Please contact the list owner of subscription and unsubscription at: editorial@samarth.co.in
media watch with peoples input an organization of rastriya abhyudaya
Editorial
month january 08, edition 000041, collected by b. ramesh kumar, managed by durgesh kumar mishra, published by – manish manjul
Editorial is syndication of all daily- published newspaper Editorial at one place.
http://editorialsamarth.blogspot.com
For TELUGU EDITORIAL http://editorial-telugu-samarth.blogspot.com
For ENGLISH EDITORIAL http://editorial-eng-samarth.blogspot.com
******************************************************************************************
EENADU
EDITORIAL
Æ-œ¿f'î-™Õ -«-œ¿f-Ê
'•ä ÿÕ-Ÿíª-'¹-™Õª-šÇªŒÕÐ •Ç"'¹Å½hÑ Æª{Ö å£Çͽa-JªÍä ‚Kd®Ô, Åïä '¹è-Ÿíª-'¹'à «ÖJ "„¾§½Ö-ºË-¿ÙLo E™Õ«Û Ÿî„Ï-œË Íä²òhªC. ÿ®¾Õq ͵ÃKb™ 優„¾Û ÆE-XÃ-ªŒu-«ÕÊo «Ö{ Æœ¿-¤Ä-Ÿ¿-œ¿¤Ä ÍçN-Ê-„¾-œ¿Õ-ŽկÃo ªî¬Á§½Õu "„¾¦µŒÕŽyª ¨ ²Änªá©ð OªŒ-¦Ç-Ÿ¿Õ-œ¿Õ¿٠ÅçT-®¾Õhª-Ÿ¿E ÅçL-§½ÕE èÊ-XÃ-£ÏÇE G¿ˆ-ͽ-*a-¤ò-ªáªC. ©ð'¹œ¿ Ž„¾p-E-®¾J „¾J-®Ïn-Žթðx ͵ÃKb™Õ 優ÍÃ-Lq-«-*a¯Ã ²Ä«ÖÊu "„¾§½Ö-ºË-¿Ù-™Â¿Ù ÂíªÅ½ …„¾-¬Á-«Õʪ ¿L-Tª* BªÃ-™Êo ²Ä«Ö->¿ ¦ÇŸµ¿uŽ ®¾ªÃˆªŒÕ EªŒg-§½Õª©ð "„¾A-„¶¾-Lª-ÍäC. ƩǪšË Íß¿-²Äh-©äO Ž«Õ¿٠©ä«E ªŒÕV«Û Í䮾Õ-ÂíÊo ªî¬Á§½Õu "„¾¦µŒÕŽyªÐ ¿®Ï'à Âî¾Õ™Õ „Ϫœ¿-šÇ-Eê …Ÿ¿Õu-¿h-XçÕiªC. ƒ„¾p-šË-ŸÄÂà ÂË©ð-OÕ-{-ªŒÕ¿٠38å„j®¾-™Õ'à …Êo ²ÄŸµÄ-ªŒº ÿ®¾Õq-͵ÃJb ‡ÂÃ-§çÕÂË ‡E-NÕC å„j®¾™Õ 優Œ-'¹œ¿ªÐ ²Ä«Ö-Êu-è-ʪå„j ¤Ä™-¿ٙ '"„¾Åäu¿ "¬ÁŸ¿l´Ñ¿٠AªŒÕ-'¹Õ-©äE EŸ¿-ªŒzʪ. ÆŸçl ÿ®¾Õq-™Õ-®¾£¾É ‚Kd®Ô ÊœËæ„ XçáŽhª 22Xä™ Xã¾Ç-¯Ã©ðx 12Xä™Õ ²ÄŸµÄ-ªŒº êÂ{-T-K-Xä-ʪ˜äÐ ®¾'¹{Õ «ÕE†Ï °«-Ê-§½Öʪ «ÕJªÅ½ Ÿ¿ÕªŒs´ªŒª! ƒ„¾p-šËÂË ¤ÄA-¿-²ÄªŒÕx ͵ÃKb™Õ 優*Ê ‚Kd®Ô ͽJ-"Ž-©ð¯ä ¨²Änªá Ÿî„Ï-œË ƒC-«-ªŒ-éÂ-Êoœ¿Ö ©äŸ¿Õ! Nͽa-™-NœË ͵ÃKb™ Èœ¿_ "„¾£¾É-ªÃ™Õ \ «ªÃ_Fo …æ„-ÂË~ª-*Ê ¤Ä¤ÄÊ ¤ò©äŸ¿Õ. ®ÏšÌ-ÿ-®¾Õq©ð ¿F-®¾-͵ÃJb 骪œ¿Õ ªŒÖ¤Ä-§½Õ-Lo ƫ֪Žª éª-šËdª„¾Û -Íä®Ï-Ê ‚Kd®Ô å„Ÿ¿l-™Õ ²Ä«Ö-ÊÕu™ "„¾§çÖ-è-¯ÃEo ÅÃ«á „¾J-ªŒ-ÂË~ª-ÍÃ-«Õ¯ä šÌO éÂXçÕ-ªÃ™ ²ÄÂË~'à ¦óªÂ¿Ù-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ²ÄŸµÄ-ªŒº ÿ®þ-¤Ä®þ ªŒÖ.340ÊÕª* ªŒÖ.500ÂÃ'Ã, ŽÂËˆÊ êÂ{-T-K-™-EoªšÇ «ªŸ¿ ªŒÖ¤Ä-§½Õ™ 優„¾Û-Ÿ¿™ ‡«J "„¾§çÖ-è-¯Ã™ „¾J-ªŒ-¿~º? ²Ä«ÖÊu, ÊœËNÕ Å½ªŒ-'¹A ¯ç™-XÃK ÿœçb-{xÊÕ ‚{Õ-¤ò-{x¿٠'¹ÕJ-Íä-æ®©Ç Â¿²Äªá EªÃy¿ª Xç™-'¹-¦ãšËd «áÈu-«Õª-"AÂË ÅçL-§½Õ-¿٪œÄ Xç™Õ-«œ¿f EªŒg§½Õª ƪ{Ö ªÃè-Â̧½Õ "œÄ«Ö©Ç? ¨ Æœ¿f-'î™Õ Ÿî„ÏœËE ƪŸ¿-ªí-¿ˆ˜ãj "„¾A-„¶¾Õ-šËª-ÍÃL!
ƒªŸµ¿Ê -«u-§½Õª å„J-T-Ê-„¾p-šËÂÌ šËéšü ͵ÃKb™Õ 優ͽ-¿٪œÄ ®¾ª®¾nÊÕ ©Ç¦µÇ™ ¦Ç{©ð ÊœË-„ÏÊ „¶¾ÕÊŽ Ž«Õ-Ÿä-ÊE, ‚Kd®Ô …Ÿîu-'¹Õ™ ®¾ªêÂ~-«Õª-©ðÊÖ Âê"é'®þ ®¾ªÃˆêª «áªŸ¿Õª-Ÿ¿F „Ô®Ô®Ô "„¾ÍêŒ ¿NÕšÌ ÍµçjªŒt-¯þ'à ªî¬Á§½Õu ‡Eo-¿™ Xä@Á "„¾'¹A ¤ÄªÃ-§½Õºª Íä¬ÇªŒÕ. Å½Ê £¾Ç§½Ö-«á©ð ‚Kd®Ô {ªîo-«ªý ªŒÖ.5000Âî-{x¿٠«%Cl´ ÍçªCª-Ÿ¿E, «ªŒ-®¾'à «âœä-@Áx-¤Ä{Õ ©Ç¦µÇ™Õ ‚Jbª-*ª-Ÿ¿F ®¾J'Ã_ «âºão-™x-"ÂËŽª ‡ªœÎ ¦ÇŸµ¿u-Ž-™-ÊÕª* XçjŸí-™-'¹ÕÅ½Ö C¯ä-¬ü-骜Ëf ®¾ªÅ½%„Ïh «uÂÌh-¿-Jª-ÍêŒÕ. ƒªÅ½-©ð¯ä ‚Kd®Ô '"„¾'¹A ͽ"¿ªÑ ¿ªŒÕgE ªŒŸ±¿ª©Ç ‡ªŸ¿Õ¿٠¿٪TªC? Âí¯äo-@Áßx'à Xî¾h-XÃ-™Â¿Ù «Õ®Ï-„¾Ü®Ï «Öꪜ¿Õ Í䮾Öh «*aÊ Âê"é'®þ ®¾ªÃˆêª ‚Kd®Ô Ÿ¿ÕªŒ-«-®¾n¿٠èXÃ-ÿÕ-ŸÄK! ªîW 骪œ¿Õ Âî{x-«ÕªC "„¾§½Ö-ºË-¿ÙLo '¹«Õu-²Än-¯Ã-™Â¿Ù ŽªŒ-Lª-ͽ-œ¿ª-ŸÄyªÃ TEo-®þ-ÿÕ-Âú©ð Íî{Õ ®¾ª¤Ä-Cª-ͽÕ-ÂíÊo ®¾ª®¾n ‚Kd®Ô! "„¾§½Ö-ºË-¿ٙ E†¾pAh (‚¿Ùu-å„Fq ꪆÏ-§çÖ)-E 67ÊÕª* 73¬ÇÅÃ-EÂË å„ªÍ½Õ-Âî-«-œ¿ª-ŸÄyªÃ ©Ç¦µÇ™ ¦Ç{ „¾šËdÊ ®¾ª®¾n ‚Jn-¿-«ÖªŸ¿uª, ¿ªŒ«Û, «ªŒ-Ÿ¿™ ÂêŒ-ºª'à ÂíªÅ½ Š-œ¿ÕŸí-œ¿Õ-¿Ù-™ÊÕ ‡Ÿ¿Õ-ªíˆªC. ƪŽ-¿Ù-NÕª* NNŸµ¿ «ªÃ_-™Â¿Ù ƒ®¾ÕhÊo ÿ®¾Õq ªÃªá-B-™ÊÕ ®¾ªÃˆªŒÕ ‚Kd-®ÔÂË AJT ÍçLxª-ͽ-¿-¤ò-«œ¿ª, êª"Ÿ¿ª ‚Kd-®ÔÂË "'ê{Õ'à ƒ*aÊ EŸµ¿ÕMo ŸÄEÂË ƒ«y-¿٪œÄ ‡'¹-Xä-§½Õ-œ¿ªÅî ®¾ª®¾nå„j ‚Jn-¿-¦µÇªŒª ŽœË®Ï XçÖå„-œ¿-ªáuªC. ÆŸä ®¾«Õ-§½Õª©ð …Ÿîu-'¹Õ™ °Å½-¯Ã-ÅÙ „¾Ÿ¿Öl å„J-TªC. ƒ©Ç XçáŽhª-OÕŸ¿ EªŒy-£¾Çº «u§½Õª 36¬ÇÅÃ-EÂË å„J-T¯Ã, ͵ÃKb™ ªŒÖæ„ºÇ AJT ªÃÿ-{Õd-Âíª-šðªC 20Ð21¬ÇŽª «Ö"Ž-XäÕ-Ê-ÊoC ‚Kd®Ô ‡ªœÎ N«-ªŒº. 'Æ«Öt å„{dŸ¿ÕÐ Æœ¿Õ¿و A¯Ã-E-«yŸ¿ÕÑ Í½ªŸ¿ª'à ‚Kd®Ô «â™Õ-'¹ÊÕ „ÔLa „Ï„ÏpÍ䮾ÕhÊo ªÃ†¾Z-"„¾-¦µŒÕŽyªÐ èʪ •äÿÕ-™Â¿Ù ŽÖ{Õx ¤ñœËÍä ÂêÃu-ͽ-ªŒ-ºÂ¿Ù ®¾«Õ-¿-šËdªC. ªŒDl-®Ô-è-¯þ©ð §½Ö¦µãj-¬ÇŽª êª{Õx 優* ƦµÇ'¹u "„¾§½Ö-ºË-¿ٙ Æ«-®¾-ªÃEo ²ñ«át Í䮾Õ-Âí¯ä ‚Kd-®ÔÂË ÅÃ•Ç å„ª„¾Û-Ÿ¿™ ÿª„¾ªý¦ó¯Ãª•Ç! „¾ªœ¿'¹ ‚Kd-®ÔÂË, Ÿ¿ªœ¿'¹ "„¾•Ç-F-ÂÃ-EÂÃ?
ÆCµ-ÂÃ-ªŒª-©ðÂË «æ®h ‚Kd-®ÔE …Êo-Žª'à BJa-C-Ÿ¿Õl-ÅÃ-«ÕÊo XÃ'Ãl-¯Ã™ „¾®¾Â¿Ù ÅÃ•Ç «œËfª-„¾Û©ä AªŒÕ-'¹Õ-©äE ŸÄÈ©Ç! ͽ{d-®¾-¦µŒ™ ŸÄyªÃ "„¾è-™Â¿Ù -¦Ç-Ÿµ¿u-Ž -«£ÏǪ-ÍÃ-Lq-Ê ªÃ†¾Z-"„¾-¦µŒÕŽyª, ͵ÃKb™ 優„¾Û-Ÿ¿™ ÆCµ-ÂÃ-ªÃEo Xçj.‡-®þ.-è-«Ö-¯Ã©ð ‚Kd®Ô ¤Ä™-¿-«-ªÃ_-EÂË ÿŸ¿-©Ç-ªáª* ÍäÅ½Õ™Õ Ÿ¿Õ™Õ-„¾Û-ÂíªC. ‚ Xçª{¯ä, 2006 „¶Ï"ÿ-«-J©ð ²ÄŸµÄ-ªŒº ÿ®¾Õq™Õ Xç៿™Õ '¹ªŒÕœ¿ ®¾Ky-®¾Õ-™-ŸÄÂà ÆEo «ªÃ_-™Â¿Ú ͵ÃKb™ XÃŽ™Õ ªŒÕ* ͽքϪ-*Ê ‚Kd®Ô ƒ„¾Ûpœ¿Õ «ÕJªÅ½ ¿®Ï'à éª*a-¤ò-ªáªC. '*ªŒÕ-Ê-«ÛyÅî 殫Р‡™x-Xä-@Á©Ç, ÆEo-ÍîšÇxÑ ÆE EÊ-CªÍä ‚Kd-®ÔÂË ÆªŸ¿Õ¿٠ÆÊÕ-XçjÊ XÃÅÃ-«-ªŒº „¾J-¿-™pÊ ªÃ†¾Z-"„¾-¦µŒÕŽy NCµ. ²Ä«ÖÊu "„¾è™ \éÂj¿ "„¾§½Öº ²ÄŸµ¿-ʪ'à XÃJ Ÿçjʪ-CÊ °«-ʪ©ð ÆN-¦µÇèu ¦µÇ'¹-XçÕi-¤ò-ªáÊ ‚Kd-®ÔE ÆEo-N-ŸµÄ-™Õ'à „¾J-„¾Û†¾dª Í䧽Ö-LqÊ "„¾¦µŒÕŽyª, ŸÄEo Âî¾Õ™ ÂëÕ-Ÿµä-ÊÕ-«Û'à „¾J-'¹-ºËª-ͽ-œ¿XäÕ ®¾«Õ®¾h Ÿ¿ÕªŒ-«-®¾n-™Â¿Ú ÂêŒ-º-¦µŒÖ-Ž-«Õ-«Û-ÅîªC. '‚Kd-®ÔE ²Ä«Ö->¿ ¦ÇŸµ¿u-Ž-'¹™ ®¾ª®¾n-'Ã-'ÃE, XúËèu ®¾ª®¾n-'Ã-'ÃE "„¾¦µŒÕŽyª ¦µÇNª-ÍÃL. ®¾ª®¾n Æ„¾ÛpLp "„¾¦µŒÕŽyª Å½Ê å„{Õd-ÿ-œË'à «ÖJæ®h ®¾«Õæ®u …ªœ¿-Ñ-Ÿ¿-E 2005 V©ãj©ð EªŒy-£ÏǪ-*Ê ®¾Ÿ¿-®¾Õq©ð „¾™Õ-«ÛªŒÕ "¤ñ儶-®¾ªŒÕx ®¾Ö*ª-ÍêŒÕ. ‚Jn¿ ƒÿsª-Ÿ¿Õ©ðx …Êo Ž«Õ ªŒXÃºÇ ®¾ª®¾nÊÕ ‚Ÿ¿Õ-Âî-«-œÄ-EÂË 2008©ð ¿ªÃg-{¿"„¾¦µŒÕŽyª ÅÃÊÕ «®¾Ö™Õ Í䮾ÕhÊo Xã¾Çʪ „¾ÊÕoÊÕ ŠÂ¿ ¬ÇŽª ŽT_ª-*ªC. "'ÃOÕº "¤ÄªÅÃ™Õ ©Ç¦µŒ-ŸÄ-§½Õ¿ ªŒÖ{Õx Âß¿Õ ÂÃÿšËd, ‚ ®¾Ky-®¾Õ-™Â¿Ù „¾ÊÕoÊÕ „¾ÜJh'à NÕÊ-£¾É-ªáª-*ªC. ƒÂ¿ˆœ¿ ƩǪšË ÍíªŒ« ¿Ê-ÿ-œ¿-¿-¤ò'Ã, ‚Kd®Ô Æ®Ïh-ÅÃy¯äo "„¾¬Ço-ªŒn¿ª Íäæ®©Ç ©Ç¦µŒ-ŸÄ-§½Õ¿ ªŒÖ{xÊÕ wå„jXä-{Õ-„¾ªŒª Íäæ® §½ÕÅÃo™Ö ²Ä'êá! "„¾è™ ‚Ÿ¿-ªŒ-ºÂ¿Ù Âí™-«Ö-Ê-XçÕiÊ ‚¿Ùu-å„Fq ꪆϧçÖ å„J-T-Åä¯ä ‚Kd-®ÔÂË ©Ç¦µÇ™ „¾ª{. ƒ©Ç ͵ÃKb™ «Õª{ å„šËd "„¾•Ç-Ÿ¿-ªŒ-ºÊÕ ÈªŒÕa ªÃæ®-®¾Õ-Âî«œ¿ª ‚Kd-®ÔÂË ‚Žt£¾Ç-ÅÃu ®¾Ÿ¿%¬Áª ÂßÄ?
***************************************
EENADU
EDITORIAL
å„-{Õd-ÿ-œË ªÃ-Ÿ¿Õ... -T-{Õd-¦Ç-{Õ ÂÃ-Ÿ¿Õ
-‚-Jn¿ -«u-«®¾n¿٠„¾-{d-E -«u-«²Ä-§½Õª
Ÿä ¬Áª 2010Ð11©ð ‡E-NÕC ¬ÇŽª, 2011Ð12©ð ÅíNÕt-C-¬ÇŽª «%Cl´-êª{Õ ²ÄCµª-ÍÃ-™ª˜ä «u«-²Ä-§½Õ- «%-Cl´-êª{Õ Â¿F®¾ª ¯Ã™Õ'¹Õ ¬ÇŽª …ªœÄ-™E "„¾ŸµÄ-Ê-«Õª"A ‚Jn¿ ®¾™-£¾É-ŸÄªŒÕ œÄ¿dªý ®Ï.ªŒª-'¹-ªÃ-è¯þ ƒšÌ-«™ ÆGµ-"¤Ä-§½Õ-„¾-œÄfªŒÕ. "„¾®¾ÕhŽª Ÿä¬Á ‚Jn¿ «u«-®¾n¿Ù, «u«-²Ä-§½Ö-EÂË ®¾ªÿª-Ÿµ¿-XäÕ-©äŸ¿Õ. å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™Õ, 憪ý-«Ö-骈{Õx «u«-²Ä-§½Ö-EÂË Ÿ¿Â¿ˆE „¶¾©Ç™Õ. «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'¹ª©ðÂÃF, «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F-©ðx-ÂÃF ŸäQ§½Õ, ©äŸÄ NŸäQ "„¾Å½u¿~ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™ •Çœ¿-©äŸ¿Õ. ¨ „¾J-®Ïn-Žթðx ƒªÅ½šË «%Cl´-êª{Õ ²ÄŸµ¿u-XäÕ¯Ã? ¦µÇªŒÅ½ ®¾Ön™ ŸäQ§½Õ …ŽpAh (>.œË.-„Ï.)©ð «u«-²Ä§½Õª XÃšÇ ¨ ªîVÂ¿Ú 17.5 ¬ÇŽª'à …ªC. ƪá-Ê-„¾p-šËÂÌ ¦µÇªŒÅ½ ²ÄdÂú «Ö骈šðx «u«-²Ä-§½Ö-EÂË Íî{Õ Ÿ¿Â¿ˆ-¿-¤ò-«œ¿ª ‡ªÅ½ Nœ¿ÖfªŒª! £¾ÇJŽ N„¾x«ª ÂêŒ-ºª'à ¦µÇªŒÅ½ «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª ªŒÖ„¾Û-êª-È©ä «ÖJ-¤ò-§½Öªá. ÂÃF, ŽªŒ-XÃ-A- ÂÃ-™ª©ð ¨ ªŒª'¹ª Í焾Ûp-Âî-Ÿ¿'¹_ ²Änªá©ð „¾Ûªî-'¹-NÕª-ͽ-©ä-¿-¤ò-ªáªC. «áÈuª'à '¹œ¿-*Ê éªªœ¿Õ Ÿ¿¬Ç-¦Çl©ðx ¤ÄJ-"¬Ç-NÕ¿ªŒª'¹ª ¦Ç'à «áªŸ¿Õ¿٠Ÿ¿Ö®¾Õ-éÂ-RxªC. 1990™ ‚ªŒª-¦µŒª©ð >.œË.-„Ï.©ð ŸÄŸÄ„¾Û 30¬ÇŽª'à …Êo «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª XÃšÇ ¯äœ¿Õ 17.5¬ÇÅÃ-EÂË Å½T_¤ò-«-œÄ-EÂË ÂêŒ-º-«ÕŸä.
æ®-Ÿ¿u ®¾Ö-<-™Õ -Æ-«®¾ªŒª
¨ \œÄC ÊÕª* "¤ÄªŒª-¦µŒ-«Õ-«Û-ŽÕÊo Ÿ¿¬Ç-ÿlª©ð «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª'¹ª ‡ªÅ½-XäÕ-ªŒÂ¿Ù «%Cl´ ²ÄCµ-®¾Õhª-Ÿ¿-Êo-ŸÄ-E-OÕŸä ¦µÇªŒ-Ž-Ÿä¬Á ®¾OÕ-¿%Ž ÆGµ-«%Cl´ ‚ŸµÄ-ªŒ-„¾œË …ªC. ÂÃF, „¾J-®ÏnA EªÃ¬Á ¿L-T-²òhªC. "„¾¦µŒÕŽyª EªŒy-£ÏǪ-*Ê •ÇB§½Õ Ê«â¯Ã ®¾êªy "„¾ÂꌪРXäêª-ŸÄJ ŸíJ-ÂËÅä «u«-²Ä-§½ÖEo «C-L-Xä-§½Õ-œÄ-EÂË 40¬ÇÅÃ-EÂË å„j'à ¦µÇªŒ-B§½Õ éªjÅ½Õ™Õ ®¾ª®Ï-Ÿ¿l´ª'à …¯ÃoªŒÕ. Ÿä¬Áª©ð «âœËª{ 骪œíª-ŽÕ-™-«ÕªC "'ëÖ-©ðx¯ä E«-®Ï-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. XÃJ©ð 60¬ÇÅÃ-EÂË å„j'à «u«-²Ä-§½Õ-ŸÄ-ªŒÕ©ä. Ÿä¬Á ®¾ªŒy-Åî-«á-'Ç-Gµ-«%-Cl´ÂË ÆŽuªÅ½ ÂÌ™-¿-XçÕiÊ ªŒª'¹-NÕC. ¨ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ðÐ «u«-²Ä§½Õª„¾{x éªjŽÕ-™Â¿Ù ‚®¾ÂËh ŽT_-¤ò-«œ¿ª "„¾«Ö-Ÿ¿-¿ªŒ „¾J-ºÇ«Õª. DªÅî, Æ«-®¾-ªÃ-™-XäÕ-ªŒÂ¿Ù «u«-²Ä§½Õ C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ™Õ ªÃXä-XçÖ-ÊÊo ¦µŒ§½Ö-ÊÕ-«Ö-¯Ã™Õ ¿™Õ-'¹Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. éªjÅ½Õ™Õ «u«-²Ä-§½Ö¯äo «Ÿ¿Õ-™Õ-Âî-«-™-®ÏÊ „¾J-®ÏnA \ªŒp-œËÅä N„¾-J-ºÇ-«Ö™Õ ÆE-XêŒuª. G§½Õuª, '¿Õ-«Õ™Õ, ͽ鈪Œ, Å䧽Ö¿Ù, «áŽ-¿-ŸµÄ-¯Ãu™Õ, „¾Ah NE-§çÖ'¹ª N†¾-§½Õª©ð "„¾„¾ª-ͽª-©ðE Xç៿šË «âœ¿Õ-Ÿä-¬Ç©ðx ŠÂ¿-šË'à …Êo ¦µÇªŒÅý, C'¹Õ-ÿ-œ¿Õ™Õ 優Œ-'¹-¿-¤òÅä ÆA-å„Ÿ¿l ‚£¾É-ªŒ-ŸµÄ-¯Ãu™ C'¹Õ-«Õ-A-ŸÄ-ªŒÕ'à NÕT-L-¤ò-«-™®Ï «®¾ÕhªC. ‚ *¯ço™Õ ƒ„¾p-šËê ¤ñœ¿-'¹-œ¿Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. Ÿä¬Áª ƒ„¾p-šËê 償¿l-Xçá-Žhª©ð ͽ鈪Œ C'¹Õ-«ÕA Í䮾Õ-Âî-«-™-®Ï-«-²òhªC. G§½Õuª, '¿Õ-«Õ-™-«ªšË "„¾ŸµÄÊ ‚£¾É-ªŒ-ŸµÄ-¯Ãu-™-ÊÖ C'¹Õ-«ÕA Í䮾Õ-Âî-«-™®Ï «æ®h „¾J-®ÏnA ®¾ªÂËx-†¾dª'à «ÖªŒÕ-ŽժC. ¨ ¯ä„¾-Ÿ±¿uª©ðÐ ¦µÇªŒÅ½ ‚Jn¿ «u«-®¾n¿Ù, «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'Ã-EÂË «ÕŸµ¿u Æ'Ã-Ÿµ¿ª'à E™*, «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'¹ª©ð å„{Õd-ÿ-œ¿ÕLo E™Õ-«-J-®¾ÕhÊo ƪ¬Ç-™å„j ͽJaª-ͽ-«-™-®ÏÊ Æ«-®¾ªŒª …ªC.
«ÖªŸ¿uª 2008©ð ‚Jn¿ «u«-®¾nÊÕ „¾šËd-„Ô-œËª-*ªC. 2009 *«-J-¿©Çx ÆC Åí™-T-¤ò-«œ¿ª "¤ÄªŒª-¦µŒ-XçÕiª-Ÿ¿E ‚Jn-¿-Xä-Žh™Õ ƪ{Õ-¯ÃoªŒÕ. ‚Jn¿ «u«®¾n¿٠ÍçªCÊ ŸÄŸÄ„¾Û "„¾A ªŒª'¹ª-©ðÊÖ «Õª* «%Cl´ ÊXçÖ-Ÿ¿-«Û-ÅîªC. ‡ªÅî «áÈu-XçÕiÊ «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'¹ª©ð «%Cl´ ¯Ã«Õ-«Ö-"Žª-'Ã¯ä …ªC. EªŒÕœ¿Õ Ÿä¬Áª-©ðE ÂíEo "¤ÄªÅÃLo ¿ªŒ«Û ÂØäæ®h, «ÕJ-ÂíEo "¤ÄªÅÃLo «ªŒŸ¿ «áªÍç-AhªC. ŸÄE-«™x Ÿä¬Á «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'Ã-EÂË Æ¤ÄªŒ ʆ¾dª XÚË-LxªC. «Õªî-Xçj„¾Û, ¦µÇªŒ-B§½Õ ²ÄdÂú «Ö骈šü ¿{d™Õ ÅçªÍ½Õ-ÂíE „¾ªŒÕ-'¹Õ™Õ å„šËdªC. 16 \@Áx©ð ‡„¾Ûp-œ¿Ö-©ä-ʪ-Ž'à «%Cl´ ÊXçÖŸ¿Õ Íä®ÏªC. ¦µÇªŒ-B§½Õ ‚Jn-¿-«u-«®¾n ®ÏnA-'¹-ŽÕ-™Â¿Ù ÆŸ¿lª „¾˜äd ²ÄdÂú «Ö骈šü, «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª'¹ª ¿†¾d-Ê-³Äd-™ÊÕ "„¾A-„¶¾-Lª-„¾-•ä-§½Õ-¿-¤ò-«-œ¿-XäÕ-NÕšË? «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª'¹ª ²ÄŸµ¿-¿-¦Ç-Ÿµ¿-ÂÃLo ¦µÇªŒÅ½ ²ÄdÂú «Ö骈{Õx "„¾A-Gª-Gª-ͽ-¿-¤ò-«-œÄ-EÂË ÂꌺªÐ ‡¯þ.-‡-®þ.ƒ. E„¶Ôd ©äŸÄ G.‡-®þ.ƒ. 宯çq-Âúq-™©ð «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ƪ¬Ç-©äO ©ä¿-¤ò-«-œ¿XäÕ. DªÅî, ¦µÇªŒÅ½ «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª «ÕÊ ‚Jn¿ «u«-®¾n©ð ¦µÇ'¹«Ö, ÂÃŸÄ Æ¯ä "„¾¬Áo Ž©ã-ŽÕh-ÅîªC. ÆFo „¾{dº "¤ÄªÅÃ-™Â¿Ù ®¾ªÿª-Cµª-*Ê Æª¬Ç™Õ …Êoª-Ÿ¿Õ-«©äx ‡¯þ.-‡-®þ.ƒ. E„¶Ôd, G.‡-®þ.ƒ. 宯çqÂúq å„jå„jÂË ‡'¹-¦Ç-¿Ù-ŽÕ-¯Ão-§½Õ-¯äC ®¾p†¾dª. «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F-™Â¿Ù ®¾Ö<©ðx ²Änʪ Ÿ¿Â¿ˆ-œ¿ª-©äŸ¿Õ. ©ð£¾É™Õ, ¦ÇuªÂ˪'þ, XçÖšÇ-ªŒÕ-XÃ-£¾Ç-¯Ã™Õ, ͽ«á-ªŒÕÐ-®¾-£¾Ç-è-XÃ-§½á«Û, ²ÄªêÂ-A¿, ®ÏnªÃ®Ïh XÃu¤ÄªŒ ‚ŸµÄªŒ ®¾Ö<-©ä- Ž„¾p «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ®¾Ö<™Õ «ÕͽÕa-éÂj¯Ã ¿E„Ϫ-ͽ-œ¿ª-©äŸ¿Õ. ²ÄdÂú «Ö骈šü ‚Jn¿ ©ÇXÃ-Ÿä-O©ðx «u«-²Ä§½Õ ®¾Ö<-™Â¿Ù ²Änʪ Ÿ¿Â¿ˆ-¿-¤ò-«-œ¿ªÅî «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'¹ª©ð wå„jXä{Õ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ-™Â¿Ù Æ«-ÂìÁª ©ä¿٪-œÄ-¤ò-ÅîªC. NŸäQ ®¾ª²Än-'¹Å½ å„{Õd-ÿ-œË-ŸÄ-ªŒÕ™Õ ²ÄŸµÄ-ªŒ-ºª'à ¨ 骪œ¿Õ ‡êÂqa´ª-°™ ®¾Ö<-™¯ä "¤Ä«Ö-ºË-¿ª'à B®¾Õ-Âíª-šÇªŒÕ. ®¾Ö<©ðx «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F™Õ ©ä¿-¤ò-«-œ¿ªÅî, XÚ˩ð XêŒÕ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™Õ å„{d-©ä-¿-¤ò-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ.
Æ®¾™Õ, «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª©ð wå„jXä{Õ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™ Æ«-®¾ªŒª \«áª-Ÿ¿-ÊoC ‚©ð-*ª-ͽ-Ÿ¿'¹_ "„¾¬ìo. ‚Jn¿ «u«-®¾n-©ðE ƒÅ½ªŒ ªŒª'Ã-™-«Ö-Cêª «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª Nè-§½Ö™Õ ²ÄCµª-ÍÃ-™ª˜ä "„¾¦µŒÕŽy ƪœ¿-Ÿ¿ª-œ¿™Õ «Ö"ŽXäÕ ®¾J-¤ò«Û. „¾œ¿-ÅççÖ, ©äŸî ÅçL-§½ÕE XÃÊ-™-OÕŸ¿ ‚ŸµÄ-ªŒ-„¾œË 60¬ÇŽª éªjÅ½Õ™Õ «u«-²Ä§½Õª ²ÄT-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. \œÄ-C-"ÂËŽª «ªŒÂ¿Ù ͽ鈪Œ ‡'¹Õ-«ÕA Íä®ÏÊ «ÕÊ-Ÿä¬Áª, ŠÂ¿ˆ \œÄC XÃÊ-™Õ-„¾-œ¿Â¿ „¾ª{ ʆ¾d-¤ò-'ïä 2008Ð09©ð 50™Â¿~™ {ÊÕo™ ͽ鈪Œ C'¹Õ-«ÕA Í䮾Õ-Âî-«-™®Ï «*aªC. «ÕÊ «u«-²Ä§½Õ ªŒª'¹ª ŸçjXÃ-Dµ-ʪ'à «ÖJª-Ÿ¿-Ê-œÄ-EÂË ¨ Xî¾h-Xéä EŸ¿-ªŒz-¯Ã™Õ. 37 \@Áx©ð ‡Êoœ¿Ö ©äʪŽ B"«-²Änªá ¿ªŒ«Û Åꜿ-Nª-ͽ-œ¿ª-«™x G§½Õuª C'¹Õ-ÿœË 17¬ÇŽª ŽT_-¤ò§äÕ "„¾«ÖŸ¿ª …ªC. Ÿ¿¬Ç-¦Çl-™Õ'à G§½Õuª ‡'¹Õ-«ÕA Í䮾ÕhÊo ¦µÇªŒÅý, ƒ„¾Ûpœ¿Õ G§½Õuª C'¹Õ-«ÕA Í䮾Õ-Â¿Ù¯ä „¾J-®ÏnA …Žp-Êo-«Õ-«Û-ÅîªC. «Íäa \œÄD XÃÊ™Õ „¾œ¿Â¿, „¾ª{™Õ ʆ¾d-¤òÅä å„Ÿ¿l-²Än-ªá©ð C'¹Õ-«Õ-Å½Õ™Õ Í䮾Õ-Âî-«œ¿ª N¯Ã «Õªî-«ÖªŒ_ª …ªœ¿Ÿ¿Õ. ŠÂ¿-Xçj„¾ÛÐ Ÿä¬Áª©ð ¿{-¿{, «Õªî-Xçj„¾ÛРƯä-¿-Ÿä-¬Ç©ðx G§½Õuª E™y™Õ ŽJ-T-¤ò-«-œ¿ªÅî ¦µŒ§½Öª-Ÿî-@Á-Ê™Õ ÍçªCÊ ¦µÇªŒÅý, EªŒÕœ¿Õ G§½Õuª ‡'¹Õ-«Õ-ŽÕLo Eæ†-Cµª-*ªC. ŸÄªÅî "„¾„¾ª-ͽ-XÃu-„¾hª'à G§½Õuª Ÿµ¿ªŒ™Õ ¦µÇK'à å„J-'êá. «ÕÊ-Ÿä-¬Áª©ð «Õªî-²ÄJ …ŽpAh ŽT_Åä, "„¾„¾ªÍ½ «Ö骈{Õx «ÕSx ¿ٟä-™Õ-ÂÃ-«œ¿ª 'ǧ½Õª.
¦µÇªŒÅ½ «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª'¹ª ÿ£¾Ý-«áÈ ®¾XÃ-@ÁxÅî ®¾Å½-«Õ-Ž-«Õ-«Û-ÅîªC. éªjŽՙ ‚Jn¿ „¾J-®Ïn-Aå„j „¾ª{ …ŽpAh ‚ŸµÄ-ªŒ-„¾-œ¿Õ-ÅîªC. «u«-²Ä§½Õ …ÅÃp-Ÿ¿Ê ®¾hªGµª-*-¤ò-ªáªC. ‚£¾ÉªŒ …Žp-ŽÕh™ E™y, ¬ÁßCl´ ®¾Ÿ¿Õ-¤Ä-§½Ö™Õ ©ä«Û. éªjŽՙ ‚Jn¿ ®ÏnA-'¹-ŽÕLo XçÕªŒÕ-'¹Õ-„¾-êªaª-Ÿ¿Õ¿٠ŽT-ʪ-Ž'à „¾ªŒ-„¾A ™Gµª-ͽ-œ¿ª-©äŸ¿Õ. «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'¹ª-©ðÂË "„¾¦µŒÕŽy, wå„jXä{Õ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™Õ 骪œ¿Ö "„¾«-£ÏÇ-æ®h¯ä ¨ ®¾XÃ-@ÁxÊÕ D{Õ'à ‡Ÿ¿Õ-ªíˆE, ®¾«Õ-®¾u-©ðxª* ÿ§½Õ-{-„¾-œ¿-šÇ-EÂË O™-«Û-ŽժC. ®¾«Ö-ÍêŒ ²ÄªêÂ-A¿ (‰.G.) ªŒª'¹ª, Xçá¦ãj©ü ˜ãL-¤¶ò¯þ, NŸ¿Õu-ŽÕh-«ªšË ªŒª'Ã™Õ „¾ÜJh'à "„¾¦µŒÕŽy EŸµ¿Õ-™-OÕŸä ‚ŸµÄ-ªŒ-„¾-œ¿-{ª-©äŸ¿Õ. wå„jXä{Õ »ÅÃq-£ÏÇ-Â¿Ù™Õ ‡ªŸ¿ªî ¨ ªŒª'éðx ¦µÇK'à å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™Õ å„œ¿ÕŽկÃoªŒÕ. DEo '¹«Õ-Eª-ÍÃL.
„¾-J-"¬Á-«Õ-™ ®¾ªŒ®¾-Ê å„-Ÿ¿l„Ô-{
«u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F©ðx NŸäQ "„¾Å½u¿~ å„{Õd-ÿ-œ¿Õ-™Â¿Ù ‚²ÄˆªŒª ©ä¿-¤òÅä wå„jXä{Õ ¦µÇ'¹-²Äy«Õuª ‡©Ç ²ÄŸµ¿u-„¾-œ¿Õ-ŽժC? ‡êÂqa´ª-°™Õ ƒ„¾p-šË-éÂj¯Ã G.‡-®þ.ƒ., ‡¯þ.-‡-®þ.ƒ. «u«-²Ä§½Õ ®¾Ö<-™ÊÕ "„¾Xä-¬Á-å„-šÇdL. E„¶Ôd, 宯çq-Âúq-™©ð Xçj„¾-K-ÅÃu-™ÊÕ ®¾J-Íä-§½Õ-œÄ-EÂË …„¾-"¿-NÕª-ÍÃL. «u«-²Ä§½Õ ®¾Ö<-Åî-¤Ä{Õ E„¶Ôd, 宯çqÂúq ²ÄdÂú «Ö骈šü ®¾Ö<©ðx «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F-™Â¿Ù Íî{Õ ƒ«y-œ¿ª-«™x ÅÃ•Ç å„{Õd-ÿœË, ²ÄªêÂ-A¿ „¾J-•Çcʪ ƪŸ¿Õ-¦Ç-{Õ-©ðÂË «*a «u«-²Ä§½ÕªŒª'¹ª '¹º-F-§½Õª'à „¾Ûªî-'¹-NÕ-®¾ÕhªC. ®¾y™p-ÂÙ ™Gl´E ‚PªÍä XÃu¤Ä-ªŒÕ™Õ, DªŒ`-ÂÃ-L¿ "„¾§çÖ-è-¯Ã-™å„j Ÿ¿%†Ïd 儘äd å„{Õd-ÿ-œË-ŸÄ-ªŒÕ™Õ ¨ ªŒª'¹ªå„j ÆNÕ-ÅÃ-®¾ÂËh "„¾Ÿ¿-Jzª-ͽ-œÄ-EÂË O™-«Û-ŽժC. ŸÄE-«™x «u«-²Ä§½Õ ®¾ª®¾ˆ-ªŒ-º™Õ Xä'¹-«ªÅ½ª Í䧽Ö-™Êo ŠAhœË "„¾¦µŒÕ-Žyªå„j 優ŒÕ-'¹Õ-ŽժC. ®¾éªjÊ ®¾ª®¾ˆ-ªŒ-º-™-«™x ¨ ®¾ª®¾n™Õ, éªjÅ½Õ™Õ ®¾ªÿª-CµÅ½ „¾Â~Ã-™Åî ¿†¾d-®¾Õ-'Ç™Õ „¾ªÍ½Õ-Âî-«-œÄ-EÂË Æ«-ÂìÁª …ª{ÕªC. «u«-²Ä§½Õ …Žp-ŽÕh™ÕÐ «Ö骈{x «ÕŸµ¿u ÆÊÕ-®¾ª-ŸµÄʪ \ªŒp-œ¿Õ-ŽժC. «Ö骈šðx ÊÕª* å„{Õd-ÿœË, ²ÄêÂ-A¿ „¾J-•Çcʪ ƪŸ¿Õ-¦Ç-{Õ-©ðÂË ªÃ«-œ¿ª-«™x «u«-²Ä§½Õ ‚ŸµÄªŒ ¿ªå„-F™ ²Ä«ÕªŒl´uª XçÕªŒÕ-'¹Õ-„¾-œ¿Õ-ŽժC. éªjÅ½Õ™Ö «u«-²Ä§½Õ …ŽpAh 優„¾Û-Ÿ¿-™Â¿Ù ŽTÊ „¾Ÿ¿l´-Å½Õ™Õ ÆÊÕ-®¾-Jª-ͽ-'¹-™Õ-'¹Õ-ÅêŒÕ. ÆCµÂ¿ ‚ŸÄ§½Õª ƒÍäa „¾ª{-™-Xçj„¾Û «Õ@Áx-'¹-™Õ-'¹Õ-ÅêŒÕ. ŸÄE-«™x ®¾ªŒ-„¶¾-ªÃ™Õ å„JT, ‚£¾ÉªŒ "Ÿ¿Xîu-™s-ºÇ-EÂË Æœ¿Õf-¿{d „¾œ¿Õ-ŽժC.
ŽŸ¿Õ-„¾J £¾ÇJŽ N„¾x«ª ‡„¾p-šË-éÂj¯Ã ²ÄÂÃ-ªŒ-XçÕiÅäÐ ŸÄE ŸÄyªÃ ‡Ÿ¿Õ-ªíˆ-Ê-«-™-®ÏÊ ®¾XÃ@Áßx, ÆCµ-'¹-NÕª-ÍÃ-LqÊ ®¾«Õ-®¾u™Õ ÆŽuªÅ½ ÂËx†¾d-XçÕi-ÊN. ƒC-«-ªŒÂ¿Ù £¾ÇJŽ N„¾x«ª Åç*a-Ê-„¾Ûpœ¿Õ ¦µŒÖ'¹ªŒs´ è©Ç™Õ „¾Û†¾ˆ-™ª'à …¯Ãoªá. "ÂËNÕ-®¾ª-£¾É-J-ºÕ™Õ, ‡ªŒÕ-«Û™ ÂêŒ-ºª'à ¦µŒÖ²ÄªŒª ÂÌ~ºËª-ͽ-©äŸ¿Õ. ŸÄªÅî "¤ÄªŒª-¦µŒª©ð …ÅÃp-Ÿ¿-¿Ž 優¤ñª-CªC. «u«-²Ä-§½Õª©ð ªŒ²Ä-§½Õ-¯Ã-™ÊÕ Nͽ-¿~-º-ªŒ-£ÏÇ-Žª'à …„¾§çÖTª-ͽ-œ¿ª-«™x DªŒ`-ÂÃ-™ª©ð …ÅÃp-Ÿ¿-¿Ž Ÿçÿs-A-ÊoC. ƒ©ÇªšË Æ«-ªî-ŸµÄ™Õ ‡Eo …¯Ão, 骪œî £¾ÇJŽ N„¾x«ª Ž¿~-ºÇ-«-®¾ªŒª. 骪œî £¾ÇJŽ N„¾x«ª «æ®hÐ NŸÄu-«ª-ŽՙÕ, «Ö骈{Õx, å„{Õd-ÿ-œË-ŸÄªŒÕx, „¾{dº "¤ÄªB-§½á™Õ, ‚Jn¿ «u«-®¾n-©ðE XúË-èu-«-ªÃ_™Õ ®¾£¾É ®¾«Ö-èª-©ðE NNŸµ¿ "¬ìºÕ™ N®¾h%Ž ¦µÇ'¹-²Äy«Õuª …ª˜ä¯ä ÆC Nè-§½Õ-«ª-Ž-«Õ-«Û-ŽժC. «u«-²Ä-§½Õ-ªŒª-'ÃEo ƒÅ½ªŒ „¾J-"¬Á-«Õ-™Åî ®¾«Ö-ʪ'à „¾J-'¹-ºËª-ͽ-œ¿ª-Åî-¤Ä{Õ, éªjŽÕ¿٠‚Jn¿ «u«-®¾n©ð ¦µÇ'¹ª ¿Lpª-ͽ-«-™-®ÏÊ Æ«-®¾ªŒª …ªC. å„{Õd-ÿ-œ¿Õ™Õ ŸµÄªÃ-@Áª'à "„¾«-£ÏÇæ®h Ž„¾p ¨ ªŒª'¹ª ÿAÂË ÿ{d-¿-{d-•Ç-™Ÿ¿Õ. ©ä¿-¤òÅä, ƒ„¾Ûpœ¿Õ ͽ鈪Œ C'¹Õ-«ÕA Í䮾Õ-Âíª-{Õ-Êo˜äx, ƒÂ¿å„j ÆEo-ªŒ-ÂÙ ®¾ªŒ-Â¿Ù™Ö NŸä-¬Ç-™ÊÕª* Åç„Ïpª-ͽÕ-Âî-«-™-®ÏÊ Ÿ¿Õ®ÏnA …Žp-Êo-«Õ-«Û-ŽժC.
(ªŒÍ½-ªáŽ ¦µÇªŒ-B§½Õ éªjÅ½Õ ®¾ª„¶¾Ö™ ®¾«ÖÈuÐ
®Ï.‰.-‡-„¶þ.‡. "¤Ä•ãÂúd œçjéª-¿dªý)
***************************************
EENADU
EDITORIAL
"¤Ä--«Ö-ºË¿ -N-Ÿ¿u¿٠-Ÿ¿'¹_-J-ŸÄ-J
å®NÕ-®¾dªý „¾Ÿ¿l´-A
-¦µÇ ªŒ-Åý--©ð ‡Eo N¬Áy-N-ŸÄu-™-§½Ö™Õ å®NÕ-®¾dªý NŸµÄ-¯ÃEo ÆÊÕ-®¾-J-®¾Õh-¯Ãªá? DEå„j ¿*a-Ž-XçÕiÊ '¹ºÇª-ÂÃ-©ãjÅä ƪŸ¿Õ-¦Ç-{Õ©ð ©ä«Û. ÂÃF, ²ÄªêÂ-A¿ NŸÄu ®¾ª®¾n©ðx ®¾'Ã-EÂË å„j'à ¨ „¾Ÿ¿l´A ¤ÄšË-®¾Õh-¯Ãoªá. ‰.‰.-šË.™Õ, ‰.‰.-‡ª.™Õ XÚ˩𠅯Ãoªá. "„¾¦µŒÕŽy EªŒy-£¾Çº©ðE ÂíEo ²ÄªêÂ-A¿ ¿@Ç-¬Ç-™™Ö ‚ ŸÄJ-©ð¯ä Êœ¿Õ-®¾Õh-¯Ãoªá. •ã.‡-¯þ.§½á., å£jÇŸ¿-ªÃ-¦ÇŸþ N¬Áy-N-ŸÄu-™§½Õª «ªšËO ‚ ¦Ç{-©ð¯ä ²Ä'¹Õ-ŽÕ-¯Ãoªá. ƒ©ÇªšË ®¾ª"„¾-ŸÄ§½Õ N¬Áy-N-ŸÄu-™-§½Ö©ðx ÍÃ©Ç ¦µÇ'¹ª å®NÕ-®¾dªý NŸµÄ-¯Ã-EÂË Ÿ¿ÖªŒª-'Ã¯ä …¯Ãoªá. XÃšË ®¾ªÈu ‡ªÅ½-ÊoC EJl-†¾dª'à Í焾p©äª. ÆŽu-CµÂ¿ NŸÄu-ªŒÕn™Õ ¨ „¾J-Cµ-©ðÂË ªÃE-«Ö{ Xî¾h«ª. ÂíEo ÂíŽh N¬Áy-N-ŸÄu-™-§½Ö™Õ ƒ„¾Ûp-œË-„¾Ûpœä ¨ C¬Á'à «Õ@Áßx-ŽÕ-¯Ãoªá. ¨ ƪ¬Áªå„j NXÃ-ŸÄ-EÂË œµËMx N¬Áy-N-ŸÄu-™§½Õª êª"Ÿ¿ GªŸ¿Õ-«Û'à «ÖJªC. ¤ò®¾Õd-"'Ã-œ¿Õu-§äÕ-†¾¯þ ²Änªá NŸÄu-ªŒÕn™Õ å®NÕ-®¾d-ªý¿٠N«á-Ȫ'à ©äªŒÕ. "'Ãœ¿Õu-§äÕ-†¾¯þ ²Änªá©ð ¨ NŸµÄ-¯ÃEo "„¾Xä-¬Á-儘äd N†¾-§½Õª-©ð¯ä *Âíˆ-*a-„¾-œ¿Õ-ÅîªC. ÆŸµÄu-„¾-¿٩ðx ÆŽu-Cµ-Â¿Ù™Õ å®NÕ-®¾dªý „¾Ÿ¿l´A ÂÕ-Âî-«-œ¿ª-©äŸ¿Õ. "„¾®¾ÕhŽ NŸµÄ-¯Ã¯äo ÂíÊ-²Ä-Tæ®h ¦Ç«Ûª-{Õª-Ÿ¿-ÊÕ-Âíª-{Õ-¯ÃoªŒÕ. „¾ªŸí-NÕtŸî ¬ÁÅÃÿlª «ÕŸµ¿u©ð «ÕÊ Ÿä¬Áª©ð N¬Áy-N-ŸÄu-™-§½Ö™Õ \ªÃp-{-§½Öuªá. ¦ðŸµ¿-¯Ã-„¾-Ÿ¿l´-A©ð, „¾K-¿~™ EªŒy-£¾Ç-º©ð ¯ÃšË ÊÕª* ¯äšË-ŸÄÂà «ÖªŒÕp ©äŸ¿Õ.
å®NÕ-®¾dªý NŸµÄ-¯ÃEo "'Ãœ¿Õu-§äÕšü NŸÄu-ªŒÕn-™Â¿Ù «Jhª-„¾-•ä-§½Õ-¿-¤òÅä „¾J-®ÏnA ‡Â¿ˆœË 'íª'¹œË Æ¿ˆœ¿ «ÖC-J-'Ã¯ä …ªœË-¤ò-ŽժC. "G{¯þ, ÆXçÕ-J-Âéðx ÆÊÕ-®¾-J-®¾ÕhÊo „¾Ÿ¿l´-ŽÕLo ¨ ®¾ªŸ¿-ªŒs´ª'à "„¾²Äh-Nª-ÍÃL. ¨ Ÿä¬Ç©ðx "'Ãœ¿Õu-§äÕšü ²Änªá ®¾£¾É "„¾A Ÿ¿¬Á-©ðÊÖ å®NÕ-®¾dªý NŸµÄʪ Æ«Õ-™Õ-Íä-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. -ŸÄ-Eå„j ‡©ÇªšË ƦµŒuª-Ž-ªÃ-™Ö «u¿hª Âë-œ¿ª-©äŸ¿Õ. "G{-¯þ©ð „¾Ÿ¿-£¾É-êª@Áßx ŸÄšËÊ NŸÄu-ªŒÕn©ðx ®¾'Ã-EÂË å„j'à ²ÄªêÂ-A¿ NŸ¿u ƦµŒu-®Ï-®¾Õh-¯ÃoªŒÕ. ÆXçÕ-J-Âéð 骪œ¿Õ ªŒÂÙ ¿@Ç-¬Ç-™™Õ …¯Ãoªá. ŠÂ¿ XçÖ®¾hªŒÕ „¾J-•Çcʪ ®¾J-¤ò-Žժ-Ÿ¿-ÊÕ-Âí-¯ä-XêŒÕ 骪œä@Áx œË"U Âéä-°©ð Í䪌-ÅêŒÕ. N®¾h%Ž N•Çcʪ ®¾«á-¤Ä-Jbª-ͽÕ-ÂíE, «ÕJªÅ½ «áªŸ¿Õ¿٠Xç@Áx-Ÿ¿-™-ͽÕ-¿Ù-Êo-XêŒÕ ¯Ã™Õ-ê'@Áx œË"U ÂÕq Íä²ÄhªŒÕ. «ÕÊŸä¬Áª©ð ²ÄŸµÄ-ªŒº NŸ¿u¿Ù, ¯çj„¾Û-ºÇu™Õ Æ™-«-ªŒÍä NŸ¿u¿٠«ÕŸµ¿u ÅêŒ-Ž-«ÕuXäÕ …ªœ¿-{ª-©äŸ¿Õ. ŸÄªÅî ƧçÖ-«Õ§½Õª \ªŒp-œ¿Õ-ÅîªC. 骪œ¿Õ ªŒÂÙ NŸ¿u ¦ðCµªÍä ÆŸµÄu-„¾-¿ٙ XäŽ-¯Ã-©ðxÊÖ å„Ÿ¿l'à ÅäœÄ™Õ …ªœ¿-{ª-©äŸ¿Õ. „¶¾L-Žª'à ©äE-¤òE ®¾«Õ-®¾u™Õ ‡Ÿ¿Õ-ªŒ-«Û-ŽÕ-¯Ãoªá. «ÕÊ-®¾Õ-å„šËd NŸÄu-¦ð-Ÿµ¿Ê Íäæ® ÆŸµÄu-„¾-Â¿Ù™Õ Å½T_-¤ò-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ƒ©ÇªšË „¾J-®Ïn-Žթðx å®NÕ-®¾dªý „¾Ÿ¿l´A "„¾Xä-¬Á-å„-{dœ¿ª ®¾Xéä. ‡ªŸ¿Õ-¿ª˜ä ¨ NŸµÄ-ʪ©ð ÆŸµÄu-„¾-Â¿Ù™Õ «ÕJª-Ž'à ¿†¾d-„¾-œÄLq …ª{ÕªC. „¾Ÿ¿l´A "„¾Âꌪ ¦ðCµª-ͽ-«-™®Ï …ª{ÕªC. ƪ˜ä, „¾E ®¾ª®¾ˆ%-A-©ð¯ä «ÖªŒÕp ªÃ«-™®Ï …ª{ÕªŸ¿Êo-«Ö{!
å®NÕ-®¾dªý „¾Ÿ¿l´A «™x «Õªî "„¾§çÖ-èʪ …ªC. «á¿ڈ Xç᣾Ǫ ÅçL-§½ÕE XÃéª-«ªî \œÄ-C-Âî-²ÄJ èXÃ-ÿÕ-„¾-"ÅÃ™Õ CCl NŸÄu-ªŒÕn™ ¦µŒN-†¾u-ŽÕhÊÕ EªŒg-ªáªÍä „¾J-®ÏnA Ž„¾Ûp-ŽժC. NŸÄu-ªŒÕn™ "„¾A¦µÇ ²Ä«Õ-ªÃnu-™ÊÕ ®¾ªÿª-CµÅ½ ¿@Ç-¬Ç™ ÆŸµÄu-„¾-Â¿Ù™Õ ®¾y§½Õª'à ‡„¾p-šË-¿-„¾Ûpœ¿Õ ƪͽ¯Ã X䧽Õ-œÄ-EÂË O™Õ \ªŒp-œ¿Õ-ŽժC. DE-«™x ÆŸµÄu-„¾-¿ٙÕÐ NŸÄu-ªŒÕn-™-«ÕŸµ¿u ®¾Eo-£ÏÇŽ ®¾Å½qª-ÿª-ŸµÄ™Õ \ªŒp-œ¿-Åêá. „¶¾L-Žª'à NŸÄu-"„¾-«Ö-ºÇ™Ö XçÕªŒÕ-'¹Õ-„¾-œ¿-Åêá. Ž«Õ OÕŸ¿ å„Ÿ¿l'à „¾E-¦µÇªŒª „¾œ¿E «u«-®¾n¿٠ƟµÄu-„¾-Â¿Ù™Õ Æ™-XÃ-{Õ-„¾-œË-¤ò-§½ÖªŒÕ. „¾ÜJh ²Ä«Õ-ªŒnuªÅî XêŒÕ „¾E-Íä-§½Õ-©ä-¿-¤ò-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. NŸÄu-ªŒÕn-™å„j ÆŸµÄu-„¾-¿Ù-™Â¿Ù E§½Õª-"Žº ¿ªŒ«Û. ÆŸµÄu-„¾-¿Ù-™å„j NŸÄu-ªŒÕn-™Â¿Ù '¹ÕJ-¿Ù-Ÿ¿-ªŒŸ¿Õ. ÊœË-*-Ê-¯Ão@Áßx Êœ¿-«F... ÆÊÕ-¿٪{Ö ‡«-J-ŸÄ-J©ð XêŒÕ ²ÄT-¤ò-ŽÕ-¯ÃoªŒÕ. ÆEo ²Än§½á©ðx å®NÕ-®¾dªý NŸµÄʪ "„¾Xä-¬Á-å„-œËÅä Ž„¾p „¾J-®ÏnA «ÖªŒŸ¿Õ. ‚ NŸµÄʪ "„¾Âꌪ "„¾A¦µÇ "„¾Ÿ¿-ªŒzÊ, NŸÄu-Gµ-«%Cl´ N†¾-§½Õª©ð ¦ÇŸµ¿u-ŽLo ÆŸµÄu-„¾-¿ٙÕ, NŸÄu-ªŒÕn™Õ ®¾«Ö-ʪ'à „¾ªÍ½Õ-Âí-Ê-«-™®Ï …ª{ÕªC. ¿™-®Ï-¿-{Õd'à «áªŸ¿Õ¿٠²Ä'¹-«-™®Ï …ª{ÕªC. å®NÕ-®¾dªý „¾Ÿ¿l´A ŸÄyªÃ¯ä …Žh-«Õ-²Änªá ¦ðŸµ¿Ê, «ÕCª„¾Û ²ÄŸµ¿uª. ¯Ãºu-XçÕiÊ NŸÄu-"„¾-«Ö-ºÇ™ ²ÄŸµ¿-ÊÂ¿Ù ÆŸä Ÿ¿'¹_-J-ŸÄJ.
«ÕÊ Ÿä¬Áª©ð ÆÊÕ-ÿªŸµ¿ NŸÄu-™-§½Ö™ «u«-®¾nÊÕ ÆÊÕ-®¾-J-®¾Õh¯Ãoª. 1857©ð ‚XçÖ-Cª-*Ê «u«®¾n ƒC. ™ªœ¿¯þ N¬Áy-N-ŸÄu-™§½Õª ¨ ªŒÂ¿-XçÕiÊ NŸÄu-«u-«-®¾n¿٠1858©ð¯ä Íç™Õx-<šÌ ªÃ®ÏªC. ŠÂ¿-šË-ÊoªŒ ¬ÁÅæÇl-™Õ'à «Õʪ ¤ÄŽ „¾Ÿ¿l´-A¯ä „¾{Õd¿٠Xä©Ç-œ¿Õ-ŽÕ-¯Ão-«ÕÊo «Ö{! ²ÄyªŒn- ¬Á-¿Ùh™ ®¾y"„¾-§çÖ-è-¯Ã-®¾ÂËh ÂêŒ-ºª-'Ã¯ä „¾J-®Ïn-A©ð «ÖªŒÕp ªÃ«-œ¿ª-©äŸ¿Õ. ƒ„¾p-šË-éÂj¯Ã NŸÄu ®¾ª®¾ˆ-ªŒ-º™Õ Í䄾-{d-¿-¤òÅä, ‡„¾p-šË-«Ö-C-J-'ïä XçÊÕ-¿-ÿ-œË-¤òÅê.
Ð œÄ¿dªý Æ"NÕ-Âú-®Ïª'þ
***************************************
EENADU
EDITORIAL
ŸÄyŸ¿¬Á •ðuA-Jxª-'Ã-™Õ
¦µŒ ¿Ùh™ °N-ÅÃ--©ðx-E ƪŸµ¿-ÂÃ-ªÃEo Åí™-Tª* •ðuŽÕ-™ÊÕ -Eªæ„ -P-«-Lª'Ã-Eo •ðuAJxª'¹-«Õª-šÇªŒÕ. Æ{Õ-«ªšË •ðuAJxª'Ã™Õ «ÕÊ-Ÿä-¬Áª©ð „¾¯çoª-œ¿Õ-¯Ãoªá. ƪŸ¿Õ©ð Xç៿-šËC '¹Õè-ªÃÅý©ðE ²ùªÃ†¾Z "¤ÄªÅ½ª©ð …Êo ²ò«Õ-¯Ã-Ÿ±¿-Lª'¹ª. "ÅäÅÃ-§½á-'¹ª©ð ªÃ«-ºÇ-®¾Õ-ªŒÕœ¿Õ ƒÂ¿ˆœ¿ Ž„¾-®¾Õq-Íä®Ï Å½Ê „¾C Ž™-™ÊÕ „¾ªŒ-«Õ-P-«Û-EÂË ®¾«Õ-Jpª-ÍÃ-œ¿ª-šÇªŒÕ. ŸÄy„¾-ªŒ-§½á-'¹ª©ð ¡Â¿%-†¾g-¦µŒ-'¹-XÃ-ÊÕœ¿Õ ¨ •ðuA-Jxª-'ÃEo ‚ªÃ-Cµª-*Ê{Õx „¾ÛªÃ-ºÇ™Õ ÍçÿÕŽÕ-¯Ãoªá.
骪-œî •ðuA-Jxª'¹ª «ÕÊ ªÃ†¾Zª-©ðE ¿ªŒÖo-™Õ->©Çx ¡¬ëj™ª©ð …ªC. «ÕLx-ÂÃ-ªŒÕbÊ «Õ£¾É-Lª'¹ª ÆE DE 愪ŒÕ. ͽª"Ÿ¿-'¹Õ-„¾Ûh-œ¿¯ä ªÃV¿٠ͽª"Ÿ¿-«A Ưä ¿٫Öéªh …ªœäC. ‚XçÕÊÕ NXã¾Çª Í䮾Õ-Âî-«-œÄ-EÂË -‡ª-Ÿ¿ªî ªÃ¿Ù-«Ö-ªŒÕ™Õ ¤òšÌ „¾œ¿Õ-Žժ-œ¿'à ‚XçÕ ‡{Ö Í焾p-©ä¿ ªÃè-¦µŒ-«-¯ÃEo «CL ¡„¾-ªŒyŽª OÕŸ¿ Ž„¾®¾Õq Íä®Ïª-Ÿ¿{. ‚XçÕ Å½„¾-®¾Õq¿٠XçÕ*a „¾ªŒ-«Õ-P-«Ûœ¿Õ "„¾Å½u-¿~XçÕi «ªŒª ÂÕ-Âí-«Õtª-˜ä ‚XçÕ ÆLxÊ «Õ©ãx-„¾Ü™ Ÿ¿ªœ¿ „¾ªŒ-«Õ-P-«ÛE PªŒ-®¾Õq-ÊÕ '¹ª'¹©Ç'¹ Æ™ª-¿-Jª* …ªœÄ-™E ÂÕ-Âî-«œ¿ª «™x «ÕLx¿РƪŒÕb-ÊÕœ¿Õ Ưä 愪ŒÕ «*aª-Ÿ¿ª-šÇªŒÕ.
«â-œî •ðuA-Jxª'¹ª «Õ£¾É-ÂÃ-©ä-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ. ¯äšË …èb-ªá-EÂË "¤Ä<Ê ¯Ã«Õª Æ«ªA. «ÖªŒˆª-œä-§½áE ªŒÂË~ª-ͽ-œÄ-EÂË ÂÙÕ-œçjÊ §½Õ«áºäo ®¾ª£¾Ç-Jª-*Ê „¶¾ÕÊŽ ¨§½Õ-Ê¿٠…ªœ¿--{ª-«™x «Õ£¾É-ÂÃ-™Õœ¿Õ Ưä 愪ŒÕ ®ÏnªŒ-„¾-œËªC. ŽªŒXÃŽ •ãjÊ-«Õ-Ž-®¾Õn-œçjÊ ŠÂ¿ ªÃV Æ«ª-AE …èb-ªá-E'à «ÖªÃaœ¿Õ. …•ãkbE ƪ˜ä •ãjÊ-«Õ-ÅÃ-EÂË ¯ç™«Û ÆE ƪŒnª. ¨ •ðuA-Jxª'¹ª "„¾®¾ÕhŽª «ÕŸµ¿u "„¾Ÿä-¬ü©ð …ªC. ¯Ã™Õ-'î •ðuA-Jxª'¹ª ‹ªÂÃ-êª-¬ÁyªŒª. «ÕŸµ¿u-"„¾-Ÿä-¬ü©ð 骪œ¿Õ-Xçj-„¾Û©Ç NªŸµ¿u „¾ªŒy-ÅÃ-™ Êœ¿Õ«Õ, ʪŒtŸÄ ÂÃXäK ÊŸ¿Õ™ «ÕŸµ¿u …Êo êÂ~"Žª ƒC. ®¾ÖªŒu-«ª-¬Á ªÃ•ãjÊ «ÖªŸµÄŽ Æœ¿-NÂË XçRx-Ê-„¾Ûpœ¿Õ Ÿµ¿Ö„¾-D„¾ ¯çjXä-ŸÄu™Õ ©äE ŠÂ¿ P«-Lª'¹ª ¿Ê-ÿ--œËª-C. ‚ Lª'¹ª-ÊÕª-* '‹ªÑ Ưä "„¾º-«-¯ÃŸ¿ª NE-„Ï-²òhªC. Æ„¾Ûpœ¿Õ ÂíªŸ¿ªŒÕ ªŒÕ-†¾×-Lo, „¾ªœË-ŽÕ--Lo Æ¿ˆ-œ¿Â¿Ù B®¾Õ-éÂ-@Áx'à ‚ Lª'Ã-EÂË ‹ªÂÃ-êª-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ÆE 愪ŒÕ-å„-šÇdªŒÕ. «ÖªŸµÄŽ «Õ£¾É-ªÃV ‹ªÂÃ-êª-¬Áy-ªŒÕ-EÂË '턾p ŸäXÃ-™§½Õª EJtª* „¾Üè™Õ Íä¬Çœ¿Õ.
-ƪá-Ÿî •ðuA-Jxª'¹ª, ¦µŒÖNÕÂË 11,500 Æœ¿Õ-'¹Õ™ ‡Å½Õh©ð …Êo êŸÄ-êª-¬ÁyªŒ Lª'¹ª. £ÏÇ«Ö-™§½Õ „¾ªŒyŽª OÕŸ¿ …ªC. ¨ ‚™-§½ÖEo ¤Äªœ¿-«Û™Õ EJtª-ÍÃ-ªŒE ƪšÇªŒÕ. -‚ªî •ðuA-Jxª'¹ª Hµ«Õ-¬Áª-¿ªŒª. ¯äšË «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z-©ðE ®¾£¾Éu"C OÕŸ¿ …ªC. ƒÂ¿ˆœ¿ 'Hµ«ÖÑ Æ¯ä ÊC "„¾«-£ÏÇ-²òhªC. ƪŸ¿Õê ¨ Lª'Ã-EÂË Hµ«Õ-¬Áª-¿ªŒª ÆE 愪ŒÕ. ¨ "¤ÄªÅÃ-EÂË œÄÂËE ÆE «Õªî 愪ŒÕªC. œÄÂËE ƪ˜ä Ÿ¿Â¿~-"„¾-•Ç-„¾A ¿ÚŽժŒÕ ŸÄÂ~Ã-§½ÕºË. „¾ªŒ«Õ P«Û-EéÂj ‚XçÕ Å½„¾®¾Õq Íä®ÏÊ ¦µŒÖNÕ ƒC.
¯äšË …Žh-ªŒ-"„¾-Ÿä-¬ü©ð …Êo -\-œî •ðuA-Jxª'¹ª XêŒ-ºÇ®Ï. Xꌺ, Æ®Ï Æ¯ä 骪œ¿Õ ÊŸ¿Õ™ ®¾ª'¹«Õª «™x XêŒ-ºÇ®Ï ƪáªC. ƒÂ¿ˆœ¿ '¹ª'Ã-ÊC …ªC. N¬Áy-¯Ã-Ÿ±¿Õœ¿Õ N¬ìy-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ÆE ¨ Ÿä«ÛE 愪ŒÕ. ‡E-NÕ--Ÿî "Žuªÿ-êÂ-¬ÁyªŒª. «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z-©ðE 'îŸÄ-«-J-ÊC „¾ÛšËdÊ Íî{, ®¾£¾Éu"C Ưä Âíªœ¿-OÕŸ¿ …ªC. ƒÂ¿ˆœ¿ „¾ªÍ½-«šË Ưä 愪ŒÕ-'¹™ -ƪá-Ÿ¿Õ «{-«%-Â~Ù ®¾«á-ŸÄ-§½Õª©ð ®ÔÅÃ-™-¿~tº ®¾XäÕ-Ž՜çj ¡ªÃ-«áœ¿Õ «Ê-X Íä¬Ç-œ¿-E -"„¾-B-A.
ÅíNÕt-Ÿî •ðuA-Jxª'¹ª XçjŸ¿u-¯Ã-Ÿ±ä-¬ÁyªŒª. ƒC «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z©ð …ªC. ¨ •ðuA-Jxª-'ÃEo ®¾p%Pª-ͽ-œ¿ª-«™x DªŒ`-XÃu-Ÿµ¿Õ™Õ å®jŽª ʧ½Õ-«Õ-«ÛÅÃ-§½ÕE, XçjŸ¿uª Íäæ®-XÃœ¿Õ ¿ÊÕ¿ XçjŸ¿u-¯Ã-Ÿ±ä-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ÆE 愪ŒÕ. ÂÌ~ªŒ-®¾-«á"Ÿ¿ «ÕŸ±¿-ʪ©ð ÿ§½Õ-{-„¾-œËÊ Ÿä«-ÅÃ-Xçj-Ÿ¿Õuœ¿Õ Ÿµ¿Êyª-ŽJ "„¾A-†Ïeª-*Ê Lª'¹ª ÆE ¦µÇNª-ͽ-œ¿ª-«™x ¨ •ðuA-Jxª-'Ã-EÂË ÆCµÂ¿ "¤Ä«áÈuª …ªC. „¾-Ÿî •ðuA-Jxª'¹ª ¯Ãê'-¬Áy-ªŒ-Lª'¹ª. '¹Õè-ªÃ-Åý©ð „¾Pa«Õ ®¾«á-"Ÿ¿-B-ªÃ-Ê, ŸÄyªŒ-ÂÃ-„¾-{d-ºÇ-EÂË ®¾OÕ-„¾ª©ð-E ŸÄªŒÕ-ÂÃ-«-ʪ©ð ¨ Lª'¹ª …ªC. ŸÄªŒÕ-¿ٜ¿Õ Æ¯ä ªÃ¿~-®¾ÕE Ÿ¿Õ¬ìa-†¾d™ ÊÕª* ÂäÄ-œ¿-«ÕE ®¾Õ"„Ï-§½áœ¿Õ Æ¯ä ¦µŒÂ¿Ùhœ¿Õ Â'à „¾ªŒ-«Õ-P-«Ûœ¿Õ ŸÄªŒÕ-¿Ù-ºËo ®¾ª£¾Ç-Jª* "„¾èLo ÂäÄ-œÄ-œ¿-E -Íç-ÿÕ-ÅêŒÕ. ®¾Õ"„Ï-§½áE ÂîJ¿ XäÕªŒÂ¿Ù ¯Ãê'-¬Áy-ªŒ-Lª'¹ª ªŒÖ„¾ª©ð ŸÄªŒÕ-ÂÃ-«-ʪ©ð „¾ªŒ-«Õ-P-«Ûœ¿Õ ®ÏnªŒ„¾-œÄf-œ¿-E ¿-Ÿ±¿-ʪ. „¾Ÿ¿Âíª-œî •ðuA-Jxª'¹ª ªÃXäÕ-¬ÁyªŒª. ¡ªÃ-«áœ¿Õ "„¾A†Ïeª*Ê ¨¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ¿ÊÕ¿ ªÃXäÕ-¬Áy-ªŒÕœ¿Õ ÆE 愪ŒÕ. ™ªÂÃ-Cµ-„¾A ªÃ«-ºÕE èªáª-ͽ-œÄ-EÂË ¡ªÃ-«áœ¿Õ ®¾«á"Ÿ¿ª OÕŸ¿ æ®Å½Õ«Û EJt-²Ähœ¿Õ. ÅÃ"«Õ-„¾Jg Ưä ÊC ƒÂ¿ˆœ¿ ®¾«á-"Ÿ¿ª©ð ¿™Õ--²òhªC. „¾¯çoª-œî •ðuA-Jxª'¹ª „¶¾Õ%æ†g-¬ÁyªŒª, «Õ£¾É-ªÃ-†¾Z-©ðE ‡©ðxªÃ '¹Õ£¾Ç™ Ÿ¿'¹_-ªŒ©ð …ªC. ‡©ðxªÃ "¤Ä<-Ê-¯Ã«Õª ƒ©Ç-„¾ÛªŒª. ŠÂ¿-„¾Ûpœ¿Õ ¤ÄªŒy-B-„¾-ªŒ-XäÕ-¬Áy-ªŒÕ™Õ ÂíªÅ½-ÂÙª ƒÂ¿ˆœ¿ …¯Ão-ªŒ{. ŠÂ¿-¯Ãœ¿Õ ¤ÄªŒy-B-ŸäN Å½Ê ‡œ¿«Õ ƪŒ-Íä-A-©ðE ¿٪¿Ù-«ÕÊÕ Â¿ÙœË-ÍäA …ª'¹-ªŒ„¾Û XäLÅî ªŒÕŸ¿Õl-Žժ-œ¿'à ‚ „¶¾ÕªŒ¥-ºÂ¿Ù ŠÂ¿ •ðuA "„¾èby-Jx-Lxª-Ÿ¿-F, -ŸÄ-Eo Æ¿ˆœä …Êo P«-Lª-'¹ª©ð "„¾Xä-¬Á-å„-šËdª-Ÿ¿-F ¿-Ÿ±¿-ʪ. ‚XçÕ XäL '„¶¾ÕªŒ¥-ºÑÅî ‚N-ªŒs´-Nª-*Ê Lª'¹ª ¿ÊÕ¿ '„¶¾Õ%æ†gÑ-¬ÁyªŒ Lª'¹ª ÆE 愪ŒÕ «*aª-Ÿ¿ª-šÇªŒÕ.
¨ ŸÄyŸ¿¬Á •ðuA-Jxª-'Ã-™ÊÕ Ÿ¿Jzª-ͽ-©äEXêŒÕ ®¾tJª-*¯Ã XÃJ Âî骈™Õ ®ÏCl´-²Äh-§½ÕE P«-„¾Û-ªÃºª ÍçÿÕÅîªC.
Ð ÿÕ™Õ-®¾ÕÐ-°Ð-"„¾-ÂÆþ
***************************************
******************************************************************************************
ANDHRAPRABHA
EDITORIAL
యాదవ్ అతి, పోయిన పరపతి
పెంచిన బస్సు చార్జీలు ప్రజలు ఇప్పట్లో లేవలేనంతగా కుంగదీశాయి. వీటికి తోడు రాష్ట్ర రోడ్డు రవాణా సంస్థ (ఆర్టీసి) మేనేజింగ్ డైరెక్టర్, సీనియర్ ఐపిఎస్ అధికారి ఎస్ఎస్పి యాదవ్ వ్యాఖ్యలు పుండు మీద కారాన్ని చల్లాయి. వివాదాస్పద అధికారిగా ముద్ర పడిన యాదవ్ రాష్ట్ర పోలీసు డైరక్టర్ జనరల్ (డిజిపి) పదవిని చేపట్టిన తరువాతే ఆయన వివాదాలు ఒక్కొక్కటీ వెలుగులోకి వచ్చాయి. ముక్కుకు సూటిగా వ్యవహరించడం వేరు, ఎవరినీ లెక్కచేయనితనం వేరు. యాదవ్ వ్యాఖ్యలూ, వ్యవహారం ఎన్నోసార్లు విమర్శలకు గురయ్యాయి. ప్రజాస్వామిక వ్యవస్థలో అధికారులు ఎంత గొప్పవారైనా వారూ ప్రభుత్వోద్యోగులేనన్న విషయాన్ని మరచిపోతుండడమే ఇలాంటి విమర్శలకు కారణమై ఉండవచ్చు. డిజిపిగా ఉన్నప్పుడు యూనిఫారంలో అసెంబ్లీలోకి ప్రవేశించి కలకలాన్ని సృష్టించారు. అలాగే, యూనిఫారంలో విజయవాడలో దుర్గ గుడిని సందర్శించారు. దానిపై కూడా పెను వివాదం రేగింది. డిజిపి హోదాలో ఉన్న వారే నియమాలు, సంప్రదాయాలు పాటించకపోతే అట్టడుగు స్థాయిలో ఉండే కానిస్టేబుల్స్ వాటిని అసలు పట్టించుకోరు. తక్కువ మాట్లాడి, ఎక్కువ పని చేయడం వల్ల మనుషులకు గుర్తింపు, గౌరవం లభిస్తుంది. ఉన్నత పదవుల్లో ఉన్న వారికి అది మరింత ఎక్కువ. సీనియర్ ఐపిఎస్ అధికారిగా యాదవ్ మాటల తూటాలు అధికారంలో ఉన్న వారికి ఇబ్బంది కలిగించిన సందర్భాలు ఎన్నో ఉన్నాయి. ఆయన తీరు వల్ల దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్ వైఎస్ రాజశేఖరరెడ్డి సైతం ఎన్నో సందర్భాల్లో ఇబ్బందిపడ్డారు. ఆయన తీరుపై ప్రతిపక్షాలు ధ్వజమెత్తినప్పుడు వైఎస్ ఇరుకున పడడమే కాకుండా ప్రైవేట్గా పిలిచి నడత మార్చుకోమని సలహా ఇచ్చినట్టు అప్పట్లో వార్తలు వచ్చాయి.
వైఎస్ హెలికాప్టర్ ప్రమాదంలో మరణించినప్పుడు 'ఐదుగురు చస్తే ఇంత గొడవ చేస్తారెందుకు? అమెరికాలో విమాన ప్రమాదాల్లో రెండు వందల మంది పైగా మరణించినా ఇంత గొడవ జరగదు' అంటూ చేసిన వ్యాఖ్యలు పాలక, ప్రతిపక్ష నాయకుల్లో ఆగ్రహాన్ని సృష్టించాయి. అలాగే, కడప జిల్లా ఇడుపులపాయలో వైఎస్ అంత్యక్రియలకు బయలుదేరిన రాష్ట్ర హోం మంత్రి సబితా ఇంద్రారెడ్డి, మాజీ ముఖ్యమంత్రి నారా చంద్రబాబు నాయుడు, ప్రజారాజ్యం అధ్యక్షుడు చిరంజీవి వంటి ప్రముఖులు ట్రాఫిక్ జామ్లో చిక్కుబడిపోయి ఆ ప్రదేశానికి చేరుకోలేకపోయినప్పుడు, యాదవ్గారు దర్జాగా హెలికాప్టర్లో అక్కడికి చేరుకోవడం కూడా వివాదమయింది. విఐపిల పర్యటన సాఫీగా సాగేట్టు చూడవలసిన రాష్ట్ర పోలీసు విభాగం అధిపతి ఇవేమీ పట్టించుకోకుండా తన సంగతి తాను చూసుకోవడం కూడా వివాదాస్పదమైంది. ఆయన తీరుపై అందరి నుంచి ఒత్తిడి రావడంతో ముఖ్యమంత్రి రోశయ్య ఆయనను ఆర్టీసి మేనేజింగ్ డైరెక్టర్గా నియమించారు.
యాదవ్ సృష్టించిన పాత వివాదాలన్నీ ఒక ఎత్తు. ఇప్పుడు ఆర్టీసి చార్జీల పెంపులో ఆయన వ్యవహరించిన తీరు మరో ఎత్తు. ఆర్టీసి స్వయం ప్రతిపత్తి కలిగిన సంస్థ అయిన మాట నిజమే అయినా, ప్రజలపై భారాన్ని మోపే విషయంలో మాత్రం రాష్ట్రాధినేతదే తుది నిర్ణయం. పన్నులు, పెట్రోల్, డీజెల్ ధరల పెంపుపై ప్రజాగ్రహం వ్యక్తం అవుతూ ఉంటుంది కనుక ఇలాంటి నిర్ణయాలన్నీ రాజకీయ స్థాయిలోనే జరుగుతూ ఉంటాయి. కేంద్రంలోనూ అంతే. బస్సు చార్జీల పెంపుపై తీవ్రమైన ఆగ్రహావేశాలు పెల్లుబికాయి. అందుకే, ప్రజలపై భారం మోపే ప్రతిపాదనలపై ప్రభుత్వాధినేతలు ఆచితూచి నిర్ణయం తీసుకుంటారు. ఒక్కొక్క సారి ఆ ప్రతిపాదనలు తిరస్కరిస్తూ ఉంటారు. దివంగత ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్ రాజశేఖరరెడ్డి తన ఐదేళ్ళ పాలనలో బస్సు, కరెంట్ చార్జీల పెంపు ప్రతిపాదనలను ఎన్నోసార్లు తిరస్కరించారు. ఆర్టీసిని అప్పుల ఊబి నుంచి బయటపడేసేందుకు ప్రభుత్వం నుంచి తగినన్ని నిధులను విడుదల చేయించారు. బస్సు, కరెంట్ చార్జీలు కీలకమైన అంశాలపై అధికారులు నిర్ణయాలు తీసుకోవడం చెడు సంప్రదాయం అవుతుంది. పెరిగిన నష్టాలతో పాటు ఉద్యోగుల వేతనాల ఫిట్మెంట్ పెంపు, 23 వేల ఖాళీల భర్తీ వంటి చర్యలు తీసుకోవడానికి అవసరమైన నిధుల సమీకరణ కోసం చార్జీల పెంపు అనివార్యం అయిన మాట వాస్తవమే అయినా, దానిపై నిర్ణయం తీసుకునే అధికారం అంతిమంగా ప్రభుత్వాధినేతదే. చార్జీలు పెంపు అనివార్యమని రాష్ట్ర రవాణా మంత్రి శత్రుచర్ల విజయరామరాజు సూచన ప్రాయంగా ప్రకటించిన కొద్ది గంటల్లోనే చార్జీల పెంపు ప్రకటనను ఆర్టీసి యాజమాన్యం విడుదల చేసినప్పుడే జనం ఆశ్చర్యపోయారు. ముఖ్యమంత్రి కాకినాడ పర్యటనలో ఉండగా, ఈ నిర్ణయంపై ఇంత హడావుడిగా ప్రకటన చేయడం అసహజంగానే అందరికీ అనిపించింది. ముఖ్యమంత్రికి తెలియజేయకుండానే యాదవ్ ఈ ప్రకటన చేశారంటూ రవాణా మంత్రి ప్రకటన సందేహాన్ని ఆశ్చర్యాన్ని కలిగించినా, యాదవ్ వ్యవహరణ తీరును బట్టి నిజమేననిపిస్తోంది. ముఖ్యమంత్రిపై యాదవ్ ఏవేవో వ్యాఖ్యలు చేసినట్టు వచ్చిన వార్తలను ఆయన ఖండించారు. అవి నిజమో కాదో ప్రభుత్వం నిగ్గుతేల్చి చర్యలు తీసుకుంటుంది. అదలా ఉంచితే, ఆర్టీసి చార్జీలను పెంచాలన్న ఆలోచన ప్రభుత్వాధినేతల్లో సైతం ఉండి ఉండవచ్చు కానీ, ఎంత పెంచాలన్న విషయంపై నిర్ణయాధికారం ప్రభుత్వాధినేతదే. అలాగే, పెంచిన భారాన్ని తగ్గించే అధికారం కూడా ఆయనదే. ఈ విషయాలన్నీ సామాన్యులకే తెలుసున్నా యాదవ్ నిర్ణయాన్ని తీసుకోవడమే కాకుండా, దానిని సమర్థించుకుంటూ పేదల గురించి తనకన్నా ఆలోచించేవారు ఎవరూ లేరంటూ ఆయన వ్యాఖ్యానించడం అతి ధోరణ. వరుస బంద్ల వల్ల నిత్యావసరాల ధరలు పెరిగిపోయి ఇప్పటికే ఎన్నో ఇబ్బందులను ఎదుర్కొంటున్న ప్రజలపై గోరుచుట్టుపై రోకటి పోటుగా ఆర్టీసి అదనపు భారాన్ని మోపింది. ఇవి చాలదన్నట్టు, కరెంట్ చార్జీల పెంపు ద్వారా రూ. 12,000 కోట్ల ఆదాయాన్ని సమకూర్చుకునే ప్రతిపాదనలను ప్రభుత్వం పరిశీలిస్తున్నట్లు వచ్చిన వార్తలు సామాన్య ప్రజలను మరింత కుంగదీశాయి. ఎడాపెడా చార్జీలను పెంచితే ప్రజలు మరింత కుంగి ఇక ఎన్నటికీ లేవలేరు. ఆదాయ వనరుల కోసం ప్రభుత్వం ప్రత్యామ్నాయాలను అన్వేషించుకోక పోతే మరింతగా ప్రజాగ్రహానికి గురి కాక తప్పదు.
***************************************
ANDHRAPRABHA
EDITORIAL
తమిళనాడు చింపి ఇస్తారా
భారత కేంద్ర హోంశాఖామాత్యులు గౌరవనీయులు (తిరు) పి.చిదంబరంకి తిరు నమస్కారములు.
ఆంధ్రప్రదేశ్లో ఉన్న భాష పేరు తెలుగు. ఈ భాష మాట్లాడే వారి సంఖ్య 18 కోట్లు. అంటే తమిళ తంబిలకన్నా పెద్ద సంఖ్యయే. మీ కృష్ణగిరి, హోసూరు, మద్రాసు, తిరుత్తని ప్రాంతాలు నేటికీ తెలుగు భాషాధిక్యులతోనే కూడుకొని ఉన్నాయి. వాటిని ఆంధ్రప్రదేశ్లో కలిపేందుకు వీలుగా ప్రజాస్వామ్య బద్ధంగా అక్కడివారి ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా మీరు తమిళనాడు రాష్ట్రంలోనూ కేంద్రంలోనూ తీర్మానం ఆమోదింపజేస్తే మీ నిష్పక్ష పాతానికి తెలుగువారు జేజేలు పలుకుతారు. ఎందుకీ ద్వంద్వ నీతి? పరిపాలనా సౌకర్యం కోసం పెద్ద రాష్ట్రాలు ఉండరాదు. ఈ దృష్ట్యా తమిళనాడులోని పి.ఎం.కె. నాయకుడు రాందాసుగారి కోరిక మేరకు ప్రజాభీష్టం దృష్ట్యా తమిళనాడు విభజనకు చెన్నై శాసనసభలో బిల్లు ప్రవేశపెట్టాలని కోరుకుంటున్నాను. 2010 జనవరి మొదటి తేదీ నాడు తమరు మద్రాసులోని ఒక పత్రికా విలేఖరుల సమావేశంలో మాట్లాడుతూ తమిళనాడు విభజనకై రాందాసు చేసిన ప్రతిపాదనను మొగ్గలోనే త్రుంచివేయాలి అనటం అప్రజాస్వామికం.
మద్రాసు నగరం గూర్చి ఒక చిన్న విజ్ఞప్తి. కాకతీయ గణపతి దేవుడు రుద్రమదేవి కంచివరకు తమ సామ్రాజ్యాన్ని విస్తరించారు. అంటే అప్పుడు త్రిలింగ దేశం అనబడే తెలంగాణాలో కంచి మద్రాసు కావేరీ తీరాలు భాగంగా ఉండేవి. కుప్పిరం జంగని తిరుగుబాట్లు వాటిని రుద్రమదేవి సమర్థవంతంగా అణచటం చరిత్ర విద్యార్థులకు తెలిసిన విషయమే. 1952 తర్వాత జరిగిన పెద్దమనుషుల ఒప్పందం ప్రకారం మద్రాసు తమిళులకు తిరుపతి విశాలాంధ్రకు దక్కింది నేటికీ మద్రాసులో సగం మంది తెలుగువారున్నారు. వారికి ప్రత్యేక తెలుగు స్కూలు పెట్టుకోవాలన్నా అనుమతి గగనమవుతోంది. మీది విశాల హృదయం. అన్ని భాషలూ మీకు సమానమే. కాబట్టి మద్రాసులో సగభాగం చిత్తూరు జిల్లాలో కలిపితే తెలుగువారు మీకు జీవితాంతం కృతజ్ఞులై ఉంటారు. మద్రాసు నగరాన్ని భాషా ప్రాతిపదికమీద విభజించాలని కోరుతున్నారు. కృష్ణగిరి జిల్లాలోని ప్రజలు ఆంధ్రప్రదేశ్లో చేరాలని కోరుకుంటే అక్కడి తమిళ పార్టీలో గూండాలను పంపించటం సబబేనా? ఆలోచించండి మహాశయా? మీది ప్రజాస్వామిక హృదయం. కృష్ణగిరి జిల్లా ప్రజల ఆకాంక్షలు నెరవేర్చవలసిన బాధ్యత మీకు లేదా??
మీరు తమిళనాడుకు హోంమంత్రి కాదు మొత్తం భారత దేశానికి హోంమంత్రి. నూటఐదు సంవత్సరాల గూంåాలాండ్ పోరాటాన్ని ఎందుకు అణచివేస్తున్నారు?
తమిళనాడులో ఎంజిఆర్ యుగం ముగిసింది. ప్రరుచ్చితలవై పెద్దదయింది. రజనీకాంత్పై ఎందుకో ఇటీవల గ్లామర్ కొంత తగ్గిందనే సమాచారం నాకు అనధికారికంగా అందింది. ఆ లోటును పూరించగలిగేవారు మీరే? మీ రాజకీయ నటనా సామర్థ్యంలో తమిళ తంబుళ్లను అలరించి చిదంబర క్షేత్రంలోని చిదంబరేశ్వర తాండవం వలె మీ రాజకీయ తాండవం ప్రదర్శించాలని విజ్ఞప్తి. భక్తులు ఏకాదశినాడు ఉపవసిస్తారు. దానివల్ల ఆరోగ్యం చేకూరుతుంది. ఐతే రాజకీయ లబ్ధికోసం చేసే నిరశన వ్రతాలు బ్లాక్మెయిల్ లాంటివి. వాటికి చట్టబద్ధత ఉండదు. ఉత్తరప్రదేశ్ సి.ఎం. మాయావతి చట్టబద్ధంగా అసెంబ్లీలో తీర్మానం చేయించి యుపి రాష్ట్రాన్ని మూడుగా విభజించాలని కోరుకుంటున్నారు. ఆమెను గౌరవించి ముందుగా ఆపని చూడండి!
ప్రణబ్ ముఖర్జీకి భయపడి మీరు గూంåాల ఉద్యమాన్ని అణచివేయటం ప్రజాస్వామ్యం అనిపించుకోదు. వారు సహజ ఆకాంక్షలకు అనుగుణంగా లోక్సభలో ఒక తీర్మానం ప్రవేశపెట్టవలసిందిగా విజ్ఞప్తి చేస్తున్నాను. ప్రత్యేక రాష్ట్రాలు కావాలి : ప్రత్యేక తెలంగాణాను నేను ఎందుకు సమర్థిస్తున్నాను? అంటే అది వెనుకబడిన ప్రాంతం మాత్రమే కాదు ఏడువందల సంవత్సరాలుగా దోపిడీకి గురి అయిన ప్రాంతం ఇప్పుడు కూడా ఇటు ఆంధ్రా పాలకులవల్ల అటు ఉగ్రవాదుల వల్ల పల్లెలన్నీ తల్లడిల్లుతున్నాయి. వారికి ఆత్మగౌరవం కావాలి. అందుకని ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఇవ్వండి. వెనుకబాటు తనంతో బాటు మద్రాసులోని పాలకుల నియంతృత్వ ధోరణితో దక్షిణ తమిళనాడు కల్లోలితమైంది. తమిళనాడులో వన్నియార్ అనే వెనుకబడిన వర్గాల కులం ఉంది. వ్యవసాయ కులాలు ఉన్నాయి. వారి నేతృత్వంలో మధురై రాజధానిగా దక్షిణ తమిళనాడును విడదీయాలనే ఉద్యమం మొదలైంది. మీరు అగ్రకులానికి చెందిన వారు కాబట్టి మీకు అలాంటి భావం లేకున్నా బి.సి. వర్గాలకు విరోధి అనే పేరు వస్తుంది కాబట్టి ఆలస్యం చేయకుండా మధురై రాజధానిగా దక్షిణ తమిళనాడును విభజించి తమిళ సంస్కృతిని కాపాడండి. దేశంలోని రైతుల ఆత్మహత్యలు ఎక్కువగా జరిగిన ప్రాంతం విదర్భ వారిమీద మరాఠీ దండు సాగిస్తున్న దాష్టీకం ఇక సాగదు. రిపబ్లికన్ పార్టీ ఆఫ్ ఇండియా నాయకత్వంలో అక్కడ దళితులు ఆత్మగౌరవం కోసం పోరాడుతున్నారు. ఇంక ఒక్కక్షణం మహారాష్ట్ర విభజన విషయంలో మీరు ఆలస్యం చేసినా ద్వంద్వ ప్రమాణాలు పాటించినట్లవుతుంది. కలకత్తా నుండి ముఖ్యమంత్రి బుద్దదేవ భట్టాచార్య ''చిదంబరం అర్ధరాత్రి ప్రకటనతో భారతదేశాన్ని అల్లకల్లోలం చేశారు'' అనే స్టేట్మెంట్ను పట్టించుకోవద్దు. ఎందరో మీ వెనుక ఉన్నారు. మీరు ముందుకు పొండి!!
''సివిల్ వార్ కండిషన్స్ వస్తున్నాయి'' ప్రొ. జయశంకర్ ''చిదంబరం ఆంధ్రప్రదేశ్ను భ్రష్టుపట్టించేందుకు కంకణం కట్టుకున్నాడు'' మైసూరారెడ్డి ఇలాంటి స్టేట్మెంట్స్ మీరు పట్టించుకోనక్కరలేదు. ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి (సినీ) పరిశ్రమ ఇతరములు తరలివెళ్తాయి అని ఎ.పి. ముఖ్యమంత్రి భయపెడుతున్నారు. అలాంటి మాటలు పట్టించుకోకండి. ఒకవేళ వెళ్తే ఎక్కడికి వెళ్తాయి? మద్రాసుకే కదా! అది మనకు ఇంకా లాభమే కదా! చర్చలు ప్రజాస్వామ్య ప్రక్రియల వల్ల కాక మిలిటెన్సీ వల్లనే ప్రత్యేక రాష్ట్రం సాధ్యం ప్రజాకవి వరవరరావు. ''సంక్రాంతికి విజయవాడ పోయిన 30 లక్షల మంది ఆంధ్రోళ్లు మళ్లీ వెనక్కురావద్దు'' ఒ.యు. జెఎసి ఇలాంటి స్పష్టమైన హితోక్తులు తమరు విని సత్వరంగా న్యాయం చేయండి.
***************************************
ANDHRAPRABHA
EDITORIAL
కేంద్రానికీ కావాలి ప్రత్యేక తెలంగాణ!
విద్యార్థులు ఉద్యమిస్తున్నారు అని, కె.చంద్రశేఖర రావు నిరాహారదీక్ష చేశాడని, కళాకారులు ఆడి పాడుతున్నారని పొలిటికల్ జాయింట్ యాక్షన్ కమిటీ ఏర్పడిందని కేంద్రం దిగివచ్చి తెలంగాణా ఇస్తుంది అని అనుకోవడం రాజకీయ అపరిణతికి తార్కాణం. ఉన్నతస్థాయి రాజకీయ నిర్ణయాలు, ప్రకటనలు అనేక సమీకరణలు సరిచూసుకున్నాకే వెలువడుతాయి. సాధారణంగా పై స్థాయి రాజకీయాలు అధిక శాతం మ్యాచ్ ఫిక్సింగ్లో భాగంగానే జరుగుతాయి. కొన్నిసార్లు వారి కన్నా ఉన్నతస్థాయి వారు, బలమైన వారు చేసే ఒత్తిడి, ఆదేశాల మేరకు రాజకీయ నిర్ణయాలు జరుగుతాయి. అంతేకాని క్రిందిస్థాయి వారు ఉద్యమించారనో, దీక్షలు చేస్తున్నారనో, సమస్య చాలాకాలంగా నలుగుతున్నదనో ప్రజలకు లాభిస్తుందనో పైవారు నిర్ణయాలు తీసుకోరు. రాజ్యానికి మెదడే కాని మనస్సు ఉండదు. తెలంగాణా రాష్ట్ర ప్రకటన వెలువడుతుందని, ఆ ప్రక్రియ మొదలు అవుతుందని భావించడానికి ఉన్న అవకాశాలు ఏమిటో గమనించకుండా తెలంగాణా రాష్ట్ర ఏర్పాటు సమస్యపై ఒక అవగాహనకు రావడం కష్టమే అవుతుంది.
ఏ ఉద్యమంలో అయినా సాధారణంగా విద్యార్థి నాయకులు అమ్ముడుపోరు. అమ్ముడుపోయే బలహీనుల వెల చాలా స్వల్పంగా ఉంటుంది. ఎమోషనల్ బీయింగ్స్ అయిన విద్యార్థి సంఘ నాయకుల ఎమోషనల్స్ ఎగదోసి చల్లార్చి వారిని మేనేజ్ చేయ యత్నిస్తుంది. రాజకీయ ఉద్యమ నాయకుల్లో ఈ జాఢ్యం సర్వసాధారణం. వీరి వెల కొంచెం ఎక్కువగా వేరే రూపంలో ఉంటుంది. చెన్నారెడ్డి, చిన్నారెడ్డి, కెసిఆర్ లాంటి పెద్ద నాయకుల వెలలు ఇంకోరీతిగా ఉంటాయి. ఒకటి రెండు కేంద్రమంత్రి పదవులు, రాష్ట్ర మంత్రి పదవి ఇస్తే సరిపోతుంది, దీనికి తోడు కొన్నిసార్లు అదనంగా కొన్ని కోట్ల రూపాయలు సరిపోతాయి. సమైక్య రాష్ట్రానికి నిన్నే ముఖ్యమంత్రిని చేస్తాను అంటే ఎంతటి ఉధృత ఉద్యమాన్ని అయినా నాయకుడు ఆపడానికి, అమ్మడానికి సిద్ధపడతాడు. ఇలా చేయకపోతే ఆ నాయకులు ప్రభుత్వంతో యుద్ధాలు చేయవలసి ఉంటుంది. యుద్ధాల పర్యవసానం తీవ్రంగా ఉంటుంది. గెలిస్తే నిజంగా నాయకుడు అవుతాడు. జేజేలు అందుకుంటాడు. ఓటమికి లేదా చావుకు కూడా సిద్ధపడాల్సి ఉంటుంది. అందుకే సాధారణంగా ఇలాంటి యుద్ధాలను బడా నాయకులు, అందునా ఈ కాలపు నాయకులు అస్సలు సిద్ధపడరు. సాధారణంగా ఈ యుద్ధాల్లో గెలుపు అవకాశాలు ఎక్కువగా ఉండవు కాబట్టి నాయకులు యుద్ధాలు చేయరు. తెలంగాణ ఉద్యమం ఊపు అందుకొని పొలిటికల్ జాయింట్ యాక్షన్ కమిటీ ఏర్పడిన ఈ సందర్భంలో ఏ ఒక్క నాయకుడో, పార్టీనో ఉద్యమాన్ని నీరు గార్చే అవకాశం తక్కువగా ఉంది. ఇక్కడ విద్యార్థి జాయింట్ యాక్షన్ కమిటీ వీరిని ఒక కంట కనిపెడుతూ ఉంది.
దేశంలో పెద్ద రాష్ట్రాలు బలం సంతరించుకుని పలు విషయాల్లో కేంద్రానికి తలనొప్పిగా మారుతున్నాయి. తమిళనాడు నుండి కరుణానిధి, జయలలితలు, పశ్చిమ బెంగాల్ నుండి జ్యోతిబసు, మమతా బెనర్జీలు, ఆంధ్రప్రదేశ్ నుండి ఎన్టిఆర్, చంద్రబాబు, వైఎస్ రాజశేఖర రెడ్డి తదితరులు మహారాష్ట్ర నుండి శరద్పవార్, బీహార్లో లల్లూప్రసాద్, యుపిలో మాయావతి, గుజరాత్లో నరేంద్రమోడి తదితరులు కేంద్రంతో వ్యవహరించినతీరు అందరికీ తెలిసిందే. కేంద్రం ఎప్పుడు తను బలంగా ఉండి తన క్రింద రాష్ట్రాలు అణిగి మణిగి ఉండి, ఆదేశాలు స్వీకరిస్తూ తు.చా. తప్పకుండా అమలు పరిచేలా ఉండాలని కోరుకుంటాయి.
తెలంగాణా పట్ల కేంద్రం సానుకూలంగా ఉందా?: కేంద్ర ఆదేశాలను ఖాతరు చేయకుండా, బ్లాక్ మెయిల్ చేస్తూ, విమర్శిస్తూ, ప్రశ్నిస్తూ, అస్థిర పరుస్తామని బెదిరిస్తూ, అధికారంలో అధిక వాటాను కోరుతూ ఉండడాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వాలు సహించవు. రాచరికం కానీ, ఫెడరల్ విధానం కానీ, ఫ్యూడల్ ధోరణి కానీ, ప్రజాస్వామ్యం కానీ ఇంకొక రీతి కానీ క్రిందివారు బలంగా ఉండి ప్రశ్నించడాన్ని పైవారు ఎప్పుడూ సహించరు. సరిగ్గా ఇందువల్లనే కేంద్రం దేశంలో పెద్ద రాష్ట్రాలు లేకుండా ప్రయత్నిస్తున్నదని సూత్రీకరించడానికి వీలు కలుగుతున్నది. రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల అండతో రాజకీయ బేహారులు, అక్రమ వ్యాపారులు విపరీతంగా డబ్బు సంపాదించి రాజకీయాల్లో చేరి, ఇటు రాష్ట్ర రాజకీయాలను, అటు పార్లమెంటు సభ్యులను ప్రభావితంచేస్తూ చిరాకు పరుస్తున్నారు. బహుశా ఇలాంటివారు మున్ముందు పుట్టుకు రాకుండా ఉండేందుకు ఉన్న వారి సైజు తగ్గించడానికి, పెద్ద రాష్ట్రాలను కేంద్రం విడకొట్టాలనుకుంటుందని భావించడానికి కొంత ఆస్కారం ఉంది. 42 పార్లమెంట్ స్థానాలతో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం, కొన్ని సందర్భాల్లో కేంద్ర ప్రభుత్వాన్ని శాసించగలుగుతున్నది. మరి కొన్నిసార్లు కార్నర్ చేసి మెడలు వంచి తన ప్రయోజనాలను నెరవేర్చుకుంటున్నది. ఇలాంటి పరిస్థితులను కనీస స్థాయికి తగ్గించుకోవాలని కేంద్రం భావించినందువల్ల కూడా రాష్ట్రం రెండుగా మారే పరిస్థితి ఏర్పడింది.
కేంద్రంలో ఎవరు అధికారంలో తమిళనాడు వారు ఉన్నా వ్యూహాత్మకంగా ఉంటూ తమకు కావలసిన రీతిలో పనులు చేయించుకుంటూ, పొందాల్సిన వాటికన్నా ఎక్కువ కేంద్ర మంత్రి పదవులు పొందుతూ ఉన్నారు. భారతీయ జనతాపార్టీ అధికారంలో ఉన్నప్పుడు జయలలిత అయినా, చంద్రబాబు అయినా కాంగ్రెస్ అధికారంలో ఉన్నప్పుడు కరుణానిధి అయినా చేసినపని ఇదే. రాష్ట్రాలు ఇలా ఎక్కువ అధికారాన్ని, బలాన్ని సంతరించుకోవడం కేంద్రానికి ఇష్టం ఉండదు. ఈ కారణం వల్ల బహుశా కేంద్రం తెలంగాణా విషయంలో కొంత సానుకూల ధోరణి ప్రదర్శించే అవకాశం ఉంది.
నెహ్రూ కుటుంబం వారసుడిగా రాహుల్ గాంధీ అత్యంత అనుకూల రాజకీయ వాతావరణంలో ప్రధానమంత్రి కావాలి. అతను మూడు నాలుగు పర్యాయాలు మళ్ళీ మళ్ళీ గద్దెనెక్కాలి. అతని పరిపాలన ఆటంకాలు అలజడులు లేకుండా హాయిగా సాగిపోవాలి. రాష్ట్రాల నుండి ఎలాంటి ఒత్తిడులు, అవాంతరాలు ఉండకూడదు. రాష్ట్రాలు బలహీనపడి కేంద్రం అడుగులకు మడుగులు ఒత్తుతూ ఉండాలి అన్నది ఆంధ్రప్రదేశ్ వంటి రాష్ట్రంలో కేంద్రాన్ని ప్రతి ఎన్నికల ముందు దడిపించే తెలుగుదేశం వంటి ప్రాంతీయ పార్టీలు, చంద్రబాబు నాయుడు లాంటి నాయకులు బలంగా ఉండకూడదు. సర్వం నేనే అనే వైఎస్ రాజశేఖర్ రెడ్డి లాగా ఏకపక్షంగా వెళ్ళే నాయకుడూ ఉండకూడదు. కులం పేరుతో రాష్ట్రంలో పార్టీలన్నీ ఏకమై కేంద్రాన్ని బెదిరించే పరిస్థితి రాకూడదు. గాలి జనార్థన్రెడ్డి, జగన్ రెడ్డి లాంటి వారు కోట్లకు పడగలెత్తి రాజకీయాలను శాసించకూడదు. రాష్ట్రాల్లో పాలక కులాలుగా ఎదిగిన రెడ్డి, కమ్మ, వెలమ కులాలు మరింత స్థిరపడి కేంద్రాన్ని ఇరుకున పెట్టేలా కాకూడదు. రాష్ట్రాలు ఎప్పుడు కేంద్రానికి విధేయంగా, ఆధారపడి మాత్రమే ఉండాలి. ఇలాంటి అనేకానేక ఆలోచనల వల్ల కేంద్రం బహుశా తెలంగాణాకు సై అనే అవకాశం ఉంది. అంతేకానీ విద్యార్థులు ఉద్యమిస్తున్నారని, కెసిఆర్ లాంటి రాజకీయ నాయకులు, ఉపవాస దీక్షలు చేస్తున్నారని కేంద్రం తెలంగాణా ఇవ్వదు.
ప్రజల్లో తెలంగాణ రాష్ట్ర ఉద్యమకాంక్ష ఉంది. నిజమేకాని ఈ ఉద్యమాల వల్ల కేంద్రం బెదరదు. ఎందుకంటే ప్రజల్లో ప్రత్యేక రాష్ట్ర కాంక్ష ఉన్నంత బలంగా వారిలో ఐక్యత ఉండదు. ఉద్యమాన్ని మేనేజ్ చేయలేరు కానీ కొందరు ఉద్యమ నాయకులను కొంతవరకు మేనేజ్ చేస్తారు. అందుకే ప్రజా ఉద్యమాలకు కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు దడిసి వారికి అనుకూలంగా నిర్ణయాలు తీసుకునే పరిస్థితి సాధారణంగా ఉండదు. ఐదున్నర దశాబ్దాల తెలంగాణ ఉద్యమం, మూడు దశాబ్దాల నక్సల్స్ ఉద్యమం, దశాబ్దం పైగా సాగిన ఎస్సి, రిజర్వేషన్ల పోరాటం, సారా ఉద్యమం, భూమి కోసం గిరిజనులు చేసిన, చేస్తున్న ఉద్యమాలు, ఉనికి కోసం కనీస హక్కుల కోసం సాగుతున్న అస్తిత్వ ఉద్యమాలు పై విషయాలనే ధ్రువీకరిస్తున్నాయి. ఉద్యమాల ద్వారానే తెలంగాణ వస్తుందని పదే పదే ప్రకటనలు చేసిన మావోయిస్టులు ఎందుకని ఉద్యమించలేదు. వారిని ఎవ్వరూ ఆపరు? ఉద్యమం ఎగిసినప్పుడల్లా వీరు అందులోకి చొరబడి భాగస్వాములవాలని ఆశిస్తారు. ''అది మెజారిటీ ప్రజల కాంక్ష అది ప్రజా ఉద్యమం'' అందుకే మేం అక్కడ ఉంటాం అని అంటున్నారు. ఇది వారి గడసరితనం, తెలంగాణా ఒక్కటే కాదు, రాష్ట్రంలో అనేక సమస్యలున్నాయి వాటిపట్ల కూడా వారు ఇలాంటి ధోరణినే ప్రదర్శిస్తున్నారు. వారు ఉద్యమించరు. ఎవరిని ఉద్యమించనీయరు, ఎవరైనా తెగబడి ఉద్యమాలు చేస్తే వీరు అందులో చొరబడి నాయకత్వ స్థానాన్ని, ప్రచారాన్ని కొరుకుంటారు.
***************************************
ANDHRAPRABHA
EDITORIAL
సరైన తీర్పుకు సహనం కావాలి
ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష్ట్ర ఏర్పాటు ఉద్యమం ఉవ్వెత్తున ఎగిసిపడుతుండగా, మరోవైపు రాష్ట్రాన్ని విభజించద్దు అంటూ సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమాల సందర్భంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం రెండువైపుల నుండి సమాచారాన్ని గ్రహించి సమస్యకు పరిష్కారం కనుగొనేందుకు అఖిలపక్ష చర్చలకు ఆహ్వానించింది. ఈ నేపథ్యంలో తెలంగాణ ఏర్పాటుకు అనుకూలంగా కేంద్రం నిర్ణయం తీసుకోబోతుందని తెలంగాణ వాదులు ఆశించగా, రాష్ట్రాన్ని ముక్కలు చేయకుండా సమైక్య ఆంధ్రప్రదేశ్కే అనుకూలంగా కేంద్రం నిర్ణయం తీసుకుంటుందని సమైక్యవాదులూ భావించారు. రెండు ప్రాంతాల వారి ఆలోచనలకు భిన్నంగా కేంద్ర ప్రభుత్వం వ్యవహరించింది. రెండు ప్రాంతాల వారి వాదనలు విన్నది. డిసెంబర్ 9 ప్రకటన పూర్వాపరాలు పరిశోధించి చేసిన ప్రకటనే అని మరోసారి హోంశాఖ ప్రకటించింది. తెలంగాణా ఉద్యమానికి ఉన్న చరిత్రను హోం మంత్రిత్వ శాఖ అర్థం చేసుకుందని, తెలంగాణ పోరును పరిశీలించిందని చిదంబరం చేసిన ప్రకటనతో అర్థమైంది. కేంద్ర హోంమంత్రి హోదాలో చిదంబరం మొదట చేసిన ప్రకటన వెలువడినపుడు ఊహించని రీతిలో ఆంధ్ర, రాయలసీమ ప్రాంతంలో తెలంగాణాకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమం ప్రారంభమైంది. కేంద్ర ప్రభుత్వానికి ఇది మింగుడు పడలేదు. తొందరపాటు నిర్ణయంతో ప్రకటన చేశానా అని చిదంబరం ఆత్మపరిశీలన చేసుకున్నట్లు కనబడింది.
అధిష్ఠానవర్గం తీసుకున్న నిర్ణయంతో పాటు హోంమంత్రిత్వ శాఖ కూడా చర్చించి తెలంగాణ ప్రక్రియ ప్రారంభిస్తామని ప్రకటిస్తే అందుకు విరుద్ధంగా ఆంధ్ర ప్రాంతంలో, రాయలసీమ ప్రాంతంలో తమ పార్టీకి సంబంధించిన నాయకులే ఉద్యమానికి ఊపిరిపోసిన వైనాన్ని కాంగ్రెస్ పార్టీ జీర్ణించుకోలేకపోయింది. తెలంగాణాను ప్రకటిస్తే, ఆంధ్ర, రాయలసీమ నాయకులు సమైక్య ఆంధ్ర ఉద్యమం ఎందుకు ఉద్బవించిందో మేధావులకు అర్థం కావడంలేదు. అణచివేతకు, దోపిడీకి, వెనుకబాటుతనానికి, వివక్షతకు, విచక్షణకు గురి అవుతున్న ప్రజలు ఈ రోజు స్వేచ్ఛను కోరుకుంటున్నారు. ఎవరైతే స్వేచ్ఛ కోసం, హక్కుల కోసం, బ్రతుకు పోరుకోసం రాష్ట్రాన్ని కోరుకుంటున్నారో వారికి ప్రత్యేక రాష్ట్రాన్ని ఇవ్వాలనే కేంద్రం ఆలోచిస్తున్నట్లు జనవరి 5 అఖిలపక్ష సమావేశంలో పరోక్షంగా కనిపించింది. అయితే కావలసిందల్లా ఏకాభిప్రాయం! రెండు ప్రాంతాల ప్రజలలో భిన్నమైన వాదనలు, విభిన్నమైన కోరికలు ఉన్నప్పుడు ఏకాభిప్రాయం ఎలా కుదురుతుంది? ఏకాభిప్రాయం సాధ్యంకాదు కాబట్టి 2/3 వంతు మెజారిటీనీ శాసన నిర్మాణ ప్రక్రియలో పాటిస్తారని న్యాయ శాస్త్రవేత్తలు తెలుపుతున్నారు. దీనిని కేంద్ర ప్రభుత్వం దృష్టిలో పెట్టుకొని న్యాయబద్ధంగా, ధర్మబద్ధంగా తన వ్యవహారాన్ని తాను ప్రారంభించాలి గాని నాన్చుడు ధోరణి పనికిరాదు. కాలయాపనవల్ల ప్రజలు అసహనానికి గురవుతారు. ఇతర ప్రతిపక్ష పార్టీలు (అధికార పార్టీని) ప్రభుత్వ అసమర్థత కింద జమకడతాయి. రాబోయే ఎన్నికల్లో ప్రజల నుండి పార్టీ దూరమై ప్రాంతీయ పార్టీలు బలపడే అవకాశం ఉంటుంది. ఈ రోజు తెలంగాణ ఉద్యమం ఏ ఒక్కవర్గం చేతిలో లేదు. ప్రజలందరి చేతుల్లో ఉంది. రాజకీయ నాయకులను రాజకీయ పార్టీలను అసహ్యించుకునే పరిస్థితి ఏర్పడింది.
రాష్ట్రం నుండి కేంద్రానికి రాజకీయ వర్గాల ద్వారా గానీ, ఇంటలిజెన్స్ వర్గాల ద్వారాగానీ తప్పుడు సమాచారం వెళ్తున్నట్లు కనబడుతోంది. తప్పుడు సమాచారం అందినప్పుడు విధాన నిర్ణేతలు కూడా సరియైన విధానాలను రూపొందించలేరు. విభిన్న అభిప్రాయాల వల్ల కూడా కేంద్ర ప్రభుత్వం నిర్దిష్ట అభిప్రాయానికి రాలేకపోతుంది. కాంగ్రెస్ నాయకుల ద్వంద్వ వైఖరివల్ల, దివాళాకోరు విధానంవల్ల కూడా కాంగ్రెస్ పార్టీ ఈ విషయంలో సరైన నిర్ణయానికి రాలేకపోతోంది.
మిగతా రేపటి సంచికలో
***************************************
******************************************************************************************
SAKSHI
EDITORIAL
"«§ýlÆ>'çœ*™èl…!
ÝëÐ]l*¯]lÅ {ç³fËOò³ EÆý‡$Ð]l¬Ìôæ° í³yýl$VýS$´ër$ C¨! Mö¯ól²â¶æ$ÏV> BÈtïÜ ^éÈjË ò³…ç³# ™éMìSyìlMìS §ýl*Æý‡…V>, CMýS Ð]l¬…§ýl$ MýS*yé ^éÈjË ¿êÆý‡… A…™èlV> ç³yýl»Z§ýl¯]l² ¿¶æÆøÝë™ø E¯]l² {ç³fËMýS$ C¨ Fíßæ…^èl° "«§ýlÆ>'çœ*™èl…. Æ>çÙ‰ BǦMýS §ýl$íܦ†° ^èl*í³…_; º…§ŠlË$, B…§øâ¶æ¯]lË™ø BÈtïÜMìS çÜ…¿¶æÑ…_¯]l ¯]lÚët°² E§ýlçßæÇ…_ ºçÜ$Þ ^éÈjË$ ò³…^èlÐ]lËíÜ Ð]lçÜ$¢…§ýl¯]l² çÜ…MóS™éË$ Mö°² ÆøkË$V> Ð]lçÜ$¢¯]l²Ð]l*r °fÐól$. AƇ¬¯é, ^éÈjË ò³…ç³# C…™èl AÝ뫧éÆý‡×æ…V>, AËÑÐ]l*ͯ]l ¿êÆý‡…V> E…r$…§ýl° Ð]l*{™èl… GÐ]lÆý‡* A¯]l$MøÌôæ§ýl$. MìSÌZÒ$rÆý‡$MýS$ MýS°çÙt…V> 8 Oò³çÜË ¯]l$…_, VýSÇçÙt…V> 25 Oò³çÜËMýS$ ò³…^ólÔ>Æý‡$. BÈtïÜ ^èlÇ{™èlÌZ¯ól ^éÈj˯]l$ D Ýë¦Æ‡¬ÌZ ò³…^èlyýl… C§ól Ððl¬§ýlsìæÝëÇ A…r$¯é²Æý‡$.
{V>Ò$×æ {ç³fË$ GMýS$PÐ]lV> Ñ°Äñæ*W…^èl$MýS$¯ól BÇz¯]lÈ / ç³ÌñæÏ ÐðlË$VýS$ ºçÜ$Þ ^éÈjË™ø Ððl¬§ýlË$ò³sìæt, º‹Ü´ë‹Ü ^éÈjË$, ËVóSi ^éÈjË Ð]lÆý‡MýS* Ðólsìæ± Ñyìl_ò³rtÌôæ§ýl$. Cç³µsìæMìS _Ð]lÇÝëÇV> ºçÜ$Þ ^éÈj˯]l$ ò³…_…¨ 2006ÌZ. A糚yýl$ BÇz¯]lÈ, íÜsîæ ºçÜ$ÞË gZÍMìS Ððlâ¶æÏÌôæ§ýl$. GMŠSÞ{ò³‹Ü çÜÈÓçÜ$ËMýS$ MýS*yé ò³…_…¨ MìSÌZÒ$rÆý‡$MýS$ 2 ¯]l$…_ 3 Oò³çÜË$ Ð]l*{™èlÐól$. ™égê ò³…ç³# ™èlÆ>Ó™èl, Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl ¯]l$…_ ÑfĶæ$ÐéyýlMýS$ OòßæsñæMŠS ºçÜ$ÞÌZ ÐðlâôæÏ {ç³Ä¶æ*×ìæMýS$yýl$ A§ýl¯]l…V> Æý‡*. 35Ë$, ÑÔ>Qç³rt×ê°MìS ÐðlâôæÏ {ç³Ä¶æ*×ìæMýS$yýl$ Æý‡*. 83Ë$ ^ðlÍÏ…^èl$MøÐéÍ. A§ól ÐøÌZÓ ºçÜ$ÞÌZ AƇ¬™ól Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl ¯]l$…_ ÑfĶæ$ÐéyýlMýS$ A§ýl¯]l…V> Æý‡*. 68Ë$, ÑÔ>Qç³rt×ê°MìS HMýS…V> Æý‡*. 169Ë A§ýl¯]lç³# ¿êÆý‡… Ððl*Ķæ*Í. çÜ*ç³ÆŠ‡ ËVýSjÈ º‹Ü ^éÈjË$ MìS.Ò$MýS$ 13 Oò³çÜË$, yîlËMŠSÞ ^éÈjË$ 11 Oò³çÜË$, GMŠSÞ{ò³‹Ü ^éÈjË$ 10 Oò³çÜË$ ò³…^éÆý‡$. CMýS Oòßæ§ýlÆ>»ê§Šl íÜsîæ ºçÜ$ÞËÌZ MýS±çÜ ^éÈj Æý‡*. 2Ë ¯]l$…_ Æý‡*. 5ËMýS$ ò³ÇW…¨.
ò³…_¯]l º‹Ü ^éÈjËOò³ Ar$ Æ>fMîSĶæ$糄>˯]l$…_, Cr$ {ç³fË ¯]l$…_ JMýSPò³r$t¯]l °Æý‡çܯ]l ÐðlË$ÏÐðl™èl¢yýl…ÌZ BÔ¶æaÆý‡ÅÐól$Ò$ Ìôæ§ýl$. {ç³gê{VýSà°² VýSÐ]l$°…_ ^éÈj˯]l$ Mö§øªVö´ùµ ™èlWY…^èlÐ]l^èl$a. A¨ ÐólÆó‡ ÑçÙĶæ$…. AçÜË$ D Ýë¦Æ‡¬ÌZ ^éÈjË ò³…õ³ ™èl糚yýl$ çÜ…MóS™é˯]l$ gêÈ ^ólçÜ$¢…¨. 2006 ™èlÆ>Ó™èl º‹Ü ^éÈjË$ ò³…^èlÌôæ§ýl…sôæ, ò³…^èlÐ]lËíܯ]l A°ÐéÆý‡Å ç³Çíܦ™èl$Ë$ ™èlÌñæ™èl¢Ìôæ§ýl° M>§ýl$. A糚yýl* yîlhÌŒæ «§ýlÆý‡Ë$ ò³Æý‡$VýS$™èl*¯ól Ð]l^éaƇ¬. 2008ÌZ¯ól Ð]l*…§ýlÅ… {糿êÐ]l… {ç³çÜÇçÜ*¢ Ð]l_a…¨.
AƇ¬¯éçÜÆó‡, {糿¶æ$™èlÓ… BÈtïÜ ^éÈjË$ ò³…^èlÆ>§ýl¯]l² °Æý‡~Ķæ*°² AíÜ«§éÆ>{Ð]l™èl…V> AÐ]l$Ë$ ^ólíÜ…¨. {ç³fËOò³ ¿êÆý‡… ÐólĶæ$MýS*yýl§ýl¯]l²§ól A…§ýl$ÌZ° B…™èlÆý‡Å…. Oò³V> Aç³µsìæ OÐðlG‹Ü {糿¶æ$™èlÓ… BÈtïÜMìS ^ðlÍÏ…^èlÐ]lËíܯ]l Ð]l…§ýlË MørÏ ºM>Ƈ¬Ë¯]l$ ^ðlÍÏ…^èlyýl… §éÓÆ> ÐðlçÜ$Ë$»êr$ MýS͵…_…¨. BǦMýSÐ]l*…§ýlÅ…, i™éË ^ðlÍÏ…ç³#MóS MýSrMýSrÌêyéÍÞ¯]l ç³Çíܦ†; Ð]lÆý‡§ýlË$, º…§ŠlË$, B…§øâ¶æ¯]lË çÜ…§ýlÆý‡Â…V> BÈtïÜMìS çÜ…¿¶æÑ…_¯]l Æý‡*. 250 MørÏ ¯]lçÙt… Ð]l…sìæÑ ^èl*í³…_ D ^éÈjË Ððl*™èl¯]l$ çÜÐ]l$Ǧ…^èl$MøÐ]lyýl… çÜÐ]l¬_™èl OÐðlQÇ M>§ýl$. H§ø JMýS Æý‡*ç³…ÌZ çÜÐ]l$çÜÅË$, çÜ…„ø¿êË$ G糚yýl* E…r*¯ól E…sêƇ¬. A°²Ñ«§éÌê A¯]l$MýS*ËOÐðl$¯]l B§ýlÆý‡Øíܦ† {糿¶æ$™éÓËMýS$ G糚yýl* E…yýl§ýl$.
Gr$Ð]l…sìæ ç³Çíܦ™èl$Ë$ E¯é² {ç³fËMýS$ ÒOÌñæ¯]l…™èl Ð]lÆý‡MýS$ MýSçÙt¯]lÚëtË$ MýSÍW…^èlÆ>§ýl¯]l²§ól ç³Æý‡Ð]l*Ð]l«¨V> E…yéÍ. B Ë„>Å°MìS §ðlº¾™èlVýSËMýS$…yé ^èl*çÜ$MýS$…r* Ð]lÅÐ]làÆ>˯]l$ ^èlMýSP¨§ýlªyýlÐól$ ´ëËMýS$Ë MýSÆý‡¢Ð]lÅ…. fÐ]l*QÆý‡$aË$ ÌñæMýSP ^èl*çÜ$MøÐ]lyýl…, B§éĶæ$ Ð]lÅĶæ*˯]l$ »ôæÈk ÐólçÜ$MøÐ]lyýl… ´ëËMýS$Ë$ Ð]lÅÐ]lçßæÇ…^èl§ýlW¯]l çÜÆý‡ãM>§ýl$. {糿¶æ$™èlÓ… JMýS ÐéÅ´ëÆý‡çÜ…Ýë¦ M>§ýl$. MìSÏçÙtç³Çíܦ™èl$ÌZÏ MýS*yé ^éÈjË$ ò³…^èlMýS*yýl§ýl¯]l²¨ JMýS çÜÐéË$V> ¡çÜ$MøÐéÍ. VýS™èl {糿¶æ$™èlÓ… B ÑçÙĶæ$…ÌZ Ð]l$¯]l Ð]l¬…§ýl$ BÑçÙPÇ…_¯]l JMýS Ð]l$…_ JÆý‡Ð]lyìl E…¨.
2001 ¯]l$…` Æ>çÙ‰…ÌZ MýSÆð‡…r$ ^éÈjË$ ò³…^èlMýS´ùÐ]lyýlÐ]lÊ AÌê…sìæ§ól. Ð]l$Æø AƇ¬§ólâ¶æÏ´ër$ MýSÆð‡…r$ ^éÈjË$ ò³…^èl»ZÐ]l$° ¨Ð]l…VýS™èl OÐðlG‹Ü àÒ$ C^éaÆý‡$. B àÒ$ °Ë»ñær$tMýS$¯ól {ç³™éÅÐ]l*²Ä¶æ$ Ð]l*Æ>YËÌZMìS BĶæ$¯]l ºËOÐðl$¯]l Ayýl$VýS$Ë$ ÐólÔ>Æý‡$. Æ>çÙ‰…ÌZ ѧýl$ŧýl$™éµ§ýl¯]l ò³…^èlyé°MìS ºçßæ$Ð]l¬Q ^èlÆý‡ÅË$ ¡çÜ$MýS$¯é²Æý‡$. {ç³×êãMýS˯]l$ AÐ]l$Ë$ÌZMìS ™ðl^éaÆý‡$. D ¯ólç³£ýlÅ…ÌZ, ™èlÓÆý‡ÌZ¯ól MýSÆð‡…r$ ^éÈjË ò³…ç³#, ÐéÅsŒæ ™èlWY…ç³#, C™èlÆý‡ 糯]l$²Ë ¿êÆý‡… A°ÐéÆý‡Å… M>»Z™èl$¯]l²r$Ï Ð]lçÜ$¢¯]l² ÐéÆý‡¢Ë$ B…§øâ¶æ¯]l, BÐól§ýl¯]l MýSÍWçÜ$¢¯é²Æ‡¬. Cç³µsìæMóS °™éÅÐ]lçÜÆý‡ Ð]lçÜ$¢Ð]l#Ë «§ýlÆý‡Ë ºÆý‡$Ð]l# MìS…§ýl f¯]l… A×æV>Ç´ù™èl$¯]l² íܦ†ÌZ, MýS±Ñ± GÆý‡$VýS° Ýë¦Æ‡¬ÌZ º‹Ü^éÈjË Æý‡*ç³…ÌZ ÐéÇOò³ Ìêw^éÇjMìS ¨VýSyýl…ÌZ JMýS {ç³gêÝëÓÑ$MýS´ë˯]lÌZ E…yìl¡Æý‡Ð]lËíܯ]l {ç³gêíßæ™èlMø×æ… Mö…^ðlOÐðl$¯é MýS°í³…^èlyýl… Ìôæ§ýl$.
BÈtïÜ Cç³µsìæMóS 1,100 MørÏ ¯]lçÙt¿êÆ>°² Ððl*çÜ*¢ E…yýlÐ]l^èl$a. Ñyìl¿êV>Ë$, OsñæÆý‡Ï «§ýlÆý‡Ë$ ò³ÇW E…yýlÐ]l^èl$a. ¯]lÚët˯]l$ ¿¶æÈ¢ ^ólçÜ$MýS$¯ól C™èlÆó‡™èlÆý‡ gê{VýS™èl¢Ë$ A±² ¡çÜ$MýS$¯]l² ™èlÆ>Ó™ól ^éÈjË ò³…ç³# VýS$Ç…_ BÌZ_…^éÍ. MóSÐ]lË… gê{VýS™èl¢Ë$ ¡çÜ$MøÐ]lyýlÐól$M>§ýl$, ¡çÜ$MýS$¯é²Ð]l$¯]l² ¿êÐ]l¯]l {ç³fËMýS$ MýSÍW…^éÍ. AÐólÒ$ ^ólĶæ$MýS$…yé, Ð]l$…{†Ð]lÆý‡Y…ÌZ ^èlÆý‡a MýS*yé fÆý‡VýSMýS$…yé¯ól, BÈtïÜ Ä¶æ*fÐ]l*¯]lÅ… HMýS糄ýS…V>, çÜÓ™èl…{™èl…V> C…™èlsìæ ¡{Ð]l °Æý‡~Ķæ$… ¡çÜ$MýS$¯]l²r$Ï ™ðlÍĶæ$Æ>Ð]lyýl… Ð]l$Ç…™èl OÐðlç³È™èlÅ…. {糿¶æ$™éÓ°MîS, BÈtïÜ Ä¶æ*fÐ]l*¯éÅ°MìS Ð]l$«§ýlÅ çÜÐ]l$¯]lÓĶæ$ ÌZç³…™ø çÜà A¯ólMýS ÑÐ]l$Æý‡ØË Ð]l$«§ýlÅ Æý‡Ðé×ê Ð]l$…{†, ^éÈjË Ððl*™èlÌZ Ððl*™é§ýl$¯]l$ ™èlWYçÜ$¢¯]l²r$t {ç³MýSsìæ…^éÆý‡$. AƇ¬¯éçÜÆó‡, D ç³Ç×êÐ]l$… Æó‡í³¯]l {ç³Ô¶æ²Ë*, ¿¶æĶæ*Ë* AÌêVóS E…sêƇ¬.
***************************************
SAKSHI
EDITORIAL
Æð‡…yýlÐ]l GÝëÞÈÞÄôæ$ Ð]l$…_¨
™ðlË…V>×æ, ïÜÐ]l*…{«§ýl Æý‡VýSyýlOò³ Ð]l$hÏ‹Ü Ð]l$¯øVýS™èl…
™èlÆý‡^èl$ fÆý‡$-VýS$-™èl$¯]l² º…§ŠlË*, B…§ø-â¶æ-¯]lËÐ]lËÏ Ðé×ìæ-fÅ… MýS$…r$ç³yìl Æ>çÙ‰ Qgê¯éMýS$ B§éĶæ$… ™èlWY…¨. MóS…{§ýl Æð‡Ððl¯]l*Å Ð]lçÜ*â¶æ$Ï MýS*yé ™èlVýS$Y-™èl$-¯é²Æ‡¬. {VóS-rÆŠ‡ Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl, C™èlÆý‡ Ý린MýS çÜ…çÜ¦Ë ç³Çíܦ† yøÌê-Ķæ$-Ð]l*¯]l…V> Ð]l*Ç…¨. BÈtïÜ MøË$-Mø-Ìôæ° §ðlº¾†¯]l²¨.Æ>çÙ‰… BǦMýS çÜ…„ø¿¶æ… ¨Ô¶æV> ç³Ä¶æ$-°çÜ$¢-¯]l²¨.
B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ °Æ>Ã-×æ…ÌZ B…{«§ýl, ™ðlË…-V>×æ {´ë…™èl {ç³fË Ð]l*¨ÇV>¯ól Ð]l¬íÜÏ…ËMýS$ MýS*yé ¿êVýS-ÝëÓ-Ð]l$Å… E…r$…¨. A…§ýl$MóS Æ>çÙ‰ ¿¶æÑçÙÅ™èl$¢ VýS$Ç…_ ¡çÜ$-MýS$¯ól H °Æý‡~-Ķæ$-OÐðl$¯é Æ>çÙ‰ Ð]l¬íÜÏ…Ë AÀ-{´ë-Ķæ*Ë*, A¿¶æ-Å…™èl-Æ>Ë* VýSÐ]l$-¯]l…-ÌZMìS ¡çÜ$-Mø-MýS$…yé fÇW´ù-Ð]lyýl… çÜÇM>§ýl$. D ÑçÙ-Ķæ*¯ól² AüË ¿êÆý‡™èl Ð]l$hÏ‹Ü C™ól¢-à§ýl$ÌŒæ Ð]l¬íÜÏ-Ò$¯Œl ¯éyýl$ {ç³×æ-»Œæ MýSÑ$-sîæMìS C_a¯]l °Ðól-¨MýSÌZ {ç³Ýë¢-Ñ…_…¨. M>ºsìæt ™ðlË…-V>×æ HÆ>µ-r$ÌZ Ð]l¬íÜÏ… AÀ-{´ë-Ķæ*-ËMýS$ ™èlW¯]l {´ë«§é-¯]lÅ… CÐéÓ-˯]l²§ól Ð]l* yìlÐ]l*…yŠl. AÌêVóS ™ðlË…-V>×æ HÆ>µ-r$Oò³ ÑçÜ¢-–™èl ^èlÆý‡a fÆý‡-V>-˯]l²¨ G…IG… AÀ-{´ë-Ķæ$….-
™ðl-Ë…-V>×æ A…Ô¶æ… VýSyýl-_¯]l I§ýl$ §ýlÔ>-»êª-Ë$V> ¯]lË$-VýS$-™èl*¯ól E…¨. 1968&71 ™ðlË…-V>×æ E§ýlÅÐ]l$…, 1972&73 ¯ésìæ {ç³™ólÅ-M>…{«§ýl E§ýlÅ-Ð]l*Ë ™èlÆý‡$-Ðé™èl 1973ÌZ JMýS Æ>fMîSĶæ$ ç³ÇÚë-PÆý‡… Ððl¨MìS¯é {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ ÑÐé§ýl… Ð]l*{™èl… Ð]l$…yýl$-™èl*¯ól E…¨. VýSyýl-_¯]l 11 çÜ…Ð]l-™èlÞ-Æ>-Ë$V> ÝëVýS$-™èl$-¯]l²¨ §é° Mö¯]l-Ýë-W…õ³. ™ðlË…-V>×æ Ð]l…sìæ JMýS çÜ…MìSÏçÙt çÜÐ]l$-çÜÅMýS$ ™èl„ýS×æ ç³ÇÚëPÆ>Ë$ ËÀ…^èlÐ]l#. D A…Զ慙ø çÜ…º…«§ýl… E¯]l² A°² Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË$, çÜ…çܦË$, {ç³gê çÜ…çœ*-Ë™ø ÑçÜ¢-–™èl ^èlÆý‡aË ™èlÆý‡$-Ðé™ól JMýS °Æý‡~Ķæ$… Ý뫧ýlÅ-Ð]l$-Ð]l#-™èl$…¨.
©°™ø {糿ê-Ñ™èl-Ð]l$Äôæ$Å ´ëÇ{Ô>-Ñ$MýS Ð]lÆ>YË$, Ð]l–†¢-§é-Æý‡$Ë çÜ…çœ*Ë$, E§øÅVýS çÜ…çœ*-Ë$, -M>-ÇÃMýS çÜ…çœ*-˯]l$ MýS*yé ^èlÆý‡a-ËÌZ ¿êVýS-ÝëÓ-Ð]l¬-˯]l$ ^ólĶæ*Í. ©°™ø´ër$ Æ>çÙ‰…ÌZ ™èl„ýS×æ… Ô>…†¿¶æ-{§ýl-™èlË ç³#¯]l-Æý‡$-§ýl®-Æý‡-×æ-Oò³¯ól MóS…{§ýl, Æ>çÙ‰ {糿¶æ$-™éÓË$ §ýl–íÙt ÝëÇ…^éÍ. CÌê…sìæ çÜÐ]l$õÜÅ VýS™èl…ÌZ E™èlµ-¯]l²-OÐðl$-¯]l-ç³#yýl$ ¯ésìæ {糫§é° C…¨Æý‡ Ð]lÅÐ]l-çßæ-Ç…_¯]l ¡Æý‡$-ÌZ¯ól 356 A«¨-MýS-Æý‡×æ… Ðól$Æý‡MýS$ Æ>çÙ‰…ÌZ Æ>çÙ‰-糆 ´ë˯]l Ñ«¨…^èlyýl… E™èl¢-Ð]l$-Ð]l$° G…IG… AÀ-{´ë-Ķæ$-ç³-yýl$-™èl$-¯]l²¨. {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ °¯é-§ýl… ™øçÜà, §ólÔ¶æ…ÌZ C§ól ȆÌZ Ñ°í³-çÜ$¢¯]l² C™èlÆý‡ yìlÐ]l*…yýlÏMýS$ çÜÐ]l*-«§é-¯]l…V> Æð‡…yýlÐ]l Æ>Ú‰ëË ç³#¯]l-ÇÓ-¿¶æ-f¯]l çÜ…çœ*°² (Æð‡…yýlÐ]l GÝëÞÈÞ) HÆ>µr$ ^ólĶæ$-yýlÐól$ Ð]l$…_§ýl° MýS*yé G…IG… ¿êÑçÜ$¢-¯]l²¨.
gê¡Ä¶æ$ ´ëÈtË ç³#×æÅÐól$
™ðlË…-V>×æ A…Ô>°² Æð‡^èla-Vösìæt, A«¨-M>-Æý‡…ÌZ E¯]l²-ç³#yýl$ Ð]l*{™èl… §é° VýS$Ç…_ {ç³Ýë¢-Ñ…^èl-MýS$…yé M>Ë… VýSyìl-í³¯]l çœ$¯]l™èl Æð‡…yýl$ {糫§é¯]l gê¡Ä¶æ$ Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË$ M>…{VðS‹Ü, ½gôæ-ï³-ËMóS §ýlMýS$P-™èl$…¨. 1998 ÌZMŠSçÜ¿¶æ G°²-MýSË çÜÐ]l$-Ķæ$…ÌZ ½gôæï³ ™èl¯]l Ðól$°òœ-ÝùtÌZ {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ HÆ>µ-r$MýS$ àÒ$ C_a…¨. AƇ¬™ól ™ðlË$-VýS$-§ólÔ¶æ…, C™èlÆý‡ ´ëÈtË (G¯Œl-yîlH ¿êVýS-ÝëÓ-Ð]l¬Ë) ÝëĶæ$…™ø A«¨-M>-Æý‡…-ÌZMìS Ð]l_a¯]l ™èlÆý‡$-Ðé™èl ´ëÈt B A…Ô>°² ÑçÜÃ-Ç…_…¨. 2004 G°²-MýS-ËÌZ MóS…{§ýl…ÌZ A«¨-M>Æý‡… MøÌZµ-Ƈ¬¯]l Ð]l$Æý‡$-„ýS×æ… ¯]l$…_ ½gôæï³ Ð]l$äÏ ™ðlË…-V>-×æMýS$ Ð]l$§ýlª™èl$ °¯é§ýl… A…§ýl$-MýS$…¨. 2000 çÜ…Ð]l-™èlÞ-Æý‡…ÌZ Æ>çÙ‰…ÌZ M>…{VðS‹Ü {糆ç³-„ýS…ÌZ {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ A…Ô¶æ… VýS$Ç…_ BÌZ-_…^èl-Ð]l-Ë-íÜ…-§ýl° 41 Ð]l$…¨ M>…{VðS‹Ü Ô>çÜ-¯]l-çÜ-¿¶æ$ÅË$ B ´ëÈt A«§ýlÅ-„ýS$-Æ>Ë$ Ýù°Ä¶æ* V>…«©MìS ѯ]l-†ç³-{™èl… çÜÐ]l$-ǵ…^éÆý‡$.
™ðlË…-V>-×æMýS$ {ç³™ólÅMýS {糧ól-ÔŒæ M>…{VðS‹Ü MýSÑ$-sîæ° HÆ>µr$ ^ólĶæ$-Ð]l-ËíÜ…§ýl° MýS*yé MøÆ>Æý‡$. B ѯ]l-†ç³-{™èl… çÜÐ]l$-ǵ…_¯]l-ç³#yýl$ CMýSPyýl {糆糄ýS ¯ól™èlV> yéMýStÆŠ‡ OÐðl.G‹Ü.Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz E¯]l² çÜ…VýS† VýS$Æý‡$¢…^èl$-Mø-ÐéÍ. A糚yýl$ MóS…{§ýl…ÌZ MýS*yé M>…{VðS‹Ü {糆糄ýS Ý릯]l…-ÌZ¯ól E…¨. CÌê…sìæ ¯ólç³-£ýlÅ…ÌZ¯ól D A…Ô>-°MìS E¯]l² ¡{Ð]l-™èl¯]l$ ºsìæt MðS.^èl…{§ýl-Ôóæ-QÆý‡-Æ>Ð]l# 2001ÌZ ™ðlË…-V>×æ Æ>çÙ‰ çÜÑ$-†° ¯ðlËMö-ÌêµÆý‡$. 2004 G°²-MýS-ËÌZ MóS…{§ýl…ÌZ, Æ>çÙ‰…ÌZ A«¨-M>-Æý‡…-ÌZMìS Æ>Ð]lyýl… MøçÜ…, Æð‡…yýlÐ]l Æ>{Úë-tË ç³#¯]l-ÇÓ-¿¶æ-f¯]l çÜ…çœ$… HÆ>µr$ §éÓÆ> {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ HÆ>µr$ A…Ô>°² ç³ÇÖÍÝë¢-Ð]l$¯]l² àÒ$™ø ™ðlÆ>-çÜ™ø M>…{VðS‹Ü ´÷™èl$¢ MýS$§ýl$-Æý‡$a-MýS$…¨.
Æ>çÙ‰…ÌZ¯]l$, MóS…{§ýl…ÌZ B ´ëÈt A«¨-M>-Æý‡…-ÌZMìS Ð]l_a¯]l ™èlÆý‡$-Ðé™èl ™ðlË…-V>×æ A…Ô>°² MýS±çÜ EÐ]l$Ãyìl {ç³×ê-ãMýSÌZ ^ólÆ>aÆý‡$ MýS*yé. 2004 þ¯ŒlÌZ ´ëÆý‡Ï-Ððl$…r$ E¿¶æĶæ$ çÜ¿¶æË ç܅Ķæ¬MýS¢ çÜÐ]l*-Ðól-Ô¶æ…ÌZ Æ>çÙ‰-糆 ^ólíܯ]l {ç³çÜ…-VýS…ÌZ MýS*yé D A…Ô¶æ… E…¨. MóS…{§ýl, Æ>çÙ‰ Ð]l$…{†-Ð]l-Æ>Y-ËÌZ ™ðlÆ>çÜ çÜ¿¶æ$ÅË$ ^ólÆ>Æý‡$. D A…Ô¶æ… Ò$§ýl HM>-À-{´ëĶæ$ Ý뫧ýl¯]l MøçÜ… 2005, f¯]l-Ð]l-ÇÌZ {ç³×æ-»Œæ Ð]l¬QÈj ¯éĶæ$-MýS-™èlÓ…ÌZ ĶæÊï³Äôæ$ Eç³çÜ…çœ$… MýS*yé BÑÆý‡Â-Ñ…-_…¨. M>± fÇW…-§ól-Ò$-Ìôæ§ýl$. Ð]l$…{† Ð]lÆ>YË ¯]l$…_ ™ðlÆ>çÜ OÐðl§ö-ËVýSyýl…, 糧ól糧ól {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰ HÆ>µr$ VýSyýl$-Ð]l#Ë$ Ñ«¨…^èlyýl…, MóSïÜ-BÆŠ‡ ÌZMŠSçÜ¿¶æ çÜ¿¶æ-Å™éÓ-°MìS Æð‡…yýl$-ÝëÆý‡$Ï Æ>i¯éÐ]l* ^ólĶæ$yýl…, A…†Ð]l$…V> M>…{VðS-‹Ü-™ø¯ól ™ðlVýS-™ðl…ç³#Ë$ ^ólçÜ$-Mø Ð]lyýl… ™ðlÍíܯ]l çÜ…VýS™ól.
CÌê E…yýl-V>¯ól 2009 G°²-MýS-ËÌZ ™ðlË$-VýS$-§ólÔ¶æ… {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ HÆ>µ-r$Oò³ Aç³µ-sìæ-§éM> ™èl¯]l-MýS$¯]l² Ð]lņÆó‡MýS OÐðlQÇMìS ±âŸÏ-¨Í…¨. {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>×æ HÆ>µr$ àÒ$™ø E¿¶æĶæ$ MýSÐ]lÊÅ-°çÜ$t ´ëÈtË$, ™ðlÆ>-çÜ™ø ´÷™èl$¢ ò³r$t-MýS$…¨. C…§ýl$ÌZ ïÜï³I {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>-×æMýS$ ç³NÇ¢ Ð]l$§ýlª™èl$ CçÜ$¢…yýlV>, ïÜï³-G… Ð]l*{™èl… ¿êÚë {ç³Ä¶æ¬MýS¢ Æ>Ú‰ë ËMýS$ MýSr$t-ºyìl E…yé-˯]l² ™èlÐ]l$ ´ë™èl OÐðlQǯól A¯]l$-çÜ-ÇçÜ$¢-¯]l²¨. CÌê A°² Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË MýSç³µ-§ér$ OÐðlQÇ™ø, AÐ]l-M>-Ô¶æ-Ðé-§ýl…™ø {ç³™ólÅMýS Æ>çÙ‰ yìlÐ]l*…yŠl fsìæ-Ë…V> Ð]l*Ç´ù-Ƈ¬…¨.
Æð‡…yýlÐ]l GÝëÞ-ÈÞÄôæ$ Ð]l$…_¨
§ýl$Æý‡-§ýl–-çÙt-Ð]l-Ô>™èl$¢ M>…{VðS‹Ü ´ëÈt ™ðlË…-V>×æ A…Ô>°² ™èl¯]lMýS*, ™ðlÆ>-çÜMýS* Ð]l$«§ýlÅ Ð]lÅÐ]l-àÆý‡…-V>¯ól ¿êÑ…_…¨. ĶæÊï³-Äôæ$-ÌZ° C™èlÆý‡ ¿êVýS-ÝëÓ-Ð]l¬Ë AÀ-{´ë-Ķæ*Ë$ V>±, Æ>çÙ‰…ÌZ E¯]l² Ñ$Wͯ]l Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË OÐðlQÇ HÑ$sZ ™ðlË$-çÜ$-Mø-Ðé-˯]l² E§ólªÔ¶æ… V>± M>…{VðS‹Ü ´ëÈtMìS ÌôæMýS-´ù-Ķæ*Ƈ¬. AƇ¬¯é ĶæÊï³Äôæ$ Eç³ çÜ…çœ*-°MìS G…IG… JMýS ѯ]l-†ç³-{™èl… çÜÐ]l$-ǵ…_…¨. G…IG… VýSyýl-_¯]l BÆý‡$ §ýlÔ>-»êª-Ë$V> Æ>çÙ‰…ÌZ Ð]l¬íÜÏ… A¿¶æ$Å-¯]l²-†MìS ´ër$ç³yýl$-™èl$-¯]l²¨. ´ùÎçÜ$ ^èlÆý‡Å (1948), BOò³ ÑÔ>-Ìê…{«§ýl HÆ>µr$ (1956) ™èlÆý‡$-Ðé™èl çÜ…¿¶æ-Ñ…_¯]l A¯ólMýS ç³Ç×ê-Ð]l*-ËÌZ Ð]l¬íÜÏ…Ë$ »êV> ¯]lçÙt-´ù-Ķæ*Æý‡$. gêXÆý‡$ Æý‡§ýl$ª ^èlrt…, C¯é… Æý‡§ýl$ª ^è rt…, Ð]lÅÐ]l-ÝëĶæ$ ¿¶æ*ç³-ÇÑ$† ^èlrt…, ç³rt×æ ¿¶æ* ç³ÇÑ$† ^èlrt… Ð]l…sìæ-Ð]l±² MýS*yé Ð]l¬íÜÏ…ËMýS$ ^ólr$ ^ólÔ>Ƈ¬.
ÒsìæÐ]lËÏ ç³§ýl-Mö…yýl$ Ë„ýSË GMýS-Æ>Ë ÝëVýS$-¿¶æ*Ñ$, ÐólÌê¨ GMýS-Æ>Ë ç³rt×æ {´ë…™èl ¿¶æ*Ñ$ MýS*yé Ð]l¬íÜÏ…Ë$ Ð]l§ýl$-Ë$-MýS$-¯é²Æý‡$. M>± ÝëÐ]l*-hMýS, BǦMýSÆý‡…V>-ËÌZ C™èlÆý‡ Ð]lÆ>YË MýS…sñæ Ð]l¬íÜÏ…Ë$ G…™ø Ððl¯]l$-MýS-ºyìl E¯]l² çÜ…VýS† JMýS ÐéçÜ¢Ð]l…. çÜ^éÆŠ‡ MýSÑ$sîæ, Æý‡…VýS-¯é-£Šl Ñ${Ô> MýSÑ$-çÙ¯Œl C§ól Æý‡$kÐ]l# ^ólçÜ$¢-¯é²Æ‡¬. VýSyýl-_¯]l Æð‡…yýl$ §ýlÔ>-»êª-Ë$V> ià©Ë õ³Æý‡$™ø, IG‹Ü-I™ø çÜ…º…-«§éË õ³Æý‡$™ø {糿¶æ$-™éÓË$ ÝëWçÜ$¢¯]l² Ðól«¨…ç³#Ë$ Ð]l¬íÜÏ… Ķæ¬Ð]l™èl Ð]l$¯]l-çÜ$-˯]l$ ¡{Ð]l…V> V>Ķæ$-ç³-Æý‡$-çÜ$¢-¯é²Æ‡¬. HOÐðl$¯é A°² A…Ô>-˯]l$ MýS*Ë…-MýS-çÙ…V> ^èlÇa…^ól…§ýl$MýS$, ™ðlË…-V>-×æ™ø ´ër$, CÌê…sìæ C™èlÆý‡ yìlÐ]l*…yýlϯ]l$ VýS$Ç…_ MýS*yé BÌZ-_…^ól…-§ýl$MýS$ Æð‡…yýlÐ]l Æ>Ú‰ëË ç³#¯]l-ÇÓ-¿¶æ-f¯]l çÜ…çœ*°² HÆ>µr$ ^ólĶæ*-Ë° MøÆ>….
M>…{VðS‹Ü J…sñæ™èl$¢ ´ùMýSyýl
°gê-°MìS D A…Ô¶æ… Ò$§ýl 2005ÌZ¯ól çÜ…{ç³-¨…ç³#Ë$ Ððl¬§ýl-OÌñæ-¯éƇ¬. 2009 G°²-MýS-ËMýS$ Ð]l¬…§ól ©°° ç³ÇçÙP-Ç…_ E…yýl-Ð]l^èl$a. M>± A«¨-M>-Æý‡…ÌZ E¯]l² I§ýl$-¯]l²-Æó‡â¶æ$Ï M>ËĶæ*-糯]l ^ólíܯ]l {糿¶æ$-™èlÓ… _Ð]l-ÇMìS B§ýl-Æ>-»ê-§ýlÆ> "™ðl-Ë…-V>×æ MìSÏçÙt ç³Çíܦ†' B«§é-Æý‡…V> Ððl¬¯]l² yìlòÜ…ºÆŠ‡ ™öÑ$Ã-¨¯]l ™ðlË…-V>×æ HÆ>µr$ {ç³{MìSĶæ$ {´ëÆý‡…-¿¶æ-OÐðl$-¯]lr$t {ç³MýS-sìæ…_…¨. 糧ýl-Mö…yýl$ ÆøkË B…§ø-â¶æ¯]l ™èlÆý‡$-Ðé™èl çßæyé-Ð]l#yìlV> MóS…{§ýl… D {ç³MýSr¯]l ^ólíÜ-¯]lr$t MýS°í³-çÜ$¢-¯]l²¨. ĶæÊï³Äôæ$ ¿êVýS-ÝëÓ-Ð]l¬-Ë™ø AƇ¬¯é ^èlÇa…^èl-MýS$…yé, CÌê…sìæ {ç³MýS-r¯]l ^ólõÜ¢ A¨ B…{«§ýl, Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ {´ë…™éË Ò$§ýl H Ñ«§ýl-OÐðl$¯]l {糿êÐ]l… ^èl*ç³#-™èl$…§ø-¯]l¯]l² ÑçÙĶæ$… MýS*yé BÌZ-_…^èl-MýS$…yé D {ç³MýS-r¯]l ^ólÔ>Æý‡$.
D {ç³MýS-r¯]l™ø B Æð‡…yýl$ {´ë…™é-ÌZϯ]l* B…§ø-â¶æ¯]l Ððl¬§ýl-OÌñæ…¨. M>…{VðS‹Ü, ™ðlË$-VýS$-§ólÔ¶æ… Ð]l…sìæ {糫§é¯]l Æ>fMîSĶæ$ 糄>Ìôæ M>MýS$…yé {ç³gê-Æ>-fÅ… ´ëÈt MýS*yé D A…Ô¶æ… Ò$§ýl Æð‡…yýl$V> `ÌêƇ¬. ©°™ø yìlòÜ…ºÆŠ‡ 23¯]l ÑçÜ¢-–™èl Ýë¦Æ‡¬ çÜ…{ç³-¨…ç³#Ë õ³Æý‡$™ø MóS…{§ýl… Ð]l$Æø {ç³MýS-r¯]l ^ólíÜ…¨. C¨ AW²MìS BfÅ… ´ùíÜ…¨.
¿êÆý‡-™Œl {ç³gê-ÝëÓ-Ñ$MýS Ð]lÅÐ]lçܦ. CMýSP-yýl$-¯]l²¨ °Ä¶æ$…-™èl–-™èlÓ… M>§ýl$. ´ëÆý‡Ï-Ððl$…rÈ {ç³gê-ÝëÓ-Ð]l$Å…. §ólÔ¶æ…ÌZ ÝëVýS$™èl$¯]l²¨ Ð]l˜Æý‡$ÅË$, Ððl¬VýS-Ë$Ë ´ë˯]l M>§ýl$. Ìôæ§é {¼sìæ-‹Ù Ýë{Ð]l*-fÅ…ÌZ ¿êVýS… M>§ýl$. GÐ]lÆø ¡çÜ$-MýS$¯]l² °Æý‡~-Ķæ*-˯]l$ {ç³fË Ò$§ýl Æý‡$§ýlªyýl… Ý뫧ýlÅ… M>§ýl$. H A…Ô¶æ… Ò$§ýl-O¯ðl¯é ÑçÜ¢-–™èl…V> ^èlÆý‡aË$ fÇí³ °Æý‡~Ķæ$… ¡çÜ$-Mø-ÐéÍ. G°Ñ$¨ ´ëÈt-˯]l$ ^èlÆý‡a-ËMýS$ í³Í_ §é°MìS ÑçÜ¢–™èl Ýë¦Æ‡¬ ^èlÆý‡aË$ A¯]l² Ð]l¬çÜ$VýS$ çÜÇM>§ýl$. °gê-°MìS ™ðlË…-V>×æ çÜÐ]l$çÜÅ CÌê…sìæ §ýlÔ¶æ¯]l$ G糚yø §ésìæ-´ù-Ƈ¬…¨. G°Ñ$¨ ´ëÈtË ÐéÇ° í³Í_ ™ðlË…-V>×æ HÆ>µ-r$MýS$ "L¯]l$', "M>§ýl$' A° JMýSP-Ð]l¬-MýSPÌZ ™ólËa-Ð]l$-¯]lyýl… Ý뫧ýlÅ… M>§ýl$.
AƇ¬™ól Ððl¬¯]l² yìlòÜ…ºÆŠ‡ Hyýl$¯]l Æ>çÙ‰ Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† °Æý‡Ó-íßæ…_¯]l AüË糄ýS çÜÐ]l*-ÐólÔ¶æ… ¡çÜ$-MýS$¯]l² °Æý‡~Ķæ$… B«§é-Æý‡…V> ™öÑ$è ¯ésìæ {ç³MýS-r¯]l ^ólíÜ-¯]lr$t MóS…{§ýl… ^ðlí³µ…¨. AÌêVóS "°Æý‡~Ķæ$… Ýù°Ä¶æ*§ól' A…r* M>…{VðS‹Ü Ô>çÜ-¯]l-çÜ¿ê 糄ýS… ^ólíܯ]l ¡Æ>ï]l… Ò$§ýl MóS…{§ýl… B«§é-Æý‡-ç³yìl °Æý‡~Ķæ$… ¡çÜ$-MýS$…¨. JMýS Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† HÆ>µr$ ^ólíܯ]l AüË糄ýS… ¡çÜ$-MýS$¯]l² °Æý‡~Ķæ$… §éÓÆ>¯ø, JMýS ´ëÈt ^ólíܯ]l HMýS-ÐéMýSÅ ¡Æ>ï]l… B«§é-Æý‡…-V>¯ø {ç³gê-ÝëÓ-Ð]l$Å…ÌZ MîSËMýS °Æý‡~-Ķæ*Ë$ ¡çÜ$-Mø-ÌôæÆý‡$. JMýS Æ>çÙ‰…, §é° {ç³fË ™èlËÆ>-™èl¯]l$ °Æý‡~-Ƈ¬…^èl-ÌôæÆý‡$.
Æ>f«§é° {糆çÙt¯]l$ M>´ë-yéÍ
C…M> B…§ø-â¶æ¯]l MýSÍW…^ól ÑçÙ-Ķæ$…& D I§é-Æý‡$- Ðé-Æ>-Ë$V> Æ>çÙ‰…ÌZ ÝëVýS$-™èl$¯]l² B…§ø-â¶æ¯]l. º…§Šl ™èlÆý‡$-Ðé™èl º…§Šl ºyýl$-VýS$-iÑ° MýS$…VýS-©Ô>Ƈ¬. {´ë£ýl-Ñ$MýS Ýë¦Æ‡¬ ¯]l$…_ ÑÔ¶æÓ-ѧéÅ-ËĶæ$… Ð]lÆý‡MýS$ ѧéÅ-ËĶæ*Ë$ ^èl†MìS-Ëç³-yézƇ¬. ѧéÅ-Æý‡$¦-Ë…™é Ò«¨¯]l-ç³-yézÆý‡$. C§ýl…™é ^èl*íÜ ™èlÍÏ-§ýl…-{yýl$Ë$ MýS$…W´ù-™èl$-¯é²Æý‡$. BĶæ* {´ë…™é-ËÌZ ѧéÅ-Æý‡$¦Ë*, Æ>fMîSĶæ$ ¯ól™èl-ËMýS* Ð]l$«§ýlÅ Jyýl…-ºyìlMýS MýS$¨Ç…¨. ÐéÇMìS ÒÆý‡$, ÒÇMìS ÐéÆý‡$ Ð]l$§ýlª™èl$ C^èl$a-MýS$…r$-¯é²Æý‡$. Isîæ, ½ï³K çÜ…çܦË*, LçÙ-«§ýl-Æý‡…VýS…, ç³Ç{Ô¶æ-Ð]l$Ë$ I§ýl$-Ðé-Æ>-ËMóS ¡{Ð]l ¯]lÚë-t˯]l$ G§ýl$-ÆöP…r$-¯é²Æ‡¬. D A°Õa™èl Ðé™é-Ð]l-Æý‡-×æ…™ø Mö°² §ýlÔ>-»êª-Ë$V> Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl Ý뫨…^èl$-MýS$¯]l² MîSÇ¢-{ç³-†çÙtË$ Ayýl$-VýS…-r$-™èl$-¯é²Æ‡¬.
C¯ðlÓ-çÜt-Æý‡Ï¯]l$ ¿¶æĶæ*…§ø-â¶æ-¯]l-ËÌZ Ð]l¬…^ðl-™èl$¢-™èl$-¯]l²¨. ™èlÆý‡^èl$ fÆý‡$-VýS$-™èl$¯]l² º…§ŠlË*, B…§ø-â¶æ-¯]lË Ð]lËÏ Ðé×ìæ-fÅ… MýS$…r$ç³yìl Æ>çÙ‰ Qgê¯éMýS$ B§éĶæ$… ™èlWY…¨. MóS…{§ýl Æð‡Ððl¯]l*Å Ð]lçÜ*â¶æ$Ï MýS*yé ™èlVýS$Y-™èl$-¯é²Æ‡¬. {VóS-rÆŠ‡ Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl, C™èlÆý‡ Ý린MýS çÜ…çÜ¦Ë ç³Çíܦ† yøÌê-Ķæ$-Ð]l*¯]l…V> Ð]l*Ç…¨. BÈtïÜ MøË$-Mø-Ìôæ° §ðlº¾†¯]l²¨. Æ>çÙ‰… BǦMýS çÜ…„ø¿¶æ… ¨Ô¶æV> ç³Ä¶æ$-°çÜ$¢-¯]l²¨. B…§ø-â¶æ-¯]lË Ò$§ýl °õÙ-«§éË$ E¯é², fÆý‡$-VýS$-™èl$¯]l² AËÏ-Æý‡Ï¯]l$ AÇMýSsìæt, Ý뫧é-Æý‡×æ ç³Çíܦ-™èl$-˯]l$ ¯ðlËMö-˵yýl…ÌZ Ð]l$¯]l ´ùÎçÜ$Ë$ ç³NÇ¢V> Ñçœ-ËOÐðl$-¯éÆý‡$. {糿¶æ$™èlÓ BçÜ$¢-˯]l$ «§ýlÓ…çÜ… ^ólĶæ$yýl…, Mö…§ýlÆý‡$ Ð]lÅMýS$¢Ë BçÜ$¢-˯]l$ G…í³MýS ^ólíÜ «§ýlÓ…çÜ… ^ólĶæ$yýl… GMýS$P-OÐðl…¨.
{糿¶æ$™èlÓ Ä¶æ$…{™é…VýS… Ððl¬™èl¢…& çÜ_Ðé-ËĶæ$… ¯]l$…_ ç³…^é-Ķæ$-¡Ë Ð]lÆý‡MýS$ çÜ¢…À…_-´ù-Ƈ¬…¨. A°² AÀ-Ð]l–¨® 糯]l$Ë$ çÜ¢…À…_´ùĶæ*-Ķæ$° Ýë„>™èl$¢ Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† MðS.ÆøÔ¶æÄôæ$Å J糚-MýS$-¯é²Æý‡$. Ð]lÊyýl$ {´ë…™éË ¯éĶæ$-MýS$Ë$ Ô>çÜ-¯ø-ËÏ…-çœ$¯]l ^ólÝë¢-Ð]l$° »ñæ¨ÇçÜ$¢-¯é²Æý‡$. 糯]l$²Ë$, ѧýl$Å-™Œl ¼Ë$ÏË$ ^ðlÍÏ…^èl-Ð]l-§ýlª° {ç³f˯]l$ Æð‡^èla-Vö-yýl$-™èl$-¯é²Æý‡$. D ç³Çíܦ-™èl$-ËÌZ Æ>çÙ‰-糆 ´ë˯]l Ñ«¨…^èl-yýlÐól$ E™èl¢-Ð]l$-Ð]l$°, Ogñæ ™ðlË…-V>×æ, OgñæB…{«§ýl E§ýlÅ-Ð]l*Ë ¯ólç³-£ýlÅ…ÌZ ¯ésìæ {糫§é° C…¨Æý‡ D A«¨-MýS-Æý‡-×ê¯ól² B{Ô¶æ-Ƈ¬…^é-Æý‡° G…IG… ™ðlÍĶæ$-^ól-çÜ$¢-¯]l²¨.
D A…Ô¶æ…Oò³ M>Ë ç³ÇÑ$-†™ø MýS*yìl¯]l JMýS çÜ…çœ*°² MóS…{§ýl {糿¶æ$-™èlÓ… HÆ>µr$ ^ólĶæ*-Ë° Ð]l* AÀ-{´ëĶæ$…. B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ ¿¶æÑ™èl-ÐéÅ°² ™ólÌôæa D MýSÑ$-sîæÌZ B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ ïܰĶæ$ÆŠ‡ ´ë˯é-«¨-M>-Æý‡$Ë$ E…yéÍ. G°² E¯é² Æ>çÙ‰…ÌZ Ý뫧é-Æý‡×æ ç³Çíܦ-™èl$Ë$ MýS͵…^èl-yé-°MìS ò³§ýlª ï³r ÐólĶæ$yýl… MóS…{§ýl… ™èl„ýS×æ MýSÆý‡¢-Ð]lÅ….
&AçÜ-§ýl$-©ª¯Œl JOÐðlïÜ
A«§ýlÅ-„ýS$Ë$, GIG…-I-G…; G…ï³&Oòßæ§ýl-Æ>-»ê-§Šl
(MóS…{§ýl… HÆ>µr$ ^ólíܯ]l G°Ñ$¨ ´ëÈtË çÜÐ]l*-Ðól-Ô¶æ…ÌZ Ð]l$hÏ‹Ü çÜÐ]l$ǵ…_¯]l ç³{™èl…ÌZ° Mö°² ¿êV>Ë$)
***************************************
SAKSHI
EDITORIAL
GÐ]l-ÇMîS Ñ°í³…^èl° ïÜÐ]l$-Ðé-çÜ$Ë Vøyýl$
Ð]lÊyýl$ {糫§é¯]l {´ë…™é-OÌñæ¯]l MøÝ뢅{«§ýl, Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$, ™ðlË…-V>-×æË MýS*rÑ$V> BÑÆý‡Â-Ñ…-_…§ól B…{«§ýl-{ç³-§ól-ÔŒæ. ™ðlË$VýS$ Ð]l*sêÏyól {ç³fË…-§ýlÆý‡* JMóS MýS$r$…º…V> HÆý‡µyìl iÑ…^é-˯ól ™èlçßæ-™èlõßæ ÑÔ>-Ìê…{«§ýlMýS$ ç³#¯é¨. MýSÍíÜ iÑ…^é-Ë-¯]l² ¿êÐ]l¯]l Ð]l$…_O§ðl¯é, ´ë˯]lÌZ Æ>fMîSĶæ$ _™èl¢-Ô¶æ$¨® MöÆý‡-Ð]l-yýl-r…™ø Ð]lÊyýl$ {´ë…™éË Ð]l$«§ýlÅ ò³ÇW¯]l AçÜ-Ð]l*-¯]l-™èl-˯]l$ VýS$Ç¢-…-^èl-yýl…ÌZ MýS*yé ÑÐ]l„ýS çܵçÙt…V>¯ól Mö¯]l-Ýë-VýS$-™ø…¨. ¿oVø-ãMýS…-V>¯]l*, f¯é-¿ê-ç³-Æý‡…-V>¯]l* _¯]l²-O§ðl¯]l Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ Ñ$Wͯ]l {´ë…™é-ËMýS¯é² B ÑÐ]l-„ýSMýS$ GMýS$P-Ð]lV> VýS$Æý‡-Ƈ¬…§ýl-¯]l²¨ M>§ýl-¯]l-Ìôæ° ÐéçÜ¢Ð]l…. 1953ÌZ B…{«§ýl Æ>çÙ‰… HÆý‡µ-yìl¯]l ¯ésìæ ¯]l$…` ¯ólsìæ Ð]lÆý‡MýS* Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ G…™èlsìæ °Æý‡Ï-„>-Å°MìS ÌZO¯ðl…§ø A…^èl¯é ÐólõÜ¢ §é°MìS »ê«§ýl$Å-ËƇ¬¯]l ¯éĶæ$-MýS$-Ìñæ-Ð]lÓ-DZ ¿¶æÑçÙÅ-™èl¢-Æ>Ë$ „ýSÑ$…^èlÐ]l#. ™èlÐ]l$MýS$ ¯éÅĶæ$…V> §ýlM>P-ÍÞ¯]l ¯]l© fÌêË Ðésê¯]l$ ´ùVösìæt Oò³Æý‡Ï¯]l$ G…yýl-»ñæ-sêtÆý‡$. E§øÅ-V>-Ð]l-M>-Ô>-˯]l$ §ýl*Æý‡… ^ólíÜ ^èl§ýl$-Ð]l#-MýS$¯]l² ÐéÇ ´÷rt-Vö-sêtÆý‡$.
ѧéÅ ÝûMýS-Æ>Å-˯]l$ °Æý‡Ï-„ýS-Å… ^ólíÜ {ç³gê O^ðl™èl-¯éÅ°² ™öMì Pò³-sêtÆý‡$. C¨ A° ^ðlç³µ-¯]l-Ð]l-çÜÆý‡… ÌôæMýS$…yé A°² Æý‡…V>-ËÌZ¯]l* ïÜÐ]l$¯]l$ Ððl¯]l-MýS$P-¯ðlsìæt {ç³gê iљ鰲 Ô¶æÐ]l-{´ëĶæ$… ^ólÔ>Æý‡$. ¨Ð]l…-VýS™èl Ð]l¬QÅ-Ð]l$…{† yéMýStÆŠ‡ OÐðlG‹Ü Æ>fÔóæ-QÆý‡-Æð‡yìlz ™èlç³µ, Æ>ډ밲 ´ëÍ…_¯]l H JMýSP ¯éĶæ$-MýS$yýl* Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ MýSyýl-VýS…-yýlϯ]l$ ç³sìæt…^èl$-MýS$¯]l² ´ë´ë-¯]l-´ù-Ìôæ§ýl$. ïÜÐ]l$MýS$ VýS$MðSPyýl$ ™éVýS$-±Æý‡*, Ð]l$Ç M>íÜ°² ÝëVýS$-±Æý‡* A…¨…^é-˯]l² çÜ…MýS-˵…™ø, ïÜÐ]l$ {´ëgñæ-MýS$tË Ý뫧ýl-¯]lMýS$ }M>Æý‡… ^èl$sìæt¯]l OÐðlG‹Ü AÑ ç³NÇ¢-M>-MýS$…yé¯ól Ð]l$Æý‡-×ìæ…^èlyýl… »ê«§é-MýSÆý‡…. Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ hÌêÏ-ËMýS$ MýSÆý‡$Ð]l# °™èlÅMýS–™èlÅ…V> Ð]l*Ç…¨. §ólÔ¶æ… Ððl¬™èl¢…ÌZ ¡{Ð]l…V> MýSÆý‡$-Ð]l#-M>-rM>-ËMýS$ VýS$Æý‡Äôæ$Å {´ë…™èl…V> Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ ¯]lÐðl*-O§ðl…¨. G…yìl¯]l Vö…™èl$-Ë™ø ïÜÐ]l$ ÐéçÜ$Ë$ ±â¶æ$Ï M>Ðé-Ë° °¯]l-¨õÜ¢, MýS–Úë~ fÌêË Ò$§ýl çßæMýS$P-Ìôæ-§ýl° °Æ>®-„ìS-×æÅ…V> VðS…sôæ-çÜ$¢-¯é²Æý‡$.
ïÜÐ]l$ ÐéçÜ$-ËMýS$ VýS™èl…ÌZ fÇW¯]l A¯éÅ-Ķæ*Ë$ ¯ólsìæMîS Ððl…sê-yýl$-™èl*¯ól E¯é²Æ‡¬. ÐéÇ B…§ø-â¶æ-¯]l-ËMýS*, ´ùÆ>-sê-ËMýS*, ™éÅV>-ËMýS* VýS$Ç¢…õ³ Ìôæ§ýl$. C…Mø-OÐðlç³#, ™ðlË…-V>×æ Ððl¯]l$-MýS-»êr$ ™èl¯]l…, ™ðlË…-V>×æ òÜ…sìæ-Ððl$…r$ ÑçÜ¢-–™èl…V> ^èlÆý‡a-MöçÜ*¢, {ç³^é-Æ>-°MìS ¯ø^èl$-Mø-Ð]l-yýl…-ÌZ¯]l* Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË ´ë{™èl çܵçÙt…V>¯ól E…¨. {ç³™ólÅMýS ™ðlË…-V>-×æ¯]l$ Ððl¯]l$-MóS-çÜ$-Mö-çÜ$¢¯]l² ´ëÈtË*, ¯éĶæ$-MýS$Ë* ïÜÐ]l$MýS$ fÇW¯]l A¯éÅ-Ķæ*°² VýS*Ça G…§ýl$MýS$ Ð]l*sêÏ-yýl-Ìôæ-MýS-´ù-™èl$-¯é²-Æý‡-¯]l²¨ AÆý‡¦…M>° {ç³Ô¶æ². ´ùËÐ]lÆý‡…, ç³#Í_…™èlË, ´ù†Æð‡-yìlz-´ë-yýl$-˯]l$ Ð]lņÆó‡-MìS…^ól sîæBÆŠ‡-G‹Ü ¯éĶæ$-MýS$-Ë™ø ^ðlrt-ç³-sêt-Ìôæ-çÜ$-MýS$° †ÇVóS ´ëÈtË$ Æó‡ç³# Æ>Ķæ$-ËïÜ-Ð]l$MýS$ GÌê ¯éÅĶæ$… ^ólÝë¢Äñæ* ÐéÆð‡-ÌêVýS* ÑÐ]l-Ç…^èlÆý‡$.
M>±, °Ë©íÜ Ayý V>ÍÞ¯]l çÜÐ]l$Ķæ$ BçÜ-¯]l²-OÐðl$…¨. ´ù†Æð‡-yìlz-´ëyýl$ ÑçÜ¢-Æý‡×æ MøçÜ… çÜ…Ð]l-™èlÞ-Æ>-Ë$V> G¯ø² ´ùÆ>-sêË$ °Æý‡Ó-íßæ…_¯é BÕ…_¯]l çœÍ™èl… §ýlMýSP-¯ól-Ìôæ§ýl$. OÐðlG‹Ü AM>Ë Ð]l$Æý‡-×æ…™ø B ÑçÙ-Ķæ$…ÌZ ïÜÐ]l$ ÐéçÜ$-ËMýS$ fÇW¯]l ¯]lçÙt… ÐðlËMýS-rt-Ìôæ-°¨. A°² ´ëÈtË* ´ùsîæ ç³yìl ™ðlË…-V>-×æMýS$ fÇW¯]l A¯éÅ-Ķæ*°² HMýS-Æý‡$-Ð]l#- ò³yýl$-™èl$-¯é²Æó‡ V>±, MýSÆý‡$-Ð]l#ÌZ {ç³ç³…-^èl…-ÌZ¯ól {ç³íÜ-¨®-V>…_¯]l A¯]l…-™èl-ç³#Æý‡… hÌêÏ Æ>Ķæ$-ËïÜ-Ð]l$ÌZ E…§ýl±, §é°² MýSÆý‡$Ð]l# »êÇ ¯]l$…_ M>´ë-yé-˯]l² çܵ–çßæ H JMýSP ´ëÈt MýS*yé Ð]lÅMýS¢… ^ólĶæ$-MýS-´ù-Ð]lyýl… „ýSÑ$…^èl-Æ>° ¯ólÆý‡…. 1963 çÜ…Ð]l-™èlÞ-Æý‡…ÌZ MóS…{§ýl… çÜ*^èl¯]l Ðól$Æý‡MýS$ Æ>Ķæ$-ËïÜ-Ð]l$-ÌZ° 40 ™éË*-M>-˯]l$ Ô>Ô¶æÓ™èl §ýl$Ç„ýS {´ë…™é-Ë$V> VýS$Ç¢…^éÆý‡$.
§ólÔ¶æ…ÌZ Æ>fÝ릯Œl GyéÇ {´ë…™èl… ™èlÆý‡$-Ðé™èl MýSÆý‡$-Ð]l#ÌZ Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ {´ë…™èl…, A…§ýl$ÌZ A¯]l…-™èl-ç³#Æý‡… hÌêÏ {ç³£ýlÐ]l$ Ý릯]l…ÌZ E…§ýl-¯]l²¨ VýSÐ]l$-¯éÆý‡á…. MýSÆý‡$Ð]l#, °Æý‡$-§øÅ-V>-°MìS ™øyýl$ MýS„ýSË$, M>Æý‡µ-×êÅË$ OòÜÓÆý‡ ÑàÆý‡… ^ólçÜ$¢-¯é²Æ‡¬. MýSsìæMýS õ³§ýl-ÇMýS…, §éÇ{§ýl-Å…, BMýSÍ ^éÐ]l#Ë$, °™èlÅ Ð]lËçÜË$, Ð]lËÏ-M>-yýl$-Ë$V> Ð]l*ǯ]l {V>Ð]l*Ë$ ïÜÐ]l$ §ýl$íܦ-†MìS B§ýlª… ç³yýl-™éƇ¬. A¯ólMýSÝëÆý‡$Ï A«§ýlÅ-Ķæ$¯]l… ÝëW…_¯]l Ô>ç܈-Ðól-™èl¢Ë º–…§éË$ MýS*yé Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$, A¯]l…-™èl-ç³#Æý‡… MýSÆý‡$-Ð]l#¯]l$ Ô>Ô¶æÓ-™èl…V> ç³ÇçÙP-Ç…^èl-yé-°MìS {ç³×ê-ãMýSË$ Æý‡*´÷…§ýl-MýS-´ù™ól, ¿¶æÑçÙÅ™èl$¢ Ð]l$Ç…™èl {ç³Ð]l*-§ýl…V> ç³Ç×æ-Ñ$-çÜ$¢…§ýl° òßæ^èla-Ç…^éÆý‡$. AƇ¬¯é, Æ>fMîSĶæ$ ¯éĶæ$-MýS$Ë §ýlĶæ*-§é-„ìS-×êÅË$ ïÜÐ]l$Oò³ {ç³çÜ-Ç…_¯]l §éQÌêË$ ÌôæÐ]l#.
C糚yýl$ ïÜÐ]l$ ÐéçÜ$-˯]l$ Mö™èl¢ çÜÐ]l$çÜÅ Ðól«¨-Ýù¢…¨. ÐólÆ>µ-r$-Ðé§ýl E§ýlÅ-Ð]l*-ËMýS$ MóS…{§ýl {糿¶æ$-™èlÓ… ™èlÌŸ-WY™ól ïÜÐ]l$ÐéçÜ$Ë ç³Çíܦ† Ð]l$Ç…™èl ¨VýS-gê-Æý‡$™èl$…§ýl¯]l² B§ýl$Æ>ª ç³sìæt ï³yìl-Ýù¢…¨. {ç³gê-ÝëÓ-Ñ$MýS Ķæ¬VýS…ÌZ Ððl$gê-Çsîæ Kr$§ól A«¨-M>Æý‡…. f¯é¿ê È™éÅ ™ðlË…-V>×æ, MøÝ뢅{«§ýl {´ë…™é-˧ól G糚yýl* B«¨-MýSÅ…. Æ>Ķæ$-ËïÜ-Ð]l$¨ Art-yýl$VýS$ Ý릯]lÐól$. {ç³™ólÅMýS E§ýlÅ-Ð]l*-Ë™ø Æ>çÙ‰… Ð]l¬MýSP-Ë$V> Ñyìl-´ù™ól, Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ Ð]l$äÏ GÐ]lÆø JMýS-ÇMìS §ýlĶæ*-§é-„ìS-×êÅ-ËMýS$ ÌZºyól iÑ…^éÍ. çÜOÐðl$-MýSÅ…V> Mö¯]l-Ýë-W™ól MýS±çÜ… ™ðlË$VýS$ ÐéÆý‡…™é MýSÍíÜ-Ððl$-ËíÜ E¯é²-Æý‡¯]l² çÜ…™èl–-ç³¢-Ƈ¬¯é §ýlMýS$P-™èl$…¨.
C糚yýl$ B BÔ¶æ MýS*yé Ayýl$-VýS…-r$-™ø…¨. Cç³µ-sìæ-OMðS¯é Æ>Ķæ$-ËïÜÐ]l$ ÐéçÜ$Ë$, ´ëÈtË ¯éĶæ$-MýS$Ë* Ðól$Ë$-Mö° ™èlÐ]l$MýS$ fÆý‡$-VýS$-™èl$¯]l² A¯éÅ-Ķæ*-ËOò³ VýSâ¶æ-Ððl$-™é¢-ÍÞ¯]l AÐ]l-çÜÆý‡… E…¨. {糫§é-¯]l…V>, ѧéÅ-Æý‡$¦Ë*, Ðól$«§é-Ð]l#Ë* ™èlÆý‡-™èl-Æ>-Ë$V> Æ>Ķæ$-ËïÜ-Ð]l$MýS$ fÆý‡$-VýS$-™èl$¯]l² A¯éÅ-Ķæ*-˯]l$ VýS×ê…M>-Ë™ø ÑÐ]l-Ç…^ól A«§ýlÅ-Ķæ$-¯é-°MìS ç³N¯]l$-Mø-ÐéÍ. ÐólÆ>µr$ Ðé§é°² Ð]lņÆó‡-MìS…_, çÜOÐðl$MýSÅ Ðé§é°² M>´ëyól {ç³Ä¶æ$-™èl²… {ç³£ýlÐ]l$ {´ë«§é-¯]lÅ-OÐðl$¯é, ïÜÐ]l$ AÀ-Ð]l–-¨®Oò³ §ýl–íÙt ÝëÇ…^èlyýl… Æ>fMîSĶæ$ ´ëÈtË MýSÆý‡¢-Ð]lÅ-Ð]l$° VýS$Ç¢…^ólÌê ѧéÅǦ, Ðól$«§é-Ð]l#Ë$ M>Æ>Å-^èl-Æý‡-×æMýS$ ç³N¯]l$-Mø-Ðé-Í.
&h.»ê-Ë-ÝëÓÑ$ ' }MýS–-çÙ~-§ól-Ð]l-Æ>Ķæ$ ÑÔ¶æÓ-ѧéÅ-ËĶæ$…, A¯]l…-™èl-ç³#Æý‡…
***************************************
******************************************************************************************
ANDHRAJOUTHI
EDITORIAL
{ç³Äæý*×ý ¿êÆæÿ…
BÈtïÜ {ç³Äæý*×ý béÈj˯èþ$ ò³…^èþyæþ… {糆ÝëÇ ÑÐé§éçܵ§æþ… AÄôý$Ũ. AÆÿ$$™óþ D ÝëÇ Ðèþ*{™èþ… béÈjË ò³…ç³#ò³O ÑÐèþ$ÆæÿØË$ Æ>Ðèþyæþ…™ø ´ër$ çÜ…^èþ˯èþÐèþ$* ^ðþËÆóÿW…¨. AçÜÌôý E§æþÅÐèþ*Ë™ø A°Õa™èþ…V> E¯èþ² Æ>çÙ‰…ÌZ çßýu>™èþ$¢V> ^éÈjË Ððþ*™èþ Ñ°í³…^èþyæþÐóþ$ BÔèýaÆæÿÅMæüÆæÿ…. {ç³gê {糿æý$™éÓ°² çÜ…{糨…^óþ çÜ…{糧éÄæý*°² M>§æþ° HMæü ¼W¯èþ G¯èþ²yæþ* Ìôý¯èþ…™èþV> béÈjË$ ò³…^èþyæþ… Ðèþ$Ç…™èþ BÔèýaÆ>Å°² MæüÍWçÜ$¢¯èþ²¨.
BÈtïÜ° M>´ëyæþ$MøÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿ… E¯èþ²…§æþ$¯èþ çܵ˵…V> béÈjË$ ò³…_™óþ çÜÇ´ùÄôý$¨. Cç³µsìýMóü A°² Ææÿ…V>ËÌZ «§æþÆæÿË$ ò³ÇW ´ùÐèþyæþ… ÐèþËÏ, ò³…ç³#§æþË ¿êÈV> E…yæþyæþ… ÐèþËÏ A°² hÌêÏËÌZ °Ææÿçܯèþ ò³Ë$Ϻ$Mæü$™èþ$¯èþ²¨. BÈtïÜ M>ÇÃMæü$Ë$ çÜÐðþ$ÃMæü$ íܧæþ®ç³yæþyæþ…, B Ððþ…r¯óþ ÐéÇ yìþÐèþ*…yæþ$Ï ¡Ææÿ$çÜ*¢ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… Jç³µ…§æþ… Mæü$§æþ$Ææÿ$aMøÐèþyæþ…, A§óþ {MæüÐèþ$…ÌZ ºçÜ$Þ béÈjË$ ò³…^èþyæþ… ÐóþVæü…V> fÇW ´ùÄæý*Æÿ$$.
™égê ò³…ç³# ÐèþËÏ íÜsîý ºçÜ$Þ Mæü±çÜ béÈj I§æþ$ Ææÿ*´ëÄæý$ËMæü$ ò³ÇW…¨. hÌêÏ ºçÜ$ÞË béÈj MìüÌZÒ$rÆæÿ$Mæü$ G°Ñ$¨ ¯èþ$…_ 25 ò³OçÜË Ðóþ$Ææÿ ò³ÇW…¨. Væü™èþ…ÌZ BÇz¯èþÈ ºçÜ$Þ béÈj ò³…ç³# ç³rÏ Mö…™èþ Ððþ$™èþMæüV> ÐèþÅÐèþçßýÇ…^óþ ÐéÆæÿ$. D ÝëÇ B «§øÆæÿ×ìý Mæü*yé Mæü¯èþºyæþÌôý§æþ$.
yîþhÌŒý, Ñyìþ ¿êV>Ë «§æþÆæÿË$ ò³ÆæÿVæüyæþ… ÐèþËÏ, B…§øâæý¯èþË Ðèþ$*Ë…V> B§éÄæý$… ™èþVæüYyæþ…™ø ´ër$ ºçÜ$ÞËMæü$ ¯èþçÙt… ÐésìýËÏyæþ… ÐèþËÏ béÈjË ò³…ç³# ™èþç³µ°çÜÇ AÆÿ$$…§æþ°, ÐèþÅÄæý$ ¿êÆæÿ… 36 Ôé™èþ… ò³ÇW…§æþ° BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… A…r$¯èþ²¨. 2002 ™èþÆæÿ$Ðé™èþ béÈjË$ ò³…^èþÌôý§æþ°, 2006ÌZ õßý™èþ$º§æþª… ^óþÔéÐèþ$°, Ðóþ™èþ¯èþ çÜÐèþÆæÿ×ý çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ Mæü*yé {ç³fËò³O ¿êÆæÿ… ÐóþÄæý$Ìôý§æþ° BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… ÑÐèþÇ…_…¨.
Ðóþ™èþ¯é˯èþ$ Mæü*yé 24 Ôé™èþ… Ðóþ$Ææÿ ò³…^éÐèþ$°, C…™èþ ¿êÈV> Væü™èþ…ÌZ Gç³#µyæþ* ò³…^èþÌôý§æþ° Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… A…r$¯èþ²¨. M>…{sêMæü$t M>ÇÃMæü$˯èþ$ {MæüÐèþ$º©ªMæüÇ…^èþyæþ…, E§øÅVæü Rêä˯èþ$ ¿æýÈ¢ ^óþÄæý$yæþ… Ðèþ…sìý yìþÐèþ*…yæþÏò³O Mæü*yé Jç³µ…§æþ… Mæü$¨Ç…¨.
D M>Ææÿ×ê˯èþ$ ^èþ*í³ {ç³Äæý*×îýMæü$Ëò³O ¿êÆæÿ… ÐóþÄæý$yé°² BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… çÜÐèþ$Ǧ…^èþ$Mæü$…r$¯èþ²¨. BÈtïÜ béÈjË ¿êÈ ò³…ç³#§æþË G…™èþ Ðóþ$ÆæÿMæü$ çÜÐèþ$Ææÿ¦±Äæý$Ðèþ$¯óþ ÑçÙÄæý$Ðóþ$ M>§æþ$, ò³…_¯èþ ¡Ææÿ$ Mæü*yé D ÝëÇ ÑÐé§éçܵ§æþÐðþ$O…¨. çÜ…{糧éÄæý*°Mìü À¯èþ²…V>, Æ>çÙ‰ {糿æý$™éÓ°Mìü {糆´ë§æþ¯èþË$ çÜÐèþ$ǵ…_ BÐðþ*§æþ… ´÷…§æþMæü Ðèþ$$…§óþ BÈtïÜ G…yìþV> E¯èþ² G‹Ü.G‹Ü.í³.Äæý*§æþÐŒþ béÈjË ò³…ç³# °Ææÿ~Äæý$… ¡çÜ$Mæü$¯é²Ææÿ$.
E§øÅVæü$Ë™ø Jç³µ…§æþ… Mæü*yé C§óþ Ȇ¯èþ Mæü$§æþ$Ææÿ$aMæü$¯é²Ææÿ$. ™éÐèþ$$ M>§æþ…sôý M>ÇÃMæü$Ë$ {糿æý$™éÓ°² B{ÔèýÆÿ$$Ýë¢Ææÿ° B AÐèþM>Ôèý… CÐèþÓMæü$…yé ™é¯óþ °Ææÿ~Äæý$… ¡çÜ$Mæü$¯é²¯èþ° Äæý*§æþÐŒþ ÐéÅRêÅ°…_¯èþr$t ^ðþº$™èþ$¯é²Ææÿ$. Æ>çÙ‰ {糿æý$™èþÓ… béÈjË ò³…^é˯óþ °Ææÿ~Äæý$… çÜ*{™èþ{´ëÄæý$…V> C¨ ÐèþÆæÿMóü ¡çÜ$Mæü$…¨.
D ÑçÙÄæý$… ç³ÇÖ˯èþÌZ E…§æþ°, ™èþÓÆæÿÌZ °Ææÿ~Äæý$… ¡çÜ$Mæü$…sêÐèþ$° çÜ…º…«¨™èþ Ðèþ$…{† {ç³Mæüsìý…_¯èþ ™èþÆæÿ$Ðé™èþ BÈjïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… ™èþÐèþ$Mæü$ ™éÐóþ$ béÈjË$ ò³…_…¨. D çÜ…§æþÆæÿÂ…V> Äæý*§æþÐŒþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† ÆøÔèýÄæý$Åò³O ^óþíܯèþr$tV> ^ðþº$™èþ$¯èþ² ÐéÅQÅË$ Mæü*yé VæüÐèþ$¯éÆæÿáÐðþ$O¯èþÑ. G‹Ü.G‹Ü.í³. Äæý*§æþÐŒþMæü$ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† ç³rÏ VæüË AÆÿ$$çÙt™èþ D çÜÓ™èþ…{™èþ °Ææÿ~Äæý*°Mìü §éÇ ¡íÜ E…yæþÐèþ^èþ$a.
D béÈjË ò³…ç³# ÐèþËÏ B…§øâæý¯èþM>Ææÿ$Ë B{Væüçßý… Mæü*yé Äæý*§æþÐŒþò³O¯óþ ÐèþÅMæü¢Ðèþ$Ðèþ#™èþ$¯èþ²¨. ò³§æþªË Ðèþ$«§æþÅ Ñ¿ôý§éË$, béÈjË ò³…ç³#¯èþMæü$ §éÇ ¡íܯèþ C™èþÆæÿ ç³Çíܦ™èþ$Ë$ GÌê E¯é² BÈtïÜ° M>´ëyæþ$MøÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿ… M>§æþ¯èþÌôý°¨.
M>ÇÃMæü$Ë MøçÜÐóþ$ M>§æþ$, {ç³gê çÜ…„óüÐèþ$… MøçÜÐðþ$O¯é {ò³OÐóþsîýMæüÆæÿ×ý¯èþ$ °ÐéÇ…^èþÐèþËíÜ E…¨. {糿æý$™èþÓ… H§ø Ñ«§æþ…V> BÈtïÜ° {ò³OÐóþsîýMæüÇçÜ$¢¯èþ²§æþ¯óþ A¯èþ$Ðèþ*¯éË$ ™èþÌñý†¢¯èþç³#µyæþ$ M>ÇÃMæü$Ë$ ©°° VæüsìýtV> ÐèþņÆóÿMìü…^éÆæÿ$. ™èþÐèþ$ {ç³Äñý*f¯éË MøçÜ… M>Mæü$…yé {ò³OÐóþsîýMæüÆæÿ×ý¯èþ$ Ayæþ$zMøÐèþyé°Mìü M>ÇÃMæü$Ë$ E§æþÅÑ$…_¯èþ çÜ…§æþÆ>ÂË$¯é²Æÿ$$. G°²MæüË çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ D ÑçÙÄæý$Ððþ$O BÄæý* ´ëÈtË ¯èþ$…_ àÒ$Ë$ Mæü*yé ´÷…§éÆæÿ$.
ºçÜ$ÞË Ðèþ$ÆæÿÐèþ$Ùèþ$¢ Ðèþ…sìý M>ÆæÿÅMæüÌê´ë˯èþ$ {ò³OÐóþsîýMæüÇ…^èþyé°² °ÆæÿíÜ…^éÆæÿ$. BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… A§ðþª ºçÜ$ÞËò³O B«§éÆæÿç³yé˯óþ °Ææÿ~Äæý*°², sìýMðür$Ï C^óþa Äæý$…{™é˯èþ$ {ç³ÐóþÔèý ò³rtyé°² E§øÅVæü ¿æý{§æþ™èþ MøçÜ… ÐèþņÆóÿMìü…_ E…yæþÐèþ^èþ$a. M>± §æþÔèýË ÐéÈV>, 糯èþ$Ë ÐéÈV> {ò³OÐóþsîýMæüÆæÿ×ý¯èþ$ Mæü*yé ÐéÆæÿ$ Ððþ$$§æþsìý ¯èþ$…` ÐèþņÆóÿMìüçÜ$¢¯é²Ææÿ$.
¯èþÚëtË™ø çÜ–íÙt…_ Ìôý§é §æþÔèýË ÐéÈV> {ò³OÐóþr$Mæü$ {ç³ÐóþÔèý… Mæü͵…^èþyæþ… §éÓÆ> çÜ…çܦ¯èþ$ °ÈÓÆæÿÅ… ^óþõÜ AÐèþM>Ôèý… E…¨. A…§æþ$ÐèþËÏ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… ^óþç³sôýt ^èþÆæÿÅË$ Gç³µsìýMæüç³#µyæþ$ ÑÐèþ$ÆæÿØËMæü$ Væü$ÆæÿÐèþ#™èþ$¯é²Æÿ$$. JMæüç³#µyæþ$ ¯èþÚëtË™ø ¯èþyæþ$çÜ$¢¯èþ² BÈtïÜ D J†¢âæýÏ Ðèþ$*Ë…V> {MæüÐèþ$…V> Ìê¿êË »êr ç³rtyæþ… ÑÔóýçÙÐóþ$. 2005& 06 BǦMæü çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ… ÐèþÆæÿMæü$ 15 Hâæýå ´ër$ ¯èþÚëtËÌZ Ðèþ$$°W¯èþ BÈtïÜ B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Ðèþ$*yóþâæý$åV> Ìê¿êË »êrÌZ ç³Ææÿ$Væü$Ë$ ¡çÜ$¢¯èþ²¨.
yîþhÌŒý «§æþÆæÿ ¿êÈV> ò³ÇW, béÈjË$ Äæý$£é™èþ£æþ…V> E¯èþ²ç³µsìýMîü Væü™èþ Hyé¨ íœ{ºÐèþÇ ¯ésìýMóü 107 MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Ë Ðóþ$Ææÿ Ìê¿êË$ ´÷…§æþVæüÍW…¨. AÆÿ$$™óþ BÈtïÜ Ððþ$yæþò³O {ò³OÐóþsîýMæüÆæÿ×ý Mæü†¢ ç³NÇ¢V> ™öËW´ùÆÿ$$…§æþ° ^ðþç³µÌôýÐèþ$$. {糿æý$™èþÓ °ÆæÿÏ„æüÅ… Ðèþ$*Ë…V> BÈtïÜ {MæüÐèþ$…V> Mæü$…_…^èþ$Mæü$ ´ù™èþ$¯èþ²¨.
{V>Ðèþ*ËÌZ ç³Ë$ Ææÿçßý§éÆæÿ$ËÌZ {ç³Äæý*×îýMæü$Ë$ {ò³OÐóþr$ Ðéçßý¯éËò³O¯óþ B«§éÆæÿç³yæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. BÈtïÜÌZ° §é§éç³# Ðèþ$*yæþ$¯èþ² ÐóþË ºçÜ$ÞË$ M>Ë… ^ðþÍÏ´ùÆÿ$$¯èþÐèþ° A…^èþ¯é. {糆 Hsê ÐóþÆÿ$$ ºçÜ$ÞË BÄæý$$çÙ$Û ¡Ç´ù™èþ$¯èþ²¨. Ðèþ$ÆøÐðþOç³# A§ðþª ºçÜ$ÞË$ ò³ÇW ´ù™èþ$¯é²Æÿ$$.
{ç³ç³…^èþ ÐéÅç³¢…V> ÆæÿÐé×ê °ç³#×ý$Ë$ {ò³OÐóþr$ Ðéçßý¯é˯èþ$ ™èþWY…^èþyæþ… ÐèþËÏ {sêíœMŠü çÜÐèþ$çÜÅË$ ¡Ææÿ™éÄæý$° çÜ*_çÜ$¢¯é²Ææÿ$. {ç³gê ÆæÿÐé×ê ÐèþÅÐèþçܦ¯èþ$ °ÈÓÆæÿÅ… ^óþõÜ¢ {ò³OÐóþr$ Ðéçßý¯éË çÜ…QÅ ò³ÇW ´ù™èþ$…¨. Ææÿçßý§éÆæÿ$˯èþ$ G…™èþ ÐðþyæþË$µ ^óþíܯé, G°² òœOÏ JÐèþÆæÿ$Ï °ÇÃ…_¯é çœÍ™èþ… E…yæþ§æþ$.
õ³§æþËMæü$ {ç³Äæý*×ý… ¿êÆæÿ…V> Ðèþ*ÆæÿyæþÐóþ$ M>Mæü$…yé, ç³Æ>ÅÐèþÆæÿ×ý… Mæü*yé §ðþº¾†…r$…¨. A…§æþ$ÐèþËÏ BÈtïÜ °ÆæÿÓçßý×ý ÝëÐèþ$Æ>¦Å°² ò³…^èþÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿ… Mæü*yé E…¨. ºçÜ$Þ béÈj˯èþ$ ò³…_¯èþ BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… °ÆæÿÓçßý× ÝëÐèþ$Æ>¦Å°² ^ér$Mæü$°, {ò³OÐóþsîýMæüÆæÿ×ý »êr¯èþ$ Òyìþ¯èþ çÜ*^èþ¯èþË$ Ðèþ*{™èþ… M>¯èþÆ>Ðèþyæþ… Ìôý§æþ$.
BÈtïÜ° °Ë»ñýrtyæþÐóþ$ M>§æþ$, ºçÜ$Þ {ç³Äæý*×ê°² õ³§æþËMæü$ A…§æþ$»êr$ÌZ E…^èþÐèþËíܯèþ »ê«§æþÅ™èþ Mæü*yé BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ…ò³O E…¨. BÇz¯èþÈ ºçÜ$ÞË çÜ…Qůèþ$ ™èþWYçÜ$¢¯é²Ææÿ°, béÈjË$ Ðèþ$È ¿êÈV> ò³ÇV>Äæý$± ÑÐèþ$ÆæÿØË$ ѯèþºyæþ$™èþ$¯é²Æÿ$$.
{ç³fË$ B{Væüíßý…_¯èþ ¯óþç³£æþÅ…ÌZ Væü$Ææÿ$ÐéÆæÿ… ò³…_¯èþ ^éÈj˯èþ$ çÜÓ˵…V> ™èþWY…_¯èþr$t BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… {ç³Mæüsìý…_…¨. AÆÿ$$™óþ D ™èþVæü$Y§æþË çÜ…™èþ–í³¢MæüÆæÿ Ýë¦Æÿ$$ÌZ Ìôý§æþ¯èþÐèþ^èþ$a. A…§æþ$ÐèþËÏ BÈtïÜ Äæý*fÐèþ*¯èþÅ… béÈj˯èþ$ õ³§æþËMæü$ A…§æþ$»êr$ÌZ E…yóþ Ñ«§æþ…V> çÜÐèþÇ…_, çÜ…çܦ ç³NÇ¢V> ^èþMæüP¨§æþªyé°Mìü ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$MøÐéÍ.
***************************************
ANDHRAJOUTHI
EDITORIAL
çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ GÐèþÇ MøçÜ…?
& Mæüyðþ…ç³ÍÏ çÜ$«§éMæüÆŠÿ
B…{«§æþ{糧óþÔŒý JMæü Mæü–{†Ðèþ$ Æ>çÙ‰…. ™ðþË…V>×ý ÐéçÜ¢ÐéË ¯èþ$, 1956ÌZ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Æ>çÙ‰… ºËÐèþ…™èþ…V> B…{«§æþ Æ>çÙ‰…ÌZ ÑίèþÐèþ$Æÿ$$¯èþ ç³Çíܦ™èþ$˯èþ$ Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$, MøÝ뢅{«§æþ ѧéÅÆæÿ$¦Ë$, Ðóþ$«§éÐèþ#Ë$, ÝëÐèþ*¯èþÅ -{ç³fËMæü$ ™ðþÍÄæý$gôýÄæý$yæþÐóþ$ ¯é Ë„æüüÅ…. ´÷sìýt {ÖÆ>Ðèþ$$Ë$ ºÍ§é¯èþ… çœÍ™èþ…V> 1953ÌZ MæüÆæÿ*²Ë$ Æ>f«§é°V> B…{«§æþ Æ>çÙ‰… HÆæÿµyìþ…¨.
™ðþË…V>×ý {ç³fË õÜÓ§æþ…, ÆæÿMæü¢…™ø¯óþ °gê… ¯èþÐéº$Ë$ CÆæÿÐèþÄñý* Ôèý™é ¼ª ç³NÆ>ÓÆæÿ®… Ðèþ$$WõܯésìýMìü òßýO§æþÆ>»ê§Šþ¯èþ$ ¿êÆæÿ™èþ§óþÔèý…ÌZ I§ø ¯èþVæüÆæÿ…V> AÀÐèþ–¨®^óþÔéÆæÿ$. 1953ÌZ Móü…{§æþ… "Æ>Úë‰Ë ç³#¯èþÆæÿÓüÅÐèþïܦMæüÆæÿ×ý çÜ…çœ$…' (GÝëÞÈÞ)¯èþ$ HÆ>µr$^óþíÜ…¨. fíÜt‹Ü çœfÌŒý AÎ ¯óþ™èþ–™èþÓ…ÌZ° D çÜ…çœ$… ™èþ¯èþ °Ðóþ¨Mæü¯èþ$ 1956ÌZ çÜÐèþ$ǵ…_…¨. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Æ>{çÙt…ÌZ° ™ðþË…V>×ý¯èþ$ {ç³™óþÅMæü Æ>{çÙt…V> E…^éË° B °Ðóþ¨Mæü íܸëÆæÿçÜ$ ^óþíÜ… ¨.
AÆÿ$$™óþ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ ÉìþÎÏÌZ ™èþÐèþ$Mæü$ VæüË ç³Ë$Mæü$ºyìþ° Eç³Äñý*W…_ ™ðþË…V>×ý¯èþ$ B…{«§æþÆ>çÙ‰… ÌZ Ñίèþ… ^óþÆÿ$$…^èþyæþ…ÌZ çÜçœËÐèþ$Äæý*ÅÆæÿ$. 1956 ÐèþÆæÿMæü$, Mæü±çÜ… 350HâæýÏ ´ër$ B…{«§æþ, ™ðþË…V>×ý {´ë…™éË$ ÑyìþÑyìþV> E…yìþ´ùÄæý*Æÿ$$.
1956 ¯èþ$…_ ™ðþË…V>×ý {ç³fË$ Mö™èþ¢ ÆæÿgêM>Ææÿ$Ë™ø (°gê… ¯èþÐéº$ ´ë˯èþ ™èþ$¨¯éâæýåÌZ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ çÜ…Ý릯鰲 çÜÓ™èþ…-{™èþ §óþÔèý…V> E…^óþ…§æþ$Mæü$ Mæü…Mæü×ý… Mæür$tMæü$¯èþ² Ðèþ$™ø¯éçæþ$Ë$ ÆæÿgêM>Ææÿ$Ë$) ´ùÆ>yæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. ™ðþË…V>×ý ÐéÆæÿ$ Væü™èþ Äæý*¿ñýO Hâæý$åV> B…{«§æþ ¯éÄæý$Mæü$Ë™ø ({ç³fË™ø M>§æþ$ çÜ$Ðèþ*) ´ùÆ>yæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. D ¯óþç³£æþÅ…ÌZ B…{«§æþ {糧óþÔŒýÌZ ^ør$^óþçÜ$Mö…sZ¯èþ² ™égê ç³Ç×êÐèþ*˯èþ$ ^èþ*yæþÐèþËíÜÐèþ#…¨.
"™ðþË…V>×ý Æ>çÙ‰ HÆ>µr$ {ç³{MìüÄæý$¯èþ$ {´ëÆæÿ…ÀçÜ$¢¯èþ²r$t' Væü™èþ¯ðþË ™öÑ$çæþÐèþ ™óþ© AÆæÿ®Æ>{† Móü…{§æþ çßZ… Ðèþ$…-{† í³. _§æþ…ºÆæÿ… ^óþíܯèþ {ç³Mæür¯èþ sìýBÆŠÿG‹Ü Ñ$¯èþà A°² Æ>fMîüÄæý$ 糄>ËÌZ¯èþ$ ¡{Ðèþ {ç³Mæü…糯èþË$ çÜ–íÙt…_…¨. 2004ÌZ ™ðþË…V>×ý HÆ>µr$¯èþMæü$ çßýÒ$ CçÜ*¢ M>…{Vðü‹Ü ´ëÈt, sìý BÆŠÿG‹Ü™ø ´÷™èþ$¢ ò³r$tMæü$…¨. A«¨M>Ææÿ…ÌZMìü Ðèþ_a¯èþ ™èþÆæÿ$Ðé™èþ B çßýÒ$° Ðèþ$Ç_´ùÆÿ$$…¨.
sìýBÆŠÿG‹Ü ÑÑ«§æþ ÐèþNÅà˯èþ$ A¯èþ$çÜÇ…_ Mæü*yé ™ðþË…V>×ý¯èþ$ Ý뫨…^èþyæþ…ÌZ ÑçœËÐèþ$Æÿ$$…¨. ™ðþË…V>×ýò³O °Ææÿ~Äæý$… ¡çÜ$MøÐèþÍÞ…¨ M>…{Vðü‹Ü A«¨Úëx¯èþ ÐèþÆæÿYÐóþ$¯èþ°, A¨ Gr$Ðèþ…sìý °Ææÿ~Äæý$Ððþ$O¯é ™éÐèþ$$ Mæür$tºyìþÐèþ#…sêÐèþ$° MîüÇ¢ÔóýçÙ$Ë$ ÐðþO G‹Ü Æ>fÔóýQÆæÿ Æðÿyìþz ™èþÆæÿ^èþ$ ^ðþº$™èþ$…yóþÐéÆæÿ$.
yìþòÜ…ºÆŠÿ 7¯èþ fÇW¯èþ ASË ç³„æü…ÌZ Mæü*yé M>…{Vðü‹Ü C§óþ ÐðþOQÇ° ç³#¯èþÆæÿ$§éƒsìý…_…¨. Ðèþ$Ç yìþòÜ…ºÆŠÿ 9 {ç³Mæür¯èþMæü$ M>…{Vðü‹Ü ¯éÄæý$Mæü$Ë$ G…§æþ$Mæü$ ¨{V>Â…† ^ðþ…§éÆæÿ$? B Ðèþ*r MöõÜ¢ -{糫§é¯èþ -{糆糄æü… ™ðþË$Væü$§óþÔèý… {糆çܵ…§æþ¯èþ Mæü*yé A§óþ Mæü§é. ´ëÈtË Mæü¡™èþ…V> 200 Ðèþ$…¨ ÔéçܯèþçÜ¿æý$ÅË$ çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ¯èþ$ Mö¯èþÝëW…^éË° MøÆæÿ$™èþ* ™èþÐèþ$ Ôéçܯèþ çÜ¿æýÅ™éÓËMæü$ Æ>i¯éÐèþ*Ë$ ^óþÔéÆæÿ$.
{ç³fËMæü$ ÒÆæÿ$ °fÐðþ$O¯èþ {糆°«§æþ$Ìôý¯é? ÒÆæÿ…™é G°²MæüËÌZ ´ùsîý^óþÄæý$yé°MðüO ™öË$™èþ BÄæý* ´ëÈtË A¿æýÅǦ™èþÓ… ´÷…§óþ…§æþ$Mæü$, B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ VðüÍ^óþ…§æþ$Mæü$ MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Ë$ QÆæÿ$a ò³sìýt¯èþÐéÆæÿ$ M>§é? ÒÇÌZA™èþÅ«¨Mæü$Ë$(Ñ$¯èþàÆÿ$$…ç³# Ìôý§æþ¯é² çÜ™èþŧæþ*Ææÿ… M>§æþ$) ÇÄæý$ÌŒý GõÜtsŒýÆæÿ…Væü…, ±sìý´ëÆæÿ$§æþË,¯úM>-{ÔèýÄæý*Ë$, gê¡Äæý$ òßýOÐóþË M>…-{sêMæütÆæÿÏ™ø¯èþ$, Ððþ$O°…VŠü Ðèþ*íœÄæý*, Ò$yìþÄæý*, íÜ°Ðèþ*Ææÿ…Væü…, çßZrâæý$å, M>ÆöµÆóÿsŒý Bçܵ{™èþ$Ë$, Ðèþ–†¢Ñ§éÅ MæüâêÔéËË™ø {ç³™èþÅ„æü…V>¯ø, ç³Æø„æü…V>¯ø çÜ…º…«§éË$ E¯èþ²ÐéÆóÿ.
^èþrt º§æþ®…V> ÐéÅ´ëÆ>Ë$ ^óþçÜ$Mö¯óþÐéÇMìü GMæüPyé GÌê…sìý çÜÐèþ$çÜÅË$ E™èþµ¯èþ²… M>»ZÐèþ#. Ðèþ$Ç Ðèþ$¯èþ {ç³gê {糆°«§æþ$Ë$ ™ðþË…V>×ý ÑçÙÄæý$Ððþ$O Ðèþ$*Mæü$Ðèþ$ÃyìþV> G…§æþ$Mæü$ Æ>i¯éÐèþ*^óþÔéÆø Ò$Mæü$ Cç³µsìýMóü AÆæÿ¦Ðèþ$Æÿ$$Ðèþ#…r$…§æþ° ¿êÑçÜ$¢¯é²¯èþ$.
D {ç³gê{糆°«§æþ$Ë$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Væü$Ç…^óþ MæüËÐèþÆæÿç³yæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. B ¯èþVæüÆæÿ… ™ðþË…V>×ýÌZ ¿êVæü…V> E…yìþ´ù™óþ ™èþÐèþ$ BǦMæü {ç³Äñý*f¯éË$ §ðþº¾†…sêÄæý$¯óþ§óþ ÐéÇ MæüËÐèþÆæÿ´ër$Mæü$ {糫§é¯èþ M>Ææÿ×ý…. M>Mæü´ù™óþ çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ¯èþ$ G…§æþ$Mæü$ MøÆæÿ$™èþ$¯é²Æø ÐéÇÌZ H JMæüPÆðÿO¯é §æþÄæý$^óþíÜ ^ðþº$™éÆ>? B…{«§æþ{糧óþÔŒý¯èþ$ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ËMæü$ ^ðþ…¨¯èþ 100 Mæü$r$…»êË$ °Äæý$…{†çÜ$¢¯é²Æÿ$$.
òßýO§æþÆ>»ê§Šþ {ç³çÜ$¢™èþ f¯é¿ê 80 Ë„æüË$. ÒÇÌZ Ðèþ$$íÜÏ…Ë$ 24 Ë„æüË$; Mæü¯èþ²yæþ, Ðèþ$Æ>w ¿êïÙÄæý$$Ë$ 2 Ë„æüË$; M>Äæý$ çܦ/ Mæü{¡Ë$ 5000; Ðèþ*Æ>Óyîþ, AVæüÆŠÿÐéÌŒýÞ ™èþ¨™èþÆæÿ E™èþ¢Æ>¨ ÐéÅ´ëÆæÿ ÐèþÆ>YËÐéÆæÿ$ 2 Ë„æüË$; íßý…© ¿êïÙÄæý$$ÌñýO¯èþ ÌZ«§éË$, §ø½Ë$, Äæý*§æþÐŒþ Ë$ 6 Ë„æüË$; ™èþÑ$âæý$Ë$ 50 ÐóþË Ðèþ$…¨ ÐðþÆæÿíÜ Ððþ$$™èþ¢… 33 Ë„æüË Ðèþ$…¨ E…sêÆæÿ$. D ™ðþË$Vóü™èþÆæÿ$ Ë…§æþÆæÿ* °gê… M>Ë… ¯èþ$…` òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ íܦÆæÿç³yìþ¯èþÐéÆæÿ$.
¯èþVæüÆæÿ f¯é¿êÌZ C…^èþ$Ñ$…^èþ$ çÜVæü¿êVæü… ÐéÆóÿ. CMæü Ñ$Væü™éÐéÆæÿ…§æþÆæÿ* ™ðþË$Væü$ {ç³fÌôý. ÒÇ ÌZ 35 Ë„æüË Ðèþ$…¨ ™ðþË…V>×ý ÐéÆæÿ$ M>V> 25 Ë„æüË Ðèþ$…¨ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ËMæü$ ^ðþ…¨¯èþÐéÆæÿ$. ™ðþË…V>×ôý™èþÆæÿ ™ðþË$Væü$ÐéÆæÿ$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ f¯é¿êÌZ A™èþÅ«¨Mæü$˯èþ² Ðé§æþ¯èþ ç³NÇ¢V> °Æ>«§éÆæÿÐðþ$O¯èþ¨.
ÝëÓÆæÿ¦ ÔèýMæü$¢Ë {ç³^éÆæÿÐèþ$¨. òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ° B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ËMæü$ ^ðþ…¨¯èþ 25 Ë„æüË Ðèþ$…¨ÌZ MóüÐèþË… 100 Mæü$r$…»êË ÐéÆæÿ$ B…{«§æþ{糧óþÔŒý¯èþ$ °Äæý$…{†çÜ$¢¯é²Ææÿ$. ÒÇ {糫§é¯èþ ÐéÅ´ëÆ>Ë$: íÜ°Ðèþ*Ææÿ…Væü…& D Ææÿ…Væü… I§æþ$ Mæü$r$…»êË ^óþ™èþ$ÌZÏ E…¨. CsîýÐèþÍ M>Ë…ÌZ D Mæü$r$…»êËÐéÆæÿ$ {ç³™èþÅ„æü…V>¯ø, ç³Æø„æü…V>¯óþ Æ>fMîüÄæý*ËÌZ BçÜMìü¢ ^èþ*ç³#™èþ$¯é²Ææÿ$.
ºÌŒýP {yæþVŠü/ ¸ëÆ>à ç³Ç{ÔèýÐèþ$Ë$ 15 Mæü$r$…»êË °Äæý$…{™èþ×ýÌZ E¯é²Æÿ$$. B…{«§æþ {´ë…™é°Mìü ^ðþ…¨¯èþ D ´ëÇ{ÔéÑ$MæüÐóþ™èþ¢Ë$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ç³ÇçÜÆ>ËÌZ ™èþÐèþ$ ç³Ç{ÔèýÐèþ$˯èþ$ ¯ðþËMö͵ ¡{Ðèþ M>Ë$ÚëÅ°Mìü M>ÆæÿMæü$ËÐèþ#™èþ$¯é²Ææÿ$. Ðèþ˜ÍMæü çܧæþ$´ëÄæý*Ë Ææÿ…Væü…& 20 Mæü$r$…»êË$ D Ææÿ…Væü…ÌZ Æ>fÅÐóþ$Ë$™èþ$¯é²Æÿ$$.
JMæü A…™èþÆ>j¡Äæý$ ÑÐèþ*¯é{ÔèýÄæý*°² °ÇÃ…_¯èþ çÜ…çܦ E°Mìü Væü$Ç…_ 糨 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>Ë {Mìü™èþ… GÐèþÇMîü ™ðþÍÄæý$§æþ$. C糚yæþ$ B çÜ…çܦ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ 5000 MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Ë$ ÑË$Ðèþ^óþõÜ 5000 GMæüÆ>Ë ÐèþÅÐèþÝëÄæý$ ¿æý*Ñ$ ° ´÷…¨…¨. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Ððþ${sZ {´ëgñýMŠüt ¯èþ$ ™öË$™èþ ^óþç³sìýt¯èþ Ððþ$Osê‹Ü, §é° Ðèþ*™èþ–çÜ…çܦ çÜ™èþÅ… Væü$Ç…_ {ç³™óþÅMæü…V> {ç³Ýë¢Ñ…^èþ¯èþÐèþçÜÆæÿ… Ìôý§æþ$.
±sìý ´ëÆæÿ$§æþË {´ëgñýMæü$tË ÑçÙÄæý*°Mìü ÐèþõÜ¢ çÜ…º…«¨™èþ M>…{sêMæü$tË ÑÐèþÆ>˯èþ$ {糿æý$™èþÓ… {ç³Mæüsìý…^éÍ. ÇÄæý$ÌŒý GõÜtsŒý Ææÿ…Væü… Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$, ¯ðþË*ÏÆæÿ$, C™èþÆæÿ MøÝë¢ þhÌêÏËMæü$ ^ðþ…¨¯èþ 20 Mæü$r$…»êË °Äæý$…{™èþ×ý ÌZ E…¨. Ððþ$O{MøÝ닳t Mæü…ò³± íÜÄæý*sñýÌŒýÌZ MóüÐèþË… 50 GMæüÆ>Ë çܦ˅ÌZ ™èþ¯èþ Mæü…ò³±° °ÆæÿÓíßý…^èþ$Mö…r$…yæþV> CMæüPyæþ Isìý Mæü…ò³±ËMæü$ {糿æý$ ™èþÓ… ÐóþÌê¨ GMæüÆ>Ë$ «§éÆæÿ§æþ™èþ¢… ^óþíÜ…¨.
çßZrâæýå Ææÿ…Væü…ÌZ¯èþ* 糨 Mæü$r$…»ê˧óþ Æ>fÅ…. AÌêVóü Bçܵ{™èþ$Ë$, BÆøVæüÅ õÜÐèþË Ææÿ…Væü…ÌZ ¯èþ* 糨 Mæü$r$…»êË$ ò³™èþ¢¯èþ… ^óþçÜ$¢¯é²Æÿ$$. ÆæÿÐé×êÆæÿ…VæüÐèþ$* 糨 Mæü$r$…»êË ^óþ™èþ$ÌZϯóþ E…¨. JMæü Bç³ÆóÿrÆŠÿ BÆŠÿ sìý G ¯èþ$…_ 10 ç³ÇÃr$Ï ¡çÜ$Mö° 100 çÜÈÓË$ ¯èþyæþ$ç³#™èþ$¯èþ²r$t BÆøç³×ýË$ E¯é²Æÿ$$. C…rÆŠÿ ѧéÅÆæÿ…V>°² 糨 Mæü$r$…»êË$ ÔéíÜçÜ$¢¯é²Æÿ$$.
GÐðþ$ÞsŒý Mø_…VŠü §éÓÆ> CÑ Hsê 2000 MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Ë$ BÇjçÜ$¢¯é²Æÿ$$. MæüÆ>~rMæü, ™èþÑ$âæý¯éyæþ$ËÌZ Ðèþ–†¢ ѧéÅMøÆæÿ$ÞËMæü$ EÐèþ$Ãyìþ G…{sñý¯ŒþÞ sñý‹Üt¯èþ$ Ææÿ§æþ$ª ^óþÄæý$V> Ðèþ$¯èþ Æ>çÙ‰…ÌZ C…M> Mö¯èþÝëVæü$™èþ$¯èþ²§æþ…sôý D 糨 Mæü$r$…»êË ç³#×ýÅÐóþ$ çÜ$Ðèþ*!
D ¿êVæüÅÐèþ…™èþ$ËMæü$ 250 IHG‹Ü, Ií³G‹Ü A«¨M>Ææÿ$Ë$ A…yæþ§æþ…yæþË$ E¯é²Æÿ$$. AÌêVóü Ðèþ$Æø 糨ÐóþËÐèþ$…¨ B…{«§æþ A«¨M>Ææÿ$Ë çÜàÄæý$çÜçßýM>Æ>Ë$ Mæü*yé. ÐðþOsŒýM>ËÆŠÿ ¯óþÆ>Ë ÑçÙÄæý$…ÌZ¯èþ* B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {´ë…™éËÐéÆóÿ A{VæüV>Ðèþ$$Ë$. _ÐèþÆæÿMæü$ ÒÆæÿ$ †Ææÿ$糆 Ððþ…MæüsôýÔèýÓÆæÿ$yìþ MøÐðþË ÐèþÅÐèþàÆ>ËÌZ Mæü*yé Aѱ†Mìü ´ë˵yézÆæÿ$. D ¿êVæüÅÐèþ…™èþ$Ë$, ÐéÇ Æ>fMîüÄæý$ ¿êVæüÝëÓÐèþ$$Ë$ ™èþÐèþ$ -{ç³Äñý*f¯éË$ M>´ëyæþ$Mö¯óþ…§æþ$Móü ™ðþË…V>×ýMæü$ Ayæþ$zç³yæþ$™èþ$¯é²Ææÿ$. ÐéÅ´ëÆ>˯èþ$ ¯éÅÄæý$º§æþ®…V> ^óþçÜ$Mö…r$…sôý ™ðþË…V>×ýÌZ AÆÿ$$¯é, Ðèþ$ÆðÿMæüPyðþO¯é ¿æýÄæý$ç³yæþ¯èþÐèþçÜÆæÿ… Ìôý§æþ$. ïÜÐèþ*…{«§æþ$ÌêÆ> Ò$ ¯éÄæý$Mæü$˯èþ$ D A…ÔéËò³O °Ë©Ýë¢Æ>? Væü™èþ ÐèþÆ>ÛM>Ë…ÌZ ÐèþÆæÿ§æþË$ MæüÆæÿ*²Ë$, ÑfÄæý$Ðéyæþ˯èþ$ A…™èþV> G…§æþ$Mæü$ Ðèþ$$…^ðþ™é¢Æÿ$$?
{ÖM>Mæü$âæý…, ÑfÄæý$ ¯èþVæüÆæÿ…, ÑÔéQ {´ë…™éËÌZ §øÐèþ$M>r$ Ðèþ$Ææÿ×êË$ GMæü$PÐèþV> E…yæþyé°Mìü M>Ææÿ×ýÐóþ$Ñ$sìý? MæüÆæÿ*²Ë$, A¯èþ…™èþç³NÆŠÿ hÌêÏÌZÏ ÕÔèý$, »êÍM> Ðèþ$Ææÿ×êË Æóÿr$ A«¨Mæü…V> G…§æþ$Mæü$ E…¨? Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$Mæü$ ^ðþ…¨¯èþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{™èþ$Ë$ 22 HâæýÏ ´ër$ B…{«§æþ{糧óþÔŒý¯èþ$ ´ëÍ…^éÆæÿ$. ÐéÆæÿ$ ™èþÐèþ$ {´ë…™é°Mìü ^óþíܯèþ Ðóþ$Ë$ HÑ$sìý? B…{«§æþ {´ë…™é°Mìü ^ðþ…¨¯èþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{™èþ$Ë ´ë˯èþ 24 Hâæýå ´ër$ Mö¯èþÝëW…¨.
çÜÆŠÿ BÆæÿ¦ÆŠÿ M>r¯Œþ ¯éÐèþ*°² 糧óþ 糧óþ fí³…^èþyæþ… Ñ$¯èþà ÐéÆæÿ$ MøÝë¢ {´ë…™é°Mìü ^óþíÜ… §óþÑ$sìý? ïÜÐèþ*…{«§æþ$ÌêÆ>, Ò$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ MóüïÜBÆŠÿ¯èþ$, ™ðþË…V>×ý¯èþ$ ç³ÇçßýíÜçÜ$¢¯é²Ææÿ$. Ò$Ææÿ$ JMæü ÑçÙÄæý*°² çܵçÙt…V> ™ðþË$çÜ$MøÐéÍ. Móü ïÜ BÆŠÿ, BÄæý$¯èþ ´ëÈt ™ðþË…V>×ý MøçÜ… ´ùÆ>yæþ$™èþ$…yæþÐèþ^èþ$a.
AÆÿ$$™óþ ™ðþË…V>×ý A…sôý MóüïÜ BÆŠÿ JMæüPÆóÿ M>§æþ$. ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ$…ÌZ BÄæý$¯èþ MîüËMæü ´ë{™èþ °ÆæÿÓíßýçÜ$¢¯é²Ææÿ$. AÆÿ$$™óþ C…M> ^éÌê Ðèþ$…¨ ÐèþÅMæü$¢ Ë$, E´ë«§éÅÄæý$$Ë$, Ðóþ$«§éÐèþ#Ë$, MæüâêM>Ææÿ$Ë$, {ç³gêçÜ…çœ* Ë$ ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ$… ¯óþsìý °Ææÿ~Äæý*™èþÃMæü §æþÔèýMæü$ Æ>Ðèþyé°Mìü ÑÔóýçÙ…V> §øçßý§æþ… ^óþÔéÆæÿ$.
B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {ç³fË$ ™èþÐèþ$ »êVøVæü$Ë MøçÜ… ^óþõÜ ´ùÆ>sêËMæü$ ™ðþË…V>×ý {ç³fË$ ç³NÇ¢ Ðèþ$§æþª™èþ$ CÝë¢Ææÿ$. {ç³fË -{ç³Äñý*f¯éË$ ç³sìýt…^èþ$Mø° ¿êVæüÅÐèþ…™èþ$Ë$, Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü$Ë MøçÜ… Ðèþ$¯èþÌZ Ðèþ$¯èþ… ´ùÆ>yæþ$MøMæü*yæþ§æþ$.
B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {ç³f˯èþ$ M>Mæü, B{´ë…™éË ò³™èþ¢…§éÆæÿ$˯èþ$ Ðèþ¨Í…^èþ$MøÐèþyé°Móü {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý¯èþ$ Ðóþ$Ðèþ$$ MøÆæÿ$™èþ$¯é²Ðèþ$$. ÐéÇ °Äæý$…{™èþ×ý ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yæþyé°Mìü Ò$Ææÿ* ´ùÆ>yæþ…yìþ. Ðèþ$¯èþ… ™ðþË$Væü$ÐéÆæÿ$V> E…§é…. _¯èþ² Æ>Úë‰Ë™ø¯óþ õ³§æþ {ç³fË…§æþÇMîü ÝëÐèþ*hMæü, BǦMæü, Æ>fMîüÄæý$ ÑÐèþ$$Mìü¢ ËÀ…^èþVæü˧æþ$. A…§æþ$Móü {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ý A° Ðèþ$ÆøÝëÇ ^ðþº$™èþ$¯é²¯èþ$.
***************************************
ANDHRAJOUTHI
EDITORIAL
CÆæÿ$ {´ë…™éË {ç³fË$ HMæüÐèþ$ÐéÓÍ
& H.Äæý$….Rꯌþ Äæý$gꪱ
Æðÿ…yæþ$Ðèþ…§æþË HâæýÏ {Mìü™èþ… K ¨Mæü$PÌôý° ™èþÍÏ ™èþ¯èþ Ðèþ$$Væü$YÆæÿ$ í³ËÏÌZÏ ò³§éªyìþ² {¼sîý‹Ù çÜÆ>PÆæÿ$Mæü$ §é¯èþ… ^óþíÜ…¨. Æðÿ…yøÐéyìþ² Mæü¯èþ²yìþVæü$ËMæü$ §æþ™èþ¢™èþ C_a…¨. Ðèþ$*yøÐéyìþ² Ðèþ$Æ>wË C…sZÏ E…_…¨. Ððþ$$§æþsìý C§æþªÆæÿ$ í³ËÏË$ Mö…™èþ M>Ë… ™èþÑ$âæý$Ë C…sZÏ ò³ÇV>Ææÿ$. ÐèþÄæý$Ý÷^éaMæü AMæüPyìþ ¯èþ$…_ ºÄæý$rç³yézÆæÿ$.
C§æþªÆæÿ$ A¯èþ²Ë$ MæüÍíÜ _¯èþ² ™èþÐèþ$$Ãyìþ² Ððþ†Mìü¯èþsôýt, _¯èþ² ™èþÐèþ$$Ãyæþ* A¯èþ² Ë MøçÜ… Ððþ†M>yæþ$. B Ðèþ$$Væü$YÆæÿ$ A¯èþ²§æþÐèþ$$ÃË A¯èþ$º…«§æþ… Mæü£æþ. G…yŠþ sñýOsìýÌŒýÞ ç³yæþV>¯óþ íÜ°Ðèþ* AÆÿ$$´ù™èþ$…¨ V>±, iÑ™èþ… Mö¯èþÝëVæü$™èþ$…¨. Mö™èþ¢ Mæü£æþ Ððþ$$§æþËÐèþ#™èþ$…¨.
h…§æþX LÆŠÿ Á »êT òßýO! 1956 ¯ésìý B…{«§æþ Æ>çÙ‰ í³íÜíÜ A«§æþÅ„æü$Ë$ ±Ë… çÜ…iÐèþÆðÿyìþz {´ë…¡Äæý$ ´ëË Mæü ÐèþÆ>YË {糆°«¨ AÆÿ$$¯èþsôýt, Cr$ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ õÜtsŒý Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† º*Ææÿ$YË Æ>Ðèþ$Mæü–Úë~Æ>Ðèþ# Mæü*yé {´ë…¡Äæý$ ´ëËMæü ÐèþÆ>YË {糆°«¨. çÜ…iÐèþÆðÿyìþz ™èþ¯èþ$ ç³#sìýt¯èþ A¯èþ…™èþç³#Ææÿ… hÌêÏMæü$ G…™èþ A¯éÅÄæý$… ^óþÔéÆø, º*Ææÿ$YË Æ>Ðèþ$Mæü–Úë~Æ>Ðèþ# Mæü*yé ™èþ¯èþMæü$ f¯èþð_a¯èþ Ðèþ$çßýº*»Œý¯èþVæüÆŠÿ hÌêÏMæü$ A…™óþ A¯éÅÄæý$… ^óþÔéÆæÿ$.
Ðèþ$ÆøÐðþOç³# B…{«§æþ{糧óþÔŒý HÆæÿµyæþyæþ… MøçÜ… ™èþ¯èþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† 糧æþÑ° ™éÅVæü… ^óþÄæý$yé°Mìü òÜO™èþ… º*Ææÿ$YË íܧæþ®ç³yæþzsôýt, Ar$ »ñýfÐéyæþ Vø´ëËÆðÿyìþz Mæü*yé ™èþ¯èþ Ðèþ$$QÅÐèþ$…{† 糧æþÑ° ™éÅVæü… ^óþÔéÆæÿ$. B…{«§æþ{糧óþÔŒý HÆæÿµyæþyé°Mìü, º*Ææÿ$YË Ððþ¯èþMæü$¯èþ² ™ðþË…V>×ý ´ëËMæü ÐèþÆ>YËMæü$ ÐéâæýÏ {ç³Äñý*f¯éË$¯èþ²sôýt, çÜ…iÐèþÆðÿyìþz Ððþ¯èþMæü¯èþ$¯èþ² Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$, MøÝ뢅{«§é ´ëËMæü ÐèþÆ>YËMæü* ÐéâæýÏ {ç³Äñý*f¯éË$¯é²Æÿ$$. Asôýt CÆæÿ$ÐðþOç³#Ìê E¯èþ² {ç³fËMæü* ™èþÐèþ$ÐðþO¯èþ {ç³Äñý*f¯éË$¯é²Æÿ$$.
çÜÇV>Y D A…Ôé¯óþ² Cç³#µyæþ$ Ðèþ$¯èþ… Ðèþ$Ç_´ù™èþ$¯é²…. ´ëËMæü ÐèþÆ>YË$ GMæüPyðþO¯é JMóü §øí³yîþ° Mö¯èþÝëWçÜ$¢…sêÆÿ$$. {ç³gê çÜÐèþ$*àË$ GMæüPyðþO ¯é JMóü §øí³yîþMìü ºËÐèþ#™èþ$…sêÆÿ$$. M>±, ÐèþÆæÿÐèþÆæÿÆ>Ðèþ# Ðèþ*{™èþ… D ¯ðþË 5¯èþ B…{«§æþgZņÌZ Æ>íܯèþ "Ñ¿æýf¯èþ™ø ¿êÐèþ çÜÐðþ$OMæüÅ™èþ' ÐéÅçÜ…ÌZ ™èþç³µ…™é ±Ë… çÜ…iÐèþÆðÿyìþz Ò$§óþ ¯ðþsôýtÔéÆæÿ$. C¨ CÆæÿ$ÐðþOç³#Ìê A´ùçßýË$ ™öËW…^éÍÞ¯èþ Ðèþ$«§æþÅÐèþÇ¢ ^óþÄæý*ÍÞ¯èþ ç³°M>§æþ$.
™ðþË…V>×ý {ç³fË$ ™ðþË…V>×ôý™èþÆæÿ ´ëËMæü ÐèþÆ>Yβ, ™ðþË…V>×ôý™èþÆæÿ {ç³fË$ ™ðþË…V>×ý ´ëËMæü ÐèþÆ>Yβ ÑÐèþ$ÇØ…^èþ$Mæü$…r* E…sôý {ç³Äñý*f¯èþ… GÐèþÇMîü? B…{«§æþ{糧óþÔŒý HÆæÿµyóþ ¯ésìýMìü ™ðþË$Væü$ ÐéÇMìü Æðÿ…yæþ$ Æ>Úë‰Ë$¯é²Äæý$° ÐèþÆæÿÐèþÆæÿÆ>Ðèþ# ^óþíܯèþ çÜ*{¡MæüÆæÿ×ý Mæü*yé ÐéçÜ¢Ðèþ… M>§æþ$. B«§æþ$°Mæü M>Ë…ÌZ, ™ðþË…V>×ý {´ë…™èþ… G¯èþ²yæþ* JMæü Æ>çÙ‰…V> Ìôý§æþ$. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ õÜtsŒýÌZ A…™èþÆ>ÂVæü…V> E…¨.
òßýO§æþÆ>»ê§Šþ õÜtsŒý¯èþ$ V>±, A…™èþMæü$ G°Ñ$§óþâæýÏ Ðèþ$$…§æþ$ ÐèþÆæÿMæü$¯èþ² °gê… çÜ…Ý릯鰲 V>± ™ðþË$Væü$ Æ>çÙ‰… A¯èþyæþ… Mæü*yé çÜÇM>§æþ$. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ õÜtsŒý ¯éË$Væü$ {´ë…¡Äæý$ ¿êçÙË °ËÄæý$…. Ðèþ$Æ>u>, Mæü¯èþ²yæþ {´ë…™éË ¯èþ$…_ ÐóþÆæÿ$ç³yìþ¯èþ ™ðþË…V>×ý, »Ÿyæþ$zMøíÜ õ³Ææÿ$ò³rtyé°Mìü Ðèþ$$…§óþ, B…{«§æþ{糧óþÔŒýÌZ A…™èþÆ>ÂVæüÐðþ$O´ùÆÿ$$…¨.
CMæü {ç³™óþÅMæü Æ>çÙ‰…V> E¯èþ²§ðþç³#µyæþ$? °gê… çÜ…Ý릯èþ…ÌZ EÆæÿ*ª ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Ý릯èþ… ™ðþË$Væü$§æþ° ^ðþç³µyæþ… Mæü*yé MæüçÙtÐóþ$. Æ>fMîüÄæý$, Ýë…çÜP–†Mæü Ææÿ…V>ÌZÏ Ðèþ$Æ>w˧óþ ò³O^óþÆÿ$$V> E…yóþ¨. ^èþÇ{™èþ VæüÐèþ$¯èþ…ÌZ, JMæü çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ Ðèþ$çßý™èþ¢ÆæÿÐèþ$¯èþ$Mæü$¯èþ² çÜ…çœ$r¯èþË$ Ðèþ$Æø çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ A¯èþÆæÿ®…V> Mæü°í³…^èþÐèþ^èþ$a. Asôýt JMæü çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ A¯èþÆæÿ®…V> Mæü°í³…^óþ çÜ…çœ$¯èþË$ Ðèþ$Æø çÜ…§æþÆæÿÂ…ÌZ Ðèþ$çßý™èþ¢Ææÿ…V> Ðèþ*ÆæÿÐèþ^èþ$a.
EÝëð Äæý* Äæý$*°ÐèþÇÞsîý BÆæÿ…¿æý…, B…{«§æþ{糧óþÔŒý HÆ>µr$ Mæü*yé ©°Mìü Ñ$¯èþàÆÿ$$… ç³# M>§æþ$. 1918 HyæþÐèþ °gê… Ò$ÆŠÿ EÝëïŒþ AÎ Rꯌþ Äæý$*°ÐèþÇÞsîý° ¯ðþËMö Ìôýµ çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ ÑÔèýÓMæüÑ ÆæÿÒ…{§æþ¯é£Šþ sêVøÆŠÿ¯èþ$ çÜ…{糨…^éÆæÿ$.
Ðèþ*™èþ–¿êÚëÀÐèþ*°Äñý$O¯èþ sêVøÆŠÿ ÑÔèýÓѧéÅËÄæý*ÌZÏ {¼r¯Œþ 糧æþ®™èþ$ÌZÏ C…XÏçÙ$ÌZ M>Mæü$… yé, Ý린Mæü ¿êçÙÌZÏ »Z«§æþ¯èþ ÝëWõÜ¢, {ç³fËMæü*, §óþÔé°Mîü GMæü$PÐèþ Ðóþ$Ë$ fÆæÿ$Væü$™èþ$…§æþ° çÜËà C^éaÆæÿ$. EÆæÿ*ª AÀÐèþ*°Äñý$O¯èþ EÝëïŒþ AÎ Rꯌþ B ¿êçÙ¯óþ »Z«§æþ¯é Ðèþ*«§æþÅÐèþ$…V> G…^èþ$Mæü$¯é²Ææÿ$.
Aç³µsìýMìü A¨ Ðèþ$çßý™èþ¢Ææÿ ÑçÙÄæý$Ðóþ$. M>±, §é°Mìü {糆^èþÆæÿÅV> A¯èþ²r$t, Ðèþ$*yóþâæý$Ï †ÆæÿMæü$P…yé¯óþ °gê… çÜ…Ý릯èþ…ÌZ EÆæÿ*ª ÐèþņÆóÿMæü E§æþÅ Ðèþ$… BÆæÿ…¿æýÐðþ$O…¨. ^éÇ{™èþMæü çÜ…çœ$r¯èþ˱² Gç³#µyæþ* JMæü§é¯ö²Mæüsìý Q…yìþ…^èþ$Mæü$…r* Ðèþ$$…§æþ$Mæü$ ÝëVæü$™éÆÿ$$. AÌê…sìý JMæü çÜ…çœ$r¯èþ 1921 ¯èþÐèþ…ºÆŠÿ 12¯èþ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ fÇW…¨.
B Æøk ÝëÄæý$…{™èþ… VúÍVæü*yæþÌZ°, ÑÐóþMæüÐèþÇ®° ¤Äôý$rÆŠÿÌZ fÇW¯èþ íßý…§æþ* çÜ…çœ$çÜ…çÜPÆæÿ×ý Ðèþ$àçÜ¿æý "B…{«§æþ$Ë' ^èþÇ{™èþ¯óþ Ðèþ*Ça…¨. B ÆøkÌZÏ çÜçßýf…V>¯óþ Ðóþ¨Mæüò³O¯èþ, Ðóþ¨Mæü Mìü…§é A™èþÅ«¨Mæü$Ë$ Ðèþ$Æ>wÌôý E…yóþÐéÆæÿ$. B çÜ¿æýÌZ JMæü ÐèþMæü¢ ™ðþË$Væü$ÌZ {ç³çÜ…W…^èþ»ZV> {ÔZ™èþË$ õßýâæý¯èþ^óþíÜ, AÐèþÐèþ*°…_ Mìü…¨Mìü ¨…^óþÔé Ææÿ$.
B Æ>{†Mìü Æ>{™óþ òßýOMøÆæÿ$t ¯éÅÄæý$Ðé¨ sôýMæü$Ðèþ*Ë Ææÿ…V>Æ>Ðèþ# C…sZÏ K yæþf ¯èþ$ Ðèþ$…¨ B…{«§æþ {ç³Ðèþ$$Q$Ë$ çßý$sêçßý$sìýV> çÜÐèþ*ÐóþÔèýÐðþ$O, B…{«§æþ¿êçÙMæü$ Væü$Ç¢…ç³#¯èþ$ Ý뫨…^èþyé°Mìü B…{«§é f¯èþçÜ…çœ*°² BÆæÿ…À…^éÆæÿ$. B…{«§éf¯èþ Móü…{§æþ çÜ…çœ*°Mîü, B…{«§æþ Ðèþ$àçÜ¿æýMæü$, _ÐèþÆæÿMæü$ B…{«§æþ{糧óþÔŒý BÑÆ>ÂÐé°Mîü B çÜÐèþ*ÐóþÔèýÐóþ$ BÆæÿ…¿æý….
AÆÿ$$™óþ §é°² B…{«§æþ… A¯èþÆ>§æþ±, ™ðþË$Væü$ A¯é˱, AçÜË$ §é°² ™ðþË$Vóü A¯èþÆ>§æþ± ™ðþË…V>×ý… A¯é˱ ^ðþç³µyé°Mìü Aç³µsZÏ MðüíÜBÆŠÿ Ðèþ…sìý ¿êÚëÐóþ™èþ¢Ë$ ÌôýÆæÿ$! A§æþ–ÚëtÐèþÔé™ø¢, §æþ$Ææÿ§æþ–çÙtÐèþÔé™ø¢ (^èþÇ{™èþÌZ D Æðÿ…yìþ…sìýMîü ò³§æþª ™óþyé Ìôý§æþ° Cç³#µyóþ ^ðþç³#µMæü$¯é²…). Òr°²…sìýMîü ™öÍ çÜ*{™èþ«§éÇ Ðèþ*yæþ´ësìý çßý¯èþ$Ðèþ$…™èþÆ>Ðèþ#.
Cç³µsìý ™ðþË…V>×Z§æþÅÐèþ$…ÌZ, Mö…§æþÆæÿ$ Ðéyæþ$™èþ$¯èþ² ç³Ç¿êçÙÌZ, Ðèþ*yæþ´ësìý ™öÍ òÜsìýËÆŠÿ! B B…{«§éí³™éÐèþ$çßý$yæþ$ "Cç³#µyæþ$' çÜ…{M>…† ç³…yæþMìüP ç³NÇÓMæü$Ë çÜÓ{V>Ðèþ$Ððþ$O¯èþ Mæü–Úë~ hÌêÏ ´÷Mæü$P¯èþ*Ææÿ$ ç³ÌñýÏMæü$ Ððþâæý$Ï…sôý ¯óþsìý B…§øâæý¯èþM>Ææÿ$ÌZÏ° A†Ðé§æþ$Ë$ †ÇW Æ>°^óþaÐéÆæÿ$ M>§óþÐðþ*! HÐðþ$O¯é ™ðþË$Væü$ ¿êçÙMæü$ Væü$Ç¢…ç³# Æ>Ðèþyæþ… Vöç³µ ç³Ç×êÐèþ$Ðóþ$ V>±, D {MæüÐèþ$…ÌZ Ðèþ$$íÜÏ…ËMæü$ ¡Ææÿ° A¯éÅÄæý$Ðóþ$ fÇW…¨.
Ððþ$$§æþsìý ÝëÓ™èþ…{™èþÅ çÜÐèþ$ Ææÿ… ™èþÆæÿ$Ðé™èþ {¼sîý‹Ù ´ëËMæü$Ë$ Ðèþ$$íÜÏ… Æ>fMîüÄæý*ǦMæü ÐèþÅÐèþçܦ¯èþ$ çÜ…ç³NÆæÿ~…V> ¯éÔèý¯èþ… ^óþÄæý$yé°Mìü ç³N¯èþ$Mæü$¯é²Ææÿ$. §é°MøçÜ… Aç³µsìýMìü Æ>f¿êçÙV> E¯èþ² EÆæÿ*ª¯èþ$ ™öËW…_, C…XÏ‹Ù¯èþ$ {ç³ÐóþÔèýò³sêtÆæÿ$.
¯ésìý ç³Ç×êÐèþ*Ëò³O A«§æþÅÄæý$ ¯èþ… ^óþíܯèþ Ðèþ*Æ>¦ {M>Ððþ¯Œþ ¯èþ‹Ü »ê…, BÆæÿůŒþ »ôýMæüÆŠÿ Ðèþ…sìý ÐéÆæÿ$ Mö°² BçÜMìü¢MæüÆæÿ A…Ôé˯èþ$ ÐðþË$Væü$ÌZMìü ™ðþ^éaÆæÿ$. Aç³µsìýMìü §é§éç³# ¯èþ*sìýMìü ¯èþ*Ææÿ$Ôé™èþ… A„æüÆ>çÜ$ÅË$V> E¯èþ² Ðèþ$$íÜÏ…Ë$ AÆæÿ® Ôèý™éºª… †ÆæÿMæüP Ðèþ$$…§óþ 80 Ôé™èþ… °Ææÿ„æüÆ>çÜ$ÅË$V> Ðèþ*Ç´ùÄæý*Ææÿ° Ðéâæý$Ï °Æ>®Ç…^éÆæÿ$. H¨ Ðèþ$çßý™èþ¢Ææÿ…? H¨ A¯èþÆæÿ¦…? ÐèþÆæÿ¢Ðèþ*¯èþ… Væü™é°² ™èþÍ^óþ¨, Væü™é°² ç³#¯èþÆæÿ$§æþ®Ç…^èþyæþ… MøçÜ… M>§æþ$; A¨ Ý뫧æþÅÐèþ$* M>§æþ$.
ÐèþÆæÿ¢Ðèþ*¯èþ… Væü™é¯óþ² ™èþÍ^óþ¨ ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢ÌZ ´ë™èþ ™èþç³#µË$ ^óþÄæý$Mæü$…yé E…yæþyé°Mìü. Væü™èþ…ÌZ G¯èþ²yæþ* Ìôý° JMæü Ðèþ$çßý™èþ¢Ææÿ Æ>fMîüÄæý$ çÜ°²ÐóþÔèý… ¯óþyæþ$ Ðèþ$¯èþ MæüâæýÏÐèþ$$…§æþ$ Mö¯èþÝëVæü$™ø…¨. C¯é²âæý*Ï ™ðþË$Væü$¯ér¯èþ*, A…§æþ$ÌZ° Eç³ {´ë…™éβ, ÐésìýÌZÏ° {ç³gêçÜÐèþ$*à˱, çÜçßýf Ðèþ¯èþÆæÿ$β ÑyìþÑyìþV> MæüÍíÜMæür$tV> §ø^èþ$Mæü$…r$¯èþ² ´ëËMæüÐèþÆ>YË*, ÐésìýMìü {´ë†°«§æþÅ… Ðèþíßý…_¯èþ Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtË* ™èþÐèþ$ {糆çÙt¯èþ$, ÑÔéÓÝë±² ç³NÇ¢V> MøÌZµÆÿ$$ ^èþ†MìüËç³yézÆÿ$$.
{ç³gê çÜÐèþ$çÜÅËMæü$ ç³ÇÚëPÆ>°² Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtË {ç³×êãMæüÌZϯø, Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü$Ë G°²MæüË ÐéV>ª¯éÌZϯø Ððþ¨Móü ÆøkË$´ùÄæý*Æÿ$$. CÆæÿ$ÐðþOç³#Ìê, Æ>fMîüÄæý$ ´ëÈtËMæü$ A¡™èþ…V> Mö™èþ¢ ™èþÆ>Ë$, Äæý$$ÐèþÔèýMæü$¢Ë$ Ðèþ$$…§æþ$Mæü$ Ðèþ^éaÆÿ$$. {ç³fͲ §øí³yîþ ¯èþ$…_ Ææÿ„ìü…^óþ Ggñý…yé¯èþ$ Ææÿ*´÷…¨…^èþyé°Mìü C…™èþMæü$ Ñ$…_¯èþ çÜÐèþ$Äæý$… çÜÒ$ç³ ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢ÌZ Æ>§æþ$. B«¨ç³™èþÅ… MøçÜ… ´ëËMæüÐèþÆ>YË$ çœ$ÇÛçÜ$¢¯èþ² çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ¯óþ {ç³fË$ IMæüÅÐèþ$ÐéÓÍ.
ÐèþÆæÿÐèþÆæÿÆ>Ðèþ# ™èþ¯èþ ÐéÅçÜ… {´ëÆæÿ…¿æý…ÌZ¯óþ {´ë×ý{糧æþÐðþ$O¯èþ A…Ôèý… JMæü§é°² {ç³Ýë¢Ñ…^éÆæÿ$. "CÆæÿ$ÐðþOç³#Ìê ¿æýÄæý*…§øâæý¯èþË$, A´ùçßýË$ ™öËW…_, ÐðþOçÙÐèþ*ÅË$, ѧóþÓÚëË$ ÆæÿVæüËMæü$…yé ¿êÐèþçÜÐðþ$OMæüÅ™èþ Ý뫨…^èþyé°Mìü ™ðþË$Væü$ ¯óþË Ò$§æþ {ç³gêÝëÓÐèþ$ÅÐé§æþ$Ë$, º$¨®iÐèþ#Ë$ ç³N¯èþ$MøÐéÍÞ¯èþ ™èþÆæÿ$×ýÑ$¨' A…r* ^éÇ{™èþMæü çÜ…§æþÆ>°² ÐéÆæÿ$ çÜÇV>Y¯óþ Væü$Ç¢…^éÆæÿ$.
AÆÿ$$™óþ, Gr$ÐðþOç³#¯èþ² º$¨®iÐèþ#Ë$ Ar$ÐðþOõ³ M>Mæü$…yé, CÆæÿ$ÐðþOç³#Ìê E¯èþ² BÌZ^èþ¯éç³Ææÿ$Ë$ çÜÐðþ$OMæüÅ… M>ÐèþÍÞ¯èþ çÜÐèþ$Äæý$… Ðèþ_a…¨. A°² {´ë…™éË BÌZ^èþ¯éç³Ææÿ$Ë IMæüÅM>Æ>Å^èþÆæÿ×ý MæüÑ$sîý °Æ>Ã×ýÐóþ$ Cç³#µyæþ$ Ðèþ$¯èþ Ðèþ$$…§æþ$¯èþ² ™èþ„æü×ý MæüÆæÿ¢ ÐèþÅ…. BËçÜÅ… fÇW™óþ Mæü¯èþ$²Ðèþ$*íÜ ™ðþÇ^óþÌZV> ´ëËMæüÐèþÆ>YË$ Mæü$Ðèþ$ÃMðüOP ™èþÐèþ$ çœ$ÆæÿÛ×ý¯èþ$ {ç³fË çœ$ÆæÿÛ×ýV> Ðèþ*ÆóÿaÝë¢Æÿ$$.
Móü…{§æþ çßZ… Ðèþ$…{† _§æþ…ºÆæÿ… ÉìþÎÏÌZ °ÆæÿÓíßý…_¯èþ ASË糄æü çÜÐèþ*ÐóþÔèý… ÆæÿçßýçÜÅ Ggñý…yé C§óþ. "{ç³fÌôý {ç³gêçÜÐèþ$çÜÅË ç³ÇÚëPÆ>°Mìü ç³N¯èþ$Mæü$…sôý, Ò$Ææÿ$ E…yæþÆæÿ$. Ðóþ$Ðèþ$$ E…yæþÐèþ$$. Mæü¯èþ$Mæü Ðèþ$$…§æþ$ ѧéÅǦ E§æþÅÐèþ*Ͳ º…§æþ$ ò³sìýt Ææÿ…yìþ' A° ^éÌê çܵçÙt…V>¯óþ ^ðþ´ëµÆæÿ$.
´ëËMæü ÐèþÆ>YË$ Ðèþ$äÏ Mæü$Ðèþ$ÃMðüOP´ùMæü Ðèþ$$…§óþ A°² {´ë…™éË º$¨®iÐèþ#Ë$ HMæü… M>ÐéÍ. AÌê…sìý BÌZ^èþ¯éç³Ææÿ$Ë ASË糄æü çÜÐèþ*ÐóþÔéË$ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ¯óþ V>Mæü, A°² {´ë…™éÌZϯèþ* ™èþ„æü×ý… fÆæÿV>Í. §é°Mìü Ðèþ$$…§æþ$V> ™èþ¯óþ Væü…r Mæüyæþ™é¯èþ° ÐèþÆæÿÐèþÆæÿÆ>Ðèþ# A¯é² çÜÆóÿ. ™ðþË…V>×ôý™èþÆæÿ {´ë…™èþ… ¯èþ$…_ Ðèþ$ÆöMæüDz Væü…r MæürtÐèþ$¯é² çÜÆóÿ!
(ÐéÅçÜMæüÆæÿ¢ B…{«§é fÆæÿ²ÍçÜ$tË ¸ùÆæÿ… Mæü±Ó¯èþÆŠÿ)
***************************************
ANDHRAJOUTHI
EDITORIAL
Ððþ$™èþMæ üÆ>gêÅ°Mìü "A{Væü' çßZ§é¯é?
& C…§æþÆŠÿ Ðèþ$ÌZá{™é
^ðþO¯é¯èþ$ A«¨VæüÑ$…^èþ¯èþ$¯èþ² ¿êÆæÿ™Œþ! BÔèýaÆæÿÅÐðþ$…§æþ$Mæü$? 2004&08 çÜ…Ðèþ™èþÞÆ>ËÌZ Ðèþ$¯èþ BǦMæü ÐèþÅÐèþçܦ Ðèþ–¨® Æóÿr$Ï FÆæÿ¦üÓ VæüÐèþ$¯èþ…ÌZ E¯é²Æÿ$$ Mæü§é. çÜ$íܦÆæÿ {ç³gêÝëÓÐèþ$Å…, †Ææÿ$Væü$Ìôý° ÐèþÅÐèþÝë¦ç³¯é ÝëÐèþ$Æ>¦üÅË$, B…VæüÏ ¿êÚë ¯ðþOç³#×êÅË$, §óþÔèý f¯é¿êÌZ Äæý$$Ðèþf¯èþ$Ìôý A™èþÅ«¨Mæü$Ë$ M>Ðèþyæþ… C™éŨ Ýë¯èþ$Mæü*Ë™èþË$ E¯èþ²ç³šyæþ$ AÀÐèþ–¨®ÌZ ^ðþO¯é¯èþ$ A«¨VæüÑ$…^èþyæþ… ¿êÆæÿ™ŒþMæü$ G…§æþ$Mæü$ Ý뫧æþÅ… M>§æþ$?
°fÐóþ$, AÝ뫧éÅË ¯èþ$ çÜ$Ý뫧æþÅ… ^óþõÜ §æþ„æü™èþ ¿êÆæÿ™ŒþMæü$ E…¨; AÆÿ$$™óþ _¯èþ² ÑçÙÄæý*˯èþ$ Mæü*yé ò³§æþª çÜÐèþ$çÜÅË$V> ^óþçÜ$Mæü$¯óþ «§øÆæÿ×ìý ¯èþ$…_ ¿êÆæÿ™Œþ C…M> ºÄæý$rç³yæþÌôý§æþ$ Mæü§é A° Ðèþ$¯èþ ÐèþÅÐèþàÆ>˯èþ$ °Õ™èþ…V>, °Ú뵄ìüMæü…V> ç³ÇÖÍ…^óþ §óþÖÄæý$, ѧóþÖ ç³ÇÖËMæü$Ë$ ç³Ë$Ðèþ#Ææÿ$ ÐéÅRêÅ°çÜ$¢¯é²Ææÿ$.
™ðþË…V>×ý Væü…§æþÆæÿVøâæý…, Ððþ$O¯èþÆŠÿ »êÍMæüò³O A™éÅ^éÆæÿ… fÆæÿç³yæþÐóþ$ M>Mæü, BÐðþ$ Mæü$r$…»ê°² ç³Ë$ Ñ«§éË Ðóþ«¨…_¯èþ çßýÆ>Å¯é ´ùÎ‹Ü `‹œMæü$ 19 Hâæýå A¯èþ…™èþÆæÿ… BÆæÿ$¯ðþËË ÝëÐèþ*¯èþÅ gñýOË$ Õ„æü Ñ«¨…^èþyæþ…, ÝëÐèþ*¯èþ$Å° çÜ…„óüÐèþ*°Mìü Mæür$tºyìþ E¯é²Ðèþ$° ^ðþº$™ø¯èþ² {糿æý$™èþÓ ´ë˯èþÌZ¯óþ «§æþÆæÿË$ Ñ$¯èþ²…ryæþ… Ððþ$$§æþÌñýO¯èþ Ðésìý° B ç³ÇÖËMæü$Ë$ G†¢^èþ*ç³#™èþ$¯é²Ææÿ$.
Æ>fMîüÄæý$&E§øÅWÝëÓÐèþ$Å çÜ…çÜP–†, ç³° {ç³Ðèþ*×ê Ë$, Ñ^èþ„æü×êÆæÿíßý™èþ…V> íßý…ÝëM>…yæþMæü$ ´ë˵yóþ «§øÆæÿ×ý$Ë$, A…™èþ$Ìôý° Aѱ† Ðèþ$*Ë…V> ¿êÆæÿ™Œþ BM>…„æüË$ ¯ðþÆæÿÐóþÆæÿÐèþ°, BÔé¿æý…Væü… A°ÐéÆæÿÅÐèþ$± B ç³ÇÖËMæü$Ë$ A…r$¯é²Ææÿ$.
™öÑ$çóþâæýå {Mìü™èþ… G{ÆæÿMør Ðèþ§æþª »ê…º$ õ³Ë$yæþ$ MóüçÜ$ÌZ §øçÙ$Ë$V> Ææÿ$kÐðþO¯èþ Ðèþ$$Væü$Y Ææÿ$ ´ëMìüÝ릱 E{VæüÐé§æþ$Ë$ ç³Æ>ÆæÿÐèþyæþ… Ðèþ$¯èþ ¿æý{§æþ™é ÐèþÅÐèþçܦÌZ° AçÜ¢ÐèþÅçܦ ç³Çíܦ™èþ$Ë Mæü$§æþÆæÿµ×ý… ç³rtyæþ… Ìôý§é? G…™èþ ¯èþVæü$»êr$ çÜ…çœ$r¯èþ C¨? B Ðèþ$$Væü$YÆæÿ$ E{VæüÐé§æþ$˯èþ$ "¸ëǯèþÆŠÿÞ Çh{õÜtçÙ¯Œþ ÈhÄæý$¯èþÌŒý BÜ' °ÆæÿÓíßýÝù¢¯èþ² JMæü M>Æ>V>Ææÿ…ÌZ °Ææÿ¾…«¨…^é Ææÿ$. ÐéÇ° Væü™èþ Mö¨ª ¯ðþËË$V> AMæüPyæþ AÆæÿMöÆæÿ ¿æý{§æþ™é çܧæþ$´ëÄæý*Ë™ø E…_¯èþr$t ™ðþË$Ýù¢…¨.
AÌê G…§æþ$Mæü$ ^óþÄæý$ÐèþËíÜÐèþ_a…§ø GÐèþÆæÿ* ^ðþç³µyæþ…Ìôý§æþ$. Õ„>M>Ë… ç³NÇ¢ ^óþçÜ$Mæü$ ¯èþ² B Ðèþ$$Væü$YÇ° ´ëMìüÝ릯ŒþMæü$ Aç³µW…^èþÐèþËíÜÐèþ#…¨. AÆÿ$$™óþ D ÑçÙÄæý$…ÌZ Ðèþ$¯èþ A«¨M>Ææÿ$ËMæü$ Mö°² çÜÐèþ$çÜÅË$ G§æþ$ÆæÿÄæý*ÅÆÿ$$.
M>ÇYÌŒýÌZ ´ùÆ>yæþ$™èþ* ^èþ°´ùÆÿ$$¯èþ ™èþÐèþ$ òÜO°Mæü$Ë Ðèþ$–™èþ §óþà˯èþ$ òÜO™èþ… ¡çÜ$MøÐèþyé°Mìü †ÆæÿçÜPÇ…_¯èþ ´ëMŠü {糿æý$™èþÓ…, ¿êÆæÿ¡Äæý$ gñýOâæýå ¯èþ$…_ Ñyæþ$§æþËÆÿ$$¯èþÐéÆæÿ$ A…§æþ$¯èþ E{VæüÐé§æþ$Ë$V> Ææÿ$kÐèþÆÿ$$¯èþÐéÆæÿ$ ™èþÐèþ$ ´ûÆæÿ$Ìôý¯èþ° A…XMæüÇ…_ ÐéÆæÿ$ çÜÓ§óþÔé°Mìü Æ>Ðèþyé°Mìü A¯èþ$Ðèþ$†çÜ$¢…§é? B Ðèþ$$Væü$YÆæÿ$ E{VæüÐé§æþ$Ë$ JMóü JMæüP G‹Ü I Ððþ…rÆ>V> Bçܵ{†Mìü ÐðþâêåÆæÿ$.
B ™èþÆæÿ$Ðé™èþ, B ¯èþË$Væü$Ææÿ* JMæü ÆðÿÝëtÆðÿ…sŒý ( ™öÑ$çóþâæýå {Mìü™èþ… B E{VæüÐé§æþ$Ë$ »ê…º$ õ³Ë$âæý$å fÇí³¯èþ ^ør$Mæü$ ^óþÆæÿ$ÐèþÌZ E¯èþ² çßZrÌŒý A¨) Mæü$ ÐðþâêåÆæÿ$. B ÆðÿÝëtÆðÿ…sŒý ¯èþ$…^óþ B Ðèþ$$Væü$YÆæÿ* ç³Æ>ÆæÿÄæý*ÅÆæÿ$. D ÑçÙÄæý*°² G‹ÜI ™èþ¯èþ ò³O A«¨M>Ææÿ$ËMæü$ 13 Væü…rË ™èþÆæÿ$Ðé™èþ Ðèþ*{™èþÐóþ$ ™ðþÍÄæý$gôýÔéyæþ$!
Ðèþ$Ç…™èþ B…§øâæý¯èþ MæüÆæÿÐðþ$O¯èþ ÑçÙÄæý$Ðóþ$Ñ$r…sôý B E¯èþ²™é«¨M>Ææÿ$Ë$ Mæü*yé JMóü JMæüP GÝëPÆŠÿt™ø Ððþãå¯èþ E{VæüÐé§æþ$Ë$ Bçܵ-{† ¯èþ$…_ †ÇWÆ>Ðèþyé°Mìü A…™èþ gêç³Å… G…§æþ$Mæü$ fÇW…§æþ¯èþ² ÑçÙÄæý*°² ç³sìýt…^èþ$MøMæü´ùÐèþyæþ…. ÉìþÎÏ ´ùÎ‹Ü MæüÑ$çÙ¯èþÆŠÿ çßZ …ÔéQMæü$ JMæü °Ðóþ¨Mæü çÜÐèþ$ǵ…^éyæþ$.
H§ø §æþÆ>Åç³#¢ {´ëÆæÿ…¿æýÐèþ$Æÿ$$…¨. GÝëPÆŠÿtV> Ððþãå¯èþ G‹ÜI¯èþ$ AÆðÿ‹Üt ^óþÄæý*Ë° Mö…™èþÐèþ$…¨ yìþÐèþ*…yŠþ ^óþÔé Ææÿ$. AÆÿ$$™óþ D ÐèþÅÐèþàÆæÿÐèþ$…™é Ðèþ$$…§æþ$V> Ææÿ*´÷…¨…^èþ$Mæü$¯èþ² JMæü ç³£æþMæü… {ç³M>Ææÿ… fÇW…§æþ° -{Væüíßý…^èþyé°Mìü ò³§æþª ™ðþÍÑ ™óþrË$ AÐèþçÜÆæÿÐèþ*? yæþº$¾ {ç³Ðóþ$Äæý$… ÌôýMæü$…yé Cr$Ðèþ…sìý ÐèþÅÐèþàÆ>Ë$ Ý뫧æþÅÐèþ$Ðèþ#™éÄæý*? Ðèþ$Ç Ðèþ$¯èþ gñýOâæýå ¯èþ$…_ Ñyæþ$§æþËÄôý$Å ´ëMìüÝ릯Œþ RñýO©ËMæü$ yæþº$¾ GMæüPyæþ¯èþ$…_ ÐèþçÜ$¢…¨? A…sôý Ðèþ$¯èþ §óþÔèýçÜ$¦Ìôý B ç³£æþMæü Ææÿ^èþ¯èþ, AÐèþ$Ë$ÌZ ¿êVæüÝëÓÐèþ$$ÌñýO E…sêÆæÿ$. ´ëMìüÝ릱Äæý$$Ë {ç³Ðóþ$Äæý$… GÌêVæü* E…r$…¨ Mæü§é.
´ëMìüÝ릱 E{VæüÐé§æþ çÜ…çܦË$ Ñ«¨V> ™èþÐèþ$ Ë„æüüÅ… ^óþçÜ$Mæü$¯óþ ¿êÆæÿ™èþ Væü×ý™èþ…-{™èþ ¨¯ø™èþÞÐèþ… C…M> Ðèþ$*yæþ$ ÐéÆ>Ë ÐèþÅÐèþ«¨ÌZ Æ>¯èþ$…yæþV> Ðèþ$$Væü$YÆæÿ$ ´ëMìüÝ릱 E{VæüÐé§æþ$Ë$ Ðèþ$¯èþ °Ææÿ¾…«§æþ… ¯èþ$…_ CÌê ™èþí³µ…^èþ$Mæü$´ùÐèþyæþ… G…™èþ íÜVæü$Y^óþr$? ´ëMìüÝ릱 E{VæüÐé§æþ$Ë$ Ý뫧éÆæÿ×ý ¯óþÆæÿçÜ$¢Ë$ M>Ææÿ$ Mæü§é. Ðèþ$$…»ñýO ò³O E{VæüÐé§æþ §éyæþ$Ë ¯èþ$ 13 ¯ðþËÌZϯóþ ÑçÜÃÇ…^èþyæþ… „æü…™èþÐèþÅÐóþ$¯é? E{VæüÐé§æþ °Æø«§æþMæü ÐèþÅÐèþçܦ¯èþ$ ç³sìýçÙt… ^óþÄæý$yé°Mìü ç³Ë$ ^èþÆæÿÅË$ ¡çÜ$Mæü$¯é²Ææÿ$.
AÆÿ$$™óþ ´ëMŠü E{VæüÐé§æþ$Ë ç³Æ>È Ðèþ…sìý çÜ…çœ$r¯èþË$ ^ør$^óþçÜ$MøVæüËÐèþ° GÐèþÆæÿ* Fíßý…^èþÌôýMæü´ùÄæý*Ææÿ$. òßýyîþÏ&Æ>×ôý MóüçÜ$ÌZ Ðèþ$¯èþMæü$ çÜÐèþ*^éÆ>°² CÐèþÓ¯èþ…§æþ$Mæü$ AÐðþ$ÇMæü¯Œþ Væü*Éæþ^éÆæÿ çÜ…çܦ G‹œ¼I¯èþ$ ™èþ糚 ç³sêt….
Ðèþ$Ç C糚 yæþ$ Ðèþ$¯èþ ¿æý-{§æþ™é ÐèþÅÐèþçܦÌZ ÌŸçÜ$Væü$Ëò³O Ðèþ$¯èþ… _™èþ¢Ôèý$¨®™ø B™èþà ç³ÇÖ˯èþ ^óþçÜ$MøÐèþ§æþ*ª? ÉìþÎÏÌZ E{VæüÐé§æþ$Ë$ ç³Æ>ÆðÿO¯èþ Æøgôý Ðèþ$$…»ñýOÌZ ´ùÎçÜ«¨M>Ææÿ$Ë ¯èþ*™èþ¯èþ çÜ…Ðèþ™èþÞÆæÿ Ðóþyæþ$MæüÌZÏ ¿êVæü…V> Ðèþ*íœÄæý* ¯éÄæý$Mæü$Ë™ø Br´ërÌZÏ ´ëÌŸY¯èþyæþ… sîýÒMðüÐðþ$Æ>Ë MðüMìüP…¨. B A«¨M>Ææÿ$˯èþ$ Ððþ…r¯óþ çÜòܵ…yŠþ ^óþÔéÆæÿ$. A…†Ðèþ$…V> E§éÓçܯèþ ^ðþº$™éÆ> A¯èþ²¨ {ç³Ôé²Ææÿ¦MæüÐóþ$.
26/11 çÜ…„ø¿æý çÜÐèþ$Äæý$…ÌZ Ðèþ$$…»ñýO ´ùÎçÜ$Ë$ ^èþ$Ææÿ$V>Y, çÜÐèþ$Ææÿ¦…V> ÐèþÅÐèþçßýÇ…^èþyæþ…ÌZ òœ*Ææÿ…V> ÑçœËÐèþ$Äæý*ÅÆæÿ$. BÆŠÿ.yìþ. {糫§é¯Œþ MæüÑ$sìý °Ðóþ¨Mæü Ðèþ$$…»ñýO ´ùÎçÜ$ ÐèþÅÐèþçܦÌZ° ÌŸçÜ$Væü$˯èþ$ ç³NÇ¢V> ÐðþËÏyìþ…_…¨. °gê°M> ÌŸçÜ$Væü$Ë$ {糆 Æ>çÙ‰ ´ùÎçÜ$ ÐèþÅÐèþçܦÌZ E¯èþ²Ðóþ.
1960ÌZÏ íÜÓ‹Ü BǦMæü Ðóþ™èþ¢ Væü$¯é²ÆŠÿ Ñ$Æ>zÌŒý ¿êÆæÿ™Œþ¯èþ$ "Ððþ$™èþMæü Æ>fÅ…' (Ýë‹œt õÜtsŒý) V> AÀÐèþÇ~…^éyæþ$. A§óþ M>Ë…ÌZ Ðèþ$¯èþ §óþÔèý…ÌZ AÐðþ$ÇM> Æ>Äæý$»êÇV> E¯èþ² gꯌþ Mðü¯ðþ²™Œþ V>ÌŒý{»ñý•™Œþ ¿êÆæÿ™èþ {ç³gêÝëÓÐèþ*Å°² "ç³° ^óþõÜ AÆ>^èþMæü…' (眅MæüÛ°…VŠü A¯éÈP)V> ÐéÅRêÅ°…^éyæþ$. ç³Çíܦ™èþ$Ë$ ü Ððþ$Ææÿ$Væü$ç³yæþMæü´ùV> Ðèþ$Ç…™èþV> ¨VæügêÇ´ùÄæý*Æÿ$$. Ðèþ$Ç Ððþ$™èþMæü Æ>gêÅË$ A{VæüÆ>fÅ çßZ§é¯èþ$ GÌê Ý뫨…^èþ$MøVæüË$Væü$™éÆÿ$$? (B…{«§æþgZņMìü {ç³™óþÅMæü…)
***************************************
ANDHRAJOUTHI
EDITORIAL
™ðþË…V>×ý™ø¯óþ Ðèþ$$íÜÏ…ËMæü$ ¿æýÑçÙÅ™èþ$¢
& yé.Ææÿ眙Œþ ïÜÐèþ*, Mæü±gŒý ¸ë†Ðèþ*
™ðþË…V>×ý Æ>çÙ‰ HÆ>µr$Mæü$ ¯éË$Væü$ MørÏ {ç³fË$& ѧéÅÆæÿ$¦Ë$, Æ>fMîüÄæý$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ Ðèþ$$Mæü¢ Mæü…uæÿ…™ø °¯èþ¨çÜ$¢¯èþ² ™èþÆæÿ$×ýÑ$¨. ™ðþË…V>×ýÌZ ÝëÐèþ*hMæü…V>, BǦMæü…V> Ððþ¯èþMæüºyìþ EÐèþ$Ãyìþ Æ>çÙ‰…ÌZ ¡{Ðèþ…V> ¯èþçÙt´ùÆÿ$$¯èþ Ðèþ$$íÜÏ…Ë$V> Ðèþ$¯èþ Vö…™èþ$ MæüËç³ÐèþËíܯèþ AÐèþçÜÆæÿÐèþ$$…¨.
1956 Mæü…sôý Ðèþ$$…§æþ$ "òßýO§æþÆ>»ê§Šþ' õÜtsŒýV> E¯èþ²ç³#µyæþ$ 16.34 Ôé™èþ…V> E¯èþ² Ðèþ$¯èþ… ѧæþÅ, ÐðþO§æþÅ, E§øÅVæü, ÐéÅ´ëÆæÿ Ææÿ…V>ÌZÏ Ðèþ$$…§æþ…fÌZ E¯é²…. CMæüPyæþ 224 Hâæý$ÏV> EÆæÿ*ª A«¨M>Ææÿ ¿êçÙV> E…¨. {糿æý$™èþÓ A«¨M>ÇMæü ÌêÐé§óþÒË$ EÆæÿ*ª ¿êçÙÌZ¯óþ fÇVóüÑ. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ Æ>çÙ‰… 16 hÌêÏË™ø ç܅糯èþ²Ððþ$O¯èþ¨V> E…yóþ¨. §óþÔèý…ÌZ¯óþ òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ¯èþVæüÆæÿ… I§æþÐèþ Ý릯èþ…ÌZ¯óþ E…yóþ¨.
B…{«§æþÌZ Ñίèþ… ¯ésìýMìü Ðèþ$¯èþ¨ Ñ$Væü$Ë$ ºyðþjsŒý, B…{«§æþ ÌZr$ ºyðþjsŒý™ø E¯èþ² Æ>çÙ‰…. 1948 ´ùÎ‹Ü Äæý*„æü¯Œþ ™èþÆ>Ó™èþ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ E§øÅV>ËÌZ B…{«§æþ ÐèþËçÜË$ Ððþ$$§æþËÄæý*ÅÆÿ$$. Ðèþ$¯èþMæü$ ™ðþË$Væü$ Æ>§æþ°, C…XÏ‹Ù Æ>§æþ° íÜÑÌŒý Ñ$ËrÈ A«««¨M>Ææÿ$Ë$V> A…™é B…{«§æþÐéâæýϯóþ °Äæý$Ñ$…^éÆæÿ$.
1968 ¯ésìýMìü 28,000 ÐóþË Ðèþ$…¨ B…{«§æþ E§øÅVæüçÜ$¦Ë$ CMæüPyìþMìü Ðèþ^éaÆæÿ$. 1986 ¯ésìýMìü 59 ÐóþË B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ {´ë…™éË Ðéâæý$Ï CMæüPyæþ A{MæüÐèþ$…V> E§øÅV>Ë$ ´÷…§éÆæÿ$. 610 iÐø 25 HâæýÏ ¯èþ$…_ ¯óþsìý ÐèþÆæÿMæü$ AÐèþ$Ë$Mæü$ ¯ø^èþ$MøÌôý§æþ$. {ç³çÜ$¢™èþ… ™ðþË…V>×ýÌZ 3,85,000 Ðèþ$…¨ B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ E§øÅVæüçÜ$¦Ë$ A{MæüÐèþ$…V> E¯é²Ææÿ$. D E§øÅV>˱² ™ðþË…V>×ý ÐéâæýÏÑ. A…§æþ$ÌZ Ðèþ$¯èþ Ðésê Mæü*yé E…¨.
¯óþyæþ$ ^éÇïéÆŠÿ GÐèþÓÇMîü º$ÐèþÓ ò³rt§æþ°, òßýOsñýMŠü íÜsîý ÐóþÌê¨ Ðèþ$…¨Mìü E´ë«¨ Mæü͵çÜ$¢…§æþ° MøsêϨ Ææÿ*´ëÄæý$Ë B§éÄæý$… ÐèþçÜ$¢…§æþ° MøÝ뢅{«§æþ$Ë$ Ðèþ$¯èþ ^éÇ{™èþMæü _çßý²Ððþ$O¯èþ ^éÇïéÆŠÿ¯èþ$ õßýâæý¯èþ ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$. ¯óþyæþ$ fÇW¯èþ AÀÐèþ–¨®ÌZ Ðèþ$¯èþ… GMæüPyé ÌôýÐèþ$$.
òßýOsñýMŠü íÜsîýÌZ G…™èþ Ðèþ$…¨ Ðèþ$$íÜÏ… E§øÅVæüçÜ$¦Ë$ E¯é²Æø ^èþ*í³…^èþÐèþ$° Ayæþ$Væü$™èþ$¯é²…. CÐéâæý 35,000 Ðèþ$…¨ VæüÌŒý¹ §óþÔéËMæü$ ÐðþãÏ gñýOâæýÏÌZ Ðèþ$Væü$Y™èþ$¯é²Ææÿ$. ÒâæýÏ…™é ™ðþË…V>×ý Ðéâæý$Ï, A…§æþ$ÌZ Ðèþ$$íÜÏ…Ë$ Mæü*yé E¯é²Ææÿ$. "òßýO§æþÆ>»ê§Šþ' Æ>çÙ‰…V> E¯èþ²ç³#µyæþ$ ç܅糧æþMæü$ Mö§æþÐèþÌôý§æþ$.
Ë„æüÌê¨ GMæüÆ>Ë ÝëVæü$¿æý*Ñ$, ^ðþÆæÿ$Ðèþ#Ë$, Mæü$…rË™ø ç³…rË$ ç³#çÙPË…V> ç³…yóþÑ. òßýO§æþÆ>»ê§Šþ ^èþ$r*t BMæü$Mæü*ÆæÿË$, M>Äæý$Væü*ÆæÿË$ ç³…yìþ…^óþ Ðéâæý$Ï. AÌêVóü ÐóþÌê¨ GMæüÆ>Ë ÐèþMŠü¹ ¿æý*Ðèþ$$Ë$, MørÏ Ææÿ*´ëÄæý$Ë Ðèþ$$íÜÏ… BçÜ$¢Ë$ CMæüPyæþ E¯é²Æÿ$$. B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ ¯éÄæý$Mæü$Ë$ òßýO§æþÆ>»ê§ŠþÌZ° ^ðþÆæÿ$Ðèþ# Ë$, Mæü$…rË$ ç³Nyìþa ÇÄæý$ÌŒý GõÜtsŒý ÐéÅ´ëÆæÿ… ^óþÔéÆæÿ$. MøÝ뢅{«§æþ Ðéâæý$Ï MøsîýÔèýÓÆæÿ$ËÄæý*ÅÆæÿ$.
CMæüPyìþ Ðèþ$$íÜÏ…Ë$ çœ#sŒý´ë™ŒþËò³OMìü Ðèþ^éaÆæÿ$. A«¨M>Ææÿ…ÌZ E¯èþ² A°² ´ëÈtË ¯éÄæý$Mæü$Ë$ Ðèþ$¯èþ ÐèþMŠü¹Mìü çÜ…º…«¨…_¯èþ ÐóþÌê¨ GMæüÆ>Ë ¿æý*Ðèþ$$˯èþ$ B{MæüÑ$…^èþ$Mæü$¯é²Ææÿ$. çÜÐðþ$OM>Å…{«§æþ õ³Ææÿ$™ø VöyæþÐèþ ^óþçÜ$¢¯èþ² ÐéÆæÿ$ Ðèþ…§æþ GMæüÆ>Ë ÐèþMŠü¹ ¿æý*Ñ$° B{MæüÑ$…^èþ$Mæü$° ÐóþË MørÏ ÐéÅ´ëÆæÿ… ^óþçÜ$¢¯é²Ææÿ$.
CÌê…sìý ÐéÆæÿ$ ^éÌêÐèþ$…¨ E¯é²Ææÿ$. ÐéÆæÿ$ Ðèþ$¯èþ ¿êçÙ¯èþ$ VúÆæÿÑ…^èþÆæÿ$. Ðèþ$¯èþ çÜ…çÜP–†°, ^éÇ{™èþMæü ÐèþÅMæü$¢Ë¯èþ$ VúÆæÿÑ…^èþÆæÿ$. Ðèþ$¯èþͲ ÆúyîþïÙrÆæÿ$ÏV>, IG‹ÜI Hgñý…r$ÏV> ^èþ*çÜ$¢¯é²Ææÿ$. B…{«§æþ, Æ>Äæý$ËïÜÐèþ$ Ðèþ$$íÜÏ… Ýù§æþÆæÿ$ÌêÆ>! Mö…™èþÐèþ$…¨ ò³r$tºyìþ§éÆæÿ$Ë$, ¿æý*Mæü»êj§éÆæÿ$Ë$, M>…{sêMæütÆæÿ$Ï ^óþçÜ$¢¯èþ² Mæü${r˯èþ$ AÆæÿ¦… ^óþçÜ$Mæü$° ™ðþË…V>×ý Æ>çÙ‰ HÆ>µr$Mæü$ Ò$ ç³NÇ¢ Ðèþ$§æþª™èþ$ ™ðþÍÄæý$gôýÄæý$…yìþ. ™ðþË…V>×ý Væü™èþ Äæý*¿ñýO HâæýÏÌZ ^éÌê ¯èþçÙt´ùÆÿ$$…¨.
Ðèþ$¯èþ ç³…rËMæü$ Gç³#µyæþ* çÜÇV>Y ±âæý$Ï CÐèþÓÌôý§æþ$. Ðèþ$¯èþ °«§æþ$Ë$ A°² §éÇ Ðèþ$ãÏ…^éÆæÿ$. Ðèþ$¯èþ E§øÅV>Ë$ A{MæüÐèþ$…V> §ø^èþ$Mæü$¯é²Ææÿ$. CÆæÿ$Mæü$ çÜ…§æþ$ÌZÏ ´ë™èþºïÜ¢ÌZÏ §æþ$ÆæÿÂÆæÿ §éÇ{§æþÅ…ÌZ iÑçÜ$¢¯é²….
Ðèþ$¯èþ iÑ™éËÌZ Ðèþ*Ææÿ$µ Æ>Ðé˯é², ѧæþÅ, E§øÅVæü AÐèþM>ÔéËÌZ çÜÐèþ*¯èþÐðþ$O¯èþ Ðésê ´÷…§éË¯é² Æ>fMîüÄæý$…V> Ðèþ$$íÜÏ…Ë$ Ðèþ$$…§æþ$Mæü$ Æ>ÐéË¯é² {ç³™óþÅMæü ™ðþË…V>×ýÄôý$ HMðüOMæü Ðèþ*ÆæÿY…. ¯èþyæþ$çÜ$¢¯èþ² ™ðþË…V>×ý E§æþÅÐèþ$ ^èþÇ{™èþÌZ ¿êVæüÝëÓÐèþ$$Ë$ M>ÐéÍ. ÌôýMæü´ù™óþ C¨ ^éÇ{™èþMæü ™èþí³µ§æþ… M>Væü˧æþ$.
Ðèþ$$íÜÏ… ¸ùÆæÿÐŒþ$ çœÆŠÿ ™ðþË…V>×ý
***************************************
******************************************************************************************
VAARTHA
EDITORIAL
దీనికేమంటారు?
తెలంగాణ ఏర్పాటును వ్యతిరేకించేవారు, చిన్న రాష్ట్రాలు అభివృద్ధి చెందవనేవాదనను తరచు ముందుకు తెస్తున్నారు. వారు, కేంద్ర ప్రభుత్వ నిర్వహణలో గల సెంట్రల్ స్టాటి స్టికల్ ఆర్గనైజేషన్ (సిఎస్ఒ) ప్రకటించిన తాజా లెక్కలను ఒకసారి గమనించటం మంచిది. కొంతకాలంక్రితం ఏర్పడిన చిన్నరాష్ట్రాలైన ఛత్తీస్గఢ్, ఝార్ఖండ్, ఉత్తరాఖండ్ మూడూ కూడా ''అద్భుతమైన అభివృద్ధిని (మిరకిల్ గ్రోత్) సాధించి నట్లు ఆ వివరాలు స్పష్టం చేస్తున్నాయి.
సిఎస్ఒ గణాంకాలు 2004-05 నుంచి 2008-09 కాలానికి సంబంధించినవి. 7%అభివృద్ధిని ''అద్భుత మైన దిగా పరిగణిస్తున్నారు. జాతీయంగా, అంతర్జాతీయంగా కూడా ఆమోదించి పరిగణనలోకి తీసుకుంటున్న గీటురాయి ఇది. ఆ విధంగా ఈ సంవత్సరాల కాలంలో పైమూడు రాష్ట్రాల అభివృద్ధిని గమనించండి. అది ఛత్తీస్గఢ్లో 7.35%, ఝార్ఖండ్లో 8.45%, ఉత్తరాఖండ్లో 9.31%. చిన్నరాష్ట్రాలను ''అభివృద్ధి అనే పేరు పెట్టి వ్యతిరేకిస్తూ, ఆ తర్కాన్ని తెలంగాణకు వర్తింపజేయజూస్తున్నవారు ఈ అది µకారికమైన లెక్కల గురించి ఏం చెప్తారు?
ఈ వాదనలు చేసేవారంతా, ఈ మూడు రాష్ట్రాలైతే ఏర్పడ్డాయిగాని అవి అభివృద్ధి చెందలేకపోతున్నాయని అంటూ వచ్చారు. ఆ మాటలన్నారు గాని తమ వాదనను బలపరచేందుకు చూపిన నివేదికలు గాని, ఇతర ఆధారాలు గాని ఏమీలేవు. అదే పద్ధతిలో, వాటి అభివృద్ధి తీరుపై కూడా ఇంతకాలం చెదురుమదురు వివరాలు తెలియరావటం మినహా నిర్ధారిత రూపంలో అధికారిక గణాంకాలు వెల్లడి కాలేదు.ఇపుడు మొదటిసారిగా అదిజరుగుతున్నది. ఇందులో గమనించే విషయం మరొకటున్నది. ఈ లెక్కలు ఏదో ఒక సంవత్సరానికి సంబంధించినవిగాక అయిదేళ్ళ కాలానివి. ఒకటో, రెండో సంవత్సరాల అభివృద్ధి సానుకూలంగా ఉంటే అది విశ్వసించదగినది కానక్కరలేదు. ఆకొద్ది కాలంలో ఏవైనాఅంశాలు (వర్షపాతం వంటిది) అనుకూలించి అభివృద్ధి జరిగి, ఆతర్వాత తిరోగమనం ఉండవచ్చు. కనుక ఆ విధ మైన వృద్ధిని ఒక ధోరణి (ట్రెండ్)గా పరిగణించరు. ఇపుడివి అయిదేళ్ళ లెక్కలను క్రోడీకరించిన చేసిన మదింపులు గనుక కొట్టివేయటం వీలు కాదు.
పైలెక్కలలో మరొక విశేషంఉంది. ఛత్తీస్గఢ్,ఝార్ఖండ్ లలో సహజవనరులు చెప్పుకోదగిన స్థాయిలోఉన్నాయి. ఉత్తరాఖండ్ పరిస్థితిఅదికాదు.అయినప్పటికీతక్కిన రెండింటి కన్న ఉత్తరాఖండ్ అభివృద్ధి ఎక్కువ కావటం గమనార్హం. ఇందుకు కారణాలేమిటో వివరాలను విశ్లేషించినపుడు చెప్పగలం. ఆ వివరాలు ప్రస్తుతం మనకుఅందు బాటులో లేవు. దానినట్లుంచితే, మొత్తంమీద ఈ మూడు చిన్న రాష్ట్రాలూ అభివృద్ధి సాధించాయని, లోగడ పెద్ద రాష్ట్రాలలో భాగంగా ఉన్నప్పటికన్నా ఎక్కువగానని ఇపుడు నిర్వి వాదమైన రీతిలో బోధపడుతున్నది. అభివృద్ధి అనే మాటకు అర్థం కేవలం ఆర్థికవృద్ధి(గ్రోత్) కాదు.
దానిని ఆధారం చేసుకుని సమాజానికి కావలసిన వివిధ ప్రయోజనాలు నెర వేరాలి. విద్య, వైద్యం, విద్యుత్తు, రవాణా సదుపాయాలు, ఆహార లభ్యత, ఉపాధి మొదలైనవి ప్రజలకు గతంకన్న ఎక్కువ అందుబాటులోకి రావాలి. ఈ పరిస్థితి ఎట్లుందన్న విషయం సిఎస్ఒ నివేదికలోనైతే లేదు గాని, ఇతరత్రా తరచు వెలువడే కథనాలను బట్టి, ఇవి కూడా గతం కన్నా మెరుగుగా ఉన్నట్లు తెలుస్తున్నది. సాధారణమైన పెర్కొ లేషన్థియరీప్రకారంచూసినా, ఆర్థికాభివృద్ధి సంతృప్తికరంగా సాగుతున్నపుడు సామాజికాభివృద్ధి ఆదర్శనీయ స్థాయిలో కాకపోయినా పెర్కొలేషన్వల్ల గతంకన్న కొంత ఎక్కువగా ఉండటం తెలిసిందే. కనుక అది జరుగుతున్నదనుకోవాలి.
వాస్తవానికి భౌగోళిక విస్తీర్ణతను బట్టి, జన సంఖ్యను బట్టి తెలంగాణ స్థానం దేశంలోని మొత్తం 28 రాష్ట్రాలలో 15కు లోపలే ఉంది. ప్రణాళికా సంఘం గణింపుల ప్రకారం ప్రస్తుతం దేశంలో 15 పెద్ద రాష్ట్రాలున్నాయి. ఆ విధంగా తెలంగాణ పెద్ద రాష్ట్రాలలో ఒకటవుతుందిగాని చిన్నది కాదు. అందువల్ల దానిని చిన్నదనటమే అశాస్త్రీయం. ఇక అభివృద్ధి సాధ్యాసాధ్యాల గురించి ఇతర వాదోపవాదాలు ఏమైనా, అవేమీ పరిశీలనకు నిలిచేవి కావని పైన పేర్కొన్న సిఎస్ఒ లెక్కలు స్పష్టంచేస్తున్నాయి. లోగడ కూడా హర్యానా, పంజాబ్, గోవా వగైరాల అభివృద్ధిని చూపుతూ, చిన్న రాష్ట్రాలు అభివృద్ధి చెందవనే భావనను నిపుణులు ఖండిస్తూనే ఉన్నారు. ఇపుడు మూడు కొత్త ''చిన్న రాష్ట్రా లపై అధికారిక వివరాల తర్వాత ఇక వ్యతిరేక వాదనలు పూర్తిగా వమ్మయిపోతున్నాయి. పరిపాలన సరిగా ఉంటే ఎంత చిన్నరాష్ట్రమైనా అభివృద్ధి చెందుతుంది, సరిగా లేన పుడు ఎంత పెద్దదైనా (బిమారూ రాష్ట్రాలు నాలుగూ పెద్దవేకావటం ఇందుకు తిరుగులేని రుజువు) ముందుకు పోలేవన్నవి అంతిమ సత్యం.
***************************************
VAARTHA
EDITORIAL
అందరి ఆమోదం ఒక మిధ్య
డా. త్రిపురనేని హుమాన్ చౌదరి, కార్ఖానా, సికింద్రాబాద్
ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష ఏర్పాటు అదరికీ ఆమోదయోగ్యంగా చేద్దామని అదిష్ఠానం పదేపదే చెబుతోంది. చెప్పేది కాంగ్రెస్ పార్టీ అధినేత్రి సోనియాగాంధీ కాదు. ఏదో కోర్ కమిటీ సభ్యులు. ప్రజలతో సంబంధం లేని అహ్మద్పటేల్, ఆస్కార్ ఫెర్నాండెజ్ సోనియాకు సలహాదారులు. ఆమెగాని, ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ గాని, ఇరు ప్రాంతాలకు చెందిన ఉద్యమ నాయకులను సమావేశపరచి సమస్యను పరిష్కారంచేసే ప్రయత్నాలు చేయడం లేదు. పార్లమెంట్, శాసనసభ, పార్టీల ఏకాభిప్రాయంతోనే తెలంగాణ విషయంపై అందరికీ ఆమోదయోగ్యమైన పరిష్కారం జరుగుతుందని, తగిన సమయలో సోనియాజీ తగు నిర్ణయం వెలువరిస్తుందని చెబుతున్నారు.
కానీ రాషంలో విద్వేశాలు, హింస, విధ్వంసాలు పెట్రేగిపోతున్నాయి. ఆర్థిక వ్యవస్థ క్షీణించిపోయి ఉద్యోగులకు వేతనాలు చెల్లించలేని స్థితిలోకి నెట్టివేయబడుతున్నామని ముఖ్య మంత్రి కొణిజేటి రోశయ్య ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. పూర్వం రోం నగరం తగలబడి పోతుంటే నీరో చక్రవర్తి ఫిడేలు వాయిస్తూ ఉన్నట్లు ఉంది సోనియా గాంధీగారి వైఖరి. ఈ పరిస్థితికి పాపం మూటకట్టుకున్నది ఆమె వైఖరే. ఆంధ్రప్రదేశ్గా అవతరించినప్పుడు రాషం లోని తెలంగాణ ప్రజల అభిప్రాయాలను తెలుసుకునే రాషాన్ని ఏర్పాటు చేశారా? అప్పుడు జరగని ఏకాభిప్రాయం ఇప్పుడు ఎందుకో? అందరి ఆమోదంతో జరగాలంటే, అది మిధ్యే అవ్ఞతుంది.
తెలంగాణ ప్రజల విడిపోవడినికి వారికి ఎప్పటికీ ఆ హక్కు ఉంది. సమైక్యవాదులు పట్టింపులకు పోకుండా ప్రత్యేక రాష ఏర్పాటు ప్రక్రియకే సహక రించాలి. తెలుగు భాషాతరులతో ఒక కమిషన్ వేసి ఆగస్టు 15, 2010రోజు తెలంగాణ అవతరణ దినోత్సవం జరిగేలా కృషి జరగాలి.
***************************************
******************************************************************************************
PRAJASAKTI
EDITORIAL
గోడదెబ్బ చెంపదెబ్బ
నింగికి చేరిన ధరలతో 2009 సామాన్యులకు చేదును మిగిల్చింది. 2010 కూడా అదే మార్గంలో మరింత ఉధృతితో ప్రారంభమయింది. సంక్రాంతికి ముందు నిత్యావసరాల రేట్లు మరింత పైకి ఎగబాకాయి. ఈ ధరలను తట్టుకొనేదెలాగ అని జనం నివ్వెర పోయి చూస్తూండగా ప్రభుత్వం కూడా తన వంతుగా వీరబాదుడుకు ఉపక్రమించింది. వ్యాపారులు, దళారులు, సర్కార్వారు ఇలా ముప్పేటదాడికి దిగారు. ప్రజలు చేసుకొన్న పాపమేమిటో గానీ గోడదెబ్బ చెంపదెబ్బ అన్నట్లుగా ఉంది వారి పరిస్థితి. తన వంతు బాదుడులో భాగంగా మునుపెన్నడూ లేని విధంగా ఆర్టీసి భారీగా ఛార్జీలను పెంచింది. గుండె గుభేల్మనిపించింది. గ్రామీణ ప్రాంత ప్రజలు ఎక్కువగా ఆధారపడే పల్లె వెలుగు బస్సు ఛార్జీలు కూడా కిలో మీటర్కు ఏకంగా ఎనిమిది పైసలు పెంచారు. విద్యార్థులను కూడా వదల్లేదు.
రాష్ట్రమంతటా తీవ్ర నిరసనలు వ్యక్తం కాగా ప్రభుత్వం పెంపుదలను కాస్త తగ్గించినా అది కంటి తుడుపు మాత్రమే. లాభాలొచ్చే ఆర్టీసిని నష్టాల వైపు మళ్ళించడానికి ప్రభుత్వ విధానాలే కారణం. కాగా ఛార్జీలు పెంచడం కార్మికుల వేతనాల కోసమే అన్నట్లు తప్పుడు ప్రచారం చేస్తోంది. ప్రపంచబ్యాంకు షరతుల్లో భాగంగానే ప్రభుత్వం ఛార్జీలు పెంచింది. ప్రయివేటు రవాణాకు అడ్డుకట్ట వేస్తే ఏడాదికి రూ. 1000 నుండి 1200 కోట్ల ఆదాయం వస్తుందని కార్మిక సంఘాలు మొత్తుకున్నా నిమ్మకు నీరెత్తినట్లు ప్రభుత్వం వ్యవహరిస్తున్నది. లాభాలొచ్చే రూట్లను ప్రైవేటు వారికి అప్పగించి ఆర్టీసి యజమాన్యం నష్టాలను సృష్టిస్తోంది. ఓట్ల కోసం అనేక రాయితీలను ప్రకటించిన ప్రభుత్వం వాటిని వందశాతం రీయంబర్స్ చేయడంలేదు. ఆ భారం అంతా ఆర్టీసి మీదే పడుతుంది. ఆర్టీసీకి 250కోట్ల గ్రాంట్ను ప్రతి ఏటా మూడేళ్ళ పాటు ఇవ్వాలని పలు సంస్థలు సిఫారసు చేశాయి.
అయినా ప్రభుత్వం పైసా ఇవ్వలేదు. ధనికులకు సేవ చేసే విమాన ఇంధనం మీద వేసే పన్ను కంటే ఆర్టీసి వినియోగించే ఆయిల్పై పన్ను ఎనిమిది రెట్లు అదనంగా ఉంది. జవహర్లాల్ నెహ్రూ జాతీయ పట్టణ, గ్రామీణ నవీకరణ పథకం (జెఎన్ఎన్యుఆర్ఎం) కింద తలకు మించిన భారాన్ని మోయడానికి ఆర్టీసి యజమాన్యం సిద్ధపడింది. దీనిలో భాగంగా 65శాతం ఖర్చు పెట్టాల్సి ఉంటే 80శాతాన్ని నెత్తిన వేసుకుంది. ఈ పథకం కింద గ్రాంట్ రూపంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం కేటాయించిన నిధులను రుణం రూపంలో ఆర్టీసికి రాష్ట్రం ఇస్తుంది. ఇది కూడా రవాణా సంస్థకి పెనుభారమవుతుంది. ఆర్టీసీకి ఆదాయాలొచ్చే అనేక మార్గాలను వదిలేసి ప్రజల మీద భారం వేయడం మూలిగే నక్కపై తాటిపండు పడినట్లే అవుతుంది. ప్రపంచబ్యాంకు విధానాలను తలదాల్చి ప్రజల్ని పెనం నుండి పొయ్యిలోకి తోసే పనికి సర్కార్ వారు పూనుకుంటున్నారు.
ఆర్టీసి వారు ప్రభుత్వానికి తెలియకుండా పెంచారన్నది ఇందులో ఓ అంతర్నాటకం. తనకు ఓట్లేసి గెలిపించిన వారి పట్ల నిజంగానే రోశయ్య సర్కార్కు ప్రేమ ఉంటే అమ్మకం పన్ను రేట్లు, వాహనం పన్నులు , విద్యుత్తు ఛార్జీలు తదితరాలు పెంచడానికి ఎందుకు తహతహలాడుతున్నట్లు! ఇప్పటికే విద్యుత్ ఛార్జీలు పెంచేందుకు సూత్రపాయంగా అంగీకరించింది. వ్యాట్ పరిధిలో గరిష్ట పన్ను రేటును 12.5 నుంచి 14.5 శాతానికి పెంచడానికి సన్నాహాలు చేస్తోంది. ఇదే కనుక జరిగితే టూత్ బ్రష్ల నుంచి చెప్పుల వరకూ అసంఖ్యాక వస్తువుల ధరలు మరింత ఎగబాకుతాయి. ఆటోలను జీవిత పన్ను పరిధిలోకి తీసుకురావాలని, మోటారు వాహనాల జీవిత పన్ను పెంచాలని, ట్రాక్టర్లపై పన్ను విధించాలని పలు ప్రతిపాదనలు సిద్ధం చేసింది. ఇవన్నీ సామాన్య ప్రజల జీవనంపై తీవ్ర ప్రభావం చూపేవే.కరువు, వరదలతో కష్టాలపాలైన ప్రజలపై భారాలు మోపుతున్నారు.
ఎద్దుపుండు కాకికి రుచి అంటే ఇదేనేమో. ఆర్థికమాంద్యం మూలంగా ఉపాధి తగ్గింది. వేతనాలు పడిపోయాయి. ఇటువంటి పరిస్థితుల్లో ఇలా ఛార్జీలు, రేట్లు పెంచితే సామాన్యుల బతుకు మరింత దుర్భరమవదా? 80 వేల కోట్ల విలువ గల ప్రాజెక్టులను నిర్మించడానికి ఎపి జెన్కో ప్రణాళిక సిద్ధం చేసింది. ప్రభుత్వరంగ సంస్థ అయిన ఎపి జెన్కో ప్రోత్సహించాల్సిన ప్రభుత్వం దాన్ని అడ్డుకుంటుంది. విద్యుత్ రంగంలో ప్రయివేటు కంపెనీలను ప్రోత్సహించాలన్న ఉద్దేశం తప్ప జెన్కోను ఆటంక పర్చడానికి మరే కారణం కనబడట్లేదు. జెన్కో తక్కువ ఖర్చుతో ఉత్పత్తి చేయగల సామర్థ్యం, నైపుణ్యం గల సంస్థ అని ఇప్పటికే రుజువు చేసుకున్నది. ప్రయివేటు కంపెనీలు తాము ఉత్పత్తి చేస్తున్న విద్యుత్ను ఎక్కువ ఖరీదుకు అమ్ముతున్నాయి. ఇది చాలదని 20 శాతం విద్యుత్ను బయటికి అమ్ముకోవడానికి అవకాశం ఇవ్వాలని డిమాండ్ చేస్తున్నాయి.
అవి ప్రయివేటు కంపెనీలకు విద్యుత్ను అమ్ముకొంటాయి. ఆ కంపెనీల నుండి అధిక ధరలపై ప్రభుత్వం అదే విద్యుత్ను కొని ఆ భారం ప్రజలపై నెడుతోంది. ప్రయివేట్ కంపెనీలకు 20శాతం విద్యుత్ను అమ్ముకోవడానికి అనుమతించరాదని విద్యుత్ నియంత్రణ మండలి చెప్పినా, ప్రభుత్వం దాన్ని బేఖాతరు చేసి జీఓ జారీ చేసింది. పేద అరుపులు అరిచే ప్రభుత్వం చేయవలసిన పనేనా ఇది? తాను ప్రతి పైసాను అతి జాగ్రత్తగా కాపాడుతానని పోజుకొట్టే రోశయ్య చేయవలసిన పనేనా ఇది? ప్రజలకు ఒక పైసా విదల్చాల్సి వస్తే శతశషబిషలు. కార్పొరేట్ కంపెనీలకు వందల కోట్లు కట్టబెట్టడానికి మాత్రం ఎక్కడలేని ఉత్సాహం. ఇదీ మన సర్కారు తీరు.
తెలంగాణా వివాదం మాటున తన పనిని చల్లగా కానిచ్చుకోవాలని ప్రభుత్వ తహతహ. ఎన్నికలు దరిదాపుల్లో లేవు కదా అని ధైర్యం. ఎన్నికలు లేకపోతేనేం గోడదెబ్బ చెంపదెబ్బను ప్రజలు సహించరు. తిక్కరేగిందంటే ఎంతటి సర్కార్కైనా కర్రు కాల్చివాత పెడ్తారు.... తస్మాత్ జాగ్రత్త.
***************************************
PRAJASAKTI
EDITORIAL
బిఎస్ఎన్ఎల్ను దెబ్బతీసే కుట్రలు సాగనీయరాదు
ప్రభుత్వ రంగంలోని అతిపెద్ద సంస్ధలలో ఒకటైన బిఎస్ఎన్ఎల్ను కారుచౌకగా ప్రైవేటు రంగానికి అప్పచెప్పేటందుకుగాను తెరవెనుక పెద్ద కుట్రే జరుగుతున్నది. గత రెండు దశాబ్దాలుగా కేంద్ర ప్రభుత్వం అమలు చేస్తున్న నయా ఉదారవాద విధానాలలో భాగంగానే ఈ దిశలో ప్రయత్నాలు సాగుతున్నాయి. ఉదారవాదం, ప్రపంచీకరణ, ప్రైవేటీకరణ అనేవి పాలక వర్గాలకు తారక మంత్రంగా మారాయి. ఈ పూర్వరంగంలోనే అపారమైన ఆస్తులు కలిగిన ప్రభుత్వ రంగ సంస్ధలను ప్రైవేటీకరించటానికి ప్రభుత్వం పూనుకున్నది. బిఎస్ఎన్ఎల్లో పెట్టుబడుల ఉపసంహరణకు యుపిఏ-1 ప్రభుత్వమే ప్రతిపాదించింది. కాని అప్పటిలో ఆ ప్రభుత్వానికి మద్దతు ఇస్తున్న వామపక్షాలు ఇందుకు ఆమోదించలేదు. దీనికితోడు సంస్ధలోని కార్మికులు, ఉద్యోగులు నికరమైన పోరాటాలు సాగించారు. ఈ పరిస్థితిలో ప్రభుత్వం తన ప్రతిపాదనలను ఉపసంహరించుకోక తప్పలేదు.
ప్రస్తుతం పరిస్థితులు మారిపోయాయి. వామపక్షాల మద్దతు లేకుండానే యుపిఏ ప్రభుత్వం రెండవసారి గద్దెనెక్కింది. లాభాలను ఆర్జించే ప్రభుత్వ రంగ సంస్ధలలో పెట్టుబడులను ఉపసంహరించుకోవటానికి ప్రభుత్వం అత్యంత ప్రాధాన్యతను ఇస్తున్నది. ఈ ఏడాది అమ్మకానికి పెట్టిన ప్రభుత్వ సంస్థల జాబితాలో బిఎస్ఎన్ఎల్ కూడా ఉన్నది. ఇప్పటికే ఐపిఓ (ఇన్షియల్ పబ్లిక్ ఆఫర్) కు సిఫార్సు చేస్తూ బోర్డు ఒక తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది. పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ ప్రకియను ప్రారంభించటానికి ముందే సంస్థను దెబ్బతీసే ప్రయత్నాలు ప్రారంభమయ్యాయి. అలా చేసినప్పుడు మాత్రమే సంస్ధ వాటాలను ప్రైవేటు రంగానికి కారుచౌకగా కట్టబెట్టటానికి వీలవుతుంది. విఎస్ఎన్ఎల్ విషయంలో ఇలానే జరిగింది. ఈ సంస్థకింద దాదాపు రూ.1200 కోట్ల ఆస్తులున్నప్పటికీ దానిని కేవలం రూ.1320 కోట్లకే ప్రభుత్వం అమ్మివేసింది.
బిఎస్ఎన్ఎల్కు రాయితీలు రద్దు!
బిఎస్ఎన్ఎల్ను ఏర్పాటు చేసే సమయంలో వాగ్దానం చేసిన రాయితీలను రద్దు చేయటమో లేదా భారీగా కోత విధించటమో జరిగింది. లైసెన్సు ఫీజు వాపసు చేయటం, ఏడిసి వంటివి ఈ కోవలోకే వస్తాయి. అనేక దశాబ్దాలుగా టెలికం రంగంలో సేవలందిస్తున్న సంస్థను ఆదుకోవటానికి బదులుగా ప్రైవేటు టెలికం సంస్ధలకన్నా తక్కువ చేసి చూస్తున్నది. ప్రైవేటు కంపెనీల విలీనాన్ని ఆమోదించిన ప్రభుత్వం, బిఎస్ఎన్ఎల్, ఎంటిఎన్ఎల్ సంస్థల విలీనాన్ని మాత్రం ఆమోదించటం లేదు. ఎంటిఎన్ఎల్ సంస్థ ఢిల్లీ, ముంబై నగరాలల్లో సేవలను అందిస్తుంటే, బిఎస్ఎన్ఎల్ దేశంలోని మిగిలిన ప్రాంతాలన్నింటికీ టెలికం సేవలను అందిస్తున్నది.
ఈ సంస్ధలు రెండూ విలీనమైతే ఉభయత్రా లాభంగా ఉంటుంది. కాని ప్రభుత్వ వైఖరి ఇందుకు ప్రతికూలంగా ఉన్నది.
భద్రత పేరుతో చైనా కంపెనీలతో సంబంధం పెట్టుకోకుండా బిఎస్ఎన్ఎల్ను అడ్డుకుంటున్న ప్రభుత్వం, చైనా సరఫరా చేసే పరికరాలను ప్రైవేటు సంస్ధలు వినియోగిస్తుంటే అభ్యంతరం చెప్పటం లేదు. ఇతర సంస్ధలకు నవరత్న, మహారత్న స్ధాయిని కల్పిస్తున్న ప్రభుత్వం బిఎస్ఎన్ఎల్కు మాత్రం ఆ హోదా ఇవ్వటం లేదు. స్టాక్ ఎక్స్ఛేంజ్లో నమోదు చేయని కారణంగానే ఈ హోదా ఇవ్వలేదని చెప్తున్నారు. కాని అలా నమోదు చేయని హెచ్ఎఎల్ కు నవరత్న హోదా దక్కింది. నిజానికి ప్రభుత్వం ప్రదర్శించే వివక్షతకు అంతం ఉండటం లేదు. ప్రభుత్వం ప్రదర్శించిన వివక్షత కారణంగా అవమానాల పాలైన ఎయిర్ ఇండియా సంస్ధకు పట్టిన గతే బిఎస్ఎన్ఎల్కు సైతం పట్టనున్నది.
ఒకప్పుడు ప్రథమ స్ధానంలో ఉన్న బిఎస్ఎన్ఎల్ ఈనాడు వెనుకబడి ఉన్నదంటే అందుకు కారణం ప్రభుత్వ నిర్లక్ష్యమూ, వివక్ష, కుతంత్రమూ అనే చెప్పవలసి ఉంటుంది. మొబైల్ సర్వీసులను అందచేసేటందుకుగాను డాట్కు ఆ తరువాత బిఎస్ఎన్ఎల్కూ ప్రభుత్వం ఆరేళ్ళపాటు లైసెన్సును నిరాకరిస్తూ వచ్చింది. ఇంత జాప్యం ఉన్నప్పటికీ బిఎస్ఎన్ఎల్ తన సామర్ధ్యాన్ని ప్రదర్శించి రెండవ స్ధానాన్ని ఆక్రమించింది. 2006 వరకు భారతి ఎయిర్టెల్తో పోటీ పడుతూ వచ్చింది. 4.55 కోట్ల జిఎస్ఎం లైన్ల కోసం బిఎస్ఎన్ఎల్ గ్లోబల్ టెండర్ వేసింది. కాని స్వార్థపర శక్తులు అడ్డుపడ్డాయి. చివరకు టెండరుకు వ్యతిరేకంగా మోటారోలా వేసిన కేసును కోర్టు కొట్టివేసింది. తదనంతరం కొనుగోలు ఆర్డరు పెట్టింది. చివరకు రాజకీయ ఒత్తిళ్ళు రావటంతో దీనిని రద్దు చేశారు. 2007జులై 11న యావత్తు సిబ్బంది చారిత్రాత్మకమైన సమ్మె చేయటంతో కనీసం 4.5 కోట్ల లైన్లలో సగానికి ఆర్డరు లభించింది. ఈలోగా ప్రైవేటు రంగం విపరీతంగా లాభపడింది. ఈ దిగువ పట్టికను చూస్తే వాస్తవ పరిస్థితి ఏమిటో అర్థం కాగలదు.
ఇప్పటివలెనే బిఎస్ఎన్ఎల్ పతనం కొనసాగితే ముందుముందు అది నాల్గవ స్థానానికి చేరుతుంది. గత ఏడాది 9.3 కోట్ల లైన్లకు బిఎస్ఎన్ఎల్ టెండర్ వేసింది. అయితే అడుగడుగునా దీనికి అడ్డంకులు ఎదురయ్యాయి. తొలుత నోకియా కోర్టుకు వెళ్ళింది. దీర్ఘకాలం జాప్యం కొనసాగిన తరువాత కొనుగోళ్ళకు సంసిద్ధం కాగానే అవకతవకలు జరిగాయంటూ మరలా కోర్టు వ్యాజ్యం వచ్చిపడింది. ఈ విధంగా బిఎస్ఎన్ఎల్కు అన్నీ ఆటంకాలే ఎదురవుతూ వచ్చాయి. ఈ విధమైన వాతావరణంలో బిఎస్ఎన్ఎల్ ఆదాయమూ దానితోపాటే లాభాలు తగ్గిపోయాయి. రూ.40,000 కోట్ల ఆదాయం రూ.35,000 కోట్లకు తగ్గిపోయింది. రూ.5,000 నుంచి రూ.10,000 కోట్ల వరకు ఉండే వార్షిక లాభాలు 2008-09 లో రూ.574 కోట్లకు తగ్గిపోయాయి. ఇదే పరిస్థితి కొనసాగినట్లయితే 2009-10లో రూ.4,000 కోట్ల మేరకు నష్టం వాటిల్లగలదు.
ఆందోళనా పథంలో కార్మికులు
2007లో వలెనే ఈనాడు కూడా కార్మికులు చారిత్రాత్మక పోరాటానికి సిద్ధంగా ఉన్నారు. రానున్న ప్రమాదాన్ని గ్రహించిన బిఎస్ఎన్ఎల్ సంఘాలు, యూనియన్లు ఆందోళనకు సన్నద్ధమవుతున్నాయి. కొనుగోలు ఆర్డరుకు అనుమతి ఇవ్వవలసిందిగా డిమాండు చేస్తూ తొలుత దేశవ్యాప్తంగా నిరసన ప్రదర్శనలు జరపాలన్న నిర్ణయం జరిగింది. ఈ విషయంలో ప్రధాని జోక్యం చేసుకోవాలని యూనియన్ నాయకులు కోరుతున్నారు. బిఎస్ఎన్ఎల్ను రక్షించి, దానిని మెరుగుపరచాలంటే ప్రధాని జోక్యం ఎంతైనా అవసరం. ఈ సంస్థ గత వైభవాన్ని పునరుద్ధరించినట్లయితే దేశంలోనే అత్యంత పెద్ద సంస్ధగా నిలుస్తుంది. అలాకాకుండా ప్రభుత్వం ఇప్పటి వలెనే నిర్లక్ష్యంగా వ్యవహరించినట్లయితే కార్మికులు, ఉద్యోగులు ఆందోళనకు దిగక తప్పదు.
(రచయిత బిఎస్ఎన్ఎల్ ఎంప్లాయీస్ యూనియన్ జాతీయ ప్రధాన కార్యదర్శి)
సంఖ్య కంపెనీ పేరు ల్యాండ్లైన్స్ మొబైల్లైన్స్ మొత్తంలైన్స్ మార్కెట్వాటా
(కోట్లలో) (కోట్లలో) (కోట్లలో) (%)
1 బిఎస్ఎన్ఎల్ 2.82 6.07 8.89 16.38
2 భారతీ ఎయిర్టెల్ .29 11.60 11.89 21.90
3 రిలయెన్స్ .11 9.09 9.21 16.96
4 వోడాపోన్ ఎస్సార్ 8.86 8.86 16.31
5 ఐడియా 5.59 5.59 10.29
***************************************
******************************************************************************************
SURYA
EDITORIAL
బస్సు 'దోపిడి ' !
ఒకప్పుడు తమ బస్సులు ఎక్కేవారే లేక ఆక్యుపెన్సీ రేటు పడిపోయిందని గుండెలు బాదుకున్న ఆర్టిసి ఇప్పుడది గణనీయంగా పెరగడంతో ఊపిరి పీల్చుకుంటున్నది. లక్షా ఇరవై వేల మంది ఉద్యోగుల భవితవ్యానికది భరోసానిస్తున్న అంశం. ఈ అసాధారణ చార్జీల వడ్డనతో మళ్ళీ ప్రయాణీకులు ప్రైవేటు రవాణా వాహనాలవైపు మళ్ళిపోతే ఆక్యుపెన్సీ రేటు అధోపతనం అనివార్యమవుతుంది. ప్రభుత్వం, ఆర్టిసి యాజమాన్యం ఇప్పటికైనా పునరాలోచించి ప్రజల బాధలను దృష్టిలో ఉంచుకొని పెంచిన చార్జీలను సహేతుక స్థాయికి మరింతగా తగ్గించవలసి ఉన్నది. జనకంటకంగా పాలిస్తున్నామనిపించుకోవడం చిటికెలో పని.ప్రజాభ్యుదయానికి చేటు వాటిల్లకుండా పాలనా రథం నడిపించడమే పాలకులకు కఠిన పరీక్ష. ఈ పరీక్ష నెగ్గడమే ప్రజాస్వామ్య పాలకుల ప్రధాన కర్తవ్యం.
ప్రగతి రథ చక్రాలు గతి తప్పి ప్రజల కుత్తుకల మీద పరుగెడుతున్నా యా? బుధవారం అర్థరాత్రి దాటగానే విరుచుకు పడిన ఆర్. టి.సి అదనపు చార్జీల భారాన్ని పరికిస్తే అలాగే అనిపించకమానదు. పల్లె వెలుగు, సిటీ బస్సులు, సీజన్ టిక్కె ట్లు- ఒకటేమిటి బీదా బిక్కి తరచూ ప్రయాణించే వాహనాలు సహా అన్ని రకాల బస్సు చార్జీలు అ మాంతం పడగెత్తిన తాచు పాములై జనం జేబులు కాటేయడం మొదలు పెట్టాయి.
అన్ని దారులలోనూ హాహాకారాలు మిన్నంటడం, అన్ని వర్గాల నుంచి నిరసనలు హోరెత్తడంతో రవాణాశాఖ మంత్రి బస్సు చార్జీల వడ్డన నిర్ణయం రాష్ట్ర ప్రభు త్వానికి తెలి యకుండానే అమలు అయిపోయిందంటూ వెర్రికేక వేయడం ప్రారంభిం చారు. ఇంకో వైపు ఆర్టిసి సర్వ స్వతంత్ర సంస్థ అంటూ చార్జీల పెంపు నిర్ణ యం సాధికారమైనదేననే అభిప్రాయాన్ని కలిగించారు. బుధవారం తూర్పు గోదావరి జిల్లా పర్యటనలో ఉన్న ముఖ్యమంత్రికి చార్జీల పెంపు ప్రతిపా దనల వివరాలను ఆర్టిసి అధికారులు టెలిఫోన్లో తె లియజేశారని, ఫోన్లో సమగ్రంగా చర్చించిన మీదట ఆయన ఆమోదం తెలిపారని వార్తలు కూడా వచ్చాయి. దీనిని బట్టి రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి తెలియకుండా చార్జీల పెంపుదల జరిగిందని అనుకోవడానికి ఆస్కారం కలగడం లేదు.
వాస్తవావాస్తవాలు ఏమైనప్పటికీ ప్రజల జేబులు కొల్లగొట్టడం మాత్రం నిరాఘాటంగా సాగిపోతున్నది. పెంచిన చార్జీలలో గురువారం సాయంత్రం స్వల్పంగా తగ్గింపును ప్రకటించినా ప్రజల మీద అమిత భారం కొన సాగుతూనే ఉన్నది. ఒక్క హైదరాబాద్ నగరంలో సిటీ బస్ చార్జీల పెంపు ద్వారానే ఏడాదికి 180 కోట్లు, మొత్తం రాష్టమ్రంతటి నుంచి 500 కోట్ల రూపాయల ఆదాయాన్ని లక్ష్యించి వడ్డన జరిగిందని బోధపడుతున్నది. సిటీ బస్సులలో రెండు రూపాయల కనీస చార్జీ నాలుగు రూపాయలకు పెరగడం కంటే దారుణం ఉండదు.
ఒకవైపు బియ్యం, పప్పులు, నూనెలు, కూరగా యలు, పండ్లు, మాంసాహారం- ఇలా తినవలసిన ప్రతి ఒక్కటీ కొనడానికి అలవికానిదిగా తయారై ఆహార ధరలు ఆకాశ వేదిక మీద కరకు కరాళ నృ త్యం చేస్తూ సామాన్యుల జీవితాలతో ఆడుకుంటున్నాయి. ఇప్పుడీ బరితె గించి పెంచిన బస్సు చార్జీలు మూలిగే నక్కపై తాటి పండు చందాన మామూలు ప్రజల బతుకు లను మరింత దుర్భరం చేయడం ఖాయం. సంక్రాం తి వస్తున్నదన్న సంబరం అధికధరలు, ఆర్టిసి అదన పు చార్జీల అగ్నికీలలకు ఆ హుతి అయిపోయింది.లోటు పోటుతో తీసుకుం టున్న బడ్జెట్కు నిధులు సమకూర్చడానికి, ఉద్యోగులకు పెంచుతున్న వేతన భారాన్ని సమకూర్చుకోవడానికి ప్రత్యక్షంగా, పరోక్షంగా ఉన్న రాబడి మార్గాలన్నింటి ద్వారా ప్రజలపై అదనపు భారాలను మోపాలనే 'ఘన' సంకల్పం కూడా రోశయ్య ప్రభుత్వం బుర్రను దొలుస్తున్నదన్న సమాచారం మరింత ఆందోళనకరం.
చిరకాలంగా స్పృశించని కరెంట్ చార్జీలు పెంచి ప్రత్యక్షంగా, విలువ ఆధారిత పన్ను పెంపు ద్వారా పరోక్షంగా ఎడాపెడా భారీగా అదనపు ఆదాయాన్ని రాబట్టుకొనే యోచన సాగుతున్నదని వస్తున్న సమాచారం సాధారణ ప్రజల నెత్తిన పిడుగు పాటువంటిది. గతంలో ఆర్టిసి, చార్జీలు పెంచితే బడుగు వర్గాలపై అంతగా భారం పడకుండా కొంతైనా జాగ్రత్త వహించేది.
ఇప్పుడటువంటి ఎగ్గు, సిగ్గులు జంకు గొంగుకులేమీ లేకుండా ఎకాఎకీ అన్ని వర్గాల ప్రయాణికులను తన ధృతరా ష్ట్ర కౌగిలిలో బంధించి నుగ్గు నుగ్గు చేసేసింది. అద్దె బస్సులు సహా 22 వేల ప్రయాణ రథాల యజమాని అయిన ఆర్టిసి వాహనశ్రేణిలో సగానికిపైగా అంటే 12వేలకు పైగా ఆర్డినరీ, పల్లె వెలుగు బస్సులే. ఈ బస్సుల్లో అనునిత్యం ప్రయాణిం చేది సాధారణ ప్రజలు, గ్రామీణులే. ఆర్డినరీ బస్సులపై గతంలో చివరిసారిగా 2006లో కిలో మీటరుకు మూడు పైసలే పెంచారు. ఇప్పు డు ఉన్న పళంగా 8 పైసలు వడ్డించారు. ఓల్వో వంటి పై వర్గాలు ప్రయాణం చేసే బస్సు ల చార్జీని 25 శా తం పెంచడం ఇదే మొదటిసారి. మేఘదూత్, సూపర్ లగ్జరీ బస్సుల చార్జీలు సైతం 20 శా తానికి పైగా దూసుకు పోయాయి.
ఆర్టిసి తాను కష్టాలలో ఉన్నప్పుడల్లా వాటిని ప్రజల మీదకు బదలా యించడం కొత్త కాదు. దాని కష్టాలు కూడా తక్కు వేమీ కాదు. రాష్ట్రంలోని రెండు ప్రాంతాలలో వరుసగా సంభవించిన ప్రత్యేక, సమైక్య రాష్ట్ర ఆందోళనల వల్ల 800కి పైగా బస్సులు ధ్వంసమై 240 కోట్ల రూపాయల నష్టం వాటిల్లిందని చెపుతున్నారు. అదే సమయంలో ఉద్యోగుల వేతనాలు 24 శాతం పెంచడానికి అంగీకరించడంతో 479 కోట్ల రూ‚పాయల భారం పడనుంది. మొత్తం మీద దాదాపు 700 కోట్ల రూపాయల పై చిలుకు భారం పడిన మాట వాస్తవం. ఇప్పటికే 1100 కోట్ల రూపాయల లోటులో ఉన్న సంస్థపై అదనంగా పడుతున్న భారం సాధారణమైనదేమీ కాదు.
అయితే దాని భర్తీకి ఇంతటి అపూర్వ స్థాయిలో సాధారణ ప్రయా ణీకుల మీద విరుచుకు పడడమే మార్గమా? అతి పరిమిత ఆదాయంతో బతుకుతున్న ప్రజలు అత్యధిక సంఖ్యలో గల సమాజంలో సంక్షేమ దృష్టితో పాలించవలసిన ప్రభుత్వాలు ముందు వెనుక చూడకుండా ఇలా ముళ్ళ గదలతో మోదే నిర్వాకానికి తెగించడం సబబేనా? ఒకప్పుడు తమ బస్సులు ఎక్కేవారే లేక ఆక్యుపెన్సీ రేటు పడిపోయిందని గుండెలు బాదుకున్న ఆర్టిసి ఇప్పుడది గణనీయంగా పెరగడంతో ఊపిరి పీల్చుకుంటున్నది. లక్షా ఇరవై వేల మంది ఉద్యోగుల భవితవ్యానికది భరోసానిస్తున్న అంశం.
ఈ అసాధారణ చార్జీల వడ్డనతో మళ్ళీ ప్రయాణీకులు ప్రైవేటు రవాణా వాహనాలవైపు మళ్ళిపోతే ఆక్యుపెన్సీ రేటు అధోపతనం అనివార్య మవుతుంది. ప్రభుత్వం, ఆర్టిసి యాజమాన్యం ఇప్పటికైనా పునరా లోచించి ప్రజల బాధలను దృష్టిలో ఉంచు కొని పెంచిన చార్జీలను సహేతుక స్థాయికి మరింతగా తగ్గించవలసి ఉన్నది. జనకంటకంగా పాలిస్తు న్నామనిపిం చుకోవడం చిటికెలో పని. ప్రజాభ్యు దయానికి చేటు వాటి ల్లకుండా పాలనా రథం నడిపించడమే పాలకులకు కఠిన పరీక్ష. ఈ పరీక్ష నెగ్గడమే ప్రజాస్వామ్య పాలకుల ప్రధాన కర్తవ్యం.
***************************************
SURYA
EDITORIAL
రాష్ట్రాల పునర్వ్యవస్థీకరణ రాయదుర్గం సమస్య
మొదటి స్టేట్ రి- ఆర్గనైజేషన్ కమిషన్ (1953) నివేదిక ప్రకారం భాషా ప్రాంత రాష్ట్రాలను దేశంలో ఏర్పాటు చేశారు. అయితే రెండు రాష్ట్రాల సరిహద్దు ప్రాంతాలలో ఉన్న ద్విభాషా లేక త్రిభాషా ప్రాంత ప్రజల కష్టాలను, సమస్యలను అప్పటి రాజకీయ నేతలు, ప్రభుత్వా లు గమనించలేదు. రెండు లేక మూడు భాషలు మాట్లాడే సరిహద్దు ప్రాంతంలో, ప్రజలకు ఆ అన్ని భాషలపై ఒకే ర మైన అభిమానముంటుంది. అటువంటి పరిస్థితులలో ఏదో ఒక భాష మాట్లాడే రాష్ట్రంలో భాగంగా ఉండడం వారి దృష్టి లో ముఖ్యం కాదు. అందులోనూ, సామాన్య ప్రజల జీవన అవసరాలు, అనుకూలత, డబ్బు, సమయం దృష్టిలో ఉంచు కుంటే, భాషకన్నా ఈ నిత్యావసరాలే సామాన్య ప్రజలకు ముఖ్యమవుతాయి.
ఉదాహరణకు అనంతపురం జిల్లాలో ఉన్న రాయదుర్గం పట్టణం, రాయదుర్గం తాలూకా పరిస్థితినే గమనించాలి. ప్రక్కనే ఉన్న కర్ణాటక రాష్ట్రంలో (మునుపటి మైసూరు రాష్ట్రం, అంతకు ముందు మద్రాసు ప్రెసిడెన్సి) బళ్ళారి జిల్లాలో ఒక తాలూకాగా క్రీ.శ 1800వ సంవత్సరం నుండి క్రీ.శ 1953వ సంవత్సరం వరకు అనగా మొదటి ఎస్.ఆర్.సి నివేదికననుసరించి, భాషా ప్రాంత రాష్ట్రాలయ్యే వరకు ఉండినది.రాయదుర్గం, రాయదుర్గం తాలూకాలో తెలుగు, కన్నడ భాషలను అందరూ మాట్లాడుతారు.రెండు భాషలపై అభిమానమున్నది. ఎంద రో తెలుగు, కన్నడ భాషా కవులు, పండితులు, కళాకారులు ఈ ప్రాంతంలో ఉండేవారు, ఇప్పటికీ ఉన్నారు. ఇది ద్వి భాషా ప్రాంతం.
క్రీ.శ 1953వ సంవత్సరంలో మదరాసు ప్రెసిడెన్సి నుండి ఆంధ్రరాష్ట్ర ఏర్పాటు జరిగినప్పుడు, పూర్తి బళ్ళారి జిల్లాను కొత్తగా ఏర్పాటవుతున్న ఆంధ్ర రాష్ట్రంలో చేర్చవలెనని ఆంధ్ర రాజకీయ నేతలు ప్రయత్నాలు చేశారు. అప్పటి మైసూరు రాష్ట్ర నేతలు దీనిని తీవ్రంగా విరోధిం చారు. అయితే ఆఖరుకు మొదటి స్టేట్రీ ఆర్గనేజేషన్ నివేదిక ఆధారంగా బళ్ళారి జిల్లాలోని, మూడు తాలూకా లను, రాయదుర్గం తాలూకాతో సహా విడదీసి, ఆంధ్రరాష్టం లో చేర్చారు. ఆ విధంగా, రాయదుర్గం తాలూకాను అనంత పురం జిల్లాలో చేర్చారు. అయితే, అప్పుడు రాయదుర్గం పట్ట ణం, తాలూకాలో కొంతవరకు వ్యతిరేకత వ్యక్తమైనా ప్రజ లలో చైతన్యం తక్కువగా ఉన్నందున, అప్పటి ఆంధ్ర రాజకీ య నేతల ప్రభావం ఈ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా ఉన్నందున సామాన్య ప్రజల ఆక్రందనలను ఎవ్వరూ పట్టించుకోలేదు, వినిపించుకోలేదు.
అయితే, అప్పటి నుండి, ఇప్పటివరకు - గడచిన 56 సంవత్సరాలుగా ప్రజలు, ప్రజానాయకులు ఆ మార్పుకు, అందువలన నిరాంతరంగా కలుగుతున్న కష్టాలకు చింతిస్తున్నారు. దాదాపు 10 సంవత్సరాల క్రితం కూడా అప్పటి రాయదుర్గం శాసనసభ్యులు అసెంబ్లీ సమావేశాలలో రాయదుర్గం తాలూకాను బళ్ళారి జిల్లాలో చేర్చాలని ప్రార్థిం చారు. కోర్టు, ప్రభుత్వ పనుల కోసం తప్పితే, మిగతా అన్ని నిత్యావసరాలకు రాయదుర్గం పట్టణ, తాలూకా ప్రజలు దగ్గరలో ఉన్న బళ్ళారికే వెడుతుంటారు. రోజూ దాదాపు 2000 మందికి పైగా ప్రజలు బళ్ళారికి పోయి వస్తున్నారని ఒక అంచనా.
ఇప్పుడు వాస్తవాలను గమనిద్దాము! రాయదుర్గం నుండి బళ్ళారికి 52 కి.మీ దూరం, ప్రయాణ వ్యవధి 1.30 గంటలు, బస్సు చార్జీ రూ.28, రైలుచార్జీ రూ.9. (బళ్ళారి- రాయదుర్గం రైల్వేలైన్ను1905 ఏప్రిల్1న వేశారు. రాయదుర్గం నుండి అనంతపురానికి100 కి.మీ దూరం. దాదాపు 3 గంటల ప్రయాణం, బస్సు చార్జీరూ.47, లగ్జరీకి రూ.53, రైలు సౌకర్యం నేరుగా లేదు.అలాగే, రాయదుర్గం నుంచి బెంగళూరుకు 275 కి.మీ దూరం. బస్సుద్వారా ప్రయాణం దాదాపు 7 గంటలు, రైలుద్వారా దాదాపు 11గంటలు. బస్సుచార్జీ రూ.152 (ఆర్.టి.సి), రూ.125 (ప్రైవేట్), రైలు చార్జీ రూ.55 (ఆర్డినరి), రూ.116 (రిజర్వేషన్). రాయదుర్గం నుంచి హైదరాబాద్కు దూరం దాదాపు 450 కి.మీ.ప్రయాణం దాదాపు 12గంటలు. నేరుగా రైలు సౌకర్యం లేదు(బళ్ళారి- గుంతకల్లు మీదుగా 15 గంటలు). బస్సు చార్జీ రూ.290 (ఆర్.టి.సి), రూ. 300 (ప్రైవేట్), రైలు చార్జీ రూ.100 (ఆర్డినరి), రూ.180 (రిజర్వేషన్).
ఈ వాస్తవాలను గమనించినపుడు, రాయదుర్గానికి, రాయదుర్గం తాలూకాకు, జిల్లా కేంద్రంగా బళ్ళారి, రాష్ట్ర రాజధానిగా బెంగళూరు ఏర్పాటు చేస్తే, అవి ఈ ప్రాంత ప్రజలకు దగ్గరగా ఉండి అన్ని విధాలుగా అనుకూలంగా ఉంటుంది. జిల్లా కేంద్రం అనంతపురం కాని, రాష్ట్ర రాజధాని హైదరాబాద్ కాని సౌకర్యవంతం కాదని స్పష్టమవుతున్నది. రాయదుర్గం తాలూకా ప్రజల సమస్య వలెనే, కర్ణాటక- ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాల సరిహద్దులో (ఉత్తరం నుండి దక్షిణంవరకు) ఎన్నో ప్రాంతాలున్నాయి. కనుక రెండవ స్టేట్ రీ- ఆర్గనైజేషన్ కమిషన్ను ఏర్పాటు చేసి 'తెలంగాణ- సమైక్యాంధ్ర' సమస్య ఎలా ఉన్నా, రాయదుర్గం, రాయ దుర్గం తాలూకాను కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని బళ్ళారి జిల్లాలో మరల చేర్చే విషయాన్ని, అదే విధంగా ఇతర సరిహద్దు ప్రాంతాల సమస్యలను కూడా పరిశీలించి, నివేదికను ఒక నిర్దిష్ట కాలపరిమితిలో (ఒక సంవత్సరం) ఇవ్వవలసినదిగా కోరవచ్చు.
ఆ నివేదిక వచ్చిన వెంటనే, చిత్తశుద్ధితో అమలు చేస్తామని కూడా కేంద్రప్రభుత్వం హామీ ఇవ్వవలసి ఉన్నది.రాయదుర్గం, రాయదుర్గం తాలూకాలను మరల బళ్ళారి జిల్లా (కర్ణాటక రాష్టం) లో చేర్చడమంటే 150 సంవత్సరాలకు (1953 వరకు) ముందున్న పూర్వస్థితిని పునరుద్ధరించడమేగాని మరొకటి కాదు.అలాగే, సామాన్య ప్రజల దృష్ట్యా ఆ కాలం నాటి స్వార్థ రాజకీయ నేతలు చేసిన ఒక గొప్ప చారిత్రక తప్పును సరిదిద్దుకొనడమే కాని మరొకటి కాదు. ప్రజల కోసం ప్రభుత్వాలు, నాయకులు కానీ, వారి కోసం ప్రజలు కాదు!
ఆర్.ఎస్. హులికుంటి మూర్తి
***************************************
SURYA
EDITORIAL
కుబేరులైన దళారులు పత్తిరైతులు కుదేలు !
సామాన్య రైతు పది బస్తాల పత్తిని కొనుగోలు కేంద్రంలో అమ్ముకోవడానికి వారం, పది రోజలులు పడితే, దళారులు పది లారీల పత్తిని ఒక్కరోజులో అమ్ముకొని పోవడం రైతులను ఆగ్రహానికి గురిచేసింది.సహించలేని రైతులు అధికారులను నిలదీస్తే, ఆ రైతులు మరికొన్ని రోజులు పడిగాపులు పడి, చివరకు దళారులకే అమ్మి నష్టపోయిన సంఘటనలు కోకొల్లలు.
బంగారం విలువైనది. మరికొన్ని విలువైన వస్తువుల ను కూడా బంగారంతో పోలుస్తుంటారు. బొగ్గును నల్ల బంగారమని, పత్తిని తెల్ల బంగారమని ప్రశం సిస్తుంటారు. బంగారం ధర ఎలా పెరుగుతూ ఉంటుందో, బంగారంతో పోల్చే ఇతర వస్తువుల ధరలు కూడా అలాగే పెరుగుతూ ఉంటాయనటానికే ఈ పోలిక. బొగ్గు అలానే కొనసాగుతుంటుంది. పత్తి సాగుదా రులకు మాత్రం శాపమవుతుంది. ప్రాణాలను బలిగొంటుంది.అయిదున్న ర నెలల వ్యవధిలో 45 మంది పత్తి రైతులు ఆత్మహత్యల చేసుకున్నట్లు గణాంకాలు చెపుతున్నాయి. పత్తికి ప్రసిద్ధి చెందిన అదిలాబాద్ జిల్లాలో మూడు రోజుల్లో 9 మంది ఆత్మహ త్యలకు పత్తి కారణమైన దురదుష్టకర సంఘటన జరిగి రెండు నెలలు కాలేదు. ప్రారంభంలో వర్షాభావం, ఆ తర్వాత అధిక వర్షా లతో దిగుబడులు గణనీయంగా తగ్గా యి. గిట్టుబాటు ధర రావడం లేదు సరికదా అసలు సరుకు కొనే వారు లేక సాగుదారులు తల్ల డిల్లారు. అప్పులు తీర డం లేదు. కొందరికైతే పూట గడవటం కూడా కష్టంగా ఉంది. ఆదాయ వనరు లన్నీ సన్నగిల్లి, బతుకు భారమై పత్తి రైతులు ఆత్మహత్యలు చేసుకోవడం పరిపాటైపోయంది.
పత్తి రైతులు ఇలా బలవన్మరణం పొందాల్సి ఉంటుం దని నాడు మహత్మా గాంధీ ఊహించిఉంటే పత్తిని, నూలును, ఖద్దరును ప్రోత్సహించి ఉండేవారు కాదు. గాంధీ ఆశయాల కోసం ఇప్పుడు పత్తిని సాగుచేస్తూన్న వారు కొందరైతే, బతుకుతెరువు కోసం పత్తి పండిస్తున్న వారు కొందరు. అందర్నీ పత్తి అప్పుల పాలు చేస్తోంది. పత్తి రైతుల బతుకులు బజారున పడడానికి చాలా కారణాలు న్నాయి.విత్తనంతో పత్తి రైతు దోపిడీ మొదలవుతుంది. విత్తనాలను అందించే శక్తి మన ప్రభుత్వాలకు లేదు. ఆ పనిని ప్రైవేటు వ్యాపారులకు ధారాదత్తం చేసి చేతులు దులుపుకున్నాయి. అరకొరగా ప్రభుత్వం సరఫరా చేసే విత్తనాల్లోనే నాణ్యతా కొరవడినపుడు, ప్రైవేటు వ్యాపారుల విత్తనాలు అందుకు విరుద్ధంగా ఎలా ఉంటాయి? విత్తనాల నాణ్యతా లోపం ప్రతి రైతును నట్టేట ముంచుతోంది.
ఎంతో నమ్మకంగా రైతులకు అంటగట్టే విత్తనాలు సజావుగా మొలెత్తవు. పూత నిలవదు, కాపు రాదు.కాపు రాని పైరును చూసి రైతు కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకోవడం మినహా చేయగలిగిందేమీ ఉండదు. నష్ట పరిహారం ఇస్తామని నమ్మబలికిన వ్యాపారులు గానీ, నష్ట పరిహారం ఇప్పిస్తా మని హామీ ఇచ్చిన అధికారులు గానీ పత్తా ఉండరు. విత్తనాల ఖరీదు మాత్రమే ఇప్పించటానికి కొందరు అధికా రులు ముందుకు వస్తారు.వేలకు వేలు పెట్టిన పెట్టుబడి సంగతి ఏమిటి? కొందరు మళ్ళీ విత్తనాలు ఇప్పిస్తామంటారు.కాలం గడిచిపోయి, తరుణం మించి పోయాక విత్తుకొన్నా ఫలితం శూన్యమే. అలా ఏడాది పంటను నష్టపోయిన రైతు కుటుంబం జీవించేది ఎలా?
ఒక్క విత్తనాల విషయంలోనే రైతు దగాకు ‚లోనవడం లేదు, ఎరువుల- పురుగు మందుల వ్యాపారులు కూడా సాగు దారుల్ని దోచుకుంటున్నారు. నత్రజని ఎరువులు వాడకుండా పైరును పెంచే అవకాశం లేదు.విత్తనంతో పాటు, లేదా కొన్ని సందర్భాల్లో విత్తనం కంటే ముందే రసాయన ఎరువులు వేయడం అలవాటైంది. రైతుకు అవసరమైన ఎరువుల మార్కెట్లు ఉండవు. రైతుల బలహీన తను పసిగట్టిన వ్యాపారులు వాటిని నల్ల బజారుకు తరలిస్తున్నారు. రైతు ఆదుర్దాను పసిగట్టిన వ్యాపారి రెట్టింపు ధర చెప్పినా, వారు మారు మాట్లాడకుండా చెల్లించి ఎరువుల బస్తాలను తీసుకుపోతారు.
ప్రభుత్వం నిర్ణయించిన ధరలకు ఎరువులను, పురుగు మందులను అమ్మించాల్సిన అధికారులు చోద్యం చూస్తుంటారు. వారికి అందాల్సిన ముడుపులు వ్యాపారి నుంచి ఎప్పుడో అందే ఉంటాయి కాబట్టి, రైతులకు నష్టం కలిగించే ధరలతో వ్యాపారి అమ్మినా అధికారులు పట్టించుకోరు. అలా అధిక ధరలు చెల్లించి సైతం కొన్న బస్తాలు తెరచి చూస్తే పెద్ద పెద్ద రాళ్ళు, మటి ్టపెళ్ళలు దర్శనమిస్తాయి. ఇలా నష్టపోతున్న రైతుల గురించి ఏ నాయకుడూ ఆలోచిం చడు. ఏ అధికారీ సాయం చేయడానికి ప్రయత్నించడు. కల్తీ విత్తనాలు, కల్తీ ఎరువులు, ల్తీ పురుగు మందులు- రైతుకవసరమైన ప్రతిదీ కల్తీ. పైరు సజావుగా ఎలా పెరుగుతుంది? సహజమైన దిగుబడి ఎలా వస్తుంది?
2008 పత్తి దిగుబడులతో పోలిస్తే 2009 దిగుబడులు 40 శాతం తగ్గినట్లు అంచనా. ఈ తరుగుదలను పూడ్చడం ఎవరికి సాధ్యం, ఎలా సాధ్యం? 2008 కంటె 2009లో పత్తిసాగు విస్త్తీర్ణం లక్ష ఎకరాల కన్నా ఎక్కువ. 2008లో 31.83 లక్షల ఎకరాల్లో పత్తి సాగుచేస్తే, 2009లో 32.96 లక్షల ఎకరాల్లో సాగయింది. సరాసరి దిగుబడులు తగ్గడం వల్ల విస్తీర్ణం పెరిగినా ఉత్పత్తి మాత్రం సుమారు 15 లక్షల బేళ్ళు తగ్గుతుందని అంచనా. 2008లో సగటున ఎకరాకు 8 క్వింటాళ్ళ దిగుబడి రాగా, 2009లో 5 క్వింటాళ్ళకు మించడం లేదని చెబుతున్నారు.
ధరల విషయంలో కూడా పత్తి రైతు దగాకు గురైవుతున్నాడు. దళారుల వలలో చిక్కి బలైపోతున్నాడు.పత్తికి ప్రభుత్వం నిర్ణయించిన ధర క్వింటాలుకు రూ.3000. కానీ ఆ ధర పొందే రైతులు వేళ్ళమీద లెక్కించడానికి కూడా దొరకరు. క్వింటాలు పత్తిని రూ.2,400 కూడా తెగనమ్మిన సందర్భాలున్నాయి.రైతుల వద్ద రూ.2200, రూ.2400 లకు దళారులు కొని, కాటన్ కార్పొరేషన్ ఆఫ్ ఇండియా (సి.సి.ఐ.)కి రూ.3,000కు అమ్మిన సందర్భాలు కొకొల్లలు. కంచే చేను మేసినట్లుగా తయారైంది సి.సి.ఐ. పరిస్థితి. ఈ ఏడాది పత్తి రైతులు నష్టాల ఊబిలో కూరుకపోవడానికి, నట్టేట మునిగిపోవడానికి సి.సి.ఐ సగం కారణం.
మన రాష్ట్రంలో 11 జిల్లాలలో పత్తి సాగవుతోంది. 32 లక్షల ఎకరాల్లో పత్తిసాగు చేసిన 2008 లో 73 సి.సి.ఐ కేంద్రాలు పని చేశాయి. లక్షా పది వేల ఎకరాల సాగు విస్తీర్ణం పెరిగిన దశలో కూడా ఆ 73 కేంద్రాలు ప్రారంభం కాలేదు. పత్తి మార్కెట్కు వచ్చే సమయానికి 2009లో 76 కేంద్రాలు ప్రారంభం కావాలి. నవంబరు రెండవ వారానికి ప్రారంభమైనవి 34 మాత్రమే. గుంటూరు ప్రాంతంలో 36 ప్రారంభం కావలసి ఉండగా 18, వరంగల్ ప్రాంతంలో 20 కి 10, అదిలాబాద్ ప్రాంతంలో 18కి 8 ప్రారంభమయ్యాయి. రైతుల సంఖ్య పెరగడం, సరుకు ఎక్కువగా రావడంతో రైతులు వారాల తరబడి కొనుగోలు కేంద్రాల వద్ద పడిగాపులున్నారు.
సామాన్య రైతు పది బస్తాల పత్తిని కొనుగోలు కేంద్రంలో అమ్ముకోవడానికి వారం, పది రోజలులు పడితే, దళారులు పది లారీల పత్తిని ఒక్కరోజులో అమ్ముకొని పోవడం రైతులను ఆగ్రహానికి గురిచేసింది.సహించలేని రైతులు అధికారులను నిలదీస్తే, ఆ రైతులు మరికొన్ని రోజులు పడిగాపులు పడి, చివరకు దళారులకే అమ్మి నష్టపోయిన సంఘటనలు కోకొల్లలు. రైతు వద్దనుంచి పత్తి కొనుగోలు చేయటానికి సి.సి.ఐ.అధికారులు అనేక సాకులు చూపించి ధర తక్కువగా కట్టడం, చెక్కులు ఇవ్వడంలో కూడా జాప్యం చేయడం వంటి కారణాల వల్ల, రైతులు దళారులు అడిగిన ధరకు సరుకు అమ్ముకోక తప్పలేదు.అలా కారు చౌకగా రైతుల వద్ద కొన్న పత్తిని దళారులు సి.సి.ఐ. కొనుగోలు కేంద్రాల్లో మంచి ధరకు అమ్ముకొని కుబేరులయ్యారు. పండించిన రైతులు మాత్రం కుదేలైపోయారు.
దాసరి ఆళ్వారస్వామి
***************************************
SURYA
EDITORIAL
సమైక్యాంధ్రను కాపాడండి
విశాలమైన ఆంధ్రప్రదేశ్ మూడు ప్రాంతాల కూటమి- తెలంగాణ, కోస్తాంధ్ర, రాయలసీమ. తెలుగు మాట్లాడే జనమంతా ఒకే కుటుంబంగా ఏర్పాడలనే తహ తహ విశాలాంధ్రకు పునాది. 1953లో ఆంధ్రరాష్ట్రం ఏర్పడిన నాటి నుండి రాయలసీమ ఎంత నిర్లక్ష్యానికి గురైందో అంచనా వేస్తే, రాయలసీమ నాయకులెవ్వరినీ భావితరాలు క్షమించవు. నదీ జలాల వాటాను పోగొట్టి పైర్లను ఎండకట్టారు. ఉద్యోగ వకాశాలను చేజార్చి చదువుకున్న వారి కడుపుగొట్టారు. విద్యాసౌకర్యాలు నిర్లక్ష్యం చేసి ప్రజా చైతన్యాన్ని తొక్కిపెట్టారు. అన్ని రంగాలలోనూ రాయలసీమను వెనక్కు నెట్టి ప్రజా జీవితాన్ని శవప్రాయం చేశారు. రాయలసీమ ప్రాంతాలు తరచు కరవు కాటకాలకు గరవుతున్నాయి. ఇంత నిర్లక్ష్యానికి గురియైన రాయలసీమ నేడు ఎండిన గొంతుతో నీళ్లు కావాలని అడిగితే కృష్ణా జలాల మీద మీకు హక్కు లేదంటున్నారు.
జన సంఖ్యలో తెలంగాణ వారు, కోస్తాంధ్ర వారు ఎక్కువ. రాయలసీమ వారు అత్యల్పం. అటు వారు ఐశ్వర్యవంతులు, ఇటు సీమవారు నిత్య క్షామ పీడితులు. ప్రజాస్వామిక యుగంలో మైనారిటీ ఓటుకే అధికారం! ఒకవైపు ప్రత్యేక తెలంగాణ, మరోవైపు రాయలసీమ ప్రాజెక్టులకు సేద్యపు నీరు ఎలా సమకూర్చగలరో రాష్ట్రంలోని రాజకీయ పార్టీలు వివరించాలి. దివంగత ముఖ్యమంత్రి డా వై.యస్ రాజశేఖర రెడ్డి సీమ ప్రాజెక్టుల సాధనకు కృషి చేస్తున్న సందర్భంలో మరణించడం బాధాకరం. రాబోయే రోజుల్లో సీమ వ్యతిరేకులు ఏ పార్టీలో ఉన్నా వారిని సీమ వాసులు ఓడించాలి. కర్నూలు నుంచి రాజధానిని పోగోట్టుకోవడం, మద్రాసు నుంచి సీమ వాసులు విడిపోవడం ద్వారా తీరని నష్టం జరిగింది. కరవు పరిస్థితులేర్పడినప్పుడల్లా రాయలసీమ గురించి చర్చ జరుగుతూనే ఉంటోంది. ఈ ప్రాంతంలో ఆకలి చావులు సంభవిస్తున్నాయి.
రాష్ట్రంలో రాయలసీమ సమస్యల పట్ల చిత్తశుద్ధితో ఆలోచించే శక్తులు కూడా అన్ని పార్టీలలో ఉన్నాయి.అయితే ఈ శక్తులు బలహీనంగా ఉన్నాయి. అవి సంఘటితం కావాలి. సీమకు న్యాయం జరిగే విధంగా చూడాలి. ఈ ప్రాంతాన్ని నిరుద్యోగం, కరవు ఎందుకు వెంటాడుతున్నాయి? శ్రీకృష్ణ దేవరాయ విశ్వ విద్యాలయంలో వందలాది ఉద్యోగాలు భర్తీ కాకుండా రాజకీయ నాయకులు కుట్ర చేస్తున్నారు. సీమకు సామాజిక న్యాయాన్ని తిరస్కరించడమో, నిర్లక్ష్యం చేయడమో ఎందుకు జరిగింది? గతం నుంచి మోసాలు, కుట్రలు, వేధింపులు, అవమానాలు రాయలసీమ ప్రజలను వెంటాడు తూనే ఉన్నాయి. తెలంగాణ వెనుకబాటుతనం, తెలంగాణ సెంటి మెంట్, ప్రత్యేక తెలంగాణ అంటూ, రాయలసీమకు జరగాల్సిన న్యాయం గురించి మాట్లాడటానికే తిరస్కరిస్తున్నారు. రాయల సీమ వాసులు శత్రులెవరో, మిత్రులెవరో అర్థం చేసుకోవాలి.
పోలవరం, పులిచింతల, పోతిరెడ్డిపాడులను వ్యతిరేకించే టీఆర్ఎస్ నేతలతో చెటా ్టపట్టాలు వేసుకొని తిరిగే నాయకులు భవిష్యత్లో రాయలసీమకు ఎలా న్యాయం చేస్తారో వివరించాలి. గతంలో పొతిరెడ్డిపాడు కోసం దివంగత వై.యస్. రాజశేఖర రెడ్డి, డా యం. మైసూరా రెడ్డి, డా యం.వి. రమణారెడ్డి, భూమన్, ఇమామ్ వంటి అనేక మంది పాదయాత్రలు చేసి సీమ కోసం ఎన్నో పోరాటాలు నిర్వహించారు. మరోవైపు తెలంగాణ ప్రత్యేక రాష్ట్ర ఏర్పాటు ప్రక్రియకు కేంద్రం గ్రీన్సిగ్నల్ ఇవ్వడంతో రాయలసీమ, కోస్తాంధ్ర ప్రాంతాలలో సమైక్యాంధ్ర ఉద్యమం ఊపందుకుంది. ఈ ఉద్యమం శ్రీకృష్ణదేవరాయ విశ్వవిద్యాలయంలో ప్రారంభమయింది.తెలంగాణ కంటె రాయలసీమ ఎంతో వెనుకబడి ఉంది. అందరూ తెలంగాణ ప్రాంతం అభివృద్ధికే కృషిచేశారు. రాయలసీమ ప్రాంతాలకు సరైన పెట్టుబడులు పెట్టలేదు.
తెలంగాణ తీర్మానం ప్రవేశపెడితే మూడు ప్రాంతాలుగా విడదీయటం అటుంచి- దళిత, నిమ్న, బడుగు, మైనారిటీ వర్గాల గురించి ప్రభుత్వం అలోచించాలి. రెడ్డి, కమ్మ, వెలమ, బ్రాహ్మణ, వైశ్య, కాపుల కంటే ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ మైనారిటీల జనాభా అధికం. ఈ వర్గాల వారు కూడా ప్రత్యేక రాష్ట్రం ఇవ్వాలని అడగవచ్చు. ప్రత్యేక తెలంగాణ, ప్రత్యేక ఆంధ్ర ఉద్యమాలు కొనసాగకుండా, తెలుగు ప్రజల మనోభావాలు దెబ్బతీయకుండా, రాష్ట్రం ఆర్థిక సంక్షోభంలో పడకుండా కేంద్ర ప్రభుత్వం చర్యలు చేపట్టాలి. కేంద్ర హోం శాఖ మంత్రి చిదం బరం ప్రకటన పట్ల రాయలసీమ, ఆంధ్ర ప్రాంతీయులు సమై క్యాంధ్ర ఉద్యమంతో కన్నెర చేయడం జరిగింది. ఈ ఉద్యమం తీవ్రతరం కావడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వ ఏకపక్ష నిర్ణయాలే కారణం. అన్ని వర్గాల ప్రజల అభిప్రాయ సేకరణ జరిపి ప్రభుత్వం సరైన నిర్ణయాలు తీసుకోవలసి ఉంది.
దేశంలోని కొన్ని రాష్ట్రాలను పరిశీలిస్తే పంజాబ్, హర్యానా, కేరళ, హిమాచల్ ప్రదేశ్, మణిపూర్, సిక్కిం, మేఘాలయ, నాగాలాండ్, త్రిపుర రాష్ట్రాల కన్నా వైశాల్యంలో రాయలసీమ చాలా పెద్దది. 1963 లో కేంద్రం సూచించిన మేరకు రాయలసీమలో 40 తాలూకాలను దుర్భిక్ష ప్రాంతాలుగా గుర్తించడం జరిగింది.వీటిలో 25 ప్రాంతాల పైబడి నిరంతర దారుణ దుర్భిక్ష ప్రాంతాలుగా స్థిరీకరించడం జరిగింది.దేశంలో రాజస్థాన్ తరువాత రాయలసీమ ప్రాంతం రెండవ స్థానాన్ని ఆక్రమించు కొన్నది. ఇంకొకవైపు భూవనరులు నిస్సారమవుతున్నాయి. రైతులు సేద్యం చేసి బతికి బట్ట కట్టలేని దుస్థితి నెలకొన్నది. ప్రకృతి వైపరీత్యాలకు తోడు, పాలకుల నిర్లక్ష్యం, బాధ్యతా రాహిత్యం ఫలితంగా ఈ ప్రాంతాలలో కరువు, నిరుద్యోగం రాజ్యమేలుతున్నాయి. కక్షలు, కార్పణ్యాలు సై్వరవిహారం చేస్తున్నాయి. కటిక పేదరికం, దారిద్య్రం, ఆకలి చావులు, నిత్య వలసలు, వల్లకాడులుగా మారిపోయిన గ్రామాలు సీమ దుస్థితికి అద్దం పడుతున్నాయి.
రాయలసీమ ప్రజలకు కరవుల నుండి విముక్తి ఎప్పుడు లభిస్తుంది? రాయలసీమ గురించి సీమవాసులు ఎందుకు ఆలోచించలేక పోతున్నారు? ఇంకోవైపు కేసీఆర్ దీక్షబూని రాష్ట్రాన్ని అతలాకుతలం చేస్తున్నారు.రాష్ట్ర విభజన ఒక సున్నితమైన, జటిలమైన సమస్య. 53 సంవత్సరాల పైబడి తెలుగు ప్రజలు కలిసి జీవిస్తుంటే విడిపోవడానికి కుట్ర చేస్తారా అని సామాన్య జనంలో చర్చ జరుగుతున్నా, శాంతి భద్రతలు కాపాడే బాధ్యత రాష్ట్ర ప్రభుత్వంపై ఉన్నప్పటికీ ఎందుకు వెనుకంజ వేస్తున్నది? తెలంగాణ విద్యార్థులు కూడా సమైక్యాంధ్రను కోరుకోవాలి. తెలంగాణ రాష్ట్రం పేరుతో దొరలు ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయాన్ని వేదికగా చేసుకొని విద్యార్థుల జీవితాలతో చెలగాటం ఆడుతున్న విషయాన్ని గుర్తించాలి.
తెలంగాణకు చెందిన సామాజిక వర్గాల కోసం కాదు, దొరల కోసం ఈ పోరాటం అనే వాస్తవ విషయాన్ని గుర్తించాలి. రాష్ట్రంలోని అన్ని ప్రాంతాల సామాజిక వర్గాల మనోభావాలను దెబ్బతీయడానిి కాదా ఈ కుట్ర?రాష్ట్రంలోని మూడు ప్రాంతాలలో వెనుకబడిన జిల్లాలున్నాయి. ఈ మూడు ప్రాంతాలు అభివృద్ధి పొందాలంటే కలిసి ఉండటమే మార్గం. అంతేతప్ప తెలంగాణ ప్రజలకు వ్యతిరేకం కాదు. చిన్న రాష్ట్రాల ప్రగతిని సమీక్షిస్తే అంత సంతృప్తికరంగా లేదని గణాంకాలు స్పష్టంగా చెపుతున్నాయి. ఆర్థికవృద్ధి రావడం లేదు. మన రాష్ట్రం భౌగోళికంగా ఉత్తర, దక్షిణ సంస్కృతుల మేలు కలయికకు ప్రతీక. జన సమాజానికి తాము వేరేవారం అనేభావం ఈ మూడు ప్రాంతాలలో లేదు. వారికి కావలసినది అభివృద్ధి. వేర్పాటు వాద శక్తుల నుండి సమైక్యాంధ్రప్రదేశ్ను కాపాడాలి.
జి. బాలస్వామి
***************************************
Project By
SAMARTH
a trust – of the people by the people for the people
An Organisation for Rastriya Abhyudaya
(Registered under Registration Act 1908 in Gorakhpur, Regis No – 142- 07/12/2007)
Central Office: Basement, H-136, Shiv Durga Vihar, Lakkarpur, Faridabad – 121009
Cell: - 0091-93131-03060
Email – samarth@samarth.co.in, central.office@samarth.co.in
Registered Office: Rajendra Nagar (East), Near Bhagwati Chowk, Lachchipur
Gorakhnath Road, Gorakhpur – 273 015
No comments:
Post a Comment