదని ఎందుకు గ్రహించుకోలేకపోయారు? తన వ్యక్తిగత ప్రతిష్ఠ గురించి ఆలోచించటం, కమ్యూనిస్టు భావజాలం పట్ల మోజు కలిగి ఉండటంతో, ఆయన మైమరిచి వ్యవహరించారా? 1962లో చీనా చేతిలో చెంపదెబ్బ తిన్న తరువాత ''ఇప్పటివరకు మనం ఊహాలోకాలలో విహరిస్తూ, వాస్తవ ప్రపంచానికి దూరంగా ఉండిపోయామని'' వారు స్వయంగా అంగీకరించవలసి వచ్చింది.''

అంతెందుకు, 1959 నవంబర్‌ 11న : మన పండిట్‌ జీ యే, గుర్‌గావ్‌లోని ద్రోణాచార్య సనాతన ధర్మ కళాశాల స్నాతకోపన్యాసం ఇచ్చారు. అందులో స్పష్టంగా, మన బాహ్యశత్రువులు, అంతర్‌ శత్రువుల విషయంలో, చాలా జాగరూకతతో ఉండాలని ఉద్బోధించారు. అయినా 1962 అనుభవం మనకు తప్పలా -మన నాయకుల మాటలకు, చేతలకు గల భేదం మనకు తెలుస్తుంది గదా! ఈనాటికీ ఈ విషయంలో ఏమన్నా మార్పుందా?

హమ్మయ్య! కార్పొరేషన్‌ మేయర్‌ ఎన్నికలు ముగిశాయి: కాంగ్రెస్‌ మేయరమ్మ కార్తీక రెడ్డికి, ఎంఐఎం డిప్యూటీ మేయర్‌ జాఫర్‌ హుస్సేన్‌ గారికి స్వాగతం, అభివందనలు. అంతా అనుకున్నట్లుగానే కథ సుఖాంతమయింది. కాంగ్రెస్‌, ఎంఐఎం స్నేహ బంధం ఇంకా ధృడపడింది. డాక్టర్‌ వై.ఎస్‌. ఉన్నప్పుడే, 'స్నేహపూర్వక' పోటీలు, లాలూచి కుస్తీలు మొదలయ్యాయి. మంత్రి షబ్బీర్‌ అలీ, బెల్జియం నుంచి తివాచీలు తెప్పించి, మక్కా మసీదుకు బహుకరించారు. ఇప్పుడు షబ్బీర్‌ అలీ, దానం నడిపిన మంత్రాంగం తంత్రాంగం ఫలించింది.

అందులో ఒక పార్టీ కబోధి, ఇంకో పార్టీ ఏకాక్షి, ఇంకో పార్టీకి మెల్లకళ్లు -కాబట్టి పై ఉభయుల పని మరీ సులభమైంది. ఏది ఏమైనా, ఈ పదవీ పంపకం, ఉత్తరప్రదేశ్‌, కర్ణాటక రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల వలె బాధల్లో పడకూడదని ఆశిద్దాం.

తెలుగుదేశం, ఈ విషయంలో ఎందుకనో మడికట్టుకుంది. కాని వారి గతమూ ఘనమైనదే సుమా! 1985లో ఎన్‌టిఆర్‌, రెండవసారి అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత, జస్టిస్‌ చల్లా కొండయ్య ఆధ్వర్యంలో 1979 దేవాదాయ చట్టాన్ని పరిశీలించవలసిందని ఒక కమిషన్‌ను నియమించింది. ఆ కమిషన్‌ 28.2.1986 న ప్రభుత్వానికి తన నివేదికను సమర్పించింది. దాని ఫలితమే నేటి 1987 హిందూ దేవాదాయ ధర్మాదాయ చట్టం -28.5.87 నుంచి అమలులో ఉంది. ఆ చట్టానికి 1990, 1997, 2001, 2007 లలో సవరణలొచ్చాయి.

ఇక అసలు సంగతి దేవాదాయ ధర్మాదాయ ఆస్తులను కబ్జాదారులకు ఏ విధంగా రెగ్యులరైజ్‌ చేయాలి, ఖాళీగా ఉన్న 'నిరర్ధక' ఆస్తులను ఏవిధంగా అనే విషయమై, నియమ నిబంధనలను తయారు చేయటానికి, ముఖ్యమంత్రి నాయుడు గారు, 14.1.2001న ఒక క్యాబినెట్‌ సబ్‌ కమిటీని నియమించారు. అందులో సభ్యులు 1) దండు శివరామరాజు, 2) అశోక్‌ గజపతిరాజు, 3) ఎన్‌ఎంవో ఫరూఖ్‌. మన సెక్యులర్‌ నిష్ఠ అలాంటిది. హిందూ దేవాలయ ఆస్థుల విషయంలో, మహమ్మదీయునికి స్థానం! వారి సలహాతో జీవో 406ను 4.7.2002 న విడుదల చేసింది.

ఎవరు పెద్ద సెక్యులరిస్టులు? నాయుడుగారా, డాక్టర్‌ వై.ఎస్‌.ఆరా? ఆలోచించండి.

చివరగా, క్యాంప్‌ కార్యాలయం ప్రభుత్వ ఆస్తా, వ్యక్తుల ఆస్తా? దానిని ఎంపిలకు, ఎంఎల్‌ఎ లకు కేటాయించవచ్చా? వారికి నగరంలో, వేరే భవనాలున్నా అందులో సాగవచ్చా? కొనసాగ గలిగితే ఎన్నాళ్లుండవచ్చు. ఈ సందేహాలు వెళ్ళబుచ్చినందుకు, క్షమించండి.

చాణక్య

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

సరిలేరు నీకెవ్వరూ....!

ఎవరు పెద్ద సెక్యులరిస్టులు? నాయుడుగారా, డాక్టర్‌ వై.ఎస్‌.ఆరా? ఆలోచించండి.

చాణక్య

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

ఒత్తిడి తేవాలి

ఆంధ్ర నుంచి తెలంగాణా విడిపోవాలనే తెలంగాణా ఉద్యమ పూర్వాపరాల్ని పరిశీలిస్తే, తెలంగాణా ఉద్యమం న్యాయమైనదనే అర్థానికి రావాలి. ఈ ఉద్యమం, శ్రామిక జనాభాకి విప్లవకరమైన మార్పుల్ని కల్పించకపోయినా, 'నీళ్ళూ -నిధులూ -ఉద్యోగ నియామకాలూ' వంటి కొన్ని పరిమిత సమస్యల్లో కొన్ని ప్రయోజనాలు చేకూర్చగలుగుతుంది. ఈ పరిమిత ప్రయోజనాల్ని మాత్రమే ఈ ఉద్యమం ఇవ్వగలదనే స్పృహతో తెలంగాణా ప్రజలు ఉండాలి.

రిజర్వేషన్ల వంటి తాత్కాలిక ఉపశమనాన్ని మాత్రమే ఇచ్చే ఈ కోర్కెను కూడా పాలక పార్టీ పట్టించుకోవడం లేదు. ఈ రాష్ట్రాన్ని పాలించే పెట్టుబడిదారుల్లోని ఒక సెక్షన్‌కి బంటుగా ఉన్న పాలక పార్టీ, తెలంగాణా ఉద్యమకారుల మీద పాశవికమైన నిర్బంధాన్ని అమలుచేస్తోంది.

ప్రత్యేక తెలంగాణా కోరే ఉద్యమకారులు, సాయుధ పోరాటం లాంటిదేమీ చేయడంలేదు. ఆమరణ నిరాహార దీక్షలూ, రిలే నిరాహార దీక్షలూ, ధర్నాలూ, ఊరేగింపులూ వంటి అతి సాధారణమైన, పాలకవర్గాలకు ఆమోదయోగ్యమైన పోరాట రూపాలనే వారు ఎంచుకున్నారు. అయినా, పాలకపక్షం తీవ్ర నిర్బంధాన్ని అమలు చేస్తోంది.

1956 నాటి ''పెద్దమనుషుల ఒప్పందం'' నించీ, ఈనాటి వరకూ తెలంగాణా ప్రాంతం వారికి ఇచ్చిన హామీలేవీ అమలే కాలేదు. ఈ అన్యాయాన్ని ఇతర ప్రాంతాలవారు కూడా ఖండించాలి.

ప్రస్తుతం ఉన్న రాష్ట్రం రెండుగా అయినా, మూడుగా అయినా, అన్ని ప్రాంతాల ప్రజలూ అంతిమంగా శ్రమదోపిడీకి వ్యతిరేకంగా పోరాడవలసిందే. పాలకవర్గాలు సృష్టించిన ప్రాంతీయ అసమానతల వల్ల, వేర్వేరు ప్రాంతాల ప్రజలు కలహించుకోవడం, ప్రజలకే నష్టం.

ఈ ఉద్యమంలో పాల్గొన్న కొందరు అనాలోచితంగా ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతున్నారు. ఆత్మహత్యలనేవి వ్యక్తులు సొంత జీవితాల్లో ఎదురయ్యే సమస్యల్ని తట్టుకోలేనప్పుడూ, ఇతర వ్యక్తులెవ్వరూ సహకరించరని భావించినప్పుడూ మాత్రమే జరుగుతాయి. ప్రత్యేక రాష్ట్ర డిమాండ్‌ ఏ ఒక్క వ్యక్తిదీ కాదు. ఇది వ్యక్తిగతమైన కోరిక కాదు. అనేక కోట్ల మందికి సంబంధించినది ఇది. అటువంటి డిమాండ్‌ని అందరితో కలిసి, పోరాడి సాధించుకోవాలి గానీ, ఆత్మహత్యల ద్వారా కాదు. వ్యక్తులు పోతే ఉద్యమాలు బలహీనపడిపోతాయి. అది పోరాటం అవదు.

ఒక ఉద్యమం తలఎత్తిందంటే, దాని న్యాయాన్యాయాల్ని పరిశీలించి, న్యాయానికి తగిన చర్యలు వెంట వెంటనే తీసుకునేలా పాలకుల మీద వత్తిడి తీసుకురావడమే ఎప్పుడూ ఉద్యమకారుల కర్తవ్యం.

- రంగనాయకమ్మ

***************************************

******************************************************************************************

SAKSHI

EDITORIAL

"A§ýl$ç³#' ™èlí³µ¯]l Ìêw

ÝùÐ]l$ÐéÆý‡…¯éyýl$ EÝëÃ°Ä¶æ* ÑÔ¶æÓÑ§éÅËÄ¶æ$… M>Å…ç³‹Ü ç³ÇçÜÆý‡ {´ë…™éËÌZ ´ùÎ‹Ü ÌêwË$ Ð]l$ÆøÝëÇ Ñ^èl„ýS×êÆý‡íßæ™èl…V> OòÜÓÆý‡ÑàÆý‡… ÝëW…^èlyýl… G…O™ðl¯é ¨{V>Â…†MýSÆý‡…. ¡{Ð]l Ð]l$¯]lÝë¢ç³… MýSÍW…^ól Ñç³È™èl ç³Ç×êÐ]l$…. Ñ§éÅÆý‡$¦ËOò³¯é, _Ð]lÇMìS, Æøyýl$zÒ$§ýl MýS°í³…_¯]l Ð]l$íßæâ¶æË$, í³ËÏËOò³¯é ç³N¯]lMýS… ç³sìæt¯]lr$t Ìêw^éÇj fÇí³¯]lr$t ÐéÆý‡¢Ë$ çÜ*_çÜ$¢¯é²Æ‡¬. °Æý‡çÜ¯]l {ç³§ýlÆý‡Ø¯]lË¯]l$ MýSÐ]lÆŠ‡ ^ólÄ¶æ$yé°MìS, Ìôæ§é _{¡MýSÇ…^èlyé°MìS Ð]l_a¯]l Ò$yìlÄ¶æ* íÜº¾…¨° MýS*yé ÑÔ¶æÓÑ§éÅËÄ¶æ$…ÌZMìS {ç³ÐólÕ…^èlMýS$…yé ArM>Æ‡¬…^èlyýl…, ÐéÇOò³ MýS*yé §éyìl ^ólÄ¶æ$yýl…, ÐéÇ ÝëÐ]l${W° «§ýlÓ…çÜ… ^ólÄ¶æ$yýl… ´ùÎçÜ$Ë Ñ^èl„ýS×êÆý‡íßæ™èl, ÑÔ¶æ–…QË, AÐ]l*¯]l$çÙ {ç³Ð]l–†¢MìS A§ýlª… ç³sêtÆ‡¬.

´ûÆý‡çÜÐ]l*f… °ÐðlÓÆý‡´ùÄôæ$Ìê ^ólÔ>Æ‡¬. çßæMýS$PË çÜ…çœ*Ë ¯]l$…_ íœÆ>Å§ýl$Ë$ ÐðlË$ÏÐðl™èl¢yýl…™ø Æ>çÙ‰ Ð]l*¯]lÐ]lçßæMýS$PË çÜ…çœ$… »ê«§ýl$ÅË$ MýS*yé çÜÓÄ¶æ$…V> MýS§ýlÍÐðlãÏ ç³ÇíÜ¦†° ç³ÇÖÍ…^èlÐ]lËíÜ¯]l AVýS™éÅ°² MýSÍµ…^éÆ‡¬. AòÜ…½Ï VóSr$Ð]l§ýlª fÆý‡²ÍçÜ$tË$ «§ýlÆ>² fÇí³ ¡{Ð]l °Æý‡çÜ¯]l ™ðlËç³Ð]lËíÜÐ]l_a…¨. Ýë„>™èl$¢ çßZ…Ð]l$…{† çÜ¼™é C…{§éÆð‡yìlz MýS*yé ´ùÎçÜ$Ë Ìêw^éÇjMìS Ð]l$¯]lÝë¢ç³… ^ðl…¨ JMýS §ýlÔ¶æÌZ Æ>i¯éÐ]l* ^ólÄ¶æ*Ë° MýS*yé Äñæ*_…_¯]lr$t ÐéÆý‡¢Ë$ Ð]l^éaÆ‡¬. ´ùÎçÜ$Ë A§ýl$ç³#™èlí³µ¯]l Ð]lÅÐ]làÆý‡ OÔðæÍOò³ ò³Ë$Ï¼MìS¯]l °Æý‡çÜ¯]l ¡{Ð]l™èl¯ól ÑÑ«§ýl Ð]lÆ>YË çÜµ…§ýl¯]lË$ Ð]lÅMîS¢MýSÇçÜ$¢¯é²Æ‡¬. E§ýlÅÐ]l$M>Æý‡$Ë yìlÐ]l*…yŠlMýS$ ™èlÌŸVýS$Y™èl* yîlïÜï³° M>Å…ç³‹ÜMýS$ §ýl*Æý‡…V> E…^éË° °Æý‡~Æ‡¬…^èlyýl…, {ç³¿¶æ$™èlÓ…, ´ùÎ‹Ü Ä¶æ$…{™é…VýS… B çœ$r¯]l™ø B™èlÃÆý‡„ýS×æÌZ ç³yìl¯]l OÐðl¯é¯ól² çÜ*_Ýù¢…¨. Ìêw^éÇjOò³ Ñ^éÆý‡×æ fÆý‡$ç³#™éÐ]l$° MýS*yé {ç³¿¶æ$™èlÓ… {ç³MýSsìæ…_…¨.
çßZ…Ð]l$…{†¯ól A…™èlV> MýSË™èlò³sìæt¯]l D Ìêw ™é…yýlÐé°MìS ´ùÎçÜ$Ë$ GÌê, G…§ýl$MýS$, GÐ]lÇ B§ólÔ>Ë™ø ÝëçßæíÜ…^éÆý‡¯]l²¨ BÔ¶æaÆ>Å°MìS VýS$Ç^ólçÜ$¢¯]l² Ð]l$Æø {ç³Ô>²Æý‡¦MýS…. ÐéÆý‡… ÆøkË {MìS™èlÐól$, D EÝëÃ°Ä¶æ* ÑÔ¶æÓÑ§éÅËÄ¶æ$… {´ë…VýS×æ…ÌZ¯ól, D B…§øâ¶æ¯]l çÜ…§ýlÆý‡Â…ÌZ¯ól ´ùÎçÜ$Ë$ A†V> ÌêwËMýS$ ç³° ^ðlí³µ A°² OÐðlç³#Ë ¯]l$…` AÀÔ¶æ…çÜ¯]lËMýS$, Q…yýl¯]lËMýS$ VýS$Æý‡Ä¶æ*ÅÆý‡$. B Æøk¯]l MýS*yé Ñ§éÅÆý‡$¦Ë¯]l$ ¯ðl™èl$¢ÆøyólÌê _™èlMýS»ê¨¯]l ´ùÎçÜ$Ë ¡Æý‡$¯]l$ Ð]l$…{™èl$Ë$, {ç³gê{ç³†°«§ýl$Ë™ø çÜà A«¨M>Æý‡ç³„ýS {ç³Ð]l¬Q$Ìñæ…§ýlÆø ºíßæÆý‡…VýS…V> ™èlç³šç³sêtÆý‡$. Ð]l*¯]lÐ]lçßæMýS$PË çÜ…çœ$… MýS*yé gZMýSÅ… ^ólçÜ$MýS$° ™éT§ýl$Ë$ gêÈ ^ólÄ¶æ$yýl…™ø ´ùÎ‹Ü E¯]l²™é«¨M>Æý‡$Ë$ B çÜ…çœ$… Ð]l¬…§ýl$MýS$ ÐðlãÏ ÑÐ]lÆý‡×æ C^èl$aMøÐ]lËíÜÐ]l_a…¨.
Ð]l$äÏ C…™èlÌZ¯ól ´ùÎçÜ$Ë ^ól†Ðér… A§ýl$ç³# ™èlç³µyýl… ÑçÜ$¢VöÍõ³ ç³Ç×êÐ]l$…. ´ùÎçÜ$Ë$ çÜ…Ä¶æ$Ð]l$¯]l… ´ësìæ…^éË° Ð]l¬QÅÐ]l$…{†Ýë¦Æ‡¬ Ð]lÅMìS¢ Ð]l¬…§ól òßæ^èlaÇ…_¯é, ÐéÆý‡… ÆøkË Ð]lÅÐ]l«¨ÌZ Æð‡…yýl$ÝëÆý‡$Ï ´ùÎçÜ$Ë$ ™èl¨Â¯]l²…V> Ð]lÅÐ]lçßæÇ…_ ¡{Ð]l B„óSç³×æËMýS$ AÐ]lM>Ô¶æ Ñ$Ð]lÓyé°² GÌê AÆý‡¦… ^ólçÜ$MøÐéÍ? ÑÔ¶æÓÑ§éÅËÄ¶æ$ {´ë…VýS×æ…ÌZ íßæ…Ýë, Ñ«§ýlÓ…ÝëË$ çÜ…¿¶æÑçÜ$¢¯]l² B¯]lÐéâ¶æ$Ï HÒ$ÌôæÐ]l#. Ñ§éÅÆý‡$¦Ë$ ´ùÎçÜ$Ë™ø ò³§ýlªG™èl$¢¯]l çœ$Æý‡Û×æMýS$ ¨W¯]l §éQÌêË$ MýS*yé ÌôæÐ]l#. AÆ‡¬¯é çÜÆó‡, MóS…{§ýl ÇfÆŠ‡Ó ´ùÎ‹Ü ºËV>Ë¯]l$, òÜµçÙÌŒæ ´ùÎçÜ$Ë¯]l$ Ððl*çßæÇ…^èlyýl…, º…§Šl¯]l$ §ýl–íÙtÌZ ò³r$tMýS$° ¡çÜ$MýS$¯]l² Ð]l¬…§ýl$ gê{VýS™èl¢^èlÆ>Å ÌôæMýS A†gê{VýS™èl¢ ^èlÆ>Å A¯]l² Mø×æ…ÌZMìS Ððlâ¶æÏ¯]lÐ]lçÜÆý‡… Ìôæ§ýl$. {Ô¶æ$†Ñ$…^èl¯]l…™èlÐ]lÆý‡MýS$ A…§ýl$ÌZ° ´ùÎçÜ$Ë Ñfq™èl¯]l$ {ç³Õ²…^èl¯]lÐ]lçÜÆý‡… Ìôæ§ýl$.

Ñ§éÅÆý‡$¦Ë$ Ð]l$È E«§ýl–™èlÝë¦Æ‡¬ÌZ MýSÑÓ…ç³# ^èlÆý‡ÅËMýS$ ¨VýSyýl…Ð]lËÏ B™èlÃÆý‡„ýS×æÌZ ¿êVýS…V> ´ùÎçÜ$Ë$ ÌêwËMýS$ ç³° ^ðl´ëµÆý‡$ A¯]l$MýS$…sôæ& A…§ýl$MýS* ™èlW¯]l B«§éÆ>Ë$ MýS°í³…^èlyýl… Ìôæ§ýl$. àçÜtÌŒæ Ñ§éÅÆý‡$¦ËOò³, _Ð]lÇMìS ç³MýSP¯ól E¯]l² °ÐéçÜ {´ë…™èl…ÌZ° Ð]l$íßæâ¶æËOò³, í³ËÏËOò³ MýS*yé ´ùÎçÜ$Ë$ ÑÆý‡$^èl$MýS$ç³yýlyýl… MýSÑÓ…ç³# çœÍ™èlÐ]l$¯]l² AÀ{´ëÄ¶æ$… MýSÍW…^èlyýl… Ìôæ§ýl$. Ò$yìlÄ¶æ*¯]l$ ArM>Æ‡¬…^èlyýl…, ÐéÇOò³ ÌêwË$ {ç³Äñæ*W…^èlyýl… MýS*yé Ar$Ð]l…sìæÐól. MýSÑÓ…ç³# çœÍ™èlÐól$¯]l¯]l$MýS$¯é², ¯ólÆý‡$V> ÌêwËMýS$ ç³° ^ðl´ëµÌê, Ñ§éÅÆý‡$¦Ë¯]l$ ^ðl§ýlÆý‡Vörtyé°MìS C™èlÆý‡ ç³§ýl®™èl$Ë¯]l$ G…§ýl$MýS$ A¯]l$çÜÇ…^èlÌôæ§ýl¯]l² {ç³Ô¶æ² E™èlµ¯]l²Ð]l$Ð]l#™èl$…¨. ÐérÆŠ‡ M>Å¯]l¯]lÏ¯]l$, »êçÙµÐéÄ¶æ¬VøâêË¯]l$ Eç³Äñæ*W…_ E…yýlÐ]l^èl$a. AÆ‡¬™ól, ¯]lVýSÆý‡ ´ùÎ‹Ü MýSÑ$çÙ¯]lÆŠ‡ Ð]l*¯]lÐ]lçßæMýS$PË çÜ…çœ*°MìS Ñ°í³…_¯]l Ðé§ýl¯]l {ç³M>Æý‡…, ÐérÆŠ‡ M>Å¯]l¯]l$Ï, »êçÙµÐéÄ¶æ¬VøâêË$ A…§ýl$»êr$ÌZ ÌôæMýS¯ól ´ùÎçÜ$Ë$ Ìêw ^éÇj ^ólíÜ¯]lr$Ï AÆý‡¦Ð]l$Ð]l#™ø…¨. C…™èlMýS…sñæ ÔZ^èl±Ä¶æ$…, A¿¶æÅ…™èlÆý‡MýSÆý‡… Ð]l$ÆöMýSsìæ E…yýl§ýl$. ïÜBÆŠ‡ï³G‹œ ºËV>Ë¯]l$ Æý‡í³µ…_¯]l ÐéÆý‡$ Oò³ Ýë«§ýl¯éË¯]l$ G…§ýl$MýS$ çÜÐ]l$MýS*Æý‡$aMøÌôæ§ýl$? ÌêwË Ððl¬Æý‡r$ {ç³Äñæ*VýS…OÐðlõ³ G…§ýl$MýS$ Ððl¬VýS$Y ^èl*í³¯]lr$t?

{ç³fË Ð]l$¯ø¿êÐéË™ø Ð]l¬yìlç³yìl¯]l çÜ$°²™èlOÐðl$¯]l ÑÐé§ýl çÜ…§ýlÆý‡ÂÐ]l$¯]l² çÜµ–çßæ, gê{VýS™èl¢ {ç³¿¶æ$™èlÓ ¯éÄ¶æ$MýS™èlÓ…ÌZ E¯]l²…™èl Ð]l*{™é¯]l çÜÇ´ù§ýl$. A¨ ´ùÎ‹Ü Ä¶æ$…{™é…VýS…™ø çÜà A…^ðlË…^ðlË A«¨M>Æý‡ {Ôóæ×æ$ËÌZ¯]l* E…yéÍ. B Ðól$Æý‡MýS$ ÐésìæMìS MýS_a™èlOÐðl$¯]l çÜ…§ólçÔ¶æ… A…§ólÌê ^èl*yéÍ. À¯]l²{Ôóæ×æ$Ë Ð]l$«§ýlÅ D çÜÐ]l$¯]lÓÄ¶æ$… ÌZí³õÜ¢ ç³Ç×êÐ]l*Ë$ Ð]l{MìSÝë¢Æ‡¬, ç³ÇíÜ¦™èl$Ë$ A§ýl$ç³# ™èlç³š™éÆ‡¬. ´ùÎ‹Ü Ä¶æ$…{™é…VýS…Oò³ A…MýS$Ô¶æ… çÜ…«¨…^èlÐ]lËíÜ¯]l AÐ]lçÜÆ>¯ól² Æð‡…yøÝëÇ A§ýl$ç³# ™èlí³µ¯]l ÐéÇ §ýlÐ]l$¯]lM>…yýl Ð]l$ÆøÝëÇ GË$VðS†¢ ^ér$™ø…¨.

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

""{ç³gêçÜ…„óSÐ]l*°MìS ç³r$tVöÐ]l$Ã''

f¯]lçßæ–§ýlÄ¶æ$ ¯ól™èl OÐðlG‹Ü çÜÃ–†MìS Ô>çÜ¯]lçÜ¿¶æ çœ$¯]l °Ðéã

¨Ð]l…-VýS™èl ¯ól™èl OÐðlG‹Ü Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz M>Æý‡-×æ-f¯]l$Ã-Ë°, BÄ¶æ$¯]l ç³r$t-§ýlË Ä¶æ¬Ð]l GÐðl$Ã-ÌôæÅ-ËMýS$ çÜ*¹Ç¢-°^ólaÌê E…yól-§ýl°, M>MìS-ÌêV> ¯]l*Æý‡$-Æø-kË$ º†MóS-MýS…sôæ.. çßæ…çÜ-ÌêV> JMýSP Æøk º†MìS¯é ^éË± A¯]l-†M>-Ë…-ÌZ¯ól A…§ýl-Ç± Ð]l¨Íò³sìæt †ÇWÆ>° ÌZM>Ë MýS$ ÐðlâêÏ-Æý‡° Ð]l$…{†Ð]lÆý‡Y çÜçßæ^èlÆý‡$Ë$, {ç³†ç³-„ýS-¯é-Ä¶æ$-MýS$Ë$ ÐéÅRêÅ-°…^éÆý‡$. AòÜ…½ÏÌZ OÐðlG‹Ü Ð]l$–†Oò³ {ç³ÐólÔ¶æò³sìæt¯]l çÜ…™éç³ ¡Æ>Ã-¯]l…Oò³ ^èlÆý‡a çÜ…§ýl-Æý‡Â…V> ç³Ë$-Ð]l#Æý‡$ OÐðlG‹Ü™ø ™èlÐ]l$-MýS$¯]l² A¯]l$-º…-«§é°² VýS$Æý‡$¢ -^ólçÜ$-MýS$-¯é²Æý‡$.

ò³§ýlª-§é-O¯ðl²¯é A¯é² A° í³Í^ól-§é-°²..

""A°² Æý‡…V>ÌZÏ Æ>Ú‰ë°² ¯ðl…ºÆŠ‡ 1V> °Ë»ñæ-sêtÆý‡$. ïÜG…V> E¯]l²-ç³šyýl$ A…§ýlÇ Ð]l$¯]l²-¯]lË$ ´÷…¨¯]l Ð]l$çßæ±Ä¶æ¬yýl$. õ³§ýl {ç³fËMýS$, Ð]l$íßæ-â¶æ-ËMýS$ BÄ¶æ$¯]l ò³§ýlª ï³r ÐólÔ>Æý‡$. §ólÔ¶æ…-ÌZ¯ól Ððl¬§ýl-sìæ-Ýë-ÇV> JMýS Ð]l$íßæ-â¶æ¯]l$ çßZ…Ð]l$…-{†V> ^ólÔ>Æý‡$. OÆð‡™èl$ »ê…«§ýl-Ð]l#yýl$, õ³§ýlË ò³°²«¨ CÌê G¯ø² ¼Æý‡$-§ýl$-Ë¯]l$ §ýlMìSP…^èl$-MýS$-¯é²Æý‡$. Ð]lÄ¶æ$-çÜ$ÌZ ¯ól¯]l$ ò³§ýlª AÆ‡¬-¯]l-ç³µ-sìæMîS.... Ðól$… BÄ¶æ$¯]l$² A¯é² A° í³Í^ól-Ðé-â¶æÏ….'

& X-™é-Æð‡yìlz

Ä¶æ¬Ð]l- GÐðl$ÃÌôæÅ-ËMýS$ çÜ*¹Ç¢

""GÐðl$Ã-ÌôæÅË$ GÐ]lÆý‡$ ÐðlãÏ¯é {ç³fË MøçÜ… ïÜG… BÆŠ‡-G‹œ §éÓÆ> çÜàÄ¶æ$-Ð]l$…-¨…^ól-ÐéÆý‡$. GÐðl$Ã-ÌôæÅË$ ç³°ÌZ H Ñ«§ýl…V> çÜ…™èl–í³¢ ´÷…§éÍ? H Ñ«§ýl…V> {MýSÐ]l$-Õ„ýS×æ AËÐ]l-Æý‡$a-Mø-Ðé-ÌZ BÄ¶æ$¯]l ¯ólÆ>µÆý‡$. ÐéÇ ç³r$t-§ýlË Ä¶æ¬Ð]l GÐðl$Ã-ÌôæÅ-ËMýS$ çÜ*¹Ç¢° CçÜ$¢…¨.'

& ¯é-§ðl…yýlÏ Ð]l$¯ø-çßæÆŠ‡

A…™èlsìæ Ð]l$à¯]l$-¿ê-Ð]l#-yìl° ^èl*yýl-Ìôæ-§ýl$-

""MóS…{§ýl…ÌZ Æ>iÐŒl-V>…«©, Æ>çÙ‰…ÌZ OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ Ððl…r ¯]lyìl-^é¯]l$. ¯é 20 Hâ¶æÏ Æ>fMîSÄ¶æ$ iÑ™èl…ÌZ AÌê…sìæ Ð]l$à¯]l$-¿ê-Ð]l#-yìl° ïÜG…V> ^èl*yýl-Ìôæ§ýl$. ¯]l¯]l$² HÐ]l*Ã BÆø-VýSÅ} A° í³Í^ól-ÐéÆý‡$. þ°Ä¶æ$ÆŠ‡ yéMýStÆý‡$Ï Æøyýl$z-Ò$-§ýlMýS$ Ð]l_a-¯]l-ç³šyýl$ BÇz-¯ðl¯ŒlÞ ™ðlÝë¢-¯]l° ^ðlí³µ Ð]l^éa¯]l$. BÇz-¯ðl¯ŒlÞ A…sôæ ™ðlÍõÜ ^ðl´ëµÐé? A° Møç³µ-yézÆý‡$. ¯ól¯]l$ ¿¶æÄ¶æ$-ç³-yéz¯]l$. Ððl…r¯ól A«¨-M>-Æý‡$-Ë¯]l$ í³Íí³…_ BÇz-¯ðl¯ŒlÞ ™ðl^éaÆý‡$.'

& VýSÌêÏ AÆý‡$×æMýS$Ð]l*Ç

B ç³£ýl-M>-Ë¯]l$ Mö¯]l-Ýë-W…^é-Í

""1983 ¯]l$…_ BÄ¶æ$¯]l ¯éMýS$ ç³Ç^èlÄ¶æ$…. BÄ¶æ$¯]l Æ>Ä¶æ$-ËïÜÐ]l$ ÑçÙ-Ä¶æ$…ÌZ ©„ýS ^ólçÜ$¢-¯]l²-ç³šyýl$ ¯ól¯ól ÐðlãÏ ¯]l^èla-^ðlí³µ ÑÆý‡-Ñ$…ç³-^ól-Ô>¯]l$. Cç³šyýl$ A§ól Ñ«§ýl…V> sîæBÆŠ‡-G‹Ü ÐéÇMìS MýS*yé ¯]l^èla-^ðl-´ëµ¯]l$. Æ>çÙ‰ çÜÐ]l${VýS AÀ-Ð]l–-¨®, A°² Ð]lÆ>YË çÜ…„óSÐ]l$… MøçÜ… A¯ólMýS M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*-Ë¯]l$ {ç³Ðól-Ô¶æ-ò³sìæt {ç³† JMýSPÇ çßæ–§ýl-Ä¶æ$…ÌZ °Í^éÆý‡$. BÄ¶æ$¯]l {ç³Ðól-Ô¶æ-ò³-sìæt¯]l ç³£ýl-M>-Ë¯]l$ °ÇÓ-çœ$²…V> Mö¯]l-Ýë-W…^éÍ. A§ól BÄ¶æ$-¯]lMýS$ Ð]l$¯]l… AÇµ…^èlVýSË çœ$¯]l-°Ðéã.'

& -gê-¯é-Æð‡yìlz

BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡×æ… ¯]lÐ]l$Ã-Ô¶æ-MýSÅ… M>°¨

""BÄ¶æ$¯]l §éÆý‡Ø-°MýS$yýl$, {ç³fË ç³„ýS-´ë†, OÆð‡™èl$ »ê…«§ýl-Ð]l#yýl$. 1985ÌZ }OÔðæË… §ólÐ]l-Ýë¦-¯é°MìS Ðól$Ñ$-§ýlªÆý‡… ÐðlãÏ-¯]l-ç³šyýl$ §ólÐ]l-Ýë¦¯]l… çÜ°²-«¨ÌZ Ò$Æý‡$ ïÜG… M>Ðé-Ë° JMýS OÆð‡™èl$ AÀ-ËíÙ-õÜ¢... ç³¨ Ayýl$-VýS$Ë$ ÐólíÜ¯]l ™èlÆ>Ó™èl.... A«¨-M>-Æý‡…-ÌZMìS Ð]lõÜ¢ 50 Ë„ýSË GMýS-Æ>-ËMýS$ ±Æý‡$ A…¨…-^é-Ë° ¯é™ø A¯é²Æý‡$. Mö™èl¢V> ´ëÆó‡ {ç³¡ ±sìæ »Ÿr$tÌZ BÄ¶æ$¯]l MýS¯]l-ç³-yýl-™éÆý‡$.'

& ´÷-¯é²Ë ËMýSÿÄ¶æ$Å

A¿¶æ-Ä¶æ$-çßæ-çÜ¢… BVýSMýS*yýl§ýl¯é²Æý‡$!

""M>MìS-ÌêV> ¯]l*Æý‡$ ÆøkË$ º™èl-MýSyýl… MýS…sôæ çßæ…çÜ-ÌêV> JMýS Æøk º†MìS¯é ^éË¯ól-ÐéÆý‡$. íÜ…çßæ… ÌêV> º†M>Æý‡$. G°² AÐé…™èl-Æ>Ë$ G§ýl$-OÆð‡¯é M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*Ë$ BVýS-MýS*-yýl-§ýl°... A¿¶æ-Ä¶æ$-çßæ-çÜ¢…Oò³ iÐø CõÜ¢ çÜÇ´ù-™èl$…¨ MýS§é... A° Mö¨ª-Ð]l$…¨ Ð]l$…{™èl$Ë$ A…sôæ... ¯ól¯]l$ E…sê¯]l$, E…yýl¯]l$. ºyðlj-sŒæÌZ °«§ýl$Ë$ MóSsê-Æ‡¬…ç³# ÌôæMýS-´ù-Æ‡¬¯é °Æý‡…-™èlÆý‡… fÆý‡-V>-Ë¯ól E§ólª-Ô¶æ…™ø ^èlrt… ^ólÔ>Æý‡$. ç³…^èl-¿¶æ*-™éË$ E¯]l²…™èl-M>Ë… BÄ¶æ$¯]l BÌZ-^èl-¯]lË$ E…sêÆ‡¬. A…§ýl$MóS BÄ¶æ$¯]l ç³…^èl-¿¶æ*-™éÌZÏ MýSÍíÜ-´ù-Ä¶æ*Æý‡$.'

& MýS¯é² ËMîSÿ-¯é-Æ>-Ä¶æ$×æ

´ë-ÈtË$ ÐólOÆð‡¯é... Bç³¢-Ñ$-{™èl$-yýl$

""1978 ¯]l$…_ C§ýlªÆý‡… Bç³¢-Ñ$-{™èl$Ë…. ¯ól¯]l$, ^èl…{§ýl-»êº$, OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ JMóS-ÝëÇ Ð]l$…{™èl$-ËÐ]l$-Ä¶æ*Å…. Æ>gôæÔŒæ Oò³ÌñæsŒæ, íÜ…«¨Ä¶æ* Ð]l_a-¯]l-ç³šyýl$ ÐéÇMìS ç³Ç^èlÄ¶æ$… ^ólçÜ*¢.... Ð]l*MýS$ JMýS ½ïÜ ¯éÄ¶æ$-MýS$yýl$ E¯é²-yýl°, Ò$ A…™èlsìæ Ðéyìl° ^ólÄ¶æ*-Ë° ÐéÇ™ø A¯é²Æý‡$. 1996ÌZ BÄ¶æ$¯]l MýSyýlç³ G…ï³V> ´ùsîæ-^ól-íÜ-¯]l-ç³šyýl$ fÐ]l$Ã-ËÐ]l$-yýl$VýS$ G°²-MýSÌZÏ ´ùÍ…VŠS Hgñæ…sŒæV> E…yýl-Ð]l$…sôæ... Ò$Æý‡$ ^ðl¼™ól ™èlç³µ-MýS$…yé Ððlâ¶æ-™é-¯]l° ÐðlâêÏ¯]l$.'
& MóSD MýS–çÙ~Ð]lÊÇ¢ ' sîæyîlï³

A…§ýlÇMîS çÜàÄ¶æ$… ^ólÔ>-Æý‡$-

""BÄ¶æ$¯]l {ç³Ðól-Ô¶æ-ò³-sìæt¯]l çÜ…„óSÐ]l$ ç³£ýl-M>Ë$ Vöç³µ B§ýl-Æý‡-×æMýS$ VýS$OÆð‡-¯éÆ‡¬. M>…{VðS‹Ü ´ëÈt° Æð‡…yø-ÝëÇ VðSÍí³…^éÆý‡$. Æ>Ä¶æ$-ËïÜÐ]l$, B…{«§é {´ë…™é-Ë¯]l$ G…™ø AÀ-Ð]l–¨® ^ólÔ>Æý‡$. ´ëÈt-ËMýS$ A¡™èl…V> BÄ¶æ$¯]l çÜàÄ¶æ$… ^ólõÜ-ÐéÆý‡$.'

& Æý‡-Ò…§ýl-ÆŠ‡-Æð‡yìlz ' sîæBÆŠ‡G‹Ü

{ç³fË ¯éyìl ™ðlÍíÜ¯]l yéMýSt-ÆŠ‡

""OÐðlG‹Ü {ç³fË ¯éyìl ™ðlÍíÜ¯]l yéMýStÆý‡$. GïÜÞ, GïÜt, ½ïÜ Ñ§éÅ-Æý‡$¦-Ë™ø çÜÐ]l*-¯]l…V> C™èlÆý‡$ËMýS* ÝëPËÆŠ‡-íÙ-ç³šË$, ïœk ÈÆ‡¬…-º-ÆŠ‡Þ-Ððl$…sŒæ AÐ]l$Ë$ ^ólÔ>Æý‡$. HïÜV>ÆŠ‡zÞÌZ GMŠSÞçÜÈÓ-‹Ü-Ððl$¯Œl M>ÓÆý‡tÆŠ‡Þ çÜ¦Ìê°² ÐéÇMóS MóSsê-Æ‡¬…^é-Ë° A¯]l² AçÜ-§ýl$-©ª¯Œl Ayìl-W¯]l Ððl…r¯ól.-.. 500 MørÏ ÑË$-OÐðl-¯]l-ç³µ-sìæMîS ÌñæMýSP-^ól-Ä¶æ$-MýS$…yé Ððl…r¯ól çÜÆó‡¯]l° ^ól-Ô>Æý‡$. JMýS B…VýSÏ-MýSÑ A¯]l²r$Ï.... ™é¯]l$ {õ³Ñ$…_¯]l Ðéâ¶æÏ¯]l$ §ólÐ]l#yýl$ ™ö…§ýl-Æý‡V> ™èl¯]l Ð]l§ýlªMýS$ ¡çÜ$-MðS-âê¢yýl$. BÄ¶æ$¯]l B™èlÃMýS$ Ô>…† MýSËV>-Ë° A°² Ð]l$ïÜ-§ýl$ÌZÏ AÌêÏ¯]l$ {´ëÇ¦-Ýë¢….'
& AMýS¾-Æý‡$-©ª¯Œl ' G…IG…

çÜ§ýlÐ]l-V>-çßæ-¯]l- BÄ¶æ$¯]l Ý÷™èl$¢

""Mö™èl¢-§ýl¯]l… E…yé-Ë¯ól ÑçÙ-Ä¶æ$…ÌZ BÄ¶æ$¯]l G…™ø E™éÞ-çßæ… ^èl*í³…^ól-ÐéÆý‡$. H ´ëÈt ÐéÆý‡$ ÐðlãÏ¯é.. _Æý‡$-¯]l-Ð]l#Ó™ø, çßæ$…§éV> ç³Ë$-MýS-Ç…^ól-ÐéÆý‡$. Ä¶æ¬Ð]lf¯]l Æ>fMîS-Ä¶æ*Ë ¯ésìæ ¯]l$…_ OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡™ø §ýlVýSYÇ ç³Ç^èlÄ¶æ$… E…¨. ¿¶æ*Ñ$ çÜÐ]l$-çÜÅOò³ ¯]lMýSÞ-OÌñæ-rÏ™ø BÄ¶æ$¯]l ^èlÇa…^éÆý‡$. Mö¨ªV> ç³ÇÚëP-Æý‡-OÐðl$…¨. C…M> ç³ÇÚëPÆý‡… M>Ð]lËíÜ E…¨. M>…{VðS‹Ü ´ëÈt° HMýS-™é-sìæOò³, {MýSÐ]l$-Õ„ýS-×æ™ø ¯]lyìl-´ëÆý‡$. ™ðlË…-V>×æ Ð]l*™ø¯ól Ð]lçÜ$¢…§ýl° OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ A¯ólÐéÆý‡$... BÄ¶æ$¯]l Ð]l*rË$ °f… M>Ðé-Ë…sôæ, ™ðlË…-V>×æ¯]l$ Ððl…r¯ól HÆ>µ-r$ -^ólÄ¶æ*-ÍÞ¯]l AÐ]l-çÜÆý‡… E…¨.'

& Ð]l$-ÌôæÏ‹Ù ' ïÜï³I

B -ïÜr$ »ZíÜ-´ù-Æ‡¬…¨

""OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡... A¯ól Ð]lÊyýl$ A„ýSÆ>Ë$ G…™ø {ç³gê-§ýl-Æý‡×æ ´÷…§éÆ‡¬. ™èlÐ]l$ C…sZÏ Ð]lÅMìS¢° MøÌZµ-Æ‡¬¯]l »ê«§ýl¯]l$ A…§ýlÆý‡* A¯]l$-¿¶æ-Ñ…^éÆý‡$. BÄ¶æ$¯]l Gç³šyýl* Ð]lÆý‡$-×æ-§ól-Ð]l#yýl$ Ð]l* ´ëÈt A¯ól-Ðéyýl$. A§ól Ð]lÆý‡Û… BÄ¶æ$¯]l$² ¡çÜ$-MðS-ãÏ…¨. ¯é °Äñæ*-fMýS-Ð]l-Æý‡Y…ÌZ Ððl¬§ýlsZÏ MóSÐ]lË… 800 í³…bèl¯]l$Ï E…yólÑ. OÐðlG‹Ü Ð]l_a¯]l ™èlÆ>Ó™èl 11 ÐólËMýS$ ò³ÇV>Æ‡¬. ç³íÜ-í³-ËÏË VýS$…yðl Ô¶æçÜˆ-_MìS-™èlÞË MøçÜ… «§ýlÆ>² ^ólçÜ$¢¯]l²…™èlÌZ¯ól, ÐéÇMìS Ô¶æçÜˆ-_MìS-™èlÞË$ ^ólÄ¶æ$Ð]lËíÜ…¨V> ¸ù¯Œl-ÌZ¯ól A«¨-M>-Æý‡$-Ë¯]l$ B§ól-Õ…^éÆý‡$. 300 MørÏ Æý‡*´ëÄ¶æ$Ë ÑË$Ð]l ^ólõÜ 9 GMýSÆ>Ë º™èl$MýSÐ]l$ÃMýS$…r ¿¶æ*Ñ$° ^èl…{§ýl»êº$ çÜÆ>PÆŠ‡ ¯éyýl$ AÐ]l$Ã þí³…¨. M>±, Ð]l* Ñ¯]l²ç³… Ðól$Æý‡MýS$ OÐðlG‹Ü B ¿¶æ*Ñ$° AÐ]l$ÃM>°MìS ò³rtMýS$…yé ´ëÆŠ‡P MøçÜ… MóSsêÆ‡¬…^éÆý‡$'
& -MìS-çÙ-¯Œl-Æð‡yìlz ' ½gôæï³

{´ë…¡Ä¶æ$ E§ýlÅÐ]l$… Aç³šyýl$ Ìôæ§ýl$

""Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz E¯]l²-ç³šyýl$ {´ë…¡Ä¶æ$ E§ýlÅ Ð]l$… D Ýë¦Æ‡¬ÌZ G¯]l²yýl* Ìôæ§ýl$. B ç³ÇíÜ¦-†° Æ>°Ð]lÓ° çœ$¯]l™èl BÄ¶æ$-¯]l¨. Æ>çÙ‰…ÌZ ç³NÇ¢V> ºËïßæ-¯]l-ç³yýlz M>…{VðS-‹ÜMýS$ fÐ]l-çÜ-™éÓË$ °…í³¯]l Ð]lÅMìS¢ Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz. GÐ]lÆý‡$ Ð]l¬QÅ-Ð]l$…-{†V> E¯é² M>…{VðS-‹ÜÌZ {VýS*ç³#Ë$ E…yólÑ. BÄ¶æ$¯]l M>Ë…ÌZ AÐólÒ ÌôæMýS$…yé HMýS-™é-sìæOò³ M>…{VðS-‹Ü¯]l$ ¯]lyìlí³…^éÆý‡$.'

& þËMýS…sìæ Æý‡…V>Æð‡yìlz ' ïÜï³G…

°ÐðlÓ-Æý‡-ç³-Ç_¯]l Ð]l$Æý‡×æ…

""Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz Ð]l$Æý‡×æ… Ë„ýSË Ð]l$…¨° °ÐðlÓ-Æý‡-ç³-Ç_…¨. 1994ÌZ G±t-BÆŠ‡ G°²-OMðS¯]l ™èlÆý‡$-Ðé™èl Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz, yîlGÌŒæ Æý‡Ò…{§é-Æð‡yìlz Ð]l_a.-. {´ë-gñæ-MýS$tË$ ^ólç³-rt…-yìl.-. °«§ýl$Ë$ çÜÐ]l$õÜÅ M>§ýl$.-. Ò$-MýS$¯]l² ºË…™ø °«§ýl$Ë$ AÐól Ð]lÝë¢-Ä¶æ$-¯]l²-ç³šyýl$ B¯]l…§ýl… MýSÍW…¨. VýS™èl çÜÐ]l*-Ðól-Ô>ÌZÏ BÄ¶æ$-¯]l™ø ^éÌê MýSr$-Ð]l#V> Ð]l*sêÏ yé.. BÇ¦MýS ç³ÇíÜ¦-™èl$Ë ¯ólç³-£ýlÅ…ÌZ G†¢-´ù-™èlË ç³£ýl-M>Ë$, fËÄ¶æ$-fq…™ø Cº¾…§ýl$-Ë° ^ðl´ëµ. BÄ¶æ$¯]l ©°Oò³ {ç³™ólÅ-MýS…V> çÜÐ]l*-ÐólÔ¶æ… HÆ>µr$ ^ól§éª-Ð]l$° A«¨-M>Æý‡$-ËMýS$ ^ðl´ëµ-Æý‡$.- A…™èl-ÌZ¯ól Ð]l$Æý‡-×ìæ…^éÆý‡$.'

& fÄ¶æ$-{ç³-M>-ÔŒæ- ¯é-Æ>-Ä¶æ$×æ ' ÌZMŠSçÜ™é¢

Ð]l$yýlÐ]l$ †ç³µ° ÒÆý‡$yýl$

""OÐðlG‹Ü- Ìê…sìæ ¯éÄ¶æ$-MýS$yýl$ Ð]l$Æö-MýSÆý‡$ Ð]lÝë¢-Æý‡° A¯]l$-Mø¯]l$. BÄ¶æ$¯]l ^ól†MìS GÐ]l¬MýS Ìôæ§ýl$. GÐ]lÆý‡$ H¨ Ayìl-W¯é M>§ýl-¯]l-MýS$…yé C^óla-ÐéÆý‡$. Ð]l$yýlÐ]l$ †ç³µ° ÒÆý‡$yýl$. Ð]lÅÐ]l-ÝëÄ¶æ$… ™ðlÍÄ¶æ$° ¯éÄ¶æ$-MýS$Ë$ MýS*yé Ð]lÅÐ]l-ÝëÄ¶æ$ MýS$r$…º… ¯]l$…_ Ð]l^éa-Ð]l$° ^ðlç³š-MýS$…sêÆý‡$. M>° BÄ¶æ$¯]l çÜÓÄ¶æ$…V> Ð]lÅÐ]l-ÝëÄ¶æ$… ^ólÆ‡¬…^ól-ÐéÆý‡$. A…§ýl$MóS {ç³¡ GMýS-Æ>MýS$ ±Æý‡…-¨…^èl-yé-°MìS ™èlí³…^éÆý‡$. §ólÔ¶æ ^èlÇ{™èlÌZ OÐðlG‹Ü¨ {ç³Ð]l¬Q Ýë¦¯]l…. G°² AÐ]l-Ð]l*-¯éË$ G§ýl$-OÆð‡¯é Ð]l¬…§ýl$-MðSâôæÏ Ð]l$¯]l-çÜ¢-™èlÓ….'

& gôæïÜ ¨Ðé-MýS-ÆŠ‡-Æð‡yìlz

Ð]l*Æý‡Y§ýlÇØ, Ð]l* ò³§ýlª¯]l²

""yéMýStÆŠ‡ Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlz™ø ™èl¯]lMýS$ Æ>fMîSÄ¶æ$ ¯ól™èlV> MýS…sôæ Ñ${™èl$-°V>¯ól GMýS$PÐ]l Ýë°²íßæ-™èlÅ…. BÄ¶æ$¯]l Ð]l*Æý‡Y-§ýlÇØ. ò³§ýlª¯]l². H¨ A¯]l$-MýS$¯é² ç³r$t§ýlË™ø Ýë«¨…^ól-ÐéÆý‡$. Ð]l*¯]l-Ð]l-™èlÓ… C…M> º†MóS E…§ýl° ^ðlç³µyé-°MìS °§ýl-Æý‡Ø¯]l…, BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡×æÐéÆý‡¢ Ñ¯]l² ™èlÆý‡$-Ðé™èl 600 Ð]l$…¨ Ð]lÆý‡MýS$ ÚëMŠS™ø Ð]l$Æý‡-×ìæ…^èlyýl…. ´ë§ýl-Ä¶æ*{™èl ^ólíÜ-¯]l-ç³šyýl$ MýS*yé BÄ¶æ$¯]l HÆø-kM>-Æøk GÐ]l-Ç™ø HÑ$ Ð]l*sêÏ-yé-¯]l¯]l² ÑçÙ-Ä¶æ*°² OyðlÈÌZ Æ>çÜ$-MýS$¯ól ÐéÆý‡$. B´ëÅ-Ä¶æ$™èl™ø Ð]l*sêÏ-yól-ÐéÆý‡$. K Vöç³µ Ð]l*Æý‡Y-§ýl-Æý‡Ø-MýS$×ìæ~, §éÆý‡Ø-°MýS$-×ìæ~ MøÌZµ-Ä¶æ*….'
& Ð]lsìæt Ð]lçÜ…-™èl-MýS$-Ð]l*ÆŠ‡

OÐðlG‹Ü A…sôæ G¯]lÌôæ° VýS$…yðl O«§ðlÆý‡Å…!

""Ñ«¨ ºÎÄ¶æ$-OÐðl$-¯]l¨. OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ Ìôæ° ÌZr$¯]l$ ¡Æý‡ayýl… Ýë«§ýlÅ… M>§ýl$. 13Ð]l Ô>çÜ¯]lçÜ¿¶æÌZ.., Æð‡…yø ÝëÇ OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† AÄ¶æ*ÅÆý‡$. òÜò³t…ºÆý‡$ 2¯]l A¯]l*-çßæÅ…V> fÇW¯]l çÜ…çœ$-r¯]lÌZ BÄ¶æ$¯]l Ð]l$–†^ðl…§ýlyýl… Ð]l$¯]l…-§ýl-Ç¯ól M>MýS$…yé §ólÔ¶æ…-ÌZ° A…§ýlÇ çßæ–§ýl-Ä¶æ*-Ë¯]l$ MýSË_Ðól-íÜ…¨. 1978ÌZ GÐðl$Ã-ÌôæÅV> G°²OMðS Ä¶æ¬Ð]l-MýS$-°V> Mö¨ª çÜÐ]l$-Ä¶æ$…-ÌZ¯ól A…§ýl-Ç± BMýS-r$t-MýS$-¯é²Æý‡$. Ð]l$…{†V>, G…ï³V>, ïÜG…V> õÜÐ]l-Ë…-¨…^éÆý‡$. Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† AÆ‡¬¯]l ™èlÆ>Ó™èl G¯ø² {ç³gZ-ç³-Äñæ*VýS M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*Ë$ AÐ]l$-Ë$-^ól-Ô>Æý‡$. G°² M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*-Ë…sôæ... JMýS-ÝëÇ ¯ðlÐ]l$-Æý‡$-Ðól-çÜ$-MýS$…§é-Ð]l$…sôæ Ððl¬™èl¢… çÜ…QÅÌZ GMýSPyø JMýSsìæ Ñ$çÜÞ-Äôæ$Å¨. ÐéÇ BÔ¶æÄ¶æ$… JMýSPsôæ.

D AÆý‡$-O§ðl¯]l AÐ]l-M>-Ô>°² Eç³-Äñæ*-W…_ {ç³fË Ð]l$¯]l-çÜ$ÌZÏ VýS$Æý‡$¢…yìl-´ù-Ðé-Ë¯ól¨. 2004ÌZ ´ë§ýl-Ä¶æ*{™èl ^ólç³-sìæt¯]l çÜ…§ýl-Æý‡Â…V> Æ>fÐ]l$…-{yìlÌZ A¯é-Æø-V>Å-°MìS VýS$OÆð‡-¯]l-ç³šyýl$ ¯ól¯]l$ ÐðlâêÏ¯]l$. BÆø-VýSÅ… »êOVðS¯]l ™èlÆ>Ó™èl ´ë§ýl-Ä¶æ*{™èl GMýSPyýl Bõ³-Ô>Ðø Ð]l$äÏ AMýSPyìl ¯]l$…^ól Ððl¬§ýl-Ìñær$t A° ^ðl´ëµ¯]l$. AÆ‡¬¯é A¯é-Æø-VýSÅ…ÌZ MýS*yé BÄ¶æ$¯]l ´ë§ýl-Ä¶æ*{™èl Bç³-Ìôæ§ýl$. ¯ólÆý‡$V> {ç³fË Ð]l§ýlªMýS$ ÐðlãÏ ÐéÇ MýSÚët-Ë¯]l$ ^èl*íÜ¯]l ™èlÆ>Ó™èl BÄ¶æ$-¯]lÌZ çÜ*¹Ç¢ MýSÍW…¨. ç³r$t-§ýlË ò³ÇW…¨. 2004ÌZ G°²-MýSÌZÏ C_a¯]l àÒ$-Ë¯ól M>MýS$…yé CÐ]lÓ° àÒ$-Ë¯]l$ MýS*yé AÐ]l$-Ë$ -^ól-Ô>Æý‡$. Hyýl$ VýS…rË E_™èl Ñ§ýl$Å™Œl CÝë¢-Ð]l$-¯é²Æý‡$. C¨ Ýë«§ýlÅ… M>§ýl° Ð]l* MóS…{§ýl ¯éÄ¶æ$-MýS-™èlÓ…, CMýSPyìl ÐéÆý‡$ Mö…§ýlÆý‡$ A¯]l²-ç³µ-sìæMîS A«¨-M>Æý‡… ^ólç³-sìæt¯]l Ððl…r¯ól Ððl¬§ýlsìæ OòœË$Oò³ çÜ…™èlMýS… ^ólÔ>Æý‡$.
Ñ§ýl$Å™Œl ºM>-Æ‡¬Ë$, OÆð‡™èl$-ËOò³ ò³sìæt¯]l MóSçÜ$Ë$ Æý‡§ýl$ª ^ólÔ>Æý‡$. G°²-MýSÌZÏ àÒ$ CÐ]lÓ-MýS-´ù-Æ‡¬¯é... Æý‡*. 2 MìSÌZ ¼Ä¶æ$Å…, BÆø-VýSÅ} ç³£ýl-M>-Ë¯]l$ AÐ]l$Ë$ ^ólÔ>Æý‡$. JMóS JMýS çÜ…™èl-MýS…™ø §ólÔ¶æ…ÌZ G¯]l²yýl* Ìôæ° Ñ«§ýl…V> HMýS…V> 16 ÑÔ¶æÓ-Ñ§éÅ-ËÄ¶æ*-Ë-¯]l$ ¯ðlËMö-Íµ¯]l çœ$¯]l™èl OÐðlG‹Ü§ól. BÄ¶æ$¯]l VýS$…yðl O«§ðlÆ>Å-°MìS Ððl$^èl$a-Mø-ÐéÍ. JMýS àÇt-MýS-ËaÆŠ‡ Ä¶æÊ°Ð]l-ÇØsîæ, 3 IIIsîæ-Ë-¯]l$ ¡çÜ$-Mö-^éaÆý‡$. Aç³µ-sìæ-Ð]l-Æý‡MýS$ {ç³¿¶æ$™èlÓ ç³Ç«¨ÌZ 11 Ððl$yìl-MýSÌŒæ M>Ìôæ-iÌôæ E…yólÑ. OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ A§ýl-¯]l…V> 6 Ððl$yìl-MýSÌŒæ MýSâê-Ô>-ËË$ ¡çÜ$-Mö-^éaÆý‡$. ¯éMýS$ A°í³…^ól¨ {ç³Äñæ*-V>Ë$ ^ólçÜ$¢-¯é²-Æý‡°.

ÒsìæMìS yýlº$¾ GMýSPyìl ¯]l$…_ Ð]lçÜ$¢…§ýl° ¯ól¯]l$ ç³Ë$ çÜ…§ýl-Æ>ÂÌZÏ ¿¶æÄ¶æ$-ç³-yól-Ðé-yìl°. A§ól ÑçÙ-Ä¶æ*°² BÄ¶æ$-¯]l™ø A…sôæ... A¯é²! {ç³† çÜ…§ýl-Æý‡Â…ÌZ¯]l* ¯]l$Ð]l#Ó ¿¶æÄ¶æ$-ç³-yýl$-™èl$-¯é²Ð]l#. ± ¿¶æÄ¶æ$… AÆý‡¦… Ìôæ°§ýl° {ç³†ÝëÈ ™ólÍ´ù-Æ‡¬…§ýl-¯ól-Ðéyýl$. {ç³†ç³„ýS…, ´ëËMýS-ç³„ýS… A¯ól ™ólyé ÌôæMýS$…yé A…§ýl-Ç± B´ëÅ-Ä¶æ$…V> ç³ËMýS-Ç…^ól-ÐéÆý‡$. G°²-MýSË çÜ…§ýl-Æ>ÂÌZÏ Ð]l*{™èlÐól$ Æ>fMîS-Ä¶æ*Ë$ E…yéË¯ólÐéÆý‡$.'

Mö×ìægôæsìæ ÆøÔ¶æÄ¶æ$Å ' Ð]l¬QÅÐ]l$…{†

OÐðlG‹Ü Ð]l$Æý‡×æ… ¡Æý‡°ÌZr$!

""OÐðl-G‹Ü™ø ¯éMýS$ GÌê…sìæ Ð]lÅMìS¢-VýS™èl MýS„ýSË$Ìô Ð]l#. MóSÐ]lË… Æ>fMîS-Ä¶æ*ÌZÏ ¿êVýS…V> {ç³gê çÜÐ]l$-çÜÅ-ËOò³ ÑÐ]l$-ÇØ…^èl$-MýS$-¯é²…. ^éÌê »ê«§ól-çÜ$¢…¨. Ðól$… MýS*yé {ç³gê çÜÐ]l$-çÜÅË Ò$§ýl ´ùsêÏ-yól-Ðé-â¶æÏ…. AòÜ…½Ï çÜÐ]l*-Ðól-Ô>Ë MýSyýl-ç³sìæ Æøk BÄ¶æ$¯]l ºÄ¶æ$r JMýS õÜtsŒæ-Ððl$…sŒæ C^éaÆý‡$. ¯ól¯]l$ MýS*yé JMýS õÜtsŒæ-Ððl$…sŒæ C^éa¯]l$. A¨ òÜò³t…ºÆŠ‡ 2¯]l õ³ç³-Æý‡ÏÌZ Ð]l_a…¨. çÜ…çœ$-r¯]l fÇW¯]l Æøk ïÜG‹Ü, ÆøÔ¶æ-Ä¶æ$Å-V>-Ç™ø Ð]l*sêÏ-yé¯]l$. H Ñ«§ýl…-V>-O¯ðl¯é ÐéÆý‡$ „óSÐ]l$…V> †ÇW Ð]lÝë¢-Æý‡° BÕ…^é¯]l$. M>± ™èlÆý‡$-Ðé† Æøk E§ýlÄ¶æ$… ^èl°´ù-Ä¶æ*-Æý‡° ™ðlÍíÜ ^éÌê »ê«§ól-íÜ…¨. Aç³šyýl$ Ð]lÆ>ÛË$ ç³yýl$-™èl$-¯é²Æ‡¬.

{ç³Ä¶æ*-×æ…ÌZ gê{VýS-™èl¢Ë$ ¡çÜ$-MýS$° E…yé-ÍÞ…¨. {ç³«§é¯]l {ç³†ç³-„ýS…V> Ðól$… {ç³gêçÜÐ]l$-çÜÅ-ËOò³ ´ùÆ>-yé…. Ð]lÅMìS¢-VýS-™èl…V> GÌê…sìæ MýS„ýSË$ ÌôæÐ]l#. ¯ól¯]l$, BÄ¶æ$¯]l JMóS-ÝëÇ GÐðl$ÃÌôæÅ, Ð]l$…{™èl$-ËÐ]l$-Ä¶æ*Å…. ÐólÆý‡$ ÐólÆý‡$ ´ëÈtË$ M>Ð]l-yýl…™ø ¯ól¯]l$ ÐéÇ°, ÐéÆý‡$ ¯]l¯]l$² ÑÐ]l$-ÇØ…^éÆý‡$. {ç³çÜ$¢™èl… E¯]l²™èl ÑË$-Ð]l-Ë™ø Ð]l¬…§ýl$MýS$ ´ùÐé-ÍÞ¯]l AÐ]l-çÜ-Æý‡-Ð]l¬…¨. sîæyîlï³ {ç³«§é¯]l {ç³†ç³-„ýS…V> Ð]l*¯]l-ÒÄ¶æ$ §ýl–MýSµ-£ýl…™ø çÜàÄ¶æ$… ^ólÝë¢…. Æ>fMîS-Ä¶æ*Ë$, {ç³gê-çÜ-Ð]l$-çÜÅË$ ÐólÆý‡$ ÐólÆý‡$. BÄ¶æ$¯]l çÜ¡Ð]l$×ìæ G°²-MýS¯]l$ HMýS-{XÐ]l… ^ólÄ¶æ$yýl… MøçÜ… Ðól$… çÜçßæ-MýS-Ç…^é…. Æ>fMîS-Ä¶æ*ÌZÏ BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡×æ… ¡Æý‡° ÌZr$. {ç³«§é-¯]l…V> M>…{VðS‹Ü ´ëÈtMìS. ïÜG…V> E…yìl BÄ¶æ$¯]l ^èl°´ù-Ä¶æ*Æý‡$. BÄ¶æ$¯]l B™èlÃMýS$ Ô>…† MýSËV>-Ë° MøÆý‡$-MýS$…r$-¯é²¯]l$. MýS$r$…º çÜ¿¶æ$Å-ËMýS$ sîæyîlï³ {ç³V>Éýl Ýë¯]l$-¿¶æ*-†° ™ðlË$ç³#™ø…¨.'

¯éÆ> ^èl…{§ýl»êº$¯éÄ¶æ¬yýl$ ' {ç³†ç³„ýS ¯ól™èl

™ðlË$VýS$§ýl¯é°MìS BÄ¶æ$¯]l _Æý‡$¯éÐ]l*!

""¨Ð]l…-VýS™èl ¯ól™èl OÐðlG‹Ü Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlz° ^èl*õÜ¢... ™ðlË$-VýS$-§ýl¯]l… Esìæt-ç³-yól¨. _Æý‡$-¯]l-Ð]l#Ó™ø ç³ËMýS-Ç…^ól-ÐéÆý‡$. BÄ¶æ$-¯]l¯]l$ MýSÍíÜ¯]l {ç³†ÝëÈ V>ÉýlOÐðl$¯]l A¯]l$¿¶æ*™èl$Ë$ MýSÍVóSÑ. Mö™èl¢V> Ô>çÜ¯]l çÜ¿¶æMýS$ Ð]l_a¯]l ¯éÌê…sìæ ÐéÇMìS BÄ¶æ$¯]l B§ýl-Æý‡Ø…V> E…yól-ÐéÆý‡$. BÄ¶æ$¯]l ç³…^ðl-MýSr$t, çÙÆý‡$t, ò³¯]l$², ^ðlç³šË$... BÄ¶æ$-¯]lÌZ JMýS íÜ¦™èl-{ç³-fq™èl E…yól¨. ¯éÄ¶æ$-MýS™èlÓ Ë„ýS-×êË$ Ððl$…yýl$V> E…yólÑ. °…yýl$-MýS$…yýl¯]l$ ^èl*íÜ-¯]l-r$Ï…yól¨. {ç³Ô¶æ²-Ë¯]l$ ©r$V> G§ýl$-ÆöP-¯ólÐéÆý‡$. _Æý‡$-¯]l-Ð]l#Ó™ø ç³ËMýS-Ç…^ól-ÐéÆý‡$. ^éÌê »ê«§ýlV> E…¨. ¯ól¯]l$ BÄ¶æ$¯]l OÐðlõ³ ^èl*õÜ-Ðé-yìl°. BÄ¶æ$¯]l$² ^èl*íÜ ¯ólÆý‡$a-MýS$-¯ól-Ðé-yìl°. Cç³šyýl$ ¯ól¯]l$ GÐ]l-Ç° ^èl*íÜ ¯ólÆý‡$a-Mø-Ðé-Ë¯ól Ò$Ð]l*…çÜ E…¨. C°² ¯ðlËOÌñæ¯é BÄ¶æ$¯]l$² ™èlË^èl$-MýS$…r$…sôæ... B gêqç³-M>-ÌZÏ¯ól Ð]l$¯]l… C…M> E¯é²…. ç³Æý‡Þ-¯]lÌŒæ r^Œl {ç³† JMýSP-ÇÌZ¯]l* E…¨. 1978ÌZ ^ðlO¯ðl²ÌZ JMýS çœÇ²-^èlÆŠ‡ Úëç³# Kò³-°…VŠSÌZ Ð]l* C§ýlª-ÇMîS ç³Ç^èlÄ¶æ$….
MýSÍíÜ¯]l {ç³†ÝëÈ JMýS ÐéÐŒl$ ïœÍ…VŠS, Ðé™èlÞ-ÅË… MýSÍVóS¨. Ô¶æÈÆý‡…ÌZ OÐðl{»ôæ-çÙ¯ŒlÞ MýSÍVóSÑ. MýSyýlç³ E™èlÞ-ÐéË ¯]l$…_ òßæÍM>-ç³t-ÆŠ‡ÌZ Ð]lçÜ$¢…sôæ.. AMýSPyìl {´ë…™é-Ë¯]l$, ¯]lËÏ-Ð]l$-Ë¯]l$ ^èl*í³…^éÆý‡$. A§ól ¯]lËÏ-Ð]l$-ËÏÌZ BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡-×ìæ…^èlyýl… »ê«§ýlV> E…¨. BÄ¶æ$-¯]lMýS$ _™èl¢-Ô¶æ$¨® E…¨. Æ>fMîSÄ¶æ$ ¯éÄ¶æ$-MýS$Ë$ Ýë«§é-Æý‡-×æ…V> C^óla ÐéV>ª-¯é-ÌêÏV> BÄ¶æ$¯]l CÐ]lÓÆý‡$. íÜ°Ð]l* ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$MýS$ çÜ…º…-«¨…_ sìæMðSrÏ Æó‡rÏ ÑçÙ-Ä¶æ$…ÌZ ¯ól¯]l$ ¸ù¯Œl ^ólíÜ Ayìl-W¯]l Ððl…r¯ól Ð]lÊyýl$ ÆøkÌZÏ¯ól E™èl¢-Æý‡$ÓË$ C^éaÆý‡$. {ç³fËMýS$ C_a¯]l Ð]l*r °Ë»ñæ-r$t-Mø-Ð]l-yýl…ÌZ BÄ¶æ$-¯]lMýS$ BÄ¶æ$¯ól Ýësìæ. AÝë-«§ýlÅ-Ð]l$¯]l² E_™èl MýSÆð‡…r$¯]l$ çÜ$Ýë-«§ýlÅ… ^ólÔ>Æý‡$. JMýSsZ ™éÈQ$¯ól íœ…^èl¯]l$Ï C^éaÆý‡$. AÀ-Ð]l–¨®, çÜ…„óSÐ]l$… çÜÐ]l$-™èl$-ËÅ… ^ólÔ>Æý‡$. ´ë§ýl-Ä¶æ*-{™èl™ø {ç³fËMýS$ §ýlVýSY-Æý‡V> ÐðlâêÏÆý‡$. ç³Ç´ë-Ë¯]l §éÓÆ> {ç³fË$ BÄ¶æ$-¯]lMýS$ §ýlVýSYÆý‡Ä¶æ*ÅÆý‡$'

& _Æý‡…iÑ ' ï³BÆŠ‡ï³ A«¨¯ól™èl

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

çÜçßæ^èlÆý‡$Ë$ MýS…r±Æý‡$ ò³sìæt¯]l Ðólâ¶æ...

Ô>çÜ-¯]l-çÜ-¿¶æÌZ ÝùÐ]l$-ÐéÆý‡… ¨Ð]l…-VýS™èl Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlzMìS çÜ…™éç³… ™ðlË$-ç³#™èl* E¨Ó-VýS²™èl ™èlr$t-Mø-ÌôæMýS ç³Ë$-Ð]l#Æý‡$ Ð]l$…{™èl$Ë$ MýS±²Æý‡$ ò³sêtÆý‡$. D §ýl–Ô¶æÅ… ç³Ë$-Ð]l#-Ç° ^èlÍ…ç³-^ól-íÜ…¨. Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlz™ø ™èlÐ]l$-MýS$¯]l² Ýë°²íßæ-™èlÅ…, BÄ¶æ$¯]l {ç³Ðól-Ô¶æ-ò³-sìæt¯]l çÜ…„óSÐ]l$, AÀ-Ð]l–¨® ç³£ýl-M>-Ë¯]l$ ™èlË^èl$-MýS$…r* ÐéÆý‡$ VýS§ýlY§ýl çÜÓÆý‡…™ø Ð]l*sêÏ-yýl-yýlÐól$ M>§ýl$.. G…™èl Bç³#-MýS$…§é-Ð]l$-¯]l$-MýS$¯é² MýS±²-â¶æÏ¯]l$ Bç³#-Mø-Ìôæ-MýS-´ù-Ä¶æ*Æý‡$. D çÜ¿¶æÌZ OÐðlG‹ÜMýS$ çÜ…™éç³ ¡Æ>Ã¯]l… ò³sìæt Ð]l*sêÏ-yéÍÞ Ð]lçÜ$¢…§ýl° MýSËÌZ MýS*yé Fíßæ…^èl-Ìôæ-§ýl° Ð]l$…{™èl$Ë$ BÐól-§ýl¯]l Ð]lÅMýS¢… ^ólÔ>Æý‡$. OÐðlG‹Ü™ø ™èlÐ]l$- A¯]l$ º…«§é°² Ð]l$…{™èl$Ë$ D çÜ…§ýl-Æý‡Â…V> {ç³Ýë¢-Ñ…^éÆý‡$. Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† {ç³Ðól-Ô¶æ-ò³-sìæt¯]l ¡Æ>Ã-¯é°² »ê«§é-™èlç³¢ çßæ–§ýl-Ä¶æ$…-™ø çÜ¿¶æ BÐðl*-¨…_…¨.

çÜ…§ólàË¯]l$ ïÜ½I °Ð]l–†¢ ^ólÄ¶æ*Í : Æý‡çœ¬-ÒÆ>

""Æ>-çÙ‰…ÌZ° {ç³† çßæ–§ýl-Ä¶æ*°² OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ VðSË$-^èl$-MýS$-¯é²Æý‡$. A…™èl ´ëhsìæÐŒl §ýl–MýSµ£ýl… MýSÍW¯]l Æ>fMîS-Ä¶æ$-Ðól-™èl¢¯]l$ ¯ól¯]l$ ^èl*yýl-Ìôæ§ýl$. ¿¶æÑçÙÅ-™èl$¢ÌZ ^èl*yýl-VýS-Ë$-VýS$-™é-¯]l¯]l² ¯]lÐ]l$ÃMýS… Ìôæ§ýl$. ™èl¯]l ç³¯]l$Ë §éÓÆ> {ç³fË Ð]l$¯]l-çÜ$-Ë¯]l$ VðSË$-^èl$-MýS$-¯é²Æý‡$. 1998ÌZ ï³ïÜïÜ A«§ýlÅ-„ýS$yýl$ AÆ‡¬-¯]l-ç³šyýl$ "Æý‡çœ¬-ÒÆ> ±Ð]l# ¯é sîæ…ÌZ E…yìl ç³°^ól-Ä¶æ*-Ë°' ^ðl´ëµÆý‡$. JMýS {º§ýl-ÆŠ‡V> MýSÍíÜ -ç³-° ^ól-Ô>…. ÐéÆ>-°MìS MýS±çÜ… Æð‡…yýl$-Ýë-Æð‡-•Ï¯é E§ýl-Ä¶æ$Ðól$ ¯éË$-VýS$-¯]l²-Æý‡MýS$ ¸ù¯Œl Ð]l^óla¨. A¨ MýS_a-™èl…V> OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ ¯]l$…^ól. M>± VýS™èl Ð]lÊyýl$ ¯ðlËË$V> ¯é ¸ù¯]l$ Ð]lÊVýS-»Z-Æ‡¬…¨. C¨ iÇ~…^èl$-Mø-Ìôæ° ÑçÙÄ¶æ$….BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡×æ… Ððl¯]l$MýS H… fÇW…§ø? A¯ól A¯]l$-Ð]l*-¯é-Ë$-¯é²Æ‡¬.

¯ól¯]l$, çÜ¼™èlÐ]l$Ã ÐðlãÏ ïÜG… ÆøÔ¶æ-Ä¶æ$Å¯]l$ ïÜ½I §ýlÆ>Åç³#¢ fÇí³™ól Ð]l$…_§ýl° Ayìl-V>…. ÆøÔ¶æÄ¶æ$Å Ððl…r¯ól Jç³š-MýS$-¯é²Æý‡$. HO§ðl¯é MýS${r E…§é? Ýë…MóS-†MýS çÜÐ]l$-çÜÅ¯é? A¯ól ÑçÙÄ¶æ$… ïÜ½I §ýlÆ>Å-ç³#¢ÌZ ™ólÍ {ç³fË A¯]l$-Ð]l*-¯é-Ë¯]l$ °Ð]l–†¢ ^ólçÜ$¢…§ýl° ¿êÑçÜ$¢-¯é²¯]l$. OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ Vöç³µ ´ëÆý‡Ï-Ððl$…sôæ-ÇÄ¶æ$¯Œl, Vöç³µ ¯éÄ¶æ$-MýS$yýl$, §éÆý‡Ø-°MýS™èl E¯]l² Ð]lÅMìS¢. OÐðlG‹Ü-BÆŠ‡ C_a¯]l Ð]l*r¯]l$ °Ë»ñæ-r$t-MýS$¯ól B¯]l-Ðé-Æ‡¬-¡° C_a-´ù-Ä¶æ*Æý‡$. BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡-×æ…™ø {ç³¡ JMýSPÆý‡* »ê«§ýl-ç³-yýl$-™èl$-¯é²Æý‡$. A…§ýl$MóS 600 Ð]l$…¨ VýS$…yðl-´ù-r$-™ø¯ø, B™èlÃ-çßæ™èlÅ ^ólçÜ$-MýS$¯ø Ð]l$Æý‡-×ìæ… ^éÆý‡$. D¯é-sìæMîS GMýSP-yýlMýS$ ´ùÆ‡¬¯é... MýS…r™èlyìl ò³rt° ÐéÆý‡$ ´ë´ë-™èl$ÃË$. ÆøÔ¶æ-Ä¶æ$ÅMýS$ A…§ýlÆý‡… çÜçßæ-MýS-ÇÝë¢…. BÄ¶æ$¯]l BÔ¶æ-Ä¶æ*-Ë¯]l$ Ð]l¬…§ýl$MýS$ ¡çÜ$-MýS$-Ððl-â¶æ-™é…. ÑfÄ¶æ$-MýSP¯]l$ HMýS-{XÐ]l…V> VðSÍí³…_¯]l…-§ýl$MýS$ A°² ´ëÈt-ËMýS$ «§ýl¯]lÅ-Ðé-§éË$.'

§ólÐ]l#yìl_a¯]l A¯]l² : çÜ-¼™é C…{§éÆð‡yìlz

""Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlz™ø ¯éMýS$ Æý‡MýS¢-çÜ…-º…«§ýl… ÌôæMýS-´ù-Æ‡¬¯é.. §ólÐ]l#-yìl-_a¯]l A¯]l². A¯]l² Ìôæ° -ÌZ-r$¯]l$ GÐ]lÆý‡* ¿¶æÈ¢ ^ólÄ¶æ$-ÌôæÆý‡$. CMýS Ð]l¬…§ýl$ ^ólÝë¢-Æý‡° Ìôæ§ýl$.- BÄ¶æ$¯]l çÜÓ^èle-OÐðl$¯]l ¯]lÐ]l#Ó, M>Ë$-ò³-sìæt¯]l ^ør Ð]lÆ>ÛË$ MýS$ÇíÜ ^èlËÏV> E…yól¨. {ç³¡ M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*°² ^ólÐólâ¶æÏ °Äñæ*-fMýS -Ð]l-Æý‡Y… ¯]l$…_ {´ëÆý‡…-À…^ól A¯]l².. Æý‡^èla-º…yýl M>Æý‡Å-{MýS-Ð]l*°² G…§ýl$MýS$ Ð]l$Ç_´ù-Ä¶æ*-Æý‡-¯]l²¨ ¯é iÑ™é…™èl… Ðól«¨-çÜ*¢¯ól E…r$…¨. Ð]l$íßæ-â¶æV> ¯éMýS$ çßZ… Ð]l$…{† ç³§ýlÑ C^éaÆý‡$. çßZ… Ð]l$…{†V> OÐðlG‹Ü Ð]l$Æý‡-×æ-Ðé-Æý‡¢¯]l$ BÄ¶æ$¯]l MýS$r$…º çÜ¿¶æ$Å-ËMýS$ ™ðlÍÄ¶æ$-gôæ-Ä¶æ$-yé-°MìS ÐðlãÏ-¯]l-ç³šyýl$ ¯ól¯]l$ ç³yýlz Ðól§ýl-¯]l¯]l$ Ð]l*rÌZÏ ^ðlç³µ-Ìôæ¯]l$. ¯éMýS$ ò³§ýlª-¯]l²V> A…yýlV> Gç³šyýl* E…yól-ÐéÆý‡$.'
çÜ…„óS-Ð]l*-°MìS Ð]l*Æý‡$-õ³Æý‡$ : »Ÿ™èlÞ çÜ™èlÅ-¯é-Æ>-Ä¶æ$×æ

""çÜ…„óS-Ð]l*-°MìS Ð]l*Æý‡$-õ³Æý‡$ Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz. D çÜ…™éç³ ¡Æ>Ã-¯]l…ÌZ Ð]l*sêÏ-yìl™ól ™èlr$t-MøÌôæ-¯]l¯ól Ð]l*sêÏ-yýl-Ð]l-§ýlª° A¯]l$-MýS$-¯é²¯]l$. BÄ¶æ$-¯]l¯]l$ çÜÃÇ…^èl$-Mø-Ð]lyýl… MøçÜ… Ð]l*sêÏ-yýl$-™èl$-¯é²¯]l$...' A…r* Æø¨çÜ*¢ MýS*Æý‡$a…yìl-´ù-Ä¶æ*Æý‡$.
9 VýS…rË Ñ§ýl$Å™Œl CÐ]lÓyýlÐól$ çÜOÆð‡¯]l °Ðé-ã : çÜ$Æó‡Q

""yéMýStÆŠ‡ Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡-yìlzMìS {ç³™ólÅMýS çÜÐ]l*-ÐólÔ¶æ… HÆ>µr$ ^ólíÜ çÜ…™éç³… {ç³MýS-sìæ…^é-ÍÞ…¨. M>± CÌê çÜÐ]l$Ä¶æ$… ™èlMýS$P-Ð]lV> CÐ]lÓyýl… Ð]lËÏ A…§ýlÆý‡* Ð]l*sêÏ-yýl-Ìôæ-MýS-´ù-Ä¶æ*Æý‡$. MýS¯]l$-Ð]l$-Æý‡$VýS$ AÐ]l#-™èl$¯]l² M>…{VðS-‹Ü¯]l$ J…sìæ-^ól™ø¢ A«¨-M>-Æý‡…-ÌZMìS ™ðl_a…¨ OÐðlG‹Ü BÄ¶æ$¯]l ¯]lÐ]l$õÜ¢ AMýSPÄ¶æ$Å.. ¯]lÐ]l$-õÜ¢.-. ^ðl-ÌñæÏ-Ð]l$Ã.-. ¯]l-Ð]l$õÜ¢ A¯]l²Ä¶æ$Å A…r* B´ëÅÄ¶æ$ ç³Ë-MýS-Ç…ç³# Ð]lÊVýS-»Z-Æ‡¬…¨. Ð]lÊyýl$-ÝëÆý‡$Ï çÜ¿¶æÌZ BÄ¶æ$-¯]l-™ø-´ër$ E…yól AÆý‡$-O§ðl¯]l A§ýl–-çÙt… ¯éMýS$ MýSÍW…¨. §ólÐ]l#yýl$ AçÜ*-Ä¶æ$-™ø¯ól ¡çÜ$-MðS-âêÏÆý‡$. {ç³fË MøçÜ… ™èlí³çÜ*¢ ç³…^èl-¿¶æ*-™éÌZÏ MýSÍíÜ-´ù-Ä¶æ*Æý‡$. BÄ¶æ$¯]l àÒ$ ™öÑ$Ã¨ VýS…rË MýSÆð‡…r$, ò³…_¯]l ¼Ä¶æ$Å… Møsê AÐ]l$Ë$ ^ólÄ¶æ$-yýlÐól$ BÄ¶æ$¯]l B™èlÃMýS$ Ô>…† ^ólMýS*-Æý‡$-™èl$…¨. BÄ¶æ$¯]l Ð]l$Æý‡-×æ…™ø ÚëMŠS™ø Ð]l$Æý‡-×ìæ…_¯]l 600 Ð]l$…¨MìS ¯]lçÙt-ç³-ÇàÆý‡… -^ðl-ÍÏ…^éÍ'.

Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz MýS¯]l$-Ð]l$-Æý‡$VýS$ M>Ð]lyýl…Oò³ JMýS çÜ¿¶æ$Åyýl$ ç³§éÅ°² ´ëyýl$-™èl$¯]l² çÜÐ]l$-Ä¶æ$…ÌZ Mö…yé çÜ$Æó‡Q Hyýl$ç³# Bç³#-Mø-ÌôæMýS ÑËí³çÜ*¢ MýS*Æý‡$a…yìl´ùÄ¶æ*Æý‡$.

***************************************

******************************************************************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

C§óþÑ$ ´ëË¯èþ!

DÆ>çÙ‰…ÌZ ç³Ç´ëË¯èþMæü$ »ê«§æþÅ™èþ Ðèþíßý…^óþ ´ëËMæü$ÌñýÐèþÆðÿO¯é E¯é²Æ>, JMæü çÜÐèþ${Væü Ñ«§é¯èþ…™ø ÐèþÅÐèþçßýÇ…^óþ {ç³¿æý$™èþÓ… E¯èþ²§é A¯èþ² A¯èþ$Ðèþ*¯èþ… MæüË$Væü$™èþ$¯èþ²¨. ç³¨çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë$V> ¯èþË$Væü$™èþ$¯èþ² JMæü ºËÐðþ$O¯èþ AíÜ¢™èþÓ E§æþÅÐèþ*°Mìü ÝëÆæÿ£æþÅ… ÐèþíßýçÜ¢$¯èþ² ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ BÐèþ$Ææÿ×ý©„æüÌZ E…sôý, §é° ¡{Ðèþ™èþ¯èþ$ Væü$Ç¢…^óþ ¯é£æþ$yæþ$ Ìôýyæþ$. ç³ÇÚëPÆæÿ… HÑ$sZ, GsêÏ BÐóþÔéË¯èþ$ Eç³ÔèýÑ$…ç³gôýÄæý*ÌZ BÌZ_…^èþVæüÍVóü ÑÐóþMæü… Ìôý§æþ$. {ç³† _¯èþ² ÑçÙÄæý*°Mîü A«¨Úëx¯èþ… ÐðþOç³# ^èþ*õÜ ç³Æ>«©¯èþ$Ë$, E§æþÅÑ$…^óþ ¯èþÐèþÄæý$$ÐèþMæü$ËÒ$§æþMæü$ ´ùÎçÜ$Ë¯èþ$ {ç³Äñý*W…^èþyé°Mìü Ðèþ*{™èþ… A† çÜÓ™èþ…{™èþ…V> ÐèþÅÐèþçßýÇÝë¢Ææÿ$. ÌêwÐðþO§æþÅ… ÑMæüsìý…^óþçÜÇMìü, ©„æüÌZ Mæü*Ææÿ$a¯èþ² ¯óþ™èþ {´ë×ý… {ç³Ðèþ*§æþ…ÌZ ç³yóþçÜÇMìü Ðèþ$$ç³š¯èþ$…_ ™èþç³šMøÐèþ yæþ… GÌêVø ™ðþÍÄæý$Mæü krt$ ï³Mæü$P…sêÆæÿ$.

^èþ…{§æþÔóýQÆæÿÆ>Ðèþ# BÐèþ$Ææÿ×ý©„æü¯èþ$ BÆæÿ…À…^èþMæüÐèþ$$…§óþ, ™ðþË…V>×ýÐé§æþ…ò³O Äæý$$§é®°² {ç³MæüsìýçÜ¢$¯èþ²rt$ Æ>çÙ‰{ç³¿æý$™èþÓ… ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþyæþ… Ððþ$$§æþË$ò³sìýt…¨. BÄæý$¯èþ ©„æü¯èþ$ Ððþ$$§æþË$ò³rt°_a, BÆøVæüÅ… „îü×ìýçÜ¢$¯èþ²rt$ VæüÐèþ$°…^èþV>¯óþ ™èþW¯èþ ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$Mæü$° E…yæþÐèþ^èþ$a. B ç³°^óþÄæý$Mæü$…yé, ¿æýVæü²… ^óþÄæý$yæþÐóþ$ Ë„æüüÅ… A¯èþ²rt$V> {ç³ÐèþÇ¢…_…¨. MðüíÜBÆŠÿ AÆðÿçÜt$Mæü$ B{Væüçßý… ^ðþ…¨¯èþ EÝëÃ°Äæý* ÑÔèýÓÑ§éÅË Äæý$… Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$ Ôé…†Äæý$$™èþ…V> °ÆæÿçÜ¯èþ ™ðþË$ç³#™èþ$…sôý, ÐéÇ Ò$§æþ ´ùÎçÜ$Ë¯èþ$ {ç³Äñý*W…_…¨. E§æþÅÐèþ$… Ððþ$$§æþËÆÿ$*Å M>MæüÐèþ$$…§óþ "AÝë…íœ$MæüÔèýMæü$¢Ë {ç³ÐóþÔèý…' Væü$Ç…_¯èþ {ç³^éÆæÿ… {´ëÆæÿ…À…_…¨. gñýOË$ÌZ MðüíÜBÆŠÿMæü$ C_a¯èþ ç³ÇVæü×ý¯èþ §æþVæüYÆæÿ¯èþ$…_, BÄæý$¯èþ¯èþ$ "°ÐŒþ$Þ' ™èþÆæÿÍ…^óþ§éM> {ç³¿æý$™èþÓ… ™ðþË…V>×ýÐé§æþ$Ë¯èþ$ Æðÿ^èþaVösôýt ç³§æþ®†ÌZ¯óþ ÐèþÅÐèþçßýÇ…_…¨. {ç³¿æý$™èþÓ… ¡Ææÿ$ ç³#×ýÅÐèþ*° E§æþÅÐèþ$… A°² ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý*ËMæü$ Ö{çœ$…V> ÐéÅí³…_…¨.

ÑÑ«§æþ ÐèþÆ>YË¯èþ$…_ çÜ…ïœ$¿êÐèþ… Ýë«¨…^èþVæüÍW…¨. A¯óþMæüÐèþ$…¨ Äæý$$ÐèþMæü$Ë$ °çÜµ–çßý™ø, E§æþÅÐèþ*ÐóþÔèý…ÌZ B™èþÃçßý¯èþ¯é°Mìü ´ëËµyæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. AÆÿ$$¯é çÜÆóÿ, {ç³¿æý$™éÓ°Mìü gêq¯ø§æþÄæý$… fÆæÿVæüÌôý§æþ$. ÝùÐèþ$ÐéÆæÿ… ™ðþËÏÐéÆæÿ$gêÐèþ$$ ¯èþ$…_ Æøf…™é EÝëÃ°Äæý*ÌZ †ÇW RêMîü ÒÆæÿ…Væü… ÝëW…¨. ¯èþË¿ñýO G°Ñ$¨ Væü…rÌZÏ ©„æü ÑÆæÿÐèþ$×ý fÆæÿVæüMæü´ù™óþ MðüíÜBÆŠÿ {´ë×ê°Móü {ç³Ðèþ*§æþ… A° ÐéÆæÿ¢Ë$ Ðèþ_a¯èþ ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Mæü*yé HÍMæüË ¡Ææÿ$ ´ë™èþ ç³§æþ®†ÌZ¯óþ Mö¯èþÝëW…¨. AÆÿ$$¯èþç³µsìýMîü, ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý$ Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$ Ððþ$$™èþ¢… Ò$§æþ Ôé…†Äæý$$™èþ… V>, °{Væüçßý…V> ™èþÐèþ$ °ÆæÿçÜ¯èþ¯èþ$, B{VæüàÐóþÔéË¯èþ$ ÐèþÅMæü¢… ^óþíÜ¯èþ…§æþ$Mæü$ AÀ¯èþ…§æþ¯èþË$ ^ðþ´ëµÍ.

AMæüPyæþMæüPyé Æ>fMîüÄæý$M>ÆæÿÅMæüÆæÿ¢Ë$ BçÜ¢$Ë Ñ«§æþÓ…ÝëËMæü$ ´ëËµyìþ¯é, C…™èþ ¡{Ðèþ E{¨Mæü¢ Ðé™éÐèþÆæÿ×ý…ÌZ Mæü*yé ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ$… Ððþ$$™èþ¢… Ò$§æþ {ç³Ôé…™èþ…V> ¯èþyìþ_…¨. ¯èþË¿ñýO HâæýÏ Mìü…§æþsìý E§æþÅÐèþ$…™ø ´ùÍõÜ¢, ¯óþsìý Äæý$$Ðèþ™èþÆæÿ…ÌZ° ç³Çç³MæüÓ™èþ¯èþ$, AÐèþV>çßý¯èþ¯èþ$ C¨ çÜ*_çÜ¢$…¨. Ñ§éÅÆæÿ$¦Ìôý Mæü¯èþ$Mæü íßý…çÜMæü$ ™ðþVæüºyìþ™óþý, §é°² BçÜÆ>V> ¡çÜ$Mæü$° Æ>fMîüÄæý$ Ë¼® ´÷…§æþyé°Mìü Æ>fMîüÄæý$ Ðèþ$$u>Ë$ ç³£æþMæü… ÐóþçÜ$Mæü$¯é²Äæý$° Ñ°í³çÜ¢$¯èþ² FàV>¯éË$ B…§øâæý¯èþ MæüÍWçÜ¢$¯é²Æÿ$$. E§æþÅÐèþ$ÔèýMæü$¢Ë$ ÐéÇ ÑçÙÄæý$…ÌZ A{ç³Ðèþ$™èþ¢…V> E…yéÍ.

°Æ>àÆæÿ©„æü¯èþ$ {ç³Mæüsìý…_, Ððþ…r¯óþ {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰ {ç³Mæür¯èþ fÇW¡Æ>Ë° MðüíÜBÆŠÿ M>±, sìýBÆŠÿG‹Ü M>± ç³rt$ºrtyæþ… çÜÐèþ$…fçÜ… M>Mæü´ùÐèþ^èþ$a. yðþyŠþÌñýO¯Œþ Ñ«¨… _ BÌZV> ¡Æ>Ã¯èþ… fÆæÿVæüMæü´ù™óþ AòÜ…½Ï Ðèþ$$rtyìþÝë¢Ðèþ$° Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$ òßý^èþaÇ…^èþyæþ… B…§øâæý¯èþMæüÆæÿÐóþ$ M>Ðèþ^èþ$a. M>±, BÐèþ$Ææÿ×ý©„æüË$ {ç³Mæüsìý…^èþyæþ… M>±, AòÜ… ½Ï Ðèþ$$rtyæþ$Ë$ M>± {ç³gêÝëÓÐèþ$Å…ÌZ °íÙ§é®ÌôýÒ$ M>Ðèþ#. Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰…ÌZ Ðèþ$$¯ðþ²¯èþ²yæþ* fÆæÿVæü° Ñ…™èþÌôýÒ$ M>Ðèþ#. E§æþÅÐèþ$M>Ææÿ$Ë §éM> G…§æþ$Mæü$ ´ëËMæü ´ëÈtË Äæý$$Ðèþf¯èþõÜ¯èþÌôý AòÜ…½ÏÌZMìü §æþ*çÜ$Mæü$´ùÆÿ$$ ÒÆæÿ…Væü… ÐóþíÜ¯èþ ^èþÇ{™èþ Ðèþ$¯èþMæü$¯èþ² ¨.

Ñ§æþ$Å™Œþ B…§øâæý¯èþ çÜ…§æþÆæÿÂ…V> ÐðþO.G‹Ü. Æ>fÔóýQÆæÿÆðÿyìþz™ø çÜà M>…{Vðü‹Ü GÐðþ$ÃÌôýÅË…§æþÆæÿ* ^óþíÜ…¨ °ÆæÿÐèþ«¨Mæü ©„æüÌôý. {ç³™óþÅMæü Æ>fMîüÄæý$Ë„>üÅ°² Ýë«¨…^èþyæþ… MøçÜ… H Æ>fMîüÄæý$´ëÈt AÆÿ$$¯é H§ø JMæü M>Æ>Å^èþÆæÿ×ý G…^èþ$Mæü$…r$…¨. Ë„>üÅ °² ç³NÇ¢V> Ýë«¨…_¯é Ýë«¨…^èþÌôýMæü´ùÆÿ$$¯é& Mö…™èþ {ç³^éÆ>°², Ýë¯èþ$¿æý*†°, çÜÐèþ$Ã†° Ýë«¨…^èþ$Mæü$° B…§øâæý¯èþ¯èþ$ ÑÆæÿÑ$çÜ¢$…¨. Ðèþ$à™éÃV>…«© çÜÓÄæý$…V> B^èþÇ…_¯èþ E§æþÅÐèþ$Ææÿ*ç³… °ÆæÿÔèý¯èþ©„æü. A§óþ§ø íßý…Ýë™èþÃMæü ^èþÆæÿÅ A¯èþ²rt$V> {ç³¿æý$ ™èþÓ… ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþyæþÐóþ$ BÔèýaÆæÿÅ… MæüÍWçÜ¢$…¨.

çÜÐèþ$çÜÅ Æ>fMîüÄæý$Ððþ$O¯èþ§æþ¯èþ² çÜµ–çßý E…sôý, B…§øâæý¯èþÌZ E¯èþ² ÔèýMæü$¢Ë™ø çÜ…{ç³¨…ç³#Ë¯èþ$ Mö¯èþÝëWçÜ*¢ E…yé Í, Ðèþ$«§óþÅÐèþ*Æ>YË MøçÜ… A¯óþÓíÙ…^éÍ, ç³ÇÚëPÆ>°Mìü C™èþÆæÿ$Ë A¯èþ$Ðèþ$†, çÜçßýM>Ææÿ… AÐèþçÜÆæÿÐðþ$O™óþ Ar$Ðèþ…sìý {ç³Äæý$™é²Ë$ ^óþÄæý*Í. E§æþÅÐèþ$Ððþ$O¯é B…§øâæý¯èþÌñýO¯é GÐèþÆø Mö…§æþÇ f¯éM>…„æüÌôý. ÐésìýMìü B VúÆæÿÐèþÑ$_a ÐèþÅÐèþçßýÇ…^éÍ. A…™óþ ™èþç³µ, Æ>í³yŠþ Äæý*MæüÛ¯Œþ ¸ùÆæÿ$ÞÌZ, íÜBÈµG‹œÌZ çÜÐèþ$çÜÅ¯èþ$ ç³ÇçÙPÇÝë¢Äæý$¯èþ$MøÐèþyæþ… {¿æýÐèþ$. V>…«§óþÄæý$Ðé¨V> ^ðþç³šMæü$¯óþ, Mæü°í³…^óþ ÆøÔèýÄæý$Å G…§æþ$Mæü$ Cr$Ðèþ…sìý {¿æýÐèþ$ÌZ, A¿æý{§æþ™èþÌZ ç³yìþ´ùÄæý*Æø BÄæý$¯èþMóü ™ðþÍÄæý*Í.
JMöPMæüPÝëÇ E§æþÅÐèþ*Ë Ðóþyìþ° Ðèþ$$…§óþ Fíßý…^èþyæþ… MæüçÙt… M>Ðèþ^èþ$a. ™ðþË…V>×ýÌZ Væü™èþ Mö¨ªÆøkË$V> fÆæÿ$Væü$™èþ$¯èþ² °ÆæÿçÜ¯èþË$,«§æþÆ>²Ë$, Ñ«§æþÓ…ÝëË$, B™èþÃçßý™èþÅË$ ^èþ*íÜ¯èþ ™èþÆæÿ$Ðé™èþ {ç³™óþÅMæüÆ>çÙ‰ BM>…„æü C…™èþ ºË…V> E¯èþ²§é A° Ýë¯èþ$¿æý*†ç³Ææÿ$ËMæü$ Mæü*yé BÔèýaÆæÿÅ… MæüÍW…¨. G°²MæüË Æ>fMîüÄæý*ÌZÏ ç³Æ>fÄæý*°² G§æþ$ÆöP¯èþ² sìýBÆŠÿG‹ÜMæü$ ò³§æþª ºË… E…yæþ§æþ$Ìôý A° {ç³¿æý$™èþÓ… ¿êÑ…_ E…yæþÐèþ^èþ$a. M>±, ™ðþË…V>×ýÐé§æþ… sìýBÆŠÿG‹ÜMóü ç³ÇÑ$™èþÐðþ$O¯èþ¨ M>§æþ°, A¨ ÑçÜ¢–™èþÐðþ$O¯èþ§æþ° ¯óþsìý ç³ÇíÜ¦† °Ææÿ*í³…_…¨. ç³¨ çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë$V> ™ðþË…V>×ýÌZ ÆæÿVæü$Ë$™èþ* ÐèþçÜ¢$¯èþ² BM>…„æü, °Ðèþ#Ææÿ$ Mæüí³µ¯èþ °ç³šÌê E¯èþ²§æþ°, ÐèþÆæÿ$çÜ ÐðþOçœÌêÅË™ø, BÔé¿æý…V>Ë™ø, °{íÙPÄæý*ç³Ææÿ™èþÓ…™ø, Ððþ*çÜM>Ç™èþ¯èþ…™ø Mæü$…W´ù™èþ* ÐèþçÜ¢$¯èþ² ™ðþË…V>×êÐé¨ çÜÐèþ$Äæý$… MøçÜ… G§æþ$Ææÿ$^èþ*çÜ¢$¯é²yæþ° D E§æþÅÐèþ$… °Ææÿ*í³…_…¨.

{MæüÐèþ$ç³Ç×êÐèþ$…™ø ^ðþO™èþ¯èþÅ…V> G§æþVæüÐèþËíÜ¯èþ¨, E¯èþ²rt$…yìþ ÑÝù¹r… ÐèþÌñý B{Væüçßý… ò³ËÏ$º$Mæüyé°Mìü M>Ææÿ×ýÐóþ$Ñ$sZ ™ðþË$çÜ$MøÐèþyæþ… MæüçÙtÐóþ$ Ò$ M>§æþ$. C…§æþ$ÌZ ™ðþË…V>×ý Æ>çÙ‰çÜÑ$† °Æ>ÓMæü… Mæü*yé ™èþMæü$PÐóþÒ$ M>§æþ$. M>…{Vðü‹Ü´ëÈt Byìþ¯èþ ^ðþËV>rÐèþ$* _¯èþ²§óþÒ$ M>§æþ$. {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰… HÆ>µr$ _sêPÐðþO§æþÅ…™ø, ÐéV>yæþ…ºÆæÿ…™ø Ýë«§æþÅÐèþ$Äôý$Å¨ M>§æþ°, §é°Mìü ^ðþO™èþ¯èþÅÐèþ…™èþÐðþ$O¯èþ, {MæüÐèþ$Õ„æü×êÄæý$$™èþÐðþ$O¯èþ M>ÆæÿÅMæüÆæÿ¢Ë ºË…, çÜÐèþ$¯èþÓÄæý$…™ø ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþVæüË °Æ>Ã×ý… AÐèþçÜÆæÿÐèþ$° ºçßý$Ôé sìýBÆŠÿG‹Ü Cç³šyæþ$ {Væüíßý…_ E…r$…¨. E§æþÅÐèþ$¯éÄæý$Mæü$Ë$ HMæüç³„æü…V> ÐèþÅÐèþçßýÇõÜ¢, E§æþÅÐèþ$Ðóþ$ f¯èþ… ^óþ†ÌZMìü ´ù™èþ$…§æþ° Mæü*yé ™ðþË$çÜ$Mæü$° E…sêÆæÿ$. Æ>fMîüÄæý$ E§æþÅÐèþ*Ë™ø Æ>fMîüÄæý$…V> ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþMæü´ù™óþ, Ìêw¯øsìý™ø çÜ…¿êíÙ…^éË¯èþ$Mæü$…sôý& AçÜË$Móü GçÜÆæÿ$ ÐèþçÜ¢$…§æþ° ´ëËMæü Æ>fMîüÄæý$Ðé§æþ$Ë$ Mæü*yé ´ëuæÿ… ¯óþÆæÿ$aMæü$° E…sêÆæÿ$.

MðüíÜBÆŠÿ {´ë×ýÆæÿ„æü×ý BÄæý$¯èþMæü$, BÄæý$¯èþ ´ëÈtMìü Ðèþ*{™èþÐóþ$ M>§æþ$, Äæý*Ðèþ™Œþ Æ>Úë‰°Mìü Mæü*yé A™èþÅÐèþçÜÆæÿ…. BÄæý$¯èþMæü$ H {ç³Ðèþ*§æþ… ÐésìýÍÏ¯é A¨ ¡{ÐèþÐðþ$O¯èþ çÜ…„ø¿ê°Mìü §éÇ¡çÜ¢$…¨. B ÑçÙÄæý*°² Væü$Ç¢…_¯èþ M>…{Vðü‹Ü A«¨Úëx¯èþ… A™èþÅÐèþçÜÆæÿ… V> ç³ÇÚëPÆ>Ë$ A¯óþÓíÙçÜ¢$¯èþ²rt$ ™ðþË$çÜ¢$¯èþ²¨. VúÆæÿÐèþ{ç³§æþÐðþ$O¯èþ, BÐðþ*§æþMæüÆæÿÐðþ$O¯èþ ç³ÇÚëPÆæÿ… §öÇMìü™óþ BÐèþ$Ææÿ×ý©„æü ÐèþËÏ HÆæÿµyìþ¯èþ ç³ÇíÜ¦† Eç³ÔèýÑ$…ç³Ðèþ^èþ$a. AÆÿ$$ ¯é {ç³™óþÅMæüÆ>çÙ‰ AÐèþ™èþÆæÿ×ýMæü$ C…M> {ç³Äæý*×ý… Ñ$WÌôý E…r$…¨. D ÐéÆæÿ… ç³¨ÆøkË M>Ë…ÌZ çÜÐèþ$Mæü*Ç¯èþ Ýë¯èþ$¿æý*†° íÜ¦Ææÿç³Ææÿ^èþyé°Mìü, C…™èþM>Ë… °ÆæÿÓíßý…_¯èþ Ñ«§æþ…V>¯óþ Ôé…†Äæý$$™èþ…V> E§æþÅÐèþ*°² Mö¯èþÝëW…^èþyé°Mìü Ñ§éÅÇ¦ E§æþÅÐèþ$¯óþ™èþË$, sìýBÆŠÿG‹Ü Mæü–íÙ^óþÄæý$ÐèþËíÜ E…r$…¨.

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

V>…«© çÜ*¹Ç¢™ø B{íœM>™ø Ðé×ìýfÅ…
&¿æýÆæÿ™Œþ m¯Œþm¯ŒþÐéÌê

¿êÆæÿ™Œþ, B{íœM>Ë Ðèþ$«§æþÅ Ðé×ìýfÅ…, ´ëÔéa™èþÅ §øí³yîþ§éÆæÿ$Ë È†ÌZ ÐèþçÜ*¢™èþµ™èþ$¢Ë$, Ðèþ$$yìþ ç³§éÆ>¦Ë MøçÜ… M>Mæü, ¿êÐéË$, õÜÐèþË MøçÜ… fÆæÿV>Í. &Ðèþ$à™éÃ V>…«©

^ðþO¯é™ø ´ùsîýÌZ Ðèþ$¯èþ… Ððþ¯èþ$Mæüºyæþ$™èþ$¯é² Ðèþ*? B{íœM> §óþÔéË Ñ§óþÖ Ðé×ìýfÅ…ÌZ Ðèþ$¯èþMæü…sôý ^ðþO¯é¯óþ A{Væü {´ë«§é¯èþÅ… ´÷…§æþ$™ø…¨. ¿êÈ BÇ¦Mæü çÜàÄæý$… A…¨…^èþyæþ… §éÓÆ> B{íœM> §óþÔéË A´ëÆæÿ çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë¯èþ$ ^ðþO¯é MöËÏVöyæþ$™ø…¨. ÑÑ«§æþ Jç³µ…§éË §éÓÆ> ^ðþO±‹Ü Mæü…ò³±Ë$ B §óþÔéË ÌZ ò³§æþª G™èþ$¢¯èþ ò³r$tºyæþ$Ë$ò³yæþ$™èþ$¯é²Æÿ$$. ^ðþO¯é™ø ´ùÍa™óþ B{íœM>™ø Ðèþ$¯èþ Ðé×ìý fÅ… ÌñýMæüPÌZMìü Ðèþ^óþa¨ M>§æþ$. B{íœM> ÑçÙÄæý$…ÌZ Ðèþ$¯èþ Ñ«§é¯èþ…Mæü…sôý ½h…VŠü ´ëËMæü$Ë Ñ«§é¯èþ…ÌZ {ç³™óþÅMæü™èþ HÐðþ$O¯é E¯èþ²§é? {ç³Äñý*f¯éË¯èþ$ ¯ðþÆæÿÐóþÆæÿ$aMøÐèþyæþ… Ñ$¯èþà ^ðþO¯é Ñ«§é¯èþ…ÌZ Ðèþ$Æóÿ -{ç³™óþÅMæü™èþ Ìôý§æþ$. °gê°Mìü B{íœM> §óþÔéË ¯éÄæý$Mæü$Ë$, A«¨M>Ææÿ$ËMæü$ ¿êÈ Ðèþ$$yæþ$ç³#Ë$ çÜÐèþ$Çµ…^èþ$MøÐèþyæþ…§éÓÆ> B §óþÔéË çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë¯èþ$ Ñ°Äñý*W…^èþ$Mö¯óþ çßýMæü$PË¯èþ$ ^ðþO¯é ´÷…§æþ$™èþ$¯èþ²§æþ° ™ðþË$Ýù¢…¨.

^ðþO¯é ^úMæü çÜÆæÿ$Mæü$Ë ÐðþË$ÏÐèþ B{íœM> {ç³fË¯èþ$ ¡{Ðèþ B…§øâæý¯èþMæü$ Væü$Ç ^óþÝù¢…¨. ^ðþO¯é goã E™èþµ™èþ$¢Ë GVæü$Ðèþ$™èþ$Ë™ø B{íœM> §óþÔéË goã ç³Ç{ÔèýÐèþ$Ë$ Mæü$§óþÌñýO´ù™èþ$¯é²Æÿ$$. A…™óþM>Mæü AÐðþ$ÇM>Mæü$ B{íœMæü¯Œþ goã GVæü$Ðèþ$™èþ$Ë$ ™èþWY´ù™èþ$¯é²Æÿ$$. §æþ„ìü×ê{íœM>Mæü$ ¨Væü$Ðèþ$† AÐèþ#™ø¯èþ² 100 sîý çÙÆŠÿtËÌZ 80 ^ðþO¯é E™èþµ™èþ$¢Ìôý AÐèþ#™èþ$¯é²Æÿ$$. ©°ÐèþËÏ 2002 ¯ésìýMóü §æþ„ìü×ê{íœM> goã Ææÿ…Væü…ÌZ 75 ÐóþËÐèþ$…¨ M>ÇÃMæü$Ë$ Ò«¨¯èþ ç³yézÆæÿ$. goã E™èþµ™èþ$¢Ë$ B{íœM> §óþÔéË {ç³«§é¯èþ GVæü$Ðèþ$† çÜÆæÿ$Mæü$. AÐðþ$ÇM> Ððþ$$§æþÌñýO¯èþ çÜ…ç³¯èþ² §óþÔéËMæü$ òÜO™èþ… ^ðþO¯é ^úMæü çÜÆæÿ$Mæü$Ë$ ÐðþË$ÏÐðþ™èþ$¢™èþ$…yæþyæþ…™ø B{íœM> §óþÔéË goã GVæü$Ðèþ$™èþ$Ë$ A…™èþMæü…™èþMæü* ™èþWY´ù™èþ$¯é²Æÿ$$.

B{íœM> §óþÔéËÌZ G…™èþV> ò³r$tºyæþ$Ë$ ò³yæþ$™èþ$¯èþ²ç³µsìýMîü Ýë¦°Mæü BÇ¦Mæü ÐèþÅÐèþçÜ¦™ø ^ðþO¯é A…™èþV> A¯èþ$çÜ…«§é¯èþ… M>ÌôýMæü´ù™ø…¨. ^ðþO¯é Mæü…ò³±Ë$ ™èþÐèþ$ M>ÇÃMæü$Ë$, »êÅ…Mæü$Ë™ø çÜà ÐèþçÜ$¢¯é²Æÿ$$. _ÐèþÆæÿMæü$üÝë¦°Mæü {ç³fË™ø çÜ…º…«§æþ… ÌôýMæü$…yé MìüÆ>×ê §æþ$M>×êË¯èþ$ Mæü*yé °ÆæÿÓíßýçÜ$¢¯é² Ææÿ$. Cr$Ðèþ…sìý ÐèþÅÐèþàÆæÿ ÔðýOÍÐèþËÏ B†£óþÆÿ$$ §óþÔé°Mìü ^ðþO¯é¯èþ$…_ Gr$Ðèþ…sìý Mö™èþ¢ Ýë…Móü†Mæü™èþË$ A…§æþyæþ… Ìôý§æþ$. ò³OV> Ðèþ$$yæþ$ç³#Ë §éÓÆ> M>…{sêMæü$tË$ MðüOÐèþçÜ… ^óþçÜ$MøÐèþyæþ…™ø Æ>fMîüÄæý$ AÑ±† ò³ÇW´ù™ø…¨. D ÐéçÜ¢ÐéË §æþ–ÚëtüÅ ^ðþO¯é A¯èþ$çÜÇÝù¢ ¯èþ² B{íœM> Ñ«§é¯èþ… çÜ$íÜ¦ÆæÿÐðþ$O¯èþ¨ M>§æþ° çÜµçÙt…V> ^ðþç³µÐèþ^èþ$a.

B{íœM>™ø Ðé×ìýfÅ çÜ…º…«§éË¯èþ$ ò³…´÷…¨…^èþ$MøÐèþyæþ…ÌZ Ðèþ$¯èþ §óþÔèý… JMæü çÜ$íÜ¦Ææÿ Ñ«§é¯é°² A¯èþ$çÜÇÝù¢…¨. Mðü¯éÅ, EVæü…yéËMæü$ 500 Ðèþ$…¨ ÆðÿO™èþ$Ë¯èþ$ ç³…í³…^óþ…§æþ$Mæü$ B…{«§æþ{ç³§óþÔŒý {ç³¿æý$™èþÓ… B §óþÔéË ™ø JMæü Jç³µ…§é°² Mæü$§æþ$Ææÿ$aMö…¨. D ÆðÿO™èþ$Ë$ ¿æý*Äæý$fÐèþ*¯èþ$Ë$V>¯óþV>° ÐèþÅÐèþÝëÄæý$Mæü*ÎË$V> ç³°^óþÄæý$Ææÿ$. ç³…gê»Œý ÆðÿO™èþ$Ë$ E™èþ¢Æ>Q…yŠþ™ø Ðèþ$Ðóþ$MæüÐèþ$Æÿ$$¯èþr$t, Ðèþ$¯èþ ÆðÿO™èþ$Ë$ B{íœM> §óþÔéË™ø Ðèþ$Ðóþ$MæüÐèþ$Ðèþ#™éÆæÿ$. AÆæÿ»Œý §óþÔéË$ ™èþÐèþ$ Ý÷…™èþ AÐèþçÜÆ>Ë MøçÜ… B{íœM> §óþÔéËÌZ Ë„æüÌê¨ GMæüÆ>Ë$ Mö¯èþ$VøË$ ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. AÆÿ$$™óþ B{íœM> §óþÔéËMæü$ Ððþâôýå Ðèþ$¯èþ ÆðÿO™èþ$Ë Ë„æüüÅ… À¯èþ²Ððþ$O¯èþ¨. Ðèþ$¯èþ Mæü…ò³±Ë$ Mö°² C¤Äñý*í³Äæý*ÌZ ¿æý*Ðèþ$$Ë$ Mö¯èþ$VøË$ ^óþçÜ$¢¯é²Æÿ$$.

Ðésìý Ë„æüüÅ… Mæü*yé çÜ…ç³¯èþ² §óþÔéËMæü$ GVæü$Ðèþ$†^óþõÜ…§æþ$Mæü$ ºçÜÃ† ¼Äæý*Å°² E™èþµ†¢^óþÄæý$yæþ…, ç³NË ç³…rË¯èþ$ ÝëVæü$ ^ðþÄæý$ÅyæþÐóþ$. Ðèþ{gêË ç³Ç-{ÔèýÐèþ$ÌZ AÐèþçÜÆæÿÐðþ$O¯èþ çÜ§æþ$´ëÄæý*Ë¯èþ$ çÜÐèþ$Mæü*Æ>aË¯èþ² B{íœM> §óþÔé Ë {ç³†´ë§æþ¯èþMæü$ {ç³×ý»Œý Ðèþ$$QÈj BÇ¦Mæü Ðèþ$…{†V> E¯èþ²ç³šyæþ$ Ýë¯èþ$Mæü*Ë…V> {ç³†çÜµ…¨…^éÆæÿ$. sñýÍ& Gyæþ$ÅMóüçÙ¯Œþ, sñýÍ&Ððþ$yìþíÜ¯Œþ, C¯èþ¹ÆóÿÃçÙ¯Œþ sñýM>²Ëi Ææÿ…V>ËÌZ B{íœM> §óþÔéËMæü$ ¿êÆæÿ™Œþ ò³§æþª G™èþ$¢¯óþ çÜàÄæý$Ðèþ$…¨Ýù¢…§æþ° M>Ñ$± Mæü–çÙ~¯Œþ (h…»ê»ôýÓ ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý$…) ™ðþÍ´ëÆæÿ$. CMæü Ðèþ$¯èþ §óþÔèý…ÌZ° ÑÑ«§æþ ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý*ËÌZ 50 ÐóþË Ðèþ$…¨ B{íœMæü¯Œþ Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$ E¯é²Ææÿ$. "¿êÐéË$, õÜÐèþÌZÏ¯óþ B{íœM>™ø Ðèþ$¯èþ Ðé×ìýfÅ… fÆæÿV>Ë°' §æþÔé»êªË {Mìü™èþ… Ðèþ$à™éÃ V>…«© ^óþíÜ¯èþ çÜ*^èþ¯èþ Mæü¯èþ$Væü$×ý…V>¯óþ Ðèþ$¯èþ {ç³¿æý$™èþÓ… B §óþÔéË™ø Ððþ$-{¡ çÜ…º…«§éË¯èþ$ ò³…´÷…¨…^èþ$MøÐèþyé°Mìü Mæü–íÙ ^óþÝù¢…¨.

Ðèþ$¯èþ Ñ«§é¯èþ… çÜ$íÜ¦ÆæÿÐðþ$O¯èþ¨ M>§æþ*? B{íœM>ÌZ {ç³«§é¯èþ çÜÐèþ$çÜÅ Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü$Ë AÑ±†. ÐéÇ çÜàÄæý$…™ø Ðé×ìýgêÅ°² ò³…´÷…¨…^èþ$ MøÐèþyé°Mìü Ðèþ$¯èþ §óþÔèý… -{ç³Äæý$†²…^èþyæþ… Ìôý§æþ$. çÜàÄæý$…V> A…¨…_¯èþ °«§æþ$Ë¯èþ$ Ý÷…™é°Mìü ¿æý$Mæü¢… ^óþçÜ$Mö¯óþ ¯éÄæý$Mæü$Ë™ø {V>Ò$×êÀÐèþ–¨® Væü$Ç…_ ^èþÇa…^èþyæþ… ÐèþËÏ {ç³Äñý*f¯èþÐóþ$Ñ$sìý? B{íœM> §óþÔéËÌZ çÜ$ç³Ç´ëË¯èþ ¯ðþËMö¯óþ…§æþ$Mæü$, ™èþÐèþ$ çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë¯èþ$ ™èþÐèþ$ Ý÷…™èþ È™èþ$ÌZÏ Ñ°Äñý*W…^èþ$Mö¯óþ…§æþ$Mæü$ B §óþÔéË {ç³¿æý$™éÓËMæü$, {ç³fËMæü$ Ðèþ$¯èþ… çÜàÄæý$ç³yéÍ. Ðèþ$*yæþ$ ¯éË$Væü$ §æþÔé»êªË {Mìü™èþ… AÐðþ$ÇM>, ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ §óþÔéËMæü$ çÜÓ^èþe…§æþ õÜÐèþMæü$Ë¯èþ$ ç³…í³¯èþr$tV> Cç³šyæþ$ Ðèþ$¯èþ… B{íœM> §óþÔéËMæü$, °Æ>Ã×ê™èþÃMæü M>ÆæÿÅMæüÌê´ëËMæü$ ™øyæþµyóþ °ç³#×ý$Ë¯èþ$ ç³…´ëÍ.

C…§æþ$Mæü$ Ðèþ$¯èþ G¯Œþ h KË¯èþ$ Eç³Äñý*W…^èþ$MøÐéÍ. ©°ÐèþËÏ Ðèþ$¯èþ §óþÔèý…ÌZ °Ææÿ$§øÅVæü… Mæü*yé Mö…™èþÌZ Mö…™èþ ™èþVæüYVæüË§æþ$. ™èþÐèþ$ Ý÷…™èþ çÙÆæÿ™èþ$Ëò³O ™èþÐèþ$ çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë¯èþ$ Ñ°Äñý*W…^èþ$Mö¯óþ…§æþ$Mæü$ ÒÌñýO¯èþ C…f±Ç…VŠü, °ÆæÿÓçßý×ê ¯ðþOç³#×êÅË¯èþ$ B{íœMæü¯Œþ Mæü…ò³±ËMæü$ çÜÐèþ$Mæü*Æóÿa…§æþ$Mæü$ Ðèþ$¯èþ… {Ôèý§æþ® ^èþ*´ëÍ. Artyæþ$Væü$ Ýë¦Æÿ$$ÌZ BÇ¦Mæü M>ÆæÿÅMæüÌê´ëË$ ò³…´÷…¨™óþ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ Ðèþ$Ç…™èþ fÐéº$§éÈ™èþ¯èþ…™ø ÐèþÅÐèþçßýÇÝë¢Ææÿ$.

°º…«§æþ¯èþËMæü$ Mæür$tºyìþ °Ææÿ~Äæý*Ë$ ¡çÜ$Mö° AÑ±†Mìü §æþ*Ææÿ…V> E…yóþ ¯éÄæý$Mæü$Ë™ø çÜ…º…«§éË$ ò³…´÷…¨…^èþ$MøÐéÍ. Væü™èþ…ÌZ ´ëÔéa™èþÅ §óþÔéË$ A¯èþ$çÜÇ…_¯èþ §øí³yîþ Ñ«§é¯éË¯óþ Cç³šyæþ$ ^ðþO¯é A¯èþ$çÜÇÝù¢…¨. Ðèþ$¯èþ… AÌê M>Mæü$…yé V>…«©i çÜ*¹Ç¢™ø B{íœM>§óþÔéËÌZ° {ç³Væü†ÖË, §óþÔèý¿æýMìü¢Äæý$$™èþ ÔèýMæü$¢Ë¯èþ$ ç³sìýçÙtç³Ææÿ^éÍ. ™èþ§éÓÆ> B §óþÔéËMæü$ Ë¼® ^óþMæü*ÆæÿyæþÐóþ$M>Mæü Ðèþ$¯èþ {ç³Äñý*f¯éË* ¯ðþÆæÿÐóþÆæÿ™éÆÿ$$.

(B…{«§æþgZÅ†Mìü {ç³™óþÅMæü…)

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

BM>…„æüËMæü$ A§æþª… ç³yæþ$™èþ$¯èþ² E§æþÅÐèþ$…

ÐéÆæÿ… ÆøkË$V> ™ðþË…V>×ýÌZ EÐðþÓ™èþ$¢¯èþ Ìôý_¯èþ E§æþÅÐèþ*°² ^èþ*òÜO¯é D §óþÔèý…ÌZ G°²MæüË$ {ç³fË BM>…„æüËMæü$ çÜÇÄñý$O¯èþ ÐèþÅMîü¢MæüÆæÿ×ý M>§æþ° AÆæÿ¦… ^óþçÜ$MøÐéÍ. G°²MæüË B«§éÇ™èþ {ç³gêÝëÓÐèþ$Å ^èþ{sê°Mìü, {ç³{MìüÄæý$Mæü$ ^éÌê ç³ÇÑ$™èþ$Ë$¯é²Äæý$°, ÝëÓ™èþ…{™èþÅ… ™èþÆ>Ó™èþ JMæüÐðþOç³# G°²MæüË Æ>fMîüÄæý*ÌZÏ ´ëÌŸY…r*, çÜÐèþ*…™èþÆæÿ…V> {ç³fË$ ™èþÐèþ$ çÜÐèþ$çÜÅËò³O G°²MæüË ^èþ{r… ºÄæý$r ç³ÇÚëPÆæÿ… Ððþ™èþ$Mæü$P…r$¯é²Ææÿ$ A¯óþ A¯èþ$¿æýÐé°Mìü G°² Ýë„>ÅÌñýO¯é ^èþ*í³…^èþÐèþ^èþ$a.
zVæü™èþ G°²MæüË çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ "E§æþÅÐèþ*Ë¯èþ$ Mæüºã…_¯èþ G°²MæüË$' A¯óþ ÐéÅÝë°² Æ>Ôé¯èþ$. 2009 G°²MæüÌZÏ ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ*°² ç³NÇ¢V> °ÈÓÆæÿÅ… ^óþíÜ, CMæü ™ðþË…V> ×ý BM>…„æü çÜÐèþ$íÜ´ùÆÿ$$…§æþ° ^éÌê Ðèþ$…¨ ¿êÑ…^éÆæÿ$. {VóürÆŠÿ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ G°²MæüÌZÏ sìýBÆŠÿG‹Ü ´ëÌŸY¯èþMæü*yæþ§æþ° °Ææÿ~Æÿ$$…^èþ$Mæü$¯èþ² ™èþÆ>Ó™èþ, CMæü B ´ëÈt ç³° AÆÿ$$´ù…§æþ° A¯èþ$Mæü$¯èþ² ÐéÆæÿ$¯é²Ææÿ$. ÉìþÎÏ A«¨Úëx¯é°Mìü D çÜÐèþ*^éÆæÿÐóþ$ CçÜ*¢ Ðèþ^éaÆæÿ$. A…§æþ$Móü {ç³«§é° ™èþ¯èþ¯èþ$ MæüÍíÜ¯èþ ™ðþË…V>×ý ¯éÄæý$Mæü$Ë º–…§æþ…™ø ™ðþË…V>×ýMæü$ {ç³gê ºË… E…sôý GÐèþÓ Ææÿ$ G…§æþ$Mæü$ §é° Væü$Ç…_ Ðèþ$sêÏyæþÌôý§æþ° A…r* C¨ Äæý*¿ñýO HâæýÏ ¯èþ$…_ E¯èþ² yìþÐèþ*…yóþ Mæü§é A° A¯é²Ææÿr.

A…™é ºË… V> BM>…„æü E…sôý G°²MæüË çœÍ™éÌZÏ G…§æþ$Mæü$ Mæü°í³…^èþyæþ… Ìôý§æþ¯èþ²¨ ^éÌê Ðèþ$…¨ {ç³Ôèý². Cç³µsìýMðüO¯é Æ>çÙ‰ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ Ðèþ$$, Móü…{§æþ A«¨Úëx¯èþ…, Ñ$Væü™é A°² Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtË$ Væü™èþ ÐéÆæÿ… ÆøkË$V> ™ðþË…V>×ýÌZ EÐðþÓ™èþ$¢¯èþ Ìôý_¯èþ E§æþÅÐèþ* °² ^èþ*òÜO¯é D §óþÔèý…ÌZ G°²MæüË$ {ç³fË BM>…„æüËMæü$ çÜÇÄñý$O¯èþ ÐèþÅMîü¢MæüÆæÿ×ý M>Ðèþ° AÆæÿ¦… ^óþçÜ$MøÐéÍ. G°²MæüË B«§éÇ™èþ {ç³gêÝëÓÐèþ$Å ^èþ{sê°Mìü, {ç³{MìüÄæý$Mæü$ ^éÌê ç³ÇÑ$™èþ$Ë$¯é²Äæý$°, ÝëÓ™èþ…{™èþÅ… ™èþÆ>Ó™èþ JMæüÐðþOç³# G°²MæüË Æ>fMîüÄæý*ÌZÏ ´ëÌŸY…r*, çÜÐèþ*…™èþÆæÿ…V> {ç³fË$ ™èþÐèþ$ çÜÐèþ$çÜÅËò³O G°²MæüË ^èþ{r… ºÄæý$r ç³ÇÚëPÆæÿ… Ððþ™èþ$Mæü$P…r$¯é²Ææÿ$ A¯óþ A¯èþ$¿æýÐé°Mìü G°² Ýë„>ÅÌñýO¯é ^èþ*í³…^èþÐèþ^èþ$a.

¯éMæü$ ™ðþÍíÜ G°²MæüË §éÓÆ> C…™èþ ÐèþÆæÿMæü$ H JMæüP fsìýËÐðþ$O¯èþ çÜÐèþ$çÜÅMæü$ Mæü*yé ç³ÇÚëPÆæÿ… Æ>Ìôý§æþ$. §æþã™èþ$Ë$ ™èþÐèþ$ B™èþÃVúÆæÿÐèþ… MöÆæÿMæü$ °Ææÿ…™èþÆæÿ…V> ´ùÆ>sêË$ ^óþçÜ*¢¯óþ E¯é²Ææÿ$. G°²MæüË Æ>fMîüÄæý*Ë¯èþ$ ™èþÅh…_ ™èþ¯èþ ç³§æþÑMìü Æ>i¯éÐèþ* ^óþíÜ¯èþ yé. A…»ôý§æþPÆŠÿ çÜ*¹Ç¢ Ððþ$$™èþ¢… §æþã™èþ E§æþÅÐèþ*°Mìü Fí³ÇV> ç³° ^óþçÜ$¢¯èþ²¨. Æ>gêÅ…V>°² Æ>íÜ¯èþ A…»ôý§æþPÆŠÿ B ^èþ{r… ¯èþ$…_ ºÄæý$rMæü$ Æ>ÐèþËíÜ Ðèþ_a…¨. WÇf¯èþ$Ë$ AyæþÐèþ#ÌZÏ, Mö…yæþ ÌZÏ ^óþçÜ$¢¯èþ² E§æþÅÐèþ*Ë ç³Æ>M>çÙx bèþ¡¢‹ÜVæüÉŠþ, gêÆæÿU…yŠþ Ìê…sìý {´ë…™éÌZÏ Ðèþ$¯èþMæü$ çÜµçÙt…V> Mæü°í³çÜ$¢¯é²Æÿ$$. ïÜˆË$ JMæüÐðþOç³# ´ëÆæÿÏÐðþ$…rÈ ÐèþÅÐèþçÜ¦ÌZ ™èþÐèþ$Mæü$ ¯éÅÄæý$Ððþ$O¯èþ Ðésê Æ>ÐéË° ´ùÆ>yæþ$™èþ*¯óþ, ™èþÐèþ$ AíÜ¢™èþÓ… MöÆæÿMæü$ §óþÔèý ÐéÅç³¢…V> E§æþÅÑ$çÜ$¢¯é²Ææÿ$. AíÜ¢™èþÓ Æ>fMîüÄæý*Ë±² ´ëÆæÿÏÐðþ$…rÈ Æ>fMîüÄæý*Ë ºÄæý$r E«§æþ–™èþ…V> ÝëVæü$™èþ*¯óþ E¯é²Æÿ$$. Òsìý° §ésìý E™èþµ †¢ çÜ…º…«§éËÌZ Ðèþ˜ÍMæü Ðèþ*Ææÿ$µ Æ>ÐéË¯èþ² Ñç³ÏÐèþ ´ùÆ>sêË$ Ððþ$$™èþ¢… ÐèþÅÐèþçÜ¦¯óþ {ç³Õ²çÜ$¢¯é²Æÿ$$.
Cç³#µyæþ$ ™ðþË…V>×ýÌZ fÆæÿ$Væü$™èþ$¯èþ² E§æþÅÐèþ*°² D ¯óþç³ £æþÅ… ¯èþ$…^óþ AÆæÿ¦… ^óþçÜ$MøÐéÍ. E§æþÅÐèþ$… {´ëÆæÿ…¿æýÐðþ$O¯èþ JMæü sìý Æðÿ…yæþ$ ÆøkÌZÏ¯óþ ÑçÜ¢–™èþ…V> ÐéÅí³…_…¨. C…§æþ$ÌZ A°² ÆæÿM>Ë {ç³fË$, ¿êÐèþgêÌêË$ MæüÍíÜ´ùÄæý*Æÿ$$. {ç³gê ÐðþË$ÏÐèþ A¯èþ*çßýÅ…V> E…¨. Æ>çÙ‰…ÌZ° Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtË±² Væü™èþ G°²MæüÌZÏ ™ðþË…V>×ý BM>…„æü¯èþ$ {ç³™èþÅ„æü…V>¯ø, ç³Æø„æü…V>¯ø çÜÐèþ$Ç¦…^éÆÿ$$. Ðèþ$Ç C…™èþ ò³§æþª G™èþ$¢¯èþ E§æþÅÐèþ$… Ðèþ_a¯èþç³#µyæþ$ Ðéâæý$Ï B_™èþ*_ Ðèþ*sêÏyæþÐèþËíÜ¯èþ AÐèþçÜÆæÿÐóþ$Ðèþ$$… ¨. A…sôý G°²MæüÌZÏ ™éÐèþ$$ ^óþíÜ¯èþ ÐéV>ª¯éË ç³rÏ ÐéâæýÏMæü$ GÌê…sìý MæüÑ$sŒýÐðþ$…sŒý Ìôý§æþ¯óþ¨ çÜµçÙtÐèþ˜™èþ$¯èþ²¨.

{ç³fË¯èþ$ CÌê ÐéV>ª¯éË §éÓÆ> Ðèþ$¿æýÅò³rtyæþ… Mö…™èþM>Ë… ÝëVæü$™èþ$…¨ M>° ç³ÇíÜ¦™èþ$Ë$, ÝëÐèþ*hMæü ^ðþO™èþ¯èþÅ… Gç³#µyæþ* JMóü Ìê E…yæþÐèþ#. çÜ™éÅ°² Gç³#yø JMæüÝëÇ G§æþ$ÆöPÐèþËíÜ E…r$…¨. D _¯èþ² ^éÇ{™èþMæü çÜ*{™èþ… ™ðþÍÄæý$Mæü´ùÐèþyæþ… Ðèþ$¯èþ Æ>fMîüÄæý$ ÐèþÅÐèþçÜ¦ ÑÚë§æþ…. ™ðþË…V>×ý ÑçÙÄæý$…ÌZ ¯éË$Væü$ §æþÔé»êªË$V> Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtË$ §éVæü$yæþ$ Ðèþ$*™èþË$ Byæþ$™èþ$¯é²Æÿ$$. M>…{Vðü‹Ü ´ëÈt 2004 G°²MæüÌZÏ ™ðþË…V>×ý BM>…„æüMæü$ Ðèþ$§æþª™èþ$V>, ¯èþMæüÞÌñýOrÏ ™ø Ôé…† ^èþÆæÿaË$ MîüËMæü…V> {ç³Ýë¢Ñ…_ VðüÍ_¯èþ ™èþÆ>Ó™èþ B Æðÿ…yìþ…sìý° Ðèþ¨ÌôýíÜ…¨. Cç³#µyæþ$ {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý yìþÐèþ*… yŠþ Ðèþ$äÏ Ðèþ$$…§æþ$Mæü$ ÐèþõÜ¢, C¨ JMæüPÆøkÌZ ç³ÇçÙPÇ…^èþÐèþ$…sôý GÌê, Ððþ$yæþ Ò$§æþ Mæü†¢ò³sìýt °Ææÿ~Äæý$… ^óþÄæý$Ðèþ$…sôý GÌê? J†¢yìþÌZ ™ðþË…V>×ý BM>…„æü¯èþ$ A…XMæüÇõÜ¢ §óþÔèý…ÌZ D ç³§æþ®™óþ AÐèþË…¼Ýë¢Ææÿ$ Mæü§é! A¯óþ {ç³Ôèý²ËMæü$ AÆæÿ¦… Ìôý§æþ$. C¨ JMæüPÆøk çÜÐèþ$çÜÅ M>§æþ$.

C¨ Ððþ$yæþÒ$§æþ Mæü†¢ M>§æþ$. C¨ MóüÐèþË… J†¢yìþ M>§æþ$. C¨ JMæü Æ>fMîüÄæý$ {ç³{MìüÄæý$. À¯èþ² ^éÇ{™èþMæü M>Ææÿ×êË ÐèþË¯èþ Æðÿ…yæþ$ Ìôý§é Ðèþ$*yæþ$ {´ë…™éË$ çÜçßýiÐèþ¯èþ… ÝëW…^èþÌôýMæü ´ù™èþ$¯é²Æÿ$$. C¨ JMæü ÐéçÜ¢Ðèþ…. MøÝë¢ B…{«§æþ {´ë…™èþ… ¯èþ$…_ Ðèþ_a¯èþ ò³r$tºyìþ §æþâêÈ ÐèþÆ>Y°Mìü {ç³gêÝëÓÐèþ$Å ÑË$ÐèþË$ ÌôýÐèþ#. òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ Ñç³×îýÌZ çÜ…ç³§æþ Ò$§æþ B«¨ç³™éÅ°² MæüÍW Açßý…M>Ææÿ…V> Ðèþ*sêÏyæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. M>° D {´ë…™é°² VúÆæÿÑ…^éË°, B {´ë…™èþ ^ðþO™èþ¯èþÅ…ÌZ, iÐèþ¯èþ…ÌZ ¿êVæü… M>ÐéË¯óþ çÜµ–çßý ÌôýMæü´ùÐèþyæþ… ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ*°Mìü JMæü {ç³«§é¯èþ M>Ææÿ×ý…. À¯èþ² çÜ…çÜP–™èþ$ËMæü$ °ËÄæý$Ððþ$O¯èþ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¯èþVæüÆæÿ… ÌZ ™ðþË$Væü$ ¿êçÙ Ðèþ*sêÏyóþ B…{«§æþ{´ë…™èþ… Ðéâæý$Ï CÐèþ$yæþMæü´ùÐèþyæþ… Ñ_{™èþ…V> Mæü°í³çÜ$¢…¨.

D {´ë…™èþ… ™èþ¯èþ AíÜ¢™éÓ°² Væü$Ç…_ Ðèþ*sêÏyìþ™óþ {´ë…¡Äæý$ Ñ§óþÓÚëË¯èþ$ Æðÿ^èþaVöyæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$ A…sêÆæÿ$. C¨ AçÜÐèþ*¯èþ™èþ ¯èþ$…_ Ðèþ_a¯èþ çÜÐèþ$çÜÅ A°, D {´ë…™èþ AÀÐèþ–¨®ÌZ ™èþÐèþ$Mæü$ »ê«§æþÅ™èþ E¯èþ²§æþ° Gç³#µyðþO¯é BÌZ_…^éÆ>? A¨ Ar$…_ Cç³#µyæþ$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¯èþVæüÆæÿ… GÐèþÓÇ¨ A° Ayæþ$Væü$™èþ$¯é²Ææÿ$. G…™èþ Ñ_{™èþ…!D Æ>çÙ‰… JMæüsìýV> E…yéÍ A° A¯èþ$Mæü$¯óþ ÐéÆæÿ$ B ¨ÔèýV> Væü™èþ ç³¨ çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>ËÌZ HÐðþ$O¯é ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$Mæü$¯é²Æ>? Mæü–Úë~¯èþ¨ ±âæýÏ¯èþ$ ç³#¯èþ@ ç³…í³×îý ^óþÄæý*Ë° AyìþW™óþ Mæü–çÙ~ÌZ ±âñýÏMæüPyæþ$¯é²Äæý$° A¯é²Ææÿ$. E¯èþ² ±âæýÏ¯èþ$ ¯éÅÄæý$º§æþ®…V> ç³…^éÍ A…sôý JMæüÝëÇ ç³…_¯èþ ™èþÆ>Ó™èþ ç³#¯èþ@ç³…í³×îý HÑ$sîý A…r$¯é²Ææÿ$.

òßýO§æþÆ>»ê§Šþ BÆæÿÐèþ gZ¯ŒþÌZ ¿êVæü…V> E§øÅV>Ë¯èþ$ CÐéÓË°, 610 iÐø¯èþ$ AÐèþ$Ë$ ç³Ææÿ^èþÐèþ$° A…sôý çÜÐèþ$çÜÅ¯èþ$ MøÆæÿ$tËMæü$ ¡çÜ$MðüãÏ E¯èþ² AÐèþM>ÔéË¯èþ$ FyæþVösêt Ææÿ$. ç³ÌñýÏË ¯èþ$…_ Ðèþ_a¯èþ õ³§æþËMæü$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ÕÐéÆæÿ$ÌZ Væü–çßý ÐèþçÜ† MæüÍµ…^éÍ A…sôý, {ç³™óþÅMæü BÇ¦Mæü Ðèþ$…yæþÍ õ³Ææÿ E¯èþ² ¿æý*Ðèþ$$Ë$ ÌêMöP°, {ç³¿æý$™èþÓ ¿æý*Ðèþ$$Ë¯èþ$ ÐóþÌê°Mìü ò³sìýt AÐèþ*ÃÆæÿ$. Ñ§éÅ AÐèþM>ÔéË$ M>ÐéË…sôý Mö™èþ¢V> ¯éË$ Væü$ ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý*Ë¯èþ$ {ç³Mæüsìý…_ E¯é²™èþ Ñ§æþÅMóü AÐèþÐèþ*¯èþMæüÆæÿÐðþ$O¯èþ È†ÌZ ÒsìýMìü Æðÿ…yæþ$, Ðèþ$*yæþ$ MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Í_a ^óþ™èþ$Ë$ §æþ$Ë$ç³#Mæü$¯é²Ææÿ$. {ç³ç³…^èþ…ÌZ GMæüPyæþ Mæü*yé çÜÇÄñý$O¯èþ ¿æý*Ñ$ ÌôýMæü$…yé, ¿æýÐèþ…™èþ$Ë$ ÌôýMæü$…yé, »Z«¨…^óþ A«§éÅç³Mæü$Ë$ ÌôýMæü$…yé ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý*Ë Ýë¦ç³¯èþ fÆæÿVæü§æþ$.

Cç³#µyæþ$¯èþ² ç³ÇíÜ¦†ÌZ ÐésìýMìü gê¡Äæý$ {ç³†çÙt M>§æþ$ Mæü§é Mæü±çÜ… Äæý$$.h.íÜ. Væü$Ç¢…ç³# Mæü*yé CÐèþÓ§æþ$. C§óþ M>Ë…ÌZ Mæüyæþç³ÌZ {´ëÆæÿ…À…_¯èþ ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý*°Mìü ™èþW¯èþ…™èþ ¿æý*Ñ$ C^éaÆæÿ$. ¿æýÐèþ…™èþ$Ë$ C^éaÆæÿ$, A«§éÅç³Mæü ´ùçÜ$tË$ C^éaÆæÿ$. À¯èþ²Ððþ$O¯èþ MøÆæÿ$ÞË$ ò³sêtÆæÿ$. C¨ fÇW¯éMæü Mæü*yé ™ðþË…V>×ý ç³rÏ ÑÐèþ„æü Ìôý§æþ…sôý GÌê ¯èþÐèþ$Ãyæþ….

D °Ææÿ~Äæý*Ë¯èþ$, D {ç³ÐèþÆæÿ¢¯èþ¯èþ$ ™ðþË…V>×ý Ñ§éÅÆæÿ$¦Ë$, E§øÅVæü$Ë$, Ææÿ^èþÆÿ$$™èþË$, MæüâêM>Ææÿ$Ë$, Ñ§éÅÐèþ…™èþ$Ë$, A…™èþMæü$ Ñ$…_ ÝëÐèþ*¯èþÅ {ç³fË$ VæüÐèþ$°çÜ$¢¯é²Ææÿ$. çÜÐðþ$OMæüÅ Æ>çÙ‰… A¯óþ Ðéâæý$Ï ™ðþË…V>×ý {ç³fË ^ðþO™èþ¯éÅ°² ™èþç³#µV> A…^èþ¯é ÐóþÄæý$yæþ… ÐèþÌôýÏ ç³ÇíÜ¦† ^óþÆÿ$$ §ésìý…¨. ©°Mìü Æ>çÙ‰ ¯éÄæý$Mæü™èþÓÐóþ$ M>Mæü$…yé, ™ðþË…V>×ý Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ… °ÆæÿÏ„æüÅ… Mæü*yé JMæü {ç³«§é¯èþ M>Ææÿ×ý…. G°²MæüËç³#µyæþ$ ™èþí³µ…_ D {´ë…™èþ çÜÐèþ$çÜÅË¯èþ$ ç³sìýt…^èþ$MøMæü´ùÐèþyæþ… JMæü AËÐésñýO´ùÆÿ$$…¨.

°gêÐèþ*»ê§æþ$ÌZ° ÑÔèýÓÑ§éÅËÄæý$ §æþ$íÜ¦† Væü$Ç…_ çÜÓÄæý*¯èþ í³íÜíÜ A«§æþÅ„æü$Ë$ Gç³šyðþO¯é {ç³¿æý$ ™èþÓ… Ò$§æþ J†¢yìþ ò³sêtÆ>? A…™èþ MîüËMæüç³§æþÑÌZ E¯èþ²ç³šyæþ$ ™èþÐèþ$ hÌêÏ MöÆæÿMæü$ H… ^óþÄæý$ÌôýÆ>? CMæü ´ëËÐèþ$*Ææÿ$ ¯éÄæý$Mæü™éÓ°² Væü$Ç…_ {ç³Ýë¢Ñ…^èþyæþÐóþ$ A¯èþÐèþçÜÆæÿ….G…§æþ$Mæü$ Æ>fMîü Äæý$ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ… C…™èþ yîþÌê ç³yìþ´ùÆÿ$$…¨? Æóÿç³# ™ðþË…V>×ý Æ>çÙ‰ BÑÆ>ÂÐèþ… ™èþÆ>Ó™èþ¯ðþO¯é D «§øÆæÿ×ìý Ðèþ*Ææÿ$™èþ$…§é Ìôý§é A¯óþ B…§øâæý¯èþ MæüË$Væü$™èþ$…¨. AÆÿ$$™óþ {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰…ÌZ° ™ðþË…V>×ý {ç³fË ^ðþO™èþ¯èþÅÐóþ$ D {´ë…™é°² M>´ëyæþ$™èþ$…§æþ¯óþ ÑÔéÓç Ü… D ÐéÆæÿ…ÆøkË E§æþÅÐèþ$… §éÓÆ> MæüË$Væü$™èþ$¯èþ²¨.

D Æøk E§æþÅÐèþ$… C…™èþ ÐóþVæü…V> ç³#…kMøÐèþyé°Mìü ò³O M>Ææÿ×êË±² JMæü G™èþ¢Æÿ$$™óþ ÐðþOG‹Ü Ðèþ$Ææÿ×ý… ™èþÆ>Ó™èþ çÜ…çœ$r¯èþË$ D {´ë…™èþ…ÌZ E…yóþ AçÜ…™èþ–í³¢Mìü, B{Væüà°Mìü M>Ææÿ×ýÐèþ$Äæý*ÅÆÿ$$. Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† ç³§æþÑMìü AÆæÿ$áyæþ$ fVæü¯Œþ Ðèþ*{™èþÐóþ$ A° M>…{Vðü‹Ü ¯éÄæý$Mæü$Ë$ A¯é²Ææÿ$. H ™ðþË…V>×ý ¯éÄæý$Mæü$yìþ õ³Ææÿ$ {ç³Ýë¢Ðèþ¯èþMæü$ ÐèþõÜ¢ B ¯éÄæý$Mæü$yìþ ¨íÙx »ŸÐèþ$Ã¯èþ$ B hÌêÏÌZ¯óþ §æþçßý¯èþ… ^óþÔéÆæÿ$. C¨ Mæü*yé JMæü Æ>fMîüÄæý$ Ñç³È™èþÐóþ$. ™èþÐèþ$ hÌêÏ¯èþ$…_ JMæü ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† AÐèþ#™éyæþ… sôý, B hÌêÏÌZ¯óþ Mö…§æþÆæÿ$ B ¯éÄæý$Mæü$yìþ ¨íÙx»ŸÐèþ$Ã¯èþ$ §æþçßý ¯èþ… ^óþÔéÆæÿ$.

°gê°Mìü hÌêÏ {ç³fË$ ™èþÐèþ$ ÝëÓÆæÿ¦… MøçÜÐðþ$O¯é ™èþÐèþ$Ðéyæþ$ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† M>Ðèþyé°² BàÓ°…^éÍ. M>° Ðèþ* hÌêÏ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ Ðèþ§æþ$ª A¯èþyæþ… ^éÌê Ñyæþ*zÆæÿ…V> E…¨. ™ðþË…V>×ý Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ G…§æþ$Mæü$ C…™èþ °ÈÓÆæÿÅÐèþ$Äæý*ÅÆæÿ$? ™èþÐèþ$ çÜÓ{ç³Äñý*f¯éË$ ™èþç³µ Ðésìý° §ésìý G…§æþ$Mæü$ BÌZ_…ç³ÌôýMæü´ù™èþ$¯é²Ææÿ$? C© ™ðþË…V>×ý E§æþÅ Ðèþ$… C…™èþ E«§æþ–™èþ…V> Æ>Ðèþyé°Mìü ¯óþç³£æþÅ…. ýAòÜ…½Ï G°²MæüË$ fÇW BÆæÿ$ ¯ðþËÌñýO¯é M>Ìôý§æþ$, {VóürÆŠÿ òßýO§æþÆ>»ê§æþ$ G°²MæüË$ fÇW ÐéÆæÿÐðþ$O¯é §érÌôý§æþ$, ™ðþË…V> ×ý òßýO§æþÆ>»ê§æþ$™ø çÜà ¿æýVæü$YÐèþ$¯èþ²¨. A…sôý G°²MæüË Æ>fMîüÄæý*ËMæü$, {ç³fËMæü$ Ðèþ$«§æþÅ AV>«§æþ… G…™èþ ÌZ™èþ$V> E…§ø Fíßý…^èþÐèþ^èþ$a.

CMæü Æ>»ZÄôý$ M>Ë…ÌZ G°²MæüËÌZ Kr$, Ðèþ$Ææÿ$¯ésìý ¯èþ$…_ ´ùÆ>r…& C§ø Æ>fMîüÄæý$ çÜ…çÜP–†V> Ðèþ*Æóÿ AÐèþM>Ôèý… çÜµçÙt…V> AVæü$í³çÜ$¢¯èþ²¨. Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰…ÌZ Ðèþ$$QÅ…V> ™ðþË…V>×ý {´ë…™èþ…ÌZ& G°²MæüË çœÍ™éËMæü$, {ç³fË iÐèþ¯é°Mìü HÆæÿµyìþ¯èþ Rêä° ç³NÇ…^óþ {ç³{MìüÄôý$ Cç³šyæþ$ çÜiÐèþ…V>, çÜ–f¯é™èþÃMæü…V> , °Æ>Ã×ê™èþÃMæü…V> fÆæÿ$Væü$™èþ$¯èþ² E§æþÅÐèþ$…. A…sôý °Ææÿ~Äæý*«¨M>Æ>°² {ç³†°«§æþ$ËMæü$ Aç³µ^ðþõ³µ ´ëÆæÿÏÐðþ$…rÈ {ç³gêÝëÓÐèþ$Å… ¯èþ$…_ {ç³fÌôý °Æóÿ~™èþË$V> Ðèþ*Ææÿ$™èþ$¯èþ² Ôèý$¿æý ™èþÆæÿ$×ý… C¨.

&{´÷. h.çßýÆæÿVø´ëÌŒý

(ÐéÅçÜMæüÆæÿ¢ {ç³Ðèþ$$Q ÝëÐèþ*hMæüÐóþ™èþ¢)

***************************************

******************************************************************************************

VAARTHA

EDITORIAL

కదలికా, చమత్కారమా?

తెలంగాణ సమస్యపై కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం ఎట్టకేలకు కదులుతున్నదా అనే భావన సోమవారం మధ్యాహ్నం తర్వాతనుంచి కలుగుతున్నది.కాని అది నిజమైన కదలికేనా కాదా, చివరకు సమస్య పరి ష్కారానికి దారితీస్తుందా లేదా అన్నది నిర్ధారణగా చెప్ప గల సూచనలు ఇంకా కన్పించటంలేదు. సోనియాగాంధీ హుటాహుటిన కోర్‌కమిటీని సమావేశపర్చటం, అనం తరం ముఖ్యమంత్రి రోశయ్యను ఆదేశించి అప్పట ికప్పుడు శాసనసభాపక్ష సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేయిం చటం, నిర్ణయాధికారాన్ని అధిష్ఠానానికి అప్పగిస్తూ ఆ సమావేశంలో తీర్మానించి ఢిల్లీకి నివేదించడం, తర్వాత కొద్దిసేపటికే హైదరాబాద్‌లో అత్యవసరంగా అఖిలపక్షం కూర్చోవటాన్నిబట్టి చూసినప్పుడు ''కదలిక అన్నది కన్పిస్తున్నమాట నిజం. తర్వాత జరిగిన అఖిల పక్షంలో అన్ని పార్టీలు ఇప్పటికే తెలిసిన తమ అభిప్రా యాలను తిరిగి ప్రకటించాయి. యధావిధిగా కాంగ్రెస్‌ మాత్రం ఏమీ చెప్పలేదుగాని, ఇపుడు కదలిక వంటి దేదో ఢిల్లీలో కన్పిస్తున్నందున దానిని పెద్దగా గణించ నక్కరలేదు. మొత్తానికి ఈ సమావేశపు సారాంశం సోమవారం రాత్రికే ఢిల్లీకి చేరుతుంది.

ఆ తర్వాత ఏమిటన్నదే అసలు ప్రశ్న. సమస్య పరిష్కారా నికి అధిష్ఠానంలో నిజమైన కదలిక ఏర్పడిందా, లేక ఈ హడావుడి ప్రదర్శన అంతా కెసిఆర్‌చేత నిరాహారదీక్ష విరమింపజేసేందుకు చూపుతున్న చమత్కారమా అన్నదిరానున్న ఒకటిరెండురోజులలోనే తేలిపోతుంది. ఇంకా చెప్పాలంటే మంగళవారంనాడే వెల్లడికావచ్చు. తెలంగాణకు వ్యతిరేకంకాదు, ప్రణబ్‌ కమిటీని పునరు ద్ధరించి సత్వర నివేదిక తెప్పిస్తాం, కనుక ఆందోళన విరమించాలి అనేతరహా ప్రకటన వెలువడటం ఒక పద్ధతి. లేదా రాష్ట్ర కాంగ్రెస్‌ శాసనసభాపక్షం అధికార మిస్తూ ఏకగ్రీవ తీర్మానం చేసినందున, రాష్ట్ర పార్టీలలో ఎంఐఎం ఒక్కటి మినహా ఎవరూ వ్యతిరేకించనందున, ఇక పార్లమెంటులోని పార్టీలను సంప్రదించి మెజారిటీని బట్టి తుదినిర్ణయంతీసుకోగలమని ప్రకటించడం మరొక పద్ధతి.ఇందులో రెండోపద్ధతి ప్రకారం జరిగేది మాత్రమే సమస్యను పరిష్కరించగలదని వేరే చెప్పనక్కరలేదు.

కానీ ఆ ప్రకారం జరుగుతుందాఅన్నదే ప్రశ్న. ఎందు కంటే కెసిఆర్‌ నిరాహారదీక్ష ఆయన ప్రాణాన్ని ఇరుకున పెట్టడం,తెలంగాణవ్యాప్తంగా అన్నివర్గాల ప్రజలు స్వచ్ఛందంగాఉద్యమిస్తుండటం,పరిస్థితి మహా తీవ్రంగా మారటంతో అధిష్ఠానంపై చెప్పలేనంత ఒత్తిడి ఏర్ప డిందన్నది స్పష్టం. సోమవారంనాటి శరవేగపు పరిణా మాలే అందుకు నిదర్శనం. అధిష్ఠానానికి తక్షణం అవ సరమైంది పరిస్థితిలో సడలింపురావడం.అందుకు కెసి ఆర్‌ దీక్షవిరమించాలి,ఆందోళనలుసద్దుమణగాలి. అందు కోసం చేయవలసింది ''విశ్వసనీయంగా తోచే కదలి కలేవోచూపటం.ఏమిచేస్తే,ఏమి ప్రకటిస్తే విశ్వసనీ యంగా తోస్తుందన్నదే వారిఆలోచన అంతా. ఒకసారి అది జరిగితే తర్వాత ''వీలైనంత త్వరగా పరిష్కరించ వచ్చు.ఉద్రిక్తత సడలింపుకోసంఅవసరమైతే అసెంబ్లీలో తీర్మానంచేయించటం,లేదా అధిష్ఠానందూతగా ప్రణబ్‌ వంటివారెవరోవచ్చి కెసిఆర్‌కు ''విశ్వసనీయమైన హామీ ఏదోఇవ్వటం వంటివి ఏవైనా చేయ వచ్చు. ఇంతకూ జరగగలదేమిటన్నది వేచిచూడవలసిన విషయం.

అయితే, రాష్ట్ర కాంగ్రెస్‌ నాయకత్వంగానీ, అధిష్ఠా నంగానీ ఒకమాట గ్రహించాలి. నిజమైన కదలికవల్ల తప్ప చమత్కారాలవల్ల ఈ సమస్య ముగిసే అవకాశం కన్పించటంలేదు. రకరకాలసాకులు,ఎత్తుగడల దశ ముగిసిపోయింది. కెసిఆర్‌ ఖమ్మం ఆసుపత్రిలో తన దీక్షను అర్ధంతరంగా ముగించినట్లు భావించిన విద్యా ర్థులు, ఉద్యోగులు, వివిధవర్గాల ప్రజలనుంచి తిరుగు బాటు అనదగ్గవిధంగా వెల్లువెత్తిన వ్యతిరేక స్పందనలు దీనంతటిలో మహాకీలకమైన పరిణామం. అధిష్ఠానం కెసిఆర్‌ మాటలకన్న ఎక్కువగా ఈ ఆమ్‌ఆద్మీ స్పంద నలను అర్థంచేసుకోవడం తప్పనిసరి. అది గ్రహించ గలిగితే ఢిల్లీ నాయకత్వం సరైనదిశగా కదలి సమస్యను శాశ్వతంగా పరిష్కరిస్తుంది. లేదా, కేవలం ఆందోళన విరమింపజేసేందుకు ఇది మరొకఎత్తుగడగా మిగులు తుంది. కాని అందులో మరొక ప్రమాదకరమైన భవిష్య పరిణామానికి బీజాలు ఉంటాయని ఢిల్లీ నాయకత్వం గ్రహించాలి.

***************************************

VAARTHA

EDITORIAL

ఉద్యమమే శరణ్యమైన తెలంగాణ

ప్రొII దండెబోయిన రవీందర్‌

తెలంగాణ రాష్ట్ర సమితి అధినేత కె.చంద్రశేఖర్‌ రావు ఎప్పుడు ఏ నిర్ణయం తీసుకుంటాడో, ఎప్పుడు ఏ ఎత్తుగడ వేస్తాడో, ఎవరికి అర్థంకాని నేతగా ఉంటూ ప్రత్యర్థులను ఇబ్బందులు పెడుతూ ముందుకు సాగుతారు. సాధారణంగా 'ఎన్నికలను ఒక ఆయుధంగా ఉపయోగించు కుంటూ తెలంగాణ సెంటిమెంటుపై తనదైన ముద్రలో గత ఎనిమిది సంవత్స రాలుగా 'ఉద్యమం పేరుతో రాజకీయ 'ప్రక్రియ కొనసా గించాడు. తను ఉద్యమంవైపు తెలంగాణ రాష్ట్రసమితిని ఏనాడు మరల్చలేదు. ఎందుకుంటే అందులో ఉండే లోతుపాతులు, సమస్యలు, నాయకత్వ సమస్యలు మొదలగు విషయాలు క్షుణ్ణంగా తెలుసు కాబట్టి చెప్పేది 'ఉద్యమం చేసేది లాబియింగ్‌, లాంటి ప్రక్రియతో నెట్టు కొచ్చారు.

మొదటిసారి తన ఎత్తుగడ 'ఉద్యమం వైపు మరల్చి ఉద్యోగ, ఉపాధ్యాయ, విద్యార్థులు మరియు తెలంగాణ శ్రేణు లను కాకతాళీయంగా భాగస్వాములను చేయడం జరిగింది. ఈ నేపథ్యంలో, గత నెల 30న చేపట్టిన ఆమరణ నిరాహారదీక్షను ప్రభుత్వం కరీంనగర్‌ నుండి బయలుదేరిన తర్వాత భగ్నం చేసి కాకతాళీయంగానో, ఎత్తుగడగానో ఖమ్మంకి తరలించి జైల్లో పెట్టింది. దీనివల్ల తెలంగాణ అంతగా ప్రభావం లేని ఖమ్మంలో తెలంగాణ భావజాల వ్యాప్తికి దోహదంచేయడం ఒక ఎత్తైయితే, రెండోది తెలంగాణ అంతటా భావోద్వేగాలు చోటు చేసుకోవ డానికి అవకాశమిచ్చింది. ఆ తర్వాత రెండో రోజు పోలీసులు దీక్షభగ్నం చేయడం జరిగింది. తదుపరి నిర్ణయం పోలిట్‌ బ్యూరోలో చర్చించి నిర్ణయం తీసుకుంటామని ఆ పార్టీ నేత హరీష్‌రావు ప్రకటించడం జరిగింది. ఎలక్ట్రానిక్‌ మీడియాలో పండ్ల రసం తీసుకుంటున్నట్టు, గ్లూకోజ్‌ ఎక్కిస్తున్న క్లిప్పింగ్స్‌ రావడం యావత్‌ తెలంగాణ ఉద్యమ సంస్థలు ఉలిక్కిపడ్డాయి.

ఉస్మానియా, కాకతీయ యూనివర్సిటీలతో సహా మిగతా విశ్వవిద్యాలయాలలో ఉద్యమం చేస్తున్న విద్యార్థులు మరియు వివిద ప్రజాసంఘాలు పెద్దెత్తున నిరసనలు, శవయాత్రలు జరపడంతో చంద్రశేఖర్‌రావు ఇది ఆంధ్రపాలకుల కుట్ర, పోలీ సుల కుట్రని నేను దీక్షను విరమించలేదు, కొనసాగిస్తున్నాను అని ప్రకటించి తన దీక్షను కొనసాగించారు. దీనితో ఉద్యమ దిశా, నిర్దేశాలు మారిపోయాయి. తెరాస ఏర్పడిన తర్వాత మొదటిసారి బహుళ నాయకత్వం క్రింద ప్రజా ఉద్యమంగా మారింది. ఈ రోజు విద్యార్థులు ఉద్యమాన్ని ఉదృతం చేస్తుంటే ప్రభుత్వం, ప్రజాప్రతినిధులు, ఆంధ్రా నాయకులకు వణుకు పుడుతుంది.

ఇంతకి చంద్రశేఖర్‌రావు ఆమరణ నిరాహారదీక్ష ఎందుకు ఎంచుకున్నాడో పరిశీలించినట్లయితో, 2004 ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్‌తో పొత్తుపెట్టుకొని బలమైన శక్తిగా ఎదిగారు. కాని ఈ పొత్తువల్ల అత్యంత శక్తివంతంగా కాంగ్రెస్‌ ఎదగడం టిఆర్‌ ఎస్‌కు మింగుడుపడలేదు. ఎన్నికల మానిఫెస్టోలో, యుపిఎ కామన్‌ మినిమమ్‌ ప్రోగ్రామ్‌లో 'తెలంగాణ అంశాన్ని చేర్చడమేకాక ఉభయ సభల నుద్దేశించి రాష్ట్రపతి ప్రసంగంలో కూడా తెలంగాణ అంశాన్ని చేర్చడంలో సఫలీకృతులైనారు. తద్వారా కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలలో భాగస్వామ్యం కావడంతో వీరి పతనం మొదలైంది. కొంత కాలానికి రాష్ట్రంలోని మంత్రు లను రాజీనామా చేయించి, తను మాత్రం కేంద్రంలో మంత్రిగా కొనసాగారు. తదనంతర పరిణామాలతో తను కూడా రాజీ నామా చేసి, ఈ పదవులు నాకు తృణపాయమని, తెలంగాణ సాధనే లక్ష్యంగా అని అదిగో తెలంగాణ, ఇదిగో తెలంగాణ మభ్యపెట్టడం జరిగింది. ఓ మంత్రి సవాలును స్వీకరించి ఎంపి పదవికి రాజీనామా చేసి ప్రజలకు పరీక్షపెట్టాడు. నన్ను గెలి పిస్తే తెలంగాణవాదం ఉన్నట్లు లేకపోతే పోయినట్లు అనే విధంగా ప్రజలనెత్తిన భారం పెడితే, అన్ని ప్రజాసంఘాలు, విద్యార్థి, మేధావుల సంఘాలు రాత్రింబవళ్ళు కష్టపడి అత్యంత మెజారిటీతో జీవన్‌రెడ్డిపై గెలుపొంది తెలంగాణవాదం గెలి చిందని నిరూపించాడు. ఈ క్రమంలో ఏ రాజకీయపార్టీ అయినా బలపడాలని, పునాదిని విస్తృతపరుచుకోవాలని ప్రయ త్నిస్తుంది.

కాని తెరాస గ్రామ, మండల, జిల్లా, రాష్ట్ర స్థాయి నిర్మాణం చేయకపోగా తాత్కాలిక పద్దతులను ఎంచుకొంది. పార్టీ పటిష్టం చేయకుండా, కొత్త ప్రాంతాలకు విస్తరించకుండా ఉండడంవల్ల 2006 పంచాయతీ ఎన్నికల్లో ఘోర పరాజ యాన్ని చవిచూసింది. ఈ తప్పిదాల నుండి తప్పించు కోవడానికి మరో తప్పిదం చేసింది. 2009 మేలో ఎన్నిక లుండగా సంవత్సరం ముందు 4 ఎంపిలు, 16 మంది ఎంఎల్‌ఎల చేత మరోసారి రాజీనామా అస్త్రంతో ప్రజల ఓపికకు పరీక్షపెట్టారు. మొత్తం స్థానాల్లో మెజారిటీ స్థానాలు గెలిచి, కాంగ్రెస్‌ టిడిపిలకు చెక్‌పెట్టి తెలంగాణవాదంపై గుత్తాధిపత్యాన్ని సాధించే ఎత్తుగడ వేశారు కాని 'ప్రజలు చాలా తెలివైన తీర్పునిచ్చారు. ఉద్యమాలు చేయమంటే, చీటికి, మాటికి రాజీనామాలు, ఎన్నికలకు పోవడం ప్రజలు సహించలేదు. మరోవైపు కాంగ్రెసు, తె.దే.రెండు తెలంగాణకు వ్యతిరేకం కాదు అని ఎన్నికల సమయంలో గందరగోళపర్చి రెండు పార్టీలు లబ్దిపొంది తెలంగాణ వాదం వీడిపోయిందని, ప్రజలు అభివృద్ధికి ఓటేశారని కాంగ్రెస్‌ పార్టీ, ప్రభుత్వ వ్యతిరేక ఓటు అని తెదేపా విశ్లేషించి ప్రజల తీర్పును మంట గలిపే విశ్లేషణలు, వివరణలు ఇచ్చాయి.

ఇక 2009 ఎన్నికలలో కాంగ్రెసేతర పార్టీలలో తె.దే. కమ్యూనిస్టులలో పొత్తుపెట్టుకొని మరో తప్పిదం చేసి ప్రజావ్యతిరేకతను చవిచూసింది.తెలంగాణ ఏకైక అడ్డంకి వైఎస్‌ఆర్‌ అని అటు కాంగ్రెసులోని తెలంగాణవాదులు, టిఆర్‌ఎస్‌లు ప్రచారం చేశారు. వైఎస్‌ మొదటివిడత ఎన్నికలలో తెలంగాణకు కాంగ్రెసు వ్యతిరేకం కాదని, ఇది సోనియా చేతిలో ఉందనిచెప్పి, రెండోవిడత ప్రచా రంలో ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రజలను రెచ్చగొట్టే ప్రసంగాలు చేయడం వలన కాంగ్రెస్‌ కొంత లబ్ది పొందింది. ఎందుకంటే ప్రజారాజ్యం, తె.దే కూటముల నుండి తన ఓటు బ్యాంకును పదిలపరుచుకోవడంలో వైఎస్‌ వేసిన ఎత్తుగడ సక్సెస్‌ అవడమే గాక సమైక్యాంద్రకు ప్రతినిధిగా నిలిచాడు. చాలా సులభంగా తె.దే. కూటమని, ప్రజారాజ్యంను సమైక్యాంద్రకు వ్యతిరేకమని నిరూపించాడు. అయినా కాంగ్రెసుకు సాధారణ మెజారిటీతోనే ప్రభుత్వాన్ని ఎలాటు చేయగల్గింది.
(ముగింపు రేపు)

***************************************

VAARTHA

EDITORIAL

జీవావరణ విధ్వంసాన్ని ముందే ఎదుర్కోవాలి

తల్లావజల పతంజలిశాస్త్రి

(నిన్నటి తరువాయి)

నిజానికిప్పటికీ ఆసియా మీద పది మిలియన్‌ కిలో మీటర్ల విస్తృతి కలిగిన 'ఆసియా ధూళి మేఘం పరుచుకుని ఉంది. ఈ మధ్య దీని గురించి ఎవరూ మాట్లాడటం లేదు.1992లో జరిగిన ధరిత్రీ సదస్సులో ప్రత్యేకంగా వాతావరణ మార్పుల గురించి చర్చల ఫలితంగా అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు వాటివల్ల విడుదల అయే హరితగృహ వాయువులను 1990 నాటి స్థాయికి తగ్గించడానికి అంగీకరించాయి. ఇది గొప్ప పరిణామమమని కూడా అంగీకరించాలి.

దేశాల మధ్య వైరుధ్యాలు

ఆ క్రమంలో 1997లో క్యోటో ప్రొటాకోల్‌ ఒప్పందం మరొక అడుగు ముందుకువేసి 1990 స్థాయికి తగ్గించడమే కాకుండా మరో 5% కూడా పారిశ్రామిక దేశాలు 2012 నాటికి తగ్గించాలని లక్ష్యించాయి. 1998లో ఎల్‌నినో, భూ ఉష్ణోగ్రత కలిపి వాతావరణంలో విపరీతమైన వేడిమిని కలిగించేయి. ఆ ఏడాది అంత అత్యుష్ణోగ్రత ఇంతవరకూ నమోదు కాలేదంటున్నారు. అటువంటి వేడిని కొనసాగిస్తూ జార్జి బుష్‌ 2001లో క్యోటో ఒప్పందం సమ్మతంకాదంటూ వైదొలగేడు.

ఈ నిర్ణయంవల్ల యూరోపియన్‌ ప్రభుత్వాలకీ, అమెరికన్‌ ప్రభుత్వానికి వైరుధ్యం ఏర్పడింది. ముఖ్యంగా యూరోపియన్‌ ప్రజాభిప్రాయం అమెరికా నిర్ణయాన్ని అంగీకరించలేదు. మూడో ప్రపంచ దేశాల మీద నెపం నెట్టాలనీ, తద్వారా ఒత్తిడి పెంచాలనీ, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం కోసం తమ మీద ఆధారపడే పరిస్థితులు కల్పించాలనీ ముఖ్యంగా చైనా ముక్కు కొయ్యాలనే ఉద్దేశంతో అమెరికా మొండి వైఖరి అవలంబించింది.ఇప్పటికీ పరిస్థితిలో పెద్ద మార్పులేదు. ఒబామా గతంలోకంటే చర్చలకు సంసిద్ధతను వ్యక్తం చేసినా విధానం విషయంలో వెనక్కి వెళతాడనే నమ్మకం లేదు. వాతావరణ మార్పులకి సూచకంగా అంటార్కిటికాలో 3000చ.కి.మీ. విస్తీర్ణం ఉన్న మంచుఖండం విడిపోయింది. అక్కడ గతంలో కంటే ఉష్ణోగ్రత పెరిగిందంటు న్నారు. మంచుప్రాంతాల్లోనే జీవించగలిగే పోలార్‌ ఎలుగు బంటి అంతరిస్తున్న జంతువుల జాబితాలో చేర్చబడింది. ఆర్కిటిక్‌ ధ్రువ ప్రాంతంలో కూడా పెద్దఎత్తున మంచు కరగడం ఆరంభం అయిందని స్పష్టమైంది.

రుతు ధర్మాలు గతి తప్పాయి

మనదేశంలో గంగ ఉద్గమించే హిమాలయ మంచుఖండం కరుగుతోందనీ, ఇది ఇలాగే జరిగితే అర్ధశతాబ్దిలో గంగానది ఇసుకనది అయ్యే ప్రమాదం ఉందంటున్నారు. హిమాలయాల సున్నితమైన జీవావరణ వ్యవస్థలు బీటలు వారిన మాట వాస్తవం. కొన్ని వేల సంవత్సరాల నుంచి ఒక నియతి ప్రకారం జరిగే రుతుధర్మాలు దరిదాపుగతితప్పేయి. తీవ్రమైన దుర్భిక్షం, అతివృష్టీ మన ఇటీవలి అనుభవాలే. ఒక శతాబ్దంలో వచ్చిన మార్పులకంటే గడచిన అర్ధశతాబ్దిలో ఎక్కువ మార్పులు వచ్చాయి. ఈ నేపథ్యంలో శాస్త్రజ్ఞులు రెండు వైరి వర్గాలుగా చీలిపోయారు. ఒకవర్గం భూఉష్ణోగ్రత పెరగడం వాస్తవం అయినా అది సహజమనీ, దీనికి మనిషజోక్యం కూడా కారణం అనీ, మనం భయపడుతున్నట్లుగా కొద్ది సంవత్సరా లలో మహాప్రళయం ఏవీ రాదనీ వాదిస్తోంది. సిఎఫ్‌సి పెరగడం, అడవులు అంతరిస్తూండటం, శిలాజ ఇంధనాల మితిమీరి వాడకం వంటివి ఉష్ణోగ్రతకు దారితీస్తున్నాయని కూడా వీరు అంగీకరిస్తున్నారు.

మనదేశం వాస్తవాన్ని గుర్తిస్తూ హరిత గృహ వాయువుల్ని నియంత్రించటానికి అంగీకరించింది. కానీ అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలు కావడం చేత కొంత అనివార్యత ఉంటుందనీ, దీన్ని గుర్తించాలని వాదిస్తూ, పశ్చిమదేశాల జీవన విధానం, దుబారా, తలసరి లెక్క ప్రకారం చూసినా, సాంకేతిక సామర్ధ్యం దృష్ట్యా ముందు అంగీకరించినట్టుగా 1990 స్థాయికి హరిత గృహ వాయువుల్ని తగ్గించాలని మనదేశం అంటోంది.ప్రస్తుతం చైనా అమెరికావల్ల విడుదలవుతున్న కర్బన వాయు వులు సమానంగానే ఉన్నా, ఒకస్థాయి అభివృద్ధి సాధించిన దేశంగా అమెరికా క్యోటో ఒప్పందానికి కట్టుబడి ఉండాలనడం నైతికంగా సమంజసం. అయితే చిక్కు ఏమంటే అమెరికన్‌ విధానాలకీ నైతికతకీ సంబంధం లేకపోవడం.

మహాప్రళయం వస్తుందా?

హరితగృహ వాయువుల వల్ల మహాప్రళయం ఏమీరాదనే శాస్త్రవేత్తల వారంలో రెండు ప్రధానాంశాలున్నాయి. ఒకటి, వాతావరణ మార్పు, తక్షణ చర్యలు అనే రెండింటి మీద జాతీయ, అంతర్జాతీయ, ప్రాంతీయ సంస్థలూ - ప్రభుత్వ విధాన నిర్ణయాలూ ఆధారపడ్డాయి. ఈ ప్రాతిపదిక ఎంతవరకూ సమంజసం అంటున్నారు. ఈ తరహా దృక్పథం వ్యవస్థీకృతం అయిపోయింది. ప్రపంచ ప్రజాభిప్రాయం కూడా తోడై అంతర్జాతీయ ప్రభుత్వాల మండలి కూడా తక్షణ చర్యలు ఒక మహోత్పాతాన్ని నివారించగలవనే సిద్ధాంతాన్ని నమ్ము తోంది. రాబోయే కాలంలో ప్రభుత్వాల విధానాలు దీనిమీదనే ఆధారపడతాయి. అంటే వ్యవస్థల, సంస్థల, మనుగడ దీనిమీద ఆధారపడి ఉన్నదన్నమాట. ఈ నమ్మకంలో నిజాయితీ లేదని అనలేం. కానీ శాస్త్రీయం కాదంటున్నారు. ఇక రెండోది. స్థూలంగా, శాస్త్రజ్ఞులకీ, విధాన నిర్ణేతలకీ మధ్య అగాధం ఏర్పడింది. శాస్త్రజ్ఞులకి వాస్తవ ప్రయోగ ఫలితాలు ప్రమాణం. విధాన నిర్ణేతలకి సిద్ధాంతం, నమ్మకం ప్రమాణం. అందుచేత శాస్త్రీయ ప్రమాణాల్ని గుర్తించడం లేదంటున్నదీ వర్గం.

భౌతిక వాతావరణ శాస్త్రంలో 'గణిత నమూనాలు ఒక గొప్ప ముందంజ. ఈ నమూనాలను ఉపయోగించుకుని కంప్యూటీ కరీకరించి ప్రాథమిక వాతావరణ సంబంధిత సమాచారాన్ని కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత సంభవించబోయే పరిణామాల్ని తెలుసుకోడానికి ఉపయోగిస్తారు. మామూలు భాషలో, ఒక ఏడాది కర్బన వాయువుల వాతావరణంలో ఫలానా స్థాయిలో ఉన్నాయి గనుక మరికొన్ని సంవత్సరాల తరువాత కొన్ని పరిస్థితుల్లో వాటి శాతం ఎంతఉంటుందనే అంచనా వేయ బడుతుంది. ఇంత సూక్ష్మంగా తేలిగ్గా ఉండకపోయినా ఈ నమూనా మొత్తానికి కాగితంమీద ఒక సిద్ధాంతంగా తయార వుతుంది. వీరి వాదంలో, ఇటువంటి సైద్ధాంతిక నమూనాలకీ వాస్తవానికీ సంబంధం లేదంటున్నారు. మరొకటి సమశీతోష్ణ ప్రాంతాలలో కంటే శీతల ప్రాంతాలలో వాతావరణ మార్పుల దుష్ప్రభావం ఎక్కువగా ఉంటుందని అందరూ అంగీకరిస్తు న్నారు. పైగా సముద్రం ఎంతవరకూ కర్బన వాయువుల్ని గ్రహించగలదనే విషయంలో సందేహాలున్నాయంటున్నారు. అవి పరిగణనలోకి తీసుకుంటున్నామని వీరంటున్నారు. ఎందుకంటే అడవులు, సముద్రాలు భూవాతావరణాన్ని నియం త్రించి ఈ గ్రహాన్ని వాసయోగ్యంగా చేస్తున్నాయని అంగీకరిస్తు న్నారు. అత్యాధునికమైన కంప్యూటర్‌ నమూనాలు ఈ దృష్టిలో కూడా తయారయ్యాయని సమాధానం చెబుతున్నారు. మరో అభియోగం. మేఘాలు నిర్వహించే కీలకమైన పాత్రను కూడా గుర్తించడం లేదంటున్నారు. ఈ దృష్ట్యా భవిష్యత్తులో రాబోయే విపత్కర వాతావరణ పరిణామాల్ని శాస్త్రీయంగా అంచనా వేయడానికి ఉపయోగిస్తున్న నమూనాలు అంతగా విశ్వస నీయం కాదంటున్నారు.

నమ్మవలసిన అవసరం ఉందా?

అట్లాగే సమాంతరంగా, ఆర్కిటిక్‌ మంచు నిక్షేపాలు, ప్రాంతీ యమైన తుపానులు, జీవ వ్యవస్థలు మొదలైన కీలకాంశాల ప్రాతినిధ్యం కూడా నమూనాలలో సంతృప్తికరంగా లేవంటు న్నారు. అట్లా అంటూనే, అత్యంత క్లిష్టమైన వాతావరణ వ్యవస్థల్ని అధ్యయనం చేయడానికి ఇదే నమూనా అద్భుతమైన ఫలితాల్ని ఇచ్చే విధంగా నిర్మించగలుగుతారనీ, అందువల్ల ఇప్పుడు వినిపించే భవిష్యవాణిని పూర్తిగా నమ్మవలసిన అవసరం లేదంటున్నారు. దీనికి ఈ వర్గం మరొక ఉదాహరణ ఇస్తున్నది. అసలు ప్రపంచంలో ఎక్కడా 1880కి ముందు ఖచ్చితమైన వాతావరణ వివరాలు లేవు. అటువంటప్పుడు నమూనాలు ఖచ్చితంగా ఎట్లా ఉంటాయంటున్నారు. 1881 నుంచి 1993 వరకూ ఉష్ణోగ్రత 0.54 డిగ్రీల సెల్సియస్‌గా నమోదయింది. ఈ కాలంలో మొదటిభాగంలోనే 0.37 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ నమోదయింది. అంటే దరిదాపు 70% ఉష్ణోగ్రత. ఈ మొదటి భాగంలోనే నమోదయిందన్న మాట.

రెండో భాగంలోనే హరిత గృహవాయువులు ఎక్కువగా నమోదై నాయి. అంటే వాతావరణ ఉష్ణోగ్రత పెరుగుదల హరితగృహ వాయువులు ఎక్కువవడానికి ముందు జరిగిందన్నమాట. ఈ పెరుగుదల శాతం న్యూమెరికల్‌ నమూనాల సూచనకు భిన్నంగా, అంటే తక్కువగా ఉంది. హరిత గృహ వాయు వులతో నిమిత్తంలేని ఎడారీకరణం, పచ్చదనం తరిగిపోవడం వంటి కారణాలను కూడా పరిగణించుకోవాలి. పెద్ద నగరాల ప్రభావం పూర్తిగా స్థానికమైంది. పచ్చదనం తక్కువ ఉన్న ప్రాంతాలలో పశువులు ఎక్కువగా మేయడం వల్ల వేడిమి ఎక్కువవుతుంది. ఎందుకంటే పచ్చిక సూర్యతాపాన్ని గ్రహి స్తుంది గనుక. సూర్యుడి వల్ల విడుదలయ్యే మొత్తం సౌరశక్తి, ఆ ప్రసారంలో వచ్చే మార్పులూ భూ ఉష్ణోగ్రతను పెంచు తుందని అనేకమంది శాస్త్రజ్ఞులు అంగీకరిస్తున్నారు. ఇటువంటి కారణాలను చూపిస్తూ కొంతమంది శాస్త్రవేత్తలు ఒక భయానక మైన వాతావరణ మార్పుని ఊహించడం దాని అధారంగా విధాన నిర్ణయాలు తీసుకోవడం అశాస్త్రీయం అసమంజసం అంటున్నారు. ఎన్నిరకాల ప్రయత్నాలు చేసినా వాటి ఫలితం అత్యల్పమని వీరి అభిప్రాయం.
ఈ అభ్యంతరాలు, విశ్లేషణా కూడా శాస్త్రీయం కాదనీ కళ్ల ఎదుట కనిపించే ప్రత్యక్ష ప్రమాణం చూడమనీ మరో వర్గం అంటున్నది.ఇద్దరు ఆర్థికవేత్తలుంటే మూడు అభిప్రాయా లుంటాయంటారు. ఇదీ అంతే. ఇది నిజాయితీకి సంబంధించిన విషయం కాదు. ఆ స్థాయిలో వాదోపవాదాలు జరుగతున్నా మనం గుర్తించి చర్యలు తీసుకోవలసిన వాస్తవ పరిస్థితి ఎటువంటివి? మన ప్రభుత్వాల రెండు నాల్కల ధోరణి గమనించవలసిన అవసరం ఉంది. మన వనరుల మీద జనాభా పెరుగుదల వల్లా సాంకేతికాభివృద్ధి వల్లా ఒత్తిడి తీవ్రంగా ఉంది.పరిస్థితి ఇట్లాగే ఉంటే ఈ భూమిని ఇంకొంచెం వెడల్పు చేసుకోవడం మంచిదన్నాడు ఒక ప్రపంచ బేంకు అధికారి. మనదేశంలో 1/3 వంతు పచ్చదనం లేని ఎడారి అవుతోందని ఇటీవలి అధ్యయనం వెల్లడించింది.

వాస్తవాలను గుర్తించాలి

మరి డిశంబరు 7న కోపెన్‌హాగన్‌లో ఏమవుతుంది? ఏమీ కాదు. ఇటువంటి అంతర్జాతీయ శిఖరాగ్ర సమావేశాల వెనక రాజకీయాలు, ఆధిపత్య ధోరణులు ఉంటాయని మనం మర్చిపోకూడదు. కానీ వాస్తవ సత్యాలను గుర్తించకపోవడం అపరాధం. మన అతిజోక్యం వల్ల, అత్యాశవల్ల, అతి విని యోగం వల్ల, అతి తెలివి వల్ల వెరసి అజ్ఞానం వల్ల ఈ భూమి వాసయోగ్యం కాకుండాపోతోంది. వాతావరణంలో నిస్సం దేహంగా మార్పు కనిపిస్తోంది. మనం ప్రాంతీయమైన విధ్వం సాన్ని అరికట్టగలగాలి. జీవ వైవిధ్యం అంతరిస్తోంది. వారానికో జీవి అంతరిస్తోంది. మన విధానాలు, అభివృద్ధి వ్యూహం విజ్ఞతమీద ఆధారపడిలేవు. వాతావరణం మారినా లేకపోయినా జీవవైవిధ్యం అంతరిస్తే వన్యజాతుల, జన్యు కేంద్రాలు కూడా కనుమరుగవుతాయి. జీవ సాంకేతిక ప్రయోగాల వల్ల వంకాయనీ, దోసకాయనీ, కుందేటినీ కోడినీ కలపగలరుగానీ వాటి ప్రత్యేక జన్యు కేంద్రాల్ని, ఆ జాతుల్ని సృష్టించలేవు. ప్రాంతీయమైన వాతావరణ మార్పుల్ని అర్ధం చేసుకుని కారణాలను గుర్తించగలగాలి.
ప్రమాదం అంచున కృష్ణా డెల్టా

రాజమండ్రిలో ఆంధ్రదేశంలో ఎక్కడా లేనంత వేసవి ఉష్ణోగ్రత నమోదవుతోంది. కారణం తెలీదు. కృష్ణా, గోదావరి డెల్టాల జీవావరణంలో మార్పు కనిపిస్తోంది. ఇటీవలే ఐరాస ఆధ్వర్యంలో అంతర్జాతీయ శాస్త్రవేత్తల బృందం ప్రపంచంలోని డెల్టాలన్నీ అధ్యయనం చేసింది. అతి త్వరలో క్షీణించి జలమయం అయ్యే ప్రమాదం ఉన్న నాలుగు డెల్టాలలో కృష్ణా డెల్టా ఒకటని తేల్చేరు. మనకున్న గొప్ప తంపర భూముల్ని విచక్షణారహితంగా పరిశ్రమలకి కేటాయిస్తున్నారు. ప్రత్యేక ఆర్థిక మండళ్ల పేరుతో తీర విధ్వంసానికి శ్రీకారం చుట్టేరు. భూములు పోగొట్టుకున్న చిన్న రైతులకి ఆ పరిశ్రమల్లో వాటాలు ఇస్తారా? మూడు సంవత్సరాల క్రితం బెంగళూరు నగర శివార్లలో ఉన్న రెండు వందల చెరువుల్ని పూడ్చేశారు. మరో పది సంవత్సరాలలో విశాఖపట్నం జనజీవనం దుర్భరం కాబోతోంది. పులికాట్‌ సరస్సుతీరంలో చట్టవిరుద్ధంగా జీవోలు జారీ అయినాయి. విశాఖ దగ్గర హిందూజాలకి అప్పగించిన భేముల్లో 733 ఎకరాలు సిఆర్‌జెడ్‌'1 పరిధిలోకి వస్తాయి. ఆ వ్యవహారం అంతా చట్ట విరుద్ధమే.

ఈ దేశంలో లక్షలాది గ్రామీణ మహిళలకు మరుగుదొడ్లు లేవు. తగినన్ని వైద్యాలయాలు, విద్యాలయాలు లేవు. విజయనగరం జిల్లా కొమరాడలో గిరిజనులకు కేటాయించిన భూముల్లో వారికుద్దేశించిన సాగునీటి చెరువు ఆయకట్టులో, 20 రిజర్వుడ్‌ అటవీ భూముల్లో విద్యుత్‌ కేంద్రం నిర్మించ డానికి అనుమతించింది ప్రభుత్వం. ఈ అనర్ధాలన్నీ ప్రాంతీయమైన వాతావరణానికీ, జీవనానికీ హాని కలిగిస్తాయి. కోపెన్‌హాగన్‌లో వీటికి పరిష్కారాలు దొరకవు. అది మనం చూసుకోవాలి. ప్రజలు మేలుకొని న్యాయస్థానాల్ని ఆశ్రయించాలి. సహజవాయువు నిక్షేపాల్ని కంపెనీలకు సమర్పించుకుని బొగ్గు ఆధారిత విద్యుత్‌ కేంద్రాలు ఎందుకు? ప్రభుత్వ సంస్థల్ని నిర్వీర్యం చేసి ప్రైవేటు కంపెనీల సౌభాగ్యమే మన భాగ్యం అనుకోవాలా? ఈ రాష్ట్రం అంతా ఓబుళాపురం చేసే కృషి ఎప్పుడో ప్రారంభం అయింది. కోపెన్‌హాగన్‌లో అందరూ ఆహార్యం ధరించి సిద్ధంగా ఉన్నారు. చూద్దాం నాటకం. ఈలోగా మనం మన గ్రామాన్నీ, నగరాన్నీ, జిల్లానీ, రాష్ట్రాన్ని పెద్దల బారి నుంచీ జీవావరణ విధ్వంసం నుంచీ కాపాడుకుందాం. అది రాజ్యాంగం మనకిచ్చిన బాధ్యత.

***************************************

******************************************************************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

సాయమందేదెన్నడు?

విపత్తు బాధితులకు సాయం చేసే విషయంలో కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు బాధ్యతారహితంగా వ్యవహరిస్తున్నాయి. ఆపన్నులను ఆదుకోవాల్సిన వారు మొండిచెయ్యి చూపుతున్నారు. చేయూత ఇవ్వాల్సిన పాలకులు ప్రజల యాతన తమకేమీ పట్టనట్టు అది తమ బాధ్యత కానట్టు చేతులెత్తేశారు. సాయపడకపోగా ప్రకృతిని నిందించడం, అటు కేంద్రం ఇటు రాష్ట్రం ఒకరిపై ఒకరు సాకులు చెప్పడం మినహా తాము నిర్వర్తించాల్సిన కనీస కర్తవ్యాలను గాలికొదిలాయి. ఈ ఏడాది కరువు, వరదలు విజృంభించి రాష్ట్ర ప్రజలపై తమ ప్రతాపం చూపాయి. చిన్న సన్నకారు రైతులు, వ్యవసాయ కూలీలేకాదు గ్రామీణ ప్రాంతంలోని సమస్త ప్రజానీకం ఈ విపత్తులకు అతలాకుతలం అయ్యారు. ప్రభుత్వాలు సాయం చేయకపోతే వారు సాధారణ జీవనాన్ని సైతం కొనసాగించలేని స్థితిలో ఉన్నారు. గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థకు కోలుకోలేని దెబ్బ తగిలింది.

కరువు తీవ్రతను రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆలస్యంగా గుర్తించింది. రాష్ట్రంలో 1128 మండలాలుండగా 1068 మండలాల్లో కరువున్నట్టు ప్రకటించింది. ముప్పైఏళ్లలో ఇది అతిపెద్ద కరువుగా అభివర్ణించింది. ఇదే సమయంలో కృష్ణా, తుంగభద్ర నదులు ఉప్పొంగాయి. ఊళ్లకు ఊళ్లే కొట్టుకుపోయాయి. ఎన్నడూ ఈ స్థాయిలో వరదలు రాలేదని సర్కారు చెప్పింది. 96 మండలాల్లో వరదల ప్రభావం ఉన్నట్టు గుర్తించింది. కరువు సాయం 9,747 కోట్లు, వరద సాయం 12,225 కోట్లు వెరశి 21,972 కోట్లు ఇవ్వాలని కేంద్రాన్ని కోరింది. దఫదఫాల వినతిపత్రాలతోనే కాలం గడిచిపోతున్నదితప్ప బాధితులకు సాయం అందలేదు. బాధిత ప్రజలు కుదుట పడలేదు. ప్రధాని, సోనియా, చిదంబరం రాష్ట్రంలో పర్యటించారు. ప్రధాని తక్షణ సాయం వెయ్యి కోట్లు ప్రకటించారు. అందులో సగం రావడానికి నెల పట్టింది. మిగిలిన సగం ఎప్పుడొస్తాయో అసలు వస్తాయోరావో తెలీనిపరిస్థితి. నష్టాలను అంచనా వేయడానికి రెండు కేంద్ర బృందాలు పర్యటించాయి. నష్టం ఎక్కువేనని నిర్ధారించాయి.

ఈ నెల మొదటివారంలో ముఖ్యమంత్రి రోశయ్య ఢిల్లీయాత్ర చేశారు. సాయం కోసం రెండు రోజులు కేంద్ర మంత్రుల చుట్టూ తిరిగారు. తక్షణం ఆరువేల కోట్లివ్వాలని కోరారు. కేంద్ర బృందాల నివేదికలు అందాయని ఎంత సాయం చేయాలనేదానిపై నిర్ణయించాల్సి ఉందని వ్యవసాయమంత్రి శరద్‌పవార్‌ తాపీగా చెప్పారు. సహాయంపై రాజ్యసభలో ప్రస్తావనకు వచ్చినప్పుడు ముందు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఖర్చు చేస్తే తర్వాత కేంద్రం రీఎంబర్స్‌ చేస్తుందని చిదంబరం తప్పించుకున్నారు. మరోపక్క రాష్ట్రం తన ఆర్థిక పరిస్థితి క్షీణించిందని మాంద్యంవల్ల ఆదాయం తగ్గిందనంటూ కేంద్రం వైపు చూస్తోంది. బాధితులను ఆదుకోవడంపై కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు దాగుడుమూతలాడుతూ బాధ్యతలను విస్మరించాయి. రాష్ట్రంలో వచ్చిన కరువు సామాన్యమైందికాదు. నైరుతి రుతుపవనాలు ముగిశాక లెక్కలుతీస్తే ఇంతగా వరదలొచ్చినా 27 శాతం లోటు వర్షం తేలిందంటే సీజన్‌ మొదట్లో వర్షాభావం ఏ విధంగా ఉందో ఊహించవచ్చు. ఖరీఫ్‌లో 79 లక్షల హెక్టార్లు సాగుకావాల్సి ఉండగా 62 లక్షల హెక్టార్లలోనే పంటలు సాగయ్యాయి. 42 లక్షల హెక్టార్లలో పంటలు దెబ్బతిన్నాయి. మూడువేల కోట్ల పంటనష్టం జరిగినట్టు సర్కారే అంచనా వేసింది. వరదలవల్ల మరో 1,260 కోట్ల పంట నష్టం జరిగినట్టు పేర్కొంది. నష్టం అంచనాలకు ప్రభుత్వం ఎంచుకున్న మార్గం ఏమిటి? వాస్తవనష్టం పదింతలుంటుంది. ఆహార ధాన్యాల దిగుబడులు సగానికిసగం తగ్గుతున్నాయి. జలయజ్ఞానికి ఖర్చు చేసిన నిధులు ఎటుపోయాయో అర్థంకాదు. ప్రభుత్వ ఉత్తర్వుల ప్రకారం చూసినా కరువు, వరద రైతులకు 540 కోట్ల ఇన్‌పుట్‌సబ్సిడీ చెల్లించాలి. రబీ ప్రారంభమై నెలరోజులు దాటినా ఖరీఫ్‌లో పంటలు దెబ్బతిన్న రైతులకు పరిహారం చెల్లించలేదు. ఆ మాటకొస్తే 2008 ఖరీఫ్‌లో పంటలు నష్టపోయిన రైతులకు బీమా ఇప్పటికీ చెల్లించలేదు. కేంద్రం నిధులు ఇవ్వనందున చెల్లింపులు ఆగాయి. కేంద్రం వరద సాయం కింద ప్రకటించిన వెయ్యికోట్లలో ఎట్టకేలకు 500 కోట్లు రాష్ట్రానికిరాగా ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ చెల్లింపునకు 350 కోట్లు జిల్లాలకు విడుదలయ్యాయి. అరకొర నిధులవల్ల గందరగోళం ఏర్పడి మొత్తంగా అధికారులు పంపిణీని నిలిపేశారు. దీంతో కొద్దోగొప్పో ఇస్తామన్నదిసైతం అందక రైతులు లబోదిబోమంటున్నారు.

రబీ పంటలు వేసుకోడానికి చేతిలో డబ్బుల్లేక బ్యాంకులు రుణాలివ్వక రైతులు దిక్కుతోచనిస్థితిలో ఉన్నారు. విధిలేక వడ్డీ వ్యాపారులను ఆశ్రయిస్తున్నారు. రైతు ఆత్మహత్యల పరంపర కొనసాగుతోంది. రోజుకు ఐదుగురు బలవంతంగా ప్రాణాలు తీసుకుంటున్నారు. వరద ప్రాంతాల్లో నేటికీ ప్రజలు వానకు తడిసి ఎండకు ఎండి చలికి వణుకుతున్నారు. గుడారాల్లో కాలం వెళ్లదీస్తున్నారు. తాత్కాలిక సాయం మినహా పక్కా ఇళ్ల నిర్మాణం, ఉపాధికి అవసరమైన రుణాల వంటి శాశ్వత చర్యలు చేపట్టలేదు. కరువు ప్రాంతాల్లో కూలీలకు పనుల్లేక వలసలు పోతున్నారు. ఉపాధి హామీ పనులు నత్తనడకన సాగుతున్నాయి. జరిగినచోట అవినీతి కంపు కొడుతోంది. విపత్తులపై ప్రతిపక్షాలు, స్వచ్ఛంద సంస్థల స్థాయిలోనైనా ప్రభుత్వం కదల్లేదు. సిఎం ఎవరన్నచర్చతో మూడు నెలలు సర్కారులో స్తబ్దత నెలకొంది. ప్రస్తుతం తెలంగాణాలో జరుగుతున్న ఆందోళనలతో విపత్తు బాధితుల సమస్యలు వెనక్కెళుతున్నాయి. తీవ్ర ప్రకృతి వైపరీత్యాలను జాతీయ విపత్తులుగా కేంద్రం ప్రకటించాలి. ఆదాయ వనరుల సమీకరణ అధికంగా కలిగిన కేంద్రం రాష్ట్రాలకు నిధుల బదలాయింపులో వివక్ష ప్రదర్శిస్తోంది. రాష్ట్రాలకు వనరుల బదలాయింపు సక్రమంగా జరగట్లేదు. రాజ్యంగంలోని ఆర్టికల్‌ 275 ప్రకారం కేంద్ర పన్నులు, గ్రాంటులు బదిలీచేయట్లేదుసరికదా అంతకంతకు కోత పెడుతోంది. సరళీకరణ ఆర్థిక విధానాల వల్ల రాష్ట్రాల ఆర్థిక పరిస్థితిబాగా దెబ్బతింది. మన రాష్ట్రం కూడా ఆర్థిక సంక్షోభంలో కూరుకుపోయింది. ఈ పరిస్థితిలో కేంద్రం ఉదారంగా సాయమందించాలి. ఐదేళ్లలో ఖర్చుపెట్టేందుకు ఎన్‌సిసిఎఫ్‌కు 17 వేల కోట్లు ఏ మూలకూ చాలవు. అందువల్ల కేటాయింపులు గణనీయంగా పెంచాలి. కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఒకరిపై ఒకరు నెపం వేసుకోకుండా ఆపన్నులకు చేయూత ఇవ్వాలి. ఉపాధి, మంచినీరు వంటి తక్షణ అవసరాలకు కేంద్రం వైపు చూడకుండా రాష్ట్రం తన స్వంత ఖజానా నుండి ఖర్చు చేయాలి. ప్రస్తుతం జరుగుతున్న అసెంబ్లీ సమావేశాల్లో ప్రజలెదుర్కొంటున్న తక్షణ సమస్యలపై ప్రభుత్వం, ప్రతిపక్షాలు చర్చించి సహాయ కార్యక్రమాల పెంపునకు నిర్ణయాలు చేయాలి.

***************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

అమెరికాను అంటకాగుతున్న యుపిఏ

ప్రధాన మంత్రి డాక్టర్‌ మన్మోహన్‌ సింగ్‌ ఇటీవలనే అమెరికాలో తన రెండవ విడత అధికార పర్యటనను ముగించుకున్నారు. ఐదేళ్ళ క్రితం, అంటే 2005 జూలైలో బుష్‌ ప్రభుత్వం ఉన్నపుడు మన ప్రధానమంత్రి మొట్టమొదటి అధికార పర్యటనకు వెళ్ళారు. ఆనాటి పర్యటన అమెరికాతో వ్యూహాత్మక పొత్తుకు సంబంధించిన సంయుక్త ప్రకటనను వెలువరించింది. ఈనాటి పర్యటన సన్నిహిత రక్షణ సహకారాన్నీ, అమెరికన్‌ పెట్టుబడులకు బృహత్తర రాయితీలనూ, పౌర అణు ఒప్పందాన్నీ ముందుకు తీసుకు వచ్చింది. ఒబామా ప్రభుత్వం అధికారంలో ఉన్న తరుణంలో ప్రస్తుత పర్యటన సాగింది. జార్జి బుష్‌ ప్రభుత్వ హయాంలోవలె కాకుండా ఒబామా ప్రభుత్వం భారతదేశానికి ఎలాంటి ప్రత్యేకతా ఇవ్వటం లేదన్న ఊహాగానాల మధ్య ఈ పర్యటన జరిగింది. ఏకపక్ష ధోరణినీ, సైనిక దురాక్రమణ తత్వాన్నీ నిలువెల్లా నింపుకున్న దుందుడుకు బుష్‌ ప్రభుత్వంతో చిక్కులెదుర్కొన్న భారతీయ పాలనా యంత్రాంగం ఒబామా ప్రభుత్వ వైఖరిపట్ల ఆందోళన చెందింది. అధ్యక్షుడు ఒబామా చైనాలో పర్యటించి వచ్చిన పూర్వరంగంలో ఈ పర్యటన జరగడంతో ఈ ఆందోళన బయటకే వ్యక్తమైంది. మన దేశ మాజీ విదేశాంగ కార్యదర్శీ, అమెరికాలో భారత రాయబారీ అయిన లలిత్‌ మాన్‌ సింగ్‌ ఇలాంటి అభిప్రాయాన్నే వెలిబుచ్చారు. ''భారత దేశంతో వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యంపట్ల జార్జి బుష్‌వలె ఒబామా శ్రద్ధతో లేడన్న అనుమానాలు పొడచూపుతున్నాయి.చైనీయులంటే అమెరికన్లు భయపడటమో లేక వారిపై ఎక్కువగా ఆధారపడటమో జరుగుతున్నదన్న అనుమానాలు లేకపోలేదు'', అంటూ ఆయన వ్యాఖ్యానించినట్లుగా న్యూయార్క్‌ టైమ్స్‌ పత్రిక పేర్కొన్నది.

అమెరికాకు లొంగుబాటు

ఈ రకమైన దృక్పథం భారత అధికార యంత్రాంగంలోని లోపభూయిష్టమైన ఆలోచనా విధానాన్నే వెల్లడిస్తున్నది. బుష్‌ హయంలో, భారతదేశాన్ని అమెరికాకు తొత్తుగా మార్చేటందుకై తాము చేసిన ప్రయత్నాలను వారు విస్మరించినట్లున్నారు. అమెరికా తోడ్పాటుతో భారతదేశం అగ్రరాజ్యాల సరసన నిలవగలదన్న భ్రమల్లో మునిగిపోయిన వీరు, భారతదేశాన్ని వ్యూహాత్మక పొత్తుదారుగా మార్చుకొనేందుకై అమెరికా చేస్తున్న ప్రయత్నాల వెనకున్న దురుద్దేశాలను గ్రహించటంలేదు. ఆసియాలో అమెరికన్‌ సామ్రాజ్యవాదుల వ్యూహాత్మక ప్రయోజనాలను పట్టించు కోవటం లేదు. నిజానికి తత్సంబంధిత విధానం ఎవరో ఒకానొక అమెరికన్‌ నాయకుడు రూపొందించేది కాదు. భారతదేశంతో వ్యూహాత్మక పొత్తు అనేది అమెరికా రూపొందించుకున్న ప్రపంచ వ్యూహంలో ఒక భాగం. దీనికోసమే భారతీయ పాలక వర్గాలు వెంపర్లాడుతున్నాయి. ఆసియాకు సంబంధించిన తన వ్యూహాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రాంతీయంగా అతిపెద్ద శక్తిగావున్న భారత్‌తో సంబంధం పెట్టుకోవాలని అమెరికా కోరుకుంటున్నది. చైనాను దీర్ఘకాల శత్రువుగానే అది పరిగణిస్తున్నది. బృహత్తరమైన భారతీయ మార్కెట్‌లో పెట్టుబడులు పెట్టటం, దాన్ని దోచుకోవటం అమెరికాకు అత్యవసరం. గత ఎనిమిది సంవత్సరాలుగా సాగుతున్న ఆప్ఘన్‌ యుద్ధం పట్ల అమెరికా ప్రస్తుతం తన దృష్టిని కేంద్రీకరించింది. ప్రధాన మంత్రి నాలుగు రోజుల అమెరికా పర్యటన, అక్కడ జరిపిన చర్చలు, చేసిన ప్రసంగాలు చూస్తుంటే అమెరికాతో వ్యూహాత్మక సంబంధాలను ఏర్పరచుకునే దిశగా కాంగ్రెస్‌ నేతృత్వంలోని ప్రభుత్వం అడుగులు వేస్తున్నట్లు అర్థమవుతున్నది. ఈ సంబంధాలలోని కీలకాంశం రక్షణ సంబంధాలు. 'ప్రస్తుతం సాగుతున్న రక్షణ రంగ చర్చలు, రక్షణ విన్యాసాలు, వాణిజ్యం, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం మార్పిడి వంటి వాటి ద్వారా పరస్పరం ప్రయోజనాన్ని కల్గించే రక్షణ సహకారాన్ని కొనసాగించాలని' అమెరికా అధ్యక్షుడు, భారత ప్రధాన మంత్రి విడుదల చేసిన సంయుక్త ప్రకటన తెలిపింది. భారత్‌కు ఆయుధ విక్రయదారుల్లో అమెరికా అగ్రస్థానాన్ని ఆక్రమిస్తుంది. అమెరికా ఛాంబర్‌ ఆఫ్‌ కామర్స్‌లో ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ ప్రసంగిస్తూ, 'అమెరికా నుంచి రక్షణ పరికరాలను కొనుగోలు చేయటంతో సహా రక్షణ రంగ సహకారాన్ని విస్తృతం చేయాలనుకుంటున్నట్లు' చెప్పారు. 'మా దేశంలోని ప్రైవేటు రక్షణరంగ సరఫరాదారులు ప్రస్తుతం 26 శాతం విదేశీ పెట్టుబడులను అనుమతించినందున భారత్‌-అమెరికా సహకారం కొత్తపుంతలు తొక్కగలదని' ఆయన అన్నారు.

పెరుగుతున్న సైనిక సంబంధాలు

గత జూలైలో అమెరికా విదేశాంగ మంత్రి హిల్లరీ క్లింటన్‌ భారత్‌ పర్యటనకు వచ్చినపుడు కుదుర్చుకున్న ఒప్పందమూ, అదేవిధంగా 2002 వాజపేయి ప్రభుత్వం కుదుర్చుకున్న ఒప్పందమూ అమెరికా నుంచి పెద్దయెత్తున ఆయుధాల కొనుగోలుకు వీలుకల్పిస్తున్నాయి. అయితే సాంకేతిక పరిజ్ఞానం బదలాయింపుపై అమెరికా విధించిన ఆంక్షలు తొలగి పోయాయని భావించరాదు. ఆయుధాలను పెద్దయెత్తున కొనుగోలు చేసినట్లయితే ఈ ఆంక్షలు తొలగి పోతాయన్న ఆశ ఇంతవరకు నెరవేరలేదు. ఆప్ఘనిస్ధాన్‌ విషయాన్ని ప్రధాని ప్రస్తావిస్తూ, అమెరికా-నాటోల ఆప్ఘన్‌ దురాక్రమణకు మద్దతుగా మాట్లాడారు. ఉపసంహరణ వ్యూహానికి సంబంధించిన అపరిణత పథకాల గురించి ఆయన ఒబామాను పరోక్షంగా హెచ్చరించారు. తీవ్రాదులకూ, ఉగ్రవాద సంస్ధలకూ వ్యతిరేకంగా పాకిస్ధాన్‌ ప్రభుత్వం గట్టి చర్యలు తీసుకునేలా అమెరికా జోక్యం చేసుకోవాలని ప్రధాని కోరినప్పటికీ ఆప్ఘన్‌కు సంబంధించి అమెరికా రూపొందించిన 'ఆఫ్‌పాక్‌' వ్యూహంలో పాకిస్ధాన్‌ కీలక పాత్ర వహిస్తుందని ఒబామా చెప్పాడు. మన్మోహన్‌ పర్యటనకు కాస్తముందు, అదనపు సైనిక, ఆర్థిక సహకారంతోపాటు, వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని కోరుతూ పాకిస్ధాన్‌ అధ్యక్షుడు జర్దారీకి ఒబామా ఒక లేఖ రాశాడు. లష్కర్‌-ఇ-తోయిబాతో సహా తాలిబాన్‌, అల్‌ ఖైదా అనుకూల శక్తులకు వ్యతిరేకంగా దృఢమైన చర్యలను చేపట్టాలని ఆ లేఖలో ఆయన పేర్కొన్నారు. కాని కాశ్మీర్‌లో ఈ శక్తులకు పాక్‌ సైన్యంలో ఒక భాగం సహాయ సహకారాలను అందచేస్తున్నప్పటికీ ఒబామా పట్టించుకోలేదు. భారత్‌-చైనాల మధ్య శాంతియుత వాతావరణం పెరుగుదల, చైనాతో బహుముఖ సంబంధాలు, అపరిష్కృత విషయాలను పరిష్కరించుకునే దిశలో ప్రయత్నాలు జరగటం వంటివి ప్రధాని దృష్టిలో ఉన్నప్పటికీ చైనాకు భారతదేశాన్ని పోటీగా నిలపాలన్న ధోరణితోనే అమెరికా వ్యవహరించింది.

అమెరికన్‌ వాణిజ్యవేత్తలకు బుజ్జగింపు

ఆర్థిక విధానాల గురించీ, భారత్‌లో విదేశీ పెట్టుబడుల గురించీ ప్రధాని చేసిన ప్రస్తావనలు అమెరికాకు చెందిన బడా వాణిజ్యవేత్తలను బుజ్జగించే ధోరణిలో సాగాయి. ఆర్థిక సంస్కరణలను కొనసాగిస్తామని వారికి ప్రధాని హామీ ఇచ్చారు. ''ఈ విషయంలో మీకు సందేహం ఉండనవసరం లేదంటూ'' ఆయన చెప్పారు. ''ప్రభుత్వరంగ సంస్ధల వాటాల అమ్మకం ద్వారా వనరులను సేకరించే కార్యక్రమాన్ని'' చేపట్టినట్లు ప్రధాని పేర్కొన్నారు. ద్రవ్యరంగ సంస్కరణలకు కూడా ఆయన హామీ ఇచ్చారు. వ్యవసాయం, గనులు తదితరాలలో అమెరికన్‌ పెట్టుబడులు ప్రవేశించాలని ఆయన కోరారు. గనుల విషయానికి వస్తే గిరిజన ప్రాంతాలలో వాటి దుష్ప్రభావం ఏమిటో, వాటిని ఎలా వెలికితీసి ఎగుమతి చేస్తున్నదీ మనం చూస్తున్నాము. రిటైల్‌ వ్యాపారంలో విదేశీ పెట్టుబడులపై ఆంక్షలు ఎత్తివేయగలమంటూ ఆయన సూచన ప్రాయంగా చెప్పారు. వినియోగిత అణు ఇంధనాన్ని తిరిగి క్రమబద్ధీకరించే ఒప్పందానికి తుదిరూపం ఇచ్చేలా చూడాలని భారతదేశం ఎంతో ప్రయత్నించింది. కాని ఈ ప్రయత్నాలేవీ ఫలించలేదు.

ఏదియేమైనప్పటికీ మన్మోహన్‌ పర్యటన భారత్‌-అమెరికా వ్యూహాత్మక సహకార స్వభావమేమిటో తెలియ చెప్పింది. భారత్‌ను సైనిక పొత్తుదారుగా అమెరికా భావిస్తున్నది. అంతేకాక పెద్దయెత్తున ఆయుధాలు సరఫరా చేయనుంది. దీనివలన అమెరికన్‌ ఆయుధ కంపెనీలకు అపారమైన లాభాలు కలగనున్నాయి. విద్య, రిటైల్‌ రంగంలో విదేశీ పెట్టుబడులకు అవకాశాల కోసం చూస్తున్నది. కాగా భారతదేశం అనుసరిస్తున్న స్వతంత్ర విదేశాంగ విధానానికి విరుద్ధమైన రీతిలో అమెరికాతో అణు ఒప్పందాన్ని కుదర్చుకున్నది. భారత పాలక యంత్రాంగంలోని అమెరికా భజనపరులు ఊహించినట్లు కాకుండా అమెరికా మాత్రం పాకిస్ధాన్‌కే ప్రాధాన్యత ఇస్తున్నది. పాక్‌, అమెరికాకు నాటోయేతర మిత్రుడేకాక, 'ఉగ్రవాద వ్యతిరేక యుద్ధం'లో దానికి బూటకపు భాగస్వామిగా ఉన్నది. తాను ఆర్థికంగా బలహీనపడటంపాటు, ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం తలయెత్తిన దృష్ట్యా చైనాను ప్రపంచ ఆర్థిక విషయాలలోనూ, ప్రపంచ వ్యవహారాలలోనూ ప్రధానమైన పాత్రను పోషించగలిగిన దేశంగా అమెరికా గుర్తించింది.

ఇరాన్‌కు మరోసారి ద్రోహం

మన దేశంలో వెన్నెముకలేని ప్రభుత్వం ఉన్నది. మన్మోహన్‌ అమెరికా పర్యటన అనంతరం కొన్ని రోజులకే ఈ విషయం వెల్లడైంది. ఐఏఇఏలో ఇరాన్‌ను అభిశంసించే తీర్మానానికి అనుకూలంగా భారత్‌ ఓటు చేసింది. అలీన దేశాలు ఇరాన్‌ పక్షాన నిలవాలని నిశ్చయించుకున్నాయి. ఈజిప్టు (ప్రస్తుత ఛైర్మన్‌), క్యూబా, దక్షిణాఫ్రికా, బ్రెజిల్‌, మలేసియా దేశాలు తీర్మానాన్ని వ్యతిరేకించడమో లేదా గైర్హాజరు కావటమో జరిగింది. చివరికి పాకిస్ధాన్‌, ఆప్ఘనిస్ధాన్‌లు సైతం గైర్హాజరయ్యాయి. అమెరికాతో అణు ఇంధన పునర్వినియోగ ఒప్పందం ఖరారు కావలసివుంది, ఇలాంటి పరిస్థితిలో తన పెద్దన్నను భారత్‌ వ్యతిరేకించలేదు. ఇరాన్‌, అణ్వాయుధాలను కలిగి ఉండరాదని ప్రధాని అమెరికాలో ఉద్ఘాటించారు. కాని ఇజ్రాయెల్‌ అణు ఆయుధాల గురించి మాత్రం ఆయన నోరుమెదప లేదు. 2005 నాటి అమెరికా పర్యటన ముగిసిన కొన్ని రోజుల తరువాత ఇరాన్‌కు వ్యతిరేకంగా భారతదేశం ఓటు వేసింది. అప్పటికీ ఇప్పటికీ అమెరికాను అంటకాగడంలో భారత్‌ వైఖరిలో ఎలాంటి మార్పూ రాలేదు.

ప్రకాశ్‌ కరత్‌

***************************************

******************************************************************************************

SURYA

EDITORIAL

రష్యాతో అణుబంధం

2050 నాటికి మొత్తం దేశ విద్యుదవసరాలలో 25 శాతాన్ని అణుశక్తి నుంచి పొందేలా కర్మాగారాలను
నెలకొల్పుకోవాలని పెట్టుకున్న లక్ష్యం నెరవేరాలంటే అణు సరఫరా బృందం దేశాలతో విరివిగా సహకార
ఒప్పందాలు కుదుర్చుకోవలసి ఉన్నది. ఆ బృందంలోని అమెరికా సహా మిగతా అన్ని దేశాలకంటె రష్యాతో
సహకారమే మిన్న అయినది, మన్నిక గలది కాగలదని నిర్‌ద్వంద్వంగా చెప్పవచ్చు.

భారత- రష్యా సహకారంలో నిజమైన మైత్రీ పరిమళం గుబాళిస్తుందనడానికి సోమవారం నాడు రెండు దేశాలమధ్య మాస్కోలో కుదిరిన సరికొత్త అణు ఒప్పందమే తాజా నిదర్శనం. అదనపు అణు రియాక్టర్లు ఐదింటిని మన దేశంలో నెలకొల్పడానికి రష్యా ఈ ఒప్పందంలో అంగీకరించింది. అంతకు మించి నిరంతరాయమైన యురేనియం సరఫరాకు, సాంకేతిక నైపుణ్యం బదలాయింపునకు రష్యా అంగీకరించడం ఈ ఒప్పందంలోని గొప్పతనం. ఏ కారణం వల్లనైనా దె్వైపాక్షిక ఒప్పందం రద్దు అయినప్పటికీ ఇప్పుడు నెలకొల్పదలచిన రియాక్టర్లకు యురేనియంను, సాంకేతిక నైపుణ్యాన్ని నిరవరోధంగా సరఫరా చేయడానికి రష్యా ఒప్పుకున్నది. తమిళనాడులోని కూడంకుళంలో నాలుగు కొత్త అణు రియాక్టర్లను నిర్మించడానికి ఐదవ రియాక్టర్‌ను బెంగాల్‌లో నెలకొల్పడానికి నిర్ణయం జరిగింది. ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ రష్యా పర్యటన సందర్భంగా సోమవారం నాడు ఉభయ దేశాల ప్రధానులు ఈ ఒప్పందంపై సంతకాలు చేశా రు. ఈ ఒప్పందం ఈ రంగంలో రెండు దేశాల మధ్య ముందు ముందు మరింత గుణాత్మకమైన సహకారానికి దోహదం చేయగలదని రష్యా ప్రధా ని మెద్వెదేవ్‌ చేసిన వ్యాఖ్యానం గమనించదగినది. మారుతున్న ప్రపం చంలో భారత- రష్యా బంధం శాంతి సుస్థిరతలకు దోహదం చేస్తుందని ప్రధాని మన్మోహన్‌ వెలిబుచ్చిన అభిప్రాయం అక్షరాలా నిజం.

అణ్వస్త్ర వ్యాప్తి నిరోధక ఒప్పందంపై సంతకం చేయనందున, పోఖ్రాన్‌ అణు విద్యుత్‌ పరీక్షల మూలంగానూ 34 ఏళ్ళపాటు శాంతియుత అవసరాలకు సైతం అణుశక్తిని వినియోగించుకోలేని అణు వెలిని ఇండియా అనుభవించింది. అణు ఇంధనం, సాంకేతిక నైపుణ్యం గల దేశాలనుంచి విరివిగా వాటిని కొనుక్కోవడానికి కూడా అనర్హులమయ్యాము. యుపిఎ-1 పాలనలో అమెరికాతో కుదుర్చుకున్న శాంతియుత అణు సహకార ఒప్పందం ఈ వెలి నుంచి మనకు విముక్తి కలిగించింది. 123గా ప్రసిద్ధి గాంచిన ఆ ఒప్పందం ఇంకా అమలులోకి రావలసి ఉన్న తరుణంలో రష్యాతో అంతకంటె మెరుగైన ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకోగలగడం విశేషం. అమెరికాతో కుదుర్చుకున్న ఒప్పందంలో ఏ కారణం వల్ల నైనా అది రద్దు అయితే ఇంధన సరఫరాలు ఆగిపోవడం, తెచ్చుకున్న పరికరాలు తిరిగి ఇచ్చివేయవలసి రావడం వంటి ఆంక్షలు ఉన్నాయి.

రష్యాతో కుదిరిన తాజా ఒప్పందం అందుకు విరుద్ధంగా ఎట్టి పరిస్థితులలోనూ సరఫరాలు కొనసాగేలా హామీ ఇస్తున్నది. 2050 నాటికి మొత్తం దేశ విద్యుదవసరాలలో 25 శాతాన్ని అణుశక్తి నుంచి పొందేలా కర్మాగారాలను నెలకొల్పుకోవాలని పెట్టుకున్న లక్ష్యం నెరవేరాలంటే అణు సరఫరా బృందం దేశాలతో విరివిగా సహకార ఒప్పందాలు కుదుర్చుకోవలసి ఉన్నది. ఆ బృందంలోని అమెరికా సహా మిగతా అన్ని దేశాలకంటె రష్యాతో సహకారమే మిన్న అయినది, మన్నిక గలది కాగలదని నిర్‌ద్వంద్వంగా చెప్పవచ్చు. కూడంకుళంలో ఇప్పటికే రెండు లైట్‌ వాటర్‌ రియాక్టర్లను రష్యా నెలకొల్పుతున్నది. 2005 లో తారాపూర్‌ అణువిద్యుత్‌ కేంద్రంలో యురేనియం నిల్వలు తరిగిపోయినప్పుడు అణు సరఫరా దేశాల బృందానికి నచ్చచెప్పి 60 టన్నుల యురేనియంను రష్యా మనకు సరఫరా చేసింది. దానితో తారాపూర్‌ సంక్షోభం నుంచి గట్టెక్కింది.

రష్యాతో కుదిరిన తాజా ఒప్పందంలో వాడేసిన యురేనియంను ఇక్కడే మనమే శుద్ధి చేసుకునే అవకాశాలను కూడా పొందుపరచినట్టు సమాచారం. దేశీయంగా యురేనియం నిక్షేపాలు అతి పరిమితంగా ఉన్న మనకు 1990 దశకం ప్రధమార్ధం నుండి రష్యా అణు ఇంధనాన్ని సరఫరా చేస్తున్నది. మిగతా దేశాలన్నీ వెలి వేసిన సమయంలో ఒక్క రష్యానుంచే అంతో ఇంతో సహకారం లభిస్తూ వస్తున్నది. గత ఏడాది సెప్టెంబర్‌లో అణు సరఫరా దేశాల ఒప్పందం ఆంక్షలు ఎత్తివేయడంతో ఫ్రాన్స్‌, అమెరికా, కజకిస్థాన్‌ వంటి దేశాలతో ఒప్పందాలు కుదుర్చుకొన్నాము. రష్యానుంచి 2000 టన్నుల యురేనియం కొనుగోలుకు అంగీకారం కుదిరింది.

యురేనియంకు బదులు థోరియంపై ఆధారపడి అణు విద్యుదుత్పాదన సాగించే యోచన కూడా సాగుతున్నది. అణు ఒప్పందంతో బాటు యుద్ధ విమాన వాహక నౌక అడ్మిరల్‌ గోర్ష్‌కోవ్‌ (ఐఎన్‌ఎస్‌ విక్రమాదిత్య) కొనుగోలు ఒప్పందం కూడా కుదురుతూ ఉండడం గమనార్హం. దీనిని మరమ్మతులు చేసి అన్ని హంగులతో తాజా పరచడానికి చెల్లించవలసిన సొమ్ము విషయంలో గతంలో ఏకాభిప్రాయం కుదరలేదు. రష్యా 2.9 బిలియన్‌ డాలర్లు కోరగా మనం 2.1 బిలియన్‌ డాలర్ల వద్ద ఆగిపోయాము. ఐఎన్‌ఎస్‌ విక్రమాదిత్య వచ్చి చేరడంతో మన అమ్ములపొదిలో మూడు విమాన వాహక నౌకలు అమరుతాయి.

భారత- రష్యా సహకారానికి చిరకాల చరిత్ర ఉన్నది. 1971లో నాటి సోవియట్‌ యూనియన్‌తో కుదుర్చుకున్న స్నేహ- సహకార ఒప్పందం అప్పటి ప్రచ్ఛన్న యుద్ధ నేపథ్యంలో రెండు దేశాలమధ్య గాఢమైన సైనిక సహకారానికి అవకాశం కలిగించింది. ఆ ఒప్పందంలోని 9వ అధికరణ మన భూభాగంపై ఎవరైనా దురాక్రమణ జరిపితే మనకు అండగా రష్యా సైన్యాన్ని పంపడానికి కూడా వీలు కల్పించింది. సోవియట్‌ యూనియన్‌ విచ్ఛిన్నం తర్వాత సోవియట్‌ వారసత్వ దేశంగా రష్యాను గుర్తించి దానితో స్నేహ- సహకార ఒప్పందాలు కుదుర్చుకున్నప్పటికీ 1971 నాటి భారత- సోవియట్‌ గాఢానుబంధం పునరుద్ధరణ కాలేదు. ఎల్సిన్‌ హయాంలో అమెరికా ఒత్తిడికి తల ఒగ్గి మనకు క్రియోజెనిక్‌ ద్రవ ఇంధన రాకెట్‌ ఇంజిన్ల సరఫరాను కూడా రష్యా ఆపివేసింది.

ఇండియా కంటె చైనాకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యం ఇవ్వాలనే ఎల్సిన్‌ విధానం భారత- రష్యాల మధ్య దూరాన్ని సృష్టించింది. 1996లో యుగెని ప్రిమకోవ్‌ రష్యా విదేశాంగ మంత్రిగా ఉండగా భారత- చైనాలకు సమ ప్రాధాన్యమిచ్చే విధానాన్ని రష్యా స్వీకరించింది. 2000లో పుతిన్‌ అధికారంలోకి రావడంతో రెండు దేశాల మధ్య ఒప్పందాలు పరంపరగా కుదరడం మొదలైంది. అయితే అమెరికాతో కూడా అపూర్వ రీతిలో సంబంధాలను పెనవేసుకుంటున్న భారత పాలకులు ఒకప్పుడు మాదిరిగా పూర్తిగా రష్యాపై ఆధారపడడానికి చొరవ చూపడం లేదు. అయినప్పటికీ రష్యాతో మన బంధంలో పరస్పర విశ్వసనీయత పాలు ఇతర దేశాలతో ఉన్నదానికంటె ఎక్కువగా ఉంటుందనేది కాదనలేని వాస్తవం. అందుకు తార్కాణమే తాజాగా కుదిరిన అణు సహకార ఒప్పందం.

***************************************

SURYA

EDITORIAL

విద్వేషాగ్నిని రగిలించవద్దు !

బాబ్రీ మసీదు విధ్వంసం 1992 డిసెంబర్‌ 6న జరిగి ఇప్పటికి 17 ఏళ్ళు. దోషులెవరో తేల్చడానికి లిబర్‌హాన్‌ కమిషన్‌కు 17 ఏళ్ళు పట్టింది. అయినా దోషులింకా అరెస్టు కాలేదు. బాబ్రీమసీదును కూల్చిన చోటే పునర్నిర్మించాలన్న ముస్లిం ప్రజల డిమాండ్‌ ఇప్పటికీ నెరవేరలేదు. కనీసం దోషులను నిర్బంధించలేదు. దాంతో దోషులు దేశవ్యాప్తంగా మరెన్నో మారణహోమాలు సృష్టించారు. గుజరాత్‌ మారణకాండ, ఒరిస్సా నరమేధాలతోబాటు ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో భైంసా, పటోలి ఘటనలు తాజా ఉదాహరణ లు. మతం పేర హిందూత్వ సంస్థలు, ఉగ్రవాదం పేర కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ముస్లిం ప్రజలపై మూకుమ్మ డిగా దాడి చేస్తున్నాయి. బ్లాక్‌ డే కార్యక్రమానికి పది రోజుల ముందునుంచే పోలీసుల కసరత్తు మొదలవుతుంది.

ఉగ్రవాదులు భారీ విధ్వంసాలకు కుట్ర పన్నారని ఆరోపిస్తూ పాత నేరస్థుల పేర్లు ప్రచారం చేస్తారు. నిఘా వర్గాల పేర హెచ్చరికలు చేస్తారు. రాత్రి పూట సాయుధ గస్తీని ముమ్మరం చేస్తారు. తనిఖీల పేర వేధిస్తారు. ప్రార్థనా మందిరాల వద్ద సాయుధ బలగాలను మోహరిస్తారు. నమాజ్‌ వేళల్లో ఉద్రిక్త పరిస్థితులను ప్రేరేపించి ప్రజలపై హింసను ప్రయోగిస్తారు. అమాయకులను నిర్బంధించి అక్రమ కేసులు బనాయిస్తారు. అనేకమందిని మాయం చేస్తున్నారనీ, ఉగ్రవాదులుగా ముద్ర వేసి ఎన్‌కౌంటర్లలో కాల్చి చంపుతున్నారనే ఆరోపణలు దేశవ్యాప్తంగా వినిపిస్తున్నాయి. ముస్లింలు నివసించే బస్తీలలో సభలు, సమావేశాలు నిర్వహిం చరాదంటూ నిషేధాజ్ఞలు జారీ చేస్తున్నారు. జనసంచారం లేనిచోట్ల సభలు జరుపుకోవాలంటూ సూచిస్తున్నారు.

హిందూత్వ శక్తులపట్ల పోలీసులు పక్షపాత వైఖరి ప్రదర్శిస్తున్నారు. డిసెంబర్‌ 6న శౌర్య దివస్‌ పేరిట హిందూత్వ సంస్థలు జరుపుతున్న సభలకు ముస్లిం బస్తీలలో అనుమతులిస్తున్నారు. ముస్లిం ప్రార్ధనా మందిరాలవద్ద హిందూత్వ శక్తులు మిఠాయిలు పంచుతూ విద్వేషాలను రెచ్చగొట్టి అల్లర్లు సృష్టించిన ఘటనలు అనేకం. మత ఘర్షణల్లో, పోలీసు కాల్పుల్లో అనేకమంది మరణించారు. అయినా పోలీసులు వారికి అనుమతులు ఇస్తూనే ఉన్నారు.

హైదరాబాద్‌లోని పాతబస్తీలో ఏ చిన్న సంఘటన జరిగినా దానిని ఉగ్రవాదుల చర్యగా పోలీసులు ప్రచారం చేస్తున్నారు. ముస్లిం ప్రజల ప్రాతినిధ్యం ఉన్న ఘటనలన్నింటినీ ఉగ్రవాదం దృష్టితో చూస్తున్నారు. చిల్లర దొంగతనాలు, ముఠాకక్షలు మొదలు ల్యాండ్‌ మాఫియా వరకూ ప్రతి సందర్భాన్ని ఉగ్రవాదంతో ముడిపెట్టి ప్రచారం చేస్తున్నారు. ఈ సందర్భంగా మీడియాలో వస్తున్న వార్తలు అసమగ్రంగా, సత్యదూరంగా ఉంటున్నాయి. ముఖ్యంగా ఎలక్ట్రానిక్‌ మీడియాలో ప్రసారం చేసే లైవ్‌ ప్రోగ్రాంలు, ఫ్లాష్‌ న్యూస్‌లు కొన్నిసార్లు ఆందోళన కరంగా, అనేకసార్లు అభ్యంతర కరంగా ఉంటున్నాయి. పోలీసుల అనుమానాలనే వాస్తవాలుగా ఫ్లాష్‌ న్యూస్‌లలో ప్రసారం చేస్తుంటారు. ఘటన జరిగిన వెంటనే హిందూత్వ సంస్థలైన బిజెపి, ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌, విహెచ్‌పి ప్రతినిధులు అక్కడ వాలిపోతుంటారు. ఉగ్రవాదంతో ముడిపెట్టి ముస్లింలపై విషం కక్కుతుంటారు. వారి ఆరోపణలనే వార్తలుగా లైవ్‌ ప్రోగ్రాంల ద్వారా మీడియా యథాతధంగా ప్రసారం చేస్తోంది. ముస్లిం వ్యతిరే భావజాలాన్ని ప్రచారం చేయడం కోసం హిందూత్వ శక్తులు అవకాశాన్ని చక్కగా వినియోగించుకుంటున్నాయి.

కానీ, ప్రజలకు తప్పుడు సంకేతాలనిస్తున్నామననే కనీస స్పృహ లేకుండా మీడియా పదే పదే ప్రసారాలు చేస్తుంటుంది. స్వతంత్ర విచారణ చేపట్టి వాస్తవాలను వెలికి తీయాల్సిన మీడియా ఆ వైపు ఎక్కువగా కృషి చేయడం లేదు. అలాంటి అంశాలపై చేపట్టే చర్చా వేదికలలో సైతం కరడు కట్టిన హిందూత్వవాదులకే చోటు కల్పిస్తోంది. నిష్పక్షపాతంగా చర్చించే ప్రజాస్వామ్య వాదులకు ఆ చర్చల్లో చోటు దక్కడం లేదు. మైనారిటీ మతస్థులపై, దళితులపై హిందూత్వ శక్తులు సాగిస్తున్న హింసాకాండలకు కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల అండదండలు మెండుగానే ఉంటున్నాయి. గుజరాత్‌, ఒరిస్సా, భైంసా, పటోలి ఘటనల సందర్భంగా ప్రభుత్వాలు అనుసరించిన తీరే అందు కు సజీవ సాక్ష్యం. వందేమాతరం, సతీసహగమనం, మతమార్పిడి హక్కు వంటి వాటిని వివాదాస్పదం చేసి హిందూత్వ శక్తులు దాడి చేస్తున్నాయి. పండుగల సందర్భంగా ప్రజల్ని భారీగా సమీకరిస్తున్నారు. ఊరేగింపుల పేరిట ఉద్రిక్త పరిస్థితులను సృష్టించి మైనారిటీలపై దాడులకు తెగబడుతున్నారు. మైనారిటీలకు వ్యతిరేకంగా ప్రసంగాలద్వారా విద్వేషాగ్నిని రగిలిస్తున్న హిందూత్వ శక్తులపట్ల ప్రభుత్వాలు ఉదాసీనంగా వ్యవహరిస్తున్నాయి. దేశ ప్రతిష్ఠకు మతోన్మాదం ప్రమాదంగామారింది. మతోన్మాదాన్ని ప్రటిఘటించడం కోసం మైనారిటీలు, దళితు లు, మహిళలు పోరాడవలసిన అవసరంఉంది.

రచయిత కుల నిర్మూలనా పోరాట సమితి రాష్ట్ర ఉపాధ్యక్షుడు

భూరం అభివన్‌

***************************************

SURYA

EDITORIAL

వ్యవసాయ రంగం కరువుతో కుదేలు !

కరువు కాలం దాపురించడంతో దేశంలో, రాష్ట్రంలో వ్యవసాయరంగం కుదేలైంది. వర్షాభావం వల్ల దేశ వ్యవసాయంపై పడిన ప్రతికూల పరిస్థితులు అన్నీ ఇన్నీ కావు. దేశంలో మొత్తం సాగు అయ్యే భూమి 192.80 మిలియన్‌ హెక్టార్లు. సాగునీటి సౌకర్యాలు అందుబాటులో ఉన్న వ్యవసాయ భూమి 82.63 మిలియన్‌ హెక్టార్లు. మొత్తంగా వర్షాధార సేద్య భూమి 57 శాతం కాగా, సాగునీటి సౌకర్యాలు అందుబాటులో ఉన్న వ్యవసాయ భూమి 43 శాతం. దేశవ్యాప్తంగా 2007-08లో ధాన్యం దిగుబడి 230.67 మిలియన్‌ టన్నులు. అందులో ఖరీఫ్‌ వాటా 120.97 మిలియన్‌ టన్నులు కాగా, రబీ వాటా 109.70 మిలియన్‌ టన్ను లు. అంటే మొత్తం దిగుబడుల్లో 52 శాతం. గత ఏడాది సమయానికి వర్షాలు పడడం వల్ల ఖరీఫ్‌లో ఉత్పత్తి పెరిగింది. ఈ ఏడాది ఖరీఫ్‌లో వర్షాలు కురవక పోవడంతో రబీ పైనా ప్రతికూల ప్రభా వంచూపే పరిస్థితి చూపుతోంది. ఈ నేపథ్యంలో రైతులకు చేయూతనిచ్చేందుకు ప్రభుత్వాలు ఉదారత చూపవలసి ఉంది.

ఈ ఏడాది ఆగస్టు 28 నాటికి దేశవ్యాప్తంగా సాగుచేసిన మొత్తం భూమి 86.76 మిలియన్‌ హెక్టార్లు. గత ఏడాది సాగు విస్తీర్ణంతో పోలిస్తే ఈ ఖరీఫ్‌లో 7.68 మిలియన్‌ హెక్టార్లు- 8 శాతం తగ్గింది. ఆగస్ట్‌ ఆఖరిలో కురిసిన వర్షాల వల్ల ఖరీఫ్‌ రైతు కు పెద్దగా మేలు జరిగిందేమీ లేదు. ఈ వర్షాలవల్ల ఖరీఫ్‌లో సాగు విస్తీర్ణం పెరగడం కాని, ఆహార ధాన్యాల దిగుబడి పెరగడం కాని జరిగే అవకాశం కనిపించడం లేదు. ఈ క్లిష్టపరిస్థితుల్లో సంక్షోభ నివారణ పథకాలను ప్రవేశపెట్టి కరువు పీడిత ప్రాంత రైతులకు స్వాతన కల్పించవలసి ఉన్నది.

కరువు దేశం నవనాడులను కుంగదీస్తున్నది. భిన్న, భౌగోళిక వైవిధ్యతలున్న భారత్‌ వంటి దేశంలో కరువును సంపూర్ణంగా నిర్మూలించడం అసాధ్యం. కరువులవల్ల భారతీయ సమాజం మీద పడే దుష్పరిణామాల తీవ్రతను తగ్గించేందుకు ప్రయత్నించ వచ్చు. దేశంలో సగం జిల్లాలు 246 దుర్భిక్షం బారిన పడిన ప్రస్తు త పరిస్థితుల్లో గతంలో పోలిస్తే వరి ఉత్పత్తి 10 మిలియన్‌ టన్ను లు తగ్గే అవకాశం కనిపిస్తున్నది. అనేక సందర్భాలలో స్వాతం త్య్రానంతర భారత దేశాన్ని దుర్భిక్షం నిలువెల్లా వణికిస్తూనే ఉంది. మరీ ముఖ్యంగా 1972, 1987, 2002లలో సంభవించిన దారు ణ కరువులు దేశ స్మృతిపథాన్ని ఇప్పటికీ వీడిపోలేదు.కరువు రైతాంగాన్ని అతలాకుతలం చేస్తున్నప్పటికీ దానిని ఎదుర్కొనే వ్యూహాల రూపకల్పనలో దేశం ఇప్పటికీ వెనుకబడే ఉంది. తీవ్ర దుర్భిక్షం ఎదురైనప్పుడు, స్థూల దేశీయోత్పత్తి రెండు శాతం, వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు రెండు శాతం, సేద్య స్థూల ఉత్పత్తి 3 నుంచి 10 శాతం కోతపడుతుంది.

దేశంలో కరువునివారణకోసం లెక్కలేనన్ని పథకాలను రూపొం దించారు. కానీ ఇవేవీ ఆశించిన ఫలితాలు ఇవ్వడంలేదు. ప్రభుత్వ స్థాయిలో నియంత్రణ విభాగాలు సక్రమంగా పనిచేయక పోవ డం, మానవ వనరుల వైఫల్యం వంటి లోపాల వల్ల కరువు ఉపశమన పథకాలు బాధితులకు చేరడం లేదు. దేశంలో పెద్ద ఎత్తున వర్షపునీరు సముద్రాల పాలవుతున్నది. 62 ఏళ్ళనుంచి దేశాన్ని, రాష్ట్రాన్ని పాలిస్తున్న పాలకులు సాగునీటి ప్రాజెక్టులు నిర్మించి ఆ నీటిని సమర్ధవంతంగా వినియోగించుకునే ప్రయత్నాలు చేయకుండా, రుతుపవనాలపైనే ఆధారపడడం వల్ల దేశానికి మేలు జరగడం లేదు. కరువు సహాయ కార్యక్రమాల అమలులో జరుగుతున్న లోపాలకు ఒకరినొకరు విమర్శించుకోవడం కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు పరిపాటిగా మారింది.

పరిస్థితి తీవ్రతను సరిగ్గా అంచనా వేసి కరువు సహాయ కార్యక్రమాలను యుద్ధ ప్రాతిపదికపై అమలు చేయాలి. ప్రత్యామ్నాయ పంటలపై రైతుల్లో అవగాహన పెంచాలి. సబ్సిడీ ధరలకే విత్తనా లు, ఎరువులను రైతులకు అందుబాటులో ఉంచాలి. పంటల సాగుకు నిరంతరాయంగా విద్యుత్‌సరఫరా కల్పించేందుకు ప్రభుత్వాలు దృష్టిపెట్టాలి. పశువులకు అవసరమైన మేత కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయాలి. జాతీయ ఉపాధిహామీ పథకంకింద వ్యవసాయ పనులు చేపట్టాలి. విత్తనం వేసింది మొదలు ఉత్పత్తిని మార్కెటల్‌లోకి తీసుకు వెళ్ళి విక్రయించే వరకూ తలెత్తుతున్న సమస్యలను దృష్టిలో ఉంచుకుని కొత్త బీమాకార్యక్రమాలకు శ్రీకారం చుట్టాలి. పంటలకు గిట్టుబాటు ధరలు అందించేందుకు ఏర్పాట్లు చేయాలి. జాతీయ వర్షాధార ప్రాంత అథారిటీ (ఎన్‌.ఆర్‌.ఎ.ఎ)ని క్రియాశీలం చేయాలి. 2008-09 బడ్జెట్‌లో కేటాయించి ఇప్పటివరకూ ఖర్చు చేయని రూ.348 కోట్లను కరువు ప్రాంతాల్లో ఖర్చు పెట్టాలి. కరువు నివారణ కార్యక్రమాలపై ఎం.ఎస్‌. స్వామినాథన్‌ నేతృత్వంలోని జాతీయ రైతుల సంఘం సూచనలను సత్వరం అమలు పరచాలి. పరిశ్రమల కాలుష్యాన్ని, వాహన కాలుష్యాన్ని నియం త్రించాలి. చెట్లపెంపకాన్ని యద్ధ ప్రాతిపదికపై చేపట్టాలి.

రాష్ట్ర రైతాంతం కరువుతో నక నక లాడుతోంది. కనీసం వారికి సలహాలు, సూచనలు కాని, మాట సహాయం కాని చేసే వ్యవసా య విస్తరణాధికారులు కరువయ్యారు. రాష్ట్ర వ్యాప్తంగా 59 ఎఓ, 521 ఎఇఓ పోస్టులు ఖాళీగా ఉన్నట్టు తెలుస్తున్నది. ప్రభుత్వం కరువు ప్రకటించినా పంటనష్టం అంచనా జాబితా తయారు కాలేదు. ఆ జాబితాలు అందుతేనే కరువు సహాయం అందుతుంది. క్షేత్ర స్థాయిలో ఈ జాబితాల తయారీలో ఎఓ, ఎఇఓలు చేయవలసిన పని చాలాఉంది. రాష్ట్రం లో కరువుతో ప్రధాన పంటల సాగు విస్తీర్ణం గణనీయంగా పడిపోయింది. ఒక్క వరి ఉత్పత్తే 40 శాతం పడిపోయింది. గత ఖరీఫ్‌తో పోలిస్తే ఈ సీజన్‌లో ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తి 37 శాతం తగ్గింది. ఈ ఏడాది జూలై 15, ఆగస్టు మధ్య కాలంలో తీవ్ర వర్షాభావం ఏర్పడడంతో వేసిన పంటలు ఎక్కువ భాగం ఎండిపోయాయి. గత ఖరీఫ్‌లో 28.03 లక్షల హెక్టార్లలో వరి సాగుచేయగా ఈ ఏడాది 19.50 హెక్టార్లకు పడిపోయిందని అదికారుల అంచనా.

ఖరీఫ్‌లో ఆహారధాన్యాల సాధారణ ఉత్పత్తి 97.10 లక్షల టన్నులు. గత సంవత్సరం పరిస్థితులు అనుకూలించడంతో రికార్డు స్థాయిలో 105.69 లక్షల టన్నుల ఉత్పత్తి సాధ్యమయిం ది. ఈ ఏడాది కరువు నేపథ్యంలో ఈ ఖరీఫ్‌ సీజన్‌లో ఆహార ధాన్యాల ఉత్పత్తి 66.88 లక్షల టన్నులకు పడిపోనున్నదని అంచ నా. గత ఖరీఫ్‌ సీజన్‌లో 83.81 లక్షల టన్నుల వరి ఉత్పత్తి అ యింది. కానీ ప్రస్తుత సీజన్‌లో 48.75 లక్షల టన్నులకే పరిమి తం కానున్నది. వరితో పాటు మిగిలిన పంటల సాగు, విస్తీర్ణం, ఉత్పత్తుల పైనా వర్షాభావం ప్రభావం చూపింది. గత ఖరీఫ్‌లో పప్పుధాన్యాల విస్తీర్ణం 8.11 లక్షల హెక్టార్లు. ప్రస్తుత ఖరీఫ్‌లో అది 7.15 లక్షల హెక్టార్లకు పడిపోయింది.

సాగుకు రైతులు పెట్టే పెట్టుబడులతో పోలిస్తే ప్రభుత్వం చెల్లించే ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీ అరకొరగానే ఉంది. 2008లో విపత్తుల శాఖ నిర్ణయించిన ప్రకారం వరి, పత్తి, వేరుశెనగ పంటలకు హెక్టారుకు రూ. 4,500 చెల్లిస్తున్నారు. వరి సాగుకు రైతులు రూ.15 వేలు పెట్టుబడి పెడుతున్నారు. పత్తి సేద్యానికి రూ.25 వేలు, వేరుశెనగ సాగుకు రూ.15 వేలు ఖర్చుపెడుతున్నారు. ప్రభుత్వం చెల్లించే సబ్సిడీకీ, రైతులు పెట్టే పెట్టుబడికి వ్యత్యాసం చాలా ఉంది. పంటల బీమా అమలయ్యే రైతుకు ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీఅందదు. పంట నష్టపోయిన రైతులందరికీ సబ్సిడీ అందిస్తామని మొదట ప్రభుత్వం హామీ ఇచ్చినప్పటికీ నిధుల కొరత వల్ల పంటల బీమా వర్తించే రైతులను మినహాయించింది. ఖరీఫ్‌లో రూ.14,100 కోట్ల పంట రుణాలు ఇవ్వాలని లక్ష్యంగా నిర్ణయించగా రూ.13 వేల కోట్లను బ్యాంకులు పంపిణీ చేసినట్టు చెబుతున్నారు. కరువుతో విల విల లాడుతున్న అన్నదాతను ఆదుకోవాలనే చిత్తశుద్ధి ప్రభుత్వాలకు ఉండాలి.

నీరుకొండ ప్రసాద్‌

***************************************

SURYA

EDITORIAL

భూగోళం భవితవ్యం

40 శాతం ఉద్గారాలకు కారణం అడవుల నరికివేత అయినందున దానిని నివారించడం తణావసరం. ఏ
దేశం కర్బన ఉద్గారాలను ఏమేరకు తగ్గించుకుంటుంది, వాతావరణమార్పుల నిరోధానికి అవసరమైన నిధులను ఎవరు సమకూర్చుతారు, అడవుల నరికి వేతను నిలువరించడమెలా వంటి అనేక ప్రశ్నలకు కోపెన్‌ హాగెన్‌లో సమాధానాలు రావాలి. ఈ సదస్సు ప్రపంచ దేశాలను ఏమేరకు ఆనంద పరుస్తుందో చూడాలి.

డిసెంబర్‌ 7 నుంచి 18 వరకూ డెన్మార్క్‌ రాజధాని కోపెన్‌ హాగెన్‌ లో జరగనున్న అంతర్జాతీయ పర్యావరణ సదస్సు సోమవారం ప్రారంభమయింది. పెరిగిపోతున్న భూతాపాన్ని తగ్గించడంకోసం, వాతా వరణ మార్పుల్ని నివారించడం కోసం తీసుకోవాల్సిన చర్యల గురించి ఈ సదస్సు చర్చిస్తుంది. ఈ సదస్సులో అన్ని దేశాలకూ ఆమోదయోగ్యమైన అం గీకారం కుదురుతుందని ఆశిస్తున్నారు. ఈ సదస్సుకు 193 దేశాల నుండి 15 వేలమంది ప్రతినిధులు హాజరవుతున్నారు. వారిలో ప్రభుత్వాధినేతలు, మం త్రులు, ప్రజాప్రతినిధులు, వాతావరణ శాస్తవ్రేత్తలు, పర్యావరణ వాదులు, పారిశ్రామిక వేత్తలు, స్వచ్ఛంద సంస్థల ప్రతినిధులూ ఉంటారు. ఐక్యరాజ్య సమితి అనుబంధ- యు.ఎన్‌. ఎన్విరాన్‌మెంట్‌ ప్రోగ్రామ్‌, ప్రపంచ వాతావరణ సంస్థ, ప్రపంచ పర్యావరణనిధి, యు.ఎన్‌. ఫ్రేమ్‌ వర్క్‌ కన్వెన్షన్‌ ఆన్‌ క్లైమేట్‌ ఛేంజ్‌, అంతర ప్రభుత్వాల ఫ్యానెల్‌, ప్రపంచ బ్యాంకు వంటి సంస్థల ప్రతినిధులు పరిశీలకులుగా పాల్గొంటారు. వీరుకాక నిరసనలను హోరెత్తించడానికి ప్రపంచం నలుమూలల నుండి లక్షలాది మంది కోపెన్‌ హాగన్‌కు తరలి వస్తున్నారు.

వాతావరణ మార్పుల పై అంతర్జాతీయ సైంటిఫిక్‌ కాన్ఫరెన్సు 2009 మార్చి లో కోపెన్‌ హాగెన్‌ యూనివర్సిటీలో జరిగింది. జూన్‌లో 'వాతావరణ మార్పు లు- స్థానిక ప్రభుత్వాల నాయకత్వం' సదస్సు జరిగింది. అక్టోబర్‌లో అంతర్జాతీయ వ్యాపారవేత్తల సదస్సు జరిగింది. డిసెంబర్‌లోనే ఈ సదస్సులో భాగంగా వంద మహా నగరాల మేయర్ల సమావేశం జరగబోతున్నది. ఇక ప్రభుత్వాలు నిర్వహిస్తున్న సమావేశాలయితే లెక్కలేనన్ని జరుగుతున్నాయి.భూమిపై మానవకార్య కలాపాలు ఆరంభయేంతవరకూ వాతావరణంలోని కర్బన పదార్ధం 280 పీపీఎమ్‌ (పార్టికల్స్‌ పరమిలియన్‌) ఉండేది. పారిశ్రామి క విప్లవం వచ్చిన నాటి నుండి250 సంవత్సరాలలో ఇది 450 పీపీయంకు చేరింది.

ఇదే సమయంలో భూతాపం 2 డిగ్రీల సెల్సియస్‌ పెరిగిపోయింది. అడవుల నరికివేత, ఇంధన వనరుల విపరీత వినియోగం, రసాయనిక పదార్ధాల వినియోగం మితిమీరిపోయింది. ఫలితంగా కర్బన ఉద్గారాలు పెరిగిపోయాయి. భూమికి రక్షణ కవచంగా ఉన్న ఓజోన్‌ పొర దెబ్బతిన్నది. ఫలితంగా వాతావరణంలో అనూహ్యమార్పులు చోటు చేసుకుంటున్నాయి. శాస్తవ్రేత్తల హెచ్చరికల ప్రకారం, ఈ శతాబ్దాంతానికి భూతాపం మరో ఏడుడిగ్రీల సెల్సి యస్‌ పెరుగుతుంది. అందువల్ల మంచుఖండాలు కరిగిపోతాయి. సముద్ర మ ట్టాలు 2 మీటర్లు పెరుగుతాయి. ద్వీపాలు, ద్వీపకల్పాలు ఉప్పెనల బారిన పడతాయి.పర్యావరణవిధ్వంసంవల్ల భూగోళం ప్రమాదంఅంచులకు చేరుతున్నది.

ఈ ముప్పును తప్పించే ప్రయత్నాలు 1972లోనే ఆరంభమయ్యాయి. తొలి అంతర్జాతీయ పర్యావరణ సదస్సు స్వీడన్‌లోని స్టాక్‌హోమ్‌లో 1972 లో జరిగింది. భూగోళపు ఆరోగ్య స్థితిని అంచనా వేయడానికి ప్రతి పదేళ్ళకూ ఒకసారి పర్యావరణ సదస్సు నిర్వహించాలని స్టాక్‌హోమ్‌ సమావేశం నిర్ణయించింది. 1982లో నైరోబిలో 2వ సదస్సు జరిగింది. అయితే అమెరికా- సోనియట్‌ యూనియన్‌ల మధ్య రాజకీయ ఉద్రిక్తతల నేపథ్యంలో నైరోబీ సదస్సు విఫల మయ్యింది. ఆ తర్వాత 1992లో బ్రెజిల్‌లోని రియోడిజనేరోలో ధరిత్రీ సదస్సు జరిగింది. వాతావరణ మార్పుల పై ఎంతో కొంత కార్యాచరణను ప్రకటించింది రియో సదస్సు మాత్రమే. 'యునైటెడ్‌ నేషన్స్‌ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ కన్వెన్షన్‌ ఆన్‌ క్లైమేట్‌ ఛేంజ్‌' అనే వ్యవస్థను రియో సదస్సే ఏర్పాటు చేసింది. వాతావరణ మార్పులపై అంతర ప్రభుత్వాల ప్యానెల్‌ (ఐపీసీసీ) కూడా ఏర్పడింది. ఈ రెండు సంస్థలు నిర్దిష్టమైన కార్యాచరణ ప్రణాళికను రూపొందించాయి.

కర్బన ఉద్గారాలను 1990 నాటి స్థాయికి తగ్గించడానికి అన్ని ప్రభుత్వాలూ చర్యలు తీసుకోవాల్సి ఉంది. భూమి చుట్టూ ఆవరించిన వాతావరణంలో ఇంకా మిగిలి ఉన్న కర్బనస్థలాన్ని ఏఏ దేశాలు ఎంత పంచుకోవాలో నిర్ధారణ కు రావాల్సి ఉంటుంది. ఇంధన వనరుల వినియోగాన్ని నియంత్రించడం, అడవుల నరికివేతను నివారించి వాటి పెంపకాన్ని పెద్ద ఎత్తున చేపట్టం, ఇతర రసాయనిక పదార్ధాల విడుదలను అదుపు చేయడం, పర్యావరణంలో మానవచర్యల్ని తగ్గించడం వంటి చర్యలు చేపట్టాల్సిఉంది. అంటే దేశాలన్నీ తమ వృద్ధి రేటును తగ్గించుకోవడమే అవుతుంది. 1990 నాటి కర్బన ఉద్గారాల స్థాయి కంటే 40 శాతం ఉద్గారాలను 2020 నాటికి, 90 శాతం ఉద్గారాలను 2050 నాటికి తగ్గించాలనేది లక్ష్యం.అయితే రియోసదస్సు ఖరారు చేసిన లక్ష్యలపై చట్ట బద్ధమైన కట్టుబాట్లను రూపొందించేందుకు 1997 డిసెంబర్‌లో జపాన్‌లోని క్యోటోలో మరో సదస్సు జరిగింది.

కర్బన ఉద్గారాలను 1990 నాటి స్థాయికి తగ్గించడానికి గడువును 2000 నుండి 2012కు మారుస్తూ క్యోటోలో అంగీకారం కుదిరింది. దీని అమలు తీరును పర్యవేక్షించేందుకు అంగీకృత పక్షాల సమావేశం ఏటా నిర్వహించాలని నిర్ణయించారు. కాన్షరెన్స్‌ ఆఫ్‌ ది పార్టీస్‌గా పిలిచే సీఓపీ అప్పటి నుండీ జరుగుతూనే ఉంది. కోపెన్‌ హాగెన్‌లో జరగబోయే అంతర్జాతీయ సదస్సును సీఓపీ- 15 అని కూడా అంటున్నారు.లక్ష్యాలను ఆమెదించడంలో ప్రపంచదేశాలు చూపే ఉత్సాహం ఆచణలో కనిపించడం లేదు. కార్బన్‌ ఉద్గారాలను తగ్గించాలని నిర్ణయించాక, 1990 నాటి స్థాయితో పోలిస్తే అవి ఇంత వర కూ 40 శాతం పెరిగాయి. గత రెండు దశాబ్దాలలోనే మానవ చర్యల ఫలితం గా 3,150 కోట్ల మెట్రిక్‌ టన్నుల కర్బన ఉద్గారాలు పెరిగిపోయాయి. కార ణం, మానవాభ్యుదయం పేరుతో జరుగుతున్న పర్యావరణ విధ్వంసమేనని శాస్తవ్రేత్తలు చెపుతున్నారు.

జనాభా ప్రాతిపదికపై ఆయా దేశాలకు ఎంతెంత కర్బన స్థలం ఉండవలసినదీ లెక్కిస్తారు. ప్రపంచ జనాభాలో 19 శాతం జనాభా కలిగిన సంపన్న పారిశ్రామిక దేశాలు వాతావరణంలోని 73 శాతం కర్బన స్థలాన్ని ఆక్రమించాయి. 81 శాతం జనాభా కలిగిన మిగిలిన దేశాలన్నిటికీ కలిపి 27 శాతం కర్బన స్థలం మాత్రమే దక్కింది. 5 శాతం జనాభా కలిగిన అమెరికా 29 శాతం కర్బన స్థలాన్ని ఆక్రమించి కూచుంది. 17 శాతం జనాభా కలిగిన భాత్‌ 2.5 శాతం కర్బన స్థలాన్ని మాత్రమే ఆక్రమించింది. అభివృద్ధి కోసం పర్యావరణాన్ని విధ్వంసం చేసిన పారిశ్రామిక సంపన్న దేశాలు కర్బన ఉద్గారాల తగ్గింపు విషయంలో అడ్డగోలు వాదనలు లేవనెత్తుతున్నాయి. అందరూ సమాన బాధ్యత వహించాలంటూ సూక్తి ముక్తావళిని వినిపిస్తున్నాయి. తమ బాధ్యత వహించకుండా జారుకోవడానికి చూస్తున్నాయి. 155 దేశాల ఆమోదం పోందిన క్యోటో ఒప్పందం పై సంతకం చెయ్యకుండా అమెరికా ఠలాయిస్తూ వచ్చింది.

కర్బన ఉద్గారాల తగ్గింపులో అందరూ సమానం గా బాధ్యత తీసుకోవాలని, అందుకు అయ్యే వ్యయాన్ని అందరూ పంచుకోవాలనీ, ఈ విషయంలో చట్ట బద్ధమైన కట్టుబాట్ల బదులు స్వచ్ఛంద లక్ష్యాలు విధించుకోవడం మంచిదనీ అమెరికా పేర్కొంటూ వచ్చింది. పైగా ఆర్థిక మాం ద్యం నేపథ్యంలో తమ ఆర్థిక వృద్ధి రేటును దెబ్బతీసే ఎలాం టి చర్యలకూ సంపన్న పారిశ్రామిక దేశాలు సుముఖంగా లేవు. ఇంధన వనరుల వినియోగాన్ని తగ్గించడం వాటికి ఇష్టం లేదు. హరిత సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్నీ, ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరుల సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్నీ పంచుకొవడానికి అంగీకరించడం లేదు.

ఇంత వరకూ ఇంధన వనరుల వినియోగంలో వెనుకబడిపోయి, అభివృద్ధిలో కనిష్ఠ స్థాయిలో మిగిలి పోయిన పేద దేశాలు, ఇప్పుడిప్పుడే అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలూ తీవ్ర పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటున్నాయి. ఇప్పటికీ వస్తూత్పత్తిరంగంలో అవి వెనుకబడి ఉన్నాయి. వాటికి అవసరమైన విద్యుత్తు లేదు. ఇంధన వనరులు లేవు. పెరుగుతున్న అవసరాల కనుగుణంగా వాటి అభివృద్ధి రేటును మెరుగు పరచుకోవడం ఇక తప్పనిసరి అయింది. కర్బనఉద్గారాలు ఏమాత్రం లేని దేశాలు ఇంకా చాలా ఉన్నాయి. అందరూ సమాన బాధ్య త వహించాలన్న సంపన్న దేశాల సూత్రం ప్రకారం పేద దేశాలు తమ ఇంధన వనరుల్ని వినియోగించుకో కూడదు. కర్బన ఉద్గారాలు తగ్గించాలి. అంటే తమ అభివృద్ధి రేటును తగ్గించుకోవాలి. పర్యావరణంలో మానవ జోక్యం తగ్గించడమంటే ఆహారోత్పత్తికి అవసరమయ్యే వ్యవసాయ కార్యకలాపాలను తగ్గించుకోవడమని కూడా అర్థం. పర్యావరణ విపత్తును కూడా తమ ఆర్థిక దోపిడీకి సాధనంగా వినియోగించుకునేందుకు సంపన్న, పారిశ్రామిక దేశాలు చేస్తున్న కుయుక్తులు దీనిని బట్టి తేట తెల్ల మవుతున్నాయి.

క్యోటో ఒప్పందంలో కొత్తగా ప్రవేశ పెట్టిన కార్బన్‌ క్రెడిట్‌ వ్యాపారం కూడా ఈ కోవలోకే వస్తుంది. అత్యధిక కర్బన స్థలాన్ని కబ్జా చేసిన సంపన్న దేశాలు, ఇకముందు పేద దేశాల కర్బన స్థలాన్ని కొనుగోలు చేసుకోవచ్చు. కర్బన స్థలాన్ని వినియోగించుకోని దేశాల ర్బన స్థలానికి కొంత క్రెడిట్‌ను నిర్ణయించారు. ఆయా దేశాలు తమ పేరనున్న క్రెడిట్‌ను ఎవరికైనా అమ్ముకోవచ్చు. ఇది అభివృద్ధి చెందని దేశాల వద్ద, పేద దేశాల వద్ద మాత్రమే మిగిలి ఉంది. కార్బన్‌ ట్రేడింగ్‌ ద్వారా సంపన్న దేశాలు తమ కర్బన ఉద్గారాలను తగ్గించుకోనక్కరలేకుండా ఉండే ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాయి. ఇంతవరకూ కర్బన్‌ స్థలాన్ని ఆదా చేసిన దేశాలు, దా న్ని అమ్ముకుని తమకు ఎలాంటి కర్బ న స్థలాన్నీ మిగిలించుకోలేని స్థితిలో పడతాయి. అంటే అభివృద్ధి ఫలాల కోసం సంపన్న పారిశ్రామిక దేశాలపై అవి ఆధారపడి ఉండిపోవాల్సి వస్తుంది. భవిష్యత్‌లో వాటి సహజ వనరులను సైతం సంపన్న దేశాలకే ఇచ్చుకోవాల్సి వస్తుం ది. అంతిమంగా ఇది ఆయా దేశాలను పరాధీనంగా మిగులుస్తుంది.

సాంకేతిక పరిజ్ఞానం బదలాయింపు, మేధోహక్కులు, ఆహార భద్రత, నగరీకరణ, ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరుల వినియోగం వంటి అంశాలపై సంపన్న పారిశ్రామిక దేశాల ఆలోచనలు భిన్నంగా ఉన్నాయి. తమ శాసన వ్యవస్థల మనోగతానికి అనుగుణంగా తాము వ్యవహరించాల్సి వస్తుందని బరాక్‌ ఒబామా అంటున్నారు. అమెరికన్‌ కాంగ్రెస్‌, సెనేట్‌ల చర్చల సరళి ఆర్థిక మాం ద్యం ప్రభావంతో నడుస్తోంది. వృద్ధిరేటును పెంచుకోవడం వారి తక్షణ లక్ష్యం. అందుకోసం కర్బనఉద్గారాల తగ్గింపు స్వచ్ఛందంగా ఉండాలని అమెరికా అం టోంది. యూరోపియన్‌ యూనియన్‌, రష్యా, చైజ్ఛూ, జపాన్‌ వంటి దేశాలు ఇప్పటికీ స్వచ్ఛంద తగ్గింపు ప్రకటనలు చేశాయి. భారత్‌ కూడా 20 శాతం కర్బన్‌ ఉద్గారాలను తగ్గించుకుంటామని ప్రకటించింది.

చట్టబద్ధమైన ట్టు బాట్లు లేకుండా, స్వచ్ఛంద తగ్గింపు ప్రకటనలవల్ల ప్రయోజనం ఉండదని పర్యావరణవేత్తలు అంటున్నారు. కోపెన్‌ హాగన్‌లో జరగనున్న అంతర్జాతీయ పర్యావరణ సదస్సు ముందున్న కీలక సమస్య ఇదే!40 శాతం ఉద్గారాలకు కారణం అడవుల నరికివేత అయినందున దానిని నివారించడం తణావసరం. ఏ దేశం కర్బన ఉద్గారాలను ఏమేరకు తగ్గించుకుంటుంది, వాతావరణమార్పుల నిరోధానికి అవసరమైన నిధులను ఎవరు సమకూర్చుతారు, అడవుల నరికి వేతను నిలువరించడమెలా వంటి అనేక ప్రశ్నలకు కోపెన్‌ హాగెన్‌లో సమాధానాలు రావాలి. ఈ సదస్సు ప్రపంచ దేశాలను ఏమేరకు ఆనంద పరుస్తుందో చూడాలి.

డి. సోమసుందర్‌

***************************************

Project By

SAMARTH

a trust – of the people by the people for the people

An Organisation for Rastriya Abhyudaya

(Registered under Registration Act 1908 in Gorakhpur, Regis No – 142- 07/12/2007)

Central Office: Basement, H-136, Shiv Durga Vihar, Lakkarpur, Faridabad – 121009

Cell: - 0091-93131-03060

Email – samarth@samarth.co.in, central.office@samarth.co.in

Registered Office: Rajendra Nagar (East), Near Bhagwati Chowk, Lachchipur

Gorakhnath Road, Gorakhpur – 273 015

TELUGU తెలుగు EDITORIAL SAMARTH

Tuesday, December 8, 2009

TELUGU EDITORIAL 08.12.09

విద్వేషాగ్నిని రగిలించవద్దు !

వ్యవసాయ రంగం కరువుతో కుదేలు !

భూగోళం భవితవ్యం

No comments:

Post a Comment

About Me

Blog Archive

Followers