TELUGU EDITOPRIAL 22.12.09

Please contact the list owner of subscription and unsubscription at: editorial@samarth.co.in 

 

media watch with peoples input                an organization of rastriya abhyudaya

 

Editorial

month december 22, edition 000025, collected by  b. ramesh kumar, managed by durgesh kumar mishra, published by – manish manjul

 

 Editorial is syndication of all daily- published newspaper Editorial at one place.

http://editorialsamarth.blogspot.com

For TELUGU EDITORIAL http://editorial-telugu-samarth.blogspot.com

For ENGLISH EDITORIAL http://editorial-eng-samarth.blogspot.com

 

******************************************************************************************

EENADU

 EDITORIAL

-Ÿµ¿ªŒ-™ -*-ͽÕa

®¾y ªŒ-¦µä-Ÿ¿XäÕ Å½„¾p, ƪŽ-ªÃ-ªŒn-«ÕŸä. Ÿµ¿ªŒ™ ¿{d-œËå„j «šËd ÍäŽÕ-™Åî «âªŒ™Õ X䧽՜¿ª NÕÊ£¾É Åëá E¿-ªŒª'à Íäæ®-ŸäOÕ ©äŸ¿Êo êª"Ÿ¿-®¾-ªÃˆªŒÕ E†¾Øp< ŸµîªŒºË ¯Ãœ¿Õ ¯äœ¿Õ EXçy-ªŒ-„¾-ªŒ-ÍäŸä! ‰Â¿u "„¾'¹-A-Q™ ¿Ú{NÕ ÅíL Ÿ¿¤¶Ä \™Õ-ÿ-œË©ð NŽh-«Õª-"A'à *Ÿ¿ª-ÿªŒª Ÿµ¿ªŒMo "Ÿ¿Xîu-™s-ºÇFo ªÃ"AÂË ªÃ"A ŽT_ª-Íä-§½Õ-œÄ-EÂË Å½«Õ-«Ÿ¿l «Õª"Ž-Ÿ¿ª-œ¿-XäÕOÕ ©äŸ¿E Ÿ¿Õ™-„¾-Jª-Íä-®¾Õ-¿Ù-¯ÃoªŒÕ. §½á.„Ï.‡. 骪œî è«Ö-¯Ã©ð ®¾J-Âí-Žh'à êª"Ÿ¿ «u«-²Ä-§½Õ-«Õª"A ¬ÁªŒŸþ „¾XêýÐ Ÿµ¿ªŒ™ E§½Õª-"Žº ¦ÇŸµ¿uŽ ªÃ³ÄZ-™-Ÿä-ÊE å®™-N-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. éªÂ¿ˆ™Õ Xçá™Õ-ͽÕ-Âí-*aÊ EÅÃu-«-®¾ªŒ «®¾Õh-«Û™ Ÿµ¿ªŒLo ÆŸ¿Õ-„¾Û©ð å„{d-œÄ-EÂË êª"Ÿ¿ª Í䧽Ö-Lqª-Ÿ¿ªÅà Íä²òhª-Ÿ¿E, ªÃ†¾Z-"„¾-¦µŒÕ-ÅÃy©ä ͽժŒÕ'Ã_ ®¾pªCª-ÍÃLq …ªŸ¿-ÊoC ‚§½ÕÊ «Ö{™ ²ÄªÃª¬Áª. Ÿµ¿ªŒ™ 優ŒÕ-'¹Õ-Ÿ¿-™ÊÕ C'¹-©Ç-ê'ª-Ÿ¿Õ¿٠®¾ÂÃ-™ª©ð ®¾éªjÊ Í½ªŒu™Õ ÂíªŒ-«-œÄf-§½Õª-{ÕÊo ¤ÄªŒx-XçÕª-{K ²Änªâ®¾ª„¶¾Õª EXä-C-¿-ÊÕ-ÿšËdÐ Æ«Ö-ŽÕu™ ¯î{ •Ç™Õ-XÃ-JªC Æ®¾-ÅÃu™ «ÖL-êÂ-Ê-ÊoC ®¾Õ®¾p†¾dª. ¯Ã™Õ'¹Õ ¯ç™™ "ÂËŽª ‡"ªŒ-Âî-{å„j "„¾®¾ª-'¹ª©ð «Õ¯ît-£¾Ç-¯þ-®Ïª'þ Íç„Ïpª-Ÿä-NÕšË? Ÿä¬Áª©ð AªœË-Tª-è™Õ Ÿ¿ªœË'à …¯Ão-§½ÕÊo "„¾ŸµÄEÐ EÅÃu-«-®¾-ªÃ™ Ÿµ¿ªŒ™ E§½Õª-"Ž-ºÂ¿Ù ÆEo NŸµÄ™ ͽªŒu™Ö B®¾Õ-¿٪-šÇ-«ÕE •ÇA-è-ÊÕ-™Â¿Ù ƦµŒ-§½Õ-NÕ-ÍÃaªŒÕ. 骪œ¿Õ ¯ç™™ "ÂËŽª êÂG-¯çšü ¿NÕšÌ ®¾OÕ-Â~Ã-ʪ-ŽªŒªÐ G§½Õuª, '¿Õ-«Õ™Õ, ͽ鈪Œ ®¾£¾É EÅÃu-«-®¾ªŒ «®¾Õh-«Û™ Ÿµ¿ªŒ™Õ •ðªŒª-Ÿ¿Õ-Âî-¿٪œÄ ÂÃͽÕ-¿٪-šÇ-«ÕÊo XÃ'ÃlÊ Â¿ÍäJ „¾ÛÊ-ªÃ-«%-Ž-XçÕiªC. êª"Ÿ¿ª ®Ôy§½Õ-¦Ç-Ÿµ¿u-ŽÊÕ ®¾"¿-«Õª'à EªŒy-Jhª* …ª˜ä ‚£¾ÉªŒ "Ÿ¿Xîu-™sºª ‡ÂÃ-§çÕÂË ƒªŒ-Xçj-¬Ç-ÅÃ-EÂË Í䪌ÕXçj HµA-™x-•ä-æ®-Ÿä¯Ã? „¾„¾Ûp™Õ, …„¾Ûp™Õ, ¤Ä™Õ, ÊÖ¯ç™Õ, ¿ڪŒ-'Ã-§½Õ-™-Åî-¤Ä{Õ ®¾«Õ®¾h Ÿµ¿ªŒ-«-ªŒ™Ö ¦µŒ'¹Õ_Ê «Õªœ¿Õ-ŽÕ-¯Ão-ªá-„¾Ûpœ¿Õ. ŠÂ¿-Xçj„¾Û ¿ªŒ«Û, «Õªî-„¾Â¿ˆ «ªŒ-Ÿ¿™Õ ŸÄ„¾Û-Jª* ‚£¾ÉªŒ „¾ŸÄ-ªÃn™ …ŽpAh, ®¾ªŒ-„¶¾ªÃ «ÕªŸ¿-Tª-ͽ-œ¿XäÕ Ÿµ¿ªî-™s-ºÇ-EÂË "„¾ŸµÄÊ ÂêŒ-º-«Õ-ÊoC E„¾Û-ºÕ™ N¬ìx-†¾º. ®¾éªjÊ ®¾«Õ-§½Õª©ð ®¾éªjÊ NŸµÄÊ ªŒÍ½-Ê¿٠C¿و-©ä-¿٪œÄ ¤ò«-œ¿XäÕ Ÿµ¿ªŒ™ ÆToÂË ‚èuª ¤ò®Ïª-Ÿ¿-ÊoC ÿ¿ˆ-èʪ ‚"¿ª-Ÿ¿Ê. EÅÃu-«-®¾ªŒ «®¾Õh-«Û™ ®¾ªŒ-„¶¾-ªÃ©ð XçÕªŒÕ-'¹Õ-Ÿ¿-™Â¿Ù C'¹Õ-«Õ-Å½Õ©ä ¬ÁªŒ-ºu-«Õª{Ö CXÃ-©Ç-Âî-ªŒÕ-Žʪ ÍÃ{Õ-¿ÙÊo êª"Ÿ¿-®¾-ªÃˆªŒÕ, ƒ„¾Ûpœ¿Õ ªÃ³ÄZLo ¦ðÊÕ©ð E™-¦ã-œ¿Õ-ÅîªC!
Ÿ¿¬Ç-¦Çl™ ŽªŒ-ÿœË ¦µÇªŒÅý "„¾ŸµÄ-ʪ'à XÃu«-²Ä-ªá¿ Ÿä¬Áª. ¯äšËÂÌ ªŒ«Ö-ªŒNÕ ÆªŒXçj ¬ÇŽª-ŸÄÂà è¯Ã-¦µÇ¿٠²Ä'¹Õ, ÆÊÕ-ÿªŸµ¿ ÂêŒu-¿-©Ç-¤Ä©ä «áÈu °«-¯Ã-ŸµÄªŒª. Ÿä¬Á-XÃu-„¾hª'à ƤĪŒ ®¾ÕêÂ~-"ÅÃ-™Õ-¯Ão-§½ÕE, ‡ÂÃ-§çÕÂË „¾¯çoªœ¿Õ Âî{x éªjÅ½Õ Â¿Ù{Õª-¦Ç™Õ Íç«Õ-šðœËa JÂÃ-ªŒÕf-²Änªá C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ™Õ ÊXçÖŸ¿Õ Í䮾Õh-¯Ão-§½ÕE ÆCµ-ÂÃ-J¿ '¹ºÇª-ÂÃ™Õ …{ª-ÂË®¾Öh ¯Ã§½Õ-Â¿Ù™Õ ‚Ê-XÃ-ªá-B'à «áJ-®Ï-¤ò-Žժ-šÇªŒÕ. '«u«-²Ä-§½Õª©ð «ÕÊ-éÂ-«ªŒÖ ²ÄšË-ªÃªŒÕ... ¤òšÌÂË CT Ž{Õd-Âî-'¹-™-XÃ-éª-«ªŒÖ ©äѪŒÊo ¯äŽ™ ©ä©äŽ ²ñªŒ-Âç½Õ ÂîŽ-™Â¿Ù Â퟿Xä ©äŸ¿Õ. ƪá¯Ã ‡„¾p-šË-¿-„¾Ûpœ¿Õ ÊœËNÕ, C'¹Õ« ŽªŒ-'¹A "„¾•Ç-F¿ª, ®ÏnªÃ-ŸÄ§½Õ «ªÃ_™ •äÿÕ™Õ ÂÃL-¤ò-ŽÕ-¯Ãoªá; Æ{Õ éªjŽՙ ÿŽÕ-Â¿Ù™Ö '¹Õªœ¿-XçÕi-¤ò-ŽÕ-¯Ãoªá. \ „¾ª{ „¾ªœËªÍä éªjŽ-Êo-éÂj¯Ã Æœ¿Õ-'¹-œ¿Õ-'¹Õ¯Ã Šœ¿Õ-Ÿí-œ¿Õ-¿٩ä. ÊÂËM ‡ªŒÕ-«Û™Õ, ¿Mh NŽh-¯Ã™Õ, „¾ªŒ-„¾A Æ«u-«®¾n, "„¾Â¿%A …ÅÃp-ÅÙ ¤Ä™-ÿœËÐ "„¾¦µŒÕŽy ÅîœÄp{Õ, T{Õd-¦Ç{Õ Æœ¿Õ-'¹ªšË Æ„¾Ûp™ ­G©ð ¿ڪŒÕ-¿Ù-¤ò-ŽÕÊo éªjÅê'¹ª Ÿ¿Õ®¾q£¾Ç Ÿ¿Õ®ÏnA ƪA-«Õª'à NNŸµ¿ „¾ª{™ N®Ôh-ªÃgEo, -C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ-Lo ¿٪'¹-D-²òhªC. ÆÊo-ŸÄ-ŽLo ‚Žt-£¾Ç-Žu-™Â¿Ù „¾ÛJ-'í-™Õp-ŽÕÊo "„¾¦µŒÕŽy Æ®¾ª-ÿŸ¿l´ NŸµÄ-¯Ã™Õ Ÿä¬Á ‚£¾ÉªŒ ¦µŒ"Ÿ¿-Žê E™Õ-Xç©Çx ŽÖ{Õx ¤ñœ¿Õ-®¾Õh-¯Ãoªá. 2001Ð04 «ÕŸµ¿u «âœ¿Õ-Âî{x {ÊÕo™ XäÕªŒÂ¿Ù ‚£¾É-ªŒ-ŸµÄ-¯Ãu™Õ ‡'¹Õ-«ÕA Íä®ÏÊ ¦µÇªŒÅý ¯Ã™Õ-ê'-@Áßx'à '¿Õ-«Õ™ C'¹Õ-«Õ-Žՙ Âª ¦µÇK XçáÅÃh™Õ ¿ÂÈLq «²òhªC. 骪œ¿Õ Ÿ¿¬Ç-¦Çl©ðx Xç៿-šË-²ÄJ G§½Õuª C'¹Õ-«Õ-Å½Õ™Õ Å½„¾p-¿-¤ò-«-ͽÕa-ÊÊo "„¾Â¿-{Ê ¯ç©Çx@Áx "ÂËŽª "„¾º¦ü «áÈKb ¯î{ Xç™Õ-«-œËªC. «-JÂË Xçªáu «ÕŸ¿l-ŽÕå„j EªŒg-§½ÖEo DªŒ`-ÂÙª 愪Œ-¦ã-šËdÊ Ÿ¿Õ†¾p´-L-Ž-«ÕC! T{Õd-¦Ç{Õ ÂÃE éªjÅ½Õ™Õ "¿XäÕºÇ XúËèu „¾ª{™ ²Ä'¹Õ¿٠«Õ@Áx-œ¿ª©ð «Üu£¾Ç-¿-ªŒh™ „¶¾Õ𪌠Xçj„¶¾™uª "„¾®¾Õp´-{-«Õ-«Û-Å½Ö¯ä …ªC. «âœä-@Áx-"ÂËŽª 2.83 Âî{x {ÊÕo™ …ŽpAh -Ê-XçÖ-Ÿçj-Ê-„¾Ûpœ¿Õ ͽ鈪Œ ‡'¹Õ-«Õ-ŽÕ-™å„j êª"Ÿ¿ª ƯÃ-©ð-*-Žª'à NCµª-*Ê E憟µ¿ª ƒ„¾p-šËÂÌ Í窌¿٠éªjÅ½Õ …®¾ÕªŒÕ ¤ò®¾Õ-¿٪-šðªC. «ÕA-«Ö-LÊ «ÕŸ¿lÅ½Õ Ÿµ¿ªŒ™ EªŒg§½Õª Ÿä¬Á-XÃu-„¾hª'à ͽ鈪Œ Ÿµ¿ªŒÊÕ ÍäŸç-Âˈ-²òhªC. \ „¾ª{ ͽ֮ϯÃÐ C'¹Õ-ÿœË ™Â~ÃuLo ®¾æ£Ç-ŽÕ-¿ª'à EªÃl´-Jª*, éªjÅê-'ÃEo ¿Ÿ¿ª ÅíÂˈªÍä «Üu£¾É-™Â¿Ù Æ™-N-«Ö-LÊ ©ð{Õ. ‚£¾ÉªŒ ŸµÄ¯Ãu™ ®¾Ön™ C'¹Õ-ÿ-œË©ð „¾C-¬ÇŽª «ªŒÂ¿Ù ‡™Õ-¿-™-¤Ä™Õ; ªŒXÃºÇ „¾ª„Ï-ºÌ©ðx ƒªÂî „¾C-æ£ÇÊÕ ¬ÇŽª «%Ÿ±Ä. ƒÂ¿, "„¾•Ç-„¾ª-„ÏºÌ «u«®¾n „¾šË-†Ôe-¿-ªŒº ƯäC FšË-OÕŸ¿ ªÃŽ. ŽÊ-«ª-ŽÕ'à ¿ªŒh«u E†¾eÅî EªŒy-Jhª-ÍÃ-LqÊ ¦ÇŸµ¿uŽ ©ãEoª-šË¯î 'ÃL-Âí-C-©ä-®ÏÊ êª"Ÿ¿ª ªÃ³ÄZ™ ¯çAhÊ XçáŽhœ¿ªÐ "„¾•Ç-"„¾-§çÖ-è-¯Ã™ „¾J-ªŒ-¿~-º-„¾{x \ ŽªŒ£¾É Eÿ-Ÿ¿l´Å½?

êª"Ÿ¿ «u«-²Ä-§½Õ-«Õª-"A'à ÅïçªÅî ‚Êª-Ÿ¿ª'à …Êo{Õx ƪá-Ÿä@Áx "ÂËŽª ¬ÁªŒŸþ „¾Xêý -…--ŸÄ`-šËª-ÍêŒÕ. Ÿä¬Áª©ð ‚§½ÕÊ Å½„¾p, B"« Ÿµ¿ªÃ-„¶¾Ö-ÅÙ ¤Ä™-ÿ-œ¿ÕÅ½Ö ®¾ªÅî-†¾ª'à …Êo-Ÿç-«ªŒÕ? êª"Ÿ¿ «u«-²Ä-§½Õ-¬Ç-È-Åî-¤Ä{Õ ‚£¾ÉªŒ ¤ùªŒ ®¾ªŒ-„¶¾-ªÃ™Õ, NE-§çÖ-'¹-ŸÄ-ªŒÕ™ «u«-£¾É-ªÃ™Õ å®jŽª „¾Xêý „¾ªŒu-Xä-¿~-º-©ð¯ä …¯Ãoªá. ŠÂ¿-«Õª"A \¿-ÂÃ-™ª©ð Æ{Õ …Žp-Ah-ŸÄ-ªŒÕ™Õ, ƒ{Õ NE-§çÖ-'¹-ŸÄ-ªŒÕ™ "„¾§çÖ-è-¯ÃLo ®¾«Õ-ªŒnª'à ‡©Ç ÂäÄ-œ¿-'¹-™-ªŒÊo \‰-®Ô®Ô "„¾ÍêŒ N¦µÇ'¹ ²ÄªŒC± è¯Ã-ªŒl¯þ CyXäC -ƒ-šÌ-«-L "„¾¬Áo¿Ù, „¾Xêý ¯îéª-AhÅä Š{Õd! Ÿµ¿ªŒ™ ¿{d-œËÂË ®¾y™p-ÂÃ-L¿ «Üu£¾É-™Õª-œÄL, C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ™ 優„¾Û-Ÿ¿-™Â¿Ù DªŒ`-ÂÃ-L¿ ™Â~Ãu-™Õª-œÄ-™Êo ®¾Öͽ-ÊMo ‚§½ÕÊ ÿÕ"ªŒÂ¿Ù ‡Âˈª-ͽÕ-¿ÙÊo ŸÄÈ-©Ç™Õ ©ä«Û. Ÿµ¿ªŒ-™Â¿Ù "„¾¦µŒÕŽyª Ž¿~ºª ¿@ëxª GTª-ÍÃ-Lqª-Ÿä-ÊE Âê"é'®þ «Jˆª'þ ¿NÕšÌ -Eêªl-Pæ®h, ŽTÊ ®¾«Õ-§½Õª©ð ͽªŒu™Õ Í䄾-œ¿-ÅÃ-«ÕE ÿŸ¿Õ-L-*aÊ «Õ¯ît-£¾Ç-¯þ-®Ïªê' Xçªáuª-Ž™Õ ʧ½Õ-«Õ-E-„Ϫ-Íä©Ç …ªC «u«-²Ä-§½Õ-«Õª"A BªŒÖ ÅçÊÖo. êª"Ÿ¿ª, ªÃ³ÄZ™Õ „¾ªŒ-®¾pªŒ Ÿî³Ä-ªî-„¾-º-™Åî ¤ñŸ¿Õl-„¾Û-*aÅäÐ "„¾è™ °«Ê ®¾«Õ®¾u «Õ£¾É ®¾ªÂ~î-¦µŒª'à B«-J-®¾ÕhªŸä Ž„¾p, „¾J-³ÄˆªŒª ™Gµª-ͽŸ¿Õ. ŸäQ-§½Ö-«-®¾-ªÃ-™Â¿Ù ÆÊÕ-'¹Õ-ºª'à ‡Â¿ˆ-œç-¿ˆœ¿ \§äÕ „¾ª{™ C'¹Õ-ÿ-œ¿ÕLo ‡ªÅçªÅ½ ™ÂË~-®¾Õh-ÊoD êª"Ÿ¿ª „¾Â¿-œ¿sªD «Üu£¾Çª ªŒÖ¤ñª-Cª*, ªÃ³ÄZMo ƪŸ¿Õ©ð ¦µÇ'¹-²Äy-«áLo Í䧽ÖL. ®¾ªŒÂ¿Ù E™y ®¾Ÿ¿Õ-¤Ä-§½Ö™ N®¾h-ªŒ-ºÂ¿Ù, «u«-²Ä-§½Ö-ÊÕ-ÿªŸµ¿ „¾J-"¬Á-«Õ™ ²Än„¾-Ê¿٠ƒÅî-Cµ-¿ª'à Åp-œÄL. ©ãO ŸµÄÊuª æ®Â¿-ªŒº, E™y™ ™Â¿~uªÐ AªœË-Tª-è™ ÂíªŒ-ŽÊÕ ÆCµ-'¹-NÕª*, Æ©Çp-ŸÄ-§½Õ-«-ªÃ_-™Â¿Ù ꪆ¾¯þ ƪCª-ͽœ¿ª. ŽÂËˆÊ ‚£¾É-ªî-Žp-ŽÕh-™Â¿Ú ÆŸä ®¾Ö"ÅÃEo ÆÊy-ªáæ®hÐ Ÿµ¿ªŒ™ «Õª{å„j ͽFo@Áßx C«Õt-Jª-ͽœ¿ª ²ÄŸµ¿uª ÂßÄ? êª"Ÿ¿-XçÕi¯Ã, ªÃ³ÄZ-©ãj¯Ã ¬Ç®ÔY§½Õ «ÕCª-„¾ÛÅî ®¾OÕ„¾ ¦µŒN-†¾u-ŽÕh©ð ®¾ªŒ-„¶¾-ªÃ™ "„¾Xã¾Çª ‡ªœË-¤ò-¿٪œÄ ͽ֮¾Öh, «Ö骈šü ¬Á¿Ùh™Õ éª*a-¤ò-¿٪œÄ E§½Õª-"Aª-ÍÃL. Ÿµ¿ªŒ™ *ͽÕa ªÃV-¿Ù-¯Ão¿ Æ"¿«Õ E™y-ŸÄ-ªŒÕ™ ¦µŒªŒÅ½ª „¾œ¿-ÅÃ-«ÕÊo å£Çͽa-J-¿™Õ ‡«Jo …Ÿ¿l´-Jª-ͽ-œÄ-EÂË? C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ©ðx ©ð{Õ-¤Ä{Õx ‚£¾ÉªŒ "Ÿ¿Xîu-™s-ºÇEo ‡'¹-Ÿî-§½Õ-¿٪œÄ Æœ¿Õf-Âî-«-œ¿ª©ð êª"Ÿ¿, ªÃ†¾Z-"„¾-¦µŒÕ-ÅÃy™ …«ÕtœË ¤Ä„¾ªÐ •ÇAE å„ÊÕ-¬Ç-„¾XçÕi „ÔœË-²òhªC!

 

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

‚-¬Á-™ éªÂ¿ˆ-™Õ -Åç-T -‡-œÄ-J-©ð -Šª-{-J'Ã...
'¹-©üp´ -¦Ç-Cµ-ŽÕ-Lo -‚-Ÿ¿ÕÂí-¯ä -XÃêª-J?

… ¤ÄCµ Âª …Êo ­ªŒÕ-¯í-CL Xä™ XçÕi@Áßx ŸÄšË '¹©üp´ Ÿä¬Ç™Â¿Ù XçRx ¯Ã¯Ã Æ'¹-ÍÃ{Õx „¾œ¿Õ-ŽÕÊo Åç™Õ'¹ÕXÃ-Jå„j «Õªî „Ïœ¿Õ'¹Õ „¾œËªC. Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕE ÆŽ-©Ç-¿Ù-Ž™ª Íä®ÏÊ ‚Jn¿ ®¾ªÂ~Œª '¹©üp´Â¿Ù «™-®¾-Xç-R}Ê Åç™Õ-'¹Õ-XÃ-JE «ÕJªÅ½ ¿٪'¹-D-®ÏªC. "„¾«áÈ EªÃtº ®¾ª®¾n™Õ CXÃ©Ç B§½Õœ¿ªÅî «áÊÕ-å„-Êoœ¿Ö ©äE-N-Ÿµ¿ª'à ªÃ³ÄZ-EÂË ÍçªCÊ ÂÃJt-Â¿Ù™Õ ¦µÇK§çÕŽÕhÊ …¤ÄCµ Âî©ðp-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. EªÃtº, XúËèu, ¦ÇuªÂ˪'þ ªŒª'Ã-©ðxE Xä™-«Õª-CE …Ÿîu-'Ù ÊÕª* Åí™TªÍ½œ¿ªÅî XꌪÅà C¿و-Åî-ͽE „¾J®ÏnA©ð „¾œË-¤ò-§½ÖªŒÕ. „¾ÊÕ™Õ Âî©ðp-ªáÊXêŒÕ OŸµ¿Õ™¤Ä™-§½ÖuªŒÕ. Xä™-®¾ª-Èu©ð èʪ ‚¿-LÅî Æ™-«Õ-šË-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. «ÕJÂíªŸ¿ªŒÕ «Õªî C¿و-©ä¿ XçÊÂˈ «ÕªŒ-™Õ-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. Ž«Õ¿٠‚®¾ªÃ Æ«Û-ÅÃ-ªŒE ¦µÇNª-*Ê XꌪÅà Æ'¹-ÍÃ-{x-¤Ä-™-«œ¿ª ¿Ù{Õª-H¿Ù-™Â¿Ù B"« X䟿-ÊÊÕ Â¿L-T-²òhªC.

\D ŸÄJ?

ƪŒ¦ü ‡NÕ-êª-šüq'à 愪íª-CÊ \œ¿Õ '¹©üp´ Ÿä¬Ç©ðx Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕE '¹Õªœç-Âç½Õ'à ¦µÇN-²ÄhªŒÕ. Æ¿ˆœË ÂîšË70-™-¿~™ è¯Ã-¦µÇ©ð 85¬ÇŽª ƒÅ½ªŒ Ÿä¬Ç-™Â¿Ù ÍçªC-Ê-XÃêª. ƪŸ¿Õ©ð 42.3¬ÇŽª ¦µÇªŒ-B§½á™Õ ÂÃ'Ã, XÃJ©ð ÆŽu-Cµ-Â¿Ù™Õ Åç™Õ-'¹Õ-XÃêª. ê«™ª EªÃtº ªŒª'¹ª-©ð¯ä Æ¿ˆœ¿ 骪œ¿ÕÊoªŒ ™Â¿~™«ÕªC „¾E-Íä-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. XÃu¤ÄªŒ, Xú˕Çu™Â¿Ù êª"Ÿ¿ª'à ‡Ÿ¿-'¹-œ¿ªÅî …¤ÄCµ Æ«-ÂìǙÂª ‡Â¿Ùˆ-«-«ÕªC Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕê Xç@Áß-Žժ-šÇªŒÕ. «ÕÊ ªÃ†¾Zª-ÊÕª* '¹©üp´ Ÿä¬Ç-™Â¿Ù XçR}-Ê-XÃ-J©ð 88¬ÇŽª «ÕªC Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕÂË ÂÃ'ÃÐ ²ùDÂË 3.56¬ÇŽª, ÿ"å£Ç-ªá¯þ 3.06¬ÇŽª, ¿ÙXçjšü 1.17¬ÇŽª, «Õ®¾ˆšü 1.06¬ÇŽª, ÈŽªý 1¬ÇŽª; ƒªÃÂú, §½á.‡.ƒ., Š«Õ¯þ, LG§½Ö «ªšË Ÿä¬Ç-™Â¿Ù ŸÄŸÄ-„¾Û'à 1.60¬ÇŽª …¯ÃoªŒÕ. ƒÅ½ªŒ '¹©üp´ Ÿä¬Ç-™Â¿Ù Xç@Çx-™¯Ão Ÿ¿Õ¦Çªá ÊÕªÍä O²Ä ¤ñªŸ¿œ¿ª ÅäL¿ ÆÊo ¦µÇ«-ÊÅî ÍÃ©Ç «ÕªC Æ{Õ-Xçj„¾Û ‚¿-J¥-ŽÕ-™-§½ÖuªŒÕ. „¾EXÃ@Áßx'Ã, ƒÅ½ªŒ EªÃtº ªŒª'éðx ¿ÚM-™Õ'Ã, „¾¬Áß-«Û™ Âľ-ªŒÕx'Ã, ¿~ÙªŒÂ¿Ù-™Õ'Ã; Ÿ¿Kb, «ª"œ¿ªT, å£Ç™pªý, „¾xªGª'þ, ‡™-ÂËZ-†Ï-§½Õ-ÊÕx'à „¾EÍ䮾Õh¯ÃoªŒÕ. Xî¾h-XÃ-EÂË Æ¿ˆœË „¾E „¾J-®Ïn-Å½Õ™Õ ŸÄªŒÕºª. Íä®ÏÊ Æ„¾Ûp™ÊÕª*, æ„Ÿ¿-J-¿ª-ÊÕª* ÿ§½Õ-{-„¾-œäª-Ÿ¿Õ¿٠„¾ªšË-G-'¹Õ-«Ê ¦ÇŸµ¿ÊÕ ¦µŒJ®¾Öh XêŒÕ „¾E-Íä-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÍçLx-®¾ÕhÊo XäŽ-¯Ã™Õ Ž¿و« Â뜿ª, ®¾éªjÊ °«Ê «®¾-Å½Õ™Õ Â¿Lpª-ͽ-¿-¤ò-«œ¿ªå„j „¾™Õ •ÇB§½Õ, ƪŽ-ªÃb-B§½Õ ®¾ª„¶¾Ö™Õ ƒ„¾p-šËê Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕ ®¾ªÃˆ-ªŒÕÊÕ Å½„¾Ûp-ÿ-šÇdªá. ƒÿsª-Ÿ¿Õ™EoªšËF ‹ªŒÕa-ÂíE „¾E-Íä-®¾ÕhÊo XÃJÂË ÅÃ•Ç ‚Jn¿ ®¾ªÂ~Œª å„ÊÕ-¬Ç-„¾ª'à «ÖJªC. ƒšÌ-«™ Æ¿ˆœ¿ EªÃtº ªŒª'¹ª ¿ل¾p-¿Ú-™-œ¿ª-Åî-¤Ä{Õ XúËèu, XÃu¤ÄªŒ ªŒª'Ã™Õ Â¿ÙŸä™§½Öuªá. èÊ-«-J-ÊÕªÍä Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕå„j ®¾ªÂ~Œ ͵ç½Õ™Õ ®¾p†¾d-«Õ-§½Öuªá. ŸÄªÅî ÍéÇ-«Õª-CE …Ÿîu-'Ã-™-ÊÕª* Åí™-Tª-ÍêŒÕ. Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕ-ÊÕª* ¦µÇªŒÅ½ …„¾-Ȫ-œÄ-EÂË ¦µÇK-²Än-ªá©ð ÂÃJt-Â¿Ù™Õ XçÊÕ--C-JT XçRx-Ê{Õx „¾™Õ N«Ö-Ê-§½ÖÊ ®¾ª®¾n™ EXä-C-¿™Õ Xç™x-œËª-Íêá. èÊ-«J ÊÕª* «ÖJa «ªŒÂ¿Ù ŸÄŸÄ„¾Û ¤ÄA-¿-Xä-™-«ÕªC ¦µÇªŒ-Åý¿٠AªŒÕ-'¹Õ-«áȪ „¾šËd-Ê{Õx ƪͽ¯Ã. "¿«Õª'à XÃJ ®¾ªÈu 骚Ëdª„¾Û -ƪáª-C. èÊ-«-J-ÊÕªÍä Ÿ¿Õ¦Ç-§ýթ𠦵ǪŒ-B-§½á™ÊÕ ÂíŽh'à …Ÿîu-'éðx E§½Õ-NÕª-ͽœ¿ª ŽT_ª-ÍêŒÕ. EªŒÕœ¿Õ èÊ-«J, „¶Ï"ÿ-«-J©ðx ŸÄŸÄ„¾Û 3,500«ÕªC ¦µÇªŒ-B-§½á™Õ Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕ©ð …Ÿîu-'Ã™Õ ¤ñªŸ¿'Ã, ¨ \œÄC XÃJ®¾ªÈu 250ÊÕª* 300©ð„¾Û-Êo{Õx ÅäLªC. Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕ©ð C'¹_•Ç™-Ê-Ÿ¿-TÊ ®¾ª®¾n™Õ ‚Jn¿ «Ê-ªŒÕ™Õ Eªœ¿Õ-ÂíE «âŽ-„¾œË¤ò«-{ªÅî ®¾ªÂ~Œª ÅÕÇ'à ÿ{d-ÿ-§½Õ-©ãjªC. ‚§½Ö ®¾ª®¾n™ ‚Jn¿ «u«®¾n™Õ *µ¯Ão-Gµ-Êo-«Õ-§½Öuªá. å„Ÿ¿l ¿ªå„-F™ ¦Ç{-©ð¯ä *¯Ão*-ŽÂà ¿ªå„-F-™Õ-å®jŽª ÂÃJt-¿Ù-™ÊÕ å„Ÿ¿l-®¾ª-Èu©ð Åí™-T®¾Õh-¯Ãoªá. -«Ö®¾ª -ÊÕª-* ªîV¿٠®¾'¹-{ÕÊ Xçªáu-«ÕªC ªÃ³ÄZ-EÂË ÍçªC-Ê-XêŒÕ AJ-'í-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ.
'¹©üp´ Ÿä¬Ç©ðx ‡Eo ®¾«Õ-®¾u-™Õ¯Ão Æ¿ˆ-œËÂË …¤ÄCµ Âª Xç@ìxXÃJ ®¾ªÈu \šÇ 優ŒÕ'¹ÕÅ½Ö¯ä …ªC. 2007Åî ¤òLæ®h 2008©ð '¹©üp´Â¿Ù 11.87¬ÇŽª «™-®¾™Õ å„J-'êá. ¨ \œÄC ¿ªŒ«Û ÂêŒ-ºª'à ªÃ†¾Zª-ÊÕª* ™Â¿~-«Õª-CÂË å„j'à '¹©üp´ÂË Xç@ÇxªŒÕ. ‚Jn¿ ²òn«ÕŽ ©ä¿ Æ¿ˆœÄ ƒÂ¿ˆœÄ Æ„¾Ûp™Õ Íä®Ï '¹©üp´ÂË XçR}ÊXÃêª OJ©ð ‡Â¿Ùˆ«. å„Ÿ¿l ¿ªå„-F©ðx …Ÿîu-'Ã™Õ ƒ²Äh«ÕE Ê«Õt-ÿ-™Õ-¿ÙÅ½Ö ‡ªÅî-«Õª-CE Ÿ¿@Ç-K™Õ XçÖ®¾ª Í䮾Õh-¯ÃoªŒÕ. ™Â¿~™ ªŒÖ¤Ä-§½Õ™Õ «®¾Ö-™Õ-Í䮾Öh '„¾Jtšü O²ÄÑ¯ä ¬Ç¬ÁyŽ O²Ä'à ÊNÕtª* Æ¿ˆ-œËÂË B®¾Õ-éÂRx «C©ä®¾Õh¯ÃoªŒÕ. ÂíªŸ¿-JE *¯Ão-*-ŽÂà ¿ªå„-F©ðx Í䪌Õ-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÆN «ÕŸµ¿u-©ð¯ä ÍäŽÕ-©ãÅäh®¾Õh¯Ãoªá. «Õªî-«ªÂ¿Ð "„¾XÃ-²Äª-"Ÿµ¿Õ-™Â¿Ù Æ¿ˆœË ®¾ªÃˆªŒÕx ¿F®¾ ²ù¿ªÃu™Ö ¿Lpª-ͽœ¿ª ©äŸ¿Õ. FªŒÕ, ‚£¾ÉªŒª, XçjŸ¿uª ƪŸ¿Õ-¦Ç-{Õ©ð ©ä¿-¤ò-«-œ¿ªÅî B"«-XçÕiÊ ƒÿsª-Ÿ¿Õ-™ÊÕ ‡Ÿ¿Õ-ªíˆª-{Õ-¯ÃoªŒÕ. XçjŸ¿uª ÍäªáªÍ½Õ¿ٯä Æ«-ÂìÁª ©ä¿ \šÇ 骪œ¿Õ «ªŸ¿™ «ÕªCÂË å„j'à «Õ%ŽÕu-XÃŽ „¾œ¿Õ-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ͽE¤òÅä «Õ%Ž-Ÿä-£¾É™ÊÕ ªÃ³ÄZ-EÂË „¾ª„ϪÍä C¿ڈ©äE „¾J-®ÏnA. ͽ{d-„¾-ªŒ-XçÕiÊ XäCµª„¾Û™Ö ÆFo-ƒFo ÂëÛ. NNŸµ¿ ÂêŒ-ºÇ-™Åî „¾C-Xä-™-«ÕªCÂËå„j'à "„¾XÃ-²Äª-"Ÿµ¿Õ-™ÊÕ '¹©üp´ •ãj@Áx©ð Xä¬ÇªŒÕ. ƒEo ƒÿsª-Ÿ¿Õ™ «ÕŸµÄu \¯Ã-šË-éÂj¯ÃÐ «Õª*-ªî-V™Õ ªÃ¿-¤ò-Åç½Ö ÆE ‚¬Á'à ‡Ÿ¿Õ-ªŒÕ-ͽÖ-®¾Õh-Êo-XÃJE 'Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕ ®¾ªÂ~ŒªÑ -B-"«ª'à -Ÿç-ÿs--B®Ïª-C. DE "„¾¦µÇ«ªÅî "„¾XÃ-²Äª-"Ÿµ¿Õ™Õ å„Ÿ¿l ®¾ªÈu©ð …Ÿîu-'Ã™Õ Âî©ðp-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. OJÂË ®¾éªjÊ "„¾ÅÃu-«Öo§½Ö™Ö ©ä«Û. ÿŽÕ-¿ÙÊÕ X矿Õ-¿وª{Ö ƒÅ½ªŒ Ÿä¬Ç-™Â¿Ù Xç@Á-ŸÄ-«Õª˜ä 'O²ÄÑ ÆA å„Ÿ¿l ®¾«Õ®¾u'à „¾J-º-NÕ-²òhªC. ƒ„¾p-šËê ÍÃ©Ç «ÕªC „¾ªÃu-{¿ O²Ä-™å„j XçRx '¹œ¿Õ«Û BJÊ Å½ªŒ-XÃÅà Æ¿ˆœä ÂíÊ-²Ä-'¹Õ-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. „¾ÊÕ™Õ Í½Ö„Ï-²Äh-«ÕE £¾ÉOÕ-L-*aÊ \•ãª{Õx XÃJE '¹©üp´©ð «C-©ä®Ï Ž«Õ ŸÄJ Åëá ͽ֮¾Õ¿ٯÃoªŒÕ. '¹©üp´ ͽšÇd™Õ ÆŽuªÅ½ ¿J¸-Ê-XçÕi-ÊN. „¶¾L-Žª'à O²Ä©äE XꌪÅà G¿و-G-¿و-«Õª{Ö ÿŽ-ÂÃ-LqÊ Ÿ¿Õ®ÏnA ¯ç™-ÂíªC.
®¾ªÂ~Œª©ð *Âˈ …¤ÄCµ Ÿ¿Â¿ˆÂ¿ ‚ªŸî-@ÁÊ Í窟¿ÕŽÕÊo Åç™Õ-'¹Õ-XÃ-JE ‚Ÿ¿Õ-¿Ù-¯äª-Ÿ¿Õ¿٠êª"Ÿ¿, ªÃ†¾Z®¾ªÃˆªŒÕxÐ\ «Ö"Žª ÍíªŒ« ͽք¾-œ¿ª-©äŸ¿Õ. '¹©üp´-©ðE ¦µÇªŒÅ½ ªÃ§½Õ-¦ÇªŒ ÂêÃu-™-§½Ö™ «u«-£¾ÉªŒ ®¾ªŒR„¾{x ¦ÇCµ-ŽՙÕ, XÃJ ¿Ù{Õª-¦Ç™Õ B"« Æ®¾ª-Ž%-„ÏhÅî …¯Ãoªá. '¹©üp´©ð ͽ{d-ÿŸ¿l´ ªŒÕV-«Û™Õ ©ä¿٪œÄ ÂíÊ-²Ä-'¹Õ-ŽÕÊoXÃJE A„Ïp „¾ªæ„ªŸ¿Õ¿٠«âœä-@Áx-"ÂËŽª Æ¿ˆœË "„¾¦µŒÕ-ÅÃy™Õ „¾ÜÊÕ-Âí-¯Ãoªá. -Æ„¾Ûp-œ¿Ö «ÕÊ ®¾ªÃˆ-ªŒ x-Xçj-„¾Û-ÊÕª* ¦ÇCµ-ŽÕ-™Â¿Ù \ *Êo ²Ä§½Õ«â ƪŸ¿-©äŸ¿Õ. N«Öʪ©ð XÃJE ¦µÇªŒ-Åý¿٠…*-Žª'à B®¾Õ-¿Ù-ªÃ-«-œ¿«â Ž«Õ-«™x Âß¿E ÍäŽÕ-©ã-Åäh-¬Çªá. ‡¯îo «u§½Õ-"„¾-§½Ö-®¾-™-ÂîJa AJT «*aÊXÃJÂËÐ ƒªC-ªŒ«Õt „¾Ÿ±¿Â¿ª ŸÄyªÃ …¤ÄCµ ¿Lp-²Äh-«ÕE, ¤Ä«-©Ç-«œÎf Â˪Ÿ¿ ªŒÕºÇ™Õ ƒ„Ïp-²Äh-«ÕE, ƒ@Áx-EªÃtº „¾ÊÕ™Õ Æ„¾p-T-²Äh-«ÕE, ꪆ¾-¯þ-ÂêŒÕf™Õ •ÇK Íä²Äh-«ÕE "„¾¦µŒÕ-ÅÃy™Õ £¾ÉOÕ™Õ Ÿ¿§½Õ-Íä-¬Çªá. '¹©üp´ ¦ÇCµ-ŽÕ-™Â¿Ù •Ç¦ü XäÕ@Ç™ ŸÄyªÃ å„Ÿ¿l ¿ªå„-F-™©ð …Ÿîu'Ã™Õ ƒ„Ïp-²Äh-«ÕE ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕŽyª 骪œä@Áx "ÂËŽª "„¾Â¿-šËª-*ªC. *«-JÂË ‚ «Ö{-™Fo ­Â¿-Ÿ¿ª-„¾Û-œä-ÊE ÅäL-¤ò-§½Öªá. \ ŠÂ¿ˆ-JÂÌ "„¾¦µŒÕŽy ªŒÕºÇ™Õ ƪŸ¿-©äŸ¿Õ. ƒ@Áx EªÃtº „¾ÊÕ™Õ ‡«-JÂÌ Æ„¾p-Tª-*Ê ŸÄÈ-©Ç©ä ©ä«Û. Xçá¿و-ÿ-œË'à wå„jXä{Õ Â¿ªå„-F-™Åî •Ç¦ü-XäÕ-@Ç™ÊÕ EªŒy-£ÏǪ-ÍêŒÕ. ®¾Õ«ÖªŒÕ Xçªáu-«Õª-CÂË NNŸµ¿ ¿ªå„-F©ðx …Ÿîu-'Ã-L-„Ïpª-ÍêŒÕ. ÂÃF, å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ «ªšË Ê'¹-ªŒª©ð 骪œ¿Õ-Xä™ ªŒÖ¤Ä-§½Õ™Õ, «âœ¿ÕXä™ ªŒÖ¤Ä-§½Õ™ °ÅÃ-EÂË ÿŽÕ¿٠Xç@Á}-D-§½Õ-©ä¿ ÍéÇ-«ÕªC ­@Áx¿٠XçR}-¤ò-§½ÖªŒÕ. '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ Æ„¾Ûp-™å„j «ÖªŒ-šð-J§½Õª NCµ²Äh«ÕE "„¾Â¿-šËª-ÍÃ-ªŒÕ-'ÃFÐ ÆD Æ«Õ™Õ èªŒ-'¹-©äŸ¿Õ. Æ„¾Ûp™ æ„J{ Ÿî„ϜΠ²Ä'¹Õ-ŽկÃo "„¾¦µŒÕŽyª Æœ¿Õf-¿{d X䧽կä©äŸ¿Õ. Æ„¾Ûp™XÃJ XäCµª„¾Û™Õ ¦µŒJª-ͽ-©ä¿, ¿Ù{Õª¦Ç™ÊÕ ¤ò†Ïª-ͽÕ-Âî-©ä¿Р‡ªÅî-«ÕªC ‚Žt£¾ÇŽu™Â¿Ù ¤Ä™p-œÄfªŒÕ. «âœä@ÁxÂÙª©ð ŠÂ¿ˆ Å癪-'Ã-ºÇ-©ð¯ä 1,500 «ÕªCÂË å„j'à ÿ™-«-Êt-ªŒ-ºÇ™ ¤Ä™-§½ÖuªŒÕ. 骪œä-@Áx-"ÂËŽª ¿Kª-Ê-'¹ªý …„¾-‡-Eo-¿™ ®¾«Õ-§½Õª©ð '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ ®¾«Õ®¾u ‡Eo-¿™ ƕ㪜Ä'à «ÖªŒ-œ¿ªÅî Æ„¾pšðx 26«ÕªCÂË ™Â¿~ ªŒÖ¤Ä-§½Õ™ Í턾ÛpÊ „¾J-£¾ÉªŒª "„¾Â¿-šËª-ÍêŒÕ. ‚ ‡Eo-¿™ ŽªŒ-XÃŽ ‚Žt-£¾ÇŽu™Â¿Ù ŠœË-'¹-šËdÊ Â¿Ù{Õª-¦Ç-™Â¿Ù „¾J-£¾ÉªŒª ƪCª-*Ê ŸÄÈ-©Ç©ä ©ä«Û. §½á«Å½Â¿Ù P¿~º ƒ„Ïpª*, XÃJÂË NŸä¬Ç©ðx …Ÿîu-'Ã™Õ Â¿LpªÍä ™Â¿~uªÅî ¯Ã™Õ-ê'@Áx "ÂËŽª ÂÃJt¿ «Õª"A ÆŸµ¿u-¿~-Å½Ê å£jÇŸ¿-ªÃ-¦Ç-Ÿþ©ð \ªÃp{Õ Íä®ÏÊ ‹«-Kq®þ «Ö¯þ„¾«ªý Âêíp-êª-†¾¯þ (‹ªÂÃu„þ) Xçá¿و-ÿ-œË'à NÕT-LªC.

‚C ÊÕª-< Æ"¬ÁŸ¿l´

ªÃ†¾Zª©ð '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ ®¾«Õ®¾u B"«-ªŒÖ„¾ª ŸÄ™Õ-®¾Õh¯Ão XÃJE ‚Ÿ¿Õ-¿Ù-¯äª-Ÿ¿Õ¿٠¬Ç¬ÁyŽ NŸµÄ-¯Ã-™å„j "„¾¦µŒÕŽyª Ÿ¿%†Ïd ²ÄJª-ͽ-œ¿ª-©äŸ¿Õ. ¤ñªŒÕ-'¹ÕÊ …Êo ꪌ@Á 2009Ð10 ÿœçbšðx '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ „¾ÛÊ-ªÃ-XÃ-²Ä-EÂË 10Âî{x ªŒÖ¤Ä-§½Õ-™ÊÕ êšÇ-ªáª-*ªC. '¹©üp´ ÊÕª* AJ-'í-*aÊXÃJ ®¾ªÈu 20Xä™Õ'à '¹ÕJhª*, XÃJÂË *Êo-Ž-ªŒ£¾É „¾J-"¬Á«Õ™Õ, ƒÅ½ªŒ ªŒª'éðx …¤ÄCµ ¿Lpª* "¤òŽq-£ÏǪ-Íäª-Ÿ¿Õ¿٠ªŒÖ.100Âî{x ECµE \ªÃp{Õ Íä®ÏªC. XÃJ „Ï™x-™Â¿Ù ¤Äª¸Œ-¬Ç-™©ðx "„¾Åäu¿ "„¾Xä¬Ç™Â¿Ù X箾Õ-™Õ-¦Ç{Õ ƒ*aªC. "„¾XÃ-®¾Õ-™-Âª "„¾Åäu-¿ª'à '¯Ã¯þ-éª-®Ï-œçªšü ꪌ-@ëjšüqÑ ¬ÇÈÊÕ \ªÃp-{Õ-Íä®Ï "„¾Åäu-¿ª'à ŠÂ¿ «Õª"AE E§½Õ-NÕª-*ªC. \•ãª{x "„¾XäÕ§½Õª ©ä¿٪œÄ Ž«Õ ¤ùªŒÕ-™ÊÕ NŸä-¬Ç-™Â¿Ù „¾ª„¾œ¿ª, …¤ÄCµ ¿Lpª-ͽœ¿ª, Æ¿ˆœ¿ §çÖ'¹-êÂ~-«Ö™Õ ¿ÊÕ-'í-Êœ¿ª, XçjŸ¿u, NŸ¿u ²Ä§½Õª ƪCª-ͽœ¿ª «ªšË ͽªŒu™Õ Í䄾-œ¿Õ-ÅîªC. ꪌ@Á NŸµÄ-¯ÃEo «ÕÊ ªÃ†¾Zª©ð Æ«Õ™Õ Í䧽Ö-™E ¯Ã™Õ-ê'@Áx "ÂËŽXäÕ ÆŸµ¿u-§½ÕÊ ÿ%ªŸ¿ª "„¾A-¤Ä-Cª-*ª-C. -ƪá-¯Ã, "„¾Åäu¿ N¦µÇ-'ïäo -ƒªÂà ÂíÊ-²Ä-T-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. «Õª"AŽy ¬Ç-È -\ªÃp--{Õ -­æ®©äŸ¿Õ. ÿœçbšðx EŸµ¿Õ™ êšǪ᪄¾Ü 誌-'¹-©äŸ¿Õ. ÿœçbšü "„¾®¾ª-'éðxÊÖ ‚ "„¾²Äh«Ê -Åä©äŸ¿Õ.

Ÿ¿Õ¦Ç§ýÕ ‚Jn¿ ®¾ªÂ~Œª ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð ªÃ†¾Zª©ð '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ ®¾«Õ®¾u B"«-ªŒÖ„¾ª ŸÄ©äa "„¾«ÖŸ¿«áªC. ‚Jn¿ ®¾«Õ®¾u™Â¿Ù ÅÃ@Á-©ä¿ -¯Ã-™Õé'j-Ÿ¿Õ ªîV™ "ÂËŽª Ÿ¿Õ¦Ç-§ýÕ-©ðE ŠÂ¿ ¦µÇªŒ-B§½Õ ¿Ù{Õªÿª ²Ä«â-£ÏÇ¿ª'à ‚Žt-£¾ÇŽu ¤Ä™pœ¿{ª '¹ÕªœçLo XçÕL-å„-˜ädŸä. '¹©üp´-ÊÕª* AJT«®¾ÕhÊo XÃJ ®¾ªÈu ™Â¿~-ŸÄÂà …ªœ¿-«-ͽaE ƪͽ¯Ã X䮾Õh-¯ÃoªŒÕ. ¨ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ð ¦ÇCµ-ŽÕ-™ÊÕ ‚Ÿ¿Õ-¿Ù-¯äª-Ÿ¿Õ¿٠®¾ªÃˆªŒÕ „¾ÜÊÕ-Âî-XÃL. '¹©üp´©ð ƯÃ-Ÿ±¿-™Õ'à NÕT-L-¤ò-ªá-Ê-XÃ-JÂË, •ãj@Áx©ð «Õ'¹Õ_-ŽÕ-Êo-XÃ-JÂËÐ ‚Jn¿, ŸöŽu-„¾-ªŒ-XçÕiÊ ²Ä§½Õª ƪCª-ÍÃL. ƒ„¾p-šË-éÂj¯Ã "„¾XÃ-®¾Õ™ Âª "„¾Åäu¿ «Õª"A-Žy-¬Ç-ÈÊÕ \ªÃp-{Õ-Íä®Ï, ŸÄEo „¾ÜJh ²Änªá©ð "Â˧½Ö-Q™ª Í䧽ÖL. >©Çx ²Änªá©ð ÂêÃu-™§½Ö™ÊÕ \ªÃp{Õ Í䧽ÖL. '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ Âª "„¾Åäu¿ ECµ Ž„¾p-E-®¾J. "„¾XÃ-®¾Õ™ ®¾ªêÂ~«Õª N†¾§½Õª©ð ꪌ@Á NŸµÄʪ ÆÊÕ-®¾-ªŒ-ºÌ§½Õª. XçÖ®¾ª Í䮾ÕhÊo Ÿ¿@ÇK™å„jÊ, ®¾ª®¾n™å„jÊ Â¿J¸Ê ͽªŒu™Õ B®¾Õ-Âî-XÃL. '¹©üp´ ¦ÇCµ-Žՙ¿٠Í䧽â-Ž-E-«y-œ¿ª©ð ªÃ†¾Z"„¾¦µŒÕŽyª å„Ÿ¿l-«Õ-Ê®¾Õ Í䮾Õ-Âíª-˜ä¯äÐ "„¾XÃ-²Äª-"Ÿµ¿Õ-™Â¿Ù ­ªŒ{.

Ð ‚ÂÃ-ªŒ„¾Û «Õ©äx¬Áª

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

•ãj™Õ¿٠'•ãjÑ

£ÏÇ ªŒºu¿P-„¾Ûœ¿Õ, ªÃ«-ºÇ-®¾Õ-ªŒÕœ¿Õ, ʪŒ-ÂÃ-®¾Õ-ªŒÕœ¿Õ «ªšË ªÃ¿~®¾Õ™Â¿Ù èJ-TÊ Æ¯Ãu§½Õª Ž™Í½Õ-¿٪˜ä ¿œ¿Õ„¾Û ŽªŒÕ¿و¤òŽժC. -‚ ªÃ¿~®¾Õ-Lo Ÿä«Ûœ¿Õ ŠÂîˆ §½á'¹ª©ð ŠÂîˆ ªŒÖ„¾ª©ð «*a ®¾ª£¾Ç-Jª-ÍÃœ¿Õ. ƪŸ¿Õ-¿Ù-ÿ-Ÿ¿Õ™Õ ƒ„¾Ûpœ¿Õ …Êo-{Õ-«ªšË N©Ç®¾-«ª-Ž-XçÕiÊ æ„Ÿ¿l-æ„Ÿ¿l ÂêÃ-'Ã-ªÃ©ðx „¾œä®Ï NÍÃ-ªŒ-ºÂ¿Ù ‚Ÿä-Pª-*-…ª˜ä XÃJÂË ªÃè-¦µð-'ÙÕ, ®¾yªŒ_-®¾Õ-'Ç™Õ ‡œÄå„œÄ Ÿ¿êˆN. '\ „¾ÜªŒy-„¾Û-ºuXçÖ, \ §çÖ'¹ ÿ™XçÖ, ÂîJ «*a-A-«Õ§½Õu ¨ •ãj@Áx-§½ÕªŸ¿ÕÑ ÆE „¾ªŒ-«-Pª-*-¤ò-§äÕ-XêŒÕ! ‡«ªŒÕ ¿Ê-ÿœÄf 'PÂ~ê-Ÿä£ÔÇÑ Æ¯ä-XÃ@Áßx. ƪÅä-Âß¿ÕÐ <«Õ™Õ Ÿ¿ÖªŒE *{d-œ¿N, ÂÃÂ¿Ù™Õ Ÿ¿ÖªŒE ÂêŒ-œ¿-N©ð …ÊoªÅ½ ¦µŒ§½Õª-¿-ªŒ-XçÕiÊ ¦µŒ"Ÿ¿Å½ XÃJÂË Ÿ¿êˆC. *«-JÂË èœþ å®Â¿ÚuJšÌ …ÊoXÃ@ÁÚx 'ƒªšË ¿¯Ão •ãj™Õ „¾C™ªÑ ÆE ÊXäÕt ¤Äœ¿Õ ªîV™Õ «Íäa-¬Çªá. ÂíŽh Æ™Õx@ÁÚx '«Öª*µ •ãj@Áßx …ªœ¿'Ã, ÆŽh-'Ã-J-@ëxª-Ÿ¿Õ¿٠Ÿ¿ªœ¿'¹Ñ ÆE ®¾¯Ãoªá ¯í¿و™Õ ¯íêˆ „¾J®ÏnA «Íäa-®ÏªC. '‡©Ç'¹Ö ÊÊÕo ŠÂ¿ ƒªšË-XúËo Íä¬ÇªŒÕ, ŠÂ¿ •ãj™Õ XúÌo Íäæ®æ®h …¦µŒ-§½Õ-ÅÃ-ªŒÂ¿ª'à …ª{ÕªC. OÕÂ¿Ú ÈªŒÕa™Õ Ž„¾Ûp-Åêá. «Ö è©Çq™Ö BªŒÅêáÑ ÆE Æ™Õxœ¿Õ ÆÊÕ-¿ٯÃo ‚¬Áa-ªŒuª-©äŸ¿Õ. 'Q"„¶¾ÕXäÕ ¡Â¿%†¾g èÊt-²ÄnÊ "¤Ä„ÏhªŒ®¾ÕhÑ ÆE DNæ®h ÍÙÕ. å„j'ÃÐ ƒŸä ®¾éªjÊ ®¾«Õ-§½Õª©ð èJê' ®¾éªjÊ ¯Ãu§½Õª ¿ڜÄ!
ªÃ¿~-®¾ÕLo Íë-'í-{d-œÄ-EÂË "„¾A §½á'¹ª©ð „¾Ûœ¿-ÅÃ-ÊE ¡Â¿%-†¾g-„¾-ªŒ-«ÖŽÕtœ¿Õ ‡Eo-¿™ £¾ÉOÕ ƒÍÃaœ¿Õ. ¿L-§½á-'¹ª©ð ƒ„¾p-šËê „¾ÛšÇdœî, ƒªéÂ-„¾Ûpœ¿Õ „¾Ûœ¿-ÅÃœî ÅçL-§½ÕŸ¿Õ. ¨ ÂêŒu-"¿-«Ö-EÂË Ÿ¿Õ†¾d P¿~º, P†¾d ªŒÂ¿~º Ưä 愪ŒÖ «*aªC. ƒ„¾ÛpœÄ ŸÄÈ-©Ç™Õ ¿Ê-ÿœ¿{ª©äŸ¿Õ. P†¾×d-™Â¿Ù ªŒÂ¿~º ÂíªŒ-«-œËªC. Ÿ¿Õ†¾×d-™Â¿Ù «Ö"Žª Æ«-®¾-ªŒ-XçÕi-ʪŽ 'P¿~ºÑ ™Gµ²òhªC. ‡ªÍ½-¿ˆšË ¯Ãu§½Õª! ÆÊo{Õd «ªŸ¿-«ÕªC Ÿî†¾×™Õ Ž„Ïpª-ͽÕ-¿ٯÃo „¶¾ªÃy-©äŸ¿Õ... ŠÂ¿ˆ Eªîl†ÏÂÌ P¿~ „¾œ¿-¿Ú-œ¿-Ÿ¿E «ÕÊ ¯Ãu§½Õ-¬Ç®¾Yª „¶¾Õð†Ï-²òhªC. DEÂÌ ÆªŒnª «ÖJ-¤ò-ªáªC. ¨ ªîV©ðx •ãj™ÕP¿~ ÊÕª* Ž„Ïpª-ͽÕ-Âî-XÃ-™E „¶¾ÕªÃ¯Ã ¯äªŒ'Ã@ÁÚx ÂÕ-Âî-«œ¿ª©äŸ¿Õ. ÿ§½ÕšË¿¯Ão •ãj™Õ©ð ¦µŒ"Ÿ¿Å½ ‡Â¿Ùˆ« ÆÊÕ-¿٪-{Õ-¯ÃoªŒÕ.

 

«áªÿªá ŸÄœ¿Õ™ ꮾթ𠄾{Õd-ÿœË ÂêÃ-'Ã-ªŒª©ð …Êo …"'¹-XÃC ¿®¾¦ü «ªÂ¿ ͽ֮¾Õhª˜ä ƒÅ½ªŒ ¯äªŒ-'Ã-@Áx¿٠*"Žª'à …ª{ÕªC. ÆŽ-'úËo ®¾ÕªŒ-ÂË~Žª'à …ªÍ½-œÄ-EÂË ƒ„¾p-šËÂË 30Âî{x ªŒÖ¤Ä-§½Õ-™Â¿Ù å„j'à œ¿ÿÕs £¾ÉªŒA ¿ªŒÖp-ªŒ-XçÕi-¤ò-ªáª-Ÿ¿{! ÂíªŸ¿ªŒÕ ²ÄyŽª"Žu ®¾«Õ-ªŒ-§çÖŸµ¿Õ™Õ AªœËÂË ©ä¿, „¾šËdª-ͽÕ-¿ٯä C¿و-©ä¿ ¿ÊÕo-«â-®ÏÊ ¨ „¾Ûºu-¦µŒÖ-NÕ©ð «á†¾ˆ-ªŒÕ™ ªŒÂ¿~ºÂ¿Ù «Ö"Žª Âî{x œ¿ÿÕs «Õª*-F-@Áx©Ç ȪŒÕa ƪá¤òÅîªC. ÿAÂË …Êo …"'¹Xß¿ ¦ÇCµ-Å½Õ™Õ «Ö"Žª ¿~º-Xçá¿ §½á'¹ª'à °N-ÅÃEo ¯ç{Õd-Âí-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. «®¾Õ-Ÿä-«Ûœ¿Õ ƪŽ-šË-XÃœ¿Õ ÂêÃ-'ꌪ Ÿ¿'¹_ªŒ 'Ü˟¿ ÂÃ@Áßx „¾{Õd-Âî-«-™®Ï «*aªC. ÂÙª «ÖJ-¤ò-ªáªC. ¨ ªîV©ðx ‡ªÅ½šË ¿ªŒœ¿Õ-'¹-šËdÊ ¯äªŒ-'Ã@Áßx ƪá¯Ã ®¾êª \ 'Ü˟¿ ÂÃ@ÁÚx „¾{ÕdÂîXÃLqÊ Æ«-®¾ªŒª ©äŸ¿Õ. 'NÕ«á ªŒÂË~ª-ͽ'¹ ŽªŒ-M-«-*a-AOÕÑ ÆÊÕ-¿٪{Ö ÿÕ©ã-šü-"„¾Ü„¶þ ÂêŒÕx XçŽÕ-¿وª{Ö «®¾Õh-¯Ãoªá. '©äŸ¿ÕªÃ ƒ{Õ-«ªšË ªŒÂ¿~-ºËª-骟¿ÕÑ ÆE-„Ï-®¾Õh-¯Ãoªá. …ŸÄ-£¾Ç-ªŒ-ºÂ¿ÙР¿®¾¦ü ªŒÂ¿~-º-Âª «Õ£¾É-ªÃ†¾Z "„¾¦µŒÕŽyª ‚ªŒÕ Âî{x ªŒÖ¤Ä-§½Õ™Õ Xç*aª* "„¾Åäu¿ Xã¾Ç-¯ÃEo ÂíÊÕ-'î™Õ Íä®ÏªC. '£ÏǪŒ-ºÇu¿~ «ªÃ™ÕÑ Æª˜ä \NÕšð ¿®¾¦ü …Ÿ¿ª-ŽªÅî ƪŸ¿-JÂÌ ÅçL-²ñ-*aªC. ÿ§½Õ-{-„¾œ¿šÇEÂË ¯äªŒ-'Ã@ÁÚx ¯Ã{-ÂÃ-©Ç-œËÊ ®¾Eo-Xä-¬Ç™Õ …¯Ão-ªá-ÂÃFÐ ƒÅ½-'Ãœ¿Õ ®ÏE-«Ö-™-Åî¯ä ‚œ¿Õ-¿٪-{Õ-¯Ãoœ¿Õ. '¯äÊÕ ŸÄœ¿Õ™Õ Í䧽Õ-œÄ-EÂË «áªÿªá ªÃ©äŸ¿Õ... ®ÏE-«Ö©ðx ʚ˪-ͽ-œÄ-EÂË «ÍÃa-ÊE ¦ÇªÿÕ æ„©äa-¬Çœ¿Õ! Íä®ÏÊ ¯äªÃ-™ÊÕ Š„¾Ûp-Âî-XÃ-™¯Ão, Ž„¾Ûp-Âî-XÃ-™¯Ão ²Ä«Ö-Êu-XçÕiÊ Ê{Ê ®¾J-¤òŸ¿Õ.
ʪŒ-£¾Çª-Ž¿٩ãjÊ …"'¹-XÃ-Ÿ¿Õ-™ÊÕ \ª Aª{Õ¯ÃoªŒE Æœ¿-'¹-œÄEÂÌ O©äxŸ¿Õ! XÃ@Áx¿٠ÂÃXÃLqÊ ‚£¾É-ªŒ-„¾-ŸÄ-ªÃn-™ÊÕ \J-ÂîJ Åç„Ïpª-ͽÕ-¿٪-{Õ-¯ÃoªŒÕ. ÿœÄ-ÿœÄ ¯Ã§½Õ-Â¿Ù™Õ å®jŽª '®¾Êo-G§½Õuª ÂíÊ©äª, Ÿíœ¿Õf-G§½Õuª Aª{Õ¯ÃoªÑ ÆE ‚ «ÕŸµ¿u ƯÃoªŒÕ. …"'¹-XÃ-Ÿ¿Õ-™Â¿Ù ‚ ȪŒt-©äŸ¿Õ. '¯Ã Âª «Õ{¯þ GªÃuF Åç„Ïpª-ͽªœË... ¦Ç®¾tB G§½Õuª «ªœË XêŒaªœËÑ ÆE ¿®¾¦ü œË«Öªœþ Íä¬Çœ¿Õ. „¾ªšËÂË «Õª* AªœË …Êo-„¾Ûpœ¿Õ ŠªšËÂË «Õª* ÆŽhªŒÕ ©ä¿-¤òÅä ‡©Ç? ÂÃÿšËd, ÆŽhªŒÖ Åç«Õt-¯Ãoœ¿Õ!
Ÿä¬ÇEo ÂíªÅ½-ÂÃ-™ª-¤Ä{Õ ­„Ï-ªÃ-œ¿-¿٪œÄ Íä®ÏÊ Â¿®¾-¦ü-©ÇªšË …"'¹-XÃ-Ÿ¿Õ-™Â¿Ù …¿ˆ-¤òæ®h ‡©Ç? ÆCµ-ÂÃ-ªŒÕ-™Â¿Ù …¿ˆ-¤ò-®Ï-ʪ-Ž-„¾E!! ƪŸ¿Õê ÆŽœË '¹C©ð ‡.®Ï, XÃ{ªý ¿ڙªý \ªÃp{Õx å®jŽª èJ-'Ã-§½ÕE '¹Õ„¾Ûp-«ÕªC. ªŒÂ~Ã-ÿª-Ÿµ¿¯þ C¯î-Žq-«ª-¯Ãœ¿Õ ƪŸ¿J ÍäŽÕ-™Â¿Ù …Êo ªÃ&-™ÊÕ Í½Ö®Ï Å½ÊÂ¿Ú Æ{Õ-«ª-šËC ÂÃXÃ-™-¯Ãoœ¿Õ. ƒªÂà ʧ½Õª. ƒÅ½-'Ã-œËÂË Æ«-ÂìÁª …ªœË …ª˜äÐ ªÃ& ®¾y§½Õª-«-ªÃEÂÌ XçRx-«*a …ªœä-XÃ-œä-ÊE ÂíªÅ½-«ÕªC ÂË®¾Õ-¿و-«Õ-¯ÃoªŒÕ.
•ãj@Áx©ð Â¿ÚœÄ …"'¹-XÃ-Ÿ¿Õ-™C ‚œËªC ‚{ ¤ÄœËªC ¤Ä{ Æ«Û-ÅîªC. ¨ '…"'¹-Åê-ÿÖ-©Ç-EÑÂË Æ§äÕu ȪŒÕa "„¾•Ç-Ÿµ¿-ʪ-©ðŸä. ²ñ«át "„¾è-™C... ²ò¿٠…"'¹-XÃ-Ÿ¿Õ™C!

Ð ¬ÁªÂ¿-ªŒ-¯Ã-ªÃ-§½Õº

 

***************************************

EENADU

 EDITORIAL

¤ù†¾u ™ÂË~t

ͽª -"Ÿ¿Õœ¿Õ „¾Û†¾uOÕ Ê¿~-"Žª©ð …ªœ¿'à «ÍäaC „¾Û†¾u-«Ö®¾ª. '„¾Û†¾uÑ Æª˜ä ¤ò†¾-º-¬ÁÂËh '¹™-Ÿ¿E ƪŒnª. „¾Û†¾u-«Ö®¾ª «ÕªÍ½Õ-¿Ù-Jæ® æ£Ç«ÕªÅ½ ªŒÕÅ½Õ Q-ŽÂÙª. «ÕªÍ½Õ ‚«-Jª* „¾ª{-™Åî ¿@Á-¿-@Á-©Ç-œ¿ÕÅ½Ö …ªœäC „¾Û†¾u-«Ö®¾ª. '„¾Í½a-„¾Ü™ èÊÕ-„¾-Íä-™Â¿Ù «áÅÃu™ ®¾ªŒÕ™Õ '¹ÖJa, NÕªŒ„¾ „¾ªœ¿xÂ¿Ù Â¿ÙªÂ¿Ù«Õ XçÕªŒÕ„¾Û ÅÃ-Ja, ÿªA „¾Ü«Û™ Xçá'¹-«á-™-™xªÅ½ N*a, «ÕÊ- '¹%-£¾Ç-«át™ ŸµÄÊu ®¾ª„¾-Ÿ¿™Õ ELa ®¾ªŒ-®¾Õ-ªÃ-©ãjÊ „¾Û†¾u-«Ö-®¾«át «ÍçaÑ Æª{Ö ¤ù†¾u™ÂÌ~t Xçj¦µŒ-XÃEo ¿@Áx¿٠¿šËdª-ÍêŒÕ ¿«Û™Õ. 'ªŒªœË «Ö ªáªšË ÂîªŒÕ æ„ªŒª-{-«á-Ê¿٠¦ó«Õt-©ã-ŽÕhÊÕ «Ö „Ï™x §½Õ«Õt-©ÇªŒ «áŸ¿l Í䧽ÖL „¾Ü«Û™Õ «áœË-*-ÊšËd „¾ªŒ-«Õ-¿--©ÇuºË «ÖŽLx ¤ù†¾u-™ÂÌ~tÑ ÆªšÇªŒÕ „Ϫ'¹RÐ ÂÃ{ÖªŒÕ ¿«Û™Õ.

„¾Û†¾u „¾ÜJg-«Õ-¯ÃšË ªÃ"A ®ÏŸÄl´ª-Å½Õ™Õ Ÿ¿ÖCE «ÕªÍ½Õ©ð …ª* ‚ «ÕªÃoœ¿Õ ŸÄEo „ϪœË ‚ "„¾"ÂË-§½Õ©ð «*aÊ FšË *ÊÕ-¿ÙLo ÿšËd «ªŒ¥EªŒg§½Õª Íäæ®-XêŒÕ. ‡Eo ͽÕ¿ˆ™Õ •ÇJÅä ÆEo ¿٪ÍÙ XÃÊ Â¿ÙªŒÕ-®¾Õhª-Ÿ¿E ƪͽ¯Ã Xäæ®-XêŒÕ.
„¾Û†¾u-«Ö®¾ª©ð¯ä «®¾ÕhªC Åç™Õ-'¹Õ-XÃJ å„Ÿ¿l „¾ªœ¿Õ'¹ ®¾ª"ÂêA. …Žh-ªÃ-§½Õº „¾Ûºu-ÂÙ "„¾Xä¬Áª ¨ «Ö®¾ª-©ð¯ä. ®¾ÖªŒÕuœ¿Õ Ÿµ¿ÊÖ-ªÃP ÊÕª* «Õ¿ªŒ ªÃP©ð "„¾Xä-Pª-ͽ-œ¿XäÕ «Õ¿ªŒ ®¾ª"ÂêA. «Õª"Ž è¤Ä-Ÿ¿Õ™Õ, ŸµÄuʪ, ¤ÄªÃ-§½Õºª "¬ì†¾e-„¶¾-©Ç-™ÊÕ Q"„¶¾Õª'à "„¾²Ä-CªÍä ÂÙ-«Õ-£ÏÇ«Õ ®¾ª"¿-«Õ-ºÇ-Eê …ªC. ®¾ª"ÂêA ¯Ãœ¿Õ Ÿ¿Cµ-«Õª-Ÿµ¿Ê "«Å½ª Íäæ® ®¾ª"„¾-ŸÄ§½Õª …ªC. ¨ "«Å½ NŸµÄ-¯ÃEo •Ç¦ÇL ªŒÕ†Ï ®¾Õ¯Ã--Ÿ¿Õœ¿¯ä «áEÂË Íç¤Äpœ¿Õ. ®¾ª"ÂêA ¯Ãœ¿Õ P«ÛE "„¾A-«Õ¿٠¯äAÅî ÆGµ-æ†Â¿ª Í䧽Ö-™E, ÊÕ«Ûy „¾Ü™-ÅîÊÕ, «Öêª-œÄ-¿Ù-™-ÅîÊÕ „¾Ü>ª-ÍÃ-™E ¨ "«Å½ NŸµÄʪ. ªÃ"A •Ç'¹-ªŒº Í䮾Öh '„¾ªÍÃ-¿~JÑ è„Ϫ-ÍÃL. ¨ "«Å½ª-«™x P«-'¹A ™Gµ-®¾Õhª-Ÿ¿E, Ÿ¿J"Ÿ¿ª Ÿ¿J-Íä-ªŒ-Ÿ¿E N¬Çy®¾ª. Ÿ¿Cµ-«Õª-Ÿµ¿Ê ŸÄʪ-«™x ÆȪœ¿ ²ù¦µÇ-'Ãu™Õ "¤Ä„Ïh-²Äh-§½ÕE Ÿ¿ÕªÃy-®¾-«áE Í焾p'à NE "ŸîºÇ-ÍÃ-ªŒÕuE ¦µÇªŒu ¿%„Ï ¨ "«Å½ª Íä®Ï ŸÄJ"Ÿ¿uª ÊÕª* N«á-ÂËh-¤ñªC, ƬÁy-ÅÃn-«ÕÊÕ „¾Û"ŽÕE'à ¿Êo-Ÿ¿E ƒA-£¾É®¾ª.

„¾Û†¾u-¬Áߟ¿l´ \ÂÃ-Ÿ¿P 'ʪŸçj-Ÿçj-ÂÃ-Ÿ¿PÑ ©äŸÄ „¾Û"Ž ŸçjÂÃ-Ÿ¿P. ®¾ÕêÂ-ŽÕ-œ¿¯ä ªÃV ¨ \ÂÃ-Ÿ¿-P-¯Ãœ¿Õ …„¾-«-®Ïª* „¾Û"ŽÕE ¤ñªŸÄ-œ¿ª-šÇªŒÕ. „¾Û†¾u ÿ£¾Ý@Á \ÂÃ-Ÿ¿-PE ¿-©Çu-ºäu-ÂÃ-Ÿ¿P ©äŸÄ †¾-šËh-©ãj-ÂÃ-Ÿ¿P ƪšÇªŒÕ. ²ÄoÊ-è-™ª©ð ÊÕ«Ûy™Õ ¿™-„¾œ¿ª, Åç™Â¿ „ϪœËÅî ¬ÁKªŒª ªŒÕŸ¿Õl-Âî-«œ¿ª, ÊÕ«Ûy™Õ AÊœ¿ª, «Õª*-F-šË©ð -ÊÕ«Ûy™Õ ¿™-„¾œ¿ª, A©Ç-ŸÄʪ, A™-™Åî Ÿçj«-„¾Üè Æ¯ä ‚ªŒÕ ªŒÂÃ-™Õ'à ‚ͽ-JªÍä NŸµ¿Õ™Õ QŽ EXÃ-ªŒÂ¿ "Â˧½Õ™Õ. "„¾Â¿%A ²ò§½Õ-'Ã-™Â¿Ù, ¤Ä«Ê „¾ªÃy-™Â¿Ù ¯ç™«Û „¾Û†¾uª.
Ð -œÄ¿dªý ŸÄXçÕªŒ XäªÂ¿-{- ®¾Ö-ªÃu-ªÃ«Û

***************************************

******************************************************************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

12 గంటల సేపు ల 'గడబిడ'

 

సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమాన్ని నడుపుతున్న విజయవాడ ఎంపీ లగడపాటి రాజగోపాల్‌ హైదరాబాద్‌కు ఎలా వస్తారో చూస్తామన్న ఆవలి వర్గం సవాళ్ళను సమర్ధంగా ఎదుర్కొనే యత్నంలో ఆయన విజయం సాధించారు. కానీ, ఆదివారం అర్ధరాత్రి విజయవాడ ప్రభుత్వ ఆసుపత్రిలో అదృశ్యమై, సోమవారం మధ్యాహ్నం హైదరాబాద్‌ నిమ్స్‌లో ప్రత్యక్షమైన తీరు మాత్రం విమర్శలకు గురి అయింది. మెరుగైన వైద్యం కోసం నిమ్స్‌కు తరలించాలన్న తన అభ్యర్థనను అధికారులు, ప్రభుత్వమూ పట్టించుకోకపోవడం వల్లే ఆయన ఈ మార్గాన్ని ఎంచుకున్నట్టు మద్దతుదారులు చేస్తున్న వాదన సబబే కావచ్చు. లక్ష్యం ఎంత మంచిదైనా, దానిని సాధించేందుకు అనుసరించే మార్గాలు కూడా మంచివై ఉండాలన్న మహాత్మా గాంధీ ప్రబోధాన్ని పాటించి ఉంటే ఆయన విమర్శలకు గురి అయి ఉండేవారు కారు. హైదరాబాద్‌లోని నిజామ్స్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ మెడికల్‌ సైన్సెస్‌ (నిమ్స్‌)లో ఆధునిక వైద్య చికిత్సలు లభించడంతో పాటు, అత్యాధునిక సదుపాయాలు, రోగ నిర్ధారణ, చికిత్సా పరికరాలు ఉన్నందువల్లే రాష్ట్రం నలుమూలల నుంచే కాక, ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి రోగులు వస్తూ ఉంటారు. అందరికీ లభించే వైద్య సదుపాయాన్ని అధికార పార్టీకి చెందిన ఒక ఎంపీకి పంతాలూ, పట్టింపులతో అడ్డుకునే యత్నం చేయడం ఎంత మాత్రం సమంజసం కాదు. ఆదివారం రాత్రి ఆయనను విజయవాడ సమీపంలోని ఎన్‌ఆర్‌ఐ ఆసుపత్రికి పోలీసులు తరలించేందుకు ప్రయత్నించినప్పుడు ఆయన తప్పించుకుని ఎటు వెళ్ళారో తెలియకపోవడం వల్ల, మీడియాలో భిన్న కథనాలు రావడం వల్ల ఆయన యోగక్షేమాల గురించి కుటుంబ సభ్యులే కాక, రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి కె. రోశయ్యతో సహా ప్రభుత్వంలో ఉన్న ప్రముఖులంతా పన్నెండు గంటల సేపు తీవ్రంగా ఆందోళన చెందారు. ఆయనకు నిమ్స్‌లో మెరుగైన వైద్యం చేయించమని హక్కుల కమిషన్‌ ఆదేశించినప్పటికీ, శాంతి భద్రతల సమస్యలు తలెత్తుతాయేమోనని అధికారులు సందేహించి ఉండవచ్చు. విజయవాడ ఆసుపత్రిలో సరైన సౌకర్యాలు లేవని పేర్కొంటూ రాజగోపాల్‌ ఆదివారం రాత్రి అదృశ్యం కావడానికి ముందు రాష్ట్ర గవర్నర్‌కు ఫ్యాక్స్‌లో ఒక లేఖ పంపారు. విజయవాడ ఆసుపత్రిలోనే కాదు, హైదరాబాద్‌ మినహా, రాష్ట్రంలోని అన్ని ముఖ్య పట్టణాలు, నగరాల్లోని ప్రభుత్వ ఆసుపత్రుల్లో వైద్య సౌకర్యాలు ఎలా ఉంటాయో అందరికీ తెలిసిన విషయమే అయినా, తెలంగాణా, సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమాల పుణ్యమా అని మరో సారి తెలుసుకునే అవకాశం ప్రజలందరికీ కలిగింది.

తెలంగాణా రాష్ట్ర సమితి (తెరాస) అధ్యక్షుడు కె. చంద్రశేఖరరావుకు నిమ్స్‌లో వైద్యం పొందే హక్కు ఉన్నట్టే, రాజగోపాల్‌కూ ఉందని ఆయన మద్దతుదారులు చేస్తున్న వాదన సమంజసమైనదే. ఇద్దరూ ఎంపీలు మాత్రమే, కాక, ఇద్దరూ ఉద్యమ సారథులు కనుక వైద్యాన్ని అందించడంలో ఇద్దరి మధ్యా తేడా ఉండరాదన్న వాదనను ఎవరూ తోసిపుచ్చలేరు. సవాళ్ళు రావడం వల్లే రాజగోపాల్‌ ఈ మార్గాన్ని ఎంచుకున్నట్టు స్పష్టమవుతోంది. ఆ సవాల్‌ను ఎదుర్కోవడంలో ఆయన విజయం సాధించినప్పటికీ, పన్నెండు గంటల సేపు పోలీసు ఉన్నతాధికారులే కాక, ప్రభుత్వాధినేత సైతం తీవ్ర ఆందోళనకు గురి అయ్యారు. రాజగోపాల్‌కు ఏమైనా జరిగి ఉంటే, పరిస్థితి ఎలా ఉంటుందో ఊహించలేం. ఆయన క్షేమంగా నిమ్స్‌కు చేరుకున్నారన్న వార్తతో అంతా తేలిగ్గా ఊపిరి పీల్చుకున్నారు. అయితే, రాజగోపాల్‌ వచ్చారన్న వార్త తెలియగానే నిమ్స్‌ వద్ద తెరాస కార్యకర్తలు పెద్ద ఎత్తున గుమిగూడి నినాదాలు చేయడం, వారిని పోలీసులు అరెస్టు చేయడం వంటి సంఘటనలు వాంఛనీయం కాదు. వైద్యం పూర్తిగా నమ్మకం మీద ఆధారపడింది కావడం వల్ల ఎవరికి ఎక్కడ వైద్యం కావాలో అక్కడ పొందేందుకు ఎవరు అడ్డుపడినా అది తప్పే అవుతుంది. నిమ్స్‌కు చేరడానికి రాజగోపాల్‌ ఎంచుకున్న మార్గాన్ని విమర్శించేవారు ఉండవచ్చు కానీ, నిమ్స్‌లో ఆయన వైద్యం పొందడాన్ని వ్యతిరేకించేవారు ఎవరూ ఉండరు. తెరాస వారు సైతం తమ వాదాన్ని మరోసారి బలంగా వినిపించాలన్న ఉద్దేశ్యంలో ప్రదర్శన జరిపి ఉండవచ్చు. ఎన్ని విభేదాలు ఉన్నా ప్రాణాపాయ సమయాల్లో పరస్పరం సహకరించుకోవడం మన సంప్రదాయం. ఉద్యమాల వల్ల రగిలే ఆగ్రహజ్వాలలు తాటాకు మంటల వంటివన్న సంగతి అందరికీ తెలుసు. ప్రభుత్వ ఆసుపత్రులలో ఎమ్మెల్యేలూ, ఎంపీలకే నాణ్యమైన వైద్యం లభించకపోతే, ఇక సామాన్య ప్రజలకు ఎటువంటి వైద్యం అందుతోందో ఊహించవచ్చు. అందుకే, స్థోమత ఉన్నా లేకపోయినా, ప్రాణాలను నిలబెట్టుకోవడానికి నిమ్స్‌ వంటి పెద్ద ఆసుపత్రులకూ, కార్పొరేట్‌ ఆసుపత్రులకు పేదవారు సైతం వెళ్ళక తప్పడం లేదు. పేద ప్రజలకు కార్పొరేట్‌ వైద్యం అందుబాటులోకి తేవడం కోసమే దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్‌ వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి ఆరోగ్యశ్రీ పథకాన్ని ప్రవేశపెట్టారు. ఆయనను విమర్శించేందుకు ప్రత్యర్థులు ఈ పథకంలో కూడా కంతలు వెతికినప్పటికీ, పేద ప్రజలకు మాత్రం ఆయనను ఈ పథకం 'మనసున్న మారాజు'గా చేసింది. తెలంగాణా ప్రక్రియను ప్రారంభిస్తున్నట్టు కేంద్ర హోం మంత్రి పి. చిదంబరం ఏ ముహూర్తాన ప్రకటన చేశారో కానీ, ఆ ప్రకటన సీమాంధ్రలలో ఎన్నడూ కనీవినీ ఎరుగని రీతిలో ఆగ్రహ జ్వాలలను రగిలించింది. ఇందుకు సంబంధించిన తీర్మానం అసెంబ్లీ ఆమోదం పొందిన తరువాత ప్రత్యేక రాష్ట్రం ప్రక్రియ ప్రారంభమైనట్టని కేంద్ర నాయకులు సంకేతాలు విడుదల చేస్తున్నా, స్పష్టమైన హామీ వెలువడితే తప్ప వెనక్కి తగ్గబోమని ఆందోళనకారులు స్పష్టం చేస్తున్నారు. సమైక్య రాష్ట్రం కోసం నిరాహార దీక్షలు జరుపుతున్న ఎమ్మెల్యేల ఆరోగ్యం క్షిణించడంతో ఉద్రిక్తత అంతకంతకు పెరిగిపోతోంది. పరిస్థితి తీవ్రతను గుర్తించి కేంద్రం స్పష్టమైన ప్రకటన చేయాలని ఉద్యమకారులు కోరుతుండగా, పరిస్థితి చక్కబడితేనే ఈ సమస్యపై కేంద్రం దృష్టి పెట్టేందుకు వీలు ఉంటుందని ప్రధాని మన్మోహన్‌ సింగ్‌ సోమవారం తనను కలుసుకున్న ఆంధ్రా ఎంపీలకు స్పష్టం చేశారు. కేంద్రం మాట మీద నమ్మకం సడలడం వల్లే ఉద్యమకారులు శాంతించడం లేదు. కనుక సీమాంధ్ర ప్రజల ఆవేదనను కేంద్రం అర్థం చేసుకుని ఇక ఎటువంటి జాప్యం లేకుండా స్పష్టమైన ప్రకటన చేయడం అత్యవసరం.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

సమైక్య సాహసం –లగడపాటివిన్యాసం

 

సమైక్యాంధ్ర' కోసం ఆమరణ నిరాహార దీక్ష చేపట్టిన ఎంపి లగడపాటి విజయవాడలో అదృశ్యమై, హైదరాబాద్‌ నిమ్స్‌లో ప్రత్యక్షమైన తీరు రాష్ట్ర ప్రజాస్వామ్య, పరిపాలనా వ్యవస్థలో బలహీనతలను, మౌనభావాలను తెరకెక్కించింది. తెలంగాణా ఏర్పాటు ప్రక్రియ మొదలవుతోందనగానే తక్షణం స్పందించి పార్లమెంటు సభ్యత్వాన్ని వెంట్రుక ముక్కలా వదిలివేసి వార్తలకెక్కాడు లగడపాటి.

ఆరోగ్య కారణాలపై దీక్ష శిబారం నుంచి ఆసుపత్రికి తరలించబడిన లగడపాటి చుట్టూ పటిష్ట పోలీసుల భద్రత ఉన్నా, మామూలుగా బయటకు వచ్చి ఓ వాహనంలో బయటకు వెళ్లే పోయే వరకూ జవాన్లు ప్రేక్షక పాత్ర వహించడం ముఖ్యమంత్రి రోశయ్య చెప్పినట్లు అనుమానాలకు తావిస్తోంది. సినీ ఫక్కీలో బెజవాడ ప్రభుత్వాసుపత్రి నుంచి తప్పించుకున్న లగడపాటి, నగరం చుట్టూ పోలీసు భద్రతా వలయం ఉన్నా నేరుగా రాష్ట్ర రాజధానికి చేరుకోగలిగారంటే 'నిఘా' విభాగం, ప్రభుత్వ యంత్రాంగం పనితీరెలా ఉందో అర్థం చేసుకోవచ్చు.

కానీ ఓ అధికార పార్టీ ఎంపిగా ఉండికూడా లగడపాటి ఆవేశ పూరితంగా పదవీ త్యాగం చేసి వ్యవహరించిన తీరు ఉద్యమ ఆర్తికి ఉదాహరణగా మిగిలిపోతుంది. అత్యంత సున్నితమైన భావోద్వేగాలతో కూడుకున్న ఈ అంశంలో లగడపాటి చర్యలు, సాహసోపేతాలు అని చెప్పక తప్పదు. లగడపాటితోపాటు దేవినేని ఉమా మహేశ్వర రావు, వైఎస్‌ వివేకానంద రెడ్డి ప్రభృతులు నిమ్స్‌కు తరలించాలని కోరుతున్నా, ఆరోగ్య కారణాల రీత్యా లగడపాటిని 'నిమ్స్‌'కు తరలించాలని మానవ హక్కుల కమిషన్‌ (హెచ్చార్సీ) ఆదేశించినా రాష్ట్ర రాజధాని నగరమైన హైదరాబాద్‌లో శాంతిభద్రతల పరిరక్షణ ప్రాధాన్యత దృష్ట్యా ప్రభుత్వం అందుకు ముందుకు రాలేదు. ఒక ప్రజా ప్రతినిధిగా లగడపాటికి ఈ విషయం తెలుసు. రాష్ట్ర రాజధానిలో ఉండడం వల్ల మీడియా, అధికార యంత్రాంగం అటెన్షన్‌ ఉంటుంది. వివిధ వర్గాల, పార్టీల నేతల పరామర్శలు పెరుగుతాయి. ఇందువల్ల ఉద్యమానికి మరింత ఊపువస్తుంది.

ఇప్పటికే రాష్ట్ర ఏర్పాటును వ్యతిరేకిస్తున్న వారి పట్ల తెలంగాణ విద్యార్థి, ప్రజా సంఘాల నేతలు ఆగ్రహంతో ఉన్న సంగతి అందరికీ తెలిసిన విషయమే. లగడపాటిని చికిత్స నిమిత్తం హైదరాబాద్‌కు తరలించడం వల్ల ఆయా వర్గాలు నిరసనకు దిగే అవకాశం ఉందని ఇందువల్ల దీనికనుగుణంగా ఆంధ్రా, సీమ ప్రాంతాల్లో ఉద్రిక్తతలు మరింత పెరిగి శాంతియుత వాతావరణం నెలకొల్పేందుకు ఉన్న అవకాశాలు తగ్గిపోతాయని ప్రభుత్వం భయపడింది. కేంద్రం తన నిర్ణయాన్ని ఉపసంహరించుకునే వరకూ తన దీక్ష విరమించేది లేదని చెబుతున్న లగడపాటి ఆ మాటకే కట్టుబడ్డారు. లగడపాటి హైదరాబాద్‌కు వస్తే ఉద్రిక్తతలు మరింత పెరగడంతోపాటు ఇరు ప్రాంతాల మధ్య భావైక్యత దెబ్బ తినే ప్రమాదం ఉందని పోలీసులూ భయపడ్డారు. తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రక్రియ ప్రకటన వెలువడిన తర్వాత పార్టీలకు అతీతంగా ఇరు ప్రాంతాల మధ్య నాయకులు విడిపోయారు.

ప్రజలూ విడిపోయే ప్రమాదం ఏర్పడుతోంది. మానసికమైన ఎడబాటు సరిహద్దుల విభజన ద్వారా ఏర్పడే భౌతిక ఎడబాటు కన్నా ప్రమాదకరమైంది. ప్రజలలో ఆవేశకావేశాలు రెచ్చగొట్టి మానసికంగా విడదీస్తే అంతకన్నా ఘోరమైన తప్పిదం మరొకటి ఉండదు. అందుకనే సమైక్యాంధ్రను బలపరచాలి. తెలుగు వాళ్ళంతా కలసికట్టుగా ఉండి జాతీయ అంతర్జాతీయ స్థాయిలలో ఉమ్మడి ప్రయోజనాలు పరిరక్షించుకోవాలి. శత్రుత్వాలు రెచ్చగొట్టడం మాని స్నేహభావం, సోదరవాత్సల్యం పాదుకొనేలా, బలపడేలా ప్రతీ ఒక్కరూ కృషి చేయాలి.

***************************************

ANDHRAPRABHA

EDITORIAL

మీడియాకెందుకు పక్షపాతం

 

రాష్ట్ర నాయకులు అన్ని రాజకీయ పార్టీల వారు ఏకమై సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమం చేస్తున్నారు. రాజకీయాలకు అతీతంగా ఉద్యమం సాగుతోందని చెబుతున్నా ఇందులో పాల్గొంటున్న విద్యార్థుల ప్రయోజనాలు దెబ్బతింటున్నాయి. కాలేజీ విద్యార్థులు, యూనివర్సిటీ విద్యార్థులు రెచ్చిపోయి ఆందోళన చేస్తూ ఆసుపత్రుల పాలవుతున్నారు. వారి చదువులు నాశనం అవుతున్నాయి, వారి ఉజ్వల భవిష్యత్తు అంధకారమవుతోంది. అమాయక విద్యార్థులు ఇవి గ్రహించక ఆవేశంలో పడి సర్వనాశనం అవుతూ ప్రాణాల మీదకు తెచ్చుకుంటున్నారు.

ప్రత్యేక తెలంగాణా కోసం కెసిఆర్‌ నిరాహారదీక్షకి ఉపక్రమించినప్పుడు సమైక్య నాయకులు స్పందించవలసింది, అప్పుడు స్పందించలేదు. అంతా అయ్యాక హడావుడి దేనికి? గొడవలొద్దు.

రాష్ట్రాన్ని బంగారు తల్లిగా చేసుకుందాం ఇందుకోసం నేతలు ప్రతిజ్ఞ బూని -స్వార్థ రాజకీయాలు వీడాలి. అందరినీ చంపుకుని మనం సాధించేది ఏమిటి? కేవలం వల్లకాడు తప్ప! ఒక్కసారి మేధావులు, మీడియావారు విజ్ఞతతో ఆలోచించండి. ఈ వాస్తవాలను మీడియా ద్వారా అందరికీ ప్రబోధించి రాబోయే వినాశనం నుండి మన రాష్ట్రాన్ని రక్షించండి. ఎందుకంటే ఈ యుద్ధంలో నలిగేది, ప్రాణాలు కోల్పోయేది కేవలం సామాన్యులు, విద్యార్థులు మాత్రమే!

గౌరవ మీడియావారు మీరు తటస్థులు మీకు ఆంధ్ర -తెలంగాణ అనే నినాదాలు వద్దు. మీరు కలం -బలం ద్వారా అటు వారిని, ఇటు వారిని రెచ్చగొట్టకుండా సమస్యను శాంతిగా మారేటట్లు చెయ్యండి?

మాకు మీ చెత్త సలహాలు వద్దు మాకు మా ి -ఆిఊ పెరగటం, సర్క్యులేషన్‌ పెరగటం కావాలి అని అనుకుంటే వచ్చే ప్రళయం లాంటి సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమంలో అటు పోలీస్‌ కాల్పులలో ప్రజలతోపాటు మీ ప్రాణాలు అర్పితం చెయ్యవలసి ఉంటుంది. అందుకే అంతటి తీవ్ర పరిస్థితులు రాకుండా మీడియా ఒక్కటే దీనికి మధ్యమార్గం.

ఆ దేవుడు మీకు సువర్ణ అవకాశం ఇచ్చాడు దీన్ని సద్వినియోగపరచుకుని చరిత్రలో మిగిలిపొండి. లేదా ప్రజల ప్రాణాలు పణంగా పెట్టి మీ ి -ఆిఊ పెంచుకోండి.

***************************************

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

******************************************************************************************

SAKSHI

EDITORIAL

Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×æ…™ø {ç³Äñæ*-f¯éË þ§ýl…!

 

Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×æ…ÌZ à°MýS-Æý‡-OÐðl$¯]l Ð]l*Æý‡$µÍ² °Æø-«¨…^ól Ë„ýSÅ…™ø Møò³-¯Œl-àVðS-¯ŒlÌZ MöË$-Ð]l#-©Ç¯]l {ç³ç³…^èl §ólÔ>-«¨-¯ól-™èlË$ A…†Ð]l$…V> GÌê…sìæ Jç³µ…§é-°MîS Æ>MýS$…yé¯ól ^éç³ ^èl$sôæt-Ķæ$r… JMìS…™èl °Æ>-Ô¶æ-ç³-Æý‡-_¯é A¯]l*çßæÅ ç³Ç×êÐ]l$… Ð]l*{™èl… M>§ýl$. ç³Æ>Å-Ð]l-Æý‡-×ê-°MìS çÜ…º…-«¨…_ C…™èlMýS$ Ð]l¬¯]l$ç³# 1997ÌZ MøÅsZÌZ Æý‡_…_¯]l Ð]l¬Ýë-Ƈ¬-§é¯]l$ B^èl-Æý‡-×æ-ÌZMìS ¡çÜ$-MýS$-Ð]l-^óla-çÜ-ÇMìS 2005 §ýlĶæ$-^ól-íÜ…¨. ¿êÈ ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MîS-MýS-Æý‡×æ M>Æý‡-×æ…V> Ñyýl$-§ýlË ^ólçÜ$¢¯]l² M>Æý‡¾¯Œl Oyðl BOMðS-ÞyŠl, Ñ$£ól¯Œl, O¯ðl{r‹Ü BOMðSÞyŠl, çÜ˹Ɗ‡ òßæM>Þ ¸ùÏOÆð‡-yŠl ç³#yýl-Ñ$° BÐ]l-Ç…_¯]l Æý‡„ýS×æ MýSÐ]l-^é-°MìS ™èl*r$Ï ´÷yýl$-çÜ$¢-¯é²-Ķæ$-¯]l-r…ÌZ Ð]l$Æø AÀ-{´ë-Ķæ*-°MìS ™éÐól Ìôæ§ýl$. Òsìæ Ñyýl$-§ýl-˯]l$ ™èlWY…^é-Ë…sôæ Ñ¿ôæ-¨…^ól §ólÔ>-«¨-¯ól-™èlË* ÌôæÆý‡$. GÐ]lÆý‡$ G…™èl ™èlWY…^é-Ë° ÌñæMýSPË$ MýSsìæt, MýSr$t-»ê-r$V> B ç³° ^ólĶæ*-˯ól-çÜ-ÇMóS í³™èl-Ìê-rMýS… Ððl¬§ýl-ËÐ]l#-™ø…¨.

Møò³-¯Œl-àVðS-¯Œl-ÌZ¯]l* fÇW¯]l¨ çÜÇV>Y A§ól!

Oò³¯]l õ³ÆöP¯]l² ¯éË$VýS$ {X¯Œl-çßo‹Ü ÐéĶæ¬-Ð]l#ÌZÏ Ð]l$°íÙ ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MîS-MýS-Æý‡-×æÌZ ¿êVýS…V> A™èlÅ-«¨-MýS…V> Ñyýl$-§ýlË ^ólçÜ$¢-¯]l²¨ M>Æý‡¾¯Œl Oyðl BOMðS-ÞyŠl ÐéĶæ¬-Ð]l#Ͳ ¿¶æ* Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×æ…ÌZ EÚù-~{VýS-™èlË$ ò³Æý‡-VýS-sê-°MìS M>Æý‡-×æ-Ð]l$-Ð]l#-™èl$¯]l² D {ç³{MìSĶæ$ çßæu>-™èl$¢V> BVóS¨ M>§ýl$. ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS Ñç³ÏÐ]l… 糨õßæyýl$, 糧ðlª-°Ñ$¨ Ô¶æ™é-»êª-ÌZϯól Ððl¬§ýl-OÌñæ¯é, A¨ A°² §ólÔ>ÌZÏ JMóS-ÝëÇ, JMóS Ððl*™é-§ýl$ÌZ {´ëÆý‡…¿¶æ… M>Ìôæ§ýl$. ¯ólyýl$ ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MýS…V> ^éÌê Ð]l¬…§ýl$¯]l² §ólÔ>Ë$, BǦMýS Ð]lÅÐ]l-çܦË$ §é° çœÍ™èl…ÌZ íÜ…çßæ-¿ê-V>°² A¯]l$-¿¶æ-ÑçÜ*¢ Ð]lçÜ$¢-¯]l²Ñ. M>Ë$çÙÅ M>Æý‡MýS ÐéĶæ¬-Ð]l#Ë Ñyýl$-§ýl-˯]l$ °Ä¶æ$…-{†…-^èl-VýSË O¯ðlç³#-×êÅ-˯]l$ Ððl$Æý‡$V>Y AÐ]l$-Ë$-^ól-Ķæ$-VýSË D §ólÔ>-ËMýS$& ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MîS-MýS-Æý‡×æ MýS$…sìæ ¯]lyýl-MýS¯ø ¯]l™èl¢ ¯]lyýl-MýS¯ø ÝëVýS$-™èl$¯]l² §ólÔ>-ËMýS$ E§éY-Æ>Ë ÑçÙ-Ķæ$…ÌZ JMóS ¯éÅĶæ$… AÐ]l$Ë$ ^ólĶæ*-Ë…sôæ ÌZMýS… Jç³µ§ýl$. M>ºsôæt {X¯Œl-çßo‹Ü E§éY-Æ>-˯]l$ °Ä¶æ$…-{†…-^èl-sê-°MìS ±† çÜ*{™é-Ë…r* MøÅsZ ™èlÆý‡$-Ðé™èl ^ólíܯ]l A¯ólMýS {糆´ë-§ýl-¯]lÌZÏ AÀ-Ð]l–¨® ç³Æý‡…V> MýSyýl$ç³# °…yìl¯]l §ólÔ>Ë$ ^ólçÜ$¢¯]l² MýS${r §éW E…§ólÐðl* A¯]l² A¯]l$-Ð]l*-¯éË ^èlÆó‡a GMýS$P-Ð]lV> ÝëW…¨.

IMýSÅ-Æ>fÅ çÜÑ$† ^èl*ç³#-™èl$¯]l² ^öÆý‡-Ð]l-Ò$§ýl VúÆý‡Ð]l… E¯é², ´ëÇ{Ô>-Ñ$-MýS…V> Ð]l¬…§ýl$¯]l² §ólÔ>Ë$ ^ólçÜ$¢¯]l² {糆´ë-§ýl-¯]l-ËÒ$§ýl ¯]lÐ]l$ÃMýS… ÌôæMóS ç³Æ>Å-Ð]l-Æý‡×æ ^èlÆý‡aË$ {糆çÙt…¿¶æ-¯]lMýS$ ç³Æ>Å-Ķæ$-ç³-§ýl…V> Ð]l*Æ>Ƈ¬. M>ºsôæt Møò³-¯Œl-àVðS-¯ŒlÌZ J»êÐ]l* G…™èl Vöç³µV> {ç³çÜ…-W…^é-Æý‡¯ól §é°MýS¯é², AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…§ýl$-™èl$¯]l² §ólÔ>-˯]l$ AÐðl$-ÇM>, IÆø´ë çÜÐ]l*-QÅË$ gêƇ¬…r$V> GÌê Ð]l¬…^é-˯]l$-MýS$…r$-¯é²-Ķæ$¯]l² A¯]l$-Ð]l*-¯éË ^èl$r*t¯ól Ñ$VýS™é §ólÔ>Ë º–…§éË* A«¨-¯ól-™èlË BÌZ-^èl-¯]lË$ ç³Ç{¿¶æ-Ñ$…^éƇ¬.

Ð]l$°íÙ º™èl-MýS-VýSË Ð]l$Æø {VýSçßæ-Ð]l$…r* H yìlçÜP-Ð]l-ÈËMîS A…™èl$-_MýSP° {ç³çÜ$¢™èl çÜÐ]l$-Ķæ$…ÌZ ¿¶æ* Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×ê°² Æý‡„ìS…^èl$-Mø-Ð]l-sê-°MìS CÌê §ólÔ>Ë Ð]l$«§ýlÅ E¯]l² BǦMýS, ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS A…™èl-Æ>Ë$, A¯]l$-Ð]l*-¯éË$ Ayýl$z-Æ>-Ð]lr… §ýl$Æý‡-§ýl–-çÙt-MýS-Æý‡Ðól$. C¨ Ð]l*¯]l-Ðé-ãMìS çÜ…º…-«¨…_¯]l A…Ô¶æ-OÐðl$™ól, à°MýS-Æý‡-OÐðl$¯]l ÐéĶæ¬-Ð]l#Ë Ñyýl$-§ýl-˯]l$ ™èlWY…^ól ÑçÙ-Ķæ$…ÌZ {ç³Ð]l*-×êË* A…§ýl$MýS$ ™èlVýSYsôæt E…yé-˯]l²¨ Gç³µ-sìæ-¯]l$…^ø Ñ°í³-çÜ$¢¯]l² Ðé§ýl¯ól. Ð]l¬QÅ…V> O^ðl¯é, C…yìlĶæ* Ð]l…sìæ f¯é¿ê çÜ*ç³ÆŠ‡ ç³Ð]l-Æý‡Ï-™ø-´ër$ AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…§ýl$-™èl$¯]l² Ñ$VýS™é §ólÔ>-˱² ™èlËçÜÇ E§éY-Æ>-˯]l$ {´ë†ç³-¨MýSV> ¡çÜ$-MýS$° A…™èl-Æ>j-¡Ä¶æ$ Ðól¨MýS-ËÒ$§ýl {糆´ë-§ýl-¯]lË$ ^ólĶæ*-Ë…-r$-¯é²Æ‡¬.
E§é-çßæ-Æý‡-×æMýS$ Ððl¬™èl¢… ç³ÇÐ]l*×æ… {´ë†ç³-¨MýS¯]l M>Æý‡¾¯Œl Oyðl BOMðS-ÞyŠl Ñyýl$-§ýl-˯ól ¡çÜ$-MýS$…sôæ O^ðl¯é, AÐðl$-ÇM>, IÆø´ë çÜÐ]l*QÅ, Æý‡Úë-ÅËMýS$ Ð]lÆý‡-çÜV> Ððl¬§ýlsìæ ¯éË$VýS$ Ý릯éË$ §ýlMýS$P-™èl$-¯é²Æ‡¬. D gê¼™éÌZ C…yìl-Ķæ*¨ AƇ¬§ø Ý릯]l…. A§ól ™èlËçÜÇ Ñyýl$-§ýl-˯]l$ ÌñæMýSP-VýS-yìl™ól O^ðl¯é MýS¯é² AÐðl$-ÇM> Ñyýl$-§ýlË ^ólçÜ$¢¯]l² MýSÆý‡¾¯]l E§éY-Æ>Ë$ ¯éË$-VýS$-¯]l²Æý‡ Æð‡r$Ï GMýS$P-Ð]l! ™èlËçÜÇ Ñyýl$-§ýlË {ç³Ð]l*-×êÌZÏ C…yìl-Ķæ*™ø ´ùÍõÜ¢ O^ðl¯é Ð]lÊyýl$ Æð‡rÏMýS$ Oò³V> jMýSÆý‡¾¯]l ÐéĶæ¬Ð]l#Ë$ Ððl§ýlfË$Ï™ø…¨. AÐðl$-ÇM> ™èlÆý‡$Ðé™èl MðS¯]lyé, Æý‡ÚëÅ, f´ë¯Œl, §ýl„ìS×æ MöÇĶæ*, fÆý‡Ã±, Ķæ¬O¯ðl-sñæ-yŠl MìS…VýSz-ÐŒl$˨ Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×ê°² ^ðlÆý‡$-çÜ$¢¯]l² ÐéĶæ¬-Ð]l#Ë ™èlËçÜÇ Ñyýl$-§ýl-ËÌZÏ ™èlÆý‡$-Ðé† Ý릯]l….

Møò³-¯Œl-àVðS¯Œl çܧýl-çÜ$ÞÌZ §ólÔ>-ËÐ]l$«§ýlÅ Ð]lÅMýS¢-OÐðl$¯]l Ñ¿ôæ-§éË$ Mö™èl¢V> ç³#r$t-MýS$-Ð]l-_a-¯]lÑ M>Ð]l#. AÑ C…™èlMýS$ Ð]l¬¯]l$ç³# ¯]l$…_ AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…¨¯]l& AÀ-Ð]l–¨® ^ðl…§ýl$-™èl$¯]l² §ólÔ>Ë Ðé§ýl-¯]l-ËMýS$ Mö¯]l-Ýë-W…ç³# Ð]l*{™èlÐól$. ¿¶æ*™éç³… ò³ÇW´ù-Ð]lr… Ð]lËÏ çÜ…¿¶æ-Ñ…^ól Ñç³-Ç×ê-Ð]l*ÌZÏ ¯]lçÙt-´ùÄôæ$ õ³§ýl §ólÔ>-ËMýS$ «§ýl°MýS §ólÔ>Ë$ A…yýl-§ýl…-yýlË$ A…¨…^èl-sê-°MìS Ð]l¬…§ýl$MýS$ Æ>Ð]lr… Ððl$^èla-§ýl-W¯]l§ól. M>MýS-´ù™ól Æ>VýSË Hyé-§ýl$ÌZÏ 3,000 MørÏ ¯]l$…_ 10,000 MørÏ yéËÆý‡Ï- Ð]l-Æý‡MýS$ ¿¶æ*Ç çÜàĶæ*°² CÝë¢-Ð]l$…r* «§ýl°MýS- §ól-Ô>Ë$ ^ólíܯ]l {ç³MýS-r¯ól ¯]lÐ]l$Ã-Ô¶æ-MýSÅ… M>° ÐéV>ª-¯]l…Ìê MýS°í³…_…¨.

B çÜàĶæ$… A…§ýl$-MýS$¯]l² §ólÔ>Ë$ QÆý‡$a-^ól-íܯ]l Ý÷Ð]l¬Ã ÌñæMýSPË* B¯]l-Ðé-â¶æå¯]l$ ™èlÐ]l$ ™èl°TËMýS$ ™ðlÇ_ò³-sêt-˯]l² AÐðl$-ÇM> A«§ýlÅ-„ýS$yìl {糆´ë-§ýl¯é ç³#…yýl$-Ò$§ýl M>Æý‡… Æ>íÜ…¨. Ððl¬§ýl-sìæ-&Ð]lÊyø {ç³ç³…^èl §ólÔ>Ë Ð]l$«§ýlÅ A…™èl-Æ>Ìôæ M>MýS; BĶæ* §ólÔ>Ë$ ™èlÐ]l$ {ç³Äñæ*-f¯é-˯]l$ M>´ë-yýl$-MýS$¯ól {MýSÐ]l$…ÌZ ÐésìæÌZ A…™èl-Æý‡Y-™èl…-V>¯]l* À¯é²-À-{´ë-Ķæ*Ìôæ Ð]lÅMýS¢-Ð]l$-Ķæ*ÅƇ¬. Møò³-¯Œl-àVðS-¯ŒlÌZ Ñgôæ-™èl-Ìñæ-Ð]lÆý‡* ÌôæÆý‡$. MøÅsZ Jç³µ…§ýl… ™èlÆý‡-Ðé™èl ¯ðlÆý‡-Ðól-Æ>-ÍÞ¯]l Ñ«¨-Ñ«§é-¯é-˯]l$ °Æó‡-ªÕ…-^èl-r…ÌZ, Ðé™é-Ð]l-Æý‡×æ ç³ÇÆý‡-„ýS-×æ-MýS$-&Ð]l*-¯]l-Ðéã Ð]l$¯]l$-VýS-yýlMýS$ Ððl$Æý‡$-OVðS¯]l ¿¶æÆøÝë C^óla {ç³Ä¶æ$™èl²…ÌZ 193 §ólÔ>Ë {糆°«§ýl$Ë* KrÑ$ ¿êÆý‡…-™ø¯ól Ððl¯]l$-¨ÇW¯]l-rt-Ƈ¬…¨.

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

Ý뫨M>Æý‡™èlMýS$ ™øÐ]l ™ðlË…V>×æ

_¯]l² Æ>Ú‰ëËÌZ¯ól {ç³fËMýS$ ^ólÆý‡$Ð]lV> ´ë˯]l

 

™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$ {ç³{MìSĶæ$MýS$ ¯é…¨ ç³ËMýS¯]l$¯]l²r$t MóS…{§ýl çßZ…Ð]l$…{† í³._§ýl…ºÆý‡… D ¯ðlË Æð‡…yøÐéÆý‡…ÌZ ^ólíܯ]l Ñ«§é¯]l {ç³MýSr¯]l, ™ðlË…V>×æMýS$ çÜ…º…«¨…_¯]l…™èlÐ]lÆý‡MýS$ Æ>çÙ‰…ÌZ° A°² Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË °fçÜÓÆý‡*´ë°² ºíßæ Æý‡…VýS… ^ólíÜ…¨. M>…{VðS‹Ü, sîæyîlï³, ï³Bȵ Ð]l…sìæ ´ëÈtË$ ÑyìlV> ´ëÈt çÜÐ]l*ÐólÔ>ÌZϯólM>MýS, AüË糄ýS çÜÐ]l*ÐólÔ¶æ…ÌZ¯]l*, ™ðlË…V>×æOò³ AòÜ…½ÏÌZ {ç³ÐólÔ¶æò³sôæt ¡Æ>ïé°MìS Ð]l$§ýlª™èl$°Ýë¢Ð]l$° Ð]l¬…§ýl$ {ç³MýSr¯]l ^ólíÜ, _§ýl…ºÆý‡… {ç³MýSr¯]l ÐðlË$Ð]lyýlV>¯ól Ð]l*rÐ]l*Ça çÜOÐðl$M>Å…{«§ýl °¯é§é°² ç³#MìSPr ç³sìæt¯]l çÜ…VýS† ™ðlÍíÜ…§ól.

HIïÜïÜ A«¨¯ól™èl Ýù°Ä¶æ*V>…«© {ç³™ólÅMýS ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µ r$MýS$ A¯]l$MýS*Ë…V> °Æý‡~Ķæ$… ¡çÜ$MýS$¯ól AÐ]lM>Ô¶æ… çÜ$§ýl*Æý‡…V>O¯ðl¯é E…yýl§ýl° VýSsìætV> ¯]lÑ$ï]l MøÝ뢅{«§ýl, ïÜÐ]l$ M>…{VðS‹Ü ¯ól™èlËMýS$, ´ëÈt OòßæMýSÐ]l*…yŠl ™égê OÐðlQÇ Ððl¯]l$²ÌZ ^èlÍç³#sìæt… _…¨. sîæyîlï³, ï³Bȵ Ð]l…sìæ ´ëÈtËMýS$ ^ðl…¨¯]l ™ðlË…V>×ôæ™èlÆý‡ ¯éĶæ$MýS$Ë$ OòÜ™èl… çÜOÐðl$M>Å…{«§ýl »êr ç³rtyýl…, "{´ë…¡Ä¶æ$™èl' A…Ô¶æ… ´ëÈtËMýS$ A¡™èlOÐðl$¯]l§ýl¯]l² ^ól§ýl$°gê°² ÐðlÍMìS ™ðl_a…¨.

CsîæÐ]lÍ ^èlÇ{™èl¯]l$ VýSÐ]l$°õÜ¢, sîæBÆŠ‡G‹Ü A«¨ ¯éĶæ$MýS$yýl$ MóSïÜBÆŠ‡ ÉìlÎÏÌZ ™èl¯]l "Ìê½Æ‡¬…VŠS' §éÓÆ>, M>…{VðS‹Ü Ñ$¯]là A°² gê¡Ä¶æ$, {´ë…¡Ä¶æ$ ´ëÈtË Ð]l$§ýlª™èl$¯]l$ ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$MýS$ MýS*yýlVýSsêtÆý‡$. {ç³×滌æÐ]l¬QÈj MýSÑ$sîæMìS §ólÔ¶æ…ÌZ° 30MìS Oò³V> ´ëÈtË$ ™èlÐ]l$ Ð]l$§ýlª™èl$¯]l$ Íü™èlç³NÆý‡ÓMýS…V> ™ðlÍĶæ$gôæÔ>Ƈ¬. VýS™èl ĶæÊï³H {糿¶æ$™èlÓ…ÌZ° ¿êVýSÝëÓÐ]l$Š糄>˱² (JMýSP ïÜï³G… Ñ$¯]là) "™ðlË…V>×æ'MýS$ ™èlÐ]l$ çÜ…ïœ$ ¿êÐ]l… ™ðlÍ´ëƇ¬. ÑÔóæçÙ… HÐ]l$…sôæ B¯éyýl$ Ð]l$§ýlª™èl$ ™ðlÍí³¯]l G±Þï³, yîlG…MóS, ™èl–×æÐ]lÊÌŒæ M>…{VðS‹Ü, BÆó‡jyîl Ð]l…sìæ ´ëÈtË$ OòÜ™èl… _§ýl…ºÆý‡… {ç³MýSr¯]l A¯]l…™èlÆý‡… ™èlÐ]l$ OÐðlQÇ Ð]l*Æý‡$aMýS$° "™ðlË…V>×æ' HÆ>µr$¯]l$ Ð]lņÆó‡MìSçÜ$¢¯é²Æ‡¬.

_§ýl…ºÆý‡… {ç³MýSr¯]l ÐðlË$Ð]lyýlMýS Ð]l¬…§ýl$ A…sôæ& CsîæÐ]lÍ G°²MýSË Ðólâ¶æ Æ>çÙ‰…ÌZ ¯ðlËMö° E¯]l² ç³Çíܦ†° ç³ÇVýS×æ¯]lÌZMìS ¡çÜ$MýS$…sôæ& JMýSP M>…{VðS‹Ü ´ëÈt ™èlç³µ sîæyîlï³, ï³Bȵ, ïÜï³I, ½gôæï³, ÌZMŠSçÜ™é¢ ´ëÈtË$ ™ðlË…V>×æ HÆ>µr$MýS$ ™èlÐ]l$ çÜ$Ð]l¬Q™èl¯]l$ Ð]lÅMýS¢… ^ólÔ>Ƈ¬. 2004 ¯ésìæMìS G°²MýSËÌZ sîæBÆŠ‡G‹Ü™ø ´÷™èl$¢ò³r$tMýS$° ™ðlË…V> ×æMýS$ A¯]l$MýS*Ë…V> Ð]lÅÐ]lçßæÇ…_ A«¨M>Æý‡…ÌZMìS Ð]l_a¯]l M>…{VðS‹Ü ´ëÈt, 2009 G°²MýSË$ Ð]l^óla çÜÇMìS, ™ðlË…V>×æ A…Ô¶æ…Oò³ ™èlrçܦ OÐðlQÇ AÐ]lË…¼…_ †ÇW A«¨M>Æý‡… çßæçÜ¢VýS™èl… ^ólçÜ$MýS$…¨.
B ´ëÈt G°²MýSË {ç³^éÆý‡…ÌZ HM>À{´ëĶæ$ Ý뫧ýl¯]l, Æð‡…yø GÝëÞÈÞ °Ä¶æ*Ð]l$MýS…, OòßæMýSÐ]l*…yŠl H… ^ðl¼™ól A¨ A¯é²Æó‡ ™èlç³µ ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$¯]l$ Ð]lņÆó‡MìS…^èlÌôæ§ýl$. "çÜOÐðl$M>Å…{«§ýl' A¯ól Ð]l*r¯]l$ G°²MýS˯éyýl$ B ´ëÈt {ç³Äñæ*W…^èlÌôæ§ýl$. çœÍ™éË$ ÐðlË$Ð]lyìl BÆý‡$ ¯ðlËË$MýS*yé ç³NÇ¢M>MýSÐ]l¬…§ól, B ´ëÈt ™èlrçܦ OÐðlQÇ ç³NÆý‡Ó糄ýSOÐðl$´ùƇ¬, A¯]l$MýS*Ë, Ð]lņÆó‡MýS OÐðlQÆý‡$Ë$ A†çܵçÙt…V> "{ç³™ólÅMýS B…{«§ýl' M>MýS$…yé "çÜOÐðl$M>Å…{«§ýl' °¯é§ýl… ºË…V> Ð]l¬… §ýl$MýS$ ™øçÜ$MýS$° Æ>Ð]lyýl… çÜÇMö™èl¢ ç³Ç×êÐ]l$…. Æ>çÙ‰ ÐéÅç³¢…V> VýS™èl Æð‡…yýl$ ÐéÆ>Ë$V> ¯ðlËMö° Ð]l#¯]l² Æ>fMîSĶæ$ çÜ…„ø¿¶æ ç³Çíܦ†° D "çÜOÐðl$M>Å…{«§ýl' °¯é§ýl… C…™èlMýS$C…™èl ÑçÙÑ$…ç³ ^ólçÜ$¢¯]l²¨.

D ¯ólç³£ýlÅ…ÌZ Mö™èl¢ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$ A…Ô¶æ…ÌZ° ÌZ™èl$´ë™èl$˯]l$, VýS™èl… ™éË*MýS$ MîSËMýS ¿êÐ]l¯]l˯]l$ Æó‡RêÐ]l*{™èl…V> ^èl*§éª…. ™ðlË…V>×æ ™èlÆý‡àÌZ _¯]l² Æ>Ú‰ëË HÆ>µr$ {ç³gêÝëÓÑ$MýS {ç³{MìSĶæ$ çÜçœË… M>Ð]lyé°MìS GÌê ™øyéµr$¯]l… ¨çÜ$¢…§ø ç³ÇÖͧ骅.

M>…{VðS‹Ü ´ëÈtÌZ° ™ðlË…V>×æMýS$ ^ðl…¨¯]l Ô>çܯ]lçÜ¿¶æ$ÅË$, Ð]l$…{™èl$Ë$, G…ï³Ë$, C™èlÆý‡ Ð]l¬QÅ ´ëÈt ¯éĶæ$MýS$Ë$ A…§ýlÇMýS…§ýlÆý‡* D Æøk¯]l ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰ Ý뫧ýl¯]lMýS$ B…§øâ¶æ¯]l ç³£ýl… ™öM>PÆý‡¯]l²¨ ™ðlË$çÜ*¢¯ól E…¨. 1956 ¯ésìæ ™öÍ GÝëÞÈÞ HM>À{´ëĶæ$ Ý뫧ýl¯]l {ç³{MìSĶæ$¯]l$ ™ðlË…V>×æ {´ë…™èl ÐéçÜ$ËMýS$ ç³ÇÑ$™èl… ^ólíÜ…¨. B…{«§ýl, ïÜÐ]l$ {´ë…™èl {ç³fËMýS$ D {ç³{MìSĶæ$ÌZ {ç³Ðól$Ķæ$… E…yýl§ýl° ™ólÍa ^ðlí³µ…¨. ™ðlË…V>×æ ÑyìlV> I§ólâ¶æ$Ï E°MìSÌZ E¯]l² ™èlÆý‡$Ðé™èl Ð]lÊyìl…r Æð‡…yýl$ Ð]l…™èl$Ë Ð]l$…¨ Ô>çܯ]lçÜ¿¶æ$ÅË$ MøÇ™ól¯ól, A«¨M>Æý‡MýS…V> "B…{«§ýl'™ø ™ðlË…V>×æ¯]l$ Ñί]l… ^ólĶæ*Ë° çœfÌŒæ AÎ MýSÑ$çÙ¯Œl íܸëÆý‡$Þ ^ólíÜ…¨. A§ólÑ«§ýl…V> JMýSÐólâ¶æ ™ðlË…V>×æ¯]l$ B…{«§ýl™ø MýSÍí³™ól, I§ólâ¶æÏ çÜçßæiÐ]l¯]l… ™èlÆý‡$Ðé™èl, CçÙt… ÌôæMýS$…sôæ ™ðlË…V>×æ Ñyìl´ùÐ]l^èl$a¯]l° ^ðlí³µ…¨.

M>±, D Æð‡…yýl* fÆý‡VýSÌôæ§ýl$. VýSÐ]l$Ùól¢Ñ$r…sôæ, M>ËVýS†ÌZ "HM>À{´ëĶæ$ Ý뫧ýl¯]l' {糆´ë§ýl¯]lÌZ¯ól ™ðlË…V>×æ {ç³fËMýS$ ™éÐ]l#Ìôæ° ç³Çíܦ† HÆý‡µyìl…¨. gê¡Ä¶æ$ Ýë¦Æ‡¬ÌZ, Æ>çÙ‰ Ýë¦Æ‡¬ÌZ HM>À{´ëĶæ* °MìS Æ>ÐéË…r$¯é²Æó‡ ™èlç³µ ™ðlË…V>×æ Ýë¦Æ‡¬ÌZ §é° AÐ]lçÜÆ>°² GÐ]lÆý‡* VýS$Ç¢…^èlyýl… Ìôæ§ýl$. HM>À {´ëĶæ$ Ý뫧ýl¯]l HOMðSMýS Ë„ýSÅ…V> HÆý‡µyìl¯]l {ç³×滌æ Ð]l¬QÈj MýSÑ$sîæ, M>…{VðS‹Ü ´ëÈt OÐðlQÇÌZ° "AçܵçÙt™èl' Ð]l˯]l, B ç³°° ç³Çç³NÇ¢ ^ólĶæ$ÌôæMýS ´ùƇ¬…¨. 2004 ¯ésìæ G°²MýSË {ç³×êãMýS {ç³M>Æý‡… Æð‡…yø GÝëÞÈÞ °Ä¶æ*Ð]l$M>°MìS MýS*yé ´ëÈt MýSr$tºyìl Ìôæ§ýl¯]l²¨ ™ðlÍíÜ…§ól.

Æð‡…yø GÝëÞÈÞ °Ä¶æ*Ð]l$MýS… B¯éyýl$ fÇWÐ]l#…sôæ, C™èlÆý‡ A°² Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË* B MýSÑ$çÙ¯ŒlMýS$ ™èlÐ]l$ OÐðlQÇ HÑ$sZ ^ðlí³µÐ]l#…yólÑ. A© fÆý‡VýSÌôæ§ýl$.

AòÜ…½ÏÌZ "™ðlË…V>×æ' ¼Ë$Ï {ç³ÐólÔ¶æò³rt Ð]lËíܯ]l AÐ]lçÜÆý‡… M>±, A¨ ¯ðlVýSYÐ]lËíܯ]l AÐ]lçÜÆý‡… M>± Æ>gêÅ…VýS… {ç³M>Æý‡… ÌôæÐ]l¯]l²¨ VýSÐ]l$¯éÆý‡á…. M>…{VðS‹Ü ´ëÈt ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$MýS$ A¯]l$MýS*Ë OÐðlQÇ Cç³µsìæOMðS¯é ¡çÜ$MýS$…sôæ, ´ëÆý‡ÏÐðl$… r$ÌZ ™ðlË…V>×æ ¼Ë$Ï çÜ$¯éĶæ*çÜ…V> BÐðl*§ýl… ´÷…§ýl$™èl$…¨. ĶæÊï³H ¿êVýSÝëÓÐ]l$Å糄>Ë$ Mö°², Ð]l*ǯ]l M>ËÐ]l*¯]l ç³Çíܦ™èl$ÌZÏ, "™ðlË…V>×æ' {糆MýS*Ë OÐðlQÇ ¡çÜ$MýS$…r$¯é²Æ‡¬. MýS¯]l$MýS, ™èl¯]l Ò$§ýl ™èl糚ÌôæMýS$…yé E…yéË…sôæ, M>…{VðS‹Ü ¼Ë$Ï {ç³ÐólÔ¶æò³rtÌôæMýS´ùƇ¬¯é, ™èl¯]l OÐðlQÇ° çܵçÙt… ^ólĶæ*Í. M>…{VðS‹Ü ´ëÈt D ç³° ^ólĶæ$VýSÍW™ól {ç³fË Ð]l$¯]l²¯]l ´÷…§ól AÐ]lM>Ô¶æÐ]lÊ E…r$…¨.

M>…{VðS‹Ü ´ëÈt A«¨Úët¯]l… "™ðlË…V>×æ' çÜÐ]l$çÜÅOò³ °ÇªçÙt OÐðlQÇ ¡çÜ$MøÌôæMýS´ùÐ]lyé°MìS AçÜË$ M>Æý‡×æ… B…{«§ýl{糧ólÔŒæ¯]l$ B¨¯]l$…` ç³Ç´ëÍçÜ*¢ Ð]l_a¯]l Ð]l¬Qůól™èlË "çÜÓ{ç³Äñæ*f¯]l…' ÌZ °„ìSç³¢OÐðl$ E…¨. "ÒsZ A«¨M>Æý‡…' Æ>çÙ‰ ´ëËMýS Ð]lÆ>YË çßæMýS$P ¿¶æ$MýS¢OÐðl$´ùÐ]lyýlÐól$, MóS…{§ýl… Ìôæ§é HIïÜïÜ °çÜÞàĶæ$™èl Ððl¯]lMýS §éW E¯]l² Ð]lÊË M>Æý‡×æ…. MóS…{§ýl… AÐ]l#¯]l…sôæ, Æ>çÙ‰ "A«¨¯ól™èl'Ë$ M>§ýl…sêÆý‡$, M>ºsôæt ™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$ °Æý‡…™èlÆ>Ķæ$…V> ÐéƇ¬§éç³yýl$™èl* Ð]lçÜ$¢¯]l²¨. A† Mö¨ªÐ]l$…¨ ¯ól™èlË$ ™èlÐ]l$MýS$ E¯]l² A«¨M>Æý‡ ºË…™ø, Ð]l¯]lÆý‡$Ë ºË…™ø B…{«§ýl{糧ólÔŒæ Ð]l…sìæ ò³§ýlª Æ>ډ밲 ™èlÐ]l$ MýS¯]l$çܯ]l²ÌZÏ ¯]lyìlí³…^èlyýl…, Ð]l$¯]l {ç³gêÝëÓÑ$MýS Ð]lÅÐ]lçܦ Ð]lÊÌê˯]l$ §ðlº¾ ¡çÜ$¢¯]l²§ýl…sôæ A†Ô¶æÄñæ*MìS¢ M>§ýl$. OòßæMýSÐ]l*…yŠl¯]l$ K OÐðlç³# ç³Æø„ýS…V> A§ýl$ç³# ^ólçÜ*¢¯ól, Ð]l$ÆøOÐðlç³# OòßæMýSÐ]l*…yŠl Bfq¯]l$ fÐ]l§ér»ZÐ]l$° 糧ól糧ól {ç³MýSr¯]lË$ ^ólíܯ]l {ç³Rêņ Ð]l$¯]l Æ>çÙ‰ ¯ól™èlËMóS §ýlMýS$P™èl$…¨. ™ðlË…V>×æMýS$ çÜ…º…«¨…_ M>…{VðS‹Ü "OòßæMýSÐ]l*…yŠl' ÉìlÎÏÌZM>MýS Oòßæ§ýlÆ>»ê§ŠlÌZ E…§ýl¯]l² Ð]l*r ^ðlÑMìS MýSr$Ð]l#V> E¯é² M>§ýl¯]lÌôæ° °f….

™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰… HÆ>µr$ {糆´ë§ýl¯]l¯]l$ MøÝ뢅{«§ýl, Æ>Ķæ$ËïÜÐ]l$ {´ë…™éËMýS$ ^ðl…¨¯]l ´ëËMýS Ð]lÆ>YË$ Ð]lņÆó‡MìSçÜ$¢¯é²Äôæ$ ™èlç³µ ÝëÐ]l*¯]lÅ {ç³gê±MýS… Ð]lņÆó‡MìS…^èlyýl… Ìôæ§ýl¯]l²¨ Ð]l$¯]l… VýSÐ]l$ ¯]l…ÌZ ò³r$tMøÐéÍ. {ç³fË ¯]l$…_ Ð]lņÆó‡MýS™èl Ìôæ§ýl$ M>ºsôæt sîæyîlï³, ½gôæï³, ïÜï³I, {ç³gêÆ>fÅ… Ð]l…sìæ ´ëÈtË$ Ððl¬¯]l²sìæ G°²MýSËÐólâ¶æ, ™ðlË…V>×æ yìlÐ]l*… yŠl¯]l$ A¯]l$MýS*Í…^éƇ¬.

™ðlË…V>×æ A…Ô¶æ… °gê°MìS MóSÐ]l…Ë… JMýS {´ë…¡Ä¶æ$ çÜÐ]l$çÜÅM>§ýl$, A¨ gê¡Ä¶æ$ Ýë¦Æ‡¬ çÜÐ]l$çÜÅ. G…§ýl$MýS…sôæ, A¨ §ólÔ¶æ ÝëÐ]l*hMýS iÐ]l¯]l…ÌZ Ð]lçÜ$¢¯]l² ò³¯]l$Ð]l*Æý‡$µ¯]lMýS$, Ð]l˜ÍMýS ç³ÇÐ]lÆý‡¢¯]lMýS$ JMýS °§ýlÆý‡Ø¯]l…. A«¨M>Æý‡ ÑMóS…{©MýSÆý‡×æ §éÓÆ> {ç³gêÝëÓÑ$MýS Ð]lÅÐ]lçܦ ÑçÜ¢–† ò³ÇW, {ç³f˯]l$ "Ý뫨M>Æý‡…' ^ólõÜ…§ýl$MýS$ fÇVóS JM>¯öMýS {ç³Ä¶æ$™èl²… ™ðlË…V>×æ yìlÐ]l*…yŠl. {ç³fËMýS$ Ý뫨M>Æý‡™èl íܨ®õÜ¢ ÐéÆý‡$ ™èlÐ]l$ °fOÐðl$¯]l çÜÐ]l$çÜÅ ËMýS$ AÀÐ]lÅMìS¢°Ð]lÓyýl…™ø¯ól BVýSMýS, ç³ÇÚëPÆý‡ Ð]l*Æ>Y˯]l$ MýS*yé MýS°ò³yýl™éÆý‡$.

©°Ð]l˯]l çÜÐ]l*f VýSÐ]l$¯]l…ÌZ A°² Ð]lÆ>YËMýS$ ^ðl…¨¯]l {ç³fË$ {MìSĶæ*ÖË…V> ¿êVýSÝëÓÐ]l¬Ë$ M>VýSÍVóS ÝëÐ]lM>Ô¶æ… HÆý‡µyýl$™èl$…¨. {ç³fË {ç³™èlÅ„ýS ¿êVýSÝëÓÐ]l$Å… ò³§ýlª Æ>Ú‰ëËÌZ À¯]l²&ÑÀ¯]l² {ç³Äñæ*f¯éË$ çÜ…çœ$Æý‡Û×æMýS$ ¨VóS^ørÏ Ý뫧ýlÅç³yýl§ýl$. G…§ýl$MýS…sôæ, A糚yýl$ B«¨ç³™èlÅ Ý릯]l…ÌZ E¯]l² A˵çÜ…RêÅ MýS$Ë {ç³Äñæ*f¯éËMóS A{VýSÝ릯]l… ËÀçÜ$¢…¨. ÝëÐ]l*hMýS…V> °Æ>§ýlÆý‡×æMýS$ VýS$Æý‡Ð]l#™èl$¯]l² Ð]lÆ>YË Vö…™èl$ A«¨M>Æý‡…ÌZ E¯]l² ÐéÇMìS ѯ]lç³yýl§ýl$.

™ðlË…V>×æ {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰…V> HÆý‡µyìl™ól, ÝëÐ]l*hMýS…V>, BǦMýS…V>¯ólM>MýS, Æ>fMîSĶæ$…V> MýS*yé A…§ýlÇMýS¯é² Ð]l¬…§ýl$ ˼ª´÷…§ól¨ B¨ÐéçÜ$Ë$, Ð]l¬íÜÏ…Ë$. G…§ýl$MýS…sôæ, D Æð‡…yýl$ ÝëÐ]l*hMýS Ð]lÆ>YË$ B…{«§ýl{糧ólÔŒæÌZ° C™èlÆý‡ {´ë…™éËMýS¯é² ™ðlË…V>×æÌZ¯ól A«¨MýS…V> E¯é²Æý‡$. B¨ÐéíÜ f¯é¿ê ™ðlË…V>×æÌZ 60 Ô>™èl… Oò³V> E¯é²Æý‡$. AÌêVóS Ð]l¬íÜÏ…Ë$ 61 Ô>™èl… §éM> E¯é²Æý‡$. D ¯ólç³£ýlÅ…ÌZ ^èlrtçÜ¿¶æËÌZ D Æð‡…yýl$ Ð]lÆ>YË {´ë†°«§ýlÅ… VýS×æ±Ä¶æ$…V> ò³Æý‡$VýS$ ™èl$…¨. ™èl§éÓÆ> {ç³gêÝëÓÑ$MýS {ç³{MìSĶæ$ÌZ ÐéÇ ¿êVýSÝëÓÐ]l$Å… C™ø«¨MýS…V> Ð]l–¨® ^ðl…§ýl$ ™èl$…¨. Ððl¬™èl¢…V> ^èl*õÜ¢ ™ðlË…V>×æ f¯é¿êÌZ GïÜÞ, GïÜt, ½ïÜË$ 85 Ô>™èl… §éM> E¯é²Æý‡$.

™ðlË…V>×æ Æ>çÙ‰…ÌZ ÒÆý‡…§ýlÇ BM>…„ýSË$, BÔ¶æË$ ¯ðlÆý‡ÐólÆó‡ AÐ]lM>Ô>Ë$ A«¨MýSÐ]l$Ð]l#™éƇ¬. Æ>fMîSĶæ$… V> ™èlÐ]l$ AíÜ¢™éÓ°² ºË…V> ^ér$MýS$¯ól ÐðlçÜ$Ë$ »êr$ D Ð]lÆ>YËMýS$ MýSË$VýS$™èl$…¨ MýS¯]l$MýS B Ðól$Æý‡MýS$ çÜÐ]l*f iÐ]l¯]l Æý‡…VýS…ÌZ ÐéÇ {ç³™èlÅ„ýS {ç³Ðól$Ķæ$… Ñ$MýS$PrÐ]l$Ð]l#™èl$…¨. A糚yýl$ ç³…^éĶæ$¡Æ>gŒæ çÜ…çܦË$ MýS*yé MøÌZµÆ‡¬¯]l ºÌê°² †ÇW ´÷…¨, ¯]l*™èl¯]l fÐ]lçÜ™éÓË™ø {ç³fËÐ]l§ýlªMýS$ ´ë˯]l ^ólÆó‡ Ð]l*Æý‡Y… çÜ$VýSÐ]l$… ^ólÝë¢Æ‡¬.
Mö™èl¢V> HÆý‡µyìl¯]l bèl¡¢‹ÜVýSÉŠl, gêÆý‡U…yŠl, E™èl¢Æ>… ^èlÌŒæ ò³Æý‡$VýS$§ýlË Æý‡…VýS…ÌZ ò³r$tMýS$¯]l² Ë„>Å°² A«¨VýSÑ$…^èlyýl… _¯]l² Æ>Ú‰ëË HÆ>µr$ ¿êÐ]l¯]l¯]l$ ºÌZõ³™èl… ^ólçÜ$¢¯]l²¨. 糧ýlÐ]l {ç³×êãM> M>Ë…ÌZ Ð]lÊyýl$ Æ>Ú‰ëË$ Ý뫨…_¯]l çÜ*¦Ë gê¡Äñæ*™èlµ†¢ C…§ýl$MýS$ ™éÆ>P×æ…. D Æ>Ú‰ëË$ Ðésìæ Ð]l*™èl– Æ>Ú‰ëË MýS¯é² A«¨MýS Ýë¦Æ‡¬ÌZ ò³Æý‡$VýS$§ýlË Ý뫨…^èlyýl… ÑÔóæçÙ…. Ð]l*™èl– Æ>Ú‰ëË$ A¯]l$MýS$¯]l² Ë„ýSÅ…MýS¯é² Ððl¯]l$MýSºyìl´ùV>, Mö™èl¢ Æ>Ú‰ëË$ Ë„>Å°² A«¨VýSÑ$…^éƇ¬.

§ólÔ¶æ…ÌZ° Ððl¯]l$MýSºyìl¯]l {´ë…™éË$ ò³§ýlª Æ>Ú‰ëËÌZ A…^èl$ÌZÏ E…r*, AÀÐ]l–¨® Æý‡…VýS…ÌZ C¯ól²â¶æ$ÏV> A×æV>Ç E¯é² Ķæ$°, Æ>çÙ‰ {糆糆¢ HÆý‡µyìl¯]l ™èlÆ>Ó™èl AÑ »êçßæÅ AÐ]lÆø«§é ˯]l$ A«¨VýSÑ$…_, ™èlÐ]l$ A…™èlÆý‡Y™èl Ô¶æMìS¢° Ñ°Äñæ*VýS…ÌZMìS ™ðl_a ç³NÇ¢ Ýë¦Æ‡¬ÌZ ÑM>çÜ… ^ðl…§éĶæ$° D ç³Ç×êÐ]l$… çܵçÙt… ^ólçÜ$¢¯]l²¨. ™ðlË…V>×æ Ð]l…sìæ _¯]l² Æ>Ú‰ëËÌZ {ç³gê{糆 °«§ýl$Ë$ A«¨M>Æý‡ Ķæ$…{™é…VýS…Oò³, Mö™èl¢V> Æý‡*ç³#¨§ýl$ªMýS$¯]l² "Ð]lÅÐ]lçܦ'Oò³ A™èlÅ«¨MýS Ýë¦Æ‡¬ÌZ J†¢yìl ™ðl_a {ç³fËMýS$ Ððl$Æý‡$OVðS¯]l ´ë˯]l¯]l$ {ç³gêÝëÓÑ$MýS çÜ*{™éËMýS$ ÌZºyìl A…¨…^èlVýSÍVóS BÝëPÆý‡… E…r$…¨.

 

***************************************

SAKSHI

EDITORIAL

çÜOÐðl$MýSÅ™ól OÐðlG‹Ü BÔ¶æĶæ$íܨ®MìS BÆø{´ë×æ…

 

yéMýStÆŠ‡ OÐðlG‹Ü Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz Ð]l¬…§ýl$MýS$ ™ðl_a¯]l çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl… ™ðlË$VýS$ÐéÇ ^ðlÐ]l#ÌZÏ Ð]l*Æý‡$Ððl*VýS$™èl*¯ól E…¨. {´ë×æíßæ™èl& ^ólÐðlâ¶æÏ, ´ùËÐ]lÆý‡…, ç³#Í_…™èlË, ´ù†Æð‡yìlz´ëyýl$ ç³NÇ¢ M>Ðé˱, B…{«§ýl{糧ólÔŒæ A°² Æý‡…V>ËÌZ §ólÔ>°MóS B§ýlÆý‡Ø… M>Ðé˱ Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz MýSËË$ MýS¯é²Æý‡$.

™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$ ¿êÚëÀÐ]l*¯]l$Ë$. §ólÔ¶æ ¿êçÙË…§ýl$ ™ðlË$VýS$ ÌñæçÜÞ A° Ð]l¬ÇíÜ´ù™èl* E…sêÆý‡$. A…§ýl$ Ð]lËϯól B…{«§ýl{糧ólÔŒæ ™öÍ ¿êÚë {ç³Ä¶æ¬MýS¢ Æ>çÙ‰…V> AÐ]l™èlÇ…_…¨. AÌêVóS, B…{«§ýl$Ë$ çÜOÐðl$MýSÅ Ðé§ýl$Ë$. D çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl… ™ðlË… V>×æ, Æ>Ķæ$ËïÜÐ]l$, MøÝë¢ CÌê A°² {´ë…™éËÌZ Ñ°í³çÜ$¢…¨. 1969ÌZ {ç³™ólÅMýS ™ðlË…V>×æ E§ýlÅÐ]l$…, 1972ÌZ Ogñæ B…{«§é E§ýlÅÐ]l$…, 1985ÌZ {ç³™ólÅMýS Æ>Ķæ$ËïÜÐ]l$ E§ýlÅÐ]l$… Ð]l_a¯]lç³µsìæMîS A°² çÜ…§ýlÆ>ÂËÌZ MýS*yé çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýlÐól$ VðSÍ_…¨. {ç³™ólÅMýS ™ðlË…V>×æ E§ýlÅÐ]l*°² ™éÆý‡Ýë¦Æ‡¬MìS ¡çÜ$MýS$´ùƇ¬¯]l yéMýStÆŠ‡ Ð]l${Ç ^ðl¯é²Æð‡yìlz ™èlÆý‡$Ðé† M>Ë…ÌZ çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl… OÐðlç³# Ððl¬WY çÜOÐðl$MýSÅ B…{«§ýl{糧ólÔŒæMýS$ Æð‡…yýl$ÝëÆý‡$Ï Ð]l¬QÅÐ]l$…{† M>Ð]lyýl… ÑÔóæçÙ….

çÜOÐðl$MýSÅ™èl MøçÜ… 糧ýlÐ]l#Ë$ ™èlÅh…_¯]l Ð]l¬QÅÐ]l$…{™èl$Ë$EÐ]l$Ãyìl Ð]l${§éçÜ$ Æ>çÙ‰…ÌZ° ™ðlË$VýS$ÐéÇMìS JMýS Æ>çÙ‰… M>ÐéË° AçÜ$Ð]l#Ë$ »êíܯ]l AÐ]l$Æý‡iÑ ´÷sìæt }Æ>Ð]l¬Ë$ B…{«§ýl$ËMýS$ B§ýlÆý‡Ø {´ëĶæ¬yýl$. B…{«§ýl Æ>çÙ‰…ÌZ° ™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$, Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Æ>çÙ‰… ÌZ° ™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$ JMýSsìæV> E…yéË°, ÒÆý‡…§ýlÇMîS MýSÍíÜ B…{«§ýl{糧ólÔŒæ A¯ól Æ>çÙ‰… E…yéË° Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Æ>çÙ‰ Ð]l¬QÅÐ]l$…{† 糧ýlÑ° ™éÅVýS… ^ólíܯ]l º*Æý‡$YË Æ>Ð]l$MýS–Úë~Æ>Ð]l#, B…{«§ýl Æ>çÙ‰ Ð]l¬QÅÐ]l$…{† 糧ýlÑ° ™éÅVýS… ^ólíܯ]l »ñæfÐéyýl Vø´ëËÆð‡yìlz MýS*yé B…{«§ýl$ËMýS$ B§ýlÆý‡Ø {´ëĶæ¬Ë$.

º*Æý‡$YË Æ>Ð]l$MýS–Úë~Æ>Ð]l# Ð]l¬QÅÐ]l$…{†V> E¯]l² Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Æ>çÙ‰…ÌZ 16 hÌêÏË$ E…yólÑ. A…§ýl$ÌZ 8 ™ðlË…V>×æ hÌêÏË$. 5 Ð]l$Æ>u> hÌêÏË$ (¯é…§ólyŠl, LÆý‡…V>»ê§Šl, EÝëïé»ê§Šl, ½yŠl, ç³Æý‡Â×ìæ). 3 MýS¯]l²yýl hÌêÏË$(Æ>Ķæ$^èl*ÆŠ‡, VýS$˾Æ>Y, ½§ýlÆŠ‡) E…yólÑ. Æ>çÙ‰ Ñ¿¶æf¯]l fÇW¯]l糚yýl$ ™ðlË…V>×æ hÌêÏË$ B…{«§ýl{糧ólÔŒæ ÌZ, Ð]l$Æ>w hÌêÏË$ »Ÿ…»êƇ¬ Æ>çÙ‰…ÌZ, MýS¯]l²yýl hÌêÏË$ OÐðl$çÜ*Æý‡$ Æ>çÙ‰…ÌZ MýSÍíÜ´ùĶæ*Ƈ¬.
"™ðlË$VýS$ VýSyýlz¯]l$ ç³VýSËVörtÐ]l§ýl$ª' A¯]l² íܯéÆð‡

""™ðlË$VýS$gê† Ð]l$¯]l¨ / °…yýl$VýS ÐðlË$VýS$ gê† Ð]l$¯]l¨' A…r* 1970ÌZ B…{«§ýl {´ë…™é°² MýS¨Í…_¯]l B VóSĶæ*°² Æ>íܯ]l ÐéÆý‡$ MýSÈ…¯]lVýSÆŠ‡ hÌêÏMýS$ ^ðl…¨¯]l yéMýStÆŠ‡ íÜ.¯éÆ>Ķæ$×æÆð‡yìlz. ™é¯]l$ °ÇÃ…_¯]l "™èlÌêÏ&ò³âêÏÐ]l*?' _{™èl… §éÓÆ> B VóSĶæ$…ÌZ° ""´ëË$ ´÷…VýS$ Ð]l$¯]l ™ðlË$VýS$ VýSyýlz¯]l$ ç³VýS$ËVörtÐ]l§ýl$ª / ¯]lË$VýS$ÇÌZ Ð]l$¯]lgê† VúÆý‡Ð]l… ¯]lÐ]l#ÓË´ëË$ ^ólÄñ欧ýl$ª' A¯]l² ç³…MýS$¢Ë¯]l$ ¯]l…§ýlÐ]lÊÇ ™éÆý‡MýS Æ>Ð]l*Æ>Ð]l# ™ðlË$VýS$ {´ë…™èlÐ]l$…™é Ð]l*ÆøÃW…^éÆý‡$. B VóSĶæ$… ¯ólsìæMîS Ð]l$¯]l…§ýlÇ ^ðlÐ]l#ËÌZ {糆«§ýlÓ°çÜ*¢¯ól E…¨.
íÜçÜOÌñæ¯]l çÜOÐðl$MýSÅÐé¨ Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz

¨Ð]l…VýS™èl Ð]l¬QÅÐ]l$…{† yéMýStÆŠ‡ OÐðl.G‹Ü.Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz Ð]l¬…§ýl$MýS$ ™ðl_a¯]l çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl… ™ðlË$VýS$ÐéÇ ^ðlÐ]l#ÌZÏ Ð]l*Æý‡$Ððl*VýS$™èl*¯ól E…¨. {´ë×æíßæ™èl&^ólÐðlâ¶æÏ, ´ùËÐ]lÆý‡…, ç³#Í_…™èlË, ´ù†Æð‡yìlz´ëyýl$ ç³NÇ¢ M>Ðé˱, B…{«§ýl{糧ólÔŒæ A°² Æý‡…V>ËÌZ §ólÔ>°MóS B§ýlÆý‡Ø… M>Ðé˱ Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz MýSËË$ MýS¯é²Æý‡$. ¯]lÐ]l$õÜ¢ ^ðlÌñæÏÐ]l*Ã, ¯]lÐ]l$õÜ¢ AMýSPĶæ*Å, ¯]lÐ]l$õÜ¢ ™èlÐ]l¬Ãyýl*, ¯]lÐ]l$õÜ¢ A¯é² A° Æ>fÔóæQÆý‡Æð‡yìlz ç³ÍMìS¯]l ç³Ë$MýS$Ë$ ¯ólsìæMîS Ð]l$¯]l ^ðlÐ]l#ÌZÏ {糆«§ýlÓ°çÜ*¢¯ól E¯é²Æ‡¬. Æ>çÙ‰… ¯]lË$Ð]lÊËÌê f¯]l… B ç³ËMýSÇ…ç³#¯]lMýS$ JMóSÌê çܵ…¨…_¯]l çÜ…VýS† Ð]l$Æý‡$Ð]lÌôæ°¨.

Ñ¿¶æf¯]l Ððl¬§ýlË$ò³yìl™ól A…™ólÑ$r¯]l² C…¨Æý‡Ð]l$Ã

1972 yìlòÜ…ºÆŠ‡ 21Ð]l ™ól©¯]l ¨Ð]l…VýS™èl {糫§é° }Ð]l$† C…¨Æ> V>…«© ÌZMŠSçÜ¿¶æÌZ ^ólíܯ]l {ç³çÜ…VýS… ™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$ H¯ésìæMîS Ð]l$Æý‡$Ð]lÌôæÆý‡$. ""Ððl¯]l$MýSºyìl¯]l {´ë…™éË$ Ìôæ° Æ>çÙ‰… Ð]l$¯]l ¿êÆý‡™èl §ólÔ¶æ…ÌZ Ìôæ§ýl$. Mö…™èlÐ]lÆý‡MýS$ AÀÐ]l–¨® ^ðl…¨¯]l {´ë…™éË$ A°² Æ>Ú‰ëËÌZ¯ól M>§ýl$, JMóS {´ë…™èl…ÌZ¯ól CÌê…sìæÑ Mö°² E¯é²Æ‡¬. B…{«§ýl {´ë…™èl…ÌZ Æ>Ķæ$ËïÜÐ]l$, }M>MýS$â¶æ… Ð]l…sìæ Mö°² Ððl¯]l$MýSºyìl¯]l {´ë…™éË$ E¯é²Æ‡¬. ™ðlË…V>×æ MýS*yé Ððl¯]l$MýSºyìl¯]l {´ë…™èlÐól$. A…§ýl$ÌZ MýS*yé AÀÐ]l–¨® ^ðl…¨¯]l Mö°² {´ë…™éË$ E¯é²Æ‡¬. JMýS {´ë…™é°MýS…sñæ Ð]l$ÆöMýS {´ë…™èl… Ððl¯]l$MýSºyìl E¯]l²¨ A¯ól M>Æý‡×æ…Oò³ ¡{Ð]lOÐðl$¯]l, †Æý‡$VýS$Ìôæ° °Æý‡~Ķæ*Ë$ ¡çÜ$MøÐ]lyýl… çܺº$ M>§ýl$.

CÌê ^ólõÜ¢ §é°MìS A…™ólÑ$sìæ? {糆 hÌêÏ §ól°MýS§ól ÐólÆ>µr$ M>ÐéÍ? E™èl¢Æý‡ {糧ólÔŒæ¯]l$ Ñ¿¶æh…^èlÐ]lËíÜ…¨V> Mö…§ýlÆý‡$ ^ðl´ëµÆý‡$. Ñ¿¶æf¯]l GMýSPyðlMýSPyýl fÆý‡V>Í? G°² {´ë…™éË$V> Ñ¿¶æh…^éÍ? JMýSsê, Æð‡…yé, Ð]lÊyé, ¯éË$V>? Ððl¯]l$MýSsìæ _¯]l²_¯]l² Æ>gêÅË$, çÜ…Ý릯éË* C糚yýl$ HÆý‡µyéË…sêÆ>? †ÇW Aç³µsìæ ç³Çíܦ™èl$Ë$ ¯ðlËMö¯éÌê? M>ºsìæt ©°MìS JMýS ^ør A…™èl$ A…r* E…yéÍ. çÜOÐðl$MýSÅ Æ>çÙ‰… M>ÐéË° ¯ól¯ól °f…V> ÑÔ¶æÓíÜçÜ$¢¯é²¯]l$. B…{«§ýl{糧ólÔŒæ ÐólÌê¨ çÜ…Ð]l™èlÞÆ>Ë$V> E™èlP–çÙtOÐðl$¯]l çÜ…çÜP–† VýSË ïÜÐ]l$V> õ³Æý‡$ ´÷…¨…¨' A° A¯é²Æ>Ððl$.

™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$ çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl$Ìôæ

""B…{«§ýl{糧ólÔŒæÌZ C糚yýl$¯]l² {´ë…™é˱² VýS™èl…ÌZ JMýS糚yýl$ ^éÌêM>Ë… JMóS ç³Ç´ë˯]l MìS…§ýl E¯é²Æ‡¬. M>ºsìæt JMóS ç³Ç´ë˯]l MìS…§ýl Ìôæ° H§ø JMýS M>Ìê°² Ð]l*{™èlÐól$ ç³ÇÖÍõÜ¢ Eç³Äñæ*VýS… Ìôæ§ýl$. ™ðlË$VýS$ {ç³fË D çÜ$©Æý‡ƒOÐðl$¯]l ^èlÇ{™èl ™èlÐ]l$MýS$ çÜOÐðl$MýSÅ B…{«§ýl{糧ólÔŒæ Æ>çÙ‰… M>ÐéË° §ýlÔ>»êªË ™èlÆý‡ºyìl ™èlí³…_ ´ùÆ>r… ÝëW…^èlyé°MìS ÐéÇ° E™ól¢fç³Ç_…¨. D çÜ…§ýlÆý‡Â…ÌZ ¯é ÝëÓ¯]l$¿¶æÐé°² VýS$Ç…_ Ò$MýS$ ^ðlç³µ§ýlÍ^é¯]l$. Æ>Ú‰ëË ç³#¯]lÆý‡ÓÅÐ]lïܦMýSÆý‡×æ çÜ…çœ$… °Ðól¨MýS {ç³MýSsìæ…^èlyé°MìS ç³NÆý‡Ó… §ýl„ìS×æ ¿êÆý‡™èl…ÌZ° Mö°² {´ë…™éËÌZ ¯ól¯]l$ ç³Æý‡Åsìæ…^èlyýl… ™èlríܦ…_…¨. A糚yýl$ {ç³fË…™é Ð]l¬MýS¢MýS…uý‡…™ø ÑÔ>Ìê…{«§ýl¯]l$ M>…„ìSçÜ*¢ ^ólíܯ]l °¯é§éË$ Cç³µsìæMîS ¯é ^ðlÐ]l#ÌZÏ Ð]l*Æý‡$Ððl*VýS$™èl* E¯é²Æ‡¬' A° C…¨Æý‡Ð]l$à ç³ÍMìS¯]l ç³Ë$MýS$Ë$ B…{«§ýl$Ë çßæ–§ýlĶæ*ËÌZ ¯ólsìæMîS çÜiÐ]l…V> E¯é²Æ‡¬. C…¨Æý‡Ð]l$à çÜOÐðl$MýSÅÐé¨ M>ºsìæt ™ðlË$VýS$ÐéÆý‡$ MýS*yé çÜOÐðl$MýSÅÐé§ýl$Ìôæ.
_¯]l² Æ>Ú‰ëË™ø §ólÔ¶æ çÜÐ]l${VýS™èlMýS$ ^ólr$

D¯éyýl$ §ólÔ¶æ…ÌZ A¯ólMýS Æ>Ú‰ëËÌZ Mö™èl¢ Æ>Ú‰ëË yìlÐ]l*…yŠlË$ E¯é²Æ‡¬. ѧýlÆý‡Â, ÝûÆ>çÙ‰, MýS*ÆŠ‡Y, MøÔ¶æÌŒæ, VýS*Æ>UÌê…yŠl, yéÇjÍ…VŠS, §ýl„ìS×æ ™èlÑ$â¶æ¯éyýl$, Ñ$¤Ìê…^èlÌŒæ, MýS*^Œl¼àÆŠ‡, º$…§ólÌŒæQ…yŠl, çßæÇ™èl{糧ólÔŒæ, ¿ZgŒæç³#Ç... CÌê _¯]l² Æ>Ú‰ëË Ð]lËÏ Ar$ Æ>Ú‰ëËÌZ, Cr$ MóS…{§ýl…ÌZ AíܦÆý‡™èl ^ør$ ^ólçÜ$MýS$¯ól {ç³Ð]l*§ýl… E…¨. §ólÔ¶æ çÜOÐðl$MýSÅ™èlMýS$, çÜÐ]l${VýS™èlMýS$ Ð]l¬ç³š ÐésìæËÏÐ]l^èl$a. C…¨Æý‡, Æ>iÐŒlË B™èlà ºÍ§é¯éË$ °Æý‡$ç³Äñæ*VýSÐ]l$Ð]l#™éƇ¬.
sîæBÆŠ‡G‹Ü¯]l$ ™ðlË…V>×æ {ç³fÌôæ †í³µMösêtÆý‡$

ÑkqOÌñæ¯]l ™ðlË…V>×æ {ç³fË$ {ç³™ólÅMýSÐé§ýl…™ø BÑÆý‡ÂÑ…_¯]l sîæBÆŠ‡G‹Ü ´ëÈt° °Æý‡ªÓ…§ýlÓ…V> †Æý‡çÜPÇ…^éÆý‡$. 2001 Ý린MýS çÜ…çÜ¦Ë G°²MýSËÌZ sîæBÆŠ‡G‹ÜMýS$ 20 Ô>™èl… Kr$Ï Æ>V>, 2004 AòÜ…½Ï G°²MýSÌZÏ 18.8 Ô>™èl…, 2005 Ð]l¬°Þç³ÌŒæ G°²MýSÌZÏ 10.8 Ô>™èl…, 2006 fyŠlï³sîæïÜ, G…ï³sîæïÜ G°²MýSÌZÏ 6.8 Ô>™èl…, 2009 AòÜ…½Ï G°²MýSÌZÏ 3.7 Ô>™èl… Kr$Ï Æ>Ð]lyýl… VýSÐ]l$¯éÆý‡á…. 2009 AòÜ…½Ï G°²MýSÌZÏ sîæBÆŠ‡G‹ÜMýS$ ™ðlË…V>×æ {´ë…™èl…ÌZ° 119 Ý릯éËMýS$ V>¯]l$ 10 ïÜr$Ï, 17 ÌZMŠSçÜ¿¶æ Ý릯éËMýS$ 2 ïÜr$Ï Ð]l*{™èlÐól$ Ð]l^éaƇ¬. Ð]l$çßæº*»Œæ¯]lVýSÆŠ‡, Æý‡…V>Æð‡yìlz, Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl, ¯]lÌŸY…yýl, QÐ]l$Ã…. D I§ýl$ hÌêÏÌZÏ JMýSP GÐðl$ÃÌôæÅ ïÜr$ MýS*yé Æ>Ìôæ§ýl$. _Ð]lÆý‡MýS$ {VóSrÆŠ‡ Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl Ð]l¬°Þç³ÌŒæ M>ÆöµÆó‡çÙ¯Œl G°²MýSÌZÏ ´ùsîæ MýS*yé ^ólĶæ$MýS$…yé ^ól™èl$Ìñæ™ól¢íÜ…¨.

HMîSMýSÆý‡×æ ¨Ô¶æV> {ç³ç³…^èl… ç³Æý‡$VýS$Ë$

D¯éyýl$ {ç³ç³…^èlÐéÅç³¢…V> HMîSMýSÆý‡×æ {ç³{MìSĶæ$ Ô¶æÆý‡ÐólVýS…™ø ÝëVýS$™ø…¨. E™èl¢Æý‡, §ýl„ìS×æ «§ýl–ÐéË$V> õ³Æý‡$V>…_¯]l ™èl*Æý‡$µ, ç³ÕaÐ]l$ fÆý‡Ã±Ë$ 1990 AMøtºÆŠ‡ 3¯]l JMóS fÆý‡Ã±V> AÐ]l™èlÇ…^éƇ¬. {¼r¯Œl, {¸ë¯ŒlÞ, ´ùÆý‡$aVýSÌŒæ, ´ùÌñæ…yŠl ™èl¨™èlÆý‡ 27 ĶæÊÆøí³Ä¶æ$¯Œl §ólÔ>Ë$ 1993 ¯]lÐ]l…ºÆŠ‡ 1¯]l HMîSMýSÆý‡×æ ´÷…¨ ĶæÊÆøí³Ä¶æ$¯Œl ĶæʰĶæ$¯ŒlV> AÐ]l™èlÇ…^éƇ¬. D ÑçÙĶæ*˱² AÆý‡¦… ^ólçÜ$MýS$¯]l²…§ýl$Ð]lËϯól B…{«§ýl$Ë$ çÜOÐðl$MýSÅ Ðé§ýl… OÐðlç³# Ððl¬VýS$Y^èl*ç³#™èl$¯é²Æý‡$. ©°² AÆý‡¦… ^ólçÜ$MøÐéÍÞ…¨V> ÐólÆ>µr$Ðé§é°² {´ù™èlÞíßæçÜ$¢¯]l² A˵çÜ…RêÅ MýS$ËMýS$ Ñfqí³¢ ^ólçÜ$¢¯é²¯]l$.

yéMýStÆŠ‡ G¯Œl.™èl$ËíÜÆð‡yìlz ' ï³ïÜïÜ A«¨M>Æý‡ {糆°«¨

 

***************************************

 

******************************************************************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ {ç³çßýçܯèþ…

Ðé™éÆæÿ×ý Ðèþ*Ææÿ$µ¯èþ$ AÇMæürtyé°Mìü Møò³¯ŒþõßýVðü¯ŒþÌZ fÇW¯èþ §óþÔ髨¯óþ™èþË çÜÐèþ*ÐóþÔèý… JMæü {ç³çßýçܯèþ…V> Ðèþ*Ç´ùÐèþyæþ… Ñ^éÆæÿMæüÆæÿ…. «§æþ°Mæü §óþÔéË$ Mæür$t»êrÏMæü$ A…XMæüÇ…^èþMæü ´ùV>, ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ §óþÔéËò³O¯óþ ºÆæÿ$Ðèþ# »ê«§æþÅ™èþË$ Ððþ*ç³yé°Mìü ç³N¯èþ$MøÐèþyæþ… Ðèþ$È BÔèýaÆæÿÅMæüÆæÿ…. ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ §óþÔéË$ Mö…™èþÐóþ$Ææÿ MæüÍíÜMæür$tV> ÐèþÅÐèþçßýÇ…^éÄæý$¯óþ FÆæÿr GÌê E¯é², «§æþ°Mæü §óþÔé˯èþ$ Mæürtyìþ ^óþÄæý$yæþ…ÌZ {ç³ç³…^èþ §óþÔéË$ ÑçœËÐèþ$Äæý*ÅÆÿ$$. C…§æþ$ÌZ ¿êÆæÿ™Œþ A¯èþ$çÜÇçÜ$¢¯èþ² Ñ«§é¯èþ… Ððþ$$§æþsìý ¯èþ$…` ÑÐèþ$ÆæÿØËMæü$ ™éÑçÜ$¢¯èþ²¨.

"Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ Jç³µ…§æþ…' A° A…r$¯èþ²ç³µsìýMîü {ç³ç³…^èþ §óþÔéË Ðèþ$«§æþÅ Jç³µ…§æþÐèþ$…r* Mæü$§æþÆæÿÌôý§æþ¯óþ ^ðþç³µÐèþ^èþ$a. Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ ÕQÆ>{Væü çܧæþçÜ$ÞÌZ AÐðþ$ÇM> A«§æþÅ„æü$yæþ$ J»êÐèþ* ÐèþÅÐèþçßýÇ…_¯èþ ¡Ææÿ$ Ðóþ$… ^ðþí³µ…¨ Ò$Ææÿ$ ѯéÍÞ…§óþ A¯èþ²r$tV> E…§æþ¯óþ ÑÐèþ$ÆæÿØË$¯é²Æÿ$$. Ðèþ$ÆøÐðþOç³# ¿êÆæÿ™Œþ, ^ðþO¯é, {»ñýhÌŒý, §æþ„ìü×ê{íœM> (»ôýíÜMŠü) Mæü*rÑ$™ø AÐðþ$ÇM> Mæü$§æþ$Ææÿ$aMæü$¯èþ² AÐèþV>çßý¯èþ¯óþ "Jç³µ…§æþ…'V> ^ðþç³#µMæü$…r$¯é²Ææÿ$. Ñ$Væü ™é ºyæþ$Væü$ §óþÔéË$ Ðèþ* A…XM>Ææÿ… ´÷…§æþÌôý§æþ° A¿æýÅ…™èþÆæÿ… ^ðþ¼™óþ CçÙtÐðþ$O¯èþ §óþÔéË$ çÜ…™èþM>Ë$ ò³rtÐèþ^èþ$a¯èþ° AÐèþÐèþ*¯èþMæüÆæÿ ȆÌZ çÜÐèþ*«§é¯èþ… ËÀ…_…¨.

JMæüç³#µyæþ$ §æþ„ìü×êÆæÿª Vøâæý…ÌZ° ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ, Mæüyæþ$ õ³§æþ §óþÔéË Ðèþ$«§æþÅ ÝûàÆæÿª E…yóþ¨. DÝëÇ «§æþ°Mæü §óþÔéË$ D IMæüÅ™èþ¯èþ$ Ñ_e ¯èþ²… ^óþÄæý$VæüÍV>Æÿ$$. »ôýíÜMŠü §óþÔéË Ðèþ*¨ÇV>¯óþ Ñ$Væü™é §óþÔéË$ ç³Ë$ º–…§éË$V> Ñyìþ´ùÄæý*Æÿ$$. çÜÐèþ$${§æþ…ÌZ Ðèþ$$°W ´ù™èþ$¯èþ² _¯èþ² §óþÔé˯èþ$ ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ §óþÔéËò³OMìü «§æþ°Mæü §óþÔéË$ Æðÿ^èþaVösêtÆÿ$$. C§óþ Ñ«§æþ…V> »ôýíÜMŠü §óþÔéË$ °ËMæüyæþV> Ñ$Væü™é §óþÔé˯èþ$ MæüË$ç³#Mö° ´ùMæü$…yé, ™èþÐèþ$ {ç³Äñý*f¯éËMóü {´ë«§é¯èþÅ… C_a _ÐèþÆæÿMæü$ AÐðþ$ÇM>™ø ÑyìþV> AÐèþV>çßý¯èþMæü$ Ðèþ^éaÆÿ$$. ©…™ø D Jç³µ…§é°² _¯èþ² §óþÔéË$ {ç³Õ²…^éÆÿ$$. Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ Jç³µ…§æþ… IMæüÅÆ>fÅ çÜÑ$† B«§æþÓÆæÿÅ…ÌZ Mæü$¨Ç¯èþ °Ææÿ~ Äæý$… M>§æþ±, ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢ÌZ "ÆðÿçœÆðÿ¯ŒþÞ yéMæü$ÅÐðþ$…r$'V> Eç³MæüÇ…^óþ "Æ>fMîüÄæý$ {ç³Mæür¯èþ' Ðèþ*{™èþÐóþ$¯èþ° ¿êÆæÿ™èþ {糆°«¨ ^ðþí³µ¯èþ Ðèþ*rÌZ Äæý$«§é Ææÿ¦… E…¨.

D Jç³µ…§æþ…ÌZ BÐðþ*¨…_¯èþ °ÇªçÙt A…ÔéË…r* ÌôýÐèþ#. MøÅsZ Jç³µ…§æþ… Ðèþ*¨ÇV> «§æþ°Mæü §óþÔéËMæü$ Mæür$t»êr$Ï ÌôýÐèþ#. Jç³µ… §æþ… Mæü$§æþÆæÿyé°Mìü M>±, «§æþ°Mæü §óþÔéË$ E§éYÆ>Ë$ ™èþWY…^èþ$MøÐèþyé°Mìü M>± M>Ë ÐèþÅÐèþ«© Ìôý§æþ$. MæüÆæÿ¾¯èþ E§éYÆ>ËMæü$ §éÇ¡Äæý$° ç³ÇÔèý$§æþ® Ýë…Móü†Mæü ç³Çgêq¯é°² ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ, ºyæþ$Væü$ §óþÔéËMæü$ A…¨…^é˯óþ °ÇªçÙt àÒ$Ë$ Mæü*yé Jç³µ…§æþ…ÌZ ÌôýÐèþ#. Cç³#µyæþ$¯èþ² Ñ«§æþ…V> MæüÆæÿ¾¯èþ E§éYÆ>˯èþ$ ÐðþË$ÐèþÇ…^èþ$™èþ* ´ù™óþ& ´ëÇ{ÔéÑ$MîüMæüÆæÿ×ýMæü$ Ðèþ$$…§æþ$¯èþ² EÚù~{Væü™èþ™ø ´ùÍõÜ¢& ¿æý*Vøâæý… Ðèþ$Æø 3.9 yìþ{XË òÜÍÞÄæý$‹Ü Ðóþ$Ææÿ ÐóþyðþMæüP¯èþ$…¨. Cç³µsìýMó Ðé™éÐèþÆæÿ×ý Ðèþ*Ææÿ$µ A¯óþMæü Ñç³™èþ$¢ËMæü$ §éÇ ¡çÜ$¢¯èþ²¨. A…§æþ$ÐèþËÏ ¿æý*Vøâæý… Æðÿ…yæþ$ yìþ{XËMæü$ Ñ$…_ ÐóþyðþMæüPMæü$…yé ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$MøÐé˯óþ {糆´ë§æþ¯èþ E…¨.

M>± D ¨ÔèýV> A…XM>ÆæÿÐóþ$ Mæü$§æþÆæÿÌôý§æþ$. 2050 ¯ésìýMìü MæüÆæÿ¾¯èþ E§éYÆ>˯èþ$ çÜV>°Mìü ™èþWY…^é˯óþ Mæür$t»êr$ H© "Jç³µ…§æþ…'ÌZ Ìôý§æþ$. ¿æý*Vøâæý… ÐóþyðþMæüPyé°Mìü M>Ææÿ×ý… ´ëÇ{ÔéÑ$Mæü §óþÔéÌôý Mæü¯èþ$Mæü D Ðèþ*Ææÿ$µ¯èþ$ AÇMæüsôýt ^èþÆæÿÅË ÌZ «§æþ°Mæü §óþÔéË »ê«§æþÅ™èþ GMæü$PÐèþV> E…r$…¨. M>± AÐðþ$ÇM> Ñ_{™èþÐðþ$O¯èþ ȆÌZ "EÐèþ$Ãyìþ »ê«§æþÅ™èþË$' A¯óþ Ðé§æþ¯èþ Ðèþ$$…§æþ$Mæü$ ™ðþçÜ$¢¯èþ²¨. MøÅsZ Jç³µ…§æþ… {ç³M>Ææÿ… «§æþ°Mæü §óþÔéË$ ™èþÐèþ$ E§éYÆ>Ë ™èþWY…ç³# Ë„>ÅË Mæü$ ^èþrtº§æþ®…V> Mæür$tºyìþ E…yéÍ. M>± §é°° °ÈÓÆæÿÅ… ^óþÄæý$yæþ… «§æþ°Mæü §óþÔéË Ë„æüÅ…V> Ðèþ*Ç…¨. «§æþ°Mæü §óþÔéË ¯èþ$…_ çÜàÄæý$Ðóþ$© ´÷…§æþyæþ… Ìôý§æþ$ Mæü¯èþ$Mæü ™èþÐèþ$ E§éYÆ>Ë ™èþWY…ç³# ^èþÆæÿÅËò³O A…™èþÆ>j¡Äæý$ ç³ÆæÿÅÐóþ„æü×ýMæü$ A…XMæüÇ…^èþ»ZÐèþ$¯óþ¨ C…™èþ ÐèþÆæÿMæü$ ¿êÆæÿ™Œþ Ñ«§é¯èþ….

M>± Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ Jç³µ…§æþ… §éÓÆ> ç³Æø„æü…V> A…™èþÆ>j¡Äæý$ ™èþ°TMìü A…XMæüÇ…^èþyæþ… VæüÐèþ$¯éÆæÿá…. AÐðþ$ÇM> MøÅsZ Jç³µ§æþ…ò³O çÜ…™èþMæü… ^óþÄæý$¯óþ Ìôý§æþ$. ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢ÌZ H§ðþO¯é A…™èþÆ>j¡Äæý$ Jç³µ…§æþ…ò³O çÜ…™èþMæü… ^óþíܯé, _ÐèþÆæÿMæü$ ™èþÐèþ$ ^èþrtçÜ¿æýË$ «§æþ–ÒMæüÇ…^èþÌôý§æþ¯óþ ÝëMæü$™ø AÐðþ$ÇM> ™èþí³µ…^èþ$MøÐèþ^èþ$a. {ç³ç³…^èþ ѯéÔèý¯é°Mìü §éÇ ¡çÜ$¢¯èþ² ´ëÇ{ÔéÑ$Mæü Ñ«§é¯éË ç³rÏ {ç³ç³…^èþ ÐéÅç³¢…V> {ç³™óþÅMìü…_ ´ëÔéa™èþÅ §óþÔéÌZÏ {ç³fË$ B…§øâæý¯èþ ^ðþ…§æþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. {糿æý$™éÓËò³O ¡{Ðèþ J†¢yìþ ¯ðþËMö…r$¯èþ²¨. A…§æþ$ÐèþËϯóþ J»ê Ðèþ* ™èþ¨™èþÆæÿ §óþÔ髨¯óþ™èþË$ D çÜÐèþ*ÐóþÔé°Mìü àfÆæÿ$M>Mæü ™èþç³µÌôý§æþ$. ™éÐèþ$$ Ðé™éÐèþÆæÿ×ý Ðèþ*Ææÿ$µ¯èþ$ AÇMæürtyé°Mìü Mæü–™èþ°ÔèýaÄæý$…™ø E¯èþ²ç³µsìýMîü ¿êÆæÿ™Œþ, ^ðþO¯é Ðèþ…sìý §óþÔéË$ Ayæþ$zç³yæþyæþ… ÐèþËÏ Jç³µ…§æþ… QÆ>Ææÿ$ M>Ìôý§æþ¯óþ çÜ…§óþÔé°² ™èþÐèþ$ {ç³fËMæü$ A…¨…^èþyæþ…ÌZ ´ëÔéa™èþÅ §óþÔ髨¯óþ™èþË$ ÑfÄæý$… Ý뫨…^éÆæÿ$.

AÐðþ$ÇM>, Äæý$*Ææÿ‹³ §óþÔéË$ ¿æý*Vøâæý ç³ÇÆæÿ„æü×ý °¯é§é°² ÐèþÆæÿ®Ðèþ*¯èþ §óþÔéË Ðé×ìýgêÅ°² §ðþº¾Mösôýt BÄæý$$«§æþ…V> Eç³Äñý*W…^èþ$MøÐéË° Mæü*yé ¿êÑçÜ$¢¯é²Æÿ$$. Ðé™éÐèþÆæÿ×ê°Mìü à° MæüÍW…^óþ ç³Ç{ÔèýÐèþ$Ë E™èþµ™èþ$¢Ëò³O "çÜÇçßý§æþ$ª 糯èþ$²' Ñ«¨…^éË…r* AÐðþ$ÇM> {糆°«§æþ$Ë çÜ¿æý Væü™è l¯Œþ ¯ðþËÌZ JMæü ¼Ë$ϯèþ$ BÐðþ*¨…_…¨. ™éÐèþ$$ Mæü*yé C§óþ §éÇÌZ ¯èþyæþ$çÜ$¢¯èþ²r$t Væü™èþ òÜò³t…ºÆŠÿÌZ {¸ë¯ŒþÞ A«§æþÅ„æü$yæþ$ çÜÆøPi {ç³Mæüsìý…^é Ææÿ$.

AÐðþ$ÇM> ™èþ¨™èþÆæÿ «§æþ°Mæü §óþÔéË Mæü$Äæý$$Mæü$¢Ë ÐèþËÏ ™é™éPÍMæü…V> Ðé×ìýfÅ {ç³Äñý*f¯éË$ ¯ðþÆæÿÐóþÆæÿ$™èþ$…yæþÐèþ^èþ$a. M>± Møò³¯ŒþõßýVðü¯Œþ Ðèþ…sìý {ç³çßýçܯéË ÐèþË&Ï MæüÆæÿ¾¯èþ E§éYÆ>Ë$ °ÐéÇ…^èþÌôýMæü ©ÆæÿƒM>ÍMæü…V> Ððþ$$™èþ¢… Ðèþ*¯èþÐéãMóü Ðèþ$$ç³#µ HÆæÿµyæþ¯èþ$…¨. Ðèþ$Ç Mö…™èþ M>Ë… Eõ³„ìüõÜ¢, B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ MæüÆæÿ¾¯èþ E§éYÆ>˯èþ$ °ÐéÇ…_¯é, Aç³µsìýMóü Ðé™éÐèþÆæÿ×ý… ÌZ MæüÍíܯèþ D ÐéÄæý$$Ðèþ#Ë ÐèþËÏ ^óþr$ ™èþç³µ§æþ$. A°² §óþÔéË {ç³fË$ ™èþ„æü×ý… Ðóþ$Ë$Mö° ™èþÐèþ$ {糿æý$™éÓËò³O J†¢yìþ ¡çÜ$Mæü$Æ>ÐèþËíܯèþ ¡{Ðèþ çÜÐèþ$çÜÅ C¨.

 

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

¯ésìý ¯èþ$…^óþ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$

 

íܧé®Ææÿ¦ C…f±Ç…VŠü MæüâêÔéËÌZ ËVæüyæþ´ësìý Æ>fVø´ëÌŒý ¯éMæü$ l°Äæý$ÆŠÿ. JMæü çÜ*PrÆŠÿò³O Ðèþ* àçÜtÌŒýÐðþOç³# ÐèþçÜ$¢…yæþV> Æ>fVø´ëÌŒý¯èþ$ ¯óþ¯èþ$ Ððþ$$§æþsìýÝëÇ ^èþ*íܯèþr$t gêqç³Mæü…. ´÷sìýtV>, Gr$Ðèþ…sìý yé…¼M>Ë$ ÌôýMæü$…yé E¯èþ² A™èþ°² ¯óþ¯èþ$ Ððþ$$§æþr H Ðèþ*{™èþ… ç³sìýt…^èþ$MøÌôý§æþ$. Aç³µsZÏ, ¯óþ¯èþ$, Mö¨ªÐèþ$…¨ C™èþÆæÿ$Ë$ G糚yæþ* JMæü V>Å…VŠüV> †Ææÿ$Væü$™èþ$…yóþÐéâæýå…. Ðèþ* Móü…糋ÜÌZ¯èþ$, ç³ÇçÜÆæÿ {´ë…™éËÌZ¯èþ$ ºËÐðþ$O¯èþ {ç³™èþÅÆæÿ$¦Ë Ðèþ$$u> JMæüsìý ^èþ$Ææÿ$V>Y E…yæþyæþÐóþ$ C…§æþ$Mæü$ M>Ææÿ×ý…. D Ôèý{™èþ$™éÓ°Mìü çÜ…º…«¨…_¯èþ JMæü ÑçÙÄæý$…ÌZ ¯èþ¯èþ$² MæüË$çÜ$MøÐèþyé°Mìü Æ>fVø´ëÌŒý Ðèþ^éayæþ$.

JMæü ѧéÅǦ° _™èþMæü»ê§æþ$™é¯èþ° JMæü Væü*…yé »ñý¨ÇçÜ$¢¯é²yæþ°, B ѧéÅǦMìü Ðèþ* V>Å…VŠü HÐðþ$O¯é çÜàÄæý$… ^óþÄæý$Væü˧é A° Æ>fVø´ëÌŒý AyìþV>yæþ$. B çÜÐèþ$çÜÅ Væü$Ç…_ ^ðþõ³µr糚yæþ$ A™èþ° MæüâæýåÌZÏ ÐèþÅMæü¢Ððþ$O¯èþ °gêÆÿ$$¡ Cç³µsìýMîü ¯éMæü$ gêqç³Mæü… E…¨. Ðèþ* V>Å…VŠü B Væü*…yé ÑçÙÄæý*°² ^èþ*íܯèþ ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Æ>fVø´ëÌŒý ¯éMæü$ Mæü–™èþfq™èþË$ ™ðþÍ´ëyæþ$. A§óþ Ðèþ* õܲà°Mìü BÆæÿ…¿æý…. Æ>fVø´ëÌŒý JMæü ç܅糯èþ² Mæü$r$…º… ¯èþ$…_ Ðèþ^éayæþ° B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ ¯éMæü$ ™ðþÍíÜ… ¨. Væü$…r*Ææÿ$ÌZ A™èþ°Mìü JMæü º…V>Ï E…¨. A¨ ^éÌêÐèþ$…¨° AçÜ*Äæý*{VæüçÜ$¢Ë¯èþ$ ^óþíÜ…¨.

AÆÿ$$™óþ Ñ$Væü™é ÐéÇ Mæü…sôý ™é¯èþ$ G…™ø ç܅糯èþ$²yæþ¯óþ ¿êÐé°² A™èþ¯èþ$ JMæüPÝëÇ Mæü*yé ™èþ¯èþ Ðèþ*rË §éÓÆ> V>±, {ç³ÐèþÆæÿ¢¯é ¡Ææÿ$™ø V>° GÐèþÇÌZ¯èþ$ MæüÍY…^èþÌôý§æþ$. Ðóþ$Ðèþ$$ HÑ$MøÆæÿ$Mæü$¯é² A™èþ¯èþ$ C^óþa Ðéyæþ$. Ðèþ*Móü M>§æþ$ MæüâêÔéËÌZ H ѧéÅǦMðüO¯é AyìþW¯èþ Ðóþ$Ë$ ^óþçÜ$¢…yóþÐéyæþ$. çÜàÄæý$… AyìþW¯èþ {糆 JMæüPÇMîü, ÐéÆðÿÐèþÆðÿO¯é çÜÆóÿ ^óþõÜÐéyæþ$. AÌê ™øyæþµyæþ…ÌZ JMøPÝëÇ ™èþ¯èþMæü$ çÜÐèþ$çÜÅË$ MæüÍVóü {ç³Ðèþ*§æþÐèþ$$¯é² Æ>fVø´ëÌŒý ÌñýMæüP^óþõÜÐéyæþ$M>§æþ$. MæüâêÔéË Ñ§éÅǦ çÜ…çœ$… G°²MæüÌZÏ Æ>fVø´ëÌŒý ´ùsîý ^óþÄæý$§æþË^èþ$Mæü$¯é²yæþ$. "G…§æþ$Mæü$ ´ùsîý ^óþçÜ$¢¯é²Ðèþ°' AyìþV>¯èþ$. A™èþ¯èþ$ ^ðþí³µ¯èþ çÜÐèþ*«§é¯èþ… °fÐðþ$O¯èþ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ °fÐðþ$O¯èþ AÆæÿ¦…ÌZ GÌê E…yé˯óþ ÑçÙÄæý$Ððþ$O ¯óþ¯èþ$ ¯é iÑ™èþ…ÌZ ¯óþÆæÿ$aMæü$¯èþ² Vöç³µ ´ëuæÿ….

Æ>fVø´ëÌŒý CÌê çÜÐèþ*«§é¯èþ Ñ$^éayæþ$: "{ç³fË MøçÜ… ç³°^óþÄæý$yé°Mìü ±Mæü$ Gr$Ðèþ…sìý 糧æþÒ AÐèþçÜÆæÿ… Ìôý§æþ$. AÆÿ$$™óþ ±Mæü$ 糧æþÑ E…sôý ± §æþVæüYÆæÿMæü$ Æ>Ðèþyæþ… {ç³fËMæü$ çÜ$âæý$ÐèþÐèþ#™èþ$…¨'. Ðèþ$Ç…™èþ çܵçÙt… V> ^ðþ´ëµË…sôý {ç³fËMæü$ õÜÐèþ ^óþÄæý$yé°Móü V>°, ™èþ¯èþMæü$ H§ø Ý뫨…^èþ$MøÐèþyæþ… MøçÜ… ´ùsîý^óþÄæý$yæþ… Ìôý§æþ¯óþ¨ BÄæý$¯èþ ¿êÐèþ…. Aç³µsZÏ Æ>fVø´ëÌŒý™ø çÜà Ðèþ*ÌZ GÐèþÇMîü Æ>fMîüÄæý*Ë Væü$Ç…_ A,BË$ Mæü*yé ™ðþÍÄæý$Ðèþ#. Ðèþ$Ç B ÆøkÌZϯóþ JMæü °fÐðþ$O¯èþ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ GÌê E…yé˯óþ ÑçÙÄæý$Ððþ$O A™èþ° AÀ{´ëÄæý*ËÌZ A…™èþ çܵçÙt™èþ E…yæþ yæþ… E…yæþyæþ… ¯éMæü$ G…™ø BÔèýaÆæÿÅ… MæüÍY…_…¨. Ðèþ$Ç Ðèþ* MæüâêÔéË Ñ§éÅǦ çÜ…çœ$… G°²MæüÌZÏ A™èþ¯èþ$ †Ææÿ$Væü$Ìôý° Ððþ$gêÇsîý™ø VðüÍ^éyæþ° {ç³™óþÅMæü…V> ^ðþç³µÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿÐèþ$$¯èþ²§é? Æ>fVø´ëÌŒý çÜÓ™èþà í³ÇMìü Ðéyæþ°, ™èþ¯èþ ™èþÆæÿçœ#¯èþ "Ðèþ$$ÇMìü 糯èþ$Ë$' ^óþÄæý$yé°Mìü C™èþÆæÿ$˯èþ$ Eç³Äñý*W…^èþ$Mæü$…r$¯é²yæþ° ¯óþ¯èþ$ ¿êÑ…^èþMæü´ùÌôý§æþ$.

AÌê…sìý AÀ{´ëÄæý$… ^éÌêM>Ë… ´ër$ ¯éMæü$ E…yóþ¨. AÆÿ$$™óþ JMæü Æøk _¯é² V>Å…VŠüV> õ³Ææÿ$Ððþ*íܯèþ JMæü Æúyîþ Ðèþ$$u>Mæü$ ^ðþ…¨¯èþÐéÆæÿ$ Mö…™èþ Ðèþ$…¨ ѧéÅÆæÿ$¦Ëò³O §éyìþ^óþÄæý$yé°Mìü Ðèþ* Móü…糋ÜÌZMìü ^öÆæÿºyézÆæÿ$. A糚yæþ$ Ðèþ$ÆðÿÐèþÓÇMæü…sôý Ðèþ$$…§æþ$V> Æ>fVø´ëÌôý C¯èþ$ç³Æ>yŠþ ç³r$tMö° B Ðèþ$$u>¯èþ$ ™èþÇÐèþ*yæþ$. ™èþ¯èþ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ…™ø Ðèþ$Ðèþ$$Ã˯èþ…§æþDZ B ÆúyîþËò³O †ÆæÿVæüºyóþr$t ^óþÔéyæþ$. D çÜ…çœ$r¯èþ™ø Æ>fVø´ëÌŒý ò³O ¯é A¯èþ$Ðèþ*¯éË$ ç³sê ç³…^èþËÄæý*ÅÆÿ$$. ¼sñýMŠü ç³NÇ¢^óþíܯèþ A¯èþ…™èþÆæÿ… Æ>fVø´ëÌŒý™ø ¯é çÜ…º…«§éË$ ™ðþW´ùÄæý*Æÿ$$. ¯óþ¯èþ$ Ðèþ$$…»ñýO _{™èþ ç³Ç{ÔèýÐèþ$ÌZMìü -{ç³ÐóþÕ…^é¯èþ$. A糚yæþ糚yæþ* H§ø JMæü M>ÆæÿÅ-{MæüÐèþ$…ÌZ Ðóþ$Ðèþ$$ ™èþrçܦç³yóþÐéâæýå…. A…™óþ.

A…™èþMæü$ Ñ$…_ ¯óþ¯èþ$ G糚yæþ* A™èþ°² °f…V> MæüË$çÜ$Mø¯óþÌôý§æþ$. AÆÿ$$™óþ çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ E§æþÅÐèþ*°Mìü çÜ…º…«¨…_ B…{«§æþ{糧óþÔŒý A…™èþ sê ^ðþËÆóÿVæü$™èþ$¯èþ² Æ>fMîüÄæý$ çÜ…„ø¿æý…ÌZ ^èþ$Ææÿ$MðüO¯èþ ´ë{™èþ °ÆæÿÓíßýÝù¢¯èþ² Æ>fVø´ëÌŒý¯èþ$ ^èþ*íܯèþ糚yæþ$ 25 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë {Mìü™èþ… ¯óþ¯èþ$ MæüÍíÜÐðþ$ÍíÜ †ÇW¯èþ Æ>fVø´ëÌŒý¯óþ ^èþ*^é¯èþ$. A™èþ° MæüâæýåÌZ A§óþ °gêÆÿ$$¡° ^èþ*^é¯èþ$; A§óþ E™éÞà°², A§óþ {Ôèý§æþ®¯èþ$ ^èþ*Ôé¯èþ$. AÐèþ#¯èþ$, A™èþ°ÌZ A§óþ «§ðþOÆæÿÅ…, A§óþ §æþ–ÉæþçÜ…Mæü˵…, A§óþ ™ðþVæü$Ðèþ. Aç³µsìýMîü Cç³µsìýMîü ™óþyé AÌêÏ A™èþ°ÌZ ¯éÄæý$Mæü™èþÓ Ë„æü×êË$ Ðèþ$Ç…™èþ §æþ–ÉæþÐèþ$Äæý*ÅÆÿ$$; Ðésìý ç³Ç«¨ ò³ÇW…¨. A™èþ° M>ÆæÿÅ„óü{™èþ… íܧé®Ææÿ¦ C…f±Ç…VŠü MæüâêÔéËMæü$ º§æþ$Ë$V> B…{«§æþ{糧óþÔŒý M>ÐèþyæþÐóþ$ A…§æþ$Mæü$ M>Ææÿ×ý….

A糚yæþ$ A™èþ°² ÐèþņÆóÿMìü…_…¨ _¯é² V>Å…VŠü AÆÿ$$™óþ C糚yæþ$ A™èþ° Ë„>Å°² ÐèþņÆóÿMìüçÜ$¢¯èþ² Æ>fMîüÄæý$ ÐèþÆ>YË$. A糚yæþ$ A™èþ°Mìü JMóü Æ>Ðèþ$Vø´ëÌŒý Ðèþ$§æþª™èþ$§éÆæÿ$. C糚yæþ$ A™èþ°Mìü 1000 Ðèþ$…¨ Æ>ÐŒþ$Vø´ëÌŒýË$ Ðèþ$§æþª™èþ$§éÆæÿ$Ë$. A糚yæþ$ Mö°² Ðèþ…§æþË Ðèþ$…¨ ѧéÅÆæÿ$¦Ë$ Ðèþ*{™èþÐóþ$ A™èþ°Mìü »êçÜrV> E¯é²Ææÿ$. C糚yæþ$ MøsêϨ {ç³fË$ A™èþ°MøçÜ… ç³°^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. AÐèþ#¯èþ$, Æ>fVø´ëÌŒý C糚yæþ$ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$V> G¨V>yæþ$. JMæü A™èþ$ůèþ²™èþ Ë„æüüÅ… MøçÜ… ´ùÆ>yæþ$™èþ$¯é²yæþ$. A™èþ° çÜ…Mæü˵ ºË… Ðèþ$Ç…™èþ §æþ–ÉæþÐðþ$O…¨.

A™èþ° çßý–§æþ Äæý$… íܧé®Ææÿ¦ C…f±Ç…VŠü MæüâêÔéËÌZ GMæüPyæþ E¯èþ²§ø Cç³µsìýMîü AMóüPyóþ E¯èþ²§æþ° sîýÒ ÌZ A™èþ°² ^èþ*_¯èþ糚yæþ$ ¯éMæü$ çܵçÙt…V> AÆæÿ¦Ðèþ$Æÿ$$…¨. ¯óþ¯èþ$ Æ>fMîüÄæý*ËÌZ Ìôý¯èþ$. çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ B…§øâæý¯èþ Ìôý§é -{ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý E§æþÅ Ðèþ$… HÑ$sZ ¯éMæü$ ™ðþÍÄæý$§æþ$. AÆÿ$$™óþ JMæü ÑçÙÄæý*°² Mæü_a™èþ…V> ^ðþç³µVæü˯èþ$. B…{«§æþ{糧óþÔŒýMæü$ çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ Ðèþ$…_§æþ° Æ>fVø´ëÌŒý ÑÔèýÓíÜçÜ$¢¯é²yæþ…sôý ¯óþ¯èþ$ Mæü*yé A§óþ ÑÔèýÓíÜçÜ$¢¯é²Ææÿ$. G…§æþ$Mæü…sôý ¯é õܲíßý™èþ$° _™èþ¢Ôèý$¨®, ¯éÄæý$Mæü™èþÓ ÝëÐèþ$Æ>¦üÅ°² ÑÔèýÓíÜçÜ$¢¯é²¯èþ$. A™èþ° §æþ„æü™èþ¯èþ$ Æðÿ…yæþ$¯èþ²Ææÿ §æþÔé»êªË -{Mìü™èþ… -{ç³™èþÅ„æü…V> ^èþ*^é¯èþ$. Æ>fVø´ëÌŒý Mæü…sôý °fÐðþ$O¯èþ, Ððþ$Ææÿ$VðüO¯èþ ¯éÄæý$Mæü$yæþ$ Ìôýyæþ° ¯óþ¯èþ$ °…yæþ$ Ðèþ$¯èþçÜ$Þ™ø ÑÔèýÓíÜçÜ$¢¯é²¯èþ$. gñýO çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ!

&Æ>ÐŒþ$Vø´ëÌŒý ÐèþÆæÿÃ

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

çÜÑ$Ãã™èþ AÀÐèþ–¨®™ø¯óþ çÜÐðþ$OMæüÅ™èþ

 

ò³§æþª Ðèþ$¯èþ$çÙ$Ë Jç³µ…§é°Mìü Mæür$tºyìþ E…yæþMæü´ùÐèþyæþ…, BÆæÿ$ çÜ*{™éË M>ÆæÿÅ{MæüÐèþ*°² AÐèþ$Ë$ ç³Ææÿ^èþMæü´ùÐèþyæþ…, {´ë…¡Äæý$ AÀÐèþ–¨® MæüÑ$sîý˯èþ$ Ææÿ§æþ$ª ^óþÄæý$yæþ…, çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë °ÆæÿÓçßý×ý, Ñ°Äñý*Væü…ÌZ A…™èþ$Ìôý° Aѱ† Ððþ$$§æþÌñýO¯èþ M>Ææÿ×êÌôý {ç³çÜ$¢™èþ çÜ…„ø¿ê°Mìü §éÇ¡íÜ…¨. {ç³×êãM> çÜ…çœ$… °ÆóÿªÕ…_¯èþ çÜÐèþ$Ææÿ¦ ´ë˯èþ, çÜÑ$Ãã™èþ AÀÐèþ–¨® Ë„>ÅË Ý뫧æþ¯èþMæü$ _™èþ¢Ôèý$¨®™ø Ðèþ$¯èþ… ç³N¯èþ$Mæü$¯èþ²ç³šyóþ D ÑçÙÐèþ$ ç³Çíܦ† ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yæþVæüË….

B…{«§æþ{糧óþÔŒý ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢ HÑ$sìý? ™èþÐèþ$ {´ë…™é°Mìü {ç³™óþÅ Mæü Æ>çÙ‰ {糆糆¢ °ÐéÓË° ™ðþË…V>×ý ÐéÆæÿ$, çÜÐðþ$OMæüÅ…V> E…yéË° MøÝë¢, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ÐéÆæÿ$ ¡{Ðèþ Ýë¦Æÿ$$ÌZ B…§øâæý¯èþ ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… ç³Ææÿ…V> M>°ÐèþÓ… yìþ, Ðèþ*¯èþÐéÀÐèþ–¨® çÜ*`Ë ÑçÙÄæý$…ÌZ M>°ÐèþÓ…yìþ Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰… Ðèþ$«§æþÅ Ýë¦Æÿ$$ÌZ E…§óþV>° A{VæüV>Ñ$ Æ>çÙ‰…V> Ìôý§æþ$. CMæü AÆæÿ¦Ôéç܈Ðóþ™èþ¢Ë$ CsîýÐèþË Xr$Æ>âæý$åV> ¡çÜ$Mö…r$¯èþ² -{ÔóýÄñý* çÜ*`Ë ç³Ææÿ…V> Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰… H Ý릯èþ…ÌZ E…§ø ^ðþç³µ¯èþÐèþçÜÆæÿ… Ìôý§æþ$. {ç³çÜ$¢™èþ «§æþÆæÿË {ç³M>Ææÿ… 2007& 08ÌZ B…{«§æþ{糧óþÔŒý ™èþËçÜÇ G¯ŒþG‹Üyìþí³ 35,864 Ææÿ*´ëÄæý$ Ë$.

Ðèþ$Ç A§óþ çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ…ÌZ ÑÑ«§æþ Æ>ÚëtË ™èþËçÜÇ G¯Œþ G‹Üyìþí³ CÌê E¯èþ²¨: Væü$fÆ>™Œþ& 58, 531 Ææÿ*´ëÄæý$Ë$; Ðèþ$àÆ>çÙ‰&47,051; MóüÆæÿâæý&41,814; MæüÆ>~rMæü&36,266. Móü…-{§æþ ´ëÍ™èþ {´ë…™èþÐðþ$O¯èþ ^èþ…yîþVæüÉŠþ 1,10,728 Ææÿ*´ëÄæý$Ë ™ø ™èþËçÜÇ G¯ŒþG‹Üyìþí³ÌZ A{VæüV>Ñ$V> E…¨. 2004&05 ¯èþ$…_ 2007&08 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë Ðèþ$«§æþÅ B…{«§æþ{糧óþÔŒý çÜVæür$ ÐéÇÛMæü ™èþËçÜÇ G‹Üyìþí³ Ææÿ*. 22,946 (çÜ*_ 105.4) M>V> ASË ¿êÆæÿ™èþÝë¦Æÿ$$ÌZ A¨ Ææÿ*.21,769. ™èþËçÜÇ G‹Üyìþí³ ÑçÙÄæý$…ÌZ 32 Æ>Úë‰Ë$, Móü…{§æþ´ëÍ™èþ {´ë…™éÌZÏ Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰… 13Ðèþ Ý릯èþ…ÌZ E…¨.

õ³§æþÇM>°² A…^èþ¯é ÐóþõÜ…§æþ$Mæü$ {ç³×êãM> çÜ…çœ$… °Äæý$Ñ$…_¯èþ {´÷òœçÜÆŠÿ çÜ$ÆóÿÔŒý sñý…yæþ*ËPÆŠÿ MæüÑ$sîý °Ðóþ¨Mæü {ç³M>Ææÿ… 2004&05 çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ…ÌZ §óþÔèý f¯é¿êÌZ 37.2 Ôé™èþ… Ðèþ$…¨ õ³§æþÌôý. Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰… ÑçÙÄæý*°Mìü ÐèþõÜ¢ C¨ 30 Ôé™èþ… M>V> MóüÆæÿâæýÌZ 19.7 Ôé™èþ…, ™èþÑ$âæý¯éyæþ$ÌZ 28.9 Ôé™èþ…, MæüÆ>~rMæüÌZ 33.4 Ôé™èþ…, ÉìþÎÏÌZ 13.1 Ôé™èþ…, ¯éV>Ìê…yŠþ ÌZ 9 Ôé™èþ… Ðèþ$…¨ õ³§æþË$. _¯èþ², ò³§æþª, Mö™èþ¢ Æ>Úë‰Ë A¯èþ$¿æýÐèþÐóþ$Ñ$sZ ^èþ*§éª…. 2004&08 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë Ðèþ$«§æþÅ íܦÆæÿ «§æþÆæÿË {ç³M>Ææÿ… çÜVæür$ ÐéÇÛMæü ™èþËçÜÇ G¯ŒþG‹Üyìþí³ B«§éÆæÿ…V> Mö™èþ¢ Æ>Úë‰ÌñýO¯èþ E™èþ¢Æ>Q…yŠþ 23Ðèþ Ý릯èþ…ÌZ¯èþ$, bèþ¡¢‹ÜVæüÉŠþ 24Ðèþ Ý릯èþ…ÌZ¯èþ$, gêÆæÿU…yŠþ 28Ðèþ Ý릯èþ…ÌZ¯èþ$ E¯é²Æÿ$$.

{ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰ {糆糆¢ çÜÐèþ$Mæü*ǯèþç³µsìýMîü õ³§æþÇMæü… °Ææÿ*Ã˯èþÌZ AÑ gê¡Äæý$ çÜVæür$ Mæü…sôý ™èþMæü$PÐèþ çœÍ™é˯èþ$ Ðèþ*{™èþÐóþ$ Ý뫨…^èþVæüÍV> Æÿ$$. Æ>çÙ‰ ÐðþOÔéËÅ… _¯èþ²¨V> E…sôý¯óþ çÜ$ç³Ç´ë˯èþ, AÀÐèþ–¨® Ý뫧æþÅÐèþ$Ðèþ#™éÄæý$° ^ðþç³µyé°Mìü ÒË$Ìôý§æþ$. AÌêVóü ÐðþOÔéËÅ…ÌZ ò³§æþªÑV> E¯èþ² Æ>Úë‰Ë$ Mæü*yé AÀÐèþ–¨®ÌZ »êV>Ððþ¯èþ$Mæüºyìþ E¯é²Æÿ$$. C…§æþ$Mæü$ Ðèþ$×ìýç³NÆŠÿ, ½àÆŠÿÌôý ™éÆ>P×êË$. 2004&07 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë Ðèþ$«§æþÅ Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰…ÌZ° 9 MøÝë¢ hÌêÏÌZÏ 4 hÌêÏË çÜVæür$ ÐéÇÛMæü ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Æ>çÙ‰ çÜVæür$ ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Mæü…sôý ™èþMæü$PÐèþV> E…¨.

A§óþ M>Ë…ÌZ ¯éË$Væü$ Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ hÌêÏË çÜVæür$ ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Mæü*yé Æ>çÙ‰ çÜVæür$ ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Mæü…sôý ™èþMæü$PÐèþV> E…¨. ™ðþË…V>×ý ÑçÙÄæý*°Mìü ÐèþõÜ¢ B {´ë…™èþ…ÌZ° 糨 hÌêÏËMæü$V>¯èþ$ 5 hÌêÏË ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Æ>çÙ‰ çÜVæür$ ™èþËçÜÇ B§éÄæý$… Mæü…sôý ™èþMæü$PÐèþV> E…¨. ÝëVæü$^óþÝù¢¯èþ² ¿æý*Ñ$ °MæüÆæÿ ÐðþOÔéËÅ…, ±sìý ´ëÆæÿ$§æþË çܧæþ$´ëÄæý$Ðèþ$$¯èþ² °MæüÆæÿ ¿æý*Ñ$ ÐðþOÔéËÅ… Ðèþ$«§æþÅ °çÙµ†¢ MæüÈ…¯èþVæüÆŠÿ, ÐèþÆæÿ…VæüÌŒý, °gêÐèþ*»ê§Šþ, ¯èþËÏVö…yæþ, QÐèþ$Ã… hÌêÏËÌZ 2007&08 çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ…ÌZ Mæü*yé 45 ¯èþ$…_ 79 Ôé™èþ… Ðèþ$«§æþÅ E¯èþ²¨.

D ÑçÙÄæý$…ÌZ Ðèþ$çßýº*»Œý¯èþVæüÆŠÿ, B¨Ìê»ê §Šþ hÌêÏË$ Ððþ$$™èþ¢… 23 hÌêÏÌZÏ ÐèþÆæÿ$çÜV> 20, 21 Ý릯éË ÌZ E¯é²Æÿ$$. Æ>çÙ‰… Ððþ$$™èþ¢…V> ^èþ*õÜ¢ °MæüÆæÿ ÝëVæü$ ¿æý*Ñ$, °MæüÆæÿ ÝëVæü$±sìý Ðèþç܆ VæüË ¿æý*Ñ$ Ðèþ$«§æþÅ °çÙµ†¢ 44 ¯èþ$…_ 45 Ôé™èþ… Ðèþ$«§æþÅ E…¨. 2006&07 çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ…ÌZ ÝëVæü$±sìý Ðèþç܆ VæüË Ððþ$$™èþ¢… ç³…r „óü{™éË ÐðþOÔéËÅ…, ÝëVæü$^óþÝù¢ ¯èþ² Ððþ$$™èþ¢… ¿æý* ÐðþOÔéÅË… Ðèþ$«§æþÅ °çÙµ†¢ ç³ÕaÐèþ$ Vø§éÐèþÇ hÌêÏÌZ 87.65 Ôé™èþ…, MæüÈ…¯èþVæüÆŠÿ hÌêÏÌZ 78.05 Ôé™èþ…, ¯ðþË*ÏÆæÿ$ hÌêÏÌZ 75.39 Ôé™èþ…, ÐèþÆæÿ…VæüÌŒý hÌêÏÌZ 67.47 Ôé™èþ…V> E…¨.

_ÐèþÇ ¯éË$Væü$ Ý릯éËÌZ A¯èþ…™èþç³NÆŠÿ (14 Ôé™èþ…), B¨Ìê»ê§Šþ (19 Ôé™èþ…), MæüÆæÿ*²Ë$ (22 Ôé™èþ…) Ðèþ$çßýº*»Œý¯èþVæüÆŠÿ (25 Ôé™èþ…) E¯é²Æÿ$$. D A…Mðü˯èþ$ ºsìýt ÑÑ«§æþ Ææÿ…V>ËÌZ ™ðþË…V>×ý, MøÝë¢ hÌêÏË$ A{Væü Ý릯èþ…ÌZ E¯é²Äæý$°, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ hÌêÏË$ _ÐèþÇ Ý릯éËÌZ E¯é²Äæý$° çܵçÙtÐèþ$Ðèþ#™ø…¨. {ç³çÜ$¢™èþ… hG‹Üyìþí³/hyìþí³ËÌZ 55 Ôé™èþ… õÜÐèþË Ææÿ…Væü… §éÓÆ> çÜÐèþ$Mæü*Ææÿ$™èþ$…¨. Mæü¯èþ$Mæü Ðèþ*¯èþÐèþ Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë$, Ðèþ˜ÍMæü çܧæþ$´ëÄæý*Ë AÀÐèþ–¨®Mìü A{Væü {´ë«§é¯èþÅÑ$ÐèþÓÐèþËíÜÐèþ#…¨. ÑÑ«§æþ {´ë…™éË {ç³fË Ðèþ$«§æþÅ AÐèþV>çßý¯é ÐéÆæÿ«§æþ$˯óþ V>°, ÐóþÆ>µr$ Vøyæþ˯èþ$ °ÇÃ…^èþMæü*yæþ§æþ$.

ÆæÿÐé×ê, MæüÐèþ$*Å°MóüçÙ ¯Œþ Ææÿ…V>ËÌZ A¯èþ*çßýÅ ç³#ÆøVæü† Ðèþ$*Ë…V> {´ë…™éË$, {糧óþÔéË Ðèþ$«§æþÅ §æþ*Æ>Ë$ ™èþWY´ùÄæý*Æÿ$$. sñýÎ M>¯èþ¹Æðÿ¯ŒþÞË$ fÆæÿ$Væü$™èþ$¯èþ² ¯óþsìý ç³Çíܦ™èþ$ÌZÏ çÜÐèþ$Ææÿ¦ ´ë˯èþ ¯èþ…¨…^óþ…§æþ$Mæü$ _¯èþ² Æ>{Úët˯óþÆ>µr$ ^óþÄæý*ÍÞ¯èþ AÐèþçÜÆæÿÐóþ$Ñ$sìý? "òÜ…sìýÐðþ$…r$' Ðèþ*{™èþÐóþ$ ç³#ÆøVæü† Ý뫧æþ¯èþMæü$ ™øyæþµyæþ§æþ$. A§æþ¯èþç³# Ðèþ¯èþÆæÿ$˯èþ$ çÜÐèþ$Mæü*Ææÿ$aMø° 糄æü…ÌZ H Æ>çÙ‰ Ðèþ$* BǦMæü ÝûçÙxÐé°² ò³…´÷…¨…^èþ$MøÌôý§æþ$; çÜ$íܦÆæÿ ´ë˯èþ¯èþ$ A…¨ÐèþÓÌôý§æþ$. çÜ…Mæü$_™èþ Æ>fMîüÄæý$ {ç³Äñý*f¯éËMæü$ ™éÑÐèþÓMæü$… yé çÜ$ç³Ç´ë˯èþ ¯èþ…¨çÜ*¢, AÀÐèþ–¨® Ý뫧æþ¯èþÌZ çÜÆðÿO ¯èþ {´ë«§æþÐèþ*Å˯èþ$ °ÆóÿªÕ…^èþ$Mæü$¯èþ²ç³šyæþ$ Ðèþ*{™èþÐóþ$ Ðèþ$¯èþ… {ç³çÜ$¢™èþ §æþ$Ææÿ§æþ–çÙtMæüÆæÿ ç³Çíܦ™èþ$Ë ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yæþVæüË….

Ðèþ$Ç Ðèþ$¯èþ… _…†çÜ$¢¯èþ² D §æþ$Ææÿ§æþ–çÙtMæüÆæÿ ç³Çíܦ™èþ$ËMæü$ M>Ææÿ×êÌôýÑ$sìý? ò³§æþª Ðèþ$¯èþ$çÙ$Ë Jç³µ…§é°Mìü Mæür$tºyìþ E…yæþMæü´ùÐèþyæþ…, BÆæÿ$ çÜ*{™éË M>ÆæÿÅ{MæüÐèþ*°² AÐèþ$Ë$ ç³Ææÿ^èþMæü´ùÐèþyæþ…, {´ë…¡Äæý$ AÀÐèþ–¨® MæüÑ$sîý˯èþ$ Ææÿ§æþ$ª ^óþÄæý$ yæþ…, ´ë˯é ÐèþÅÐèþçܦÌZ Ñ$†Ò$ǯèþ Móü…{©MæüÆæÿ×ý, ç³…^éÄæý$¡Æ>gŒý çÜ…çܦË$, ç³rt×ý Ý린Mæü ´ë˯é çÜ…çܦ˯èþ$ °ÈÓÆæÿÅ… ^óþÄæý$yæþ…, çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$Ë °ÆæÿÓçßý×ý, Ñ°Äñý*Væü…ÌZ A…™èþ$Ìôý° Aѱ†, {ç³×êãM> º§æþ®…V> BǦMæü Ðèþ¯èþÆæÿ$˯èþ$ Ñ°Äñý*W…^èþ$MøMæü´ùÐèþyæþ…, {ç³×êãM> Ë„>üÅËMæü$ ÑÆæÿ$§æþ®… V> ¿êÈ "AÀÐèþ–¨®' ç³£æþM>˯èþ$ ^óþç³rtyæþ…, ´ëËMæü$ËÌZ "¯é ™èþÆæÿ$Ðé™èþ, {ç³âæýÄæý$Ðóþ$' A¯èþ² ÐðþOQÇ C™éŧæþ$Ë$ {ç³çÜ$¢™èþ §æþ$Ææÿ§æþ–çÙtMæüÆæÿ ç³Çíܦ™èþ$ËMæü$ §éÇ ¡ÔéÆÿ$$.

Ðèþ$Ç Ðèþ*Æ>Y…™èþÆæÿ… HÑ$sìý? Æ>gêÅ…Væüº§æþ®Ððþ$O¯èþ hÌêÏ {ç³×êãM> çÜ…çœ*˯èþ$ ç³sìýçÙt… ^óþÄæý*Í. ÑÑ«§æþ ^èþsêtË$ °ÆóÿªÕ…_¯èþ A«¨M>Æ>˯èþ$ ÐésìýMìü çÜÐèþ$Mæü*Æ>aÍ. {ç³fÌZÏ ÑÔéÓÝë°² ò³…´÷…¨…^óþ…§æþ$Mæü$ Ðèþ$*yæþ$ {´ë…¡Äæý$ AÀÐèþ–¨® çÜ…çœ*ËÌZ¯èþ$ {ç³gê {ÔóýÄæý$çÜ$ÞMæü$ °º§æþ®Ðèþ$Æÿ$$¯èþ Æ>fMîüÄæý$Ðóþ™èþ¢Ë$, A«¨M>Ææÿ$˯èþ$ °Äæý$Ñ$…^éÍ. ÐésìýMìü çÜÆðÿO¯èþ ȆÌZ °«§æþ$Ë$ çÜÐèþ$Mæü*Æ>aÍ. AÀÐèþ–¨® ç³£æþM>Ë$, çÜ…„óüÐèþ$ M>ÆæÿÅ{MæüÐèþ*Ë AÐèþ$Ë$¯èþ$ ç³ÆæÿÅÐóþ„ìü…^óþ…§æþ$Mæü$ ÐésìýMìü AÐèþçÜÆæÿÐðþ$O¯èþ A«¨M>Æ>Ë$ A°²sìý± çÜÐèþ$Mæü*Æ>aÍ.

Æ>çÙ‰…ÌZ Ýëõ³„æü…V> Ððþ¯èþ$Mæüºyìþ¯èþ hÌêÏËÌZ A°² Ææÿ…V>ËÌZ¯èþ$ çÜ™èþÓÆæÿ AÀÐèþ–¨® Ý뫨…^óþ…§æþ$Mæü$ "»êÅMŠüÐèþÆŠÿz ÈhÄæý$¯ŒþÞ {V>…sŒý 眅yŠþ (¼BÆŠÿhG‹œ) Mìü…§æþ ò³§æþª G™èþ$¢¯èþ BǦMæü çÜàÄæý$Ðèþ$…¨…^éÍ. çÜÐèþ$Ææÿ¦ ´ë˯èþ, çÜÑ$Ãã™èþ AÀÐèþ–¨® A¯óþÑ 11Ðèþ ç³…^èþÐèþÆæÿÛ {ç³×êãMæü (2007&12) {糫§é¯èþ Ë„>ÅË$ A¯óþ ÑçÙÄæý*°² Ðèþ$¯èþ… ÑçÜÃÇ…^èþMæü*yæþ§æþ$. H çÜÐèþ$çÜůðþO¯é HM>À{´ëÄæý$… §éÓÆ> ç³ÇçÙPÇ…^èþ$MøÐèþyæþ…, °Ææÿ~Äæý* Ë$ ¡çÜ$MøÐèþyæþ… ÌZ¯èþ$, Ðésìý° AÐèþ$Ë$ç³Ææÿ^èþyæþ…ÌZ¯èþ$ fÐéº$§éÈ™èþ¯èþ…™ø ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþyæþ…, AÀÐèþ–¨® M>ÆæÿÅ{MæüÐèþ*ËÌZ {ç³f˯èþ$ ¿êVæüÝëÓÐèþ$$˯èþ$ ^óþÄæý$ yæþ…, ÐèþÆæÿ¢Ðèþ*¯èþ AÐèþçÜÆ>˯óþ M>Mæü ¿æýÑçÙÅ™Œþ ™èþÆ>Ë AÐèþçÜÆ>˯èþ$ Mæü*yé §æþ–íÙtÌZ E…^èþ$ MøÐèþyæþ… Ððþ$$§æþÌñýO¯èþÑ çÜÐèþ$Ææÿ¦ Ìôý§é çÜ$ç³Ç´ë˯èþ Ë„æü×êË$.

çÜÇV>Y C糚yæþ$ MöÆæÿÐèþyìþ…¨ çÜÐèþ$Ææÿ¦ ´ë˯é, A°² {´ë… ™éË Ðèþ$«§æþÅ çÜÐèþ*¯éÀÐèþ–¨®. {ç³çÜ$¢™èþ §æþ$Ææÿ§æþ–çÙtMæüÆæÿ ç³Çíܦ™èþ$ Ë$ ™öËW´ùÐéË…sôý çÜ$ç³Ç´ë˯èþ, Ðèþ$*yæþ$ {´ë…™éËÌZ¯èþ$ çÜÐèþ*¯èþ Ýë¦Æÿ$$ÌZ AÀÐèþ–¨®° Ý뫨…^èþyæþÐóþ$ C糚yæþ$ Ðèþ$¯èþ ´ëËMæü$Ë {ç³£æþÐèþ$ {´ë£æþÐèþ$Å… M>ÐéÍ. (C…§æþ$Mæü$ AÐèþçÜÆæÿÐðþ$O™óþ A«¨MæüÆæÿ×ý 356 Mìü…§æþ Æ>çÙ‰ ÔéçܯèþçÜ¿æý¯èþ$ çÜ$çÙ$ç³¢ ^óþ™èþ¯é ÐèþçܦÌZ E…^éÍ). HÐðþ$O¯é Cr$Ðèþ…sìý ç³Ç×êÐèþ*°Mìü A°² ´ëÈtËMæü$ ^ðþ…¨¯èþ ÔéçܯèþçÜ¿æý$ÅË$, {糿æý$™èþÓ E¯èþ²™é«¨M>Ææÿ$Ë$ Ðèþ*¯èþíÜMæü…V> çÜ…íܧæþ®Ðèþ$Äôý$ÅÐèþ#¯é²Ææÿ$.

B…§øâæý¯èþË J†¢yìþ ¯èþ$…_ ÐéÇ° ºÄæý$rç³yæþÐóþÄæý$ÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿÐèþ$$…¨. "IMæüÅ…V> E…sôý Ðèþ$¯èþÐóþ$ ºËÐèþ…™èþ$Ë…, Ñyìþ´ù™óþ MöÆæÿV>° ÐéâæýåÐèþ$Ðèþ#™éÐèþ$°' ò³§æþªË$ ^ðþº$™èþ$…sêÆæÿ$. B çÜ$¿êíٙ鰲 C糚yðþO ¯é çÜÇV>Y AÆæÿ¦… ^óþçÜ$Mö…sôý¯óþ Ðèþ$¯èþ… {ç³çÜ$¢™èþ çÜ…„ø ¿æý… ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yæþ™é…. çÜ$ç³Ç´ë˯èþ™ø ´ër$ Ðèþ$*yø A…^ðþ ´ë˯é ÐèþÅÐèþçܦ A…sôý ç³…^éÄæý$¡Æ>gŒý çÜ…çܦË$, ç³rt×ý Ý린Mæü ´ëË ¯é çÜ…çܦ˯èþ$ çÜÐèþ$$_™èþ A«¨M>Æ>Ë™ø Ý뫨M>ÇMæü… ^óþíܯèþ糚yæþ$ Ðèþ*{™èþÐóþ$ {ç³çÜ$¢™èþ çÜ…„ø¿æý… ™öËW´ùVæü˧æþ$. Ðèþ*¯èþÐèþ §óþçßý…ÌZ H§ðþO¯é GÐèþ$$Mæü ÑÇW¯èþ糚yæþ$ B GÐèþ$$MæüMæü$ Mæür$tMæüsìýt, Mæü§æþËMæü$…yé ^óþíÜ Ðèþ$*ÍMæüË çÜàÄæý$… ™ø BÆæÿ$ ÐéÆ>Ë$ Ìôý§é Æðÿ…yæþ$ Ðèþ$*yæþ$ ¯ðþËÌZÏ §é°Mìü çÜÒ$ç³…ÌZ E¯èþ² C™èþÆæÿ GÐèþ$$MæüË™ø ç³NÆæÿÓ… Ðèþ*¨ÇV> A™èþ$Mæü$P´ùÄôý$Ìê ^óþÄæý$yæþ… Ðèþ$¯èþ çÜ…{糧éÄæý$ ÐðþO§æþŠ糧æþ®†.

AÆÿ$$™óþ B«§æþ$°Mæü ÐðþO§æþ$ÅË$ C¯èþ$糺§æþªË$, C™èþÆæÿ §æþ–Éæþ ç³ÇMæüÆ>Ë™ø Mæür$t Mæüsìýt BÆæÿ$ ÐéÆ>Ë Mæü…sôý ™èþMæü$PÐèþ çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ¯óþ ÑÇW¯èþ GÐèþ$$Mæü˯èþ$ çÜÇ^óþíÜ »ê«¨™èþ$yìþMìü »ê«§é Eç³ÔèýÐèþ$¯èþ… ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. C糚yæþ$ Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰ Æ>fMîüÄæý$ ÐèþÅÐèþçܦ Mæü*yé ¡{Ðèþ çœ*™éËMæü$ ÌZ¯èþÆÿ$$Ðèþ#…¨. ÝëÐèþ$ÆæÿçÜÅ™èþ ç³NÇ¢V> §ðþº¾†… ¨. Æ>fMîüÄæý$Ææÿ…Væü…ÌZ¯óþ M>Mæü ÝëÐèþ*hMæü, Ýë…çÜP–†Mæü, BǦ Mæü Ææÿ…V>ËÌZ Mæü*yé C¨ ¡{Ðèþ {糆Mæü*Ë {糿êÐé˯èþ$ ^èþ*ç³#™ø…¨. Ðèþ$Ç BÄæý* {´ë…™éË {ç³fË Ðèþ$¯èþÝ뢴ëËMæü$ °fÐðþ$O¯èþ M>Æ>×êË$ E¯é² ÌôýMæü´ùÆÿ$$¯é Æ>{Úët°² {ç³çÜ$¢™èþ çÜ…„ø¿æý ç³Çíܦ™èþ$Ë ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yæþÐóþÄæý$yé°Mìü çÜÆðÿO¯èþ "ÐðþO§æþÅ…' ™èþ„æü×ýÐóþ$ ^óþÄæý$ÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿÐðþ$…™ðþO¯é E…¨.

Æ>fMîüÄæý$ AíܦÆæÿ™èþ¯èþ$ Ææÿ*ç³#Ðèþ*ç³yé°Mìü, BǦMæü Ððþ¯èþ$Mæü»êr$™èþ¯é°² °Ææÿ*ÃÍ…^óþ…§æþ$Mæü$, ÝëÐèþ*hMæü ç³™èþ¯é°² AÇMæüsôýt…§æþ$Mæü$, çÜÐèþ$$¯èþ²™èþ Ýë…çÜP–†Mæü ÐðþO¿æýÐé°² Ý뫨…^óþ…§æþ$ Mæü$ Ðèþ$¯èþ… _¢™èþÔèý$¨®™ø ç³N¯èþ$MøÐéÍ. 糧æþMö…yæþÐèþ ç³…^èþÐèþÆæÿÛ {ç³×êãMæü Ë„æüüÅ…V> °ÆóÿªÕ…^èþ$Mæü$¯èþ² çÜÑ$Ãã™èþ AÀÐèþ–¨® Væü$Ç…_ Ôèý™é»êªË -{Mìü™èþÐóþ$ Ðèþ$¯èþ {´ë`¯èþ$Ë$ ^ðþ´ëµÆæÿ$. "õ³§æþÇMæü… GMæüPyæþ E¯é² A¨ AMæüPyæþ IÔèýÓÆ>Å°Mìü Ðèþ$$糚 ^óþçÜ$¢…§æþ°' ÐéÆæÿ$ A¯é²Ææÿ$. Ðèþ$¯èþ ò³§æþªË$ ^ðþí³µ¯èþ D çÜ™éÅ°² Ðèþ$Ææÿ_´ù¯èþ糚yóþ Ðèþ$¯èþ… A°² {´ë…™éËÌZ¯èþ$, A…§æþÇMîü çÜÐèþ*¯éÀÐèþ–¨®° Ý뫨…^èþVæüË….

& GÐŒþ$.GÌŒý. M>…™éÆ>Ðèþ#

(ÐéÅçÜMæüÆæÿ¢ Ñ{Ôé…™èþ AÆæÿ¦Ôé{çÜ¢ B^éÆæÿ$ÅË$)

***************************************

ANDHRAJOUTHI

EDITORIAL

"{糧óþÔŒý' ™ðþË$Væü$ õ³Æóÿ M>§æþ$

 

"I™èþÆóÿÄæý$ {»êçßýÃ×ý…ÌZ B…{«§æþ{糧óþÔŒý gê† {ç³Ýë¢Ðèþ¯èþ E…¨' "B…{«§æþ{糧óþÔŒý õ³Ææÿ$™ø çÜà ^èþÇ{™èþ Ðèþ$*yæþ$ ÐóþË çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë ¯ésìý ¨' A…r* "B ^èþÇ{™èþ ™ðþÍÄæý$° Mæü$çßý¯éÐé§æþ$Ë$, Agêq¯èþ$Ë$, AÐèþ*Äæý$Mæü$Ë$, "B…{«§æþ{糧óþÔŒý' °¯èþ², Ððþ$$¯èþ²sìý§æþ¯èþ$Mö° gê† ÐèþņÆóÿMæü ^èþÆæÿÅËMæü$ Eç³{MæüÑ$…^èþyæþ… ^èþÇ{™èþ¯èþ$ Mìü…^èþç³Ææÿ^èþyæþÐóþ$'¯èþ° Æ>íܯèþ ËVæüyæþ´ësìý Mìü ™ðþË$Væü$ (´ù° B…{«§æþ) ¿êçÙ&Af…™èþ (A^èþ$a™ø Ðèþ$$WõÜ) ¿êçÙ A° Mæü*yé ™ðþÍíܯèþr$t Ìôý§æþ$. ™ðþË$Væü$ÌZ {糧óþÔèý… A° E…r$…¨ V>° {糧óþÔŒý A¯óþ¨ íßý…© Ðèþ*r A° Mæü*yé ™ðþÍíܯèþr$tÌôý§æþ$.

B…{«§æþ$Ë ^èþÇ {™èþ Æ>íܯèþ B¨Æ>k ÒÆæÿ¿æý{§æþÆ>Ðèþ# "Ððþ$$§æþË$ C¨ ™ðþË…V>×ýÐóþ$' A° {´ëÆæÿ…ÀÝë¢Ææÿ$. ™ðþË$Væü$ ÐéÇMìü B×ñýÐèþ$$&°ÐéçÜ… A¯óþ AÆæÿ¦…ÌZ, ™ðþË$Væü$¯éyæþ$, ™ðþË$Væü$ïÜÐèþ$, ™ðþË$Væü$§óþÔèý…, B…{«§æþ, ÑÔéÌê…{«§æþ&Ôèý»êªË$ ™ðþË$Væü$ ÐéÇMìü Ôèý»êªËÐèþ#™éÆÿ$$ V>±, B…{«§æþ{糧óþÔŒý ™ðþË$Væü$ Ôèýºª… M>§æþ$. MæüÐèþ$*Å°çÜ$tË$ ÑÔéÌê…{«§æþ MøÆ>Ææÿ$ Mæü¯èþ$Mæü A¨ CÐèþÓyæþ… CçÙt…ÌôýMæü, {´ë`¯èþÐðþ$O¯èþ ™ðþË…V>×ý õ³Ææÿ$ ò³yìþ™óþ B…{«§æþ Ôèýºª…™ø Ææÿ*ÉæþÅÆæÿ¦… HÆæÿµyìþ¯èþ MøÝë¢ B…{«§æþÐé§æþ$Ë ¿êÐéË$ ™èþ–í³¢ç³yæþÐèþ°' 56ÌZ fÐèþçßýÆŠÿÌêÌŒý ¯ðþ{çßý* ò³sìýt¯èþ õ³Ææÿ$ B…{«§æþ{糧óþÔŒý. 1956 ¯èþÐèþ…ºÆŠÿ 1 Mæü¯èþ² Ðèþ$$…§æþ$ H {´ë…™èþ… ¯èþ$…_ Ðèþ_a¯èþ ™ðþË$Væü$ gê† ^èþÇ{™èþÌZ¯ðþO¯é B…{«§æþ{糧óþÔŒý A¯óþ 糧æþ º…«§æþ… E¯èþ²§óþÐðþ* ^èþ*ç³Ðèþ$° ¯óþ¯èþ$ ËVæüyæþ´ësìý ° "AÐèþ*Äæý$Mæü…'V>¯óþ Ayæþ$Væü$™èþ$¯é²¯èþ$.

^èþ*ç³ÌôýMæü´ù™óþ BÄæý$¯èþ Ðéyìþ ¯èþ Ñ$Væü™é Æðÿ…yæþ$ ÑÔóýçÙ×êË$ AÄæý$¯èþMóü ^èþMæüPV> çÜÇ´ù™éÆÿ$$. ¯éË$Væü$¯èþ²Ææÿ Ôèý™é»êªË Ôé™èþÐéçßý¯èþ$Ë ´ë˯èþ Cç³µsìý MæüÈ…¯èþVæüÆŠÿ hÌêÏÌZ° MøsìýÍ…V>Ë, GËVæü…§æþ$Ë™ø Vø§éÐèþÇ ¡Ææÿ…ÌZ {´ëÆæÿ…¿æýÐðþ$O…§æþ° V>±, º$§æþ$®yæþ$ Ñ…«§éÅ^èþÌêË$ §ésìý Ððþ$$§æþr B {´ë…™éË Mæü$ Ðèþ^éayæþ° V>° ËVæüyæþ´ësìý E§óþªÔèýç³NÆæÿÓMæü…V>¯óþ ÑçÜÃÇ…^éÆæÿ$. B¨Æ>k ÒÆæÿ¿æý{§æþÆ>Ðèþ# Ðèþ*{™èþÐóþ$ M>§æþ$ AMìüPÆ>k EÐèþ*M>…™èþ…, †Ææÿ$Ðèþ$Ë Æ>Ðèþ$^èþ…{§æþ Ðèþ…sìý ç³…yìþ™èþ$Ë$ Mæü*yé ™ðþË$Væü$ {ç³fË$ °ÐèþíÜ…^óþ {´ë…™é°² ™ðþË…V>×ýÐèþ$¯óþ í³Í^éÆæÿ$.

AMìüPÆ>k EÐèþ*M>…™èþ ç³…yìþ™èþ$Ë$ 90 HâæýÏ ¯éyóþ Ðèþ${§éçÜ$ÌZ° †Ææÿ$ÐèþMóüP×ìýÌZ "™ðþË…V>×ý ÍrÆóÿ^èþÆŠÿ AÝùíÜÄôý$çÙ¯Œþ' A° ò³sêtÆæÿ$. çÜÐèþ$çÜÅÌêÏ D Ðèþ$*yæþ$ÐóþË çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë VæüÇÓ…^èþ§æþW¯èþ ™ðþË$Væü$gê† ^èþÇ{™èþÌZ ™ðþË…V>×ý§óþ Móü…{§æþÝ릯èþÐðþ$O¯èþ Æ>fMîüÄæý*ǦMæü, Ýë…çÜP–†Mæü ^èþÇ{™èþ A¯óþ ÑçÙÄæý*°² Væü™èþ Äæý*¿ñýO Ðèþ$*yóþâæýÏÌZ ËVæüyæþ´ësìý Ðèþ…sìý ¯óþç³£æþÅ… ¯èþ$…_ Ðèþ_a¯èþÐéâæý$Ï G¯èþ²yðþO¯é Væü$Ç¢…^éÆ>? Ôé™èþÐéçßý¯èþ$Ë$ Ððþ$$§æþr MæüÈ…¯èþVæüÆŠÿ¯èþ$, M>Mæü¡Äæý$$˯èþ$ ÐèþÆæÿ…VæüÌŒý Mæü$™èþ$»ŒýÚëïßýË$ VøÌŸP…yæþ¯èþ$ BçÜ‹œgêïßýË$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¯èþ$ Æ>f«§é°V> ^óþçÜ$Mö° ´ëÍõÜ¢, Væü™èþ Äæý*¿ñýOÐèþ$*yóþâæý$ÏV> Ðèþ$äÏ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ B…{«§æþ{糧óþÔŒýMæü$ Æ>f«§é°V> E…sôý C…™èþ çÜ$©ÆæÿƒM>Ë… ™ðþË$Væü$Æ>fÅ…ÌZ Móü…{§æþÝ릯èþ…ÌZ E¯èþ² ™ðþË…V>×ý {ç³fË$& Æðÿ…yæþÐèþ ÆæÿMæü… ´ûÆæÿ$Ë$V> G…§æþ$Mæü$ ÑÐèþ„æüMæü$ Væü$ÆæÿÄæý*ÅÆø BÄæý$¯óþ ^ðþ´ëµÍ.

&ÐèþÆæÿÐèþÆæÿÆ>Ðèþ#

***************************************

******************************************************************************************

 VAARTHA

EDITORIAL

కోప్‌ - హోప్‌

 

కోపెన్‌హేగన్‌ వాతావరణ సమావేశాలు ఒక కొలిక్కి వచ్చాయికాని ప్రపంచవాతావరణ సమస్యలు మాత్రం ఏ కొలిక్కీిరాలేదు. ప్రచ్ఛన్నయుద్ధకాలంలో వివిధదేశాలు తమ రాజకీ§విధానాల ఔశిష్ట్యాన్ని ప్రచారం చేసుకోవ  డానికి వేదికలను ఉపయోగించుకునేవి. ఇటీవల  ఆ ధోరణి తగ్గి ధనికదేశాలు, పేదదేశాలు అంతర్జాతీయ సమస్యమీద తమ మధ్యఉన్న వైరుధ్యాలను తగ్గించుకోవడానికి ప్రయత్ని స్తున్నాయి.

వాణిజ్యలావాదేవీల నియత్రణ, అంతర్జాతీయ ఆర్థికవ్యవస్థను మాంద్యనుంచి రక్షించడం, వాతావరణ  పరిరక్షణలపై సుదీర్ఘచర్చలు జరుగుతున్నాయి. ధనిక దేశాలు తమ ఎజెండాను ప్రపంచ ఎజెండాగా మార్చి తమ ప్రయోజనాలను రక్షించుకోడానికి వ్యూహాత్మకంగా అడు గులు వేస్తాయి. కోపెన్‌హేగన్‌ వాతావరణ సమావేశాల్లోనూ ఇదే జరిగింది. అయితే ఈ సమావేశాల్లో  ఇండియా, చైనా, బ్రెజిల్‌, దక్షిణాఫ్రికా తమ గొంతును ఉమ్మడిగా,గట్టిగా విని పించగలిగాయి.

ప్రస్తుతం ధనికదేశాల అనుగ్రహంకోసం ఇండియా చైనాలు వెంపర్లాడటలేదు.ఆర్థికాభివృద్ధిపథంలో దూసుకుపోతున్న ఈ రెండు దేశాలు దౌతరంగంలోనూ, ఇతరరంగాల్లోనూ తమ దృఢత్వాన్ని, ప్రత్యేక అవసరాలను  క్రమంగా చాటుకోగలుగుతున్నాయి. కోపెన్‌హేగన్‌లో కుది రిన ఒప్పందానికి చట్టబద్ధతలేకున్నప్పటికీ దానిని ముంద డుగుగా అభివర్ణించకతప్పదు. బ్రెజిల్‌, దక్షిణాఫ్రికా, ఇండియా, చైనాలు కోపెన్‌హేగన్‌ ఒప్పందం ముసాయిదా తయారు చేయడంలోనూ  కీలకపాత్ర వహించాయి.
ఈ నాలుగు దేశాలు  ఉత్పతిరంగంలో దూసుకుపోతున్నందున ధనిక దేశాలు వీటిని అనుమానంగా చూసున్నాయి.  పర్యా వరణాన్ని అత్యధికంగా కలుషితంచేస్తున్న అమెరికా ఈ సమావేశంలో పలికిన హితవచనాలు హాస్యాస్పదంగా ఉన్నాయి.  పర్యావరణాన్ని కలుషితం చేసే వాయువులను నియంత్రించడానికి దాదాపు అన్నిదేశాలు ఆసక్తిని కనబర చడం, కొత్త టెక్నాలజీ అభివృద్ధి చేయడానికి నిధులను భారీగా కేటాయించడానికి ఒప్పుకోవడం నిజంగానే ఓ పెద్ద డుగు. నానాటికి పెరుగుతున్న భూతాపాన్ని తగ్గించకపోతే మానవాళి,జీవరాశి మనుగడకే ప్రమాదం ముంచుకొస్తుం దన్న వాస్తవాన్ని ప్రపంచప్రజల దృష్టికి తీసుకురావడంలో కోపెన్‌హేగన్‌ సఫలం అయింది.

1990-2010 మధ్య కాలంలో వాతావరణంలో ప్రమాదకరమైన మార్పులు వచ్చాయి. రానున్న 20 ఏళ్లలో క్రియాశీలక కార్యాచరణ జరగకపోతే జీవరాశి మనుగడకే ప్రమాదఘంటికలు విని పిస్తాయి. 2010-12 సంవత్సరాలమధ్య వాతావరణ  రక్ష ణకు 3బిలియన్‌డాలర్లు, 2020 తర్వాత ప్రతిసంవ త్సరం 100 బిలియన్‌ డాలర్లు చెల్లించడానికి అమెరికా సూత్ర ప్రాయంగా అంగీకరించింది. కోపెన్‌హేగన్‌ ఒప్పందాన్ని చట్టపరంగా అమలుచేసే ఒప్పందంగా తీర్చిదిద్ది ఉంటే ప్రపంచానికి మరింతమేలు జరిగిఉండేది.  అటువంటి క్రమ శిక్షణకు ధనికదేశాలు ఎప్పుడూ సిద్ధంగాలేవు.

వ్యవసాయ రంగానికి సబ్సిడీతగ్గించాలన్నవరల్డ్‌ట్రేడ్‌ ఆర్గనైజేషన్‌ ఒప్పం దాన్ని దారుణంగా ఉల్లంఘిస్తున్నవి అమెరికా, యూరప్‌ దేశాలే. గ్లోబలైజేషన్‌ నేపథ్యంలో దేశాల వాణిజ్య సరి హద్దులను తుడిచివేసి సరుకులు, సర్వీసుల స్వేచ్చా రవా ణాకు అనుమతించాలన్న ప్రతిపాదనకు తూట్లు పొడి చింది కూడా అమెరికానే. అమెరికా వాగ్దానాలు, హితోపదేశాలవల్ల ప్రభావితమయ్యే దేశాల సంఖ్య నానాటికి తగ్గిపోతున్నది.
పేదదేశాలు, వర్ధమాదేశాల కంటే పారిశ్రామిక దేశాలు వాతావరణ పరిరక్షణకు ఎక్కువ చొరవ ప్రదర్శించాలి. అంతేకాకుండా ఈ దేశాలు సాధించిన ఫలితాలను కొలిచే వ్యవస్థను కూడా అభివృద్ధి చేయాల్సి ఉంది. లాభాపేక్షతప్ప మానవహితం పట్ల చిత్తశుద్ధి లేని పారిశ్రామికదేశాలుచేసే ఉత్తుత్తి వాగ్దానాలను విశ్వసించడం కష్టం. ప్రకృతి వనరు లను పూజించే సంప్రదాయం ఉన్న భారతీయులు ప్రపంచ ఆలోచనాధోరణిని ప్రభావితం చేయడానికి కూడా గట్టి ప్రయత్నంచేయాలి.

కాలుష్యకారక కంపెనీలనుంచి, దేశాల నుంచి వాతావరణ రక్షణకు నిధులు రాబట్టాలి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా చెట్టు,పుట్టలను గౌరవించి పరిసరాలను పెంచి పోషించేవారికి ఈ నిధి నుంచి ప్రోత్సా హకాలు అందించా ల్సిన అవసరం కూడా ఉన్నది. వ్యర్థ ప్రసంగాలు చేసేవారి కంటే ఉడతాభక్తిగా పుడమితల్లికి ఆసరా ఇచ్చేవారు చేసేమేలు ఎక్కువ. చైనా ఏటా80 కోట్ల మొక్కలను నాటి భూస్వరూపాన్ని మార్చేస్తున్నది.

ఇండియా ఈ రంగంలో చైనా నమూనాను పాటించాలి. మొత్తంమీద 193 దేశాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించిన కోపెన్‌హేగన్‌ సమావేశాల ఫలితా లను అతిగా ఆశించినవారు నిరాశకు గురైనప్పటికీ కాలుష్య భూతంపై పోరాడాలన్న ప్రపంచపు వజ్రసంకల్పానికి కోపెన్‌హేగన్‌ వేదికగా మారింది.

***************************************

VAARTHA

EDITORIAL

నేనే 'సూర్యనంది!

వేంపల్లి గంగాధర్‌

కతలో ఒక పిట్ట కత. కర్నూలు జిల్లా నంద్యాల దగ్గరుంది ఒక నందిపల్లె. నందిపల్లె దగ్గర్లో ఒక సూర్యనంది. ఇదొక దేవళం. ఇక్కడి గుడి గురించి ఎవరికీ తెలియదు. కానీ మరో విశేషం అయితే వుంది. శాంభవి పేరు చెబితే అందరికీ ఇక్కడి పాత కాలం దేవళం గుర్తుకురావొచ్చు. ఒకవైపు కూలిన ప్రహరీ గోడ, చుట్టూ చెత్తమొక్కలతో గుడి దర్శనమిస్తూ వుంటుంది దీనంగా!

నమ్మేవారికి కోపంవస్తుంది. నమ్మనివారికి సంబరమే స్తుంది. దేవుడైనా మనిషిగా అవతారం ఎత్తిన తర్వాత అందరి లాగే తానూ జీవించాల్సిందే కదా! ఆడుకోవాలి, పాడుకోవాలి, తల్లిఒడిలో నిద్రపోవాలి. తండ్రి చిటికెన వేలుపట్టుకొని మారాం చేయాలి. బుద్ధిగా బడికివెళ్ళి చదువుకోవాలి. నాలుగు అక్షరాలు చదవడం,రాయడం నేర్చుకోవాలి.
ఆరేళ్ళబాలికను బడికి పంపి విద్య నేర్పమని చెబితే గుడికి పంపించే వారిని ఏమనాలి? సూర్యనందిలోని ఆలయసత్రంలో వెదురు కర్రలతో నిర్మించుకున్న ఏర్పాట్ల మధ్య ఫ్రిజ్‌, వాషింగ్‌మెషీన్‌ లాంటి వస్తువులతో పాటూ టివి దానికి డిష్‌ యాంటెనా. ఇదే శాంభవి ధ్యానమందిరం. నాలుగున్నరేళ్ల నుంచి ఇక్కడే నివాసం. ఈ ఆలయప్రాంగణంలో ఫొటోలు, వీడియోలు తీయడాన్ని నిషిద్ధం చేశారు ఉషారాణి. ఈ పేరు ఎవరిదని ఆశ్చర్య పడకండి. శాంభవి కేర్‌టేకర్‌ ఈమే.

'శాంభవి వాళ్ళ పేరెంట్స్‌ బెంగాలీ బ్రాహ్మిన్స్‌. వాళ్ళకు తానొక్కతే బిడ్డ. నాలుగేళ్ళ వయసొచ్చే వరకు వారణాసిలోనే పెరిగింది. గత రెండు మూడేళ్ళుగానే వారణాసికి సూర్యనందికి మధ్య సెటిల్‌ చేస్తోందని ఉషారాణి సెలవిస్తారు.
ఇదివరకైతే సూర్యనంది చుట్టు పక్కనుండే పల్లెలైన తమడ ల్లి,బుక్కాపురం,తిమ్మాపురం,అభీపురం,బొల్లవరం గ్రామా ల్లోని వారు సూర్యనంది గుడిలో పెండ్లి వేడుక చేసుకునేవారు.  కానీ అది ఉషారాణికి నచ్చలేదు. అంతే ఆ గుళ్ళో పెళ్ళి కార్యాలు చేయడం ఆగిపోయాయి. గుడి మొత్తం 'ఉషారాణి గుప్పిట్లోకి వెళ్ళిపోయింది. ఎవరేం చేస్తారు?
దలైలామా, శాంభవి గతజన్మలో స్నేహితులని ఒక ప్రచారం వచ్చింది. దాంతో పాటే ధర్మశాలకు వెళ్ళారు. 'సీక్రెట్‌ ఈజ్‌ ఎ సీక్రెట్‌, వై షుడ్‌ ఐ టెల్‌ యు అని బోల్తా కొట్టించి దలైలా మాను నమ్మించేసి 'సూర్యనందికి ఆహ్వానించి వచ్చే శారు. దలైలామా వారసురాలిగా తీర్చిదిద్దడానికి అన్నీ వ్యూహాలు అల్లేసుకుంటూ పోయారు. ఆరేళ్ళ పిల్లకేంటి అతింత్రయ శక్తులేమిటి అని హేతువాద సంఘాల పెద్ద మనుషులు మానవ హక్కుల సంఘానికి మొరపెట్టుకోవాల్సివచ్చింది.

కాలజ్ఞానం ప్రకారం 2012 జనవరి 14న బ్రహ్మంగారు పుడతారని, రాత్రి 12:30కి సూర్యనందిలో ఉద్భవిస్తారని అయిదు రోజులు మాత్రం ఉండి మళ్ళీ పోతారని శాంభవితో చెప్పిస్తారు. అప్పుడే టిబెట్‌ కూడా స్వాతంత్య్రం వస్తుందని సెలవిస్తారు. వినేవాళ్ళుంటే చెప్పేవాళ్ళు ఎన్నేయినా చెప్తారు. టిబెట్‌ని హనుమంతుడు, బలబుద్దుడు, ఉగ్రతారక ఇదిగో ఇప్పుడు బ్రహ్మంగారు ఇలా రక్షించేస్తారని ప్రకటిస్తూనే వుంటారు.

కాశీలో గంగస్నానం చేయంగానే 'సూర్యనంది జాయెగా అంటూ ఇక్కడికి వచ్చేశారు. 'నేనే సూర్యనంది, సూర్యనందే నేను అన్నట్లు దేవుడి పేరుమీద, ఆశ్రమ నిర్మాణం మీద ఆదాయ మార్గాలు అన్వేషించుకుంటూ రూపాంతరం చెందాలనేది శాంభవి ఆశ. ఆకాంక్ష.

మన 'కటారుపల్లెలోని 'వేమన ఎన్నెన్ని పద్యాలు చెప్పినా మనకింకా జ్ఞానోదయం కలగకపోతే ఎట్లా! 'రాయి రూపుజేసి రాజుల మ్రొక్కింప వన్నెకెక్కునటవె వైభవంబు? కర్త యొవ్వ రనుచుగానరు ముర్ఖులు అని వేమన చెప్పిన మాట మర్చి పోతున్నాం. రాతిని చెక్కి రాజులచే దానికి మొక్కిస్తున్నట్లు ఇప్పుడు సరిగ్గా ఇలాగే 'శాంభవిని భవిష్యత్‌ దేవతగా తీర్చిదిద్ది పబ్బంగడుపుకోవాలనే ఆలోచనతోనే వాళ్ళు ముందుకు పోతు న్నారు.
దాన్ని గుడ్డిగానమ్మే భక్తులు కూడా తయారవుతున్నారు 'రాతి లింగమునకు రాజులు మొదలుగా పూజ సేయుదురిల పూలతోడ, ఆత్మలింగమునకు నానందు మొందరు అని వేమన చెప్పినట్లే రాతి లింగానికి పూలతో పూజలు రాజులు చేస్తారు. వారినే మూర్ఖులు అనుసరిస్తారు. కానీ, ఆత్మలోని లింగాన్ని చూసి ఆనందాన్ని పొందలేరని చెప్పిన వాక్కును ఇప్పటికే మన జనాలుగుర్తించలేకపోతున్నారు. ఇలాగే ఇంకోచోట రాతి విగ్రహ రూపంలో వున్న బసవన్నని పూజిస్తూ జీవముతో వున్న అసలు బసవన్నలను హింసిస్తుంటారని కూడా వేమన చెప్పాడు.

పాల రాళ్ళుతెచ్చి అద్భుతంగా ఆలయాన్ని నిర్మించి దాంట్లో శిలలు వుంచి పూజించడంవల్ల ఏమి లభిస్తుంది? అని ప్రశ్నించాడు. విబూది పట్టీలు, భూజాలకు మాలలు, మెడలో లింగము ధరిస్తూ మత ప్రవక్తలలాగా ప్రవర్తించే విధానం జనం మధ్యలో చెల్లవచ్చును కానీ నిజంగా ఆ దేవుని సన్నిధిలో చెల్లుతుందా? అని ప్రశ్నించిన వేమనకు జవాబు శాంభవి ఇవ్వగలదా? బారెడు జడలు పెంచి, భస్మము పూసుకొని కూడా వికారాలతో వస్త్రాలంకారాలతో దేహాన్ని అలంకరించుకోవడమేమిటని మరో ప్రశ్న.

జపమాల తిప్పుడూ ఒకటి, రెండు అని లెక్కపెడుతూ మంత్రజపం చేస్తారు. నిజంగా జ్ఞానం అందితే ఈశ్వరుడిగాంచి సంతతము పొందుతారు. చెట్టు చివరవుండే పండు అందు కోవడానికి పొట్టివారెంత ఎగిరినను ఆ పండు అందదు. అలాగే వేదాంత నాటకాలు వేసినంత మాత్రాన మోక్షం లభిస్తుందా? ముక్తికోసం సన్యాసి అయ్యి జడలు ధరించనక్కరలేదు.

శరీర మంతా విరుచుకుంటూ యోగవిద్య అభ్యసించాల్సిన అవసరం లేదు.భగవంతుడు మన మనస్సులోనే తావుచేసుకొని వుండగా అతని కొరకు బయట ఎక్కడో రాళ్ళలో, శిలల్లో, నకిలీ బాబాల్లో, వేషగాళ్ళలో వెతకడం దండగ అని ఎన్నో ఎన్నెన్నో పద్యాల్లో 'వేమన కుండబద్దలు కొట్టి మరీ చాటి చెప్పాడు.బడికి వెళ్ళాల్సిన ముక్కుపచ్చలారని చిన్నారిని గుడిలో కూర్చోబెట్టి ఆధ్యాత్మిక ప్రసంగాలు ఇప్పించడమేమిటి? బాల లకు హక్కులను ఇచ్చి వాటిని అమలు చేయకుండా చూస్తూ వుంటే ఎలా? బిడ్డను అడ్డంపెట్టుకొని ఆద్యాత్మికత ముసుగులో 'ఆశ్రమ నిర్మాణం అంటూ చేసే వసూళ్ళు, వ్యాపారం ఏమిటి?

సాయంత్రం మా ఎదురింటి అరుగుమీద కూర్చొని తెలుగు పుస్తకాన్ని పట్టుకొని తలాడిస్తూ ఓ రెండు జడల అమ్మాయి గట్టిగా పద్యం చదువుతూ ఉంది. ఎక్కడి మంత్ర తంత్రములు, ఎక్కడి చక్రములు, ఎక్కడి పాచికలు, ఎక్కడి జ్యోతిష్యంబులు, ఎక్కడి హేతువులు, ఎక్కడి ప్రశ్నలు, తక్కడిగాక పూర్వకృత ధర్మ సుకర్మమె నిశ్చయంబుపో, పెక్కురు పొట్ట కూటికిది వేషమయా శరభాంక లింగమా! అనేది ఆ పద్య తాత్పర్యం.

ఈ పద్యాన్ని శాంభవి చదువుకొని నేర్చుకొని జ్ఞానాన్ని నిజంగా పొందాలంటే ముందు 'బడి బాట పట్టాలి. పాఠ్యపుస్తకాల్లోని విస్తృత జ్ఞానాన్ని ముందు నేర్చుకోవాలి. కాకతీయ రెండవ ప్రతాప రుద్రుని కాలంనాటి శరభాంకుడు చెప్పిన పద్యం ఏం చెప్తుందో గ్రహించాలంటే చీకట్లోంచి 'బడి వెలుగులోనికి నడవాలి. బడికి వెళ్ళకుంటే శాంభవికి భవిష్యత్‌ లేదుగాక లేదు. ఇది నిజం.

***************************************

******************************************************************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

కోపెన్‌హాగన్‌ వైఫల్యం

 

ఎన్నో ఆశలు... మరెన్నో ఆకాంక్షలు... కోపెన్‌హాగన్‌లో ప్రారంభమైన ధరిత్రి సదస్సు ఏదైనా కార్యాచరణ ప్రణాళికను ముందుకు తెస్తుందని ప్రపంచంమంతా ఎదురు చూసింది. గ్లోబల్‌ వార్మింగ్‌ నియంత్రణకు ఈ సదస్సు గట్టి సిఫార్సులు చేయాలని కోరుకున్న వారికి నిరాశనే మిగిల్చింది. పర్యావరణ పరిరక్షణపై రెండు వారాలపాటు జరిగిన కోపెన్‌హాగన్‌ సదస్సు విఫలమయింది. 193 దేశాలు పాల్గొన్న ఈ సదస్సులో ఎటువంటి ఒప్పందాలు జరగలేదు. అమెరికా రూపొందించిన ముసాయిదా ఒప్పందాన్ని పరిశీలించాలని మాత్రం నిర్ణయించారు. భారతదేశం సహా మూడు వర్ధమాన దేశాలు దీనిని ఆమోదించగా, జి77, అనేక పేద దేశాలు దీనిని వ్యతిరేకించాయి. మన ప్రధాని మన్మోహన్‌కు మంచి బాలుడన్న భుజకీర్తిని అమెరికా చాలాకాలం క్రితమే తగిలించి పర్యావరణం పక్కకుపెట్టి ఆ భుజకీర్తిని కాపాడుకోవడానికే మన ప్రధాని ప్రాధాన్యం ఇచ్చినట్లు కన్పిస్తుంది. సూడాన్‌, క్యూబా, బొలీవియా, వెనిజులా తదితర దేశాలు ముసాయిదాపై ఆగ్రహం వ్యక్తం చేశాయి.

ప్రస్తుతం అమల్లో ఉన్న క్యోటో ప్రోటోకాల్‌ను రెండో సారి కూడా కొనసాగించేందుకు ఎటువంటి చట్టబద్ధమైన అవగాహన కుదరకుండానే సదస్సు ముగిసింది. భూతాపం పెరుగదలతో ముంచుకొస్తున్న పెనుముప్పును దృష్టిలో పెట్టుకొని బాధ్యతాయుతంగా వ్యవహరించాలన్న ఇంగిత జ్ఞానం సంపన్న దేశాల్లో ఏ కోశాన కానరాలేదు. వాతావరణ మార్పులపై సమతుల్యమైన ఒప్పందాన్ని సాధించటంలో ఈ సదస్సు పూర్తిగా విఫలమైంది. ఇందుకు అమెరికా, ఇతర ధనిక దేశాలు అనుసరించిన కుయుక్తులే కారణం.

సంపన్న దేశాల ధోరణి ప్రపంచ మానవాళిని, ముఖ్యంగా వర్ధమాన దేశాలను ప్రమాదపుటంచులకు నెడుతోంది. ఈ ముసాయిదా వల్ల దక్షిణాసియా, ఆఫ్రికాలోని పలు అభివృద్ధి చెందని ప్రాంతాలపై ప్రతికూల ప్రభావం పడుతుంది.

వాతావరణ మార్పులతో పెరిగే సముద్ర మట్టాల వల్ల చిన్న చిన్న ద్వీపాలు మునిగిపోతాయి. వాతావరణ మార్పుల వల్ల ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఏటా ఆరులక్షల మంది చనిపోతున్నారని అంచనా. ఇందులో 95 శాతం పైగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల్లోనే చోటు చేసుకోవడం అత్యంత విషాదకరం. ప్రపంచంలో ఏడు శాతంగా వున్న 50 కోట్ల మంది ధనికులు 50శాతం కాలుష్యానికి కారకులవుతుండగా, 50శాతంగా ఉన్న పేదల కారణంగా కేవలం 7 శాతం కాలుష్యం మాత్రమే విడుదలవుతోంది. అమెరికా, చైనాలను ఒకేగాటన కట్టడం కూడా సరికాదు. చమురు తాగడంలో అమెరికాకు, చైనాకు మధ్య జనాభా నిష్పత్తి పరంగా చూసినట్లైతే ఒక అమెరికన్‌ వాడే చమురు వందమంది చైనీయుల వాడకంతో సమానం.

భూతాపం కారణంగా వ్యవసాయ దిగుబడులు దారుణంగా పడిపోతున్నాయి. ఉష్ణోగ్రతల్లో భారీ తేడాలు వస్తున్నాయి. ఇప్పటికే అనేక పేద దేశాల్లోని చాలా ప్రాంతాల్లో అధిక ఉష్ణోగ్రతలు నమోదవుతున్నాయి. వీటికి ఎక్కువ బలవుతున్నావారు చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులే. భూమి వెడెక్కే రుతువుల్నే మార్చేస్తుంది. ఫలితంగా చాలా ప్రాంతాల్లో అనావృష్టి అతివృష్టి సంభవిస్తోంది. నీటికి తీవ్రకొరత ఏర్పడుతుంది. ప్రజలకు అందుబాటులో ఉన్న నీటిని తాగక తప్పడం లేదు. ఫలితంగా నీటి సంబంధమైన అనేక వ్యాధులు వస్తున్నాయి. భారత్‌లోనే నీళ్ళ విరోచనాలతో ఏటా 18 లక్షల మంది చనిపోతున్నారు. వాతావరణ మార్పుల మూలంగా ప్రతి 20 నిమిషాలకు ఒక జీవజాతి అంతరిస్తున్నట్లు అంచనా. ఈ లెక్కన ఈ శతాబ్దం ఆఖరుకు జీవజాతుల్లో సగం నశిస్తాయి. పర్యావరణం చిధ్రమై, జీవావరణానికి చేటు తెస్తోంది. చివరికి జీవవైరుధ్యం, ప్రకృతి సమతుల్యం దెబ్బతిని మనిషి మనుగడకే ముప్పు ఏర్పడుతుంది.

ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో కోపెన్‌హాగన్‌లో క్యోటో ప్రొటోకాల్‌ను మరింత పకడ్బందీగా రూపొందించి, సమర్ధవంతంగా అమలు చేయాలని అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలు సూచించాయి. అత్యధిక స్థాయి ఉద్గారాల ద్వారా భూగోళానికి ఊపిరి అందకుండా చేస్తున్న సంపన్న దేశాలకు ముకుతాడు వేయాలని అవి ప్రయత్నించాయి. సంపన్న దేశాలు ఉద్గారాలను గణనీయంగా తగ్గించుకోవడంతో పాటు ఈ విషయంలో పేద దేశాలకు ఆర్థికంగా, శాస్త్ర సాంకేతిపరంగా సంపూర్ణ సహకారాలు అందజేయాలని అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు కోరాయి. ధనిక దేశాలు మాత్రం యధాపూర్వ వైఖరికే కట్టుబడి ఉన్నాయి. ఉద్గారాల తగ్గింపు విషయంలో భారత్‌, చైనా, బ్రెజిల్‌ తదితర అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలను చట్టబద్ధ చట్రంలో బిగించాలని తద్వారా తమపై ఉన్న బాధ్యతల భారాన్ని చాలా వరకు వదిలించుకోవాలని ఆ దేశాలు భావించాయి.

క్యోటో ప్రోటోకాల్‌కు సజీవ సమాధి కట్టేందుకు అవి ఆద్యంతం ప్రయత్నించాయి. సదస్సు తొలిరోజు నుండే అమెరికా, దాని మిత్రదేశాలు క్యోటో ఒడంబడికను అటకెక్కించేందుకు ప్రయత్నించాయి. ఉద్గారాల నియంత్రణలో అధిక భారాన్ని వర్ధమాన దేశాలపై నెట్టేందుకు ధనిక దేశాలు చేసిన ప్రయత్నాలకు ఎదురైన ప్రతిఘటన ఈ సదస్సులో ఒక సానుకూల పరిణామం. వర్ధమాన దేశాలలో ప్రధానమైన చైనా, భారత్‌, బ్రెజిల్‌, దక్షిణాఫ్రికా, (వీటిని బేసిక్‌ దేశాలని వ్యవహరిస్తారు)తో పాటు మెక్సికో, ఇండోనేషియా వంటి దేశాలు స్వచ్ఛందంగా తమ ఉద్గారాల నియంత్రణ లక్ష్యాలను ప్రకటించాయి. అమెరికా, ఐరోపా కూటమి, తదితర ధనిక దేశాలు ఇందుకు విరుద్ధంగా వ్యవహరించాయి. ఉద్గారాల నియంత్రణకు సంబంధించి ధనిక దేశాలు పెట్టే షరతులకు తలొగ్గరాదని, చర్చలకు ముందే ఏకపక్ష రాయితీలు ఇవ్వవద్దని పార్లమెంటులో విపక్షాలు హెచ్చరించాయి.

ఉద్గారాల నియంత్రణపై ధనిక దేశాల మెడలు వంచటంలో పూర్తిగా విఫలమైన కొపెన్‌హాగన్‌ సదస్సు వచ్చే ఏడాది చట్టబద్ధమైన ఒప్పందం కుదుర్చుకుంటామంటూ 'కొపెన్‌హాగన్‌ ఒప్పందం' పేరిట కంటి తుడుపు ప్రకటన చేశాయి. సదస్సు ముగిసే చివరి క్షణాలలో అమెరికా, బేసిక్‌ దేశాలు, మరో 22 ధనిక, వర్ధమాన దేశాలు తమ విభేదాలను పక్కన పెట్టి ఈ ఒప్పందంపై అవగాహనకు వచ్చాయి, అయితే దీనికి ఏ విధమైన చట్టబద్ధత లేదు. ఇది ఏ దేశాలనూ నియంత్రించ జాలదు. ఇందులో అనేక లొసుగులున్నాయి. కేంద్ర అటవీ, పర్యావరణ శాఖల మంత్రి జైరామ్‌ రమేష్‌ పార్లమెంట్‌కు ఇచ్చిన హామీని విస్మరించారు. వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కొనేందుకు భారత్‌ చేస్తున్న కృషిపై అంతర్జాతీయ పర్యవేక్షణకు ఎట్టిపరిస్థితుల్లోనూ అంగీకరించబోమని ఆయన పార్లమెంట్‌ ఉభయసభల్లో హామీ ఇచ్చిన విషయం తెలిసిందే.

ఈ రాజీ ఫార్ములాను ప్రస్తుతం కుదిరిందని చెప్పబడుతున్న కోపెన్‌హాగెన్‌ ఒప్పందంలో చేర్చటం ఒక సార్వభౌమత్వ ప్రభుత్వం ఇచ్చిన హామీని పూర్తిగా ఉల్లంఘించటమే. వర్ధమాన దేశాలు వాతావరణ మార్పులను ఎదుర్కొనేందుకు తీసుకుంటున్న చర్యలను ఆమోదించినా ధనికదేశాలు ఈ రాజీ ఫార్ములాను ఆయుధంగా చేసుకుని మూడో ప్రపంచ దేశాలపై తమ షరతులను ఆమోదించే విధంగా ఒత్తిడి తెచ్చేందుకు ప్రయత్నిస్తాయన్నది నిర్వివాదాంశం. దీనిని దృష్టిలో వుంచుకుని భవిష్యత్తులో జరిగే చర్చల్లో అయినా పార్లమెంట్‌కు ఇచ్చిన హామీలకు ప్రభుత్వం కట్టుబడి వుండాలి. ఉద్గారాల నియంత్రణ స్థాయిని తక్షణమే పెంచే విధంగా అమెరికా, ఇతర ధనిక దేశాలపై వత్తిడి తేవాలి.. దీనితో పాటు సమతుల్యమైన తుది ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకోవటంలో ఇతర వర్ధమాన దేశాలతో కలిసి కృషి చేయాలి.

***************************************

PRAJASAKTI

EDITORIAL

వ్యవసాయ సంస్కరణలు ఎవరికోసం?

 

ప్రపంచ బ్యాంకుతో కుదుర్చుకున్న ఆంధ్రప్రదేశ్‌ వాటర్‌ రిసోర్స్‌ ఇంప్రూవ్‌మెంట్‌ ప్రాజెక్టు ఒప్పందంలో వాణిజ్య వ్యవసాయాన్ని, సూక్ష్మ సేద్యాన్ని ప్రయోగాత్మక ప్రాతిపదికన ప్రారంభించాలని ఉన్నది. ఎత్తిపోతల పథకాలున్న ప్రాంతాల్లో సూక్ష్మ సేద్యంతో వ్యాపార పంటలను నిర్భంధంగా రైతాంగం చేపట్టేట్ట్టు చేస్తామని అంగీకరిస్తూ రుణం కోసం జపాన్‌ ఇంటర్నేషనల్‌ కోఆపరేషన్‌ అసోసియేషన్‌తో ఒడంబడికకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సిద్ధమవుతున్నది. సహకార వ్యవసాయం పేరుతో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన పత్రం ఈ ఒప్పందాల షరతులకు కార్యాచరణ రూపమే. ప్రజలను మభ్యపెట్టేందుకు సహకార వ్యవసాయం అనే ముసుగు తొడిగారు తప్ప వాస్తవంగా ప్రభుత్వం ప్రతిపాదించింది కార్పెొరేట్‌ కంపెనీ వ్యవసాయమే.

కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం రాష్ట్రంలో వ్యవసాయరంగ స్వరూపాన్ని సమూలంగా మార్చాలని ప్రయత్నిస్తున్నది. వాణిజ్య వ్యవసాయాన్ని లోతుగా అభివృద్ధి చేయడానికి, ఎగుమతులకు ఉపయోగపడే విధంగా, బహుళజాతి వ్యవసాయ కంపెనీలు, ప్రైవేటు పెట్టుబడుల ప్రవేశానికి అనువుగా తీర్చిదిద్దుతున్నది. ప్రభుత్వం ఉపసంహరించుకొని సహాయ పాత్ర పోషించటానికి పరిమితం అయ్యేట్లుగా చట్టాలను, విధానాలను మార్చుతున్నది. కేంద్ర ప్రభుత్వం, ప్రధాన మంత్రి ప్రచారం చేస్తున్న రెండవ హరిత విప్లవం నినాదానికనుగుణంగా ఇదంతా జరుగుతున్నది. మన దేశం అమెరికాతో కుదుర్చుకున్న వ్యవసాయ విజ్ఞాన అభివృద్ధి ప్రణాళిక ఒప్పందం ఆంతర్యం కూడా ఇదే. ప్రపంచబ్యాంకు మన రాష్ట్ర ప్రభుత్వంతో కుదుర్చుకున్న రుణ ఒప్పందాలలో వాణిజ్య వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించే షరతులు అనేకం వున్నాయి. వాటికి లోబడి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం నడుస్తున్నది.

2006 సంవత్సరంలో అమెరికా అధ్యక్షుడు జార్జి డబ్య్లు బుష్‌ మన దేశాన్ని సందర్శించాడు. ఆ సందర్భంగా అనేక ఒప్పందాలపై ఉభయ దేశాల మధ్య సంతకాలు జరిగాయి. అందులో వ్యవసాయ రంగాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేసే ''ఇండో యుఎస్‌ నాలెడ్జ్‌ ఇన్‌షియేటివ్‌ ఆన్‌ ఆగ్రికల్చర్‌'' ముఖ్యమైనది. ఈ ఒప్పందాన్ని అమల్లోకి తెచ్చేందుకు ఎగ్జిక్యూటివ్‌ బోర్డు కూడ ఏర్పాటు అయింది. ఇందులో మోన్‌శాంటో, వాల్‌మార్ట్‌ వంటి బహుళజాతి సంస్థల ప్రతినిధులు కూడా సభ్యులుగా వున్నారు.

వ్యవసాయ పరిశోధనల్లో సహకారం, అంతర్జాతీయ ఎగుమతులకనుగుణంగా వ్యవసాయ పద్ధతులను మార్చడం, బహుళ జాతి సంస్థల పెట్టుబడులను ఆకర్షించే విధంగా చట్టాలను మార్చడం, నిబంధనలను సడలించడం వంటి అంశాలపై ప్రణాళికను ఎగ్జిక్యూటివ్‌బోర్డు ఇప్పటికే తయారు చేసింది. మన వ్యవసాయన్ని అంతర్జాతీయ విత్తన, పురుగు మందుల వ్యాపార సంస్థల అవసరాలకు అనుగుణంగా మార్చడం ఈ ప్రతిపాదనల ముఖ్యోద్దేశం.

వర్ధమాన దేశాల వ్యవసాయాన్ని బహుళ జాతి వ్యవసాయ గుత్తసంస్థల ప్రవేశానికి అనువుగామార్చాలని అంతర్జాతీయంగా అనేక వేదికల నుండి సామ్రాజ్య వాద దేశాలు ప్రయత్నిస్తూనే వున్నాయి. డబ్ల్యు.టి.ఓ చర్చలలో ఈ అంశం పై తీవ్ర ఒత్తిడి తెస్తూనే వున్నాయి. తాయిలాల ఆశ చూపి, విభజించి పాలించు సూత్రాన్ని అమలు జేస్తూ వర్థమాన దేశాలను విడదీసి వ్యవసాయంలో కూడా తమ కనువైన నిర్ణయాలు డబ్ల్యు.టి.ఓ.లో జరిగేట్లు ఇప్పుడు తీవ్ర ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.

మన పాలకులు గతంలో తీసుకున్న గట్టి వైఖరిని సడలించి సంపన్న దేశాలకు, అమెరికాకు డబ్య్లు.టి.ఓ సహకరించడానికి సిద్ధమవుతున్నది. సంపన్న దేశాల అజెండాను అంతర్జాతీయ రుణదాత సంస్థలైన ప్రపంచబ్యాంకు, ఐయంఎఫ్‌, ఎడిబి వంటి సంస్థలు, ఆయా దేశాలలో ఏర్పాటైన సహాయ సంస్థలు డిఎఫ్‌ఐడి, యుఎస్‌ఎఐడి, జెఐసిఎ వంటివి రుణం పేరుతో, సహాయం పేరుతో ఆయా దేశాలపై షరతులు విధించి అమలుజేస్తున్నాయి. విదేశీ సంస్థల ప్రతిపాదనలకు దేశవాళి గుబాళింపు ఇవ్వడానికి ప్రధానమంత్రి రెండవ హరిత విప్లవం అన్న నినాదాన్ని ఎంచుకున్నారు. 1970 దశకంలో ఆరంభించిన హరిత విప్లవం పట్ల ప్రజలలో వున్న సదభిప్రాయాన్ని వినియోగించుకోవాలన్న దుర్బుద్ధి తప్ప, అప్పటి హరిత విప్లవానికి ఇప్పుడు కేంద్ర ప్రభుత్వం ప్రకటించిన హరిత విప్లవానికి పొంతన లేదు.

నిరంతర ఆహార కొరతతో, విదేశాలనుండి దిగుమతుల మీద అధారపడుతూ, సతమతమ వుతున్న పరిస్థితుల నుండి బయటపడేందుకు ఆనాటి హరిత విప్లవం ఉద్దేశించబడింది. ఈనాటి హరిత విప్లవం ఆహార భద్రత మరచిపోయి ఎగుమతుల కోసం ఉత్పత్తి చేయాలన్న లక్ష్యం పెట్టుకున్నది. ఆనాడు నీటివనరుల అభివృద్ధి ప్రాజెక్టుల నిర్మాణం. ఇతర వ్యవసాయ మౌలిక సదుపాయాల కల్పన, వ్యవసాయ పరిశోధనల కోసం ప్రభుత్వం భారీగా ఖర్చు చేసింది. విత్తనాలు, ఎరువులు ఇతర పరికరాలపై ప్రభుత్వం రైతులకు సబ్సిడీలు ఇచ్చి ప్రోత్సహించింది. ఎఫ్‌సిఐ వంటి ప్రభుత్వ కొనుగోలు సంస్థలను ఏర్పాటు చేసి మద్దతు ధర ప్రకటించి మార్కెటు ఒడిదుడుకుల నుండి రైతాంగానికి కొంత రక్షణ కల్పించింది.

వీటన్నింటి ఫలితంగా ఉత్పాదకత పెరగడమేకాక ఆహారంలో దేశం స్వయం సమృద్ధి సాధించింది. ఇప్పటి రెండవ హరిత విప్లవం దీనికి పూర్తి వ్యతిరేకమైన ప్రతిపాదనలతో ముందుకు వస్తున్నది. అంతర్జాతీయ మార్కెట్‌తో ముడిపడి దానికి అవసరమైన సరుకులను ఉత్పత్తి చేయడం, వ్యవసాయ రంగంలోకి విదేశీ కంపెనీలను ప్రైవేటు పెట్టుబడులను అనుమతించటం, ఇన్‌పుట్‌ సబ్సిడీలను క్రమేణా తొలగించడం, మార్కెట్‌ నిబంధనలను సడలించడం, కార్పొరేట్‌ వ్యవసాయానికి ఆటంకంగా ఉన్న భూసంస్కరణల చట్టాలను సవరించడం, సాగునీటి రంగం నుండి ప్రభుత్వం వైదొలగడం. పరిశోధన, మౌలిక సదుపాయాల కల్పన, మార్కెటింగ్‌లలో ప్రైవేట్‌ రంగానికి పెద్దపీట రెండవ హరిత విప్లవంలో వున్న ముఖ్యమైన అంశాలు. పెట్టుబడులను ఆకర్షించడం, ఉత్పాదకత పెంపు పేరుతో వీటన్నింటిని ప్రభుత్వం సమర్థించుకుంటున్నది.

మన వ్యవసాయంలో సంస్కరణల కోసం తహతహలాడుతున్నది విదేశీ సంస్థలే కాదు, మన దేశంలోని కార్పెోరేట్‌ సంస్థలు పాలక వర్గాలు కూడా. అంతర్జాతీయ పెట్టుబడితో ముడివేసుకుంటే తమకు లాభదాయకమని దేశంలోని పెట్టుబడిదారులు గ్రామీణ భూస్వామ్య పెట్టుబడిదారీ శక్తులు భావిస్తున్నాయి. ఫిక్కి, సిఐఐ వంటి సంస్థలు వ్యవసాయ రంగాన్ని లాభం కోసం ఉపయోగపడే రంగంగా మార్చాలని ప్రభుత్వం మీద వత్తిడి తెస్తున్నాయి. ప్రణాళికలను రూపొందించి ప్రచారం చేస్తున్నాయి. ఈ ప్రభావాల మూలంగా, అమెరికాతో వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని ఏర్పరచుకోవాలన్న ఆదుర్దా మూలంగా యుపిఏ ప్రభుత్వం ఆదిశగా అనేక చర్యలు తీసుకుంటున్నది. ఇప్పటికే అనేక చట్టాలను సవరించింది.

ఏ పార్టీ ఎక్కడ అధికారంలోవున్నా, పాలక వర్గ పార్టీలన్నీ ఈ విధానాలను ఆహ్వానించి అమలు జేస్తున్నాయి. ప్రజా ప్రతిఘటన ఎదురైన చోట్ల వేగం తగ్గించడమో, వెనకంజ వెయ్యడమో తప్ప ఆలోచనాపరమైన అభ్యంతరాలు పాలకవర్గాలకు ఏమీలేవు. కేంద్ర ప్రభుత్వం ఒక వైపు, ప్రపంచ బ్యాంకు షరతులు మరోవైపు వత్తిడి పెంచుతుంటే వ్యవసాయ రంగాన్ని పూర్తి స్థాయిలో వ్యాపారీకరించేందుకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం చర్యలు తీసుకుంటున్నది.

సాగు నీటి రంగంలో ప్రైవేట్‌ శక్తులకు ప్రవేశం కలిగించే సంస్కరణలను ప్రపంచ బ్యాంకు ఒత్తిడితో ఇప్పటికే చేపట్టింది (వివరాలను గతంలో వచ్చిన వ్యాసంలో చూడొచ్చు.) తెలుగుదేశం ప్రభుత్వం హయాంలో ప్రపంచ బ్యాంకు షరతుల్లో భాగంగా 2005 సంవత్సరంలో మార్కెటింగ్‌ చట్టాన్ని సవరించారు. ప్రైవేట్‌ సంస్థలు వ్యవసాయ మార్కెట్‌ ద్వారా తప్ప వ్యాపారం చేయరాదు. అందుకే మార్కెట్‌ చట్టాన్ని మార్చారు. దీనితో ప్రైవేటు సంస్థలు సొంత మార్కెట్‌ను ఏర్పాటు చేసుకునేందుకు అవకాశం ఏర్పడింది. ఇప్పుడు కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం ప్రపంచ బ్యాంకు షరతుల్లో భాగంగా కార్పొరేట్‌ వ్యవసాయానికి అనుగుణంగా చర్యలు చేపడుతున్నది. ప్రపంచ బ్యాంకుతో కుదుర్చుకున్న ఆంధ్రప్రదేశ్‌ వాటర్‌ రిసోర్స్‌ ఇంప్రూవ్‌మెంట్‌ ప్రాజెక్టు ఒప్పందంలో వాణిజ్య వ్యవసాయాన్ని, సూక్ష్మ సేద్యాన్ని ప్రయోగాత్మక ప్రాతిపదికన ప్రారంభించాలని ఉన్నది.

ఎత్తిపోతల పథకాలున్న ప్రాంతాల్లో సూక్ష్మ సేద్యంతో వ్యాపార పంటలను నిర్భంధంగా రైతాంగం చేపట్టేట్ట్టు చేస్తామని అంగీకరిస్తూ రుణం కోసం జపాన్‌ ఇంటర్నేషనల్‌ కోఆపరేషన్‌ అసోసియేషన్‌తో ఒడంబడికకు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సిద్ధమవుతున్నది. సహకార వ్యవసాయం పేరుతో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విడుదల చేసిన పత్రం ఈ ఒప్పందాల షరతులకు కార్యాచరణ రూపమే. ప్రజలను మభ్యపెట్టేందుకు సహకార వ్యవసాయం అనే ముసుగు తొడిగారు తప్ప వాస్తవంగా ప్రభుత్వం ప్రతిపాదించింది కార్పెొరేట్‌ కంపెనీ వ్యవసాయమే. ప్రభుత్వభూములను రైతుల భూములను పెద్ద కంపెనీలకు అప్పగిస్తారు. ప్రతిగా రైతులకు విస్తీర్ణానికి అనుగుణంగా షేర్లు ఇస్తారు. రైతుల భూమి తిరిగి వాపస్‌ ఇవ్వరు.. ఆ రకంగా రైతులు తమ భూమిని కోల్పోవాల్సిందే. సీలింగ్‌ చట్టాల ప్రకారం కంపెనీలు కూడా వ్యవసాయ భూములను పరిమితికి మించి ఉంచుకోరాదు. ఈ ఆటంకాన్ని తొలగించుకోవడానికి రాష్ట్ర ప్రభుత్వం సీిలింగ్‌ చట్టాలను కూడా సవరించడానికి పూనుకుంటున్నది.

ఈ వ్యవసాయ సంస్కరణల మూలంగా వ్యవసాయ బహుళ జాతి సంస్థలు, కార్పెొరేట్‌ కంపెనీలు, భూస్వామ్యశక్తులు లాభ పడతాయి. వ్యవసాయ ఉత్పత్తి, రవాణా, సరఫరా - మొత్తం అన్ని రంగాల్లోను పెద్ద ప్రైవేట్‌ కంపెనీల పట్టు పెరుగుతుంది. వ్యవసాయానికి సంబంధించిన అన్ని గొలుసుకట్టు పనులను ఒకే సంస్థ నిర్వహించేటందుకు కొత్త మార్పులు వీలు కల్పిస్తాయి. కొద్ది కంపెనీలు వ్యవసాయంపై గుత్తాధిపత్యం చలాయిస్తాయి.

సంస్కరణల మూలంగా రైతాంగానికి హాని జరుగుతుంది. వ్యవసాయ బహుళ జాతి సంస్థల పట్టు పెరుగుతుంది. వారి దయాదాక్షిణ్యాల మీద రైతులు బతకాల్సి వస్తుంది. రైతాంగంలో నుండి కొద్ది మంది భూకామందులు వ్యాపారులుగా, బహుళ జాతి సంస్థ దళారులగా పైకి ఎగబాకవచ్చు. అత్యధిక రైతాంగం కార్పోరేట్‌ సంస్థలకు వ్యవసాయ సేవకులుగా మారిపోతారు. తమ భూమి మీద నిజమైన హక్కు కోల్పోతారు. పెట్టుబడులకు, మార్కెట్టు ఒడిదుడుకులకు తట్టుకోలేక చితికిపోతారు. ముఖ్యంగా పేద, మధ్య తరగతి రైతులు, చిన్నకారు రైతులు అదృశ్యమవుతారు.

ఉత్పత్తి ఖర్చులు పెరిగిపోవడం, మార్కెట్‌ అటుపోట్లకు తట్టుకోలేక పోవడం కార్పొరేట్‌ వ్యవసాయంతో పోటీ పడలేకపోవడంతో చిన్న సన్నకారు రైతులు దివాళా తీస్తారు. అప్పుల పాలవుతారు. భూములు కోల్పోతారు. ఆత్మహత్యలు పెరుగుతాయి. అంతర్జాతీయ విత్తన సంస్థల గుప్పెట్లోకి వ్యవసాయం పోతుంది. పేటేంట్‌ హక్కుల మూలంగా భారత వ్యవసాయం స్వతంత్రత కోల్పోయి స్వదేశీ వంగడాలను కూడా బహుళ జాతి సంస్థలు స్వాధీనం చేసుకోనే ప్రమాదం ఉంది. రైతు స్వేచ్ఛ కోల్పోతాడు. సంపన్న దేశాల మార్కెట్‌ అవసరాల కోసం పంటల ఎంపిక జరుగుతుంది. దీనితో ఆహార భద్రత దెబ్బతింటుంది. దిగుమతుల మీద ఆధారపడాల్సి వస్తుంది.

అంతర్జాతీయ ధరలతో ముడి పడడంతో గిట్టుబాటు ధరలు రాక రైతాంగం దివాళా తీస్తుంది. ఈ పర్యవసానాలన్నీ రాష్ట్రంలో వ్యవసాయం పూర్తి స్థాయిలో వ్యాపారీకరణ అయితే మనం తప్పించుకోజాలం. రైతుల ఆత్మహత్యల్లో అగ్రస్థానంలో ఉన్న రాష్ట్రంగా ఇప్పటికే మనకు అపకీర్తి దక్కింది. రైతుల అప్పుల మోతాదులో సైతం రాష్ట్రంలో అగ్రభాగంలోనే ఉన్నది. ఈ సమస్యలు ఇంకా తీవ్రతరం అవుతాయి. కంపెనీ వ్యవసాయానికి తీవ్రమైన వ్యతిరేకత రైతాంగంలో వచ్చింది. అయినా అమలు జరిపి తీరుతామని ప్రభుత్వం ప్రకటించింది. షరతులకు అనుగుణంగా అమలు జరపకపోతే ప్రపంచ బ్యాంకు రుణాలు పుట్టవు. ఖజనా ఖాళీ అయిన ప్రభుత్వం అప్పుల కోసం ప్రజలనైనా తాకట్టు పెట్టడానికి వెనకాడదు. అందువలన రైతాంగం అప్రమత్తత, ప్రతిఘటన మాత్రమే రాష్ట్రంలో వ్యవసాయాన్ని రక్షించగలదు.

బి వి రాఘవులు

***************************************

******************************************************************************************

SURYA

EDITORIAL

గుజరాత్‌ ప్రయోగం !

 

నిరక్షరాస్యులు, హక్కుల గురించి బాధ్యతల గురించి అవగాహన లేని వారు రెక్కాడితే గాని డొక్కాడని స్థితిలో నిరంతరం ఆహారపు వేటలో నిమగ్నమయ్యే నిరుపేదలు, ఆదివాసీలు అసంఖ్యాకంగా ఉన్న మన దేశంలో నిర్బంధ ఓటు సామంజస్యాన్ని గురించి, సాధ్యాసాధ్యాల గురించి విస్తృత చర్చ జరగాలి.విద్యావంతులే ఓటుకు మొగం చాటు చేస్తున్న నేపథ్యంలోనూ మన ఎన్నికల ప్రక్రియ లోటు పాట్లు ప్రాతినిధ్య వ్యవస్థ సద్విని యోగ, దుర్వియోగాల పరిస్థితిని సమీక్షించవలసి ఉన్నది.అంతిమంగా ప్రజాభీష్టం స్వచ్ఛందంగా ప్రతిబింబించేందుకు తగిన చర్యలు తీసుకోవలసి ఉన్నది.

ఓటింగ్‌ శాతాలు నానాటికీ తీసికట్టు అవుతున్న నేపథ్యంలో గుజరాత్‌ శాసనసభ ఆమోదించిన ఓటు హక్కు నిర్బంధ వినియోగ బిల్లు హర్షదాయకమనిపించడం సహజం. అయితే విశాల ప్రజాస్వామ్య హితాన్ని దృష్టిలో ఉంచుకొని చూసిన ప్పుడు బలవంతపు ఓటింగ్‌ కంటె ఓటర్లు స్వ చ్ఛందంగా, ఐచ్ఛికంగా వేసే ఓటే వారి అభిప్రాయాన్ని, మొగ్గును పరిపూర్ణం గా ప్రతిబింబిస్తుందని చెప్పక తప్పదు. ఓటు వేయకపోతే ఎదురు కాగల ఇబ్బందులను చూపి పోలింగ్‌ బూత్‌లకు ఓటర్లను రప్పించడంలోని నిర్బం ధిత ఎన్నికలలో పాల్గొనడాన్ని ఒక బాధ్యతగా గుర్తించే స్థాయికి పౌరులు ఎన్నటికీ చేరుకోలేని స్థితిని ఆవిష్కరిస్తుంది.

ఇది ప్రజల పరిపూర్ణ, హృద యపూర్వక భాగస్వామ్యం కొరవడిన ప్రజాస్వామ్యాన్ని నెల కొల్పుతుంది. ఓటర్లు తమ బతుకులను ప్రభావితం చేసే ప్రభుత్వాలను ప్రతినిధులను ఎన్నుకోవడానికి ఉద్దేశించిన ప్రజాస్వామిక ప్రక్రియలో నిర్బంధంగా, యాం త్రికంగా పాల్గొనడం ఎంత మాత్రం హర్షదాయకం కాదు. అయితే స్వతం త్ర భారత చరిత్రలో ప్రప్రథమంగా గుజరాత్‌ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఆమోదిం పచేసిన ఓటు హక్కు నిర్బంధ వినియోగ బిల్లు అంశాలపై దేశవ్యాప్తంగా విస్తృత చర్చ జరగవలసిన అవసరం ఉన్నది.

గుజరాత్‌ అసెంబ్లీ ఆమోదించిన బిల్లు చట్ట రూపం ధరించడానికి ముందు గవర్నర్‌, రాష్టప్రతి ఆమోదాన్నికూడా పొందవలసి ఉంటుంది. గుజ రాత్‌ బిల్లు స్థానిక ఎన్నికలకు సంబంధించినది. వచ్చే ఏడాది జరగబోయే ఆరు మునిసిపల్‌ కార్పొరేషన్లు, 20 జిల్లా పంచాయితీలు, మునిసిపాలి టీలు, బ్లాకు ఎన్నికలలో ఓటింగ్‌కు సంబంధించి లోకల్‌ అథారిటీస్‌ లాస్‌ (సవరణ) బిల్లు -2009 ఈ బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. ముఖ్యమంత్రి నరేంద్ర మోడీ పరోక్షంలో శాసనసభ ఆమో దించిన ఈ బిల్లులో మహిళలకు కోటా ను 33 నుంచి 50 శాతానికి పెంచే అంశాన్నికూడా చేర్చారు. నిర్బంధ ఓటింగ్‌ అనేది రాజ్యాంగ నిబంధనలకు విరుద్ధమైనదని, అందుచేత ఈ బిల్లు అంతిమంగా చట్టరూపం ధరించకపోతే అందులో మహిళలకు 50 శాతం కోటాకూడా ఆచరణకు నోచుకోకుండా పోతుందని గుజరాత్‌ శాసన సభ ప్రతిపక్ష (కాంగ్రెస్‌) నేత శక్తిసింగ్‌ గోహిల్‌ చేసిన వ్యాఖ్యానం గమనిం చదగినది.

గత అరవై సంవత్సరాల అనుభవంలో ఎన్నికలు ప్రజలలో ఓటింగ్‌ పట్ల మక్కువను పెంచడానికి బదులు నిర్లక్ష్య భావాన్నే పెంపొందించాయని చెప్పవలసిఉంది. ఓటింగ్‌ శాతాలు పడిపోవడానికి ఈ నేపథ్యం కొంతవరకు కారణమవు తున్నది. అనర్హులు, అయోగ్యులు, నేర చరితులు చట్టసభలకు ఎన్నిక అవుతూ ఉండడం, ఎన్నికైన తర్వాత ప్రతినిధులు తమను ఎన్ను కున్న నియోజకవర్గాల, అక్కడి ప్రజల బాగోగులను పట్టించుకోకుండా స్వప్రయోజనకాండకు పాల్పడుతూ ఉండడం ప్రజలలో ఓటువేసి తీరాలన్న దీక్ష గట్టిపడకుండా చేస్తున్నది. ఓటింగ్‌ శాతాలు పడిపోవ డానికి ఇవి కొన్ని బలమైన కారణాలుకాగా ఓటర్లు పొట్ట చేతపట్టుకొని దూర ప్రదేశాలకు వెళ్ళి ఉండడం వల్ల పోలింగ్‌ తేదీనాటికి సొంత ఊరు వచ్చి ఓటు వేయలేకపోయే పరిస్థితి తల ఎత్తుతున్నది.

రాజ్యాంగంలోని భావ ప్రకటన స్వేచ్ఛలో భాగం గా ఓటు వేయకుండా ఉండడం ద్వారా, జరుగుతున్న నిరర్ధకమైన తంతు పట్ల నిరసన తెలియజేసే స్వాతంత్య్రం పౌరులకు ఉన్నందున దానిని బేఖా తరు చేసి నిర్బంధ ఓటింగ్‌కు పచ్చ జెండా ఊపడం సమంజసమా, అది రాజ్యాంగ స్ఫూర్తికి విరుద్ధం కాదా అనే మీమాంస తల ఎత్తుతున్నది. అలాగే వ్యతిరేక ఓటు- అంటే నేను ఎవరికీ ఓటు వేయడం లేదు అని ఒక ప్రత్యేక కాలంలో టిక్కు పెట్టి 'నో వోట్‌' బ్యలట్‌ను విని యోగించుకునే హక్కు కోసం దాఖలైన పిటిషన్‌ సుప్రీంకోర్టులో పెండింగులో ఉన్నది. ఈహక్కును సుప్రీం కోర్టు ధ్రువ పరిస్తే నిర్బంధ ఓటింగ్‌ వల్ల ఆశించిన ప్రయోజనం సిద్ధించదు.
ఓటు హక్కును వినియోగించుకోవడాన్ని నిర్బంధం చేయాలని కోరుతూ దాఖలైన ఒక పిటిషన్‌ను సుప్రీం కోర్టు గత ఏప్రిల్‌ 17వ తేదీన తిరస్కరిం చింది. ప్రజలలో చైతన్యం పెంచడం ద్వారా మాత్రమే ఓటింగ్‌ శాతాన్ని పెం చాలని తీర్పు ఇచ్చింది. అరవై శాతం వరకూ పోలింగ్‌ జరిగితే సంతృప్తికర మేనని కూడా అభిప్రాయపడింది. అయితే ఏభై శాతం కంటే తక్కువ పోలిం గ్‌తో ఎన్నికలు ముగిసిపోతున్న సందర్భాలు ఎదురవుతున్నాయి. మొన్న గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ మునిసిపల్‌ కార్పొరేషన్‌ ఎన్నికలలో కేవలం 43 శాతమే పోలింగ్‌ జరిగింది. దేశవ్యాప్తంగా 71 కోట్ల మంది ఓటర్లుండగా మొన్నటి ఎన్నికలలో 41 కోట్ల మంది మాత్రమే ఓటు వేశారు. ఓటువేయని వారికి 500 రూపాయల జుర్మానా లేదా రెండు రోజుల ఖైదు లేకుంటే రేషన్‌ కార్డు రద్దు వంటి శిక్షలతో నిర్బంధ ఓటింగ్‌ చట్టాన్ని తేవాలంటూ ఒక కాంగ్రెస్‌ ఎంపి గత లోక్‌సభ చివర్లో ప్రవేశపెట్టిన ప్రైవేట్‌ బిల్లు సభ రద్దు కావడంతో నిరర్ధకమైపోయింది.

బెల్జియం, ఆస్ట్రేలియా వంటి దేశాలలో నిర్బంధ ఓటింగ్‌ అమలులో ఉన్న ప్పటికీ అక్కడి పరిస్థితులకు మన దేశ పరిస్థితులకు గల తేడా పాడాలను కూడా గమనంలోకి తీసుకోవలసి ఉన్నది. నిరక్షరాస్యులు, హక్కుల గురించి బాధ్యతల గురించి అవగాహన లేని వారు రెక్కాడితే గాని డొక్కాడని స్థితిలో నిరంతరం ఆహారపు వేటలో నిమగ్నమయ్యే నిరుపేదలు, ఆదివాసీలు అసం ఖ్యాకంగా ఉన్న మన దేశంలో నిర్బంధ ఓటు సామంజస్యాన్ని గురించి, సాధ్యాసాధ్యాల గురించి విస్తృత చర్చ జరగాలి. విద్యావంతులే ఓటుకు మొ గం చాటు చేస్తున్న నేపథ్యంలోనూ మన ఎన్నికల ప్రక్రియ లోటుపాట్లు ప్రాతినిధ్య వ్యవస్థ సద్వినియోగ, దుర్వియోగాల పరిస్థితిని సమీక్షించవలసి ఉన్నది. అంతిమంగా ప్రజాభీష్టం స్వచ్ఛందంగా ప్రతిబింబించేందుకు తగిన చర్యలు తీసుకోవలసి ఉన్నది.

***************************************

SURYA

EDITORIAL

రాజకీయమా, ప్రజాభీష్టమా?

 

కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం రాజకీయ లబ్ధిని, లాభనష్టాలను దృష్టిలో పెట్టుకొని ఆలోచిస్తోంది తప్ప తెలంగాణ ప్రజల అభీష్టాన్ని బట్టి వ్యవహరించే ప్రజాస్వామ్య వైఖ రికి సిద్ధంగా లేదు. అటు మొగ్గితే తెలంగాణ ప్రాంతం వారో, ఇటు మొగ్గితే సీమాంధ్ర ప్రాంతం వారో పార్టీకి దూరమై పార్టీ రాజకీయ ప్రయోజనాలు దెబ్బతింటాయనే ప్రధానంగా ఆలోచిస్తుంది. తెలం గాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ ప్రారంభిస్తామనే ప్రకటన వెనక్కి తీసుకోకపోయినా ప్రారంభించకుండా వెనక్కితగ్గే మధ్యేమార్గం ఎంచుకొని ఉద్రిక్తతలను ఉపశమింపచేసే దిద్దుబాటు ఎత్తుగడలకు పరిమితమైంది.

తెలంగాణ ప్రజల న్యాయమైన చిరకాల ఆకాంక్షను గౌరవిస్తామని 2004, 2009 ఎన్నికలలో హామీలిచ్చిన కాంగ్రెస్‌, తెలుగుదేశం, ప్రజారాజ్యం పార్టీల నాయకులు తెలం గాణ ఏర్పాటును- ప్రజల అభీష్టాన్ని నెరవేర్చే ప్రజాస్వామ్య రాజకీయ ప్రక్రియగానే చూస్తున్నారా, లేక పార్టీలకు లభించే రాజకీయ లబ్ధి ప్రాతిపదికగా, ఆయా రాజకీయ పార్టీలలో తిష్ఠ వేసిన సీమాంధ్ర ప్రాబల్య ప్రాంతీయ అగ్రకుల సామాజిక వర్గాల స్వప్రయోజనాల ప్రాతిపదికగా చూస్తున్నారా అనే సందే హం కలగక మానదు. అలాగే, రాజకీయ పార్టీలకు అతీతంగా ప్రాంతాల వారీ అగ్రకుల సామాజిక వర్గాల సమీకరణలతో అంతర్లీనంగా పోటీ పడుతున్న సీమాంధ్ర సమైక్యవాదులు తెలంగాణ ఏర్పాటును సూత్ర బద్ధంగా అంగీకరిస్తూ, అందుకు చేపట్టిన ప్రక్రి య మాత్రమే- ఆకస్మికంగా అర్ధరాత్రి తీసుకున్న ఏకపక్ష తొందరపాటు చర్య అనే అభిప్రాయంతో వ్యతిరేకిస్తున్నారా, లేక అసలు తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటే సమైక్యాంధ్రను విచ్ఛిన్నంచేసే దుష్ట శక్తుల వేర్పాటువాదుల దుశ్చర్యగా భావించి వ్యతిరేకిస్తున్నారా?

వారి అభిప్రాయం మొదటిదే అయితే, సోకాల్డ్‌ కోస్తాంధ్ర ప్రగతిశీల ప్రజాస్వామ్యవాదులు పలవరించే 'జైఆంధ్ర'వాదమైతే, తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటును అంగీకరించకుండా, ఏర్పాటు తదనంతరం ఎదురయ్యే సమస్యలను నిష్పక్షపాత నిపుణులతో చర్చిం చి, ఇరువురికీ ఆమోదయోగ్యమైన, హేతుబద్ధమైన శాస్ర్తీయ పద్ధతిలో పరిష్కరించుకుని సామరస్యంగా విడిపోవచ్చు. అలా కాక తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటే వేర్పాటువాదం అని వక్రభాష్యం చెప్పి అకస్మాత్తుగా, ఏకపక్షంగా అడ్డంతిరిగి తెరమీదికి తెచ్చిన సమై క్యాంధ్ర వాదం తెలంగాణ వ్యతిరేక సీమాంధ్ర వాదమేనని చెప్పక తప్పదు.

వారి మధ్య నెలకొన్న సీమాంధ్ర సమైక్యత తెలంగాణపై వలసాధిపత్య అధికార కాంక్షతో ఏర్పడిన సమైక్యతే తప్ప సమైక్యాంధ్రలో సర్వతోముఖ సమానాభివృద్ధిని కాంక్షించి ఏర్పడిన సమైక్యత కాదు. వీరు చెప్పేదే నిజమైతే సమైక్యాంధ్రలో సమగ్రాభివృద్ధి జరిగితే, విశాలాంధ్రలో ప్రజారాజ్యం ఏర్పడితే, తెలంగాణలో నమ్మక ద్రోహం జరిగి ఉండకపోతే ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమంతో పనేలేదు. రాయలసీమ, ఉత్తరాంధ్రలు సైతం ఇంతగా వెనుకబడి ఉండేవి కావు.

తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటుకు కట్టుబడి కాంగ్రెస్‌ ప్రభుత్వం దృఢసంకల్పంతో ఒక్కడుగు ముందుకు వేస్తే సమైక్యాంధ్ర వాదం పేక మేడలా కుప్ప కూలిపోతుంది. తెలంగాణ రాష్ట ఏర్పాటు అనివార్యం అని తేలిపోగానే వీరిమధ్య అంతర్లీనంగా సాగుతున్న అగ్రకుల సామాజికవర్గాల అంతర్గత పోరు ఒక్కసారిగా బట్టబయలైపోతుంది. 'సమైక్యాంధ్ర' నినాదం అటకెక్కి 'జైఆంధ్ర' నినాదం తెరమీదికి వస్తుంది.
'జైతెలంగాణ' నినాదంతో తెలంగాణ వాదం బలంగా ముందకు వచ్చినప్పుడల్లా 'జైఆంధ్ర' నినాదంతో రెండు రాష్ట్రాల వాదాన్ని ముందుకు తెచ్చే కోస్తాంధ్ర అగ్రకుల సామాజిక వర్గం తెలంగాణేతర ఉత్తరాంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతాలపై గుత్తాధిపత్య రాజకీయ పునరావాసం కోసం ముందు జాగ్రత్త చర్యలకు పాల్పడుతుంది.ఈ పన్నాగాన్ని పసిగట్టిన రాయలసీమ ఫ్యాక్షనిస్టులు ప్రకాశం, నెల్లూరు జిల్లాలను కలుపుకొనే ప్రాంతీయ ఫ్యాక్షనిస్టుల ఎత్తుగడతో గ్రేటర్‌ రాయలసీమ వాదాన్ని తెరమీదకు తేవడానికి అంతా సిద్ధంచేసుకుని ఉన్నారు. అందుకోసం నియమిం చిన భూమన్‌ సోదరుల్లో ఒకరు సమైక్య వాదాన్ని, మరొకరు గ్రేట ర్‌ రాయలసీమ వాదాన్ని ప్రచారంలో పెడుతున్నారు. అలాగే, కోనసీమ ఉత్తరాంధ్రలోఉన్న మరో అగ్రకుల సామాజిక వర్గం తెలంగాణలోని భద్రాచలాన్ని, ఒరిస్సాలోని గంజాం జిల్లాను కలుపుకుని 'కళింగాంధ్ర' వాదాన్ని తెరకెక్కించడానికి సిద్ధంగా ఉంది.

ఈ మూడు అగ్రకుల సామాజిక వర్గాల మూడు ముక్కలాటలో ఉన్న ముక్కోణ అగ్రకుల కుంభకోణాన్ని ఏనాటినుంచో ఎత్తి చూపుతున్న దళిత బహుజన సామాజిక ప్రజాస్వామ్య శక్తులు 'సామాజికాంధ్ర' నినాదంతో సంఘటితం అవుతున్నారు. కనుక ఒక్క మాట లో 'మేడిపండు చూడ మేలిమై ఉండు, పొట్ట విప్పి చూడ' అన్నట్టు వీరి సమైక్యాంధ్ర నినాదమే ఒక మేడిపండు. తెలంగాణపై ఉమ్మడి గుత్తాధిపత్యం కోసం సంధి కుదుర్చుకున్న అవకాశవాద రాజకీయ రాచపుండు. అందుకే సమైక్యాంధ్ర నినాదం నాటకంగా, సమగ్రాభివృద్ధి నినాదం బూటకంగా పరిణమించి కాలగర్భంలో కలిసి పోయి, డా అంబేడ్కర్‌, లోహియాలు ప్రవచించిన చిన్న రాష్ట్రాల వికేంద్రీకృత ప్రజాస్వామ్య నినాదాలు ముందుకొస్తున్నాయి.

ఈ ప్రాంతీయ సామాజిక వర్గాల సంగతి అటుంచి రాష్ట్రంలో ఇపుడేర్పడిన రాజకీయ సంక్షోభాన్ని, ప్రతిష్ఠంభనని తొలగించే విషయంలో రాజకీయ పార్టీల, ముఖ్యంగా కాంగ్రెస్‌ పార్టీ ప్రభు త్వం బాధ్యత ఏమిటి? అధికార కాంగ్రెస్‌పార్టీ చిత్తశుద్ధితో తెలంగాణరాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ ప్రారంభించడానికి తెలంగాణే తర సీమాంధ్ర వారి అభిప్రాయంతో, అన్ని పార్టీల ఏకాభిప్రాయంతో, శాసనసభ్యుల మెజారిటీ అభిప్రాయంతో పని లేదు.గత 50 ఏళ్ళుగా సీమాంధ్ర అగ్రకుల పాలకవర్గాల వలస పె త్తనంవల్ల వివక్షకు, అన్యాయానికి, అణచివేతకు గురైన తెలంగాణ ప్రజల పోరాటం స్వపరిపాలనా లక్ష్యంతో సాగుతున్న న్యాయమైన ప్రాంతీయ ఆత్మగౌరవ ప్రజాస్వామ్య పోరాటం. కనుక తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటును అన్యాయానికి, వివక్షకు గురైనవారికోసం చేపట్టే చర్యగా చూడాలి. అంతేగాని అన్యాయానికి గురిచేసిన సీమాంధ్ర పెత్తందార్లకి, అన్యాయానికి గురైన తెలంగాణప్రాంతం వారికి, ఉభయులకూ ఆమోదయోగ్యమయ్యే ఏకాభిప్రాయంతో లేదా మెజారిటీ అభిప్రాయంతో చేపట్టే చర్యగా చూడరాదు.

మైనారిటీ అవర్ణ అస్పృశ్యులకు ఆలయ ప్రవేశం కల్పించడానికి, రిజర్వేషన్‌ హక్కులు కల్పించడానికి సవర్ణ హిందూ మెజారిటీ అభిప్రాయంతో, ఏకాభిప్రాయంతో నిమిత్తం లేకుండా చట్టాలు చేసినపుడు ఏ ప్రజాస్వామిక స్ఫూర్తిని ప్రాతిపదికగా చేసుకొన్నామో ఇక్కడా అలాంటి స్ఫూర్తినే ప్రాతిపదిక చేసుకోవాలి అందు కే డా బి.ఆర్‌. అంబేడ్కర్‌ ఈ స్ఫూర్తిని దృష్టిలో పెట్టుకునే రాష్ట్రాల పునర్విభజన సూత్రాన్ని రాజ్యాంగబద్ధం చేశారు. ఆ విధంగా రాజ్యాంగంలో పొందు పరచిన 3వ అధికరణ ప్రకారం కేంద్ర ప్రభుత్వం (తరఫున చిదంబరం ప్రకటించిన) తీసుకున్న నిర్ణయా న్ని లాంఛనప్రాయంగా రాష్టప్రతికి నివేదించినట్లే పునర్విభజన జరిగే ప్రాంతంలోని శాసనసభకు కూడా నివేదించాలి. అందుకే చిదంబరం ప్రకటనలో 'తెలంగాణరాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియను ప్రారంభిస్తున్నాం. అందుకు అనుగుణంగా ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌ అసెం బ్లీకి నివేదించనున్నాం' అని పేర్కొన్నారు. కేంద్ర ప్రభుత్వం తీసుకున్న ఈ నిర్ణయాన్ని ఆంధ్రప్రదేశ్‌ శాసనసభ ఆమోదించినా, ఆమోదించకపోయినా తటస్థవైఖరి తీసుకొన్నా- కేంద్రప్రభుత్వం చట్టం చేయడానికి శాసనసభ తీర్మానం నిర్ణయాత్మకం కాదు. నిర్ణయాధికారం కేంద్రానిదే.
పరస్పర విరుద్ధ ప్రయోజనాలతో ముడిపడి ఉన్న ఇలాంటి వివాదాస్పద అంశాల్లో ఎవరి ప్రయోజనం వారికి ముఖ్యం కనుక, ఉభయులకూ ఆమోదయోగ్యంగా ఉండే ఏకాభిప్రాయానికి రావడం అసాధ్యం. అలాగే, మెజారిటీ అభిప్రాయానికి కట్టుబడి ఉండాలనే వాదనకూడా అసమంజసం. తెలంగాణకి జరిగిన అన్యాయాన్ని సరిదిద్దడానికి అడ్డుపడే సీమాంధ్ర పెత్తందారుల మెజారిటీ అభిప్రాయాన్ని ఆమోదించడమంటే అన్యాయాన్ని కొనసాగించడమే.
తెలంగాణ విషయానికి వస్తే, తెలంగాణ ప్రాంత ఎమ్మెల్యేల కంటే సీమాంధ్ర ప్రాంత ఎమ్మెల్యేల సంఖ్య అధికం గనుక, వారి మెజారిటీ అభిప్రాయం సమైక్యాంధ్ర కనుక ఇక తెలంగాణ రాష్ట్రం ఎప్పటికీ ఏర్పడదు. పార్టీలకు అతీతంగా సీమాంధ్ర ప్రాంతీయ త త్వాన్ని రెచ్చగొట్టి ఆ ప్రాంత ఎమ్మెల్యేలంతా మూకుమ్మడిగా రాజీనామాలు చేసింది ఇందుకే. ఈ అవకాశవాద రాజకీయ పన్నాగంతో సమైక్యాంధ్ర వాదాన్ని తెరమీదికి తెచ్చిన సీమాంధ్ర ప్రాంత నాయకుడిగా లగడపాటి రాజగోపాల్‌ అసెంబ్లీ సమావేశాన్ని జరపవలసినదిగా సవాలు చేయడం, శాసన సభ స్పీకర్‌ నిరవధికంగా వాయిదా వేయటం తెలిసిందే. కర్ర విరగకుండా, పాము చావ కుండా కథ నడిపించటంలో ఆరితేరిన ప్రణబ్‌ ముఖర్జీ తెలంగాణ రాష్ట్రఏర్పాటు ప్రకటనను వెనక్కి తీసుకోకుండానే, వారిని వ్యతి రేకం చేసుకోకుండానే మరో వైపు ఆ ప్రక్రియను నీరుగార్చి సీమాంధ్ర వాసుల్ని ప్రసన్నం చేసుకునే పథక రచన చేశారు.

తమకనుకూలంగా మరో ప్రకటన చేయాలని 17వ తేదీన ఢిల్లీలో తనను కలిసిన సీమాంధ్ర నేతలతో 'ఈనెల 9న చేసిన ప్రకటనకి కట్టుబడి ఉన్నాం. అయితే అసెంబ్లీ తీర్మానం లేకుండా ముందుకు వెళ్ళం. దానికి విప్‌ కూడా ఉండదు. గతంలో మూడు రాష్ట్రాలు విడివడినప్పుడుకూడా విప్‌ జారీ చేయలేదు. తీర్మానానికి మెజా రిటీ మద్దతు వస్తేనే రాష్ట్ర విభజన అంశం పార్లమెంట్‌ వరకు వస్తుంది. శాసనసభనుండి తీర్మానం వచ్చినా అది రాష్టప్రతి వద్దకు వెళ్ళాలి. అక్కడ నిర్ణయం తీసుకోకుండా పార్లమెంట్‌కు రాదు. తెలంగాణకు అనుకూలంగా శాసనసభ ఆమోదముద్ర వేయ కుండా రాష్ట్ర విభజన ప్రక్రియ ప్రారంభమయ్యే అవకాశం లేదు. ఇలా భరోసా ఇస్తుంటే మరో ప్రకటనతో పనేమిటి?' అన్నారు.

మరో ప్రకటన లేకుండా సీమాంధ్రవాసులకి తాము ఏం సమా దానం చెప్పుకోవాలని అడిగితే 'నేనే గనుక మీ స్థానంలో ఉంటే- అసెంబ్లీ తీర్మానం లేకుండా తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పాటు సాధ్యంకాదు గనుక తీర్మానానికి ఆమోదం లేదంటే తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్రం లేనట్లేనని- ప్రజలకి వివరిస్తాను' అన్నారు. ఈ పథకం ప్రకారం లగడపాటి డిమాండ్‌ చేస్తున్నట్లు శాసనసభ నిర్వ హిస్తే సమైక్యాంధ్రవాదం నెగ్గుతుంది. తెలంగాణవాదం వీగిపోతుంది. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ అటకెక్కుతుంది. అందుకే అసెంబ్లీ తీర్మానం అవసరం లేదని కెసిఆర్‌ హడావుడిగా ప్రెస్‌మీట్‌ పెట్టి చెప్పారు.

అయినా సీమాంధ్ర నేతలు సంతృప్తి చెం దకుండా చిదంబరం ప్రకటనను వెనక్కి తీసుకుంటున్నట్టు మరో ప్రకటనచేయాలని పట్టుబట్టారు. ఈ విషయాన్ని ఇంకా తెగేదాకా లాగితే కాంగ్రెస్‌ ఎమ్మెల్యేల రాజీనామాలు ఆమోదించి మళ్ళీ ఎన్ని కలకు వెళ్ళాల్సి వస్తుందనీ, అపుడు మీ పదవులకే ఎసరొస్తుందనీ ప్రణబ్‌ హెచ్చరించారని తెలుస్తోంది. అయినా వెనక్కి తగ్గకుండా సీమాంధ్ర ఎంపీలం రాజీనామాచేస్తే కేంద్ర ప్రభుత్వమే పడిపో తుందని ఎదురు హెచ్చరికలు చేసినట్టు తెలు స్తోంది. అంతదాకా వస్తే, పార్టీలకతీతంగా తెలంగాణ ఎమ్మెల్యేలంతా రాజీనామా చేసి, తిరిగి ఎన్నికల్లో తెలంగాణ స్థానాలన్నీ గెలిచి- అసెంబ్లీలో తెలం గాణకి అనుకూలంగా తీర్మానం చేసిన వారికే ప్రభుత్వాన్ని ఏర్పా టుచేసే అవకాశం కల్పిస్తామనే తీవ్రమైన నిర్ణయం తీసుకోవటా నికి తెలంగాణవాదులు సమాయత్తమవుతున్నారు.

దీనినిబట్టి అర్థమవుతున్నదేమిటి? కాంగ్రెస్‌ అధిష్ఠానం రాజకీ యలబ్ధిని, లాభనష్టాలను దృష్టిలో పెట్టుకొని ఆలోచిస్తోంది తప్ప తెలంగాణ ప్రజల అభీష్టాన్ని బట్టి వ్యవహరించే ప్రజాస్వామ్య వైఖ రికి సిద్ధంగా లేదు. అటు మొగ్గితే తెలంగాణ ప్రాంతం వారో, ఇటు మొగ్గితే సీమాంధ్ర ప్రాంతం వారో పార్టీకి దూరమై పార్టీ రాజకీయ ప్రయోజనాలు దెబ్బతింటాయనే ప్రధానంగా ఆలోచిస్తుంది. తెలం గాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియ ప్రారంభిస్తామనే ప్రకటన వెనక్కి తీసుకోకపోయినా ప్రారంభించకుండా వెనక్కి తగ్గే మధ్యే మార్గం ఎంచుకొని ఉద్రిక్తతలను ఉపశమింపచేసే దిద్దుబాటు ఎత్తుగడ లకు పరిమితమైంది. గతంలో తెలంగాణ ప్రజల ప్రగాఢ ఆకాం క్షల్ని నెరవేర్చే ప్రజాస్వామ్య వైఖరి అనుసరిస్తామని వాగ్దానంచేసి తెలంగాణవాదులతో పొత్తుపెట్టుకున్న ఈ అవకాశవాద నాయకు లు ఇప్పుడు మాటమార్చి రెండు నాల్క ద్వంద్వ వైఖరితో ఉభ యుల్ని ఎందుకు మభ్యపెడుతున్నారో నిలదీసి అడగాల్సిన అవ సరం ఉంది.

ఇప్పుడు మళ్ళీ- తెలంగాణ సెంటిమెంటును రెచ్చగొట్టి తన రాజకీయపబ్బం గడుపుకునే కెసిఆర్‌ అవకాశ వాదంతప్ప తెలంగాణవాదం అనేదే లేదని, ఆ విషయాన్ని 2009 లో వైఎస్‌ రాజశేఖరరెడ్డి నిరూపించి తెలంగాణలో సైతం ఘన విజయాలను సాధించారని వక్కాణిస్తున్నారు. తెలంగాణవాదం తెలంగాణప్రజల ఆకాంక్ష కానపుడు కెసిఆర్‌ వంటి అవకాశవాదు లతో పొత్తు పెట్టుకోవటం అంతకంటే అవకాశవాదమవుతుంది! అంతేకాదు, 2001 దాకా తెలుగు దేశంలో ఉండి సమైక్యాంధ్ర వాదాన్ని బలపరచిన కెసిఆర్‌ అసలు నిజమైన తెలంగాణవాదే కాదని మాట్లాడటమంటే 1996 నుండి 2001 దాకా, ఆ తర్వాత, అంతకు ముందు 1969లో తెలంగాణ ఉద్యమాన్ని నిర్మించింది నిస్వార్ధ ప్రజాఉద్యమ శక్తులే తప్ప రాజకీయశక్తులు కాదని స్పష్టం కావటమే. కెసిఆర్‌ ఎలాంటి వైఖరి తీసుకున్నా తెలంగాణ ఉద్యమ శక్తులు తమ రాష్టస్రాధన లక్ష్యం నెరవేరేదాకా విశ్రమించవు!

రచయిత సత్యశోధక సామాజిక కేంద్రం కన్వీనర్‌

ఉ.సా.

***************************************

SURYA

EDITORIAL

తెలుగు నేలపై తప్పటడుగులు

 

నిజాం పాలనలో, ఆ తర్వాత కూడా దాదాపు నాలుగున్నర దశాబ్దాలు 'తెలంగాణ ప్రాంతం' అనేక గాయాలను చవిచూసింది. ఆ ప్రాంత నాయకులే దాని సంస్కరణకు నడుంకట్టలేదు. అయితే ఈ స్థితి ఆ తర్వాత మెరుగుపడడం మొదలయ్యింది. అనేక సాంఘిక, ఆర్థిక, రాజకీయ సమీకరణల దృష్ట్యా తెలంగాణ ప్రాంతాన్ని అభివృద్ధి చేయవలసిన అవసరం పాలకులకు కలిగింది. అందువల్ల గత శతాబ్దం చివరి దశాబ్దంనుండి ఈ శతాబ్దపు మొదటి దశాబ్దం దాకా తెలంగాణ ప్రాంతంలో, ప్రజలలో ఆ అభివృద్ధిపట్ల సంతుష్ఠి వ్యక్తం అయింది.
ఏసంప్రదింపులూ, తీర్మానాలు లేకుం డా అర్థరాత్రి సాక్షాత్తు కేంద్ర హోం మంత్రి చిదంబరం తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పా టుపై ప్రకటన చేయడం, అందువలన రాష్ట్రం లో తలెత్తిన విచ్ఛిన్నకర పరిణామాల వల్ల రెండుప్రాంతాల ప్రజల మధ్య సఖ్యత కోల్పో యే ప్రమాదం ఏర్పడింది. అసలు ఏ ఉద్యమం అయినా ప్రజల నుండి పుట్టినదా లేక కొంత మంది స్వార్థ రాజకీయ పెద్దల సంక్షే మం కొరకు తలెత్తిందా అన్న నిర్ధారణకు రావడం ప్రభుత్వాల ప్రథమ కర్తవ్యం. ఈ మధ్య జరిగిన సార్వత్రిక ఎన్నికలలో ప్రత్యేక తెలంగాణకు, ఆ ప్రాంత ప్రజలనుండే అనుకున్నంత మద్దతు లభించకపోవడం, గ్రేటర్‌ హైదరాబాద్‌ ఎన్నికలలో పోటీ చేయ డానికే తెలంగాణ రాజకీయ పెద్దలు సందేహించిన నేపథ్యాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని, పాలకులు అకస్మాత్తు నిర్ణయాల వెనుక గంద రగోళాన్ని విశ్లేషించాలి. వందల సంవత్సరాల నుండే ఈ రెండు ప్రాంతాల ప్రజలు విడిగానే ఉంటున్నారన్న తెలంగాణ మేధావుల వాదనలోని నిజాల శాతం కనిపెట్టాలి. తెలంగాణ అనుభవించిన గాయాల చరిత్ర వెనుక అసలు రహస్యాన్ని వెలికి తీయాలి. రెండు ప్రాంతాలలో ప్రజల ఆకాంక్షను కనిపెట్టాలి.

ఆంధ్ర రాష్ట్రోద్యమాన్ని ప్రత్యేక తెలంగాణ, జై ఆంధ్ర ఉద్య మాలతోటి ఒకే గాట కటివెయ్యడం అనుచితం మాత్రమేకాదు, వాస్తవాలకు విరుద్ధం కూడా. ఇవి పరిమిత ప్రయోజనాల కోసం జనం కలిసికట్టుగా సాగించే ఉద్యమాలుగా భావించుకోవచ్చు. ఇవి ప్రజా ఉద్యమాలు కాదనడానికి ఎలాంటి సందేహం లేదు. ఇలా చెప్పడం వెనకాల చారిత్రక యదార్ధత కూడా ఉంది. ముస్లిం పాలకులు, బ్రిటిష్‌ పాలకులు దేశాన్ని ఆక్రమించక ముందు తెలు గు మాట్లాడే ప్రజలంతా కలిసి ఉన్నారనేది తెలిసిందే. ఈస్టిండి యా పరిపాలనలో కొంతమంది తెలుగువారు హైద్రాబాద్‌ నిజాం పాలనలోకి, మరికొంత మంది కోస్తాసీమలవైపూ విడిపోవడం జరిగింది. స్వాతంత్య్రం తర్వాత మద్రాసు రాష్ట్ర పరిపాలనలో కోస్తా, సీమ ప్రాంత తెలుగువారున్నారు. ఈ పరిస్థితులలో రెండు ప్రాంతాలలోఉన్న తెలుగువారిని ఐక్యం చేసే సంఘటనలు జరగ డం- కలయిక అవసరం అయ్యేంత ప్రాధాన్యతను సంతరించుకుంది.

మద్రాసు ప్రెసిడెన్సీలో 40 శాతం జనసంఖ్య, 58 శాతం రాష్ట్ర విస్తీర్ణత తెలుగువారిదే అయినా, రాష్ట్ర రాజకీయాలలో తమకు ప్రాముఖ్యత లేకపోవడం, వెనుకబాటుతనానికి తోడు తమి ళుల అవహేళనా ధోరణి తెలుగువారిని బాధించింది. 1921, నవంబర్‌ 11-12 తేదీలలో మహర్షి కార్వే అధ్యక్షతన హైదరా బాద్‌లో జరిగిన సాంఘిక సంస్కరణ సభ ఆద్యంతం ఉర్దూ, మరాఠీ, ఆంగ్లభాషలలోనే సాగింది. ఆహ్వాన ప్రతినిధులలో ఒకరు తెలుగులో మాట్లాడబోతే సభ్యులు అడ్డగించారు. హైదరాబాద్‌ సంస్థానంలోని రాజధాని నగరంలోనే తెలుగువారి దైన్యస్థితి నాయకులకు తెలియడంతో 'ఆంధ్ర జనసంఘం' ఏర్పడడం, ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర ప్రతిపాదన 1912లో జరిగిన నిడదవోలు సభలో వెలుగుచూడడం, దానిని 1913 బాపట్ల సభ ఆమోదిం చడంతో- భాషా ప్రతిపాదికన మొట్టమొదటిసారిగా రాష్ట్రాన్ని దక్కించుకున్న ఘనత తెలుగువారికి దక్కింది.

1937 ఎన్నికలలో కాంగ్రెస్‌ గెలుపొంది, రాజగోపాలాచారి మంత్రివర్గం ఏర్పాటైంది. ఆ మంత్రివర్గంలో రాయలసీమ వారిని చేర్చుకోలేదు. రాయలసీమ వారి అసంతృప్తిని గమనించిన తమి ళులు ప్రత్యేక ఆంధ్ర రాష్ట్ర ఏర్పాటును వ్యతిరేకించారు. అయితే, ప్రత్యేకఆంధ్ర రాష్ట్ర ఏర్పాటులో రాయలసీమవారి సహకారం తప్ప నిసరి. అందుకే విజయవాడలో జరిగిన ఆంధ్రమహాసభ రజతోత్స వాలకు కడప కోటిరెడ్డి అధ్యక్షత వహిస్తే, సీతారాంరెడ్డి ప్రారం భించారు. ఇద్దరూ రాయలసీమ వారే. తమ ప్రాంత ప్రజలలో అపోహలను, అభివృద్ధి ప్రాతిపదికలను వివరించారు. ఈ సభ పునాదిగానే 'శ్రీబాగ్‌ ఒడంబడిక' రూపుదిద్దుకుంది.

జెవిపి కమిటి (జవహర్‌లాల్‌ నెహ్రూ, వల్లభాయ్‌ పటేల్‌, పట్టా భి సీతారామయ్య) మద్రాసురాష్ట్రం నుండి ఆంధ్ర ప్రాంతాన్ని 'ఆంధ్రరాష్ట్రం'గా ఏర్పరచాలని తీర్మానించింది.1953 అక్టోబర్‌1న కర్నూలు రాజధానిగా ఆంధ్రరాష్ట్రం ఏర్పడింది. ఈ సమయంలోనే ఆంధ్రప్రభలో సంపాదకీయంరాస్తూ నార్ల వెంకటేశ్వరరావు ' నేడు అవతరిస్తున్నది సమైక్యాంధ్రరాష్ట్రం కాదు. దాని వెలుపలనే తెలం గాణ ఉన్నది' అంటూ సమైక్యాంధ్రప్రదేశ్‌ కోరుకునే ప్రజల గుండె చప్పుళ్ళను వినిపించారు. పుచ్చలపల్లి సుందరయ్య 'విశాలాంధ్ర లో ప్రజారాజ్యం' పేరుతో ఒక పుస్తకం ప్రకటించారు. హైదరా బాదు రాష్ట్ర ప్రథమ ముఖ్యమంత్రి బూర్గుల రామకృష్ణారావు తన పదవి పోతుందని తెలిసినా 'విశాలాంధ్ర'ను కోరుకోవడం వారి ఔచిత్యానికి నిదర్శనం. స్వాతంత్య్రోద్యమసారథి స్వామి రామా నందతీర్థ హైదరాబాద్‌ విభజనకు, విశాలాంధ్ర నిర్మాణానికి పట్టు పట్టడం భారత ప్రభుత్వానికి బలం చేకూర్చింది.

తెలంగాణ-ఆంధ్ర ప్రాంతాలను కలిపి 'విశాలాంధ్ర'వాద ఆంధ్రప్రదేశ్‌ ఏర్పరచే క్రమంలో కేంద్రం 1953లో ఒక కమి షన్‌ను నియమించింది. దీనికి ముందే థార్‌ కమిషన్‌ రాష్ట్రాల పునర్విభజనల విషయంలో మూడు నియమాలను సూత్రీకరిం చింది. అవి: భౌగోళిక సామీప్యత, భవిష్యత్‌లో అభివృద్ధి పరచడానికి అనుకూలత, ప్రజల అంగీకార ప్రాతిపదిక. ఈ విలీ నానికి హైదరాబాద్‌ రాష్ట్ర శాసనసభలో కొంత వ్యతిరేకత వచ్చింది. కొంతమంది ప్రత్యేకతెలంగాణను ప్రతిపాదించారు. 'విశాలాంధ్ర' విషయంపై శాసనసభలో చర్చ జరిగినప్పుడు ఆ చర్చలో 174 మంది శాసనసభ్యులలో 147 మంది పాల్గొంటే 103 మంది విశాలాంధ్రను, 29 మంది తెలంగాణను, 15 మంది తటస్థతను వ్యక్తంచేశారు.

అయినప్పటికీ, నిజాం పాలనలో సామాజిక, విద్య, ఆర్థికరంగాలలో వెనుకబడిన తెలంగాణ ప్రజలకు న్యాయం జర గాలని భావించిన ప్రభుత్వం ఈ విలీనప్రతిపాదనలను పరిశీలిం చవలసిందిగా కోరడంతో, జస్టిస్‌ ఫాజల్‌అలీ అధ్యక్షుడుగా సర్దార్‌ ఫణిక్కర్‌, పండిట్‌ హృదయలాల్‌ కుంజ్రూ సభ్యులుగా ఏర్పడిన రాష్ట్రాల పునర్విభజన కమిషన్‌ (ఎస్‌ఆర్‌సి) తన నివేదికలో 'కోస్తా ప్రాంతానికి చెంది అభివృద్ధిలో ముందున్న ఆంధ్రులు తమను దోపిడీచేస్తూ వెనుకబాటుతనంలో ముంచి వేస్తారేమోనని- విద్యా పరంగా, ఆర్థికంగా వెనుకబడిన తెలంగాణప్రాంతం వారు విశా లాంధ్ర నిర్మాణాన్ని వ్యతిరేకించడానికి కారణంగా కనపడుతోంది' (పే.105) అని పేర్కొంది. ఐదేళ్ళపాటు ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష్ట్రం గా ఉండి ఆ తర్వాత ఆ రాష్ట్ర శాసనసభలో మూడింట రెండు వం తుల మెజారిటీ అభిప్రాయం ప్రకారం విశాలాంధ్రను ఏర్పరచ వచ్చనేది కమిషన్‌ వాదన.

తెలంగాణ ప్రాంత అభివృద్ధి సమైక్య రాష్ట్ర అవతరణకు ప్రధాన షరతుగా 1956 ఫిబ్రవరి 1న అప్పటి ఉప ముఖ్యమంత్రి నీలం సంజీవరెడ్డి శాసనసభలో అధికార తీర్మానాన్ని ప్రవేశపెట్టి అనుమ తిపొందారు. అప్పటి కేంద్ర హోంమంత్రి గోవింద వల్లభ పంత్‌ ఆంధ్ర, తెలంగాణ నాయకుల సమావేశాన్ని ఏర్పరచి తెలంగాణ అభివృద్ధి, ఉద్యోగ రక్షణలు ప్రధాన షరతులుగా 14 అంశాలతో పెద్ద మనుషుల ఒప్పందాన్ని 1956 ఫిబ్రవరి 20న ఆమోదిం పచేశారు. దాంతో 1956 నవంబర్‌1న ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్రం అవతరించింది.

పెద్దమనుషుల ఒప్పందం ప్రకారం తెలంగాణకు ఇచ్చిన హామీలను అమలు పరచడంలో సహకరించడంతో పాటు, వాటిని పర్యవేక్షించడానికి తెలంగాణ శాసనసభ్యులతో 'తెలం గాణ ప్రాంతీయ కమిటి' నిర్మాణం జరిగింది. రాజ్యాంగంలోని 371వ అధికరణాన్ని సవరిస్తూ 'తెలంగాణ ప్రాంతీయ కమిటి (టిఆర్‌సి)ని రాజ్యాంగబద్ధం చేశారు. అయితే ఇది కాగితాలకే పరి మితమయిపోయింది. ఈ కమిటీకి ఇవ్వవలసిన రాజ్యాంగబద్ధ గౌరవాన్ని ఆంధ్ర మంత్రులే కాదు, తెలంగాణ మంత్రులూ ఇవ్వలే కపోయారు. కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వెనుకబడిన తెలంగాణను నిర్లక్ష్యం చేయడం ప్రారంభించాయి.

అంతకు ముందే ఖమ్మం, ఆదిలాబాద్‌, నిజామాబాద్‌ జిల్లాల వరకు కృష్ణ, గుంటూరు జిల్లాల సన్నకారు రైతాంగం తరలివెళ్ళి, తమతమ కొత్త నెలవుల్లో ఆర్థిక, సాంస్కృతిక ఆధిక్యతను ప్రద ర్శిస్తూ వచ్చారు. తమ భూములను చవగ్గా పరాయివాళ్ళకు అమ్ముకున్న తెలంగాణ రైతాంగం తమ సామాజిక హోదాను, ఆత్మగౌరవాన్ని పోగొట్టుకోగల దుస్థితికి లోనైంది. నిజాం పాలన కింద మరాట్వాడ, కర్ణాటక జిల్లాలతో కలిసి ఉన్న హైదరాబాద్‌ సంస్థానంలో- ఇతర రాష్ట్రీయులు, మార్వాడీలు పరిశ్రమలు, వ్యాపారాలను హైదరాబాద్‌లో, దాని చుట్టపక్కల ప్రాంతాలలో ప్రారంభించారు.

ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఏర్పడ్డాక వచ్చిన రాజకీయ అధి కారంతో తెలంగాణ ప్రాంత రైతులు కొంత తేరుకోగలిగారు. కా ని, సమైక్యాంధ్ర వలన కోస్తా, సీమ ప్రాంతం వారు తమ ప్రాధా న్యతను ఎక్కడ తగ్గిస్తారో అన్న భయంతో హైదరాబాద్‌లో ఉన్న ఇతర రాష్ట్రాలవాళ్ళు ప్రత్యేక తెలంగాణకు ఊతమివ్వడం ప్రారం భించారు. తెలంగాణ మిగులు నిధులను తెలంగాణ ప్రాంత రాజ కీయ నాయకులతో కలిసి ఆంధ్రప్రాంతాలకు తరలించడం, 'ముల్కీ' నిబంధనలను సరిగ్గా అమలు పరచకపోవడం కూడా తెలంగాణ ప్రాంత ప్రజలలో, నాయకులలో అసంతృప్తికి కారణ మైంది.

ఈ అసంతృప్తి తర్వాతి కాలంలో చర్చల ద్వారానో మరే విధంగానో పరిష్కారమయ్యేదేమోగాని ఈ లోపు అప్పటి ముఖ్య మంత్రి పదవిని కాసుబ్రహ్మానంద రెడ్డికి దూరం చేయాలన్న ఉద్దేశంతో మర్రి చెన్నారెడ్డి, కె.వి. రంగారెడ్డి తదితరులు 'తెలం గాణ ప్రజాసమితి' స్థాపించడమే కాకుండా, విద్యార్ధులను, యువ కులను, అమాయకులను ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం వైపు రెచ్చ గొట్టారు. 1971నాటి ఎన్నికలలో తెలంగాణ ప్రజాసమితి 14 పార్లమెంటు స్థానాలకుగాను 10 స్థానాలు గెలుచుకున్నా, తెలం గాణ ప్రజల ప్రాంత వెనుకబాటుతనాన్ని మార్చలేకపోయింది. తెలంగాణ ప్రజాసమితిని కాంగ్రెస్‌ విలీనం చేసుకోవడం, తెలంగాణ ప్రాంతీయుడైన పి.వి. నరసింహారావును ముఖ్య మంత్రిని చేయడం, చెన్నారెడ్డిని ఉత్తరప్రదేశ్‌ గవర్నర్‌గా అందల మెక్కించడంతో తెలంగాణ సమస్య చప్పబడిపోయింది.

రాజకీయ స్థిరత్వం, నిజాయితీ లోపించిన కారణంగా నిజాం పాలనలోను, ఆ తర్వాత కూడా దాదాపు నాలుగున్నర దశాబ్దాలు 'తెలంగాణప్రాంతం' అనేక గాయాలను చవిచూసింది. ఆ ప్రాంత నాయకులే దాని సంస్కరణకు నడుంకట్టలేదు. అయితే ఈ స్థితి ఆ తర్వాత మెరుగుపడడం మొదలయ్యింది. అనేక సాంఘిక, ఆర్థిక, రాజకీయ సమీకర ణల దృష్ట్యా తెలంగా ణ ప్రాంతాన్ని అభివృ ద్ధి చేయవలసిన అవసరం పాలకులకు కలిగింది. అందువల్ల గత శతాబ్దం చివరి దశాబ్దం నుండి ఈ శతాబ్దపు మొదటి దశాబ్దం దాకా తెలంగాణ ప్రాంతంలో, ప్రజలలో ఆ అభివృద్ధిపట్ల సంతుష్ఠి వ్యక్తం అయింది. అందుకు రుజువు అనేకసార్లు జరిగిన ఎన్నికల ఫలితాలే. రోడ్లు, పాఠశాలలు, హాస్టళ్ళు, వరి, పత్తి ఉత్పత్తిలో కూ డా తెలంగాణ అభివృద్ధి గణనీయంగా ఉంది. కరీంనగర్‌ వరి ఉత్పత్తిలో రాష్ట్రంలోనే ప్రథమస్థానంలో ఉంది. రాయలసీమ ఇప్ప టికీ తగినంత అభివృద్ధికి నోచుకోలేదు.

కానీ, పరస్పర సహ కారంతో, చర్చలతో డా వైఎస్‌ సీమ ప్రాంతానికి కొంత వెలుగునిచ్చారు. ఇన్ని వాస్తవాల మధ్య ప్రత్యేక తెలంగాణ నినా దం మొదలయిన భూమిక వెనుక ఉన్న వ్యక్తుల స్వార్ధాలు వెలుగు చూస్తున్నాయి. ఏ ఉద్యమంలోనైనా కొన్ని అవాంఛిత బృందాలు ఉంటాయి. అలాంటి బృందాలే విద్యార్ధుల మనస్సులను తొల చివేసి సాటిప్రజలనే శత్రువులుగా భావించే విషసంస్కృతిని కల్పిం చాయి. సంవత్సరాలతరబడి తెలంగాణనేలపై నివసిస్తున్న ఇతరు ల ఆస్తులను ధ్వంసం చేశారు. సమైక్యమైనా, వేర్పాటువాదమైనా కొందరి స్వార్థంకోసం మొదలైన ఉద్యమాలైతే మాత్రం అవి మూ కుమ్మడి ఉద్యమాలుగానే మిగిలిపోతాయి. ప్రజలనుండి వచ్చి నవైతే సార్వత్రికఎన్నికలే పరిష్కారాన్ని చెపుతాయి.

ఇక, భాషను, సాహిత్యాన్ని, సాంస్కృతిక నేపథ్యాన్ని కూడా విభజించాలనుకో వడం అర్థంకాకుండాఉంది. రచయితల మధ్య, కళాకారుల మధ్య విద్వేషాలు రగులుకోవడం ఆశ్చర్యం వేస్తోంది. డి. వెంకటరామా రావు తన 'ఆంధ్రప్రదేశ్‌ చరిత్ర- ఆధునిక యుగం' పుస్తకంలో రాజకీయంగా తెలుగువారంతా ఏకంకావడానికి సాధ్యంకాని రోజులలోనే సాంస్కృతికంగా ఆ ప్రయత్నం జరిగిందని చెప్పడం చూస్తే భాష, సాహిత్య, సాంస్కృతికరంగాల విభజన శ్రేయస్కరం కాదని అర్థమవుతుంది. పి.వి. నరసింహారావు ప్రధానమంత్రి అయినపుడు ప్రతితెలుగువాడు పొందిన ఆనందాన్ని గుర్తుచేసు కుందాం. 'జగమంతయు ఒక్క తల్లి సంతతియే' అని భావించే ప్రజా కవి కాళోజీని, 'వీర తెలంగాణ కావాలి, వేరు తెలంగాణ కాదు' అన్న డా సినారేని పాడుకుందాం. మొత్తంరాష్ట్రంలో ఎక్కడ వెనుకబాటుతనం కనిపించినా సమైక్యమై పోరాడుదాం, ఉద్యమిద్దాం!

నండూరి రాజగోపాల్‌

***************************************

 

 

 

 

 

Project By

SAMARTH

a trust – of the people by the people for the people

An Organisation for Rastriya Abhyudaya

(Registered under Registration Act 1908 in Gorakhpur, Regis No – 142- 07/12/2007)

Central Office: Basement, H-136, Shiv Durga Vihar, Lakkarpur, Faridabad – 121009

Cell: - 0091-93131-03060

Email – samarth@samarth.co.in, central.office@samarth.co.in

Registered Office: Rajendra Nagar (East), Near Bhagwati Chowk, Lachchipur

Gorakhnath Road, Gorakhpur – 273 015